Sorrento 2004 wat onthouden we?
|
|
- Jurgen Smeets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bultrug, Megaptera novaeangliae, Massachusetts, USA, WWF-Canon / William W. ROSSITER De vier dagen van vastlopende debatten, politieke zetten en verhitte discussies op de 56ste jaarlijkse bijeenkomst van de Internationale Walvisvaart Commissie (IWC) - die van 19 tot 22 juli plaatsvond in het Italiaanse Sorrento - droegen maar weinig bij tot een betere bescherming van de walvissen. De angstige vraag dit jaar was of Japan uiteindelijk zijn doel zou bereiken en de meerderheid van de stemmen in de IWC op zijn hand zou krijgen, door zijn slinkse gebruik van ontwikkelingshulp waarmee het bepaalde landen uit de hand laat eten. Dat gebeurde gelukkig niet, maar de Commissie bleef ook dit jaar, zoals al enkele jaren het geval is, in de greep van een impasse. Want op walvissen jagen of ze beschermen voorstanders en tegenstanders zijn ongeveer even talrijk. Hierdoor boekten een aantal initiatieven om de walvissen beter te beschermen geen vooruitgang, zoals de erkenning van nieuwe walvisreservaten in het zuidelijke deel van de Atlantische Oceaan en het zuiden van de Stille Oceaan. Sorrento 2004 wat onthouden we? Geen walvisreservaat in de zuidelijke Stille Oceaan De IWC verwierp het voorstel van Nieuw- Zeeland om een walvisreservaat in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan op te richten. Het is al de derde keer dat het voorstel om een 26 miljoen km 2 groot walvisreservaat ten zuiden van de evenaar op te richten niet aan de vereiste 3/4-meerderheid geraakt. Al sinds 2001 hebben wetenschappers, de internationale natuurbehoudsorganisatie WWF, andere NGO s, regionale instellingen en regeringen hun hoop op zo n reservaat gezet. Talrijke walvispopulaties in de Stille Oceaan hebben zich namelijk nog niet kunnen herstellen na de decennialange jacht. Het reservaat zou niet alleen de walvissen maar ook de lokale gemeenschappen ten goede komen. Helaas vindt de wens van deze regio 26 ARGUS Milieumagazine jaargang 2 nr. 4
2 Ingrid Adams is redactiemedewerker bij WWF-België Hoeveel walvissen halen het einde van de 21ste eeuw? nog geen gehoor. Japan kelderde het voorstel, samen met zijn pro-jacht -genoten: kleine landen waarvan de economie nooit van de walvisvangst afhankelijk was, maar die in ruil voor hun stem Japanse ontwikkelingshulp mogen verwachten. De absurde wetenschap van Japan Japan probeerde het moratorium op de commerciële walvisjacht aan Antarctica te laten opheffen, een gebied dat door de IWC werd aangeduid als walvisreservaat. Bovendien kondigde het land aan er zijn walvisjacht in de toekomst te willen uitbreiden en de opbrengst ervan te willen delen met ontwikkelingslanden. Het Japanse voorstel werd gelukkig verworpen. Japan vangt jaarlijks 440 dwergvinvissen in de Zuidelijke Oceaan voor zijn wetenschappelijk walvisprogramma en stelde een bijkomende commerciële vangst van 3000 dwergvinvissen voor. Het land beweerde dat er volgens zijn onderzoeken nog bijna dwergvinvissen in dit gebied leven - een getal dat door de IWC niet erkend wordt. Volgens de Japanners maakt deze overvloed aan dwergvinvissen het andere walvissoorten - zoals de bultrug en de blauwe vinvis - onmogelijk weer in aantal toe te nemen. De dwergvinvissen zouden hun voedsel opeten! Verder beweerde Japan dat niet de overbevissing maar het te grote aantal grote walvisachtigen de oorzaak is van de alarmerende instorting van gecommercialiseerde visvoorraden wereldwijd. Geen van beide uitspraken is wetenschappelijk onderbouwd. En dat zijn maar twee voorbeelden van conclusies uit 15 jaren van Japans wetenschappelijk onderzoek. Onderzoek dat tot geen enkele publicatie in een internationaal erkend wetenschappelijk magazine leidde. De wetenschap van het Japanse Instituut voor Walvisonderzoek heeft namelijk geen goede reputatie. Ze wordt steeds vaker beschouwd als van slechte kwaliteit, misleidend of zelfs ronduit vals. Dit instituut werd overigens niet toevallig opgericht in 1987, vlak nadat het moratorium op de commerciële walvisjacht van kracht werd en het Japanse jachtprogramma rond Antarctica dreigde te ondermijnen. In veel gevallen verwerpt Japan geloofwaardige wetenschappelijke gegevens als die niet in zijn kraam (en dus jachtplannen) passen. Betere maatregelen tegen bijvangst Elk jaar komen walvisachtigen om in visnetten. Dit probleem van bijvangst is zo wijd verspreid dat wetenschappers het vandaag als de grootste bedreiging voor de walvisachtigen beschouwen. De IWC aanvaardde de aanbevelingen van zijn wetenschappelijk Comité om het bijvangstprobleem aan te pakken. Zo volgen er het komende jaar een reeks regionale workshops om in verschillende gebieden de bijvangst te beperken. Het Revised Management Scheme niet te overhaast! Een controversieel voorstel om een nieuw beheersysteem voor de walvissen te ontwikkelen, het zogenaamde Revised Management Scheme (RMS), veroorzaakte enige commotie. Veel landen waren tegen omdat zij niet betrokken waren geweest bij het ontwerp en zij kloegen het gebrek aan transparantie aan. Vooral zorgwekkend was de motie om het RMS al tijdens de volgende IWC-bijeenkomst, in 2005, te laten aannemen. Dit zou het einde van het moratorium op de commerciële walvisjacht kunnen betekenen. Het voorstel werd gelukkig herzien en NGO s zullen bij de ontwikkeling van het RMS hun zegje kunnen doen. De motie om het RMS volgend jaar al te aanvaarden werd omgezet in een verzoek om het in overweging te nemen. Olie of grijze walvissen? Groot-Brittannië, Zuid-Afrika, Duitsland en België dienden een kritisch rapport en een resolutievoorstel in over een plan van Shell, Mitsubishi, Mitsui, Exxon Neftagas Ltd. en British Petroleum om hun activiteiten uit te bouwen in de kustgebieden langs het Russische eiland Sakhaline. Het rapport beschrijft de plannen van de oliemaatschappijen als een bedreiging voor de nu al ernstig bedreigde grijze walvissen in dit gebied. Het zeeleven, en dus ook het voedsel van de walvissen, zou er ernstig lijden onder de vervuiling. En dan hebben we het nog niet over de geluidshinder en andere problemen. Sinds 2001 al trekt het wetenschappelijke comité van de IWC aan de alarmbel voor de grijze walvissen in de westelijke Stille Oceaan. Deze populatie grijze walvissen is afgenomen tot een honderdtal dieren. ARGUS Milieumagazine jaargang 2 nr. 4 27
