Financieel crisisplan

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Financieel crisisplan"

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds ARCADIS Nederland Financieel crisisplan Vastgesteld 29 september 2015 Inleiding Het doel van het financiële crisisplan is dat het bestuur vooraf beschrijft welke maatregelen bij een crisis beschikbaar zijn wat de impact van deze maatregelen is, en welke procedures doorlopen moeten worden. Het crisisplan geeft antwoorden op de volgende vragen: Wanneer is er sprake van een crisissituatie? In welke situatie(s) is het korten van aanspraken onontkoombaar? Welke maatregelen staan het fonds ter bestrijding van een financiële crisis ter beschikking? In hoeverre zijn de hiervoor genoemde maatregelen ook daadwerkelijk inzetbaar? Wat is het financiële effect van de inzet van de genoemde maatregelen? Hoe wordt bij het inzetten van maatregelen op evenwichtige wijze rekening gehouden met de belangen van de verschillende belanghebbenden in het fonds? Hoe wordt over de crisissituatie gecommuniceerd? Hoe wordt gecommuniceerd naar alle belanghebbenden toe, nog voor de crisissituatie zich heeft voorgedaan? En vervolgens ook tijdens de crisis? Hoe verloopt het besluitvormingsproces over de te nemen maatregelen? Wanneer en hoe worden eenmaal genomen crisismaatregelen ongedaan gemaakt? Het financieel crisisplan is een leidraad. Het is niet een plan dat per definitie kant en klaar uitgevoerd wordt. Het bestuur zal de concrete maatregelen altijd afstemmen op de aard van de crisis en de omstandigheden van dat moment, vergezeld van een motivering waarom eventueel van de leidraad wordt afgeweken. Het financieel crisisplan wordt jaarlijks op actualiteit beoordeeld en zo nodig aangepast. Relatie met de doelstelling van het pensioenfonds ARCADIS Pensioenfonds streeft ernaar om op een klantgerichte wijze en tegen aanvaardbare kosten nu en in de toekomst uitkeringen te verstrekken aan gepensioneerden en nabestaanden in het geval van ouderdom, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Het fonds stelt zich ten doel om de nominale pensioenaanspraken en pensioenrechten te waarborgen. De ambitie is om de pensioenrechten zodanig te indexeren dat de koopkracht van (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden behouden blijft. Deze doelstelling geldt in zoverre de middelen van het fonds dat toelaten. Belangrijke pijlers zijn het collectieve en solidaire karakter van de pensioenregeling. Dit plan bevat een beschrijving van de maatregelen die het bestuur op korte termijn effectief kan inzetten indien de beleidsdekkingsgraad zich beweegt richting kritische waarden waardoor het realiseren van de doelstelling van het pensioenfonds in gevaar komt. 1

2 Crisissituatie bij lage dekkingsgraden Er is sprake van een crisissituatie of calamiteit wanneer de beleidsdekkingsgraad onder kritische ondergrenzen komt. Deze beleidsdekkingsgraad wordt berekend als een voortschrijdend gemiddelde van de actuele dekkingsgraden over 12 maanden. Situaties die kunnen leiden tot een crisis zijn bijvoorbeeld het extreem dalen van de rente, een crash op de aandelenmarkt, een zeer sterke stijging van de levensverwachting of het failliet gaan van Nederland. Van een calamiteit wordt gesproken als het vermogen ten gevolge van de calamiteit nog wel boven het minimaal vereist eigen vermogen blijft. Bij een crisis is het vermogen gedaald onder deze grens. De kritische hoogten van de beleidsdekkingsgraad worden aangegeven in de volgende tabel: Kritische dekkingsgraden Beleidsdekkingsgraad Meetmoment Toelichting < dekkingsgraad benodigd voor volledige toeslagverlening (ca. 125%) Ultimo boekjaar De toeslagverlening dient toekomstbestendig te zijn. Het toekomstbestendig indexeren is een methodiek die een maximale toeslag voorschrijft. Bij een beleidsdekkingsgraad lager dan de dekkingsgraad die benodigd is voor volledige toeslagverlening maar hoger dan 110% zal er gedeeltelijk geïndexeerd worden. < VEV Ultimo kwartaal De beleidsdekkingsgraad is lager dan de dekkingsgraad die behoort bij het vereist eigen vermogen (VEV). Het fonds stelt dan een herstelplan op en dient dat binnen drie maanden in bij DNB. In het herstelplan dient aangetoond te worden dat naar verwachting de beleidsdekkingsgraad in 10 jaar 1 (maximale hersteltermijn) herstelt tot een dekkingsgraad die minimaal gelijk is aan de dekkingsgraad die behoort bij het VEV. <110% Ultimo boekjaar Bij een beleidsdekkingsgraad lager dan 110% is toeslagverlening niet toegestaan. < MVEV (104,2%) Ultimo maand Het bestuur is verplicht de actuele dekkingsgraad op te trekken naar het niveau van de dekkingsgraad die behoort bij het minimaal vereist eigen vermogen (MVEV) door middel van een korting of een andere noodmaatregel. Daarvoor gelden de volgende voorwaarden: De beleidsdekkingsgraad is gedurende vijf jaar lager dan de dekkingsgraad die behoort bij het MVEV en De actuele dekkingsgraad is aan het einde van deze 5- jaarsperiode ook lager dan de dekkingsgraad die behoort bij het MVEV. <100% Ultimo maand Onder 100% is individuele waardeoverdracht niet toegestaan. < dekkingsgraad waarbij herstel in 10 jaar naar het niveau van het VEV nog mogelijk is Bij aanvang of evaluatie herstelplan Het fonds bereikt naar verwachting niet binnen 10 jaar het VEV. De hoogte van de kritieke dekkingsgraad waarbij herstel binnen 10 jaar naar het VEV nog wel mogelijk is, is variabel. Afhankelijk van de gemiddelde hoogte van de rentestand en het daarvan afgeleide verwacht rendement, dat op eenzelfde wijze wordt berekend als in de laatste ALM-studie, zijn de kritieke dekkingsgraden als volgt: 1 Voor 2015 en 2016 wordt gebruik gemaakt van het overgangsrecht en is de hersteltermijn respectievelijk 12 jaar en 11 jaar. 2

