Probleemgedrag interpreteren en hanteren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Probleemgedrag interpreteren en hanteren"

Transcriptie

1 Probleemgedrag interpreteren en hanteren Ruth Pel-Littel, projectleider probleemgedrag Vilans 'Hoe heet dit huis?' riep hij. 'Het heet Vredelief, roekoe!', antwoordde de duif. 'Is het een ziekenhuis?' 'Nee nee, geen ziekenhuis. Het is een rusthuis voor mensen die in de war zijn.' 'Die in de war zijn?' 'Ja, die in de war zijn, heel gewoon in de war zijn, roekoe,' zei de tortelduif. 'En wat wordt er met ze gedaan?' 'Ze worden door de dokter onderzocht. En de dokter probeert ze weer uit de war te halen.' 'Hoe dan?' 'Falderal!' riep de duif. 'Falderal en Halsigeen en Denderon en Tranidal en Miximax, roekoe!' Hij is zelf ook in de war, dacht Arie de zwaluw. Totaal in de war. Wat zielig. Dit fragment is afkomstig uit: 'Otje' van Annie M.G. Schmidt

2 Verwachtingen management Probleemgedrag (uitdagend gedrag, onbegrepen gedrag,moeilijk verstaanbaar gedrag.) Waar hebben we het over? Iemand veroorzaakt door zijn gedrag overlast voor de omgeving Iemand lijdt en uit dit door probleemgedrag; Niemand is een klier voor zijn plezier Probleemgedrag: al het gedrag dat voor de cliënt zelf, of zijn omgeving, als probleem wordt ervaren (Richtlijn Verenso Omgaan met probleemgedrag )

3 Voorbeelden van probleemgedrag Fysieke agressie Gooien met spullen Verkleden, vernielen Claimend gedrag Schelden, beschuldigen Gillen, piepen, dwingen Ontwijkgedrag Dwangmatig gedrag Motorische onrust Stemverheffing Grof taalgebruik Fladdergedrag: tikgedrag met de handen Tegen iemand anders aan lopen Op de vinger bijten Er zijn oorzaken van probleemgedrag in Nederland

4 Het probleemgedrag zegt vaak niets over de onderliggende oorzaak, daar moet je dus goed naar op zoek, want de oorzaak is de sleutel tot de oplossing!!! Hoe kom je de oorzaken op het spoor?

5 Omgeving Sociale Omgeving Medecliënten Personeel Anderen Omgeving Geluid, Privacy Licht Ruimte, Kleur Hulpmiddelen Persoonlijkheid Levensloop Persoonlijkheid (karakter, temperament) Levensstijl Probleemgedrag Psychisch Dagbesteding Wensen Keuzes Daginvulling (zinvol) Belasting Lichamelijk Medische diagnose Beperkingen, Ongemakken Slapen, Dieet Sensomotorisch, Medicatie Cliënt Psychische stoorn. Copingstijl Structureel en multidisciplinair werken aan probleemgedrag - maar hoe?

6 Omgaan met probleemgedrag doe je niet alleen! jij individuele cliënt

7 Het Stappenplan Omgaan met Probleemgedrag Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Stap 7 Stap 8 Stap 9 De voorbereiding De probleemsituatie in kaart brengen De probleemsituatie multidisciplinair in kaart brengen Het begrijpen van het gedrag Wat wil je bereiken (doel bepalen) Bedenk wat je gaat doen (plan-fase: plannen) Voer de afspraken uit (do-fase: doen) Bekijk de resultaten (study-fase: controleren) Trek conclusies (act-fase: aanpassen) Film Stappenplan Probleemgedrag

8 Vragen of reacties over/op het stappenplan? Effecten voor de bewoners en het zorgpersoneel

9 Verbetertraject Omgaan met Probleemgedrag (Zorg voor Beter) 30 pilotteams V&V VG Effecten van het actieplan Verzorgenden voelen zich bekwamer en beter toegerust in het omgaan met cliënten met probleemgedrag. Er is meer multidisciplinaire samenwerking ontstaan rondom dit thema. Er is meer inzicht in en bewustwording over de achtergronden van het ontstaan van probleemgedrag. Binnen de deelnemende teams wordt meer gesproken en feedback gegeven over het omgaan met probleemgedrag. Er is meer openheid en eenduidigheid ontstaan en daardoor een betere samenwerking.

