Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR

Transcriptie

1 C Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR onderwerp Beleid beheer en gebruik gemeenschapsaccommodaties Venlo raadsnummer collegevergadering d.d. 19 juli 2016 raadsvergadering d.d. 28 september 2016 fatale termijn nee programma Zorg en Welzijn team MOPIO registratienummer steller FAFM van Marcke doorkiesnummer datum bijlage(n) 3 datum verzonden portefeuillehouder V. Tax Voorstel om te besluiten: Als resultaat van uw standpuntbepaling in de oordeelsvormende raadsvergadering van 13 januari 2016 de volgende kaders voor beleid over gemeenschapsaccommodaties vast te stellen: 1. Ieder dorp of iedere wijk dient te beschikken over minimaal één gemeenschapsaccommodatie; 2. De gemeente is verantwoordelijk voor de realisatie (nieuwbouw) en instandhouding (renovatie en eigenaarsonderhoud) van de bij kader 1 bedoelde accommodaties, voor zover derden hierin niet voorzien; 3. Het beheer en de exploitatie van de accommodaties wordt vanuit een Cradle2Cradlegedachte benaderd; 4. Maatschappelijke functies op dorps- en wijkniveau worden zo mogelijk in één gebouw geclusterd; 5. Beheerders van accommodaties worden in vergelijkbare situaties op eenzelfde wijze ondersteund, waarbij maatwerk mogelijk blijft. Burgemeester en wethouders van Venlo de secretaris de burgemeester Piet Lucassen Antoin Scholten

2 Raadsvoorstel Samenvatting Wij hebben u in 2014 beloofd met u in 2015 te discussiëren over het beleid van gemeenschapsaccommodaties. De discussie hierover kan met dit raadsvoorstel worden afgerond. In de oordeelsvormende vergadering van 13 januari 2016 heeft u zich uitgesproken over de te hanteren kaders en mogelijke scenario s voor beleid voor gemeenschapsaccommodaties. U heeft 5 kaders onderschreven en geadviseerd 3 scenario s uit te werken. Het een en ander is vastgelegd in raadsinformatiebrief Deze kaders en scenario s zijn door BMC uitgewerkt en vastgelegd in het eindrapport Schakels in dorp en wijk, beleidsplan beheer en gebruik van gemeenschapsaccommodaties Venlo Wij vragen u nu de kaders vast te stellen overeenkomstig uw eerdere richtinggevende uitspraken. Wij hebben onder voorbehoud van uw vaststelling van de kaders het beleid, het meerjarenuitvoeringsprogramma en de subsidieregels voor gemeenschapsaccommodaties op 14 juni c.q. 19 juli 2016 vastgesteld. Tevens doen wij in de concept begroting enkele voorstellen in financiële zin. De ambitie om te komen tot een transparant en gedragen beleid om gemeenschapsaccommodaties als middel in te zetten om maatschappelijk waardevolle activiteiten ter versterking van de maatschappelijke ruggengraat te kunnen ontplooien, is daarmee wat ons betreft binnen bereik. Het komt nu na uw besluitvorming aan op de uitvoering. Wij zijn van plan het beleid uiterlijk 2018 tussentijds te evalueren. Wij zullen u dan in kennis stellen van onze bevindingen. Bijlagen Nr. Naam Datum 1. Raadsnotitie Visie en kaders beleid en beheer accommodaties gemeente Venlo (RN ) inclusief bijlage 22 december Raadsinformatiebrief inzake Visie kaders en scenario s beleid en beheergebruik gemeenschapsaccommodaties Venlo (RIB ) 27 januari BMC-rapport Schakels in dorp en wijk, beleidsplan beheer en gebruik gemeenschapsaccommodaties Venlo mei

