LVB-problematiek bij migrantenjeugd. Ede 28 mei 2015
|
|
- Jurgen de Valk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LVB-problematiek bij migrantenjeugd Ede 28 mei 2015
2 Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-psycholoog Bijzonder lector inclusie van mensen met een verstandelijke beperking Zuyd Hogeschool Docent en onderzoeker UvA in het bijzonder voor het vakgebied zorg voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking Beleidsadviseur en onderzoeker Koraal Groep Limburg / Brabant
3 In 2040 zal Nederland voor 40% bevolkt zijn door migranten
4 Inzoomen op de doelgroep Het classificeren en diagnosticeren van mensen met een licht verstandelijke beperking
5 Classificatie Classificeren is het ordenen van gegevens door ze in te delen in categorieën, gebaseerd op overeenkomstige en onderscheidende kenmerken. Classificering is nodig om onderzoek te kunnen doen naar behandelingen, voor het bespreken van cliënten met andere hulpverleners en voor een efficiënte organisatie van de zorg.
6 Waarom willen wij zo graag classificeren?
7 Redenen Juiste hulp voor de persoon Juiste financiering voor de persoon (indicatiestelling WMO / WLZ / ZVW etc.) Verantwoording (benchmarking) Beste school vinden..
8 DSM 5 Theoretisch neutraal Terminologisch afsprakenboek (een taal) Wanneer mag een bepaalde classificatie wel en niet worden toegepast nadat onderzoek heeft plaats gevonden. Regels over de aan- en afwezigheid van symptomen Uitsluitingscriteria zijn geformuleerd (wanneer mag je niet van de stoornis spreken)
9 Verstandelijke beperkingen in de DSM 5 (Intellectual Disablility let wel in VK: Learning Disability) Problemen op het gebied van intellectueel functioneren Problemen op gebied van adaptief functioneren (alledaags aanpassingsvermogen) Start vroeg in de ontwikkeling van een persoon Licht Matig Ernstig Zeer ernstig
10 Verstandelijke beperkingen: drie domeinen Conceptuele domein: geheugen, taal, schoolse vaardigheden, probleemoplossend vermogen Sociale domein: inleven, empathie, vriendschappen sluiten, dagelijkse omgang Praktische domein: zelfmanagement, zelfverzorging
11 Bedenk De verschillende niveaus van de ernst van verstandelijke beperking worden bepaald op grond van het adaptief functioneren en niet op basis van de IQ scores omdat het adaptief functioneren de mate van ondersteuning bepaalt die een persoon nodig heeft De IQ maten zijn minder valide aan het eind van de normaalverdeling van intelligentie Er zijn ook andere factoren van invloed: motivatie, sociale klasse, culturele ervaringen, somatische- en psychische aandoeningen, persoonlijkheidstrekken etc.
12 Intellectueel niveau en ondersteuningsbehoefte Relatie tussen ondersteuningsbehoefte en intelligentie (Buntinx, Maes, Claes & Curfs, 2010)
13 Intelligentie (Resing & Drenth, 2007) Conglomeraat van verstandelijke vermogens, processen en vaardigheden, zoals abstract, logisch en consistent kunnen redeneren, relaties kunnen ontdekken, leggen en doorzien, problemen kunnen oplossen, regels kunnen ontdekken in schijnbaar ongeordend materiaal, met bestaande kennis nieuwe taken kunnen oplossen, zich flexibel kunnen aanpassen en in nieuwe situaties zelfstandig kunnen leren, zonder directe en volledig instructie nodig te hebben
14 DSM 5 over het IQ De beperkingen in het intellectueel functioneren moeten gerelateerd worden aan de leeftijd en het geslacht van een persoon en de sociaal-culturele achtergrond vergeleken met leeftijdsgenoten IQ score 70 +/- 5: cognitieve profielen gebaseerd op neuropsychologisch testen zijn bruikbaarder om de intelligentie te doorgronden dan een eenvoudige Q score Een persoon met een IQ score boven 70 kan dusdanige ernstige problemen op het adaptieve vlak hebben dat deze persoon in gedrag en ondersteuningsbehoefte vergelijk is met een persoon met een lagere IQ score
15 Theoretisch intelligentiemodel
16 Testen Een professional moet steeds de uitslagen van IQ testen en testen op het gebied van adaptief functioneren analyseren en becommentariëren Houd daarbij ook rekening met bijkomende factoren (psychische beelden (ADHD, autisme etc., sensorische problemen etc.) Stel definitieve diagnose bij kinderen zo lang mogelijk uit: intellectueel en adaptief functioneren kan verbeteren door omstandigheden en specifieke interventies
17 De Nederlandse situatie Nederland heeft een lange traditie van het toelaten van mensen tot de zorgsystemen zoals die voor mensen met een verstandelijke beperking zijn ingericht, indien die mensen daardoor betere en op hun behoeften afgestemde zorg en ondersteuning kunnen krijgen
18 Verstandelijke beperking Intelligentie-score Sociaal adaptief vermogen Aanvangsleeftijd
19 indicatiepraktijk Welke IQ-score? 70 / 75 / 85 /90? Start vroeg in de ontwikkeling: voor het 18 e levensjaar Adaptief functioneren????
20 49 mannen met vermoeden van LVB (rond de 30 jaar) met 3 intelligentie testen getest (van Toorn en Bon, 2010) Range Hoogste uitkomst WAIS Hoogste uitkomst GIT Hoogste uitkomst KAIT WAIS-GIT -23 tot x 13x - WAIS-KAIT -14 tot x - 6x GIT-KAIT -30 tot x 13x 20
21 Waar leggen we de grens?
22 Adaptieve vermogens Veel minder goede en makkelijk bruikbare instrumenten Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM)?