3 Rentestand Verwacht rendement Kritieke dekkingsgraad 1,5% 4,4% 89,5% 2,0% 4,6% 90,5% 2,5% 4,8% 91,5% 3,0% 5,0% 93,0% 3,5% 5,2% 94,0% Bij een dekkingsgraad lager dan de kritieke dekkingsgraad, ontkomt het bestuur er niet aan om een maatregel af te kondigen. Crisissituatie bij verlaging van de jaarlijkse pensioenopbouw? Er is geen sprake van een crisissituatie wanneer de premie niet toereikend is en de jaarlijkse opbouw verlaagd wordt omdat de premie niet kostendekkend is. Deze situatie is onderkend in het overleg tussen sociale partners bij het afspreken van de pensioenregeling. In de pensioenovereenkomst zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop de pensioenopbouw in enig jaar verlaagd wordt ingeval van een ontoereikende premie. Het eventueel verlagen van de pensioenopbouw is derhalve onderdeel van de pensioenregeling. De pensioenovereenkomst geldt voor een periode van 5 jaar. Mocht al in de eerste jaren blijken dat de pensioenopbouw verlaagd moet worden, dan informeert het fonds de sociale partners hierover. Maatregelen, hun inzetbaarheid en de impact ervan De mogelijke maatregelen van het fonds, met vermelding van hun inzetbaarheid en impact zijn de volgende: Verhogen van de premie of bijstorting door de werkgever De pensioenregeling van ARCADIS Nederland kwalificeert zich als een Collectieve Defined Contribution (CDC-) regeling. De werkgever betaalt een premie voor de opbouw van nieuwe pensioenaanspraken op basis van vooraf geformuleerde uitgangspunten. Met het betalen van deze premie heeft de werkgever aan al haar verplichtingen jegens het pensioenfonds voldaan. De werkgever is op geen enkele wijze gehouden om in een tekortsituatie van het fonds (een te lage dekkingsgraad of een premie die niet kostendekkend is) een hogere premie te betalen of bij te storten. Deze maatregelen zijn dus niet inzetbaar. Beperken toeslagverlening Bij een beleidsdekkingsgraad vanaf 110% wordt er conform het nftk toekomstbestendig geïndexeerd. Naar verwachting kan volledig worden geïndexeerd bij een dekkingsgraad van circa 125%. Het verlenen van toeslag leidt rechtstreeks tot verhoging van de aanspraken en van de voorziening. Wanneer bij het opstellen of evalueren van het herstelplan blijkt dat herstel naar het VEV binnen de gestelde hersteltermijn niet mogelijk is, dan zal de toeslagverlening op basis van het reguliere beleid worden beperkt. Hierdoor verbetert de herstelkracht en kunnen kortingen mogelijk voorkomen of beperkt worden. De toeslagverlening vindt plaats per 1 juli van enig jaar op basis van de beleidsdekkingsgraad ultimo het voorafgaande jaar. Het bestuur neemt de ontwikkeling van de dekkingsgraad in de periode tot 1 juli niet mee bij het besluit tot toeslagverlening. Hierbij heeft het bestuur de volgende afweging gemaakt. In de situatie dat de dekkingsgraad fors stijgt in de periode van 31 december van het voorafgaande jaar tot 1 juli van het betreffende jaar mag het fonds geen hogere toeslagen toekennen dan volgens de wettelijke regels en op basis van de beleidsdekkingsgraad ultimo het voorafgaande jaar is toegestaan. Lagere toeslagen dan vastgesteld op basis van de beleidsdekkingsgraad ultimo het voorafgaande jaar zijn wel toegestaan. Het bestuur is van 3

4 mening dat het niet evenwichtig is om in het besluit tot toeslagverlening wel de neerwaartse beweging van de dekkingsgraad in de periode tot 1 juli mee te nemen, terwijl de opwaartse beweging meenemen niet is toegestaan. Het verhogen van pensioenrechten en aanspraken met 1% laat de dekkingsgraad met circa 1% dalen, uitgaande van een dekkingsgraad van circa 100%. Aanpassen beleggingsbeleid Door risicoverlaging wordt het VEV verlaagd, waardoor het fonds bij een lagere dekkingsgraad uit herstel is. Dit is ook een instrument om de kans op een nog lagere dekkingsgraad te verkleinen. Dit is echter een maatregel met verstrekkende gevolgen. Minder risico betekent in het algemeen ook een kleinere kans op een hoger rendement, waardoor de herstelkracht wordt ingeperkt. Uit berekeningen blijkt dat het effect van het wijzigen van de assetmix wanneer de dekkingsgraad onder bepaalde waardes daalt gering is. Wanneer risico wordt verminderd, wordt ook het opwaarts potentieel minder. Daarom heeft het bestuur besloten om de strategische assetmix niet afhankelijk te maken van de hoogte van de dekkingsgraad. Ook in crisissituaties wordt een vaste strategische mix aangehouden. Vanwege de geringe effectiviteit hanteert het bestuur deze maatregel niet. Korten van pensioenaanspraken en rechten Er kunnen bij ARCADIS Pensioenfonds twee typen kortingen voorkomen: De beleidsdekkingsgraad is gedurende vijf jaar lager dan de dekkingsgraad die behoort bij het MVEV en de actuele dekkingsgraad is aan het einde van deze 5-jaarsperiode lager dan de dekkingsgraad die behoort bij het MVEV. De door te voeren korting is gelijk aan het verschil tussen de actuele dekkingsgraad en de dekkingsgraad die behoort bij het MVEV aan het einde van de 5- jaarsperiode. De korting wordt over 10 jaar gespreid (maximale spreidingstermijn), maar is volledig onvoorwaardelijk en dient meteen in de dekkingsgraad te worden verwerkt. Dit betekent dat deze altijd moet worden doorgevoerd, ongeacht de ontwikkeling van de dekkingsgraad gedurende de periode van spreiding. De korting wordt op basis van een gesloten systeem doorgevoerd. Dit houdt in dat alleen de opgebouwde aanspraken van het moment zelve worden gekort. De korting heeft derhalve geen invloed op toekomstige generaties en op toekomstige aanspraken. Het fonds bereikt naar verwachting niet binnen 10 jaar het VEV. De korting wordt zodanig vastgesteld dat naar verwachting na 10 jaar de dekkingsgraad gelijk is aan de dekkingsgraad die behoort bij het VEV. De korting wordt gespreid over een periode van 10 jaar (maximale spreidingstermijn). De korting in het eerste jaar is onvoorwaardelijk en dient meteen in de dekkingsgraad te worden verwerkt. Dit betekent dat deze korting altijd moet worden doorgevoerd, ongeacht de ontwikkeling van de dekkingsgraad gedurende het jaar. De kortingen in latere jaren zijn voorwaardelijk. Na een jaar wordt het herstelplan geëvalueerd. Op dat moment wordt opnieuw bezien of korting noodzakelijk is en zo ja, hoe hoog deze korting moet zijn. De voorwaardelijke kortingen van het voorgaande jaar vervallen. Wet- en regelgeving bieden de mogelijkheid om bij een pensioenverlaging onderscheid te maken tussen deelnemers, pensioengerechtigden en gewezen deelnemers. Het bestuur zal echter alle aanspraken en rechten gelijkelijk verlagen. Voor zowel de sociale partners als het bestuur van het fonds geldt: gelijke monniken, gelijke kappen. Alle belanghebbenden profiteren gelijkelijk van overschotten en leveren gelijkelijk in bij tekorten. 4

