1 INLEIDING ELEMENTEN VAN HET CRISISPLAN CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS SCILDON... 6

Transcriptie

1 CRISISPLAN 2018

2 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ELEMENTEN VAN HET CRISISPLAN CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS SCILDON Wanneer is er sprake van een crisis Welke financiële risico s loopt het pensioenfonds Bij welke ondergrens qua dekkingsgraad kan het fonds nog herstellen zonder korten Welke maatregelen heeft het pensioenfonds ter beschikking in geval van een crisis Hoe realistisch is de inzet van deze maatregelen Wat is het verwachte financiële effect van de inzet van deze maatregelen Hoe is bij deze maatregelen rekening gehouden met evenwichtige belangenafweging Op welke wijze wordt er met belanghebbenden gecommuniceerd en wanneer Hoe is het besluitvormingsproces vormgegeven Op welke wijze wordt het crisisplan periodiek getoetst Inwerkingtreding Crisisplan 2018 V1.0 2

3 Documenthistorie Versie Status Datum Samenvatting wijzigingen 1.0 Def Definitief crisisplan 2.0 Def Geringe tekstuele aanpassingen 3.0 Def Naamswijziging PF, tekstuele wijzigingen en kortingspercentages aangepast Crisisplan 2018 V1.0 3

4 1 INLEIDING Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Scildon (het pensioenfonds) stelt conform artikel 145 lid 2a PW een financieel crisisplan op. Een financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die het bestuur van het pensioenfonds op korte termijn effectief zou kunnen inzetten, indien de dekkingsgraad zich zeer snel beweegt richting kritische waarden, waardoor het realiseren van de doelstelling van het pensioenfonds in gevaar komt. Crisisplan 2018 V1.0 4

5 2 ELEMENTEN VAN HET CRISISPLAN In dit crisisplan wordt ingegaan op de volgende elementen: 1 Wanneer is er naar de mening van het pensioenfonds sprake van een crisis; 2 Welke financiële risico s loopt het fonds; 3 Bij welke ondergrens qua dekkingsgraad kan het fonds nog herstellen zonder korten; 4 Welke maatregelen heeft het pensioenfonds ter beschikking in geval van een crisis; 5 Hoe realistisch is de inzet van deze maatregelen; 6 Wat is het verwachte financiële effect van de inzet van deze maatregelen; 7 Hoe is bij deze maatregelen rekening gehouden met evenwichtige belangenafweging; 8 Op welke wijze wordt er met belanghebbenden gecommuniceerd en wanneer; 9 Hoe is het besluitvormingsproces vormgegeven; 10 Op welke wijze wordt het crisisplan jaarlijks getoetst. Crisisplan 2018 V1.0 5

