Aan de slag met maatschappelijke stages. Handreiking voor woningcorporaties

Transcriptie

1 Aan de slag met maatschappelijke stages Handreiking voor woningcorporaties

2 Inhoud Voorwoord Samenvatting Inleiding 1 Inleiding Leeswijzer 4 2 Corporaties en maatschappelijke stage Maatschappelijke stage; wat is het? Onderscheid stagevormen Belangrijke spelers bij maatschappelijke stage Mogelijke rollen voor corporaties 10 3 Corporatie als stagebieder Meerwaarde van rol als stagebieder Concrete invulling rol en takenpakket Randvoorwaarden voor succesvolle stagebieder Aan de slag! 14 4 Corporatie als stagebieder 25 Corporatie als ondersteuner van een stage-activiteit Meerwaarde van rol als ondersteuner Concrete invulling en takenpakket Randvoorwaarden voor succesvolle ondersteuning Aan de slag! 28 25

3 3 Voorwoord Woningcorporaties en maatschappelijke stages zijn een gouden combinatie. Dat kan ook haast niet anders als u weet dat corporaties midden in de maatschappij staan en altijd in de buurt zijn. Dus ook in de buurt van scholen. Maatschappelijke stages bieden een unieke kans aan jongeren en aan corpora-ties om elkaar beter te leren kennen. Maatschappelijke stages zijn niet alleen goed en nuttig voor de jongere zelf, maar ook voor degenen waarmee en waarvoor de maatschappelijke stage wordt uitge-voerd. De wooncarrière van jongeren start meestal via een woning van een corporatie. Daarnaast spelen cor-poraties een belangrijke rol in het creëren van voorzieningen voor jongeren in hun eigen woon- en leefomgeving. Daarvoor is het belangrijk dat woningcorporaties weten welke behoefte jongeren hebben en dat jongeren weten wat woningcorporaties hen kunnen bieden. Maatschappelijke stages bieden hiervoor een prachtige mogelijkheid, naast het besef dat jongeren een eigen verantwoordelijkheid heb-ben voor hun eigen woon- en leefomgeving. Dat jongeren eigen verantwoordelijkheid hebben en ne-men in hun eigen leefomgeving, bleek onder meer uit de gezamenlijk door woningcorporaties en scho-len opgezette project Zo wil ik wonen. Het project daagde jongeren uit eigen oplossingen te bedenken voor hun woon- en leefsituatie. Bij de slotmanifestatie op 15 december 2006 in het NeMo werd in het Jongeren Lagerhuisdebat ook duidelijk dat veel jongeren een verplichte maatschappelijke stage belangrijk en nuttig vinden. Naast de meer persoonlijke behoefte van jongeren om hun maatschappelijke stage bij een woningcor-poratie te lopen, hebben ook corporaties belang bij een grote behoefte van jongeren. Die is tweeledig. Enerzijds bieden maatschappelijke stages de mogelijkheid om jongeren kennis te laten maken met de sociale woningsector en het werk van corporaties. Anderzijds bieden maatschappelijke stages de mo-gelijkheid om jongeren wellicht te interesseren voor een mogelijke carrière in de corporatiebranche. Deze handreiking biedt corporaties een praktische ingang om met maatschappelijke stages aan de slag te gaan. Bewust is gekozen voor een digitale versie, zodat regelmatig nieuwe ervaringen en voor-beelden kunnen worden toegevoegd. Dat horen wij graag van u. Uw ervaringen met maatschappelijke stages, of ze nu zeer positief of minder positief zijn, kunnen andere jongeren en corporaties helpen goede stageplaatsen te creëren. De handreiking is mede tot stand gekomen door Marleen Alblas en Hanneke Mateman van Movisie. En het belangrijkste: Maatschappelijke stages zijn vooral leuk en leerzaam, zowel voor jongeren als corporaties. Rob Ravestein, Aedes vereniging van woningcorporaties