10 Effecten van het stappenplan Afname van 25-60% van probleemgedrag bij cliënten, gemeten via de zogenaamde geeltjesmeting. Uit een onafhankel ke evaluatie van het ibmg bleek dat cliënten van de afdelingen die deelnamen aan het verbetertraject probleemgedrag na afloop minder angstig waren en hoger scoorden aangaande de kwaliteit van hun leven dan aan begin van het traject. Storytelling: stappenplan successen (bij voldoende tijd) Verpleeghuis Coendershof, Groningen: Het verhaal van de meneer die niet gewassen wilde worden Zorggroep Oude en Nieuwe land, Emmeloord Het verhaal van de mevrouw waar niemand naar binnen durfde uit angst er niet meer weg te komen.

11 Meer informatie? richtlijn probleemgedrag stappenplan hulpmiddel voor actieplan Toolkit Zorg Zelf voor Beter Vilans nieuws, Ruth Pel

Zorg zelf voor beter Omgaan met probleemgedrag - een lessenmodule. sessie 1

Zorg zelf voor beter Omgaan met probleemgedrag - een lessenmodule. sessie 1 Zorg zelf voor beter Omgaan met probleemgedrag - een lessenmodule sessie 1 Doelstellingen lessenmodule Weten hoe je beter kunt omgaan met probleemgedrag van bewoners/cliënten Gezamenlijk met het team de

Nadere informatie

Probleemgedrag of onbegrepen gedrag? Inspiratie voor leidinggevenden

Probleemgedrag of onbegrepen gedrag? Inspiratie voor leidinggevenden Probleemgedrag of onbegrepen gedrag? Inspiratie voor leidinggevenden Wil de Rond, SVRZ, Hoofd Zorg verpleeghuis Ter Valcke: Gebruik maken van het stappenplan probleemgedrag geeft handvatten om mee aan

Nadere informatie

Presentatie Gezond&Zeker 2017 Karin Bontje en Edith Nijland

Presentatie Gezond&Zeker 2017 Karin Bontje en Edith Nijland 2017 Presentatie Gezond&Zeker 2017 Karin Bontje en Edith Nijland Onbegrepen (probleem)gedrag Wat is Onbegrepen(probleem)gedrag? Onder probleemgedrag verstaan we alle gedrag van de cliënt dat deze cliënt

Nadere informatie

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!?

Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!? Gedragsproblematiek bij dementie: een uitdaging!? Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde & onderzoeker Sandra Zwijsen, psycholoog & onderzoeker Wat gaan we vandaag doen? Warming up Gevolgen gedragsproblematiek

Nadere informatie

Onbegrepen gedrag. Trudy Jacobs en Maartje Willems Geriatrie Radboudumc. /

Onbegrepen gedrag. Trudy Jacobs en Maartje Willems Geriatrie Radboudumc. / Onbegrepen gedrag Trudy Jacobs en Maartje Willems Geriatrie Radboudumc. Trudy.Jacobs@radboudumc.nl / maartje.willems@radboudumc.nl 2018 Definitie: Alle gedrag van de patiënt dat door deze patiënt en/of

Nadere informatie

Siloah & Axioncontinu

Siloah & Axioncontinu Siloah & Axioncontinu Begeleiden met perspectief Annet van Steensel gedragsdeskundige SGEVG Corine Prins locatiemanager SGEVG Siloah is Gehandicaptenzorg Mogen we aan u voorstellen: Siloah Ik ben Annet

Nadere informatie

Omgaan met onbegrepen gedrag bij dementie

Omgaan met onbegrepen gedrag bij dementie Omgaan met onbegrepen gedrag bij dementie Improving Mental Health by Sharing Knowledge Margje Mahler Benadette Willemse Sandra Zwijsen Jacomine de Lange Mirella Minkman Anne Margriet Pot Vraag inspectie

Nadere informatie

Deel B Stappenplan en teamevaluatie

Deel B Stappenplan en teamevaluatie Deel B Stappenplan en teamevaluatie Inhoud Stappenplan Omgaan met probleemgedrag Bijlage B1 Checklist probleemgedrag (bij stap 2 en 3) Bijlage B2 Samenvatting stappenplan Omgaan met probleemgedrag Bijlage

Nadere informatie

De Wingerd. Hoe omgaan met onbegrepen gedrag bij personen met dementie. Nansie Daems, zorgcoördinator WZC De Wingerd

De Wingerd. Hoe omgaan met onbegrepen gedrag bij personen met dementie. Nansie Daems, zorgcoördinator WZC De Wingerd Hoe omgaan met onbegrepen gedrag bij personen met dementie Nansie Daems, zorgcoördinator WZC Inhoud Wat verstaan onder onbegrepen gedrag? Mogelijke oorzaken Preventie en voorkomen Meest voorkomende vormen

Nadere informatie

Workshop samen werken bij probleemgedrag

Workshop samen werken bij probleemgedrag UKON Symposium Trots op je vak Workshop Samen sterker door samen werken bij Probleemgedrag 7 April 2016 het gevoel van samen Workshop samen werken bij probleemgedrag Kort voorstellen Onder O d de aandacht

Nadere informatie

Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik??

Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik?? Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge Wie ben ik?? Specialist ouderengeneeskunde Hoofd opleidingsinstituut specialisme ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Het werkboek en stappenplan. Omgaan met onbegrepen gedrag!

Het werkboek en stappenplan. Omgaan met onbegrepen gedrag! Het werkboek en stappenplan Omgaan met onbegrepen gedrag! Omgaan met onbegrepen gedrag Zorggroep Oude en Nieuwe Land 2011-1 - Omgaan met onbegrepen gedrag! Naam bewoner: Naam EAV er: Instelling: Datum

Nadere informatie

BETER AF MET MINDER ZORGGROEP APELDOORN

BETER AF MET MINDER ZORGGROEP APELDOORN BETER AF MET MINDER ZORGGROEP APELDOORN C H R I S T A R O U F S - V E R P L E E G K U N D I G E N I C O L E H U I J N E N GZ- P S Y C H O L O O G I N S P I R A T I E S E S S I E 2 1 S E P T E M B E R 2

Nadere informatie

Analyse verbeterpunten psychofarmacagebruik

Analyse verbeterpunten psychofarmacagebruik Analyse verbeterpunten psychofarmacagebruik Deze vragenlijst is ontwikkeld om het proces van de inzet van psychofarmaca in kaart te brengen. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt of de inzet van psychofarmaca

Nadere informatie

Workshop GRIP op probleemgedrag

Workshop GRIP op probleemgedrag Workshop GRIP op probleemgedrag Een aanpak voor het multidisciplinaire team Christiane Möller, psycholoog PHD Tessa Engels-Koomen, GZ-psycholoog i.o. Inhoud Introductie over onbegrepen gedrag Uitleg zorgprogramma

Nadere informatie

Wat maakt dat jullie hier vandaag zijn; bij deze workshop? Wat zou deze workshop nuttig maken voor jullie? Wat gaan we doen?

Wat maakt dat jullie hier vandaag zijn; bij deze workshop? Wat zou deze workshop nuttig maken voor jullie? Wat gaan we doen? Omgaan met en kijken naar probleemgedrag bij mensen met een verstandelijke beperking en dementie Arianne Uijl, Orthopedagoog-Generalist/Gz-psycholoog, ASVZ Wat maakt dat jullie hier vandaag zijn; bij deze

Nadere informatie

Goed met elkaar omgaan en Huisregels

Goed met elkaar omgaan en Huisregels Goed met elkaar omgaan en Huisregels Gedragscode en Huisregels cliënten eenvoudige versie Cliënten en begeleiders moeten goed met elkaar omgaan. ASVZ wil graag: Bij ASVZ willen we jouw leven zo prettig

Nadere informatie

Scaninstrumenten Omgaan met Probleemgedrag

Scaninstrumenten Omgaan met Probleemgedrag Scaninstrumenten Omgaan met Probleemgedrag Scaninstrumenten probleemgedrag U vindt probleemgedrag een belangrijk thema om aan te werken. Om uw aanpak te verbeteren moet u eerst weten hoe het nu in de organisatie

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Lepel. Het boek en de film. Jolien Hesselberth

Lepel. Het boek en de film. Jolien Hesselberth Lepel Het boek en de film Jolien Hesselberth Docentenhandleiding Doel: Leerlingen ervaren dat hetzelfde verhaal anders over komt in een film of boek en hoe dat komt. Tijdsinvestering: 1,5 uur Benodigdheden:

Nadere informatie

Vrijheidsbeperkende maatregelen. Vrijheidsbeperkende maatregelen terugdringen? in de langdurende zorg. Vilans helpt mee

Vrijheidsbeperkende maatregelen. Vrijheidsbeperkende maatregelen terugdringen? in de langdurende zorg. Vilans helpt mee Vrijheidsbeperkende maatregelen in de langdurende zorg Vrijheidsbeperkende maatregelen terugdringen? Vilans helpt mee Hoe staat je organisatie ervoor? Kom erachter hoe het staat met vrijheidsbeperking