6 3 CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS SCILDON Hierna wordt door het bestuur van het pensioenfonds achtereenvolgens ingegaan op de genoemde elementen van een crisisplan, om zo te komen tot een crisisplan voor het pensioenfonds. 3.1 Wanneer is er sprake van een crisis Het bestuur van het pensioenfonds is van mening dat er sprake is van een crisissituatie indien er geen herstel (meer) mogelijk is binnen de hiervoor wettelijk gestelde termijnen zonder aanspraken en rechten te korten. In een crisissituatie wordt de continuïteit van het pensioenfonds ook bedreigd. Hierin onderscheidt een crisissituatie zich van een herstelsituatie. Bij een herstelsituatie is het mogelijk te herstellen binnen de gestelde wettelijke termijnen, zonder dat gebruikmaking van de kortingsmaatregel nodig is. Het crisisplan dient dan ook niet te worden verward met een herstelplan. In een herstelplan wordt door het bestuur aangegeven op welke wijze en met de inzet van welke sturingsmiddelen het herstel binnen de gestelde termijnen kan worden gerealiseerd. In dit crisisplan wordt aangegeven hoe het bestuur zal handelen in de situatie dat er geen herstel binnen de gestelde termijnen van een herstelplan is te verwachten. Overigens merkt het bestuur op dat er wel een relatie is tussen een herstelplan en een crisisplan, in die zin dat het aantal jaren in een (eventueel) lopende herstelsituatie mede bepaalt wanneer sprake is van een crisissituatie. Of een fonds naar verwachting tijdig kan herstellen wordt in hoge mate bepaald door niveau en vorm van de rentecurve, alsmede van de hoogte van verwachte toekomstige rendementen. 3.2 Welke financiële risico s loopt het pensioenfonds De belangrijkste financiële risico s van het fonds zijn: - Renterisico Door de goede matching heeft het fonds een beperkt renterisico risico, de schommeling in de waarde van de verplichtingen en die van de bezittingen vertonen hetzelfde beeld - UFR-risico Door de hoge duration van het fonds is de waarde van de verplichtingen sterk afhankelijk van een juiste inschatting van de lange termijn rente. Een aanpassing van de methode van deze inschatting (bijstelling UFR) heeft grote impact op de financiële positie van het fonds. - Marktrisico Het fonds belegt in zakelijke waarden. Dalende aandelenkoersen vormen een risico voor de financiële positie van het fonds. - Overige financiële risico s Naast het marktrisico loopt het fonds kredietrisico op de beleggingen. Crisisplan 2018 V1.0 6

7 - Toekomstige levensverwachting Herziening van de toekomstige trend in levensverwachting kan een direct verhogend effect hebben op de waarde van de verplichtingen. Bovenstaande risico s kunnen op korte termijn tot een verslechtering van de financiële positie leiden. 3.3 Bij welke ondergrens qua dekkingsgraad kan het fonds nog herstellen zonder korten Mede vanwege de hierboven opgesomde redenen is niet in algemene zin vast te stellen bij welke dekkingsgraad een fonds niet meer kan herstellen zonder te korten. In feite is een mogelijke korting aan de orde bij alle dekkingsgraden onder het zogenaamde kritieke pad, dat ten dele wordt bepaald door marktomstandigheden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen voorwaardelijke kortingen (herstel tot vereist eigen vermogen in 10 jaar) en onvoorwaardelijke kortingen (herstel tot minimaal vereist eigen vermogen in 5 jaar). Per 1 januari 2018 geldt een kritische dekkingsgraad voor voorwaardelijk kortingen van 87,6% en voor onvoorwaardelijke kortingen van 91,4%. Het bestuur merkt op dat het kritieke pad gebaseerd is op verwachtingswaarden. Dit impliceert vanuit het gehanteerde model geredeneerd dat de kans vanuit het kritieke pad 50% is dat herstel niet tijdig plaatsvindt. De kans op benodigde kortingen in dat scenario dient daaraan te worden gelijkgesteld. 3.4 Welke maatregelen heeft het pensioenfonds ter beschikking in geval van een crisis In een crisissituatie zal het bestuur bestaande sturingsmiddelen inzetten om de crisissituatie het hoofd te bieden. Daarnaast zal het bestuur andere sturingsmiddelen die de herstelkracht van het pensioenfonds bevorderen in overweging nemen. Voor één of meerdere van onderstaande sturingsmiddelen geldt dat het bestuur van het pensioenfonds niet zelfstandig kan besluiten het sturingsmiddel in te zetten. Zo is het bestuur van het pensioenfonds niet zelfstandig bevoegd over te gaan tot aanpassing van het premiebeleid of het aanpassen van de pensioenregeling. Het bestuur van het pensioenfonds is van mening dat het zich primair dient te richten op de sturingsmiddelen die op basis van de uitvoeringsovereenkomst zelfstandig door het bestuur kunnen worden ingezet, zonder overleg of medewerking van derden zoals de werkgever of sociale partners. Zo wordt ook het meeste recht gedaan aan de onafhankelijke positie en de eigen verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioenfonds. Crisisplan 2018 V1.0 7