23 Diagnostiek Het identificeren van een ziekte of aandoening vanuit optredende symptomen. Hierbij doet de individuele uitingsvorm er dus wel toe! Resultaat van een diagnose is een waarschijnlijkheidshypothese (en geen in beton voor eeuwig gegoten werkelijkheid)
24 Zwakbegaafd, LVB, Verstandelijke Beperking Wij zijn niet goed in verklaren en voorspellen maar wel in vaststellen van huidig toestandsbeeld Daarom spreken over: mensen die functioneren op het niveau van een licht verstandelijke beperking
25 Of nog liever over: sociaal kwetsbare mensen met beperkte cognitieve vaardigheden
26 Elementen van het functioneren op het niveau van een verstandelijke beperking Intelligentie Sociaal aanpassingsvermogen Leeftijd dat het voor het eerst een probleem werd Chroniciteit: verwachting van een (intermitterende) ondersteuningsbehoefte Cumulatief risicomodel model: hoe meer problemen (op diverse terreinen) des te groter de kans op (maatschappelijke) problemen
27 Ernstig probleemgedrag»politie- en justitiecontacten»psychische stoornissen»middelengebruik»geen (geschikte) woning»geen (geschikt) werk»schulden»eenzaamheid
28 Theoretisch rekenmodel CBS Bevolkingsteller: vrijdag 22 mei inwoners 2.2% IQ< 70 = % IQ >70<85 = Maar het aantal mensen dat wij in zorg en hulpverlening zien is veel minder
29 Aantallen alle mensen die functioneren op het niveau van een LVB in een of andere vorm van zorg, onderwijs en ondersteuning? Weten we niet precies: enkele honderdduizenden. En het aantal mensen met ernstig probleemgedrag en (risico op criminaliteit) is nog veel kleiner.
30 LVB in alle soorten en maten
31 Zijn jongeren met een zelfde IQ nu ook het zelfde?
32 P. A. J. K I O R W B C OT SU PO BP FL DH
33
34 Organische VB (Hodapp, 2009: thousand group approach) Pre- peri en postnatale etiologie geassocieerd met gestoord intellectueel en sociaal functioneren Prenataal includeert (honderden) genetische defecten en beschadigingen anderszins Perinataal denk aan zuurstofgebrek (anoxia) Postnataal denk aan meningitis Vaak matig en ernstige VB
35 We weten nog veel te weinig van deze organische groep mensen met een LVB Fetal Alcohol Syndrome (FAS) Behavioral phenotype: Meestal LVB Hyperactief Slaap- en eetstoornissen Dwang handelingen Expressief taalgrbruik veel beter als receptief taalvermogen Hoge pijngrens maar ook heel gevoelig Slecht in sociale regels Sociaal naief Weinig vrienden
36 Neef-nicht huwelijken (consanguiniteit) het algemene populatierisico om een kind met een aandoening te krijgen is 3 tot 4 procent; bij neefnichtrelaties is dit risico slechts 1,7 tot 2,8 procent hoger, terwijl dit bij een kind, geboren uit een achterneef-achternichtrelatie, maximaal 1 procent is (Bennett e.a, 2002). Bij de meest voorkomende aandoeningen, zoals het syndroom van Down, neuraalbuisdefecten en cerebral palsy (hersenbeschadiging) speelt verwantschap geen of alleen in uitzonderlijke gevallen een rol (Modell & Darr 2002).
37 allochtone ouders Merken de verstandelijke beperking bij hun kinderen soms niet op Of willen die niet zien Schaamte speelt rol (straf van hoger wezen..) Morele plicht om deze kinderen binnen de familie te blijven verzorgen, (niet uit huis te laten plaatsten) Daardoor wordt deze groep slecht bereikt door de vg/ggz en lopen ze professionele ondersteuning en behandeling mis (Bulsing & de Gruijter, 2014).
38 Familiaire (L)VB Range IQ 50-70: 2,15% van de populatie Geen duidelijke organische oorzaak Vaak uit lage(re) SE klasse of minderheidsgroepering Intergenerationele problematiek Meestal licht of matige VB Poligenetische (?) en omgevingsfactoren Internationaal ongeveer 50% totale populatie VB Let wel Nederlandse definitie wijkt af dus in Nederland is dit aandeel hoger!
39 Complexe samenleving (Woittiez e.a., 2014)
40 Hier speelt accepteren van de beperking dus veel minder een rol Het gaat veel meer om het benoemen van de problemen in een taal en context die voor allen acceptabel is
41 Kortmann (psychotherapie met anderen ) Vanwege cultuurverschillen kunnen cliënt en hulpverlener zich bij het aangaan van een hulpverleningsrelatie angstig en onzeker voelen (Kortmann, 1991) Hoe meer de culturen van cliënt en hulpverlener van elkaar verschillen, des te meer tijd moet worden uitgetrokken voor het winnen van dit vertrouwen In veel culturen is het echter ongepast om met de deur in huis te vallen en direct vertrouwelijke zaken aan de orde te stellen wanneer men niet eerst de tijd heeft genomen voor de uitwisseling van algemeenheden. In de praktijk is het daarom raadzaam om het gesprek te beginnen met weinig beladen onderwerpen
42 Problemen van mensen met (of die functioneren op het niveau van) een LVB: de Wit, Moonen & Douma, 2011 Informatieverwerking Regulerende functies (aandacht, inhibitie, planning) Probleem oplossend vermogen (metacognitie en sociaal perspectief nemen) Generalisatie van kennis (worden de belangrijke elementen in een situatie wel waargenomen en welke gedragsalternatieven hanteert de persoon)
43 SOS Altijd Gehandicapt Snappen Onthouden Spreken Afstemming Generalisatie
44
45 Ze kunnen het wel maar ze doen het niet! (of niet?) Snel schakelen Angst Stress
46 Het snel herkennen van het functioneren op het niveau van een LVB
47 SCIL Na zomervakantie: SCIL-Y (14-18 jaar)
48 SCIL items Contact met speciale voorzieningen (onderwijs / zorg) Lezen / leerproblemen Rekenen (verschillende vormen van) Spellen praktische vaardigheden
49 SAF Conceptueel: - Levert regelmatig werk in waaruit blijkt dat de taak niet begrepen is. - Heeft een instructie vaak opnieuw nodig om een taak te begrijpen. Sociaal: - Lijkt zich in een ander te kunnen verplaatsen. - Kan samenwerken met andere kinderen. Praktisch: - Maakt taak onvoldoende zorgvuldig af. - Handelt impulsief.