4 4 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Woningcorporaties richten zich van oudsher op het bouwen, beheren en verhuren van betaalbare woningen. De laatste jaren zien corporaties het in toenemende mate als hun taak ervoor te zorgen dat de huurders prettig wonen in huis en wijk. Het zorg dragen voor kwaliteit van de woningen, het betrekken van bewoners bij beleid en beheer, financiële continuïteit, leefbaarheid en wonen en zorg zijn ook werkterreinen van corporaties geworden. Corporaties hechten veel belang aan het stimuleren van de keten leren, wonen en werken en willen inspelen op actuele ontwikkelingen. Een van die ontwikkelingen is de komst van de verplichte maatschappelijke stage in het voortgezet onderwijs 1. Een maatschappelijke stage is een unieke manier voor jongeren om te ervaren hoe het is verantwoordelijkheid te nemen voor een ander of de samenleving. Woningcorporaties zijn organisaties waar jongeren bij uitstek deze ervaringen kunnen opdoen als gebruikers van een woon- en leefomgeving, als mensen van andere leeftijden, culturen of levensbeschouwingen. Veel corporaties zien kansen aan de slag te gaan met deze stage 2. Aedes-voorzitter Willem van Leeuwen heeft in het najaar van 2007 een intentieverklaring ondertekend voor realisatie van minstens stageplaatsen bij corporaties (per schooljaar) 3, oplopend naar stageplaatsen vanaf het jaar Deze handreiking biedt corporaties een praktische ingang met maatschappelijke stages aan de slag te gaan. Bewust is gekozen voor een digitale versie, zodat regelmatig nieuwe ervaringen en voorbeelden kunnen worden toegevoegd. Dat horen wij graag van u. Uw ervaringen met maatschappelijke stages, of ze nu positief of minder positief zijn, kunnen andere jongeren en corporaties helpen goede stageplaatsen te creëren. Maatschappelijke stages zijn vooral leuk en leerzaam, zowel voor jongeren als corporaties 1.2 Leeswijzer Hoofdstuk 1 en 2 geven een beeld van de kansen die maatschappelijke stages u bieden. In hoofdstuk 2 wordt daarbij uitleg gegeven over de verschillende partijen die betrokken zijn bij de maatschappelijke stage en de rol die zij spelen. Vervolgens wordt ingegaan op de rol die een corporatie op lokaal niveau kan spelen. Er zijn grofweg twee scenario s voor corporaties; 1 Wanneer we in deze handleiding spreken over de maatschappelijke stage, bedoelen we de maatschappelijke stage als verplicht lesonderdeel voor middelbare scholieren. Op deze stage richt zich ook het plan van aanpak Samen leven kun je leren van het ministerie van OCW (en VWS). In deze handleiding richten we ons NIET op de beroepsgerichte stages of de maatschappelijke stages in het middelbaar of hoger beroepsonderwijs. Voor een overzicht van verschillen tussen deze stagevormen, zie paragraaf Uit onderzoek van Aedes (2007) blijkt dat 90% van de corporaties bereid is aan de slag te gaan met maatschappelijke stage. 3 Voor meer informatie, zie de Intentieverklaring Maatschappelijke Stages op Aedesnet (dossier maatschappelijke stage)

5 5 De corporatie als stagebiedende organisatie of de corporatie als ondersteuner van een lokaal stageproject. Het eerste scenario wordt uitgewerkt in hoofdstuk 3, het tweede in hoofdstuk 4. De opbouw van deze hoofdstukken is hetzelfde. Achtereenvolgens worden de volgende punten besproken: Redenen om de rol van aanbieder of ondersteuner op te pakken, Concrete taken van de corporatie behorende bij die specifieke rol Randvoorwaarden voor het innemen van die rol. Elk van beide hoofdstukken wordt afgesloten met een stappenplan met daarbij aandachtspunten en tips. Hoewel de rollen verschillen, vertoont een aantal stappen in beide scenario s overeenkomst. Ook zijn daarbij enkele tips hetzelfde. Juist vanwege het volledige beeld dat we willen geven, staan in beide scenario s alle tips die op dat moment van toepassing zijn, beschreven. Dit betekent dat een aantal tips en aandachtspunten in zowel hoofdstuk 3 als 4 naar voren wordt gebracht. Ter afsluiting vindt u achterin de handleiding een aantal bijlagen. Deel 1 bestaat uit werkdocumenten die u op weghelpen wanneer u concreet aan de slag wilt gaan met het uitvoeren van uw rol en bijbehorende taken. Deel 2 bestaat uit documenten met achtergrondinformatie over de maatschappelijke stage, het onderwijs en het vrijwilligerswerk in Nederland.