8 Het bestuur van het pensioenfonds heeft, rekening houdend met haar fondsdocumenten, de volgende sturingsmiddelen tot haar beschikking: a. Het al dan niet verlenen van toeslagen b. Het al dan niet aanpassen van het beleggingsbeleid c. Het al dan niet wijzigen van het premiebeleid d. Het kiezen voor een pension buy-out of herverzekeringsconstructie e. Het al dan niet korten van pensioenrechten en aanspraken 3.5 Hoe realistisch is de inzet van deze maatregelen a. Het al dan niet verlenen van toeslagen De toeslagverlening van actieve deelnemers voorwaardelijk. De toeslagverlening van gewezen deelnemers en pensioengerechtigden is voorwaardelijk. Volgens het toeslagbeleid van het fonds worden er geen toeslagen toegekend in een herstelsituatie. b. Het al dan niet aanpassen van het beleggingsbeleid Op het moment dat de dekkingsgraad zich in de buurt van de kritieke grens begeeft wordt het voor het fonds minder opportuun risico s te blijven lopen. Op dat moment weegt het voorkomen van verdere daling van de dekkingsgraad zwaarder dan de kans op een stijging ervan. c. Het al dan niet wijzigen van het premiebeleid Conform de uitvoeringsovereenkomst draagt de werkgever de kostendekkende premie af aan het fonds ter financiering van de opbouw, de toeslagverlening en de uitvoeringskosten. Hierdoor zal de premie altijd voldoen aan de premiedekkingsgraadeis. Wanneer de dekkingsgraad zich in de buurt van kritieke grens begeeft kan het fonds een beroep doen op de werkgever volgens de afspraken die is vastgelegd in artikel 10 lid 3 van de uitvoeringsovereenkomst. De eventuele bijstorting van de werkgever is echter vrijwillig. d. Het kiezen voor een pension buy-out of herverzekeringsconstructie Als de dekkingsgraad zich begeeft richting kritieke grenzen en de toekomstperspectieven voor het fonds laten zich kenmerken door een zeer beperkte herstelkracht, dan kan het fonds onderzoeken of de opgebouwde aanspraken en rechten over te dragen zijn aan een andere partij. Crisisplan 2018 V1.0 8

9 e. Het al dan niet korten van pensioenrechten en aanspraken Als de dekkingsgraad zich gedurende langere tijd onder het kritieke pad begeeft en de overige maatregelen zijn uitgeput om binnen de wettelijke termijn uit een dekkingstekort te komen moet het fonds ertoe overgaan de rechten en aanspraken te korten. In beginsel worden alle deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden in een dergelijk scenario procentueel gelijk gekort. 3.6 Wat is het verwachte financiële effect van de inzet van deze maatregelen Het pensioenfonds is van mening dat alles in het werk moet worden gesteld om korten te voorkomen. Daarom worden alle mogelijke maatregelen geïnventariseerd en beoordeeld op effectiviteit en haalbaarheid. Ad a. Toeslagenbeleid: Deze maatregel zorgt niet direct voor een verbetering van de financiële situatie. Echter krijgt het fonds wel extra financiële ruimte in de komende jaren, waardoor het effect indirect redelijk groot is. Ad b. Beleggingsbeleid: Toekomstig herstel moet mede komen uit beleggingsrendementen. Herstel treedt op als het beleggingsrendement hoger is dan de benodigde rente. Bij het huidige beleggingsbeleid is er in normale economische scenario s een verwacht positief effect op de dekkingsgraad van ongeveer 1,5% per jaar. Het verwachte beleggingsrendement is 2,0% (2018) tot 3,6% (2027) per jaar (conform parameters artikel 23a Besluit FTK). Het feitelijke financiële effect is ook hier afhankelijk van de op dat moment geldende marktomstandigheden. Ad c. Premiebeleid: Het in de uitvoeringsovereenkomst overeengekomen premiemechanisme heeft in een tekortsituatie een positief effect op de ontwikkeling van de dekkingsgraad door de aanwezige solvabiliteitsopslag in de premie. De procentuele bijdrage aan de dekkingsgraad is groter naar mate de tekortsituatie groter is. Het financiële effect van een eventuele vrijwillige bijstorting van de werkgever is op voorhand niet te kwantificeren. Ad d. Het kiezen voor een pension buy-out of herverzekeringsconstructie: Het overgaan tot een geheel of gedeeltelijke pension buy-out of herverzekeringsconstructie kan een positief effect hebben op de financiële positie van het pensioenfonds. De omvang van het financiële effect is mede afhankelijk van welke rechten en/of aanspraken worden overgedragen of herverzekerd. Dit zal, mocht deze specifieke situatie zich voordoen, nader moeten worden onderzocht. Crisisplan 2018 V1.0 9