50 Meer info over SAF nt/w/i/i.b.wissink/i.b.wissink.html
51 Ben sensitief ten aanzien van het praten over het functioneren op het niveau van een LVB
52 Maladaptief Gedrag Abnormaal gedrag in normale omstandigheden Organisme en omgeving
53 De-psychiatriseren en de-culturaliseren
54 Omstandigheden (Lichamelijke) ongemakken (pijn, verdriet, stress) Situatie (veel of weinig prikkels, onduidelijkheid, onrust)
55 Mensen die functioneren op het niveau van een LVB Informatie verwerking Regulerende functies (aandacht, inhibitie en planning) Probleemoplossend vermogen (metacognitie en perspectief nemen) Generalisatie
56 Cultuursensitiviteit in relatie tot migranten In de regel registreren wij niet op migrantenachtergrond: 20% procent van de Nederlandse bevolking is van allochtone afkomst. Tevens zullen allochtonen meer verspreid raken over Nederland, dus heel Nederland zal in toenemende mate te maken krijgen met de diversiteit van de bevolking zijn wij niet allen cultuurdragers van een specifieke cultuur: Wat is de eigen culturele bagage? De geschiedenis van het eigen land, de eigen provincie, de normen en waarden, de religie, is de geschiedenis van je familie En wat is dat (1 e, 2 e, 3 e, 4 e generatie.): Classificatie in relatie tot anderstaligheid: includeren we niet té veel mensen als mensen met een (L)VB (fout positieven versus fout negatieven)? Gevaren van labeling (niet herkennen; miscommunicatie; stigmatiseren; inertie) Als voorbeeld: de SCIL voor hen die de Nederlandse taal niet machtig zijn? Oplossing de non-verbale-test? Taal totale cultuur (de cultuur zit ook in de onderwerpen en de vraagstelling) laaggelettterdheid (L)VB Laaggeletterdheid: onvoldoende vaardigheden op het gebied van lezen en schrijven, rekenen, en digitale vaardigheden
57 Culturele misverstanden Moet je gedrag accepteren van mensen uit een andere cultuur dat afwijkt van onze norm of heb je geen oog voor de normen van de ander uit een andere cultuur (culturele paradox) Voeren van een interculturele dialoog: tweespraak Verbale en non-verbale communicatie (bijvoorbeeld vriendelijk is niet vriendelijk in andere culturen en subtiel is niet altijd subtiel) Omgangsvormen (hand geven; op tijd komen; nee zeggen) Botsing van waarden (seksuele voorlichting; macho gedrag; Coca- Cola; overblijf ouder etc.) Westerse waarden en waar staan ze voor (hoed versus hoofddoek; religieuze pluriformiteit )
58 Hulpverlening en migranten Taal Cultuur Specifieke omstandigheden (zoals migrant, 2 e generatie, vluchteling) Andere beeld van verstandelijke beperking en ziekte, handicap en psychiatrie Ander type klachten Somatisering Gebrekkige kennis van sociale kaart en hulpverlening Eigen initiatief en uitvoeren op adviezen Specifieke kwetsbaarheden?
59 Imad Moukaddim (WSG, 2012): Marokkaanse jongeren en verhoogde kwetsbaarheid Marokkaans-Nederlandse jongeren hebben vaak een andere moedertaal; bij jongeren met (of functioneert op het niveau van) een LVB is dat een extra obstakel in hun taalontwikkeling, waardoor ze meestal een zwak verbaal vermogen hebben. Dat kan er gemakkelijk toe leiden dat ze non-verbaal reageren (sneller een klap uitdelen dan in discussie gaan, bijvoorbeeld). Marokkaans-Nederlandse jongeren groeien vaak op in een gezin uit een lage sociaal economische klasse; ouders zijn niet goed in staat om hun kinderen te stimuleren en bijvoorbeeld speelgoed te kopen dat bij de leeftijd van het kind past. Ouders van Marokkaans-Nederlandse jongeren bereiden hun kinderen minder goed voor op een leven in de Nederlandse maatschappij en op de normen en waarden die daarbij horen. Dat maakt het voor iemand met (of functioneert op het niveau van) LVB nog moeilijker om maatschappelijk te kunnen functioneren. Nederland kenmerkt zich door een individualistische cultuur, waar afwijkend gedrag snel opvalt. De Marokkaanse cultuur is meer collectivistisch van aard, schaamte speelt een grote rol. Als een kind zich in de ogen van zijn ouders dom gedraagt (maar in feite functioneert op het niveau van een licht verstandelijke beperking), wordt vaak gedacht dat het wel over zal gaan als hij ouder wordt.
60 Specifieke kwetsbaarheden Deense studie (Cantor-Graae e.a. 2013) migratie achtergrond is risicofactor voor het ontwikkelen van schizofrenie Emigratie leidt tot stress (Minde & Nikapota, 1994) Veel mensen uit andere culturen lijden aan opvoedingsstress Bertrand, Hermanns & Leseman, 1998: Turkse en Marokkaanse ouders van jonge kinderen ervaren veel opvoedingsstress Turks-Nederlandse moeders en vaders ervaren hoge mate van opvoedingsstress (Kaizer, 2009) Hoe hoger het inkomen, des te hoger de cognitieve ontwikkeling (Mistry et al., 2008) Hoe hoger SES des te beter de academische prestaties (Millones, 2011)
61 Recent onderzoek (februari 2014)Leonie Klaufus en collega s van de GGD in Amsterdam ONDER NEDERLANDERS HAD 43% EEN VERHOOGD RISICO OP ANGST EN DEPRESSIE, ONDER TURKSE IMMIGRANTEN 50%, ONDER MAROKKAANSE IMMIGRANTEN 37%, ONDER SURINAAMSE IMMIGRANTEN 52% ONDER ANTILLIAANSE IMMIGRANTEN 45%. VAN DE MENSEN MET MOGELIJKE KLACHTEN HAD 81% VAN DE NEDERLANDSE EN ZOWAT 90% VAN DE TURKSE, MAROKKAANSE EN SURINAAMSE HET LAATSTE JAAR CONTACT GEZOCHT MET DE HUISARTS. VOORAL STEDELINGEN MET TURKSE ACHTERGROND HADDEN OOK DE TWEEDE LIJN BEREIKT: 26% TEGEN ROND DE 17% VOOR DE ANDERE GROEPEN. EEN VERHOOGD RISICO OP PSYCHISCHE PROBLEMATIEK KWAM WAT VAKER VOOR BIJ EERSTE-GENERATIE-IMMIGRANTEN DAN BIJ TWEEDE, MET NAME ONDER TURKSE (55% TEGEN 36%). VOORAL KWETSBAAR LIJKT NU DE TWEEDE GENERATIE MAROKKANEN.