Nadere informatie

SPORT VOOR IEDEREEN. Voor een vereniging waar iedereen met plezier sport

SPORT VOOR IEDEREEN. Voor een vereniging waar iedereen met plezier sport SPORT VOOR IEDEREEN Voor een vereniging waar iedereen met plezier sport In onze vereniging moet iedereen zich thuis voelen MAAR VOELT IEDEREEN ZICH WEL ECHT THUIS? Wordt er gescholden, bijvoorbeeld met

Nadere informatie

Abcoude, september 2018

Abcoude, september 2018 Abcoude, september 2018 Afspraken en regels tijdens de overblijf uitgevoerd door KMN Kind & Co op de CNS In onze werkwijze TSO (Tussenschoolse Opvang) is onder andere opgenomen hoe wij met ekaar afspraken

Nadere informatie

Doe mij maar een gewoon leven

Doe mij maar een gewoon leven Triple C model Doe mij maar een gewoon leven Het Relationeel Competentiemodel Triple C is binnen ASVZ niet meer weg te denken in de omgang met cliënten die intensieve begeleiding vragen. Daarnaast wordt

Nadere informatie

Ouderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting

Ouderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling Stichting Definitie ouderenmishandeling Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) afhankelijke ouderen, door diegene(n)

Nadere informatie

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi.

Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi. Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken multi morbiditeit Nieuwe werkwijze voor mensen met meerdere chronische aandoeningen Werkt

Nadere informatie

1Wat is examenvrees eigenlijk?

1Wat is examenvrees eigenlijk? 8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep

Nadere informatie

Doe mij maar een gewoon leven

Doe mij maar een gewoon leven Triple C model Doe mij maar een gewoon leven Het Relationeel Competentiemodel Triple C is binnen ASVZ niet meer weg te denken in de omgang met cliënten die intensieve begeleiding vragen. Daarnaast wordt

Nadere informatie

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding

Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht

Nadere informatie

Wandeltrainersdag 6 april 2019 Ronde 2 Nr. 09 Ken jezelf! Rogier Berghauser Pont

Wandeltrainersdag 6 april 2019 Ronde 2 Nr. 09 Ken jezelf! Rogier Berghauser Pont Wandeltrainersdag 6 april 2019 Ronde 2 Nr. 09 Ken jezelf! Rogier Berghauser Pont Praktische zaken 70 min Mobiel uit 4 muren Lever Kennismaking Naam, functie,. Wat geeft jou energie? 1 min p.p. Waarom deze

Nadere informatie

VISIE OP PROBLEEMGEDRAG

VISIE OP PROBLEEMGEDRAG VISIE OP PROBLEEMGEDRAG INLEIDING Bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) kunnen zorgprofessionals en anderen terecht voor expertise over ernstig en aanhoudend probleemgedrag. Het gaat om probleemgedrag

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

Werkboek Maatschappelijke stage. Stichting Oude Groninger Kerken

Werkboek Maatschappelijke stage. Stichting Oude Groninger Kerken Werkboek Maatschappelijke stage Stichting Oude Groninger Kerken 2011 Inhoud: Inleiding Wat is de SOGK? Wat ga je doen? Voorbereiding Uitvoering Verwerking Evaluatie Bijlagen p3 p X p X p X p X p X p x

Nadere informatie

Een handelingsplan maken voor een zorgvrager met probleemgedrag

Een handelingsplan maken voor een zorgvrager met probleemgedrag 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 OPDRACHTFORMULIER Een handelingsplan maken voor een zorgvrager met probleemgedrag Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.

Nadere informatie

Bewonersbespreking bij Ruitersbos. Inhoud:

Bewonersbespreking bij Ruitersbos. Inhoud: Bewonersbespreking bij Ruitersbos Inhoud: 1. Overzicht van bewoners en contactverzorgenden. 2. Planning. 3. Voorbereiding. 4. Leidraad bewonersbespreking. 5. Na de bewonersbespreking. 6. Notulen. 7. Toelichting:

Nadere informatie

Als u pijn heeft bij het vrijen

Als u pijn heeft bij het vrijen Als u pijn heeft bij het vrijen 2 Heeft u als vrouw last van pijn bij het vrijen? Veel vrouwen kennen deze klacht. Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Hoe kan het CWZ uw klacht behandelen? Dat en meer kunt

Nadere informatie

over deze vragen praten. Laat de tweetallen hun antwoorden opschrijven. Sluit dit onderdeel plenair af: wie wil hier iets over zeggen?

over deze vragen praten. Laat de tweetallen hun antwoorden opschrijven. Sluit dit onderdeel plenair af: wie wil hier iets over zeggen? Omgaan met tijd Matrix Tijdmanagement (groepsactiviteit) Omgaan met tijd is een aansprekend thema voor veel vrouwelijke ondernemers. Het runnen van een eigen onderneming, zonder dat dit ten koste gaat