5 Het korten van pensioenrechten en aanspraken met 1% laat de dekkingsgraad met circa 1% stijgen, uitgaande van een dekkingsgraad van circa 100%. Evenwichtige belangenafweging Het aantal sturingsinstrumenten dat het bestuur ter beschikking staat is beperkt: minder of niet indexeren of korten van pensioenaanspraken en -rechten. Gelet op het pensioenresultaat is een nominale korting van de pensioenaanspraak even erg als het niet toekennen van een indexatie. Vanuit deze visie zijn kortingen en niet toegekende indexaties gelijkwaardig. Bij het opstellen van het toeslagbeleid en kortingsbeleid is veel oog geweest voor de evenwichtige belangenafweging. Het beleid ligt in zoverre vast dat het bestuur nauwelijks speelruimte heeft als een crisissituatie zich voordoet. Derhalve is de evenwichtige belangenafweging bij het vaststellen van het beleid van groter belang dan bij toepassing van het beleid. Bij een dekkingsgraad vanaf 110% wordt er conform het nftk toekomstbestendig geïndexeerd, waarbij actieven en inactieven gelijk worden behandeld. De ambitie wordt gebaseerd op een percentage van de prijsinflatie. Naar verwachting kan volledig worden geïndexeerd bij een dekkingsgraad van circa 125%. Er is geen aanleiding om nog strenger te zijn dan het nftk. Strenger zijn dat het nftk betekent dat er later en/of minder zal worden geïndexeerd, hetgeen ongunstig is voor het pensioenresultaat. Het uitstellen van indexaties heeft voornamelijk een negatief effect op de gepensioneerde deelnemers. Het is niet evenwichtig om strenger te zijn dan het nftk omdat in situaties van overschotten het fonds geen hogere toeslagen mag toekennen dan volgens de wettelijke regels toegestaan. Voor de hersteltermijn gaat het fonds uit van de maximaal toegestane periode van 10 jaar. Kortingen worden gespreid over een periode van 10 jaar. Er wordt voor de periode van spreiding van de korting geen onderscheid gemaakt of de korting een gevolg is van het niet kunnen herstellen binnen de hersteltermijn of de situatie dat de beleidsdekkingsgraad langer dan 5 jaar onder het MVEV is. Ook wordt er geen onderscheid gemaakt in de hoogte van de korting voor verschillende stakeholders. Bij de keuze voor een hersteltermijn van 10 jaar en het spreiden van de korting over deze 10 jaar is gekeken naar de effecten voor de verschillende groepen binnen het fonds wanneer dit wordt vergeleken met een doorvoering in één keer, dus helemaal in het eerste jaar. Op basis van de uitgevoerde analyse blijkt dat de keuze voor de maximale periode verschillende effecten heeft op de groepen (deelnemers, gewezen deelnemers of pensioengerechtigden). Vanwege de samenhang met het gewijzigde toeslagbeleid, is ook het effect daarvan op de groepen betrokken in onderstaand schema. De tekens in het schema zijn als volgt: - betekent een negatief effect 0 betekent weinig of geen effect + betekent een positief effect Hersteltermijn van 10 jaar (korting i.v.m. VEV) Hersteltermijn van 10 jaar (korting i.v.m. MVEV) Toeslagbeleid Toekomstige deelnemers Deelnemers Gewezen deelnemers Toekomstige vertrekkers Pensioengerechtigden

6 Korting i.v.m. VEV is de korting die doorgevoerd moet worden als herstel naar het VEV binnen 10 jaar niet mogelijk is. Korting i.v.m. MVEV is de korting die doorgevoerd moet worden als de beleidsdekkingsgraad 5 jaar lang lager is dan de dekkingsgraad die behoort bij het MVEV. De uitleg van de waarderingen in het schema is als volgt. Toekomstige deelnemers zullen bij spreiding van kortingen in geval van korting i.v.m. VEV (niet kunnen herstellen tot het VEV binnen de hersteltermijn) mogelijke negatieve gevolgen ondervinden. Er wordt 1/10e van de korting doorgevoerd en vervolgens wordt er een jaar later een update van het herstelplan uitgevoerd. In deze update doen de aanspraken van dat moment mee, dus ook van nieuwe deelnemers. Deze hebben dan een grotere kans op ook een korting dan wanneer de korting in 1x zou zijn doorgevoerd. Dit geldt niet bij korting i.v.m. MVEV want dan is er sprake van spreiding van een onvoorwaardelijke korting en een gesloten systeem. Hier gaan nieuwe deelnemers niet aan mee doen. Toekomstige deelnemers hebben wel profijt van de systematiek van toeslagverlening. Door het niet direct toedelen van financiële meevallers aan de deelnemers, delen nieuwe deelnemers hier in de toekomst mogelijk ook in mee. Voor deelnemers geldt eenzelfde redenering als voor nieuwe deelnemers. Door het spreiden van korting i.v.m. VEV hebben zij meer kans op korting van hun nog op te bouwen aanspraken. Bij een korting i.v.m. MVEV doet de nieuwe opbouw niet mee. En door het niet direct toekennen van financiële meevallers hebben deelnemers ook meer kans op indexatie van hun nog op te bouwen aanspraken. Gewezen deelnemers hebben geen nieuwe opbouw meer en ook nog geen uitkering. Voor deze groep is de spreidingstermijn minder relevant. Door het spreiden van een korting is de totale korting wel hoger omdat het fonds gedurende de spreidingsperiode pensioenen uitkeert die hoger zijn dan wanneer de korting in een keer zou zijn doorgevoerd. Toekomstige vertrekkers zijn (gewezen) deelnemers die in de toekomst een uitgaande waardeoverdracht doen. Bij deze waardeoverdracht zal geen rekening worden gehouden met toekomstige voorwaardelijke kortingen en toekomstige indexaties. In de overdrachtswaarde zal wel rekening worden gehouden met onvoorwaardelijke kortingen (kortingen i.v.m. MVEV). Pensioengerechtigden ontvangen een uitkering van het fonds en derhalve hebben toeslagen of kortingen direct gevolgen voor hun huidige inkomen. Voor deze deelnemers is het gunstig om financiële tegenvallers te spreiden en nadelig om financiële meevallers niet direct te verrekenen. Naar aanleiding van deze analyse acht het bestuur een hersteltermijn van 10 jaar en het spreiden van de korting over deze 10 jaar evenwichtig. Communicatie over de crisissituatie en maatregelen Het bestuur stelt elk jaar een communicatieplan vast. Daarin worden de verschillende communicatiemomenten en middelen vastgelegd. Over de algemene financiële situatie van het fonds vindt communicatie als volgt plaats: Het bestuur informeert de deelnemers en pensioengerechtigden jaarlijks per brief over de mate waarin hun pensioenen geïndexeerd worden, ongeacht of de indexering volledig, gedeeltelijk of niet plaatsvindt. Elk kwartaal wordt de dekkingsgraad bekend gemaakt via de website van het fonds en het Portaal (voor ARCADIS deelnemers). Medio juni wordt het jaarverslag op de website van ARCADIS Pensioenfonds geplaatst. Daarin wordt de gang van zaken gedetailleerd weergegeven. Jaarlijks wordt in juli aan alle pensioengerechtigden en deelnemers een pensioenkrant gestuurd met daarin opgenomen de kerncijfers uit het jaarverslag. Gewezen deelnemers ontvangen de pensioenkrant om de drie jaar. Overigens is elke gewezen deelnemer ook in de gelegenheid om via de website van het fonds de jaarlijkse pensioenkrant te raadplegen. 6