62 Voorzichtige conclusie Opvoedingsstress en sociaal economische status hebben invloed op schoolprestaties en psychosociaal welzijn Mensen met een LVB en migratie achtergrond hebben vaak lagere SES Dus zouden schoolprestaties en psychosociaal welzijn wel eens risicofactoren kunnen zijn
63 Twee gevaren verbonden aan intercultureel werken Diagnostic overschadowing: problemen worden toegewezen aan een kenmerk van de cliënt bijvoorbeeld de cultuur of de verstandelijke beperking Onderdiagnostiek: problemen worden gezien als normaal voor deze cliënt in zijn of haar context en niet als kenmerken van een (L)VB of psychopathologie
64 Culturele dialoog Niemand is alleen maar. Eigenwaarde Aanpassen is een wederzijds proces En oprecht nieuwsgierig en ga niet uit van vooropgezette mening Zoek naar gezamenlijkheid Ben open maar stel grenzen
65 Ben voorzichtig met labelen maar maak schaamteloos gebruik van wat weten van wat werkt bij mensen met een LVB Afstemming en LVB-tips
66 Afstemming Cliënt en ondersteuner hoeven het niet a priori met elkaar eens te zijn maar ze moeten wel elkaars beweegredenen kennen en een ondersteuner moet moeite doen om afstemming te bewerkstellen De hulpverlener in zijn of haar classificatiebastion
67 Deliberatief model: partnerschap in een professionele relatie Zorggevers niet in de rol van ondersteuner maar in de rol van participant in een dialogisch proces van gezamenlijk beslissingen nemen, samen met de cliënt. Binnen de zorgcontext van solidariteit, vertrouwen, acceptatie en respect zorggever de deliberatieve rol van vriend en leraar in morele discussies over waarden en (ongezond) gedrag op zich nemen. Een dergelijke zorgomgeving schept mogelijkheden voor de morele ontwikkeling van de cliënt.
68 Verwey-Jonker (Best Buddies projecten voor Turkse en Marokkaanse jongeren met een licht verstandelijke beperking) 1. Zoek de jongeren met LVB via het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs 2. Werk samen met professionals en vrijwilligers die ervaring hebben met allochtone gezinnen 3. Denk goed na over de communicatie: door de LVB te noemen, voelt deze groep zich niet aangesproken. Vertel eerder wat het de jongere kan opleveren. 4. Houd rekening met ouders, in verband met de schaamtecultuur is de communicatie heel belangrijk. 5. Werk met rolmodellen uit de eigen gemeenschap: voorbeelden uit de Turkse en Marokkaanse gemeenschap. 6. Promoot het project ook door filmpjes in de eigen taal. Het gebruik van beeld zorgt ervoor dat mensen zich er een betere voorstelling van kunnen maken en ook analfabeten kunnen zo ook je project begrijpen. 7. Werk met maatjes die een Turkse of Marokkaanse achtergrond hebben. Werf deze niet alleen bij sociale studies, maar ook bij studies als economie en recht. 8. Wees voorzichtig met het matchen van jongens en Turkse of Marokkaanse meisjes. Vriendschappen tussen jongens en meisjes zijn vaak niet mogelijk. 9. Werk samen met bruggenbouwers uit de samenleving, maar houd er wel rekening mee dat er regelmatig een beroep op hen wordt gedaan. Zij worden soms overbelast. Behandel hen als deskundigen die mogelijk niet altijd op vrijwillige basis advies kunnen geven.
69 Wat iedereen zou moeten weten betreffende de communicatie met mensen met (of die functioneren met het niveau van) een LVB Gebruik zo weinig mogelijk buitenlandse woorden en begrippen; Formuleer korte, concrete zinnen (denk aan 5 tot 7 woorden in een zin) Gebruik geen verwijswoorden (woorden die verwijzen naar een woord dat al eerder gebruikt is zoals die, dat, hem enzovoort); Gebruik geen dubbele ontkenningen in een zin; Stel één vraag tegelijk en gebruik geen samengestelde zinnen; Ben spaarzaam met het gebruik van meerkeuzevragen; Gebruik geen uitdrukkingen of spreekwoorden, of controleer of die bekend zijn; Gebruik geen ironie (humor daarentegen wel maar gedoseerd);
70 communicatie met mensen met (of die functioneren met het niveau van) een LVB 2 Pas het spreektempo aan (geef de tijd om na te denken en te antwoorden); Gebruik eenvoudige en concrete taal; Geef eventueel concrete instructies: zoals instructies hoe aan te geven als betrokken iets wil 'verbeteren' of 'iets niet snapt'; Praat niet in hypothesen ("Stel dat jij veel geld had, hoe..."); Minimaliseer niets omdat je denkt dat gedrag cultureel bepaald is (denk bijvoorbeeld aan middelengebruik);
71 Communicatie met mensen met (of die functioneren met het niveau van) een LVB 3 Vraag niet of iemand het begrepen heeft (er is een grote kans dat ja gezegd wordt, terwijl dit niet het geval is); Toets of iemand het begrepen heeft door hem iets terug te laten vertellen; Praat niet té lang (let op wat persoon aankan en let op vermoeidheid, verminderde aandacht en verminderde concentratie); Las regelmatig pauze in tijdens het gesprek Wissel praten en doe-dingen af Bedenk dat een beloning of compliment op antwoorden het risico op compliance kan vergroten, maar aan de andere kant dat belonen wel werkt is in de samenwerking
72 Vragen? Wat zei die ook al weer? 72
GGNet:ScreenerLVB. 23 april 2013
GGNet:ScreenerLVB 23 april 2013 1 Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Docent en onderzoeker Universiteit van Amsterdam Beleidsadviseur Koraal Groep Sittard Voorzitter Landelijk Kenniscentrum
Nadere informatieBinnenhalen, boeien en binden. Van mensen met een licht verstandelijke beperking