Nadere informatie

Samenvatting (leden)enquête juli/augustus 2019

Samenvatting (leden)enquête juli/augustus 2019 Samenvatting (leden)enquête juli/augustus 2019 In juli en augustus hebben wij een online vragenlijst uitgezet onder EVN-leden en niet-leden om te inventariseren wat belangrijk is in het leven met epilepsie

Nadere informatie

Doen bij Depressie. Module 1 Fase 4 - Behandelen. Dagprogramma en Plezierige-Activiteiten-Plan

Doen bij Depressie. Module 1 Fase 4 - Behandelen. Dagprogramma en Plezierige-Activiteiten-Plan Bijlage 5 Doen bij Depressie Module 1 Fase 4 - Behandelen Dagprogramma en Plezierige-Activiteiten-Plan gebaseerd op het Plezierige-Activiteiten-Plan uit de richtlijn voor verzorgenden Het begeleiden van

Nadere informatie

Voor kinderen die graag willen leren hoe ze op een posi eve manier kunnen omgaan met las ge of vervelende situa es en gebeurtenissen!

Voor kinderen die graag willen leren hoe ze op een posi eve manier kunnen omgaan met las ge of vervelende situa es en gebeurtenissen! Voor kinderen die graag willen leren hoe ze op een posi eve manier kunnen omgaan met las ge of vervelende situa es en gebeurtenissen! Irene Dekker Werkboek ik RET het zelf! www.praktijkliberi.nl info@praktijkliberi.nl

Nadere informatie

Patiënt weigert medicijnen in te nemen. Probleemoplossend gesprek

Patiënt weigert medicijnen in te nemen. Probleemoplossend gesprek Patiënt weigert medicijnen in te nemen. Probleemoplossend gesprek Korte beschrijving van het gesprek Een verpleegster controleert of de patiënte haar medicijnen in heeft genomen. De patiënte weigert de

Nadere informatie

Banger voor spinnen dan voor terreur.

Banger voor spinnen dan voor terreur. Opdracht 1 (tweetal): Voorspellen wat je gaat lezen 1. Lees de uitleg in het blokje hieronder. Uitleg Tijdens het lezen van een tekst zijn je hersenen hard aan het werk! Ze proberen de informatie uit de

Nadere informatie

Rosalien Wilting Klinisch psycholoog en psychotherapeut bij GGZ Eindhoven. NVA Congres 2013

Rosalien Wilting Klinisch psycholoog en psychotherapeut bij GGZ Eindhoven. NVA Congres 2013 Rosalien Wilting Klinisch psycholoog en psychotherapeut bij GGZ Eindhoven NVA Congres 2013 Autismespectrumstoornissen bij ouderen Rosalien Wilting klinisch psycholoog-psychotherapeut 2 3 Inhoud van mijn

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen!

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! 1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! Ge zijt nooit in orde! Ge zijt altijd te laat! Ge zijt nooit

Nadere informatie

De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker

De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker Opbouw Wat betekent nazorg in de eerste lijn? Ervaringen en ideeën van huisartsen

Nadere informatie

Ontwikkelen: een levenslang proces 11

Ontwikkelen: een levenslang proces 11 INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3

Nadere informatie

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen Inhoudsopgave 1 Een zorgvrager begeleiden 5 1.1 Het sociale netwerk begeleiden 5 Praktijk: Ik zie bijna

Nadere informatie

Gedragsprotocol ; OBS t Zwanenest, Schagerbrug

Gedragsprotocol ; OBS t Zwanenest, Schagerbrug Gedragsprotocol ; OBS t Zwanenest, Schagerbrug 1. Uitgangspunten Dit protocol beschrijft de manier waarop we omgaan met ongewenst gedrag en de problemen die hierbij kunnen ontstaan. Eén van de problemen

Nadere informatie

Krijg GRIP op probleemgedrag bij dementie. Methodiek voor multidisciplinaire zorgteams

Krijg GRIP op probleemgedrag bij dementie. Methodiek voor multidisciplinaire zorgteams Krijg GRIP op probleemgedrag bij dementie Methodiek voor multidisciplinaire zorgteams GRIP is een methodiek waarmee probleemgedrag van mensen met dementie in zorginstellingen op een gestructureerde en

Nadere informatie

HELP-Programma. Informatieboekje. Voor vrijwilligers na de intake

HELP-Programma. Informatieboekje. Voor vrijwilligers na de intake HELP-Programma Informatieboekje Voor vrijwilligers na de intake 2 Ruth Pel-Littel Expert kwetsbare ouderen Vilans Postbus 8228, 3503 RE Utrecht Telefoon: (030) 789 2300, e-mail: r.pel@vilans.nl Website:

Nadere informatie

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld?

