Hoogheemraadschap van Delfland

Transcriptie

1 Hoogheemraadschap van Delfland Waterplan 2 Rotterdam Beleidsveld: Aard voorstel: 150 Thema en gebiedsgerichte plannen Besluitvormend Vergaderdatum: 27 september 2007 Agendapunt: Kenmerk VV: Aantal bijlagen: Aan de verenigde vergadering van Delfland, [Besluit: ' ~' '" '' ' " *..;.., ^ ^ -, v ' 1. Kennisnemen van de bestuuriijke samenvatting van het Waterplan 2 Rotterdam. 2. Vaststellen van Waterplan 2 Rotterdam en het bijbehorende uitvoerings- en onderzoeksprogramma. 3. Beschikbaar stellen van een investeringsplan van 4,2 miljoen ten behoeve van de uitvoering van de maatregelen uit het uitvoeringsprogramma op investeringsnummer en een krediet van 0,5 miljoen ter voorbereiding van de uitvoeringsmaatregelen. 4. Het overboeken van 0,5 miljoen vanuit de stelpost 2''^ fase maatregelen, nummer naar investeringsnummer 78233a, berging Tjalklaan. pvobléemstelling:. - -i. v <-'.' >- - Waterplan 2 Rotterdam volgt het eerste Waterplan Rotterdam op. Actualisatie is gewenst. In de eerste plaats is de looptijd van het eerste waterplan verstreken. Daarnaast hebben we te maken met nieuwe inzichten en wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening en waterbeheer. En ten derde wordt het steeds duidelijker dat het klimaat verandert, en dat heeft voor Rotterdam grote betekenis. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden is, gezamenlijk met de gemeente Rotterdam, een nieuwe omgang met water noodzakelijk. Ook voldoet Rotterdam nog niet aan de landelijke afspraken volgens het NBW. Beoogd effect: Er is in het Waterplan 2 Rotterdam een visie neergelegd om te komen tot een duurzaam en robuust watersysteem in Rotterdam. Hierin is het realiseren van de wateropgave onlosmakelijk verbonden aan de stedelijke opgave in Rotterdam. Het waterplan is gericht op de volgende doelen: Rotterdam is beschermd, nu en op de lange termijn Het water is schoon en voldoet aan de eisen uit de KRW Water draagt bij aan een aantrekkelijke woonstad Een goed functionerende riolering Gezarnenlijke uitvoering van maatregelen 1. Inleiding Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft samen met de gemeente Rotterdam (Gemeentewerken, ds-i-v en OBR), Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en Waterschap Hollandse Delta in 2006 en 2007 het Waterplan 2 Rotterdam opgesteld. Het waterplan betreft een gemeenschappelijk plan waarin de ambities ten aanzien van het water binnen de gemeentegrens voor de komende jaren zijn aangegeven..jl

2 4^^g> Hoogheemraadschap van Delfland -'tf'-. i/i/ wqnrstel In het waterplan worden aan de hand van 4 thema's een overzicht gegeven van de opgave die de komende jaren op ons afkomt. De stedelijke opgave waar de stad voor staat is het bouwen aan een sterke economie en een aantrekkelijke woonstad. Water is daarbij een belangrijke conditie of voorwaarde. De wateropgaven bestaan uit: het beschermd zijn tegen hoogwater (veiligheid), het aanpassen van het watersysteem aan klimaatveranderingen (waterbergingsopgave en droogte) en het op orde krijgen van waterkwaliteit en ecologie. Binnen het plan staat de combinatie van de stedenbouwkundige opgave met de wateropgaven centraal. Alléén door deze combinatie waarbij water nadrukkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van een aantrekkelijke stad is het invullen van de grote opgaven mogelijk. Het oplossen van de opgaven kost op deze manier niet alleen minder geld maar levert de stad ook ruimtelijk voordeel op. De totale kosten voor het gehele plan tot 2012 bedragen 81,9 miljoen tot Deze kosten worden verdeeld tussen de gemeente en de betrokken waterschappen. 