Binnenhalen, boeien en binden Van mensen met een licht verstandelijke beperking 1 Nijkerk, 3 november 2011 Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Docent en onderzoeker UvA Beleidsadviseur Koraal
Nadere informatieEindconferentie (On)beperkte Opvang. Betekenis LVB voor cliënt, professionals en samenleving
Eindconferentie (On)beperkte Opvang Betekenis LVB voor cliënt, professionals en samenleving 1 Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Docent en onderzoeker Universiteit van Amsterdam Beleidsadviseur
Nadere informatieHietveld: LVB Jongvolwassenen met ernstige gedragsproblemen. Porfessionals aan de slag te met afwijkend gedrag
Hietveld: LVB Jongvolwassenen met ernstige gedragsproblemen Porfessionals aan de slag te met afwijkend gedrag Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Docent en onderzoeker UvA Beleidsadviseur
Nadere informatieAutisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016
Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Cecile Blansjaar: orthopedagoog/autisme specialist Gedragskundige Stichting de Waerden Mede oprichter De Sociale Bron Wat is Autisme? In Nederland
Nadere informatieNiet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld
Niet culturen maar mensen ontmoeten elkaar: Culturele diversiteit in het justitiële werkveld 1 Stichting Pharos Expertisecentrum gezondheidsverschillen Gezondheid en kwaliteit van zorg voor iedereen Kaveh
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking
Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieKennisatelier Jeugd- LVB. Eindhoven, 14 juni 2013
Kennisatelier Jeugd- LVB Eindhoven, 14 juni 2013 Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Onderzoeker Universiteit van Amsterdam op gebied van mensen met een (L)VB Beleidsadviseur Koraal Groep
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieDr. Xavier M.H. Moonen
Dr. Xavier M.H. Moonen Orthopedagoog/GZ-psycholoog Bijzonder lector inclusie van mensen met een verstandelijke beperking Zuyd Hogeschool Docent en onderzoeker UvA in het bijzonder voor het vakgebied zorg
Nadere informatieTips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking
Tips bij het in gesprek gaan met een burger met een licht verstandelijke beperking S.N. Kuik (2014, ongepubliceerd) Inleiding Het in Gesprek gaan met iemand met een LVB vergt nogal wat van Gespreksvoerders.
Nadere informatieBijzonder lector Zuyd Hogeschool Heerlen Docent en onderzoeker UvA Beleidsadviseur Koraal Groep Sittard Voorzitter Landelijk Kenniscentrum LVB
Screening en nader onderzoek bij kinderen en jongeren die functioneren op het niveau van een licht verstandelijke beperking (LVB) Dr. Xavier M.H. Moonen Bijzonder lector Zuyd Hogeschool Heerlen Docent
Nadere informatiemensen met een Licht Verstandelijke Beperking
Herkennen van mensen met een Licht Verstandelijke Beperking 23 juni 2015 GGD jeugdartsen Limburg Marijke van Duijnhoven en Hanneke van Gaal I have no actual or potential conflict of interest in relation
Nadere informatieVerstandelijk beperkte pa0ënten
Verstandelijk beperkte pa0ënten Michiel Vermaak Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Cephir Seminar Erasmus MC Maandag 25 januari 2016 Disclosure belangen spreker Michiel (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieVerstandelijke beperkingen
11 2 Verstandelijke beperkingen 2.1 Definitie 12 2.1.1 Denken 12 2.1.2 Vaardigheden 12 2.1.3 Vroegtijdig en levenslang aanwezig 13 2.2 Enkele belangrijke overwegingen 13 2.3 Ernst van verstandelijke beperking
Nadere informatieV O O R L I C H T I N G. Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist
V O O R L I C H T I N G Drs. Fernando Cunha Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist w w w. c hild -suppor t -euro pe.c om 1 Zorgen voor
Nadere informatieKenniscentrum Palliatieve Zorg Stichting Prisma
Kenniscentrum Palliatieve Zorg Stichting Prisma In deze presentatie Kenmerken van dementie Kenmerken van mensen met een verstandelijke beperking (VB) Kenmerken van dementie bij mensen met een VB Herkennen
Nadere informatieVan wijk tot wetenschap Het palet van kinderen en jongeren met een LVB
Van wijk tot wetenschap 24-11-2016 Het palet van kinderen en jongeren met een LVB Classificatie Classificeren is het ordenen van gegevens door ze in te delen in categorieën, gebaseerd op overeenkomstige
Nadere informatieDe (L)VG sector, de kinderen en het aanbod in vogelvlucht
De (L)VG sector, de kinderen en het aanbod in vogelvlucht Marcel Nadorp, Pluryn Frits Büdgen, s Heeren Loo Kennisattelier LVB - Zwolle 24 juni 2013 1 WELKOM namens.. Met gebruik van (o.a.) presentatie
Nadere informatieN. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.
ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding
Nadere informatieDiagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?!
Diagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?! Symposium 17 mei 2018 LKC volwassenen&psychiatrie Jeanet nieuwenhuis, ( beleids) psychiater en junior onderzoeker VGGNet Inhoud lezing Verwachtingen en leerdoelen
Nadere informatieWaarom komt hij onze afspraken nooit na? Snapt ze nu wat ik zeg? Ik weet niet meer hoe ik dit anders kan aanpakken?
Herkennen van LVB Waarom komt hij onze afspraken nooit na? Snapt ze nu wat ik zeg? Ik weet niet meer hoe ik dit anders kan aanpakken? Definitie LVB het intellectueel functioneren ligt duidelijk onder het
Nadere informatieOntwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X
Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.