7 Ten aanzien van het crisisplan zal het fonds binnen 2 weken na vaststelling hiervan melding doen op de website van het fonds en het Portaal. Belangrijk is dat belanghebbenden afweten van het bestaan van een crisisplan en van de mogelijk te nemen maatregelen ingeval van een crisis of calamiteit. In de eerstvolgende pensioenkrant na het vaststellen van het crisisplan zal het fonds ingaan op het bestaan, de totstandkoming en de inhoud van het crisisplan. Als een crisissituatie zich voordoet meldt het fonds dit zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen 1 maand, op de website en het Portaal. Daarbij wordt uitleg gegeven over het ontstaan van de crisis en de mogelijk te nemen maatregelen. Wanneer een crisis leidt tot het stoppen van waardeoverdrachten dan meldt het fonds dit per direct op de website en het Portaal. De individuele (gewezen) deelnemer die waardeoverdracht heeft aangevraagd wordt schriftelijk geïnformeerd over het stopzetten van de waardeoverdrachten. Ingeval van een crisis of calamiteit buigt het fonds zich over de te nemen maatregelen en stelt een herstelplan op. Dit herstelplan dient binnen 3 maanden na aanvang van het tekort ingediend te worden bij De Nederlandsche Bank (DNB). Bij het opstellen of actualiseren van dit herstelplan besluit het bestuur van het fonds over de te nemen maatregelen. Wanneer een nieuw herstelplan is ingediend bij DNB maakt het fonds daar binnen een week melding van op de website en het Portaal. Bovendien worden alle belanghebbenden waaronder de (gewezen) deelnemers en de pensioengerechtigden middels een brief op de hoogte gesteld van het herstelplan en de te nemen maatregelen. Indien uit een latere actualisatie van het herstelplan nieuwe, vergaande maatregelen volgen, wordt dit ook binnen een week gemeld op de website en het Portaal. Alle belanghebbenden waaronder de (gewezen) deelnemers en de pensioengerechtigden ontvangen dan een brief hierover. Indien het fonds in de situatie komt dat achterstanden in indexatie en/of kortingen ingehaald kunnen worden, vindt dit per 1 juli in enig jaar plaats. Het besluit hiertoe wordt in de juni-vergadering van het bestuur genomen op grond van de financiële situatie einde van het voorgaande jaar. Na het nemen van het besluit tot inhaal en vóór de daadwerkelijke verhoging worden de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigde hiervan op de hoogte gesteld middels een brief. Besluitvormingsproces Het besluitvormingsproces is binnen ARCADIS Pensioenfonds als volgt geregeld: Allereerst wordt een knelpunt gesignaleerd, hetzij door het bestuur, hetzij door de uitvoeringsorganisatie (UO). De UO werkt vervolgens voorstellen inhoudelijk uit, daarbij bijgestaan door de adviserend actuaris. Het bestuur bespreekt de voorstellen en wint het advies in van de adviserend actuaris, eventueel nadat advies is ingewonnen van de beleidscommissie of de beleggingscommissie. Indien dit de bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan raakt, wordt een voorstel ook voor advies aan het verantwoordingsorgaan voorgelegd. Vervolgens besluit het bestuur over de te nemen maatregelen. Tot slot legt het bestuur verantwoording af jegens het verantwoordingsorgaan. Wat betreft het tijdsverloop geldt het volgende: Niet of onvolledig indexeren: het besluit hierover neemt het bestuur telkens in haar bestuursvergadering in juni, omdat het fonds indexeert per 1 juli. Korten van aanspraken ingeval het fonds naar verwachting niet binnen 10 jaar het VEV bereikt: o Het fonds dient hiervoor te beschikken over de gegevens van de beleidsdekkingsgraad. Deze is rond de 15 e van de maand volgend op het aanvangs- of het evaluatiemoment van het herstelplan beschikbaar. 7

8 o Op basis van deze informatie kan het herstelplan worden opgesteld of geactualiseerd; bekeken wordt of herstel binnen 10 jaar mogelijk is. o Wanneer dat niet het geval is, zal het bestuur moeten besluiten om de pensioenen te korten. o Dit besluit wordt verwerkt in (de actualisatie van) het herstelplan (het dekkingsgraadsjabloon). o Vervolgens wordt 3 maanden na het aanvangs- of evaluatiemoment van het herstelplan (de actualisatie van) het herstelplan ter goedkeuring ingediend bij De Nederlandsche Bank. o Vanaf dat moment dient de korting in het eerste jaar verwerkt te worden in de voorziening pensioenverplichtingen. Het eerste jaar betreft een periode van een jaar die direct ingaat op het aanvangs- of evaluatiemoment van het herstelplan. o De korting in het eerste jaar en de verwachte kortingen in de daaropvolgende jaren worden vervolgens gecommuniceerd naar de belanghebbenden. o De korting in het eerste jaar wordt per 31 december daadwerkelijk doorgevoerd. o Na een jaar wordt het herstelplan opnieuw geactualiseerd volgens bovenstaand tijdschema. Korten van aanspraken ingeval de beleidsdekkingsgraad 5 jaar lang onder het MVEV ligt: o Het fonds heeft vastgesteld dat de beleidsdekkingsgraad voor 5 jaar achtereen onder het MVEV ligt. Ook de actuele dekkingsgraad is lager dan het MVEV. o Op basis van deze informatie wordt de korting berekend en moet het bestuur besluiten om de pensioenen te korten. o Vanaf dat moment wordt de korting in totaal verwerkt in de voorziening pensioenverplichtingen. o De korting in het eerste jaar en de onvoorwaardelijke kortingen in de daaropvolgende jaren worden vervolgens gecommuniceerd naar de belanghebbenden. Het eerste jaar betreft een periode van een jaar volgend op het moment dat de beleidsdekkingsgraad 5 jaar lang onder het MVEV ligt. o De korting in het eerste jaar wordt uiterlijk na 1 jaar daadwerkelijk doorgevoerd. De intentie hierbij is om de korting door te voeren op 31 december. Het ongedaan maken van crisismaatregelen (inhaalbeleid) Het bestuur heeft een inhaalbeleid geformuleerd voor het geval één van de hiervoor beschreven tekortsituaties zich voordoet. Daartoe het volgende: Conform het nftk wordt bij een dekkingsgraad die hoger is dan benodigd voor volledige toeslagverlening (schatting circa 125%) 1/5e deel van het overschot aangewend voor het herstellen van achterstanden in indexatie en/of kortingen van de deelnemers die hier daadwerkelijke door getroffen zijn (gesloten systeem). Achterstanden in indexatie en kortingen worden gelijkwaardig behandeld, waarbij de meest recente achterstand/korting als eerste wordt hersteld. Na tien jaar wordt een gemiste indexatie of korting niet meer hersteld en vervalt deze. Uitzondering is de korting uit Deze korting vervalt niet. 8