2. Kader Voor Delfland is het waterplan 2 Rotterdam onderdeel van het waterplanprogramma zoals dat in 2004 in de Beleidsvisie Waterplannen is verwoord. Deze visie stelt gebiedsgerichte samenwerking met gemeenten centraal, zodat de noodzakelijke verbeteringen aan het watersysteem worden gerealiseerd op een wijze die recht doet aan de leefbaarheid en de economische functies. Voor 2008 wil Delfland met alle gemeenten afspraken over de wateropgave hebben gemaakt. Hiermee geeft Delfland invulling aan het Nationaal Bestuursakkoord Water. Het Waterplan 2 Rotterdam anticipeert bovendien op de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) door ruimte voor water te combineren met verbeteren van de ecologische waterkwaliteit. 3. Toelichting In het Waterplan 2 Rotterdam en de bestuuriijke samenvatting (zie bijlagen) zijn de kaders, visie en het uitvoeringsprogramma voor heel Rotterdam beschreven. Voor het gebied van Delfland zijn hieronder enkele specifieke punten nader beschreven De opgave Voor de Rotterdamse polders binnen het beheergebied van Delfland is een uitgebreide watersysteemanalyse (WSA) uitgevoerd, waarbij op basis van gedetailleerde berekeningen de waterbergingsopgave die voor 2015 moet worden gerealiseerd in beeld is gebracht. Deze berekeningen betreffen een aanscherping van de vastgestelde berekeningen (ABC en Quick scan). De watersysteemanalyse komt in de plaats van een ABC Polders-studie voor cluster 10. Voor zover de voortgang van de watersysteemanalyse dit mogelijk maakte, zijn de resultaten van de berekeningen ingebracht in het Waterplan 2 Rotterdam. Na definitieve afronding van de watersysteemanalyse voor Rotterdam zal de waterbergingsopgave afzonderiijk aan uw vergadering ter vaststelling worden voorgelegd. Deze zal slechts marginaal afwijken van de nu gehanteerde waarden. De wateropgave in Rotterdam is voor een aantal polders afhankelijk van de afvoer in de riolering, met name via de overstortbemaling. In 2015 moet het watersysteem van Rotterdam aangepast zijn aan de klimaatveranderingen volgens het middenscenario 2050 inclusief kusteffect. Dit betekent dat er bij dit scenario geen sprake is van wateroveriast bij een bui die eens in de 100 jaar valt. Het waterpeil in de singels mag daarbij maximaal stijgen tot aan maaiveld. De wateropgave hierbij is de volgende:

3 *Sftlö' Hoogheemraadschap van Delfland VV voorstel Tabel 1. Voorlopige waterbergingsopgave 2015 en hydraulische knelpunten polders Rotterdam binnen beheergebied van Delfland volgens tijdreeksmethode (Exclusief de polders gelegen in de deelgemeente Hoek van Holland en de polder Schieveen ten oosten van de AIS) Polder Oud-Mathenesse Spangen Oost-Abtspolder Schieveen (ten westen van de A13) TOTAAL Waterbergingsopgave m^ ha , , , , ,1 Hydraulische knelpunten 2 duikers 5 duikers 1 duiker 1 stuw en 7 duikers 3.2. Type maatregelen Om invulling te geven aan de doelstellingen worden 3 typen maatregelen onderscheiden. Maatregelen ter verbetering van het watersysteem (waterspoorprojecten). Hierbij gaat het om het realiseren van de wateropgave met aandacht voor veiligheid en het voorkomen van wateroveriast én om de inrichting van het systeem met voldoende aandacht voor waterkwaliteit, ecologie en verbindingen. Deze maatregelen worden voor Delfland nader uitgewerkt in de (deelgemeentelijke) waterplannen Delfshaven, Hoek van Holland, Overschie, bedrijventerreinen Spaanse Polderen Noord-West en Schieveen. Maatregelen die maximaal Inzetten op de kansen die er liggen op het raakvlak van water en het versterken van de stedelijke kwaliteit. Alléén door deze combinatie, waarbij water nadrukkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van een aantrekkelijke woonstad, is het invullen van de grote opgaven mogelijk. De komende 5 jaar dienen zich kansen aan voor het graven van nieuw oppervlaktewater in bedrijventerrein Spaanse Polder (Polder Spangen) waar herstructurering speelt. Innovaties en alternatieven