3 Walvisjacht, walvisbehoud en de IWC: 80 jaar in een notendop 1925 Verschillende naties erkennen de overexploitatie van de walvissen Oprichting van een Bureau voor Internationale statistieken over de walvisjacht Eerste internationale overeenkomst ter regulering van de jacht 1931 De Groenlandse walvis wordt beschermd Noordkaper en zuidkaper worden beschermd De grijze walvis wordt beschermd De Internationale Conventie ter Regulering van de Walvisjacht ziet het levenslicht De Internationale Walvisvaart Commissie wordt opgericht Er wordt een recordaantal walvissen gedood (66000!) De bultrug in het zuidelijk halfrond wordt beschermd De blauwe vinvis in het zuidelijk halfrond wordt beschermd Het walvisreservaat in de Indische Oceaan wordt erkend. Er komt een moratorium op het gebruik van industriele walvisvaarders (behalve voor dwergvinvissen). De Noordse vinvis wordt beschermd (met enkele uitzonderingen) 1981 De potvis wordt beschermd (met enkele uitzonderingen) 1982 Het IWC-moratorium op de commerciële walvisjacht wordt gestemd 1986 Het IWC-moratorium op de commerciële walvisjacht treedt in werking Japan start zijn wetenschappelijke walvisprogramma 1989 Laagste aantal gedode walvissen (326) 1992 Oprichting van de Noord-Atlantische Commissie voor Zeezoogdieren (NAMMCO) 1993 Noorwegen herneemt de commerciële walvisvangst door zich te beroepen op een uitzondering op het moratorium Het walvisreservaat in de Zuidelijke Oceaan wordt erkend Het aantal dwergvinvissen, gedood door Japan en Noorwegen om commerciële en wetenschappelijke redenen, overstijgt de 1000 dieren Het walvisreservaat in de Ligurische Zee wordt opgericht. 2000: Japan breidt zijn wetenschappelijk walvisprogramma uit en jaagt ook op Bryde s vinvissen, potvissen, noordelijke en Antarctische dwergvinvissen 2001 Noorwegen kondigt aan de internationale handel in walvisvlees en -spek te hernemen (hoewel dit niet gebeurt) Japan breidt zijn wetenschappelijk walvisprogramma uit en jaagt nu ook op Noordse vinvissen IJsland slaagt erin weer tot de IWC toe te treden met een voorbehoud op het moratorium, geldig vanaf IJsland start zijn wetenschappelijke vangst van dwergvinvissen België treedt toe tot de IWC. De IWC aanvaardde het kritische rapport en het resolutievoorstel, en roept op tot dringende maatregelen om deze populatie grijze walvissen te beschermen. De IWC van jagersclub tot wetenschappelijk beheersorgaan De vroege jaren In 1930 beginnen de walvisjagende landen te beseffen dat de walvissen met uitsterven bedreigd zijn en in 1949 komt de IWC voor de eerste keer samen. De IWC is het diplomatieke orgaan van de Internationale Conventie voor de Regulering van de Walvisjacht (ICRW - International Convention for the Regulation of Whaling), opgericht in Washington in De Conventie wil de wereldwijde uitputting van de walvispopulaties onderzoeken en deze populaties in stand houden om een gereguleerde walvisindustrie mogelijk te maken. Gedurende 15 jaar is de IWC een genootschap van walvisjagers die zichzelf zo weinig mogelijk beperkingen willen opleggen. Tijdens het jachtseizoen worden walvissen gedood. Het aantal resterende walvissen bereikt een historisch dieptepunt. Beslissingen gestemd en omzeild Pas in 1979 is er sprake van een eerste overwinning voor de walvissen: de erkenning van het eerste walvisreservaat, dat heel de Indische Oceaan omvat, en een moratorium (een tijdelijke opschorting) op het gebruik van industriële schepen voor de walvisjacht. In 1982 wordt dan eindelijk het moratorium op de commerciële walvisjacht gestemd, met 25 stemmen voor en 7 stemmen tegen. Het treedt in werking vanaf Noorwegen beroept zich op een uitzondering en blijft wel om commerciële redenen op walvissen jagen. Japan omzeilt het moratorium dan weer door een achterpoortje in de Conventie te gebruiken en trekt op wetenschappelijke walvisjacht. IJsland - dat in 2003 na jarenlange afwezigheid weer tot de IWC toetreedt - trekt eveneens de kaart van de wetenschappelijke walvisjacht en heeft al aangekondigd vanaf 2006 de commerciële walvisjacht te zullen hernemen, moratorium of geen moratorium. Werking In mei of in juni houdt de IWC, die ondertussen 57 lidstaten telt, zijn jaarlijkse bijeenkomst, in één van de lidstaten of in Groot-Brittannië, waar het Secretariaat gevestigd is. Ieder land ter wereld dat de Conventie voor de Regulering van de Walvisjacht uit 1946 ondertekent, kan lid van de IWC worden. Elke lidstaat wordt vertegenwoordigd door een commissaris, die zich laat bijstaan door experten en adviseurs. Voorzitter en Ondervoorzitter worden voor een periode van drie jaar verkozen. De Commissie beschikt over vier comités: een wetenschappelijk, een technisch, een financieel-administratief en één dat zich toelegt op het behoud van de walvissen. Het Wetenschappelijk Comité speelt een alsmaar belangrijkere rol binnen de IWC. Het werd opgericht omdat de Conventie voor de Regulering van de Walvisjacht bepaalt dat ingrijpende beslissingen gebaseerd moeten zijn op wetenschappelijk onderzoek. Ondertussen maken zo n 200 van s werelds meest gerenommeerde walvisbiologen deel uit van dit comité. Ook wetenschappers in andere vakgebieden worden regelmatig geraadpleegd. Het Wetenschappelijk Comité komt samen gedurende de twee weken die de eigenlijke IWC-bijeenkomst voorafgaan maar belegt ook tijdens het jaar vergaderingen om allerlei onderwerpen te bespreken. Jaarlijks publiceert het Comité een overzicht van de belang- 28 ARGUS Milieumagazine jaargang 2 nr. 4