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan van Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding

Nadere informatie

Herstelplan ultimo 2016

Herstelplan ultimo 2016 Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2016 16 juni 2017 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het

Nadere informatie

CRISISPLAN - SAMENVATTING

CRISISPLAN - SAMENVATTING CRISISPLAN - SAMENVATTING MAATREGELEN ALS DE FINANCIËLE POSITIE IN GEVAAR IS 1 juli 2015 Inleiding Dit crisisplan beschrijft wat het Algemeen Bestuur gaat doen als het Pensioenfonds in een crisissituatie

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015 Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Financieel crisisplan 2015 1 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding en onderdelen financieel crisisplan... 3 1.1.1 Inleiding... 3 1.1.2 Relatie financieel crisisplan met de doelstelling

Nadere informatie

Financieel crisisplan. van de

Financieel crisisplan. van de Financieel crisisplan van de (vastgesteld in bestuursvergadering van 23 juni 2015) Inleiding Als onderdeel van de beschrijving van de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de financiële sturingsmiddelen,

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inleiding In Artikel 145 van de Pensioenwet wordt voorgeschreven dat de ABTN een financieel crisisplan moet bevatten. Artikel 29b van het besluit FTK geeft hier een nadere uitwerking

Nadere informatie

Financieel crisisplan. van de

Financieel crisisplan. van de Financieel crisisplan van de (vastgesteld in bestuursvergadering van 19 april 2016) Inleiding Als onderdeel van de beschrijving van de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de financiële sturingsmiddelen,

Nadere informatie

10. Het Financieel Crisisplan

10. Het Financieel Crisisplan 10. Het Financieel Crisisplan Een financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die het bestuur van het pensioenfonds op korte termijn effectief zou kunnen inzetten, indien de beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Herstelplan ultimo 2017

Herstelplan ultimo 2017 Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2017 3 juli 2018 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het Herstelplan

Nadere informatie

Dit plan geeft de te hanteren kritische ondergrenzen, de te nemen maatregelen en de te volgen besluitvormingsprocessen en communicatietrajecten aan.

Dit plan geeft de te hanteren kritische ondergrenzen, de te nemen maatregelen en de te volgen besluitvormingsprocessen en communicatietrajecten aan. Crisisplan 1. Inleiding Het doel van dit financieel crisisplan is dat het bestuur vooraf beschrijft welke maatregelen het bestuur van het pensioenfonds op korte termijn effectief zou kunnen inzetten, indien

Nadere informatie

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring Bavaria Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring Bavaria Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring Bavaria - 2018 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Beschrijving financiële crisissituaties

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inleiding Het financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die het bestuur op korte termijn effectief kan inzetten indien in korte tijd de dekkingsgraad zich zeer snel

Nadere informatie

In het crisisplan worden verschillende parameters gebruikt die voor het pensioenfonds belangrijk zijn:

In het crisisplan worden verschillende parameters gebruikt die voor het pensioenfonds belangrijk zijn: Crisisplan ABTN Bijlage 4 Inleiding In hoofdstuk 9 van de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) - Het weerstandsvermogen van het pensioenfonds, sturingsmiddelen en beleidskader - zijn de risico

Nadere informatie

BIJLAGE 7: Financieel crisisplan Stichting Jan Huysman Wz. Fonds

BIJLAGE 7: Financieel crisisplan Stichting Jan Huysman Wz. Fonds BIJLAGE 7: Financieel crisisplan Stichting Jan Huysman Wz. Fonds Inleiding In hoofdstuk 9 van deze Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) (Het weerstandsvermogen van het fonds, inzet van sturingsmiddelen)

Nadere informatie

Als de beleidsdekkingsgraad hoger is dan de door de. toekomst volledige toeslagen te kunnen geven (momenteel circa 126%).

Als de beleidsdekkingsgraad hoger is dan de door de. toekomst volledige toeslagen te kunnen geven (momenteel circa 126%). Verkort Crisisplan Pensioenfonds KPN juli 2015 Pensioenfonds KPN is op grond van de Pensioenwet verplicht een crisisplan te hebben. In een crisisplan staat beschreven wat het bestuur gaat doen als het

Nadere informatie

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 Inhoud Inleiding 3 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen

Nadere informatie

Financieel crisisplan Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds Collectiviteitskring Bavaria 2017 Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds Collectiviteitskring Bavaria 2017 Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds Collectiviteitskring Bavaria 2017 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan van Stichting Achmea Algemeen Pensioenfonds (Centraal Beheer

Nadere informatie

Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan

Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds Financieel crisisplan Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 2.1 Crisissituatie... 4 2.2 Kritische dekkingsgraad... 5 2.3 Richtlijn...

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Agenda Wie zijn wij Jaarverslag 2017 kerncijfers Ontwikkeling van de dekkingsgraad van het pensioenfonds Financiële spelregels voor pensioenfondsen - Kortingen

Nadere informatie

Het bestuur zal het crisisplan jaarlijks evalueren en zo nodig aanpassen.

Het bestuur zal het crisisplan jaarlijks evalueren en zo nodig aanpassen. Financieel crisisplan (per 1-7-2016) Inleiding Onderstaand is het financieel crisisplan van het SPF weergegeven. Het financieel crisisplan is gebaseerd op artikel 29b van het besluit FTK en wordt toegevoegd

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan In werking : 1 oktober 2018 Inhoudsopgave 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen 4 3. Maatregelen die ter beschikking staan

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inleiding In hoofdstuk 10 van deze Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) (weerstandsvermogen van het fonds, inzet sturingsmiddelen) zijn de risico s waaraan het fonds blootstaat

Nadere informatie

Financieel crisisplan. Voorwoord. Inleiding. 1. Beschrijving financiële crisissituatie

Financieel crisisplan. Voorwoord. Inleiding. 1. Beschrijving financiële crisissituatie Financieel crisisplan November 2016 Voorwoord Voor de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2018 zijn met de werkgever afspraken gemaakt over een bijstortingsgarantie (en een terugstortingsverplichting

Nadere informatie

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Premie Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Premie Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Premie - 2018 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Beschrijving financiële crisissituaties 3. Kritische

Nadere informatie

Financieel Crisisplan

Financieel Crisisplan Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland Financieel Crisisplan 1 januari 2016 Pagina 1 van 12 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 Achtergrond en aanleiding... 3 Elementen van een financieel crisisplan... 3

Nadere informatie

Bijlage V Crisisplan. Inhoudsopgave

Bijlage V Crisisplan. Inhoudsopgave 81 Bijlage V Crisisplan Inhoudsopgave 1 Inleiding... 82 2 Elementen van het crisisplan... 82 3 Crisisplan Stichting Pensioenfonds Holland Casino... 83 3.1 Wanneer is er sprake van een crisis... 83 3.2