starten, waar de traditionele aanpak te kort schiet en daar waar kansrijk doorvoeren. In dicht bebouwd stedelijk gebied, waar geen of nauwelijks ruimte is en ook niet komt, moeten we ons richten op innovatieve vormen van het vasthouden van water. Waterpleinen, vegetatiedaken, watertuinen etc. zorgen ervoor dat water wordt vastgehouden, geborgen en/of vertraagd afgevoerd. Door deze innovatieve oplossingen zodanig te ontwerpen en uit te voeren dat ze eèn verbetering vande leefomgeving vormen, kan het realiseren van een beter watersysteem bijdragen aan de stedelijke en maatschappelijke opgaven van de stad Rotterdam. Vandaar dat in het uitvoeringsprogramma een aantal innovatieve boeg beeld projecten is opgenomen als waterpleinen en vegetatiedaken. De nieuwe technieken zullen eerst worden toegepast binnen enkele pllot-studies waarin effectiviteit en uitvoerbaarheid worden vastgesteld. Voor het Delflandse grondgebied gaat het onder andere om onderzoek naar de aanleg van vegetatiedaken op bedrijfspanden in bedrijventerrein Spaanse Polder (Polder Spangen) en een waterplein in de wijk Spangen Uitvoeringsprogramma binnen Delfland Voor de periode is een uitvoeringsprogramma opgesteld. Dit resulteert enerzijds in uitvoeringsprojecten voor de periode , waarin projecten zijn opgenomen waarbij daadwerkelijk de schop de grond in gaat. Daarnaast zijn onderzoeksprojecten opgesteld. Dit zijn o.a. pllot-studies waterplelnen en grasdaken, maar ook onderzoek naar uitvoeringsprojecten in de periode Hierdoor is het mogelijk om na 2012 versneld verder te gaan met de uitvoer van projecten om de waterbergingsopgave vóór 2015 te realiseren. Naast deze projecten lopen er nu al een aantal projecten waarover afspraken zijn gemaakt in Waterplan Rotterdam I ( ). Dit zijn de deelgemeentelijke waterplannen voor Hoek van Holland, Delfshaven en op termijn ook Overschie.

4 Hoogheemraadschap van Delfland VV voorstel Tabel 2. Overzicht van uitvoeringsprojecten voor grondgebied Delfland incl. indicatieve kostenraming en kostenverdeling Project Te realiseren waterberging Totale Kosten Kosten gemeente Kosten Delfland HHD 7.1 Ophogen maaiveld, aanleg alternatieve ,6 min 1,04 min 0,56 min en 7.2 waterberging in wegcunnetten in combinatie met afkoppelen HHD 7.5, Groene daken (in pilot-studie) 350 0,45 min 0,3 min 0,15 min 8.8 en 9.4 HHD 8.1 Industrieweg: uitbreiding bestaande ,1 min 1,1 min 1,0 min waterpartij HHD 8.3 Vliststraat: aanleg oppervlaktewater 900 0,7 min 0,36 min 0,34 min HHD 8.4 Giessenplein: aanleg oppervlaktewater ,5 min 0,66 min 0,84 min HHD 8.6 Matlingeweg: infiltratie/alternatieve ,6 min 1,04 min 0,56 min waterberging HHD 9.2 Waterberging Parklane/Tjalklaan Totaal m^ 2,2 min e 10,2 min 0,97 min 5,5 min 1,23 min 4,7 min De totale kosten voor de uitvoeringsprojecten zijn vooriopig geraamd op 10,2 miljoen. De kosten worden verdeeld, waarbij de gemeente 5,5 miljoen bijdraagt en Delfland 4,7 miljoen. De gemeente stelt daarnaast de grond om niet beschikbaar. De gemeente is verantwoordelijk voor inrichting van de buitenruimte. Delfland is verantwoordelijk voor het graven en inrichten van de benodigde berging. Het is mogelijk dat zaken als kabels en leidingen, bodemsaneringen en archeologische vindplaatsen in de ondergrond tot extra kosten leiden voor de projecten. Deze zaken worden, voor zover nog niet meegenomen in de projectkosten, nader verdeeld. Tabel 3. Onderzoeksprojecten voor grondgebied Delfland Project 32 Bochtafsnijding Schie 33 Pilot-studie Waterpleinen (onderzoekslocatie en inrichting) G2 Nader onderzoek naar dynamische woonmilieus irt veiligheid Vier- en Merwehavens G3 Opstellen visstandbeheerplan HHD 7.3, Opstellen waterplan Bedrijventerreinen Noord-West en 7.4,8.1, Spaanse Polder (onderzoek naar waterbergingslocaties en 8.3 t/m aanvullende