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? Coenye Patrick Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? = betekenisvol gedrag ( tussen bedoeling van

Nadere informatie

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test

Nadere informatie

Universitair Medisch Centrum Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Probleemgedrag 26-11-13. Het eerste AP: chloorpromazine (1950) Gebruik van psychofarmaca bij dementerende ouderen

Probleemgedrag 26-11-13. Het eerste AP: chloorpromazine (1950) Gebruik van psychofarmaca bij dementerende ouderen Gebruik van psychofarmaca bij dementerende ouderen Rob van Marum Klinisch geriater- klinisch farmacoloog Sietse Zuidema Het eerste AP: chloorpromazine (1950) When Thorazine is administred to the agitated

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11. Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders

Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11. Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11 www.azherentals.be Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders Dag Bert, welkom op de kinderafdeling Ik zal je iets

Nadere informatie

Zorg voor leven in vrijheid

Zorg voor leven in vrijheid Zorg voor leven in vrijheid Beleid en visie van Archipel over het voorkomen van vrijheidsbeperkende maatregelen het gevoel van samen Zorg voor leven in vrijheid Beleid en visie van Archipel over het voorkomen

Nadere informatie

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar

Nadere informatie

Gerontopsychiatrie in het verpleeghuis

Gerontopsychiatrie in het verpleeghuis WEGENS SUCCES HERHAALD 11 MAART 2019 - DE WERELT IN LUNTEREN 6e editie Landelijke Studiedag Gerontopsychiatrie OMGAAN MET AGRESSIEF / MANIPULEREND GEDRAG STRUCTUUR EN EEN VEILIGE WOONOMGEVING BIEDEN ONDERSTEUNEN

Nadere informatie

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende

Nadere informatie

Meldingsformulier agressie en geweld

Meldingsformulier agressie en geweld Meldingsformulier agressie en geweld Naam melder: G. Vogelaar, leerlingbegeleider Naam slachtoffer: Naam dader: Datum melding: 30 november 2010 School:Hanze College Klas: School:Hanze College Datum voorval:

Nadere informatie

Ouderenzorg t Boerenerf

Ouderenzorg t Boerenerf Urkerweg 10 8303 BX Emmeloord Tel: 0527 616166 Fax: 0527 239441 Mail: ouderenzorg@het-boerenerf.nl Website: www.het-boerenerf.nl Jaarverslag Januari 2012 - december 2012 Ouderenzorg t Boerenerf Boerderijnummer:

Nadere informatie

Mentorlessen. Klas:...

Mentorlessen. Klas:... Mentorlessen Naam: Klas:... 1 En hier begint het! Voor jou ligt jouw persoonlijke mentormap. Deze map is voor de individuele oefeningen vanuit de mentor-module die jij en je klasgenoten volgt. In deze

Nadere informatie

Er vaart een boot op het grote meer

Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer, met discipelen en de Heer. Maar bij storm en lelijk weer, roepen de vrienden: Help ons Heer! De Here zegt dan: Zwijg,wees stil.

Nadere informatie

Hoe we met sterven omgaan. GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg

Hoe we met sterven omgaan. GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg Hoe we met sterven omgaan GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg Hoe we met sterven omgaan Allemaal denken we wel eens aan de dood. Door media of door wat er rondom ons gebeurt, worden we wel

Nadere informatie

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny

Nadere informatie

Ethisch reflecteren. aan de slag met een stappenplan. Karen Versluys Zorgprogramma voor de Geriatrische Patiënt UZ Gent

Ethisch reflecteren. aan de slag met een stappenplan. Karen Versluys Zorgprogramma voor de Geriatrische Patiënt UZ Gent Ethisch reflecteren aan de slag met een stappenplan Karen Versluys Zorgprogramma voor de Geriatrische Patiënt UZ Gent Taboes Van Dale: Iets dat niet gedaan of gezegd mag worden Wikipedia Bij taboes in

Nadere informatie

Resultaten van de Vlaamse PatiëntenPeiling GGZ e semester Resultaten - 1. Algemeen

Resultaten van de Vlaamse PatiëntenPeiling GGZ e semester Resultaten - 1. Algemeen Informatie over psychische problemen en behandeling 1 - Ik kreeg informatie over mijn psychische problemen uw voorziening 110 22% 32% 24% 20% 0 7 5.189 31% 33% 25% 9% 40 305 2 - Ik kreeg informatie over

Nadere informatie

leerlingen sociale veiligheid

leerlingen sociale veiligheid Verslag vragenlijst voor leerlingen over sociale veiligheid juni 2011 OBS De Rolpaal Samenvatting Eens in de 2 jaar wordt er een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid op school. Dit is in 2009

Nadere informatie

OptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst

OptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1 Door Jack Boekhorst klantenservice@optimalegezondheid.com Pagina 1 Inleiding Zoals ik reeds in het artikel heb verteld, komen we er niet onderuit. Een stukje theorie

Nadere informatie

Klinisch redeneren Take-home toets

Klinisch redeneren Take-home toets Klinisch redeneren Take-home toets Naam: Joyce Stuijt Klas: 1F2 Docent: S. Verschueren Datum: 23 januari 2012 Studentnr: 500635116 Inhoudsopgave Casus 3 Diagnose 4 Prognose 4 Resultaatsklasse 5 Beoogd

Nadere informatie

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden.

Taboe. Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Taboe Door mijn verhaal te vertellen wil ik graag het taboe verbreken, dat heerst over mensen die getraumatiseerd zijn door hun verleden. Sommigen hebben er angst-, dwangmatige of psychische stoornissen

Nadere informatie

Verbetertraject Medicatieveiligheid in de GGZ. Marijke Wigboldus, Marjolein van Vliet Vilans Informatiebijeenkomst Amersfoort, 23 februari 2010

Verbetertraject Medicatieveiligheid in de GGZ. Marijke Wigboldus, Marjolein van Vliet Vilans Informatiebijeenkomst Amersfoort, 23 februari 2010 Verbetertraject Medicatieveiligheid in de GGZ Marijke Wigboldus, Marjolein van Vliet Vilans Informatiebijeenkomst Amersfoort, 23 februari 2010 Inhoud presentatie Inleiding Doel van het traject Werkwijze

Nadere informatie

Training Hoofd, hart en handvat(t)en

Training Hoofd, hart en handvat(t)en Training Hoofd, hart en handvat(t)en Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De training Hoofd, hart en handvat(t)en is een onderdeel van uw hartrevalidatie. De coördinator

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger

Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger LOAG Gedragsstoornissen en psychiatrie bij dementie Utrecht, 16 april A. Kunneman, gz-psycholoog Introductie GZ-psycholoog Werkzaam op de GAAZ / poli geriatrie

Nadere informatie

Probleemgedrag. Gebruik van psychofarmaca. Psychofarmaca gebruik bij demenee: Factoren en ahouwen.

Probleemgedrag. Gebruik van psychofarmaca. Psychofarmaca gebruik bij demenee: Factoren en ahouwen. Probleemgedrag Psychofarmaca gebruik bij demenee: Factoren en ahouwen. Dr. RB. Wetzels VOSON Afdeling ELG Radboudumc Pleyade Arnhem Gebruik van psychofarmaca type medica1e Nederland Oostenrijk Finland

Nadere informatie

KNO. Oorsuizen - Tinnitus. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

KNO. Oorsuizen - Tinnitus. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep KNO Oorsuizen - Tinnitus Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U wilt meer weten over tinnitusklachten of u hebt uw KNO-arts met deze klachten bezocht.

Nadere informatie

verstandelijke beperking

verstandelijke beperking Besluitvorming in de palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Over verhuizingen & medische interventies Informatie voor familie en andere naasten Wat is palliatieve zorg? Palliatieve

Nadere informatie

Ik ben blij dat ik vandaag hier op dit congres ben. Als iemand zich verzet tegen wassen moet je even doorzetten

Ik ben blij dat ik vandaag hier op dit congres ben. Als iemand zich verzet tegen wassen moet je even doorzetten Stap voor stap van vrijheidsbeperkende maatregelen af Ik ben blij dat ik vandaag hier op dit congres ben 11 januari 2016 Femke de Wit Senior adviseur Vilans Het uitluistersysteem is niet vrijheidsbeperkend

Nadere informatie

Bijeenkomst woonzorgwijzer 10 mei Workshop. Bestuurders Trix van Os & Jan Windey

Bijeenkomst woonzorgwijzer 10 mei Workshop. Bestuurders Trix van Os & Jan Windey Bijeenkomst woonzorgwijzer 10 mei 2017 Workshop Bestuurders Trix van Os & Jan Windey Agenda Welkom Wonen en zorg in de Hoeksche Waard: acties en inhoudelijke lijnen Aanleiding deelname experiment Hoeksche

Nadere informatie

MRI-onderzoek, wat doen ze dan?