Nadere informatie

Appendix F. Financieel crisisplan. 1. Inleiding

Appendix F. Financieel crisisplan. 1. Inleiding Appendix F Financieel crisisplan 1. Inleiding In hoofdstuk 3 (Algemene overwegingen, doelstellingen, beleidsuitgangspunten en risicohouding) en 10 (weerstandsvermogen en stuurmiddelen) van de ABTN zijn

Nadere informatie

Pensioenen... Crisisplan 2015

Pensioenen... Crisisplan 2015 Pensioenen.............................................. Crisisplan 2015 17 september 2015 INHOUD Inleiding... 1 Beschrijving van de financiële crisis... 1 Kritische dekkingsgraad... 2 Maatregelen die

Nadere informatie

Financieel Crisisplan

Financieel Crisisplan Financieel Crisisplan Inleiding. Het bestuur beschrijft in dit document het financieel crisisplan van Hagee Stichting. Wat is een financieel crisisplan? Een financieel crisisplan is een beschrijving van

Nadere informatie

Financieel Crisisplan Stichting Norit Pensioenfonds

Financieel Crisisplan Stichting Norit Pensioenfonds Financieel Crisisplan Stichting Norit Pensioenfonds Inleiding In hoofdstuk 10 van deze Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) (weerstandsvermogen en sturingsmiddelen) zijn de risico s waaraan het

Nadere informatie

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Koopkracht Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Koopkracht Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Koopkracht - 2018 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Beschrijving financiële crisissituaties 3.

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inleiding In hoofdstuk 10 van de ABTN zijn de risico s waaraan het fonds blootstaat beschreven. Deze risico s kunnen ertoe leiden dat de statutaire doelstelling, het uitkeren van

Nadere informatie

Herstelplan. Stichting Personeelspensioenfonds APG

Herstelplan. Stichting Personeelspensioenfonds APG Herstelplan Stichting Personeelspensioenfonds APG PPF APG Herstelplan versie: juni 2015 Herstelplan PPF APG 2015 juni 2015 1. Inleiding In dit herstelplan 2015 voor PPF APG leest u eerst welke uitgangspunten

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 3 3 Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 3.1 Crisissituatie... 4 3.2 Risico s... 4 3.3 Kritische dekkingsgraad... 4 4 Maatregel...

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Het doel van dit financieel crisisplan is dat het bestuur van Pensioenfonds AFM vooraf beschrijft welke maatregelen bij een financiële crisissituatie beschikbaar zijn, wat de impact

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN. 1 maart 2018

FINANCIEEL CRISISPLAN. 1 maart 2018 FINANCIEEL CRISISPLAN 1 maart 2018 Wanneer is er sprake van een crisis? Om vast te kunnen stellen of sprake is van een crisissituatie, onderscheidt het bestuur de volgende kritieke situaties: a. De actuele

Nadere informatie

Financieel crisisplan CB APF Kring Premie 2017 Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan CB APF Kring Premie 2017 Hoofdstukindeling Financieel crisisplan CB APF Kring Premie 2017 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan van CB APF bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Beschrijving financiële crisissituaties 3. Kritische

Nadere informatie

Financieel crisisplan Bijlage 5 bij de actuariële en bedrijfstechnische nota

Financieel crisisplan Bijlage 5 bij de actuariële en bedrijfstechnische nota Financieel crisisplan Bijlage 5 bij de actuariële en bedrijfstechnische nota Vastgesteld in de bestuursvergadering van 15 december 2017 A.F. Rijksen, voorzitter P. Dijkstra, secretaris Inleiding Dit financieel

Nadere informatie

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren:

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren: Vastgesteld door het bestuur op 16 mei 2012 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beschrijving crisissituatie... 3 3. Dekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen... 4 4. Maatregelen

Nadere informatie

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Stabiliteit Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Stabiliteit Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Kring Stabiliteit - 2018 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Beschrijving financiële crisissituaties 3.

Nadere informatie

Crisisplan Inhoudsopgave

Crisisplan Inhoudsopgave Crisisplan Inhoudsopgave Crisisplan 1 Elementen van het crisisplan 2 Crisisplan van Stichting Pensioenfonds Staples 2 1. Wanneer is sprake van een crisis 2 2. Welke risico s kunnen ertoe leiden dat het

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN

FINANCIEEL CRISISPLAN FINANCIEEL CRISISPLAN Goedgekeurd: Bestuursvergadering 29 december 2016 Inleiding... 1. Elementen crisisplan... 2. Crisis... 2.1 Beschrijving crisissituatie... 2.2 Kritische ondergrens dekkingsgraad...

Nadere informatie

Financieel Crisisplan

Financieel Crisisplan Financieel Crisisplan Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door het bestuur 1 Inleiding Dit financieel crisisplan bevat een beschrijving van maatregelen die het bestuur

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Recreatie CRISISPLAN 2017

Stichting Pensioenfonds Recreatie CRISISPLAN 2017 Stichting Pensioenfonds Recreatie CRISISPLAN 2017 1. Inleiding 1.1 Achtergrond en aanleiding Stichting Pensioenfonds Recreatie heeft een financieel crisisplan opgesteld. Een financieel crisisplan is een

Nadere informatie

Financieel crisisplan CB APF Kring Stabiliteit 2017 Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan CB APF Kring Stabiliteit 2017 Hoofdstukindeling Financieel crisisplan CB APF Kring Stabiliteit 2017 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan van CB APF bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding 2. Beschrijving financiële crisissituaties 3. Kritische

Nadere informatie

1 INLEIDING ELEMENTEN VAN HET CRISISPLAN CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS SCILDON... 6

1 INLEIDING ELEMENTEN VAN HET CRISISPLAN CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS SCILDON... 6 CRISISPLAN 2018 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 4 2 ELEMENTEN VAN HET CRISISPLAN... 5 3 CRISISPLAN VAN STICHTING PENSIOENFONDS SCILDON... 6 3.1 Wanneer is er sprake van een crisis... 6 3.2 Welke financiële

Nadere informatie

Haalbaarheidstoets Stichting Pensioenfonds ANWB. Monique van Run Sander Smeets 3 augustus 2016

Haalbaarheidstoets Stichting Pensioenfonds ANWB. Monique van Run Sander Smeets 3 augustus 2016 Haalbaarheidstoets Stichting Pensioenfonds ANWB Monique van Run Sander Smeets 3 augustus 2016 Agenda Haalbaarheidstoets Inleiding Uitgangspunten Resultaten Stochastische resultaten Pensioenresultaat Risicohouding

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota Versie 19 april 2012 Inleiding Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg

Nadere informatie

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan 1. Inleiding Dit financieel crisisplan bevat een beschrijving van maatregelen die het bestuur van Pensioenfonds UWV op korte termijn effectief kan inzetten indien de dekkingsgraad

Nadere informatie

Bijlage 3. Crisisplan

Bijlage 3. Crisisplan Bijlage 3 Crisisplan Crisisplan PME versie 2015.1 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Huidige situatie bezien vanaf 2008... 4 3. Wanneer is sprake van een crisis?... 5 4. Wat is de kritische ondergrens van de

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inleiding Het bestuur van het pensioenfonds heeft besloten om een financieel crisisplan op te stellen. Een financieel crisisplan is een beschrijving van maatregelen die het bestuur

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan 1. Inleiding Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds voor het Kappersbedrijf (BPF Kappers) beschrijft in dit rapport het financieel crisisplan. In dit crisisplan legt het bestuur

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Xerox

Stichting Pensioenfonds Xerox Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Xerox 1 juli 2015 Artikel 1 ~ Inleiding Het bestuur heeft besloten om een financieel crisisplan op te stellen. Dit is een beschrijving van maatregelen die

Nadere informatie

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016

WELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?