Nadere informatieDe Nederlandse doelgroep van mensen met een LVB 14-12-2011. Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB)
Zwakzinnigheid (DSM-IV-TR) Code Omschrijving IQ-range Van Basisvragenlijst LVB naar LVB-screeningsinstrument (screener LVB) Xavier Moonen Orthopedagoog/GZ-Psycholoog Onderzoeker Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieRichtlijn Effectieve Interventies LVB. Jolanda Douma Onderzoekscoördinator Landelijk Kenniscentrum LVG. Focus op Onderzoek 1 december 2011
2 Richtlijn Effectieve Interventies LVB Jolanda Douma Onderzoekscoördinator Landelijk Kenniscentrum LVG Focus op Onderzoek 1 december 2011 Achtergrond Weinig interventies ontwikkeld voor jeugdigen met
Nadere informatieIn verbinding zelf keuzes maken. Petri Embregts
In verbinding zelf keuzes maken Petri Embregts Cliënten eigen keuzes laten maken, ze regie geven over hun eigen leven, dat is wat we nastreven Dhr Hans Bouter Leidsch Dagblad Eigen regie, zelf keuzes maken
Nadere informatieCommunicatie met kwetsbare patiëntengroepen. K Heyde 4 juni 2016 ZNA Symposium Huisartsen
Communicatie met kwetsbare patiëntengroepen Communicatie met kwetsbare patïentengroepen Inleiding : Opfrissing consult Silverman De (professionele) ontmoeting Laaggeletterdheid/ verstandelijke beperking
Nadere informatieZelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen
Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny
Nadere informatieVerstandelijk beperking in de praktijk
Verstandelijk beperking in de praktijk Michiel Vermaak Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Bestuursatelier 11 november 2016 Programma Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Intelligentie? Epidemiologie
Nadere informatieWIE IS HET? LVB & Zelfredzaamheid: Een vergelijking tussen 010 & 020. Marie-Jolette Luijks & Leonie Harwig Symposium 2 juli 2015
WIE IS HET? LVB & Zelfredzaamheid: Een vergelijking tussen 010 & 020 Marie-Jolette Luijks & Leonie Harwig Symposium 2 juli 2015 Programma workshop Aanleiding onderzoek Doelgroep: Over wie hebben we het?
Nadere informatieWat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking?
Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? (Héle korte introductie) Gerlie Willemsen, orthopedagoog-generalist Gerianne Smeets, psycholoog Eva Braune, coördinerend begeleider
Nadere informatieOur brains are not logical computers, but feeling machines that think.
Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,
Nadere informatieWanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant?
Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Opgroeien en de bipolaire stoornis Als ouder met een bipolaire stoornis kun je je zorgen maken over je kinderen;
Nadere informatieZiekte van Huntington
Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte
Nadere informatie! Laat u inspireren en ga de uitdaging aan! ! Stel uzelf de vraag wat het kan opleveren en waar mogelijkheden liggen!
Inleiding Vrijwilligerscentrale Haarlem e.o. ziet al een aantal jaren de aanloop van kwetsbare burgers toenemen. Uit onderzoek van Movisie blijkt dat kwetsbare burgers onvoldoende op het netvlies te staan
Nadere informatieDeel VI Verstandelijke beperking en autisme
Deel VI Inleiding Wat zijn de mogelijkheden van EMDR voor cliënten met een verstandelijke beperking en voor cliënten met een autismespectrumstoornis (ASS)? De combinatie van deze twee in een en hetzelfde
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornis Cluster C
Persoonlijkheidsstoornis Cluster C Deze folder geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Wat is een cluster C Persoonlijkheidsstoornis? Er bestaan verschillende
Nadere informatiekinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)
In opdracht van de Gemeente Amsterdam (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling) Als ik mijn vader had gehad vanaf mijn jeugd, dan zou ik misschien anders zijn in het leven. (...) Wat ik allemaal wel niet
Nadere informatieInterculturele Communicatie & Interculturele Competentie
Interculturele Communicatie & Interculturele Competentie Kaveh Bouteh Senior trainer en adviseur bij PHAROS Adviseur interculturalisatie en diversiteitmanagement K.bouteh@pharos.nl Doelstelling: Hoe bereiken
Nadere informatiemiddelengebruik en verstandelijke beperking Een folder voor hulpverleners uit de verslavingszorg
middelengebruik en verstandelijke beperking Een folder voor hulpverleners uit de verslavingszorg Eric komt in begeleiding om zich te laten behandelen voor alcohol- en cannabisgebruik. Hij doet vlot zijn
Nadere informatieCriminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?
Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien
Nadere informatieDe invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT
De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT 19 juni 2019 Vignet 33 jarige man, boerenzoon. Sinds 2010 bekend
Nadere informatieAUTISME EN CONFLICTHANTERING. Anneke E. Eenhoorn
AUTISME EN CONFLICTHANTERING Anneke E. Eenhoorn UITGANGSPUNT UITGANGSPUNT DRIE VOORBEELDEN Rosa van 8 jaar. Na een ogenschijnlijk gewone dag op school, haalt ze fel uit Mike van 11 jaar. Na een kleine
Nadere informatieDementie bij mensen met een verstandelijke beperking
Dementie bij mensen met een verstandelijke beperking In deze presentatie Kenmerken van mensen met een verstandelijke beperking (VB) Kenmerken van dementie bij mensen met een VB Herkennen van dementie bij
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) * 132 Baby s die te vroeg geboren worden (bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken) hebben een verhoogd risico op zowel ernstige ontwikkelingproblemen (zoals mentale
Nadere informatieLeer uw kind De Ondergoedregel.
1. Leer uw kind De Ondergoedregel. Ongeveer één op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. U kunt helpen voorkomen dat het uw kind overkomt. Leer uw kind De Ondergoedregel.