4 Potvis, Physeter macrocephalus, dood aangespoeld, gebroken kaak als gevolg van een ontsnappingspogingen, Westhampton, New York, USA, WWF-Canon / William W. ROSSITER Grijze walvis, Eschrictius robustus, Baja California, Mexico WWF-Canon / Gustavo YBARRA rijkste oorzaken die een impact hebben op de walvissen. Elke stem telt Vandaag zijn de voorstanders en de tegenstanders van de walvisjacht in de IWC ongeveer even talrijk. Deze situatie zorgt voor een politieke impasse want voor elke ingrijpende beslissing of wijziging is een 3/4-meerderheid vereist, die nu vaak niet gehaald wordt. De conclusie is duidelijk: elke stem voor het behoud van de walvissen telt! Eén stem maakte al vaker het verschil, zoals in 1999, toen IJsland, ook pro-jacht, na enkele jaren afwezigheid weer tot de IWC toetrad, met een voorbehoud op het moratorium op de walvisjacht. Daarom is het goed nieuws dat België nu eindelijk ook tot de IWC toegetreden is. Zuidkaper, Eubalaena australis, Valdés Peninsula, Chubut Province, Patagonia, Argentinië, UNESCO World Heritage Site, WWF-Canon / Michel GUNTHER Harpoen van walvisjager, Noorwegen, WWF-Canon / Morten LINDHARD Hoe bedreigd zijn de verschillende walvissoorten? Soort Huidige toestand Geschatte populatie Noordkaper Eubalaena glacialis Met uitsterven bedreigd Noordwesten van de Atlantische Oceaan: Noordoosten van de Atlantische Oceaan: vrijwel uitgestorven Pacifische kaper Eubalena japonica Met uitsterven bedreigd Minder dan 1000 Zuidkaper Eubalaena australis Licht bedreigd Ongeveer 7000 Groenlandse walvis Balaena mysticetus Licht bedreigd Minder dan 8500 Zwaar met uitsterven (de populatie groeit) bedreigd in Svalbard (minder dan 100) Met uitsterven bedreigd in de zee van Okhotsk (minder dan 300) en in de Baai van Baffin (minder dan 400) Blauwe vinvis Balaenoptera musculus Met uitsterven bedreigd Minder dan 5000 Gewone vinvis Balaenoptera physalus Met uitsterven bedreigd Tussen en Noordse vinvis Balaenoptera borealis Met uitsterven bedreigd Ongeveer Bryde s vinvis Balaenoptera brydei Te weinig informatie Tussen en beschikbaar Grijze walvis Eschrichtius robustus Licht bedreigd Ongeveer Zwaar met uitsterven bedreigd in het noordwesten van de Stille Oceaan (tussen 100 en 200) Bultrug Megaptera novaeangliae Kwetsbaar Ongeveer Dwergvinvis Balaenoptera acutorostrata Licht bedreigd Tussen en Antarctische dwergvinvis Balaenoptera bonaerensis Licht bedreigd Geen schattingen Potvis Physeter macrocephalus Kwetsbaar Niet bekend Wellicht maximum 1 à 2 miljoen ARGUS Milieumagazine jaargang 2 nr. 4 29
5 Walvissen: wie, waar en hoeveel? Om te begrijpen hoe belangrijk de rol en de beslissingen van de IWC zijn, volstaat het eens te kijken hoe de verschillende soorten grote walvissen eraan toe zijn. Walvisachtigen zijn warmbloedige zeezoogdieren met een horizontale vin. Zij worden opgedeeld in twee categorieën: de Mysticeti (baardof baleinwalvissen) en de Odontoceti (tandwalvissen, dolfijnen, bruinvissen). Er zijn 86 soorten walvisachtigen waarvan 13 soorten grote walvissen. Op één na zijn alle grote walvissen baardwalvissen, alleen de potvis heeft tanden. De baarden van een walvis hangen van boven in de mond neer en lijken op een kam. Ze zijn gemaakt van keratine een stof die lijkt op die van de nagels van de mens. Met deze baleinen kan de walvis zijn voedsel uit het water filteren: kleine visjes en plankton. De walvissen voeden zich met kleine diertjes, krill. Een volwassen blauwe vinvis kan wel tot 4 ton krill per dag verorberen. De beschuldiging dat walvissen de commerciële visvoorraden doen instorten, zoals bv. Japan graag verkondigt, is dus absurd. Zeven van de dertien soorten grote walvissen zijn nog steeds bedreigd of kwetsbaar, zelfs na enkele decennia van beschermingsmaatregelen. WWF meer dan 40 jaren van strijd voor de walvissen WWF zet zich als internationale natuurbehoudsorganisatie al sinds zijn ontstaan in voor de walvissen, met talrijke projecten wereldwijd. Sinds 1961 om precies te zijn, het jaar waarin het grootste aantal gedode walvissen werd genoteerd (66090). Al meteen met één van zijn eerste campagnes, Save the Whales, lanceert WWF een oproep om walvisreservaten op te richten en een moratorium op de commerciële walvisjacht in te stellen. WWF woont trouwens steeds de bijeenkomsten van de IWC bij, als waarnemer. WWF hanteert verschillende strategieën om de walvissen te beschermen. Eén hiervan is de instelling en bescherming van reservaten waarin alle jacht verboden is, en de uitbreiding van de bestaande beschermde zones. Een van de grootste successen van WWF bestond erin de Zuidelijke IJszee te laten uitroepen als een zone die beschermd is door de IWC. WWF wil ook de Noordelijke IJszee tot beschermde zone laten verklaren. WWF werkte verder mee aan de oprichting van een internationaal walvisreservaat in de Ligurische Zee in Dit reservaat is km 2 groot en strekt zich uit over Toulon (Franse Rivièra), Capo Falcone (West-Sardinië, Italië), Capo Ferro (Oost-Sardinië, Italië) en Fosso Chiarone (Toscane, Italië). Ook in België neemt WWF het op voor de walvissen. Al in december 2001 riep WWF-België onze toenmalige ministers van Leefmilieu en Buitenlandse Zaken op om België lid te maken van de IWC, zodat ook ons land zijn stem voor de walvissen kon laten horen en de landen kon steunen die zich verzetten tegen een herneming van een grootschalige en ongecontroleerde walvisjacht. Sindsdien volgden verschillende acties, Dwergvinvis, Balaenoptera acutorostrata, Great Barrier Reef Marine Park, Queensland, Australië, waaronder een petitie WWF-Canon / Jürgen FREUND met handtekeningen. Op de valreep kon België op de 56ste IWCbijeenkomst zijn stem laten gelden. Een andere actie van WWF-België had als doel de toeristische sector in IJsland te steunen. Voor WWF staat het buiten kijf dat walvistoerisme - het zogenaamde whalewatching - een economisch volwaardig alternatief is voor de walvisjacht. Door voor de jacht te kiezen vernietigt IJsland zijn eigen toeristische sector. De walvissen die zich met het meeste vertrouwen aan geïnteresseerde toeristen laten zien, zullen ook de eerste zijn die nietsvermoedend sneuvelen door de harpoenen van de jagers. Andere WWF-projecten hebben als doel botsingen tussen walvissen en schepen te beperken door de zones af te bakenen waar walvisachtigen leven en voedsel zoeken. Om het probleem van de bijvangst op te lossen wil WWF de omvang van de netten en de zones waarin die worden gebruikt, beperken en geluidsbakens laten plaatsen om de walvissen te waarschuwen voor obstakels. Ten slotte ijvert WWF ook voor oplossingen voor de klimaatverandering en blootstelling aan schadelijke chemische stoffen: twee problemen waar ook de walvisachtigen niet aan ontsnappen. De