Nadere informatie

Financieel crisisplan PDN

Financieel crisisplan PDN Financieel crisisplan PDN Inleiding Uit hoofde van artikel 145 Pensioenwet en artikel 29b Besluit FTK zijn pensioenfondsen verplicht een financieel crisisplan op te stellen. Een financieel crisisplan beschrijft

Nadere informatie

CRISISPLAN Stichting Pensioenfonds Wonen

CRISISPLAN Stichting Pensioenfonds Wonen CRISISPLAN 2016 Stichting Pensioenfonds Wonen MAART 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Financieel crisisplan... 6 2 1. Inleiding Op 9 december 2011 is de Beleidsregel van De Nederlandsche Bank inzake

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Uit de Pensioenwet 1 en het Besluit Financieel Toetsingskader 2 volgt dat de ABTN van het fonds een financieel crisisplan moet bevatten. In het financieel crisisplan beschrijft het

Nadere informatie

Herstelplan PME 2015. Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015

Herstelplan PME 2015. Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015 Herstelplan PME 2015 Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015 1 PME Herstelplan 2015 dekkingraadsjabloon inclusief onderbouwing Dit document bevat het dekkingsgraadsjabloon dat deel uitmaakt

Nadere informatie

Financieel crisisplan Progress 2016 Pagina 1 van 9 1. Aanleiding, kader en looptijd financieel crisisplan Progress

Financieel crisisplan Progress 2016 Pagina 1 van 9 1. Aanleiding, kader en looptijd financieel crisisplan Progress Pagina 1 van 9 1. Aanleiding, kader en looptijd financieel crisisplan Progress Progress is op grond van artikel 145 van de Pensioenwet verplicht een financieel crisisplan op te stellen en op te nemen in

Nadere informatie

Financieel Crisisplan PMA

Financieel Crisisplan PMA Financieel Crisisplan PMA Inhoudsopgave: Inleiding... 2 1. Definitie van het begrip crisis bij PMA... 2 2. Welke risico s kunnen ertoe leiden dat het fonds in een crisissituatie komt... 3 3. Bij welke

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan 1 1. Inleiding In dit financieel crisisplan legt het bestuur van Stichting Pensioenfonds Croda vast hoe het bestuur handelt als het pensioenfonds in een crisissituatie terecht komt.

Nadere informatie

1.1 Datum in herstel (dd.mm.jj) Gekozen hersteltermijn (in jaren) 10

1.1 Datum in herstel (dd.mm.jj) Gekozen hersteltermijn (in jaren) 10 Staat/formulier K50 blad 2 Datum in herstel (ddmmjj) 324 2 Gekozen hersteltermijn (in jaren) 0 Onderbouwing gekozen hersteltermijn 3 Het bestuur heeft, na consultatie met de achterbannen (werkgever, werknemers

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 23-02-2017 Versie 23-02-2017 Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie

Nadere informatie

Versie: Financieel Crisisplan Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Versie: Financieel Crisisplan Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: 2015-06-30 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Financiële crisis...3 3. Kritische dekkingsgraad...5 4. Beschikbare maatregelen, inzetbaarheid en effectiviteit...5 5. Prioritering...9 6. Evenwichtige

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds AT&T Nederland. 9 Financieel crisisplan. 9.1 Inleiding. 9.2 Beschrijving crisissituatie

Stichting Pensioenfonds AT&T Nederland. 9 Financieel crisisplan. 9.1 Inleiding. 9.2 Beschrijving crisissituatie 9 Financieel crisisplan 9.1 Inleiding SPAN heeft als doel om de pensioenregeling van AT&T Global Network Services Nederland B.V. (hierna AT&T of ) zoals die gold tot 1 januari 2014 uit te voeren. Het primaire

Nadere informatie

Bijlage 4 Financieel crisisplan

Bijlage 4 Financieel crisisplan Bijlage 4 ABTN versie 9.0 december 2017 Bijlage 4 Financieel crisisplan versie december 2017 1. Inleiding Stichting Pensioenfonds Blue Sky Group heeft als taak het efficiënt en effectief uitvoeren van

Nadere informatie

Brochure Toeslagverlening

Brochure Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Financieel Crisisplan. 12 december 2018

Financieel Crisisplan. 12 december 2018 Financieel Crisisplan 12 december 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wat is een financieel crisisplan? 3 1.2 De negen elementen van een financieel crisisplan 3 1.3 Gevolgde procedure om te komen tot

Nadere informatie

7 Financieel Crisisplan

7 Financieel Crisisplan 7 Financieel Crisisplan Dit hoofdstuk beschrijft de negen elementen van het financieel crisisplan voor het fonds. Dit financieel crisisplan is in juli / september 2016 door het bestuur vastgesteld en wordt

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota Versie juni 2015 Inleiding Het bestuur van (het pensioenfonds) heeft besloten om een

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen FINANCIEEL CRISISPLAN

Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen FINANCIEEL CRISISPLAN Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen FINANCIEEL CRISISPLAN Juni 2015 Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 1 2. ELEMENTEN VAN EEN FINANCIEEL CRISISPLAN... 2 3.

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over?

Nieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over? Nieuwsbrief oktober 2015 Herstelplan In de nieuwsbrieven van juli (over o.a. het nieuwe Financieel ToetsingsKader nftk ) en augustus 2015 (over beleggen) informeerden we u al eerder over de eisen die De

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers Financieel crisisplan

Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers Financieel crisisplan Versie 11 mei 2016 1. Inleiding In dit financieel crisisplan legt het bestuur van Stichting Pensioenfonds Openbare Apothekers (SPOA) vast

Nadere informatie

Versie: Financieel Crisisplan Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Versie: Financieel Crisisplan Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: 2018-12-13 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Financiële crisis... 3 3. Kritische dekkingsgraad... 5 4. Beschikbare maatregelen, inzetbaarheid en effectiviteit... 5 5. Prioritering... 10 6. Evenwichtige

Nadere informatie

Financieel Crisisplan

Financieel Crisisplan Bijlage 4 Financieel Crisisplan 1. Inleiding Stichting Pensioenfonds Werk en (re)integratie (hierna: het fonds) heeft een financieel crisisplan opgesteld conform het bepaalde in artikel 145 PW en artikel

Nadere informatie

Brochure. Toeslagverlening

Brochure. Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf

FINANCIEEL CRISISPLAN Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf FINANCIEEL CRISISPLAN 2018 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Levensmiddelenbedrijf Mei 2018 Inhoud Inleiding... 3 Crisisplan... 4 Wanneer is er sprake van een crisis?... 4 Bij welke actuele dekkingsgraad

Nadere informatie

Bijlage 1: Financieel crisisplan

Bijlage 1: Financieel crisisplan Bijlage 1: Financieel crisisplan 1. Inleiding Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM is uitvoerder van de door KLM en de werknemersorganisaties in het arbeidsvoorwaardelijk overleg overeengekomen pensioenafspraken.