maatregelen) 8.7 HHD 9.1 Onderzoek naar oppervlaktewater langs Horvathweg HHD 9.3 Onderzoek naar oppervlaktewater langs Spaanse Bocht Onderzoek naar mogelijkheid vismigratie noordzijde Nieuwe Maas bij Parksluizen Waterplan Oranjebuitenpolder Com 1 t/m Communicatie 3 Totaal Mogelijk te realiseren waterberging (m^) m^ Totale Kosten C In de Oranjebuitenpolder vindt gebiedsontwikkeling plaats waarbij het gebied wordt getransformeerd tot natuurgebied in het kader van de Provinciaal Ecologische Hoofd Structuur en recreatiegebied en nieuwe woningen. Delfland neemt deel aan het gebiedsontwikkelingsproces in het kader van de watertoets en als vergunningveriener. Vanuit die rol geven wij randvoorwaarden (opgaven) en uitgangspunten mee. Om tot een integrale

5 \m Hoogheemraadschap van Delfland yy VOOr'ttel inrichting met een goede waterhuishoudkundige structuur, waaronder waterberging, waterafvoer en waterkwaliteit te komen, wordt samen met de gemeente een waterplan opgesteld voor de Oranjebuitenpolder. De wenselijkheid en de mogelijke consequenties van een brakwatersysteem vormen daarbij één van de te onderzoeken mogelijkheden. Vooralsnog leidt dit, conform dit voorstel alleen tot gezamenlijk onderzoek. Er worden in dit Waterplan 2 Rotterdam geen afspraken gemaakt over de uitvoering van projecten in de Oranjebuitenpolder en/of een eventuele financiële bijdrage van Delfland daaraan. Bestuuriijke besluitvorming daarover vindt in een later stadium plaats in het kader van het alsdan vooriiggende waterplan Oranjebuitenpolder. De totale kosten voor de onderzoeksprojecten in geheel Rotterdam bedragen 2 miljoen, waarvan circa C 0,4 miljoen in het gebied van Delfland. Delfland draagt hier voor 0,2 miljoen aan bij Realisatie waterbergingsopgave Voor de Oost-Abtspolder wordt na uitvoering van de maatregelen HHD 7.1 en HHD % van de waterbergingsopgave gerealiseerd. Door maatregelen te realiseren waardoor de drooglegging in het gebied wordt vergroot, neemt de kwantitatieve opgave met een groot percentage af. In de onderzoeksmaatregel 7.3 (waterplan Bedrijventerreinen Noord-West en Spaanse Polder) wordt gezocht naar kansen om het restant van de wateropgave ruimtelijk vorm te geven. Voor de Polder Spangen (bedrijventerrein Spaanse Polder) wordt na uitvoering van de maatregelen HHD 8.1, HHD 8.3, HHD 8.4 en HHD 8.6 meer dan 100% van de waterbergingsopgave gerealiseerd. Daarmee zal de polder kwantitatief gezien op orde zijn. s Voor de Polder Oud-Mathenesse wordt na uitvoering van de maatregel 9.2 circa 30 % van de waterbergingsopgave gerealiseerd. In onderzoeksmaatregel HHD 9.1 en HHD 9.3 bestaan kansen om het restant van de opgave te realiseren in de periode Relatie Waterplan 2 Rotterdam met deelgemeentelijke waterplannen (DGWP) De rolverdeling tussen het Waterplan 2 Rotterdam en de DGWP's is de volgende: In het waterplan staan de landelijke en stadsbrede kaders geschetst, met daaruit voortvloeiend de visie en de realisatiestrategie. In het uitvoeringsprogramma zijn de grote (coalitie)projecten en de pilotprojecten beschreven die deelgemeente-overstijgend zijn. De visies die in de DGWP's worden beschreven passen onder de paraplu van het waterplan. In de DGWP's wordt tevens een nadere invulling gegeven aan de visie op het 'anders omgaan met hemelwater'. Voor Delfland geldt dat met behulp van modellering nadere invulling wordt gegeven aan concrete maatregelen voor de diverse gebieden. Om de Waterplan 2 Rotterdam streefbeelden te bereiken zijn ook maatregelen nodig die nader moeten worden uitgewerkt op watergangniveau. Deze maatregelen worden opgenomen in de DGWP's. Het gaat hierbij met name om de sectorale waterprojecten ten behoeve van het oplossen van knelpunten, het op orde brengen van het watersysteem en de extra aandacht voor waterkwaliteit en ecologie ten behoeve van de Europese Kaderrichtlijn Water. 