klimaatverandering kan hun migratiepatroon rechtstreeks beïnvloeden en chemische stoffen verzwakken hun immuunsysteem of bemoeilijken hun voortplantingsvermogen. Bedreigingen, verantwoordelijkheid en hoop Toen de Conventie voor de Regulering van de Walvisjacht in 1946 werd onderhandeld, wisten en begrepen we nog maar weinig van de vele gevaren die de walvisachtigen bedreigen. Nu, meer dan 50 jaar later, is het zinloos geworden de verschillende bedreigingen voor de walvissen - de jacht, de vervuiling van de zee, bijvangst in visnetten, de klimaatverandering - afzonderlijk te bekijken. Of een walvis nu verdrinkt omdat hij verstrikt raakt in een visnet of sterft door een harpoen, het resultaat is hetzelfde: alweer een walvis minder! De Internationale Conventie voor de Regulering van de Walvisvangst en de IWC zijn de enige beschikbare internationale instrumenten om de bedreigingen voor de walvissen te onderzoeken. En om de nodige maatregelen te treffen, zodat we de meest bedreigde soorten misschien een kans kunnen geven om te overleven. Weinig dieren roepen zoveel bewondering en ontzag op als de walvisachtigen. En weinig dieren hebben door toedoen van de mens zoveel geleden. Het is schrijnend te moeten vaststellen dat veel landen zich kennelijk het lot van de walvisachtigen niet aantrekken. Hoewel de EU een standpunt tegen de walvisjacht heeft ingenomen, zijn verschillende EU-lidstaten nog geen IWC-lid. Ook een honderdtal landen die wel lid zijn van de Conventie over de Biodiversiteit, lieten de IWC tot nu toe links liggen. Het pro-jachtkamp in de IWC, geleid door IJsland, Noorwegen en vooral Japan, is aan een opmars bezig. Het is dus belangrijker dan ooit dat de landen die nog geen lid zijn van de IWC hun verantwoordelijkheid opnemen en nú hun stem voor de walvissen laten horen, voor het te laat is. Voor meer informatie en relevante links surf naar w w w. a r g u s m i l i e u. b e 30 ARGUS Milieumagazine jaargang 2 nr. 4
Overwinning! 1974: Frankrijk maakt een einde aan kernproeven in het zuiden van de Stille Oceaan
Van 1971 tot nu Acties en resultaten In de loop der jaren behaalde Greenpeace talrijke overwinningen voor het milieu. Onmogelijk om ze allemaal op te noemen. Daarom halen we er vier aan, eentje per decennium.
Nadere informatieINFOBLAD WALVISSEN EN DOLFIJNEN
INFOBLAD WALVISSEN EN DOLFIJNEN Walvissen zijn groot. Heel erg groot. De blauwe vinvis is zelfs het grootste dier dat ooit heeft bestaan. Toen lang geleden vissers de reuzen op zee zagen, dachten ze vooral:
Nadere informatieHeeft de walvis nog toekomst?
Walvisvarende landen zoeken uitweg moratorium Heeft de walvis nog toekomst? Lies Wedder In Buenos Aires, Argentinië, werd dit jaar de 36e jaarvergadering van de Internationale Walvisvaart Commissie (IWC)
Nadere informatieWerkstuk Biologie Walvissen
Werkstuk Biologie Walvissen Werkstuk door een scholier 1531 woorden 17 juni 2001 5,9 155 keer beoordeeld Vak Biologie INLEIDING In dit werkstuk gaan we het hebben over de walvisachtige en dolfijnen. In
Nadere informatieWalvissen en Dolfijnen
infoblad Walvissen en Dolfijnen Walvissen zijn groot. Heel erg groot. De blauwe vinvis is zelfs het grootste zoogdier dat ooit op aarde heeft geleefd. Met een maximum gewicht van ongeveer 120.000 kilo
Nadere informatieOp de bres voor walvissen
Op de bres voor walvissen Walvissen hebben ons nodig. Voor walvissen zijn vervuilde wateren en klimaatverandering slechts twee van de vele gevaren, die deze schitterende en intelligente dieren meer dan
Nadere informatielnv Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 27 augustus 2004
lnv0400500 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 27 augustus 2004 Hierbijdoe ik u verslag van de 56 e bijeenkomst van de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC), die van
Nadere informatieDE BRUINVIS. Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee
DE BRUINVIS Kleinste walvisachtige van ons grootste natuurgebied, de Noordzee Bruinvis paspoort Lengte Gewicht Leeftijd Groepsgrootte 1-10 Voedsel vrouw ± 1,60 m man ± 1,45 m vrouw ± 60 kg man ± 50 kg
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL B8-0499/5. Amendement. Paul Rübig, Sirpa Pietikäinen namens de PPE-Fractie
8.9.2017 B8-0499/5 5 Overweging I I. overwegende dat Noorwegen eenzijdig zijn eigen vangstlimieten vaststelt; overwegende dat het land voor het walvisseizoen 2017 zijn quotum voor dwergvinvissen verhoogde
Nadere informatieZittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag met verzoek om mondeling antwoord B8-0324/2017
Europees Parlement 204-209 Zittingsdocument B8-0499/207 6.9.207 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag met verzoek om mondeling antwoord B8-0324/207 ingediend overeenkomstig artikel 28, lid 5, van
Nadere informatieMuseumexpeditie Werkboek 12-14 jaar
Museumexpeditie Werkboek 12-14 jaar Naam: Inleiding Welkom in Natuurmuseum Fryslân. Wat leuk dat je ons museum bezoekt! Dit werkboekje leidt je rond door bijna het hele museum. Als je de bordjes van de
Nadere informatieGROTE BEESTEN OP KLEINE MUNTEN. Johan Torfs
GROTE BEESTEN OP KLEINE MUNTEN Johan Torfs Thematisch verzamelen Het thematisch verzamelen van munten is een aangename bezigheid en biedt de gelegenheid om op een relatief goedkope manier een leuke verzameling
Nadere informatieWALVIS EN WALVISVAART
WALVIS EN WALVISVAART 2 december Inleiding Walvissen leven in onze oceanen en zeeën. Je zult ze vast wel eens op televisie hebben gezien of misschien heb je ook hun geluiden wel eens gehoord. Het zijn
Nadere informatieVERZOEK OM MEDEWERKING
OWAL 22 VERZOEK OM MEDEWERKING AAN NEDERLANDSE ZEEVARENDEN VOOR HET WAARNEMEN VAN WALVISSEN door PROF. Dr E. J. SLIJPER ZOOLOGISCH LABORATORIUM DER UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM UITGAVE TAN DE WERKGROEP WALTISONDERZOEK
Nadere informatiePotvis op de dool. Wat is een potvis? De potvis in Heist. Waar leeft de potvis? Stijn Dekelver. baleinwalvissen. De potvis is een
Stijn Dekelver Op woensdag 8 februari 2012 spoelde aan de Belgische kust een potvis aan. Dat gebeurde in Heist, een deelgemeente van Knokke-Heist. Zoiets komt maar een paar keer in een eeuw voor. Het is
Nadere informatieDe zee heeft jou nodig!