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan Financieel crisisplan Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 2.1 Crisissituatie... 4 2.2 Kritische dekkingsgraad... 5 2.3 Richtlijn... 6 3. Maatregelen... 7 3.1 Maatregel

Nadere informatie

Financieel crisisplan NN CDC Pensioenfonds

Financieel crisisplan NN CDC Pensioenfonds NN CDC Pensioenfonds per 8 juni 2015 Inhoudsopgave Inleiding...3 Opzet van het financieel crisisplan...3 1. Risico s en crisissituaties...4 2. Maatregelen ter voorkoming van crisissituaties en herstel

Nadere informatie

Financieel crisisplan, bijlage 5 (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Financieel crisisplan, bijlage 5 (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot 1. Inleiding In dit financieel crisisplan legt het bestuur van het kader en de afspraken vast met betrekking tot de wijze waarop het bestuur handelt als het pensioenfonds in een crisissituatie terecht

Nadere informatie

Financieel crisisplan. Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland. 1 oktober 2015

Financieel crisisplan. Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland. 1 oktober 2015 Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland 1 oktober 2015 Over deze publicatie Inleiding Dit financieel crisisplan van (hierna: HPPF) is geschreven in het kader van de beschrijving

Nadere informatie

Staat/formulier Contact1 blad 1 Contact

Staat/formulier Contact1 blad 1 Contact Staat/formulier Contact blad Contact Gegevens contactpersoon invulling rapportage Naam: 2 Telefoonnummer: 3 E-mailadres: Gegevens bestuurslid verantwoordelijk voor / betrokken bij invulling rapportage

Nadere informatie

Beleidsregel financieel crisisplan pensioenfondsen

Beleidsregel financieel crisisplan pensioenfondsen CONSULTATIEVERSIE Beleidsregel financieel crisisplan pensioenfondsen Beleidsregel van De Nederlandsche Bank van. 2011, nr. Tb/2011/.., inzake het opstellen van een financieel crisisplan in het kader van

Nadere informatie

Samenvatting van het Financieel crisisplan van Bpf Meubel

Samenvatting van het Financieel crisisplan van Bpf Meubel Samenvatting van het Financieel crisisplan van Bpf Meubel Wat is een crisisplan? In een crisisplan legt het bestuur van Bpf Meubel vast hoe het handelt als het fonds in een crisissituatie komt. Een financieel

Nadere informatie

1.1 Naam: Roy Meusen 1.2 Telefoonnummer: 088-1162763 1.3 E-mailadres: dnb-staten-fav@azl.eu. Ronald Volders Telefoonnummer: 088-1162770

1.1 Naam: Roy Meusen 1.2 Telefoonnummer: 088-1162763 1.3 E-mailadres: dnb-staten-fav@azl.eu. Ronald Volders Telefoonnummer: 088-1162770 Staat/formulier Contact blad Contact Gegevens contactpersoon invulling rapportage Naam: Roy Meusen 2 Telefoonnummer: 0-6276 E-mailadres: dnb-staten-fav@azleu Gegevens bestuurslid verantwoordelijk voor

Nadere informatie

1.1 Datum in herstel (dd.mm.jj) 31.12.14 1.2 Gekozen hersteltermijn (in jaren) 10

1.1 Datum in herstel (dd.mm.jj) 31.12.14 1.2 Gekozen hersteltermijn (in jaren) 10 Staat/formulier K0 blad 2 Datum in herstel (ddmmjj) 2 2 Gekozen hersteltermijn (in jaren) 0 Onderbouwing gekozen hersteltermijn Er is voor een termijn van 0 jaar gekozen omdat een relatief lange termijn

Nadere informatie

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door bestuur Inleiding Nadat Stichting Pensioenfonds DHV in 2008 in dekkingstekort kwam heeft

Nadere informatie

De opbouw die in 2019 en 2020 nog plaatsvindt in de overgangsregeling is, overeenkomstig voorgaande jaren, niet meegenomen in de berekeningen.

De opbouw die in 2019 en 2020 nog plaatsvindt in de overgangsregeling is, overeenkomstig voorgaande jaren, niet meegenomen in de berekeningen. Aan Van Cc Het bestuur van Stichting Pensioenfonds ANWB AZL Actuariaat (Monique van Run en Valerie Heuvelmans) Dirk Meijwaard, fondsmanager Onderwerp Herstelplan 2019 Datum 7 maart 2019 Inleiding Omdat

Nadere informatie

Dekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal Stichting Pensioenfonds TNO

Dekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal Stichting Pensioenfonds TNO Dekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal Stichting Pensioenfonds TNO Dit document bevat het dekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal voor Stichting Pensioenfonds TNO. De uitgangspunten die ten grondslag

Nadere informatie

Dit crisisplan beschrijft hoe het bestuur handelt als het fonds in een financiële crisis terecht komt.

Dit crisisplan beschrijft hoe het bestuur handelt als het fonds in een financiële crisis terecht komt. Financieel crisisplan 01 Inleiding Dit crisisplan beschrijft hoe het bestuur handelt als het fonds in een financiële crisis terecht komt. Het crisisplan is slechts een richtlijn. De beschreven maatregelen

Nadere informatie

Crisisplan. van. Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland

Crisisplan. van. Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Crisisplan van Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Dit financieel crisisplan van Stichting Pensioenfonds Lloyd s

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

1.1 Beschrijving crisissituatie Kring Progress verkeert in een crisissituatie als de beleidsdekkingsgraad lager is dan 110%.

1.1 Beschrijving crisissituatie Kring Progress verkeert in een crisissituatie als de beleidsdekkingsgraad lager is dan 110%. Financieel crisisplan Kring Progress 2018 1. Aanleiding, kader en looptijd financieel crisisplan Kring Progress Unilever APF is op grond van artikel 145 van de Pensioenwet verplicht om ten behoeve van

Nadere informatie

Dit plan geeft de te hanteren kritische ondergrenzen, de te nemen maatregelen en de te volgen besluitvormingsprocessen en communicatietrajecten aan.

Dit plan geeft de te hanteren kritische ondergrenzen, de te nemen maatregelen en de te volgen besluitvormingsprocessen en communicatietrajecten aan. Financieel Crisisplan SPF 1. Inleiding Het doel van dit financieel crisisplan is dat het bestuur vooraf beschrijft welke maatregelen het op korte termijn effectief zou kunnen inzetten, indien in korte

Nadere informatie