3 Onderbouwing Algemene toelichting 1. Wat is kernopgave Na de gemeentelijke herindelingen van 2001 en 2010 is verzuimd te komen tot harmonisatie van beleid voor gemeenschapsaccommodaties in de gemeente Venlo. De kernopgave is dan ook transparant beleid te ontwikkelen voor het beheer en gebruik van gemeenschapsaccommodaties in de gemeente Venlo. Daarvoor is het noodzakelijk dat u duidelijke kaders vaststelt en de budgettaire ruimte bepaalt. 2. Relatie met programma Het beleid voor het beheer en gebruik van gemeenschapsaccommodaties behoort tot programma 4 Zorg en Welzijn, maar is ook van invloed op verschillende andere programma s. 3. Wat is het beoogde maatschappelijke resultaat Het beoogde doel is te komen tot een transparant en gedragen beleid voor gemeenschapsaccommodaties in de gemeente Venlo voor: - het realiseren en het in standhouden van gemeenschapsaccommodaties; - het verhuren en onderhouden van gemeenschapsaccommodaties in eigendom van de gemeente; - het beheer en gebruik van gemeenschapsaccommodaties. De betreffende accommodaties voorzien in een dak voor een veelheid van activiteiten variërend van vergaderen tot sociaal-maatschappelijke functies zoals ontmoeten, ontplooien, informatie & advies en open inloop op buurt-, wijk-, dorps- en stadsdeelniveau. 4. Wat en waarom? 4.1. De kaders Bij de raadsconsultatie in uw vergadering van 13 januari 2016 heeft u de volgende kaders onderschreven: 1. Ieder dorp of iedere wijk dient te beschikken over minimaal één gemeenschapsaccommodatie; 2. De gemeente is verantwoordelijk voor de realisatie (nieuwbouw) en instandhouding (renovatie en eigenaarsonderhoud) van de in kader 1 (punt 1) bedoelde accommodaties, voor zover derden hierin niet voorzien; 3. Het beheer en de exploitatie van de accommodaties wordt vanuit een Cradle2Cradlegedachte benaderd; 4. Maatschappelijke functies op dorps- en wijkniveau worden zo mogelijk in één gebouw geclusterd; 5. Beheerders van accommodaties worden in vergelijkbare situaties op eenzelfde wijze ondersteund, waarbij maatwerk mogelijk blijft. BMC heeft in hoofdstuk 3 tot en met 5 van haar advies de de vijf kaders en de verschillende scenario s in uitgewerkt. Op basis van dit advies zullen wij de volgende acties ondernemen: Vanuit kader 1 hanteren wij de bestaande situatie als vertrekpunt. Een herijking of sanering van de infrastructuur als bedoeld in scenario 4 is nu niet aan de orde; 3

4 Vanuit kader 1 en de door u aangenomen motie 1 worden de benodigde aanpassingen voor verbetering van de toegankelijkheid aan alle gemeenschapsaccommodaties uitgevoerd. De financiële consequenties bedragen ,- en worden gedekt vanuit het budget 2016 voor gemeenschapsaccommodaties; Vanuit kader 2 wordt het instandhoudingsonderhoud conform de geldende afspraken gecontinueerd en worden integrale plannen opgesteld voor (vervangings)investeringen voor gemeenschapsaccommodaties waar sprake is van meervoudige, samenhangende opgaven. Deze plannen omvatten de noodzaak tot onderhoud, investeringen in functionaliteit, kansen voor verduurzaming, huurachterstand, verlieslatende sportfunctie en mogelijkheden voor clustering van functies van Huizen van de Wijk en betreffen de volgende gemeenschapsaccommodaties: - De Bantuin; - De Witte Kerk; - D n Dörpel/Park Rijnbeek; - complex De Zuidpilaar, De Zwanenhaof en De Zuidhoek; - Boulevard Hazenkamp; - definitieve huisvesting in Tegelen waaronder Huis van de Wijk D m Bóngerd. Vanuit kader 2 gaan wij conform de bestaande systematiek eenmaal per drie jaar evalueren of de dotatie aan de voorziening volstaat voor instandhoudingsonderhoud van de gemeenschapsaccommodaties op niveau 3 (redelijk). Vanuit kader 3 zullen wij in de integrale plannen