De zee heeft jou nodig! Je houdt van producten die uit de zee komen en die doen je goed. Maar de vangst en zelfs de kweek van bepaalde vissoorten heeft nare gevolgen: overbevissing, bedreiging met uitsterven,
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 3-4
LESBESCHRIJVING GROEP 3-4 DOELEN: Leerlingen weten welke walvissen er in de Noordzee zwemmen. Leerlingen weten wat de uiterlijke kenmerken van deze dieren zijn. Leerlingen kunnen verschillen en overeenkomsten
Nadere informatieGEWONE ZEEHOND. Huiler
GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op
Nadere informatieOp de bres voor walvissen
Op de bres voor walvissen Walvissen hebben English ons nodig. Voor walvissen zijn vervuilde wateren en klimaatverandering slechts twee van de vele gevaren, die deze schitterende French en intelligente
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 7-8
LESBESCHRIJVING GROEP 7-8 DOELEN: De leerlingen leren over walvisachtigen in de Noordzee. De leerlingen leren over de leefomgeving van deze dieren. De leerlingen kunnen relaties leggen tussen mens en natuur
Nadere informatie5,9. Werkstuk door een scholier 2517 woorden 12 april keer beoordeeld. Inhoud
Werkstuk door een scholier 2517 woorden 12 april 2003 5,9 396 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud Inleiding 1. Walvissen zijn zoogdieren. 2. Lichaamsbouw van een walvis. 3. Soorten walvissen. 4. Leefgebied.
Nadere informatieWDCS en SEA LIFE geloven dat dit een schandalige manier is om zulke intelligente en majestueuze dieren te behandelen.
Beste vriend(in), Hartelijk dank! Je bent nu een van de duizenden walvisdetectives overal ter wereld die SEA LIFE en WDCS, de Whale and Dolphin Conservation Society, helpen om de IJslandse walvisvangst
Nadere informatieJapan en de walvisvangst: Een kritische benadering in historisch perspectief
Universiteit Gent Academiejaar 2013-2014 Japan en de walvisvangst: Een kritische benadering in historisch perspectief Elza Jeanty Promotor: dr. Prof. Andreas Niehaus http://record.museum.kyushu-u.ac.jp/
Nadere informatie5,4. a) Gegevens over de organisatie. Werkstuk door een scholier 934 woorden 5 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer
Werkstuk door een scholier 934 woorden 5 mei 2006 5,4 46 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Midden: bespreking van de organisaties 1) WWF of world wide foundation for nature Inhoud: 1) Wat -Gegevens
Nadere informatiePolen. Blok 1 De Rijke Zee. Robbert Jak. Dag 5, 29 oktober Duurzaam werken op Zee
Polen Blok 1 De Rijke Zee Robbert Jak Dag 5, Duurzaam werken op Zee Marine Ecology - Processes, Systems, and Impacts, 2012 Michel J Kaiser, Martin J Attrill, Simon Jennings, David N Thomas, David K. A.
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 1-2
LESBESCHRIJVING GROEP 1-2 DOELEN: Leerlingen weten welke walvissen er in de Noordzee leven. Leerlingen weten welk voedsel de walvissen eten. Leerlingen weten op welke manier de walvissen met elkaar communiceren.
Nadere informatieEncyclopedie. Avontuur. van het. Voor avontuurlijke kids met veel vragen
Avontuur van het Encyclopedie Voor avontuurlijke kids met veel vragen Inhoud De Ruimte Ons zonnestelsel 15 Ruimteobjecten 17 Ruimtevaart 19 Sterren 21 De maan 23 Zeeën en Oceanen De Aarde Vuurtorens 27
Nadere informatieGEZAMENLIJKE ONTWERPRESOLUTIE
Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0853/2016 } B8-0855/2016 } B8-0862/2016 } B8-0863/2016 } RC1 4.7.2016 GEZAMEIJKE ONTWERPRESOLUTIE ingediend overeenkomstig artikel 128, lid 5, en artikel
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 5-6
LESBESCHRIJVING GROEP 5-6 DOELEN: Leerlingen weten welke walvissen er in de Noordzee leven. Leerlingen weten hoe de leefomgeving van deze dieren eruit ziet. Leerlingen weten en zijn zich ervan bewust welke
Nadere informatieBetoog Nederlands Walvisjacht
Betoog Nederlands Walvisjacht Betoog door een scholier 5458 woorden 13 april 2010 6,2 71 keer beoordeeld Vak Nederlands Onderwerp: De walvisjacht Stelling: De walvisjacht moet gestopt worden Doel: Overtuigen
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland
Nadere informatieMuseumexpeditie. Naam:
1 Museumexpeditie Naam: 1 Inleiding Welkom in het Natuurmuseum Fryslân. Wat leuk dat je ons museum bezoekt! Dit werkboekje leidt je rond door het hele museum. Als je de bordjes van de museumroute volgt,
Nadere informatieOpdracht 1b. Welk soort afval is het meest schadelijk voor de natuur?