10 Ad e. Het al dan niet korten van pensioenrechten en aanspraken: Het korten van pensioenrechten en/of aanspraken heeft een direct effect op de financiële positie van het pensioenfonds. De omvang van het financiële effect is mede afhankelijk van de wijze waarop een korting wordt vormgegeven en de omvang van de korting. Dit effect zal nader worden onderzocht zodra deze specifieke situatie zich voordoet en de mogelijkheden en voorkeuren duidelijk in kaart zijn gebracht. 3.7 Hoe is bij deze maatregelen rekening gehouden met evenwichtige belangenafweging Het totale financiële beleid (geheel van premiebeleid, toeslagbeleid, beleggingsbeleid en kortingsmaatregel) van het pensioenfonds is vastgelegd in de diverse fondsdocumenten en is besproken met de diverse belanghebbenden in het bestuur en in het verantwoordingsorgaan (werkgever, deelnemers, gepensioneerden). Het pensioenfonds heeft voor de evenwichtige belangenafweging een aantal criteria benoemd. effectiviteit: wat is het effect op de dekkingsgraad? proportionaliteit: weegt het effect op tegen de impact op de verschillende doelgroepen? solidariteit: zijn de bijdragen van de verschillende belanghebbenden met elkaar in evenwicht? continuïteit: zijn de maatregelen verstandig met het oog op voorzienbare toekomstige ontwikkelingen? Aan de hand van deze criteria zal per crisismaatregel een afweging worden gemaakt van de evenwichtigheid. In het kader van de evenwichtigheid van de maatregelen heeft het bestuur een impactanalyse uitgevoerd die in onderstaand figuur is weergegeven: Impactanalyse Actieve Gewezen Pensioen Werkgever deelnemers deelnemers gerechtigden Toeslagen Beleggingsbeleid Premiebeleid +/ (bijstorting) Herverzekeringsconstructie +/- +/- +/- +/- Korten van aanspraken en rechten Crisisplan 2018 V1.0 10