4. Financiën De totale kosten voor de voorgestelde maatregelen uit het Uitvoeringsprogramma zijn globaal ingeschat en bedragen voor het totale grondgebied van de gemeente 81,9 miljoen. De gemeente Rotterdam draagt 34,6 miljoen bij. De waterschappen in totaal 47,3. Binnen het beheergebied van Delfland bedragen de totale kosten 10,6 miljoen. De kosten van de maatregelen zijn verdeeld tussen het hoogheemraadschap en de gemeente op basis van de voorgestelde kostenverdeling in hoofdstuk 5 en 6 van de bestuuriijke samenvatting (bijlage II). Voor de maatregelen wordt een bijdrage van Delfland gevraagd van in totaal

6 - --^i--^^ Hoogheemraadschap van Delfland wy wqnrcfqj 4,9 miljoen. Dit betreft 0,2 miljoen voor de onderzoeksprojecten en 4,7 miljoen voor de uitvoeringsprojecten. Onderzoeksprojecten Deze onderzoeksmaatregelen worden opgenomen in de exploitatiebegroting. Bedrag Begroting nr /43965 ( ) Begroting nr /43964 ( ) Begroting nr /43965 ( ) Begroting nr /43965 ( ) Investeringskosten Bedrag : 4,7 miljoen Nummer : De financieringsbehoefte is 4,2 miljoen. C 0,5 miljoen wordt gefinancierd uit het ABC Delflandprogramma. Het uitvoeringsproject waterberging Parklane/Tjalklaan betreft een zogenoemde tweede fase maatregel binnen het ABC-Delflandprogramma. Het project zal naar verwachting in het najaar van 2007 in uitvoering gaan. De werkzaamheden maken deel uit van de gehele infrastructurele reconstructie van de omgeving. De uitvoering van het project zal door de gemeente Rotterdam ter hand worden genomen. Het benodigde krediet voor dit project is gedeeltelijk beschikbaar binnen de stelpost 2de fase maatregelen, stelpostnummer Wij stellen voor om vanuit deze stelpost de nu benodigde 0,5 miljoen over te boeken naaihet investeringsnummer 78233a, berging Tjalklaan. Wij vragen u om voor de uitvoeringsprojecten een stelpost met een investeringsplan van 4,2 miljoen op te nemen (nummer 78233). Een verdere uitsplitsing volgt als de ramingen van de uitvoeringsmaatregelen preciezer zijn vast te stellen. Wel vragen wij u een krediet van 0,5 miljoen beschikbaar te stellen om de maatregelen verder te kunnen uitwerken. 5. Risico's en beheersmaatregelen.... De watersysteemanalyse (WSA) voor de gemeente Rotterdam loopt parallel aan het traject van het opstellen van het waterplan. Voor zover mogelijk zijn de resultaten van de watersysteemanalyse in het proces van Waterplan 2 Rotterdam opgenomen. De gewenste maatregelen vanuit de watersysteemanalyse om het watersysteem op orde te brengen sluiten grotendeels aan bij de projecten die zijn genoemd in het uitvoeringsprogramma van het Waterplan. Voortschrijdend inzicht bij het afronden van de watersysteemanalyse kan er toe leiden dat diverse projecten uit het uitvoeringsprogramma niet of slechts deels hoeft worden uitgevoerd. Dit geldt voor de projecten in de Oost-Abtspolder en de polder Spangen. De WSA zal hier definitief inzicht in verschaffen. Afspraken met de gemeente hierover dienen te worden gemaakt in het op te stellen waterplan voor de bedrijventerreinen Noord-West en Spaanse Polder. Dit is een onderzoeksmaatregel In het waterplan. De projecten uit het uitvoeringsprogramma zullen veelal in gezamenlijkheid (hoogheemraadschap en gemeente) worden uitgevoerd. Daartoe worden projectteams ingesteld. De waterplan-projectleider van de gemeenten en de waterplan-procesbegeleider van het hoogheemraadschap zijn verantwoordelijk voor de voortgang en de kwaliteit. Meerdere keren per jaar zal de voortgang van het waterplan ambtelijk en bestuuriijk worden besproken. 6. Personele en organisatorische consequenties Via de exploitatie- en investeringsbegroting wordt in de gevolgen van het Waterplan 2 Rotterdam voor personeel en organisatie voorzien.