maatregelen meenemen die de energielasten van de betreffende gemeenschapsaccommodaties omlaag zullen brengen; Vanuit kader 3 zullen wij u voorstellen om bij de uitwerking van het energiebesparingsbeleid en de motie verduurzaming gemeentelijke accommodaties 2 een revolverend fonds en/of duurzaamheidslening in te stellen voor initiatieven van beheerders van gemeenschapsaccommodaties, zowel in eigendom van de gemeente als van derden. Vanuit kader 4 zullen wij streven demogelijkheden onderzoeken van een clustering van functies uit solitaire Huizen van de Wijk in nabijgelegen gemeenschapsaccommodaties. Concreet gaat het om uitwerking van voorstellen voor de verhuizing van de 5-sprong en Zonneveld naar Boulevard Hazenkamp, Park Rijnbeek naar D n Dörpel en - in afwachting van definitieve huisvesting - D m Bóngerd naar de Haandert; Vanuit kader 5 stellen wij u voor bij de behandeling van de gemeentebegroting 2017 e.v. het oneigenlijk verlenen van subsidie ten behoeve van een sportfunctie in gemeenschapsaccommodaties vanuit het budget voor gemeenschapsaccommodaties te beëindigen en daartoe binnen programma 7 Sport en Cultuurbevordering budgettaire ruimte te creëren. Afhankelijk van uw besluit over de gemeentebegroting 2017 e.v. kan de daarmee gecreëerde ruimte in het budget voor gemeenschapsaccommodaties worden gebruikt om daadkrachtig invulling te geven aan het uitvoeringsprogramma en de subsidieregel van het nieuwe beleid; Vanuit kader 5 zullen wij vanaf 2017 stapsgewijs overgaan tot huurharmonisatie op basis van een onderscheid in drie typen gemeenschapsaccommodaties 3, te weten: - reguliere gemeenschapsaccommodaties; - gemeenschapsaccommodaties met een horeca BV; - gemeenschapsaccommodaties in MFA, gerealiseerd met BTW-aftrek. Vanuit kader 5 zullen wij voorlichting geven over de mogelijkheden binnen het vigerende 1 Het betreft de motie toekomstbestendige Huizen van de Wijk d.d Motie is aangenomen op 27 januari Het onderscheid is ingegeven om de beheerders, die als stichting met een onderliggende BV opereren meer huur te laten betalen en om de huur van beheerders, die de zalen verhuren inclusief BTW, aan te laten sluiten bij de huidige voor de fiscus acceptabele huren. 4

5 horecabeleid en een collectieve aansluiting faciliteren van de accommodaties bij Spirato, het steunpunt voor gemeenschapsaccommodaties in Limburg Planning en proces Zoals u bekend is, hebben wij wegens ontoereikende ambtelijke capaciteit BMC ingehuurd om ons (en u) te adviseren. De planning bij de opdrachtverstrekking aan BMC was ambitieus en gericht op het vaststellen van kaders in december 2015 en de beleidsproducten in juni Er was meer tijd nodig dan oorspronkelijk gepland om een goed en gedragen advies op te stellen. U bent hierover geïnformeerd (o.a. de raadsinformatiebrief ). Beheerders en gebruikers zijn intensief bij het proces betrokken middels bijeenkomsten en een vragenlijst. Voor beheerders waren er rondetafelgesprekken en er heeft een schouw van de accommodaties plaatsgevonden. Ook zijn er 4 interactieve bijeenkomsten voor beheerders en gebruikers georganiseerd en heeft een klankbordgroep met vertegenwoordigers van beheerders, gebruikers en woningcorporaties ons tijdens de uitvoering van het onderzoek begeleid. De klankbordgroep heeft tijdens de laatste interactieve bijeenkomst spontaan aangeboden verder te gaan als platform en belangenbehartiger van beheerders en gebruikers. Tenslotte is er breed informatie via Nieuwsbrieven verspreid. Tijdens de