11 Een beperking van het risico door verandering van het beleggingsbeleid in een crisissituatie zal voor de deelnemers naar verwachting een positief effect hebben. De kans op korten kan wellicht beperkt worden. Gezien de wijze van financiering van de regeling en de toeslagen zal de wijziging van het beleggingsbeleid geen directe gevolgen hebben. De mate van effectiviteit zou kunnen blijken uit een ALM-studie. Een vrijwillige bijstorting zal voor de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden de kans op korten verkleinen en daarom positief effect hebben. Voor actieve deelnemers kan een bijstorting van de werkgever gevolgen hebben voor het resterende budget voor arbeidsvoorwaarden. Het effect is voor deze groep derhalve minder positief. Een onderzoek naar herverzekering of een buy-out dient onderzocht te worden op het moment dat een crisis zich aandient. De effecten voor de verschillende belanghebbenden zijn vooraf niet te kwantificeren, omdat deze sterk afhangen van de marktomstandigheden. Een eventuele korting van de pensioenaanspraken en de pensioenrechten vindt voor actieve deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden naar evenwichtigheid plaats. Het bestuur is van mening dat het premiebeleid, het toeslagbeleid en de kortingsafspraken in samenhang bezien een evenwichtig geheel is van de belangen van de verschillende belanghebbenden. 3.8 Op welke wijze wordt er met belanghebbenden gecommuniceerd en wanneer Het bestuur van het pensioenfonds zal over het crisisplan, indien gebruik wordt gemaakt van de in het plan opgenomen crisismaatregelen, communiceren met de deelnemers. Hiervoor hanteert het bestuur een termijn van ten hoogste 6 weken. Het bestuur zal hiervoor gebruikmaken van de standaard ingerichte communicatie mogelijkheden. Vanwege de geringe omvang van het fonds zijn de communicatielijnen kort. (Gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden worden in eerste instantie geïnformeerd per brief. Informatie voor alle (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden wordt door het bestuur ook via de website van het fonds ( gedeeld. Ook kan het fonds voor communicatiedoeleinden richting de deelnemers gebruikmaken van het intranet van de werkgever alsmede van interne nieuwsbrieven. Het bestuur zal in een crisissituatie vaststellen welke kernboodschap het pensioenfonds uitdraagt en wie aanspreekpunt is voor de externe woordvoering. Uitgangspunt is om op een gestructureerde wijze alle belanghebbenden (doelgroepen) tijdig, duidelijk en begrijpelijk te informeren. De boodschap zal daarbij eenduidig en feitelijk zijn, waarbij het ontstaan van de crisis wordt toegelicht en de belanghebbenden over Crisisplan 2018 V1.0 11

12 gevolgen worden geïnformeerd. Zodra de mogelijke oplossingen in kaart zijn gebracht wordt dit eveneens met de belanghebbenden gecommuniceerd. 3.9 Hoe is het besluitvormingsproces vormgegeven. Besluiten kunnen door het bestuur op grond van de statuten worden genomen bij gewone meerderheid van stemmen, waarbij tenminste een bestuurslid, gekozen door de deelnemers, het besluit ondersteunt. Het bestuur van het pensioenfonds ziet zichzelf bij een crisissituatie als het crisisteam. De lijnen binnen het bestuur zijn kort en de bestuursleden kunnen elkaar eenvoudig en snel bereiken om met elkaar te overleggen over de crisissituatie. Alle kennis over het pensioenfonds is dan ook gebundeld binnen het bestuur. Indien nodig wordt door het bestuur advies ingewonnen bij de externe adviseur van het pensioenfonds Op welke wijze wordt het crisisplan periodiek getoetst Dit crisisplan zal telkens worden geactualiseerd wanneer de situatie hiertoe aanleiding geeft. Een crisisplan is geen statisch geheel, maar maakt onderdeel uit van het continue risicomanagement van het pensioenfonds. Het crisisplan van het pensioenfonds is dan ook onlosmakelijk verbonden met het risicomanagement van het pensioenfonds en de hiermee verband houdende bepalingen in de abtn. De abtn wordt periodiek door het pensioenfonds geëvalueerd en zo nodig aangepast. Ook worden premiebeleid, toeslagbeleid en beleggingsbeleid periodiek getoetst aan de hand van ALM studies en/of haalbaarheidsstudie. De periodieke toetsing van het crisisplan zal bij deze toetsing worden meegenomen. Tenslotte zal de effectiviteit van het crisisplan worden beoordeeld, nadat zich een crisis heeft voorgedaan en het crisisplan ten uitvoer is gebracht. Als gevolg van de ervaring die in een dergelijke situatie wordt opgedaan, kan het crisisplan verder worden geactualiseerd Inwerkingtreding Dit crisisplan is in werking getreden op 20 juni 2016 en voor het laatst geactualiseerd op 18 juli De datum van ingang en van actualisatie zal door het bestuur worden vastgesteld. Crisisplan 2018 V1.0 12