Nadere informatieHet kan! Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een verstandelijke beperking
Het kan! Cognitieve gedragstherapie bij mensen met een verstandelijke beperking VGCT najaarscongres, november 2015 Sonja Schaffner & Endang Siebert-Rizzi Vraag1: Wanneer spreek je van een verstandelijke
Nadere informatieFoetaal Alcohol Syndroom: Een ondergediagnosticeerde en voorkombare aandoening. Pieter Jelle Vuijk, neuropsycholoog STAP 23 september
Foetaal Alcohol Syndroom: Een ondergediagnosticeerde en voorkombare aandoening Pieter Jelle Vuijk, neuropsycholoog STAP 23 september Indeling presentatie Inleiding FASD: o.a. voorkomen, diagnostiek, gedragskenmerken
Nadere informatieCultuur-sensitieve aspecten in de zorg
Cultuur-sensitieve aspecten in de zorg Toegespitst op kankerzorg dr. Mohamed Boulaksil Cardioloog i.o. Pharos Utrecht, 18 juni 2013 Indeling Definitie van begrippen Epidemiologische verschillen migrant
Nadere informatieWaarom stigma rondom AD(H)D bestaat
Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst,
Nadere informatiePsychisch of Psychiatrie? 12-06-2012
Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of
Nadere informatieBIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos
Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland Willem Huijnk Jaco Dagevos BIJLAGEN Bijlagen hoofdstuk 2... 2 Bijlagen hoofdstuk 3... 3 Bijlagen hoofdstuk 4...
Nadere informatieWorkshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus
Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning aan ouders met tieners in Amsterdam Pauline Naber, Hogeschool INHolland Marjan de Gruijter, Verwey-Jonker Instituut http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl/
Nadere informatieADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG
ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieArmoede, opvoeden en gevolgen voor ontwikkeling kinderen. Hilde Kalthoff
Armoede, opvoeden en gevolgen voor ontwikkeling kinderen Hilde Kalthoff Inhoud presentatie Cijfers en risicogroepen Invloed op welbevinden Eerste jaren hersenontwikkeling, armoede en hechting Armoede,
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu
Het foetaal alcohol syndroom Wat is het foetaal alcohol syndroom? Het foetaal alcohol syndroom is een combinatie van aangeboren afwijkingen bij een baby die veroorzaakt zijn door alcohol gebruik van de
Nadere informatieZie De Graaf e.a. 2005 voor een uitgebreide onderzoeksverantwoording van het onderzoek Seks onder je 25ste.
6 Het is vies als twee jongens met elkaar vrijen Seksuele gezondheid van jonge allochtonen David Engelhard, Hanneke de Graaf, Jos Poelman, Bram Tuk Onderzoeksverantwoording De gemeten aspecten van de seksuele
Nadere informatieEtnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen
Etnische en generatieverschillen in lekenopvattingen over internaliserende problemen Esmée E. Verhulp Ontwikkelingspsychologie - Universiteit Utrecht Met dank aan: Gonneke Stevens, Wilma Vollebergh, Trees
Nadere informatieInhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven
Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:
Nadere informatieVroegsignalering van een LVB / zwakbegaafdheid - waarom en hoe
Vroegsignalering van een LVB / zwakbegaafdheid - waarom en hoe Jolanda Douma Onderzoekscoördinator LKC LVB 8 maart 2018 Praktijkdag Programmaraad Afgeleid van de training ontwikkeld voor het project Gewoon
Nadere informatieEffectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES
Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES www.huisarts-migrant.nl Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten,
Nadere informatieNederlandse samenvatting proefschrift: Mild intellectual disability: an entity? Mapping clinical profiles and support needs.
Nederlandse samenvatting proefschrift: Mild intellectual disability: an entity? Mapping clinical profiles and support needs. Sarah Soenen Inleiding Mensen met een lichte verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid
Nadere informatieFACTSHEET DEFINITIE EN ACHTERGRONDEN LVB OP CURAÇAO
FACTSHEET DEFINITIE EN ACHTERGRONDEN LVB OP CURAÇAO Kennisbank Jeugdontwikkeling www.desaroyodihubentut.cw DEFINITIE 0 1 Enkele jaren geleden is de Federatie Antilliaanse Jeugdzorg (FAJ) samen met de William
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieNa het gesprek met de gids Jeugd zijn er verschillende uitkomsten mogelijk:
FAMILIEGROEPSPLAN Met dit formulier kunt jij zelf een plan maken om te zorgen dat het beter gaat met jou en/of jouw gezin. Het formulier helpt jou belangrijke gegevens te ordenen, zodat duidelijk wordt
Nadere informatieTriple problematiek. Complexe zorg leer je van elkaar! 22 maart 2018, Inspiratiedag Pluryn/Intermetzo
Triple problematiek Complexe zorg leer je van elkaar! 22 maart 2018, Inspiratiedag Pluryn/Intermetzo Dr. Neomi van Duijvenbode Afdelingspsycholoog / Senior onderzoeker n.vanduijvenbode@tactus.nl Het project
Nadere informatieLiesbeth Mevissen. www.bsl.nl
Liesbeth Mevissen www.bsl.nl EMDR bij mensen met een verstandelijke beperking en/of autisme Liesbeth Mevissen, klinisch psycholoog, EMDR supervisor 27 september 2013 l.mevissen@accare.nl verstandelijk
Nadere informatieDiversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit
Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Prof. Dr. Walter Devillé Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg UvA Vluchtelingen en Gezondheid OMGEVING POPULATIE KENMERKEN GEZONDHEIDS-
Nadere informatieThemabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg
Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Marjan Mensinga trainer en adviseur bij Pharos en med. antropoloog/spv/poh GGZ Jennifer van den Broeke senior projectleider en adviseur bij Pharos
Nadere informatiePsycho sociale gevolgen bij kinderen met CP. Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen
Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen Ontwikkelingsfasen bij kinderen. 3 Basisbehoeften van kinderen.
Nadere informatieVAN ZORG NAAR PREVENTIE
VAN ZORG NAAR PREVENTIE Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Legitimatie psychische gezondheidszorg Legitimiteit van de psychische gezondheidszorg
Nadere informatieEpilepsie Groei-wijzer
Epilepsie Groei-wijzer Hoe te gebruiken? Ellen Peeters, Marion van Ool verpleegkundig specialisten KH 20 maart 2018 Programma Zelfmanagement / eigen regie Epilepsie en verstandelijke beperking Invloed
Nadere informatieessie 'Zijn ze helemaal gek geworden?'