Opdracht 1a. In de tabel hieronder staan een aantal materialen. Bedenk per type materiaal 3 soorten afval die je tegenkomt onderweg naar school of op het schoolplein. Zoek per categorie van 1 soort afval
Nadere informatieDatum 23 maart 2010 Betreft Aanloop naar en verloop van de 15e conferentie van partijen van CITES
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Prins Clauslaan 8 Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG www.minlnv.nl T 070-3786868
Nadere informatie[datum woensdag 15 april, auteur Guido Keijl, gepubliceerd op www.walvisstrandingen.nl]
Jaaroverzicht walvisstrandingen 2014 [datum woensdag 15 april, auteur Guido Keijl, gepubliceerd op www.walvisstrandingen.nl] Het totale aantal aangespoelde walvissen in 2014 is wat lager uitgekomen dan
Nadere informatieDE GEWONE ZEEHOND. Huiler
DE GEWONE ZEEHOND Huiler Je gelooft het bijna niet als je in die mooie zwarte ogen kijkt, maar een gewone zeehond is een echt roofdier. Zijn scherpe tanden en gestroomlijnde lichaam zijn perfect voor het
Nadere informatiePinguïns. Inhoud. Waarom de naam? Bouw van een pinguïn
Pinguïns Inhoud Waarom de naam? bouw van een pinguïn leefgebied wat eet een pinguïn? paartijd, eieren leggen, broeden en jongen grootbrengen soorten nawoord literatuurlijst Waarom de naam? Sommige soorten
Nadere informatieAmerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende tw... twijfel rond klimaatverandering
1 van 5 23-9-2016 09:35 mo.be Amerikaanse topwetenschappers verliezen geduld met aanhoudende twijfel rond klimaatverandering De topwetenschappers ergeren zich aan het feit dat de klimaatverandering nog
Nadere informatieGeachte, Met vriendelijke groet, De redactie
Geachte, Deze pdf-bestanden zijn gedownload van de website van Wetenschap in Beeld (www.wetenschapinbeeld.nl) en mogen niet aan derden worden doorgegeven. Omwille van het copyright bevatten ze geen foto's.
Nadere informatieEen handboek voor het helpen van haaien
Een handboek voor het helpen van haaien Eerst roofdier nu prooi Wist jij dat... Oost west, thuis best! In de Noordzee en de andere zeeën van Europa wonen wel 130 verschillende soorten haaien en hun neefjes,
Nadere informatieLEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER
LEERLINGENBLAD VAN:...... DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER 2 EEN WERELD VOL WATER Als je vanuit de ruimte naar de aarde kijkt zie je heel veel blauw. Dat komt omdat onze
Nadere informatieJapan en de walvisvangst: Een kritische benadering in historisch perspectief
Universiteit Gent Academiejaar 2013-2014 Japan en de walvisvangst: Een kritische benadering in historisch perspectief Elza Jeanty Promotor: dr. Prof. Andreas Niehaus Verhandeling voorgelegd aan de Faculteit
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.minbuza.nl Contactpersoon Karin Jager T +31 70 348 5514
Nadere informatieKlimaat verandert toerisme
5 10 15 20 25 30 35 40 Tekst 4 Klimaat verandert toerisme (1) Het klimaat verandert, zoveel is inmiddels wel zeker. De temperatuur loopt op, neerslagpatronen veranderen, de kans op hittegolven neemt toe,
Nadere informatieGroot Barrièrerif definitief verloren
1 van 5 30-05-17 10:40 msn.com Groot Barrièrerif definitief verloren Faqt Redactie 6-8 minuten Copyright Faqt Groot Barrièrerif definitief verloren Het Groot Barrièrerif voor de kust van Australië kan
Nadere informatienederlandse naam Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin wetenschappelijke naam Spheniscus demersus Klasse vogels Verspreidingsgebied
nederlandse naam Klasse vogels Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin Orde Familie grootte 60-70 cm wetenschappelijke naam Spheniscus demersus In ZOO en Planckendael vind je vier verschillende
Nadere informatieWalvissen en Dolfijnen. in de Straat van Gibraltar
0 Walvissen en Dolfijnen in de Straat van Gibraltar Uitgegeven door firmm www.firmm.org 2017 firmm Alle rechten voorbehouden. Teksten: Heike Pahlow, Michael Casanova, Jörn Selling Vertaling door Sonja
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 800 XIV Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (XIV) voor het jaar 2007 Nr. 92 BRIEF
Nadere informatieOTA BESLUIT VAN DE RAAD houdende vaststelling van het standpunt van de Gemeenschap in de Commissie voor de tonijnvisserij in de Indische Oceaan
Conseil UE RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 13 maart 2009 (17.03) (OR. en) PUBLIC 7537/09 LIMITE PECHE 62 OTA Betreft: BESLUIT VAN DE RAAD houdende vaststelling van het standpunt van de Gemeenschap in
Nadere informatieHaag - Rohrbeck. Luister naar de zee!
Belangrijke informatie Dit product gebruikt drie batterijen van 1,5V (knoopcel batterijen van het type AG10/LR1130). Gebruik geen oude en nieuwe batterijen door elkaar. Plaats de nieuwe batterijen met
Nadere informatieJaartaak 2012-2013 MEX CO. Mexico-Stad. Nick Dewaele 3GL. Ruben Hawer Massimo Montanari
Jaartaak 2012-2013 MEX CO Mexico-Stad Nick Dewaele 3GL Ruben Hawer Massimo Montanari 2 Inhoudsopgave Situering... 4 Aantrekkingspolen... 6 Natuurlijke factoren... 6 Klimaat 7 Landschap 7 Reliëf 7 Fauna
Nadere informatieREGLEMENT VAN DE GEMEENTELIJKE MILIEUADVIESRAAD VAN DE GEMEENTE GLABBEEK Aangepaste versie
REGLEMENT VAN DE GEMEENTELIJKE MILIEUADVIESRAAD VAN DE GEMEENTE GLABBEEK Aangepaste versie 2018-2025 Artikel 1: De gemeentelijke milieuadviesraad, afgekort als MAR-Glabbeek, is een door het gemeentebestuur
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie verzoekschriften MEDEDELING AAN DE LEDEN
EUROPEES PARLEMENT 2004 Commissie verzoekschriften 2009 17.12.2008 MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: Verzoekschrift 0433/2005, ingediend door Berhard Stitz (Duitse nationaliteit), over de gevaren van veerboten
Nadere informatieIk ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.
VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse
Nadere informatieFotoquiz Theo Bakkers Domein 2015. Boven: De vijf pakhuizen zoals Caspar Philips die rond 1768 voor zijn Grachtenboek
Week 03 - Groenlandse pakhuizen Ze staan er al bijna 400 jaar, de Groenlandse pakhuizen, vrijwel aan het begin van de Keizersgracht met de huisnummers 40-42-44, tussen Brouwersgracht en Prinsenstraat.
Nadere informatieGemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking GRO..M Mechelen
Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking GRO..M Mechelen HOOFDSTUK 1: ALGEMENE UITGANGSPUNTEN Art. 1 De GRO..M is de advies- en participatieraad van de stad Mechelen met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.8.2011 COM(2011) 495 definitief 2011/0221 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot vaststelling van het namens de Europese Unie op de volgende vijf vergaderingen van
Nadere informatieThemablad Soorten 02-10-2002 08:52 Pagina 4 Hans Extra HD:WERELD NATUUR FONDS:0201019 Themablad Soorten:DOCUMENTEN: Soortenbescherming
Themablad Soorten 02-10-2002 08:52 Pagina 4 Hans Extra HD:WERELD NATUUR FONDS:0201019 Themablad Soorten:DOCUMENTEN: Soortenbescherming bijzondere dieren als ambassadeurs van hun leefgebied SOORTENRIJKDOM
Nadere informatieReis informatie. North Atlantic Odyssey
Reis informatie TITEL North Atlantic Odyssey SCHIP Ortelius INSCHEPING Vlissingen ONTSCHEPING Longyearbyen Inclusief Alle maaltijden aan boord gedurende de reis, inclusief snacks, koffie en thee. Transfers
Nadere informatienaturepl.com / Ole Jorgen Liodden / WWF Visserij in Antarctica: kans & uitdaging
naturepl.com / Ole Jorgen Liodden / WWF Visserij in Antarctica: kans & uitdaging Reinier Hille Ris Lambers Seminar Visserij in de Poolgebieden NILOS, 14 september 2016 Overzicht presentatie Introductie
Nadere informatieNATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2002 Nr. 112. Europees Verdrag inzake de erkenning van de rechtspersoonlijkheid
50 (1986) Nr. 2 1 ) TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2002 Nr. 112 A. TITEL Europees Verdrag inzake de erkenning van de rechtspersoonlijkheid van internationale niet-gouvernementele
Nadere informatieDe laatste peiling voor de verkiezingen en de prognose
De laatste peiling voor de verkiezingen en de prognose Aanvankelijk leek deze verkiezingen zich te voltrekken op een manier waarbij VVD en PvdA ieder steeds meer kiezers weg gingen trekken van andere partijen.
Nadere informatieEuropese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014
Europese opinie over diergebruik en -handel Een enquête onder 2407 inwoners van zes Europese landen April 2014 1 Steekproefsamenstelling en methodologie Abacus Data heeft zojuist een enquête afgenomen
Nadere informatieSeniorenadviesraad Galmaarden
Seniorenadviesraad Galmaarden DE GEMEENTERAAD Gelet op het decreet van 7 december 2012 van de Vlaamse Regering houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van
Nadere informatieOceanen: zieltogende supermarkten?
Herfst 2004 September - oktober - november Oceanen: zieltogende supermarkten? Onze zeeën worden (over)geëxploiteerd. Na de kustwateren te hebben leeggevist, gaan de grote vissersboten steeds verder de
Nadere informatieS Nf5 VOORWOORD. Voor het tot stand komen van deze tabel nochten
***»» **»**»«*«S.W.G. Tabellenserie Uitgegeven door de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische VerenigiiiR en de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie :'i No. 10 WALVISACHTIGE1Y (Cetacea) met medewerking
Nadere informatieZeezoogdieren op de Friese kust; de achtergrond van strandingen nader beschreven
14 Zeezoogdieren op de Friese kust; de achtergrond van strandingen nader beschreven Merel Zweemer Aan de Friese kust stranden jaarlijks vele zeezoogdieren. Men staat er vaak niet bij stil wat zo n dier
Nadere informatieDOLPHIN WARRIOR
WWW.DOLPHINPROJECT.COM www.jakartaanimalaid.com DOLPHIN WARRIOR Een klein boekje over dolfijnen Dolfijnen zijn geweldig. Mensen van over de hele wereld houden van dolfijnen! Dolfijnen zijn schitterend.
Nadere informatieHet is mij telkens een groot genoegen naar een plek te komen waar. mensen, instellingen of organisaties door samenwerking bewijzen dat
Dinsdag 20 september 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Studiedag 10 jaar Duurzaam Kustbeheer - Fort Napoleon Oostende Geachte gedeputeerde, Geachte Minister
Nadere informatieDeel 4: de bedreigingen voor het koraal
Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 4: De bedreigingen voor het koraal Deze
Nadere informatie11 BELANGRIJKE REDENEN WAAROM RECREATIEVE KIEW- EN WARRELNETTEN MOETEN VERBODEN WORDEN IN BELGIE
11 BELANGRIJKE REDENEN WAAROM RECREATIEVE KIEW- EN WARRELNETTEN MOETEN VERBODEN WORDEN IN BELGIE 1. Dankzij de Habitatrichtlijn van de Europese Unie is de bruinvis een beschermde soort die onder het strengste
Nadere informatieEditoriaal. vreemde luizen of toch niet? INHOUD
opmaak 20_quark6def 04-12-2007 08:53 Pagina 2 Het collectief geheugen neigt naar vergetelheid. Gemakshalve vergelijken we de huidige toestand van zeeën en oceanen liever niet met een al te ver verleden,
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL 2006
Bijlage VMBO-GL en TL 2006 tijdvak 2 dinsdag 20 juni 9.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Bronnenboekje 600051-2-583b DE INDUSTRIËLE SAMENLEVING IN NEDERLAND DE VERHOUDING MENS
Nadere informatieGeachte burgemeester Casteur, beste schepenen, 2010 was met het Internationaal Jaar van de Biodiversiteit al een
Dinsdag 19 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Onthulling 100ste vleermuisvriendelijk schildje Outer (Ninove) Geachte burgemeester Casteur, beste
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0230/1. Amendement. Jonathan Bullock, Aymeric Chauprade namens de EFDD-Fractie
29.6.2018 A8-0230/1 1 Paragraaf 1 letter g (g) te wijzen op het belang dat de EUlidstaten hechten aan coördinatie van hun handelen binnen de organen en instellingen van het bestel van de VN; (g) het recht
Nadere informatieDe exploitatie van het Noordpoolgebied: een historisch perspectief
17 April 2008 1 De exploitatie van het Noordpoolgebied: een historisch perspectief Arctisch Centrum / H.R. de Haas & L. Hacquebord www.arctic-centre.nl www.lashipa.nl 17 April 2008 2 Noordpoolgebied in
Nadere informatieHet is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat.