laatste interactieve bijeenkomst is waardering geuit voor de wijze waarop beheerders en gebruikers zijn betrokken bij de totstandkoming van het beleid Besluit college Wij hebben voor zover nodig onder voorbehoud van uw vaststelling van de kaders, het beleid, het meerjarenuitvoeringsplan en de subsidieregels voor gemeenschapsaccommodaties vastgesteld. Hierbij zijn de voornoemde adviezen van BMC betrokken. Enkele adviezen zijn niet (volledig) door ons overgenomen. Zo onderstrepen wij, dat de clustering en verplaatsing van Huizen van de Wijk, zoals voorgesteld door BMC, moet worden beoordeeld vanuit het beleidsconcept Huizen van de Wijk 4. Aan een dergelijke clustering en verplaatsing dient een gedegen plan ten grondslag te liggen. Verder hebben wij de subsidieregels technisch iets aangepast en zullen wij de percentages in de systematiek van de huurharmonisatie nogmaals bezien. De ambitie om te komen tot een transparant en gedragen beleid om gemeenschapsaccommodaties als middel in te zetten om maatschappelijk waardevolle activiteiten ter versterking van de maatschappelijke ruggengraat te kunnen ontplooien, is daarmee wat ons betreft haalbaar en komt het na uw besluitvorming aan op de uitvoering. Wij zijn van plan het beleid in 2018 tussentijds te evalueren en zullen u informeren over onze bevindingen. 5. Afweging / argumentatie Gemeenschapsaccommodaties zijn een belangrijk middel, een basisvoorziening, om in de wijken van Venlo activiteiten mogelijk te maken. Met dit middel wordt geen onderscheid gemaakt tussen sterke en zwakke wijken (Kadernota 2017). Dat is ook niet nodig omdat ze als basisvoorziening ten dienste staan van alle inwoners van Venlo en daarmee invulling geven 4 Een raadsconsultatie n.a.v. de tussentijdse evaluatie van het concept Huizen van de Wijk is in voorbereiding en wordt met dit raadsvoorstel geagendeerd voor de beeldvormende en oordeelsvormende raadsbijeenkomsten in september

6 aan de 4 niveaus van zelfsturing, zoals die door de raadswerkgroep SAM in 2012 zijn gedefinieerd. Nut en noodzaak van accommodaties staan niet ter discussie. Wel dienen de met de accommodaties gemoeide kosten te worden bezien. Zeker in het licht van de door u vastgestelde moties, waarin u oproept gemeentelijke accommodaties te willen verduurzamen en de functionaliteit van Huizen van de Wijk te vergroten. U dient bij de afwegingen ook nog eens te betrekken, dat de gemeente niet alleen een publiekrechtelijke verantwoordelijkheid heeft (hanteren van het subsidie-instrument), maar ook eigenaar is van maatschappelijk vastgoed (privaatrechtelijke rol), hetgeen in de communicatie met partijen, soms lastig is. Het ingrijpen in de historisch gegroeide situatie rond de financiële ondersteuning zal lastig zijn, evenals het harmoniseren van de huur van gemeenschapsaccommodaties in eigendom van de gemeente. Dit zal tijd kosten, mede omdat de gevolgen voor beheerders, die nu geen of heel weinig huur betalen groot zullen zijn. 6. Welke externe partners en adviesraden zijn erbij betrokken? Beheerders en gebruikers zijn intensief bij de voorbereiding van het beleid en het uitvoeringsprogramma betrokken. Verder is advies gevraagd aan de Adviesraad Sociaal Domein en de woningcorporaties in de gemeente Venlo (afspraak Strategisch Akkoord I en II). Een aantal beheerders heeft onder verwijzing naar eerdere correspondentie en hun inbreng tijdens de oordeelsvormende vergadering van 13 januari 2016 gesteld, dat zij voorstander zijn van het verruimen van de mogelijkheden om horeca-activiteiten te ontplooien ter versterking van de bedrijfsvoering van gemeenschapsaccommodaties. U heeft te kennen gegeven deze mogelijkheden niet te willen verruimen. Wij zien geen aanleiding hierop terug te komen. Door de woningcorporaties is gereageerd op de aanbeveling voor het clusteren/ verplaatsen van functies Huizen van de Wijk, die nu worden uitgevoerd in gemeenschapsruimten 5 in wooncomplexen van de corporaties (zie kader 4). Een eventuele leegstand heeft naast financiële gevolgen voor de corporaties ook invloed op de leefbaarheid van de complexen en de omgeving. De reactie van de corporaties is te begrijpen, omdat het clusteren en verplaatsen het vastgoed en dus ook de financiële belangen van de corporaties raakt. Als gevolg van veranderingen in het rijksbeleid zijn de door de corporaties gemaakte afspraken met zorginstellingen veelal niet meer uitvoerbaar. Voor het verhuizen van functies uit solitaire Huizen van de Wijk worden voorstellen uitgewerkt, waarbij niet alleen wordt gekeken naar financiële motieven, zoals gesteld door de corporaties, maar met name ook naar inhoudelijke overwegingen. Hierbij is niet het beleid voor gemeenschapsaccommodaties, maar het beleid concept Huizen van de Wijk leidend. Corporaties betwijfelen mede vanwege vastgoedbelangen de wenselijkheid om functies van Huizen van de Wijk te verplaatsen c.q. te clusteren. Concreet hebben wij afgesproken, dat wij de door ons afgesloten huurcontracten nakomen en dat wij de corporaties betrekken bij de uitwerking van de integrale plannen. Wij zien geen aanleiding om op basis van deze reactie de beleidskaders voor gemeenschapsaccommodaties en het uitvoeringsprogramma aan te passen. De Adviesraad Sociaal Domein heeft bij de bespreking van de raadsnotitie Het gaat hier niet om gemeenschapsaccommodaties, waarvoor nieuw beleid wordt ontwikkeld. Het betreft ontmoetingsruimten, waarin nu functies van het concept Huizen van de Wijk worden uitgevoerd en die eerder door zorginstellingen zijn gebruik voor (geïndiceerde) dagbesteding. 6

7 aangegeven geen advies uit te brengen, omdat de raad het college met name over de beleidsterreinen behorende tot de 3 D s adviseert en het beleid voor gemeenschapsaccommodaties daartoe niet wordt gerekend. Reacties van leden van deze adviesraad zijn wel meegenomen bij de uitwerking van kaders en scenario s. Ook zijn leden van deze raad meegenomen in het interactieve traject. 7. Financiële paragraaf De baten en lasten m.b.t. subsidies en de eigenaarslasten (indirecte subsidies) zijn in balans. Wij zullen voorzienbare gevolgen van het nieuwe beleid inbrengen bij de integrale afweging in het kader van de gemeentebegroting : - Onderhoudsdotaties t.b.v. gemeentelijk vastgoed, waaronder gemeenschapsaccommodaties, om het onderhoud volgens kwaliteitsniveau 3 (redelijk) te kunnen uitvoeren; - Verruiming binnen het budget gemeenschapsaccommodaties door een oplossing te vinden voor het subsidiëren van tekort van de sportfunctie in gemeenschapsaccommodaties binnen het programma 7 Sport- en Cultuurbevordering en om de eind 2014 van Wel.kom overgenomen gemeenschapsaccommodaties (Zuidpilaar en Egelantier) te kunnen onderhouden. Wij zijn voornemens u bij de begrotingsbehandeling 2018 integrale plannen voor o.a. de kwaliteitsverbetering per genoemde gemeenschapsaccommodaties voor te leggen. U kunt dan integraal afwegen of u bereid bent krediet voor de uitvoering van deze afzonderlijk plannen per accommodatie ter beschikking te stellen. Wij zien meer in het volgen van deze weg dan u nu een totaal krediet te vragen om alle plannen voor noodzakelijke kwaliteitsverbeteringen te kunnen uitvoeren. Dat zou ook niet in lijn zijn met ons eerdere advies om niet te kiezen voor een scenario om meer middelen beschikbaar te stellen ter optimalisering van de huidige situatie voor gemeenschapsaccommodaties. 8. Risicoparagraaf Wel of geen risico Juridische aspecten en wettelijk kader Financiële risico s en aspecten Economische risico s Maatschappelijke risico s Exploitatie, realisatie, ontwikkeling, beheer, bouw- en planschade Afbreukrisico s en mogelijke contractschade (in relatie tot externe partners) Overige strategische risico s Wel of niet Wel Wel 9. Toelichting Er is sprake van een financieel risico, omdat er voor het goed kunnen uitvoeren van het beleid voor gemeenschapsaccommodaties structureel meer middelen nodig zijn. Het gaat om de dotaties aan het onderhoudsfonds en het ophogen van het budget voor het programma Sport- en Cultuurbevordering. Voor de kwaliteitsverbetering van de accommodaties worden integrale plannen opgesteld. Voor de uitvoering worden bij de voorbereiding van de begroting 2018 e.v. raadskredieten aangevraagd. Indien de 7

8 gevraagde middelen niet beschikbaar komen, zullen de ambities neerwaarts worden bijgesteld zal er en minder aan onderhoud worden gedaan. 10. Vervolgprocedure voor de raad Bij de vaststelling van de begroting bepaalt u de budgettoedeling voor de uitvoering van het nieuwe beleid voor gemeenschapsaccommodaties. Het beleid wordt afhankelijk van uw besluitvorming conform het uitvoeringsprogramma uitgevoerd en in 2018 geëvalueerd. U wordt dan geïnformeerd over onze bevindingen. 8

9 Raadsbesluit GEMEENTEBESTUUR onderwerp Beleid beheer en gebruik gemeenschapsaccommodaties in Venlo raadsnummer raadsvergadering d.d. 28 september 2016 team MOPIO steller FAFM van Marcke doorkiesnummer datum 19 Juli 2016 De raad van de gemeente Venlo; gelezen het voorstel van het college van 19 juli 2016, registratienummer ; overwegende dat - het gewenst is transparant en gedragen beleid voor gemeenschapsaccommodatie te ontwikkelen en te implementeren; - dit beleid geen doel op zich is, maar een middel om te komen tot adequaat beheer en gebruik van gemeenschapsaccommodaties, zodat sociaal-maatschappelijke en (sociaal-) culturele activiteiten kunnen plaatsvinden in geschikte en eigentijdse accommodaties en hierdoor de maatschappelijke ruggengraat van de gemeente wordt versterkt; Besluit: De volgende kaders voor het beleid beheer en gebruik gemeenschapsaccommodaties Venlo vast te stellen op basis van de nadere uitwerking van de kaders in het BMCrapport Schakels in dorp en wijk d.d. 17 mei 2016: 1. Ieder dorp of iedere wijk dient te beschikken over minimaal één gemeenschapsaccommodatie; 2. De gemeente is verantwoordelijk voor de realisatie (nieuwbouw) en instandhouding (renovatie en eigenaarsonderhoud) van de in kader 1 bedoelde accommodaties, voor zover derden hierin niet voorzien; 3. Het beheer en de exploitatie van de accommodaties wordt vanuit een Cradle2Cradle-gedachte benaderd; 4. Maatschappelijke functies op dorps- en wijkniveau worden zo mogelijk in één gebouw geclusterd; 5. Beheerders van accommodaties worden in vergelijkbare situaties op eenzelfde wijze ondersteund, waarbij maatwerk mogelijk blijft. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 28 september De griffier De voorzitter Geert van Soest Antoin Scholten