Verslag themasessie essie 'Zijn ze helemaal gek geworden?' Over omvang en aard van psychische problemen, stoornissen en Licht Verstandelijke Beperking van Marokkaans-Nederlandse jeugdigen en de relatie
Nadere informatie1.1 Ontwikkelingspsychopathologie Opbouw van het boek Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25
Inhoudsopgave 1 Introductie 17 1.1 Ontwikkelingspsychopathologie 17 1.2 Opbouw van het boek 20 1.3 Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25 2 Classificatie, diagnostiek en epidemiologie 27
Nadere informatieOuderen migranten en (psycho)psychiatrie. Meten is weten?
Ouderen migranten en (psycho)psychiatrie Meten is weten? Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Ouderen migranten in
Nadere informatieKenniskring Entree van zorg
Kenniskring Entree van zorg Aansluiting problematiek en hulp: rol van de context 12 november 2015 Het programma Psychosociale hulp voor kinderen en jongeren: welke problemen zien we waar terug? Marieke
Nadere informatieLezing: Voorbij de misverstanden! Neuro-diversiteit op de werkvloer
Lezing: Voorbij de misverstanden! Neuro-diversiteit op de werkvloer Samenwerking vanuit de verschillende denkstijlen. Door: Sjan Verhoeven Professional met ervaringsdeskundigheid. Inzicht in het diversiteit
Nadere informatieCognitief functioneren en de bipolaire stoornis
Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?
Nadere informatieGatekeeper training. 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks
Gatekeeper training 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks Gatekeepers Jullie gaan deuren openen naar hulp voor mensen die gevaar lopen zichzelf wat aan te doen waarom 1600 suïcides per jaar waarvan
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel
Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen
Nadere informatieNeuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek
Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek Inleiding Neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen gedrag en de werking van de hersenen. De neuropsycholoog stelt met een psychologisch
Nadere informatieNeuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB
Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht
Nadere informatie(Epilepsie) Groei-wijzer
(Epilepsie) Groei-wijzer ZIE elkaardag Marion van Ool verpleegkundig specialist 14 april 2018 Filmpje https://youtu.be/mhbg9ezj98k Programma Zelfmanagement / eigen regie Epilepsie en verstandelijke beperking
Nadere informatieKan men ook psychisch ziek worden in andere culturen?
Kan men ook psychisch ziek worden in andere culturen? Inhoud Probleemstelling Cultuur een eng of een ruim begrip? (Psychisch) ziek zijn. Culturele invloeden op psychisch ziek zijn. Invloeden op het verpleegkundig
Nadere informatieGrensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie
Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie
Nadere informatieDe rol van de gedragskundige. LVB en Verslaving Workshopronde 1 Slotbijeenkomst Trimbos 16-04-2013
De rol van de gedragskundige LVB en Verslaving Workshopronde 1 Slotbijeenkomst Trimbos 16-04-2013 Spin in het web? Agenda Korte uiteenzetting LVB en verslaving Functie-eisen Rol gedragskundige Discussie
Nadere informatieInleiding Mensen met een verstandelijke beperking.
Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool
Nadere informatieLicht verstandelijk beperking? Hoe herken je mensen met een licht verstandelijke beperking. Hoe kom je samen verder?
Licht verstandelijk Hoe herken je mensen met een licht verstandelijke beperking. Hoe kom je samen verder? Wat gaan we doen: Signalen van een licht verstandelijke beperking Wat is een licht verstandelijke
Nadere informatieOudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie
Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie Dag van de inhoud dr. J. Witlox, specialismegroep neurocognitieve stoornissen drs. Nour Alkaduhimi, specialismegroep ouderen Mijn moeder is dement
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatie5. Draag over aan (gespecialiseerde) kraamzorg / JGZ / huisarts
Zorgpad (licht) verstandelijk beperkt 1. Vermoeden aanwezigheid LVB 2. Neem eventueel contact op met sociaal wijkteam en/of MEE om signalen te bespreken nee 3. Complexe problemen en LVB Zorgpad Tienerzwangerschap
Nadere informatieSamenvatting Jong; dus gezond!?
Samenvatting Jong; dus gezond!? Deel III Gezondheidsprofiel regio Nieuwe Waterweg Noord, 2005-2008 Samenvatting rapport Jong; dus gezond!? Gezondheidssituatie van de Jeugd (2004-2006) Regio Nieuwe Waterweg
Nadere informatieVerraderlijk gewoon: Licht verstandelijk gehandicapte jongeren, hun wereld en hun plaats in het strafrecht
Verraderlijk gewoon: Licht verstandelijk gehandicapte jongeren, hun wereld en hun plaats in het strafrecht Landelijke PrO-dag Marigo Teeuwen Nijkerk 10 december 2014 Vandaag: onderzoek en praktijk Onderzoek
Nadere informatieTactus Verslavingszorg. Programma. Tactus op De Rede. Gamen & Internet. Gamen. Bianca Swart Preventiewerker
Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Informatie, advies en hulp Alcohol, drugs, medicijnen, gamen, gokken Bianca Swart Preventiewerker Preventie basisonderwijs
Nadere informatieSlim omgaan met intelligentie. Beatrijs Brand orthopedagoog
Slim omgaan met intelligentie Beatrijs Brand orthopedagoog Wat verstaat u onder intelligentie? Intelligentie Wat je al kunt Hoe snel je kunt leren Hoe snel je kunt analyseren en oplossen Hoe goed je doelgericht
Nadere informatieBeroepsgeheim. Leren van de buren. Dr. Xavier M.H. Moonen. Professioneel werken. De groepsleider is géén politieagent. Casus: Kennis hebben van
Dr. Xavier M.H. Moonen Leren van de buren Rosmalen 22 april 2010 Orthopedagoog/GZ-psycholoog Docent en onderzoeker UvA in het bijzonder voor het vakgebied zorg voor mensen met een (licht) verstandelijke
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatie