hbo bacheloropleidingen Bedrijfskundige Informatica, Informatica en Technische Informatica Hogeschool Windesheim

Transcriptie

1 Adviesrapport accreditatie hbo bacheloropleidingen Bedrijfskundige Informatica, Informatica en Technische Informatica Hogeschool Windesheim

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport accreditatie hbo bacheloropleidingen: Bedrijfskundige Informatica, voltijd, deeltijd en duaal, croho Informatica voltijd, deeltijd en duaal, croho Technische Informatica voltijd en duaal, croho Hogeschool Windesheim Hobéon Certificering BV Datum: 30 september 2010 Auditteam: R.J.M. van der Hoorn Prof. dr. ir. S.M.M. Joosten A.J.H. van Dijk CMC RI K. Smits Secretaris: Mr. J.A. Frederik

4

5 INHOUDSOPGAVE DEEL MANAGEMENT SAMENVATTING INTEGRAAL ADVIES 1 2. INLEIDING MEERDERE OPLEIDINGEN, ÉÉN AUDIT 3 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDINGEN 5 4. VORIGE ACCREDITATIE 9 DEEL ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER Doelstellingen opleiding 11 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 11 Facet 1.2. Niveau: Bachelor Programma 16 Facet 2.1. Eisen HBO 16 Facet 2.2. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma 18 Facet 2.3. Samenhang programma 20 Facet 2.4. Studielast 21 Facet 2.5. Instroom 23 Facet 2.6. Duur 25 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 26 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Inzet van personeel 29 Facet 3.1. Eisen HBO 29 Facet 3.2. Kwantiteit personeel 31 Facet 3.3. Kwaliteit personeel Voorzieningen 35 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 35 Facet 4.2. Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg 39 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 39 Studenttevredenheid 39 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 40 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten 43 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 43 Facet 6.2. Onderwijsrendement OORDEELSCHEMA 47 Beoordeling hbo bacheloropleiding BI, Croho Beoordeling hbo bacheloropleiding I, Croho Beoordeling hbo bacheloropleiding TI, Croho BIJLAGEN 50 Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV Programma en gesprekspartners Curricula Vitae en onafhankelijkheidsverklaringen Werkwijze, beoordelingsprocedure, beslisregels Hobéon Geraadpleegde documenten

6

7 DEEL 1 1. MANAGEMENT SAMENVATTING 1.1. Integraal advies Hobéon Certificering adviseert de NVAO de hbo bachelor opleidingen Bedrijfskundige Informatica (voltijd, deeltijd en duaal, croho 34404), Informatica (voltijd, deeltijd en duaal, croho 34479) en Technische Informatica (voltijd en duaal, croho 34475), verzorgd door Christelijke Hogeschool Windesheim in Zwolle te accrediteren. Dit advies wordt in onderhavig rapport gefundeerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 1

8 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 2

9 2. INLEIDING Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de hbo bachelor opleidingen Bedrijfskundige Informatica (voltijd, deeltijd en duaal, croho 34404), Informatica (voltijd, deeltijd en duaal, croho 34479) en Technische Informatica (voltijd en duaal, croho 34475) verzorgd door Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review en de daarbij behorende onderliggende documenten. Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is geweest Beoordelingskader hbo bacheloropleidingen van augustus De audit heeft plaatsgevonden op 14 april Het programma van de audit is opgenomen in Bijlage I. Het auditteam werd gevormd door de heren Van der Hoorn, Joosten, Van Dijk, Smits en Frederik. De in dit team aanwezige expertise is in onderstaand schema zichtbaar. Werkveld vak / discipline onderwijs kwaliteitszorg /audit studentperspectief Voorzitter: R.J.M. van der Hoorn MBA X X Werkvelddeskundige: A.J.H. van Dijk CMC RI X X X Vakdeskundige: Prof. Dr. Ir. S.M.M. Joosten X X X Student: K. Smits, Haagse Hogeschool X Secretaris: mr. J.A. Frederik X X X 2.1. Meerdere opleidingen, één audit Generieke benadering Hobéon Certificering beoordeelt zoveel mogelijk onderwerpen en facetten uit het NVAObeoordelingskader, op een zo hoog mogelijk aggregatieniveau. Specifieke aspecten die per cluster, opleiding en/of opleidingsvariant afzonderlijk en zelfstandig zijn beschreven, worden telkens op dat niveau beoordeeld. Door de gemeenschappelijke aspecten slechts eenmaal te beoordelen, op het niveau waarop ze worden aangestuurd en geborgd, wordt de accreditatielast voor de daaronder liggende niveaus beperkt. De drie informatica opleidingen, onderwerp van deze rapportage, kenmerken zich door hun onderlinge samenhang en hun inhoudelijke samenwerking. Hobéon Certificering heeft haar opzet van het beoordelingsproces en de rapportage hierop afgestemd. Een aantal aspecten is voor alle opleidingen gelijk. Daarbij gaat het om (een deel van) de doelstellingen, personeelsbeleid en kwaliteitszorg. Ook minoren en lectoraten komen in dit gemeenschappelijke deel aan de orde. Op het niveau van de afzonderlijke opleidingen hebben wij gesproken met docenten, studenten, curriculumcommissies, toets- en examencommissies. Tevens hebben wij studiemateriaal zoals toetsen, afstudeerscripties en andere werk van studenten beoordeeld. De laatstgenoemde materialen zijn opleidingsspecifiek en in de beoordeling van elke opleiding zelf opgenomen. Tijdens de audit kwamen eerst de generieke onderwerpen aan de orde, dan volgde verificatie op opleidingsniveau. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 3

10 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 4

11 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDINGEN Organisatie waarbinnen de opleidingen worden aangeboden Windesheim is als brede instelling voor hoger onderwijs een maatschappelijke onderneming. Zij is een innovatief kennis- en expertisecentrum dat individuen en mensen in organisaties uitdaagt zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke, waarde(n)volle en zelfbewuste professionals. Windesheim kiest en handelt vanuit zijn identiteit. Deze vindt haar oorsprong in de christelijke godsdienst en cultuur en de daarin wortelende levensbeschouwelijke overtuigingen en inspiraties. Windesheim wil zijn onderwijs laten aansluiten bij de leervragen en leermogelijkheden van de individuele student, en het onderwijs laten bijdragen tot zelfbewuste professionals die zelf de Windesheim verzorgt ruim 50 beroepsopleidingen, die zijn ondergebracht in 11 Schools, waaronder de School of Information Sciences (SIS). De SIS biedt in Zwolle de opleidingen Technische Informatica (TI), Bedrijfskundige Informatica (BI) en Informatica (I) aan. Alle opleidingen leiden op voor de titel Bachelor of ICT. De opleidingen I en BI worden tevens in een deeltijdvariant variant aangeboden. De opleidingen worden ook in duale varianten aangeboden. De curricula van de deeltijd opleidingen is inhoudelijk identiek aan het curriculum van de voltijd opleiding, maar kan verschillen in de uitwerking wat werkvormen, toetsing en studiebegeleiding betreft. Het aantal duale studenten is dermate gering (momenteel zijn het er drie), dat deze geen apart curriculum hebben maar een programma op maat, onder regie van de examencommissie. De SIS wil het kennisknooppunt zijn op het gebied van informatie- en communicatie technologie. Zij wil de persoonlijke en professionele ontwikkeling stimuleren van alle mensen die zich op bachelor- en masterniveau willen scholen in ICT. De SIS wil zich daarbij profileren als kennisknooppunt, waar onderwijs, onderzoek en ondernemen bij elkaar komen. De SIS onderscheidt zich door ICT ers op te leiden die business awareness hebben, maatschappelijk betrokken zijn en op communicatieve wijze de bedrijfsprocessen kunnen ondersteunen. Studenten populatie De afgelopen jaren is de instroom gestabiliseerd tot zo n 212 studenten per jaar. Het totale aantal studenten bij de SIS is 653. De verdeling van de studierichtingen ziet er als volgt uit: Informatica 373 studenten Bedrijfskundige Informatica 208 studenten Technische Informatica 72 studenten. Hiervan doen 44 studenten een deeltijd BI opleiding en 45 studenten een deeltijd informatica opleiding. De School heeft op dit moment 47 medewerkers, waarvan 34 fte docent is. Studieduur en varianten Elke opleiding heeft een studielast van 240 EC (European Credits) en daarmee een studieduur van 4 jaar. Deze studieduur kan verkort worden door het aanvragen van een EVC/maatwerktraject (vrijstellingen en werkervaring), sneller studeren of het aanvragen van vrijstellingen (b.v. bij een mbo-ict vooropleiding, afgebroken hbo/wo opleiding etc). Organisatie De School is georganiseerd rond vier resultaatverantwoordelijke teams (RVT s) met daarboven het management team en het bedrijfsbureau. Dit geeft de volgende teams: Instroom voor werving en selectie én voor het verzorgen van het onderwijs in de propedeuse. Bedrijfskundige Informatica voor de opleiding Bedrijfskundige Informatica in de verschillende vormen Informatica Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 5

12 voor de opleiding Informatica in de verschillende vormen Technische Informatica voor de opleiding Technische Informatica in de verschillende vormen. Deze teams worden aangestuurd door het Management team, bestaande uit een directeur en twee opleidingsmanagers en ondersteund door het Bedrijfsbureau. Benchmark De drie opleidingen van de SIS worden in de Keuzegids Hoger Onderwijs vergeleken met andere opleidingen in Nederland. In deze benchmark staan deze opleidingen al jaren achtereen in de top drie. De SIS streeft naar een marktaandeel van 7% (instroom). Met name bij de I en TI is dit streefcijfer niet gehaald en blijft de verwachte groei uit. Dit blijkt vooral te zitten in het aantal mbo-studenten, dat niet voor de SIS gekozen heeft, maar voornamelijk hebben gekozen voor Saxion, omdat de aansluiting op hun mbo vooropleiding daar beter lijkt. Het komend jaar zal team instroom hier aandacht aan geven om de aansluiting te verbeteren en daarmee de instroom te vergroten. Inkleuring landelijk profiel Studenten kunnen kiezen tussen drie verschillende opleidingen: Bedrijfskundige Informatica, Informatica en Technische Informatica. Bedrijfskundige Informatica De werkzaamheden van een Bedrijfskundig Informaticus (BI er) zijn verwerkt in competenties, beroepstaken en beroepsproducten. Voor de BI er hebben deze te maken met bedrijfsprocessen en de daarbij behorende informatiesystemen, te weten: analyseren om te komen tot verbetervoorstellen; adviseren van beleid om te komen tot een optimale inzet van ICT ten behoeve van de bedrijfsvoering; ontwerpen van een bedrijfsproces en het daarvan afgeleide informatiesysteem; organiseren en implementeren hiervan; in een veranderende organisatie reageren op de gevolgen voor proces en systeem. De gebruikte contexten waarin deze werkzaamheden worden uitgevoerd zijn IT Service Management (ITSM) en Business Intelligence. Informatica De werkzaamheden van een Informaticus richten zich op softwaresystemen, informatiesystemen en computersystemen, te weten: uitvoeren van onderzoek om te komen tot de architectuur van een systeem; adviseren met betrekking tot een optimale inzet van systemen in een gebruiksomgeving; ontwerpen en bouwen van systemen; implementeren van systemen; beheren en onderhouden van systemen. De gebruikte contexten waarin deze werkzaamheden worden uitgevoerd zijn Gaming en Webtechnology. Technische informatica De werkzaamheden van een Technisch Informaticus liggen op het vlak van technische bedrijfsprocessen, technische informatiesystemen, embedded software en technische processen, te weten: analyseren van technische systemen en (bedrijfs)processen; analyseren van de interactie met de omgeving met een technisch systeem; adviseren met betrekking tot inzet van systemen in een technische omgeving; ontwerpen en bouwen van een systeem en van de koppeling van verschillende systemen; implementeren van een technisch informatiesysteem; technisch beheer van de infrastructuur en van technische informatiesystemen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 6

13 De gebruikte contexten waarin deze werkzaamheden worden uitgevoerd zijn Embedded Systems en Productieautomatisering. Minorenbeleid Conform de Windesheim Onderwijs Standaarden (WOS) heeft elke opleiding een major van 180 EC en twee minoren van 30 EC. De minoren worden ingevuld als een verbreding. Dit kan zowel een half jaar onderwijs zijn bij een verwante opleiding als een half jaar onderwijs zijn bij een niet verwante opleiding. Een aantal minoren is op voorhand door de examencommissie goedgekeurd en staan in de studiegids vermeld. Deze minoren mag de student kiezen, zonder expliciete toestemming van de examencommissie. Lectoraten - Versterking van de kennisinfrastructuur Windesheim werkt intensief aan de kwaliteitsverhoging van de kennisontwikkeling en kenniscirculatie. Daartoe gaan de diverse lectoraten samenwerken met de Schools in zogenaamde kenniscentra. Door deze samenwerking verwacht Windesheim de kwaliteit en de innovatie van haar opleidingen en dienstverlening aan ondernemingen en instellingen in de omgeving een extra impuls te geven. De School is ingedeeld in het kenniscentrum Techniek. In dit kenniscentrum zit het lectoraat ICT & Care dat voor de SIS het meest aansluit bij haar opleidingen. Op dit moment participeren drie docenten in dit lectoraat en voeren onderzoek uit. Ook is er is een verbredende minor ontwikkeld dat vanuit dit lectoraat (onderzoeks-)opdrachten uitvoert. Kortom zowel studenten als docenten zijn bij dit lectoraat betrokken. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 7

14 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 8

15 4. VORIGE ACCREDITATIE In juni 2004 zijn de opleidingen gevisiteerd door de NQA en op 10 mei 2005 is de positieve beslissing tot accreditatie van de NVAO ontvangen. Aanbevelingen van NQA zijn vertaald naar verbeteracties. Daarnaast is een MT-lid verantwoordelijk gesteld voor kwaliteitszorg en zijn een kwaliteitsmanager en een kwaliteitsfunctionaris aangesteld. Hiermee wordt de uitvoering en borging van de PDCA-cyclus veiliggesteld en tevens de voortgang van de verbeteracties bewaakt middels spiegelmomenten. In september 2008 is een interne audit gehouden, waarin teruggeblikt is op de acties en resultaten. Acties nav visitatie juni Verbeteren rapportages. De School heeft door naar rapportages van andere opleidingen te kijken, met andere kwaliteitsmedewerkers in gesprek te gaan en de dienst Student en Onderwijszaken (SOS) te bevragen, haar argumentaties verbeterd. Daarnaast is gekeken naar welke onderzoeken ingezet kunnen worden voor de onderbouwing. Hierdoor wordt voor de medewerkers en studenten duidelijk wat het belang is van de onderzoeken en rapportages. 2. Aansluiting voor mbo instroom. In samenwerking met het mbo is er in de propedeuse een half jaar onderwijs ontwikkeld waarin de kennis en vaardigheid van het mbo-ict is opgenomen. Hierdoor kunnen de mbo ers vrijstelling krijgen voor dit half jaar, waardoor een betere aansluiting op het mbo gegarandeerd is. De examencommissie bewaakt deze vrijstellingen. 3. Toetscriteria voor PPO. De toetscriteria voor PPO (inmiddels is dit hernoemd naar het meer gebruikelijke: SLB) zijn aangescherpt. Ook zijn er vanuit Windesheim richtlijnen gekomen en is er in Windesheimbrede werkgroepen gesproken over de invulling ervan. Daarnaast is er vanuit de School een coördinator SLB aangesteld die zorg draagt voor de toetscriteria en kritisch volgt of alle SLB ers deze criteria op de juiste wijze hanteren. De kwaliteit hiervan wordt in de ISEK evaluaties getoetst en waar nodig verbeterd. 4. Toetsbeleid ontwikkelen. Er is toetsbeleid ontwikkeld in studiejaar En om aan te sluiten op de WOS (het Windesheimbreed didactisch model) is dit toetsbeleid herzien in het document Toetsbeleidsplan Instroom assessment. Het instroom assessment is samen met de VU ontwikkeld en in studiejaar als pilot ingevoerd. Dit is goed bevallen en sindsdien wordt het elk jaar gebruikt. De individuele resultaten worden binnen het SLB-traject met de studenten besproken. 6. Gastdocenten. Vrijwel iedere periode wordt er gebruik gemaakt van gastdocenten. Het bedrijfsbureau houdt bij welke gastdocenten bij de School zijn geweest en welke onderwerpen ze hebben gedoceerd. 7. PPO lokalen. Het aantal PPO/SLB lokalen is uitgebreid van 6 naar 10. Dit is een duidelijke verbetering. Daarnaast hebben zijn veel meer werkplekken voor studenten gecreëerd in de gangen, met stroomvoorziening, zodat ook daar studenten kunnen werken. Ook zijn er twee gespreksruimten voor docenten gemaakt, waardoor docenten niet meer voor overleg in de PPO/SLB lokalen gaan zitten. 8. Borgen van verbeteracties. Er is een handboek kwaliteitszorg opgesteld voor de School waarin zowel het INK-model als de NVAO onderwerpen geborgd zijn. Er zijn keuzes gemaakt en dit is vastgelegd in een onderzoekskalender en doorlopen daarmee de hele PDCA cyclus. De verbeteracties worden voor elk onderzoek geborgd in een verbeterformulier waar het onderzoeksresultaat op vermeld staat, de voorgenomen verbetering, de prioriteit en de deadline. De kwaliteitsfunctionaris checkt periodiek, tenminste elk halfjaar, of de acties inderdaad tot verbeteringen hebben geleid Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim, 1.0 9

16 en zet dan de datum op het formulier. Elk halfjaar wordt het managementteam middels een kwaliteitsrapportage geïnformeerd over de stand van zaken. 9. Deeltijd aanpassen aan voltijd programma. Het implementeren van het curriculum van de voltijd opleidingen in de deeltijd is op dit moment nog in volle gang. De eerste twee studiejaren draaien al en de komende perioden zullen de overige onderdelen worden geïmplementeerd. Interne visitatie oktober 2008 Uit de terugkoppeling van het visitatiepanel naar de School: De leiding van de School of Information Sciences heeft met de verschillende strategische documenten, waarin aangegeven: Missie, visie & strategie, Organisatie SIS, Ondernemingsplan, het nieuwe elan van de School neergezet. Het opvallende aan de aanpak is geweest, het bewust sturen op de betrokkenheid en de bijdrage van de medewerkers op deze plannen met als doelstelling te komen tot een breed gedragen beeld. Het management heeft daarbij bewust gekozen voor het bouwen van vertrouwen, voor het transparant communiceren, met als inzet te komen tot een open en professionele cultuur. SIS staat nu aan de vooravond van het realiseren van de gezamenlijke ambities en het behalen van de beoogde successen. Acties naar aanleiding van de interne visitatie a. Effectueren van verbeteringen op organisatieniveau. Inmiddels is verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie gebracht en is gestart met resultaat verantwoordelijke teams (RVT s). Ook is de focus binnen de teams van onderwijsontwikkeling en onderwijsuitvoering verbreed naar onderzoek, ondernemen, professionalisering en internationalisering. b. Borging/beheersing/verbetering van processen. Er is een begin gemaakt met het consistent maken van de documenten en ze te integreren, door ze samen te voegen. De bijdrage die elk team gaat leveren aan het activiteitenplan van de School is vastgelegd in een document. c. Medewerkerspanel. Bij het invoeren van de RVT s was er wat onrust binnen de SIS. Als er zaken niet goed lopen, dan wordt dit besproken. Om dit goed te monitoren is de frequentie van het medewerkerspanel verhoogt naar vier keer per jaar (elke periode 1 keer). d. Prioriteren Niet te veel dingen tegelijk vragen van de medewerkers en prioriteiten stellen. Het MT heeft vooral gestuurd op O 3 Pi en heeft deze vijf lijnen afgelopen jaar vastgehouden. Hierin staat O3 voor onderwijs, onderzoek en ondernemen, de P geeft professionalisering aan en de I staat voor internationalisering. e. Successen delen en vieren. Het wordt meer en meer een cultuur om successen te delen en te vieren. Recent zijn bijvoorbeeld de mensen die geslaagd zijn voor een cursus even in het zonnetje gezet, zijn positieve resultaten expliciet benoemd en is er even bij stil gestaan (zoals het binnenhalen van een drietal subsidies, een docent die het voor elkaar heeft gekregen om samen met een bedrijf een innovatievoucher aan te vragen etc.). f. Geen wisselingen in een winnend team Door de afspraken en ambities per team te borgen in een soort teamcontract is het voor iedereen duidelijk wat er moet gebeuren. Elk teamlid heeft dit contract kunnen beïnvloeden en heeft hierover binnen zijn eigen team meegedacht en meegepraat. Het urgentiebesef is bij elk teamlid aanwezig. Dit geeft een goede basis voor de verandering. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim,

17 DEEL 2 OORDEEL OP FACETNIVEAU 5. ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER 1. Doelstellingen opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk) Oordeel: Goed De competenties van de opleidingen komen overeen met de beroepscompetenties voor de bachelor of ICT, uitgegeven door de HBO-I stichting. Het auditteam is van oordeel dat deze competenties goed aansluiten bij de behoefte van het beroepspraktijk in de verschillende domeinen. De opleidingen geven de indruk midden in de samenleving te staan. Dit oordeel van het auditteam is gebaseerd op de volgende overwegingen: Beroepsprofiel Het landelijk Beroeps- en Opleidingsprofiel Bachelor of ICT: een competentiegerichte profielbeschrijving is in 2004 door de HBO-I-Stichting, een vertegenwoordiging van de gezamenlijke ICT-opleidingen in het hbo, opgesteld. Dit profiel is gelegitimeerd door het beroepenveld doordat het HBO-I-Platform dit profiel ter beoordeling heeft voorgelegd aan een groot aantal bedrijven en organisaties. Dit profiel is vergeleken met internationale profielen. Deze profielbeschrijving geldt voor de opleiding Informatica (voltijd, deeltijd, duaal), voor de opleiding Bedrijfskundige Informatica (voltijd, deeltijd en duaal) en voor de opleiding Technische Informatica (voltijd en duaal) als leidraad. Competenties Om van de profielbeschrijving te komen tot competenties gebruikt de SIS de, in het landelijk Beroeps- en Opleidingsprofiel beschreven, 15 bouwstenen welke de basis vormen van de competenties waarover een afgestudeerde Bachelor of ICT dient te beschikken. De 15 bouwstenen zijn onderverdeeld naar 10 bouwstenen voor algemene hbo-competenties en 5 bouwstenen voor beroepsspecifieke competenties. De 10 algemene competenties zijn de generieke kernkwalificaties van de commissie Franssen die vertaald zijn naar competenties voor de ICT-sector. De 5 beroepsspecifieke bouwstenen zijn: analyseren, adviseren, ontwerpen, realiseren en beheren. Zij zijn voorzien van specifieke competenties en van inkleuringen naar typische beroepskenmerken (gericht op BI, I, TI en op andere ICT-opleidingen). In het landelijk Beroeps- en Opleidingsprofiel wordt een pas afstudeerd BI-er omschreven als: De bachelor of ICT die zijn of haar competenties vooral inzet ter optimalisering van bedrijfsprocessen met behulp van ICT. Voor de pas afgestudeerd I-er staat beschreven dat het ontwerpen, bouwen en implementeren van ICT-systemen centraal staat. Voor de TI-er geldt deze laatste beschrijving eveneens, zij het dat vooral gaat om ICT-systemen ten behoeve van de product- en productieautomatisering. In het Opleidingskader SIS zijn de 5 specifieke competenties (of bouwstenen) voor de I, BI en TI uitgewerkt naar bijbehorende gedragsindicatoren en beroepsproducten. Uit de competentieset valt op te maken dat de verschillen vooral de inkleuringen betreffen: analyseren en ontwerpen gaat bij I meer om software, bij de TI om embedded software en bij de BI gaat het om processen en bedrijfsvoering. Realiseren bij I en TI betreft vooral het programmeren en bouwen van software en bij BI het inrichten en het configureren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim,

18 Adviseren is in zijn algemeenheid meer een typische BI competentie en gaat voor de BI verder dan bij de andere opleidingen. De verantwoordelijke managers van de opleiding van de SIS waren tijdens de audit lid van de stichting HBO-I en nemen actief deel aan een landelijke werkgroep van deze stichting met het doel de bodies of knowledge van de ICT-opleidingen een meer expliciete plaats te geven in het landelijk Beroeps- en Opleidingsprofiel Bachelor of ICT: een competentiegerichte profielbeschrijving. Zelfsturing op studie en loopbaan In het Opleidingskader SIS wordt het belang aangegeven dat de opleiding hecht aan de algemene competenties: sociaalcommunicatieve bekwaamheid en inlevingsvermogen en leervermogen. Windesheim breed is een 11 de algemene competentie ingevoerd zelfsturing op de eigen studie en loopbaan, waarmee onder meer vergroting van het inlevingsvermogen en leervermogen van de student wordt beoogd. Validatie door het beroepenveld De competentieset is besproken in de Raad van Advies van de SIS. Deze Raad komt tenminste elk jaar bijeen en heeft in de afgelopen jaren positief geadviseerd over de opzet van het curriculum. Ook heeft de raad suggesties gedaan over belangrijke ontwikkelingen in het werkveld. Tevens is de competentieset en het curriculum van alle opleidingen met het beroepenveld besproken tijdens een intensieve workshop op een bedrijvendag. Dit vindt minimaal één keer per jaar plaats. Internationale referentie De SIS wil zich aansluiten bij relevante internationale ontwikkelingen door onder meer aandacht te geven aan interculturele communicatie en beroepsgericht Engels. Dit wordt gedaan in de vorm van het aanbieden van een module English for IT in semester 3 van alle opleidingen en door een Engelstalige minor aan te bieden in elke opleiding. Vanaf september 2010 wordt de module interculturele communicatie aan geboden. Ook bestaan er samenwerkingsverbanden met universiteiten in Roemenie, Polen en Spanje: jaarlijks komen 5 á 6 studenten vanuit deze universiteiten hier een of meer studieonderdelen volgen. De competentieset is met deze partners besproken en er is voor een goede aansluiting gezorgd, zodat de minoren die de internationale studenten bij de SIS volgen aansluiten bij het beeld van de aangeboden minoren en de beginsituatie van de buitenlandse studenten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim,