7 7. Besluitvormingstraject/vervolgtraject en communicatie 1. In het bestuuriijk overieg van 21 juni 2007 is de bestuuriijke samenvatting en een eindconcept ter besluitvorming voorgelegd. Door alle betrokken partijen is de intentie uitgesproken om de komende jaren gezamenlijk uitvoering te geven aan het waterplan. 2. Na bestuuriijke goedkeuring door alle waterschappen en de gemeente zal ondertekening van het waterplan naar verwachting plaatsvinden tijdens een feestelijke bijeenkomst op het lab-congres (International Advisory Board) in oktober 2007, waar het waterplan wordt gepresenteerd. 3. Na vaststelling van het waterplan zal een communicatieplan worden opgesteld voor het waterplan en de uitvoeringsprojécten. Het opstellen van een communicatieplan is tevens een maatregel uit het onderzoeksprogramma. Bijlage(n) I. Waterplan 2 Rotterdam - eindrapport II. Waterplan 2 Rotterdam - bestuurlijke samenvatting d.d. 14 juni 2007 Advies Over dit voorstel is advies gevraagd aan de commissie(s) Waterbeheer en Financiën. Dijkgraaf en Hoogheemraden van Delfland, de Secretaris, de Dijkgraaf, F.P. Spaak mr. M.A.P. van Haersma Buma

8 Waterplan 2 Rotterdam KenmerkVV: Beleidsveld: Thema en gebiedsgerichte plannen Vergaderdatum: 27 september 2007 Agendapunt: De verenigde vergadering van Delfland, gelezen het voorstel van dijkgraaf en hoogheemraden van 14 augustus 2007, kenmerk gelezen het advies van de commissie(s): Waterbeheer en Financiën gelet op: BESLUIT. 1. Vaststellen van Waterplan 2 Rotterdam en het bijbehorende uitvoerings- en onderzoeksprogramma. 2. Beschikbaar stellen van een Investeringsplan van 4,2 miljoen ten behoeve van de uitvoering van de maatregelen uit het uitvoeringsprogramma en een krediet van 0,5 miljoen ter voorbereiding van de uitvoeringsmaatregelen. 3. Het overboeken van 0,5 miljoen vanuit de stelpost 2''^ fase maatregelen, stelpostnummer naar Investeringsnummer 78233a, berging Tjalklaan. Aldus besloten in de openbare vergadering van 27 september De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter, Haersma Buma

9 «" - ^^B^^i^pssr- Hoogheemraadschap van Delfland Waterplan 2 Rotterdam Kenmerk VV: Vergaderdatum: 27 september 2007 Agendapunt: [tkernbioodschap Waterplan 2 Rotterdam volgt het eerste Waterplan Rotterdam op. Er zijn nieuwe inzichten en wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening en waterbeheer. Daarnaast wordt het steeds duidelijker dat het klimaat verandert. Dit alles heeft voor Rotterdam grote betekenis. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden is een nieuwe omgang met water noodzakelijk. Ook voldoet Rotterdam nog niet aan de landelijke afspraken volgens het NBW. Het Waterplan 2 Rotterdam geeft hieraan invulling. Binnen het Waterplan 2 Rotterdam staat de combinatie van de stedenbouwkundige opgave met de wateropgaven centraal. Alléén door deze combinatie, waarbij water nadrukkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van een aantrekkelijke woonstad, is het invullen van de grote opgaven mogelijk. Het oplossen van de opgaven kost op deze manier niet alleen minder geld, maar levert de stad ook ruimtelijk voordeel op. Daarnaast zijn ln het Waterplan 2 Rotterdam meerdere innovatieve projecten zoals waterpleinen en groene daken opgenomen. Nieuwe technieken die eerst worden toegepast binnen pilot-projecten om effectiviteit en uitvoerbaarheid te bewijzen. Het waterplan 2 Rotterdam geeft een overzicht van de kaders, de visie en het uitvoeringsprogramma voor het waterbeheer in de gemeente Rotterdam. Het uitvoeringsprogramma zal ertoe leiden dat de waterbergingsopgave in het Delflandse deel van Rotterdam grotendeels kan worden opgelost vóór De kosten voor Delfland voor de uitvoering van maatregelen uit het Waterplan 2 Rotterdam bedraagt circa 4,9 miljoen voor de periode Uit onderzoeksprojecten volgen mogelijk meer maatregelen, waarvoor te zijner tijd financiering zal worden aangevraagd. Daarnaast zullen vanuit de deelgemeentelijke waterplannen maatregelen volgen ter verdere verbetering van het watersysteem. In het waterplan gaat nadrukkelijk aandacht uit naar de communicatie richting de burgers om het begrip en de participatie van burgers bij het waterbeheer te vergroten.