MRI-onderzoek, wat doen ze dan? MRI-onderzoek, wat doen ze dan? Informatie voor ouders Dit boekje is een hulpmiddel om uw kind voor te bereiden op het komende MRI-onderzoek. Angst, spanning en onbekendheid met medische onderzoeken kunnen

Nadere informatie

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen

Nadere informatie

Checklist risicovolle situaties. Datum vaststelling : 22-09-2011. Vastgesteld door : Directeur bestuurder Datum aanpassingen aan : 20-01-2015

Checklist risicovolle situaties. Datum vaststelling : 22-09-2011. Vastgesteld door : Directeur bestuurder Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 Checklist risicovolle situaties Datum vaststelling : 22-09-2011 Eigenaar : Orthopedagoog Vastgesteld door : Directeur bestuurder Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 Doel van het formulier: In kaart brengen

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Workshop onbegrepen- en probleemgedrag bij ouderen

Workshop onbegrepen- en probleemgedrag bij ouderen Workshop onbegrepen- en probleemgedrag bij ouderen Dr. Wim Houtjes, verpleegkundig specialist ggz Hoofdopleider GGZ-VS Dr. Robbert Gobbens, lector Gezondheid en Welzijn van kwetsbare ouderen, Hogeschool

Nadere informatie

Benchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk!

Benchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk! Benchtraining Een bench is een uitermate handig hulpmiddel bij de opvoeding van jouw hond. Denk bijvoorbeeld aan de zindelijkheid die sneller aan te leren is, of het voorkomen van het stukbijten van je

Nadere informatie

Gedragsprotocol OBS De Kyckert

Gedragsprotocol OBS De Kyckert Gedragsprotocol OBS De Kyckert Inleiding Op OBS De Kyckert willen we voor de kinderen een veilig klimaat scheppen. Een veilig klimaat waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Ongewenst gedrag

Nadere informatie

Keuzevrijheid en vrijheidsbeperking

Keuzevrijheid en vrijheidsbeperking Keuzevrijheid en vrijheidsbeperking Het beste uit jezelf Waarom mag je niet altijd doen wat je wilt? Steven is ernstig gehandicapt. Eén van zijn beperkingen is dat hij niet kan praten. Je moet dus goed

Nadere informatie

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid?

Interviewfragmenten. Vraag 1: Heeft u een zeer goede, goede, redelijke of slechte gezondheid? Interviewfragmenten Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins te verspreiden.

Nadere informatie

Stan Spruijt. Jan van Gestel

Stan Spruijt. Jan van Gestel Prisma & Hilverzorg Stan Spruijt RWT-trainer en vertrouwenspersoon Jan van Gestel adviseur Arbo en Veiligheid Wie zijn we en wat doen we Interne trainer van medewerkers om zich op een respectvolle wijze

Nadere informatie

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Yvonne Kuijsters Kennismaken met mindfulness Wat is mindfulness Wat brengt het mij, wat heb ik eraan? Aandacht Aandacht is een vorm van oplettendheid.

Nadere informatie

LENTE+LIEFDE Juf Floor ligt in haar bed. Ze wordt wakker en pakt haar kleren om vandaag aan te trekken. Dan gaat juf Floor ontbijten. Ze gaat naar buiten en loopt naar meester Ruben s huis. Ze belt aan

Nadere informatie

Persoonlijk plan voor PGB-houders

Persoonlijk plan voor PGB-houders Persoonlijk plan voor PGB-houders Versie 1.0 Datum: 17 juli 2014 Status: Definitieve versie 1 Ontwikkeld door: Janneke Haan, Sabine Timmer, Marjolein Herps 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Algemene gegevens...

Nadere informatie

Werken aan sociale veiligheid

Werken aan sociale veiligheid Toolkit Workshop: 17 juni 2013 Train-de-trainer: najaar 2013 Werken aan sociale veiligheid voor organisaties die zorg bieden aan mensen met een (verstandelijke) beperking U werkt met mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

WERKPLEZIER DOOR LEEFPLEZIER

WERKPLEZIER DOOR LEEFPLEZIER 1 2 3 Thema 3 WERKPLEZIER DOOR LEEFPLEZIER Module Werkplezier Wat is werkplezier. Factoren die werkplezier beïnvloeden. Werkplezier behouden en vergroten. Inleiding 1 Als medewerkers kunnen inspelen op

Nadere informatie