19 Facet 1.2. Niveau: Bachelor De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor Oordeel: Voldoende Naar het oordeel van het auditteam voldoen de opleidingen aan de basiskwaliteit op het bovengenoemde criterium en beoordeelt dit facet als voldoende op grond van de constatering dat de opleidingen het bachelorniveau gedefinieerd hebben op een wijze die beantwoordt aan de vijf Dublin Descriptoren en zij hebben deze descriptoren expliciet gekoppeld aan de onderscheiden eind-kwalificaties. Dit oordeel van het auditteam is gebaseerd op de volgende overwegingen: Overwegingen Het auditpanel heeft geconstateerd dat de elf algemene competenties en de vijf specifieke competenties van de SIS aansluiten bij het Bachelorniveau van de algemene, internationaal geaccepteerde Dublin Descriptoren. De competenties zijn geoperationaliseerd naar gedragsindicatoren en beroepsproducten. In leerplanschema s van de opleidingen BI, I en TI zijn de competenties verbonden met de beroepstaken (met bijbehorende kennisgebieden). Deze beroepstaken zijn uitgewerkt naar drie beheersniveaus: het basisniveau, gevorderd niveau en het bachelorniveau. Het beheersen van het bachelorniveau moet door de student in de laatste drie semesters en bij de voltooiing van de afstudeeropdracht op alle competenties (integraal) worden aangetoond In de toetsplannen van de onderwijseenheden en in het beoordelingsformulier van het afstuderen worden de gedragsindicatoren en toetscriteria gekoppeld aan de competenties. Hiermee borgen de opleidingen dat deze worden afgedekt in de opleiding. Dublin Descriptoren (Bachelorniveau) Kennis en inzicht: heeft aantoonbare kennis/inzicht op vakgebied (aansluitend bij minimaal niveau V.O. ) functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Toepassen kennis en inzicht: in staat om kennis/inzicht zodanig toe te passen, dat dit een professionele beroepsbenadering weergeeft beschikt over competenties voor opstellenen verdiepen van argumentaties en voor oplossen problemen op vakgebied Oordeelsvorming: in staat om relevante gegevens (meestal op vakgebied) te verzamelen en te interpreteren met als doel een oordeel te vormen mede gebaseerd op (afweging van) relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten Communicatie: in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten Algemene Competenties Brede professionalisering Multidisciplinaire integratie Transfer en brede inzetbaarheid (Wetenschappelijke) toepassing Probleemgericht werken Creativiteit en complexiteit in handelen Methodisch en reflectief denken en handelen Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid Sociaalcommunicatieve bekwaamheid Basiskwalificering voor managementfuncties Specifieke Competenties Analyseren Adviseren Ontwerpen Realiseren Beheren Analyseren Adviseren Ontwerpen Realiseren Beheren Analyseren Adviseren Ontwerpen Adviseren Realiseren Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim,

20 De opleidingen binnen de SIS kennen een CROHO inschrijving en afgestudeerden voeren de titel Bachelor of ICT. Hiermee voldoet de opleiding aan het bachelor-master systeem conform de Verklaring van Bologna. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleidingen BI, I en TI, Hogeschool Windesheim,