1 Toespraak van de heer Armand De Decker, Voorzitter van de Senaat, naar aanleiding van het bezoek van de heer Mahmoud Abbas, President van de Palestijnse Autoriteit 23 februari 2010 Excellenties, Beste
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD. betreffende de sluiting van de Internationale Overeenkomst van 2015 voor olijfolie en tafelolijven
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.6.2017 COM(2017) 264 final 2017/0107 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting van de Internationale Overeenkomst van 2015 voor olijfolie en tafelolijven
Nadere informatieD. ACTIES VAN ANDERE INSTELLINGEN IN HET RAAM VAN BESCHERMING VAN WALVISSEN
PERSDOSSIER WALVISSEN & DOLFIJNEN TIJDELIJKE TENTOONSTELLING VAN HET MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN Van 14 oktober 2009 tot 29 augustus 2010 A. VOORSTELLING VAN DE EXPO Persbericht Parcours van de tentoonstelling
Nadere informatieZittingsdocument B7-0000/2012 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vragen voor mondeling antwoord B7-0000/2012 en B7-0000/2012
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 5.11.2012 B7-0000/2012 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vragen voor mondeling antwoord B7-0000/2012 en B7-0000/2012 ingediend overeenkomstig artikel 115,
Nadere informatie1 Kent u het bericht van de Wageningen Universiteit over de mogelijke oorzaken van strandingen van walvissen?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.5.2017 COM(2017) 214 final 2017/0091 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot vaststelling van het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in de
Nadere informatieNILOS Seminar Visserij in de Poolgebieden, Utrecht 14 sep Jan Andries van Franeker & Fokje Schaafsma Wageningen Marine Research, Den Helder
NILOS Seminar Visserij in de Poolgebieden, Utrecht 14 sep 2016 Jan Andries van Franeker & Fokje Schaafsma Wageningen Marine Research, Den Helder Winter sea ice Antarctica Kwantitatieve tellingen van top
Nadere informatieBIJLAGEN. bij. voorstel voor een besluit van de Raad
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 6.3.2019 COM(2019) 98 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij voorstel voor een besluit van de Raad betreffende het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in
Nadere informatieVoorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD. tot wijziging van Verordening (EU) 2015/104, wat bepaalde vangstmogelijkheden betreft
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.5.2015 COM(2015) 212 final 2015/0108 (NLE) Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EU) 2015/104, wat bepaalde vangstmogelijkheden betreft
Nadere informatieIk heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik veel van dieren houd en ik meer wou weten over het WNF.
Werkstuk door M. 1467 woorden 15 februari 2013 6 150 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik veel van dieren houd en ik meer wou weten over het WNF. Wat is het
Nadere informatieKees+(C.J.) Camphuysen¹,² & Martin Gray ³. 'CSR Consultancy, Ankerstraat 20, 1794 BJ Oosterend, Texel; 94 Korte bijdragen 1998
Bottlenosed Whale Hyperoodon ampullatus and close to the coast were 94 Korte bijdragen 1998 Opmerkelijke aantallengrote walvissen in de GroenlandZee, zomer 1998 Remarkable numbersof large whales in the
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieDE BETEKENIS VAN HET BIOLOGISCH ONDERZOEK VOOR HET BEHOUD VAN DE WALVISSENSTAND PROF. DR. E. J. SLIJPER
-J t t» DE BETEKENIS VAN HET BIOLOGISCH ONDERZOEK VOOR HET BEHOUD VAN DE WALVISSENSTAND PROF. DR. E. J. SLIJPER Overdruk uit de Mededelingen No. 15 det NEDERLANDSCHE COMMISSIE VOOR INTERNATIONALE NATUURBESCHERMING
Nadere informatieKlimaatveranderingen & soorten. Wat houdt de klimaatverandering in voor de meest bekende diersoorten van onze planeet?
Martin HARVEY / WWF-Canon Klimaatveranderingen & soorten Wat houdt de klimaatverandering in voor de meest bekende diersoorten van onze planeet? 10 casestudies. Een rapport voor Earth Hour en WWF International
Nadere informatieBIJLAGEN. bij. voorstel voor een besluit van de Raad
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 6.3.2019 COM(2019) 99 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij voorstel voor een besluit van de Raad betreffende het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2017 tijdvak 2 maatschappijleer 2 CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0323-a-17-2-b Analyse maatschappelijk vraagstuk: plastic in het milieu tekst 1 Veel meer plastic dan gedacht eindigt
Nadere informatieHelp plastic afval de zeeën uit
Help plastic afval de zeeën uit 8 Plastic afval in zee is een toenemend probleem dat honderden diersoorten aantast. Ook zijn er grote onzekerheden over de indirecte effecten. Voldoende reden voor onmiddellijke
Nadere informatieIN HET VIZIER Dolfijnen en walvissen observeren in de Straat van Gibraltar - Sonja Van Den Bossche
IN HET VIZIER Dolfijnen en walvissen observeren in de Straat van Gibraltar - Sonja Van Den Bossche IN HET VIZIER Dolfijnen en walvissen observeren in de Straat van Gibraltar - Sonja Van Den Bossche Dolfijnen
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 30.10.2017 COM(2017) 628 final 2017/0277 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het standpunt dat op de zevenendertigste vergadering van het Permanent Comité
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2006 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE INDUSTRIËLE SAMENLEVING IN NEDERLAND + DE VERHOUDING MENS EN MILIEU 2p 1 Vóór en na 1850 werden in Nederland producten gemaakt.
Nadere informatieHANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.
Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.
Nadere informatieAchtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1
Achtergrondinformatie toelichtingen bij ppt1 Dia 1 Klimaatverandering Onomstotelijk wetenschappelijk bewijs Deze presentatie geeft een inleiding op het thema klimaatverandering en een (kort) overzicht
Nadere informatie