6 6 2 Corporaties en maatschappelijke stage 2.1 Maatschappelijke stage; wat is het? In het najaar van 2007 is onder de naam Samen leven kun je leren het officiële plan van aanpak maatschappelijke stage gepresenteerd. De maatschappelijke stage heeft als doel dat alle jongeren tijdens hun schooltijd kennis maken met én een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving. De stage is leuk en zinvol voor de leerling; die merkt dat zijn inzet ertoe doet. Tegelijkertijd is het ook nuttig voor de samenleving. Het gaat om een stage van minimaal 72 uur. Vanaf 2011 is de stage verplicht voor alle middelbare scholieren. De stage duurt vanaf dat moment minimaal 72 uur. In de aanloopperiode naar 2011 toe, zijn de stages vaak nog wat korter van duur, in veel gevallen rond de 30 uur. De stage wordt uitgevoerd door middelbare scholieren tussen 12 en 18 jaar die een opleiding volgen op het VMBO, HAVO of VWO. In de praktijk blijkt dat het veelal gaat het om leerlingen tussen de 15 en 17 jaar oud (de derde of vierde klas) vanwege het feit dat zij beter in staat zijn zelfstandig te werken dan brugklassers of tweedejaars leerlingen. De maatschappelijke stage vindt plaats binnen een vrijwilligersorganisatie of een professionele non-profitorganisatie. Ook kan het gaan om een stageopdracht bij een maatschappelijke activiteit van een bedrijf of een groep burgers. Stages bij organisaties of bedrijven met een winstoogmerk zijn níet toegestaan, tenzij de stage plaatsvindt bij een maatschappelijk project van dit bedrijf. Het idee achter een maatschappelijke stage is dat leerlingen een opdracht uitvoeren waarbij ze iets extra s kunnen betekenen voor anderen. Denk aan zieken, ouderen, kinderen, asielzoekers of wijkbewoners. Juist hierdoor biedt het u als corporatie kansen samen met deze jongeren aan de slag te gaan voor de wijk(bewoners)! Kernkenmerken maatschappelijke stage: Duur 72 uur, middelbare scholieren, jaar, bij non-profitorganisatie Voor meer details over de invulling van en randvoorwaarden aan de maatschappelijke stage, zie bijlage Onderscheid stagevormen De maatschappelijke stage is duidelijk anders dan de beroepsstage of snuffelstage. De stages verschillen op stageplaats, doel, winst, stageopdracht, begeleiding en leeftijd. Deze verschillen zijn in figuur 2.1 schematisch weergegeven.

7 7 Figuur 2.1 Verschillen in stagevormen Snuffelstage Beroepsstage Maatschappelijke stage Stageplaats Leerling loopt stage bij een maatschappelijke organisatie of commercieel bedrijf. Leerling loopt stage bij een commercieel bedrijf of bij een maatschappelijke organisatie, benoemd als erkend leerbedrijf. Leerling loopt stage bij een maatschappelijke organisatie, bij een maatschappelijk project van bedrijf (dus niet gericht op winst, maar op nut voor de samenleving) of burgers (burgerinitiatief) Doel Leerling neemt een kijkje in de keuken van een sector of breder van het Leerling maakt kennis met een toekomstig beroep en leert in de praktijk vaardigheden aan om het Leerling maakt kennis met vrijwilligerswerk en leert iets doen voor een ander zonder er direct iets voor terug te krijgen (in geld). werkend leven. beroep later goed uit te kunnen oefenen. Opbrengst/ winst Leerling leert een stukje samenleving en werksector kennen. Stage heeft profijt voor de leerling en eventueel ook voor de stagebieder. Stage moet zinvol zijn voor de leerling (die merkt dat zijn inzet ertoe doet) en voor de samenleving (die merkt dat er leuke dingen gebeuren). Er is een balans tussen waarde voor de leerling en waarde voor de samenleving (de ander of naaste). De stagebieder krijgt hulp bij maatschappelijke activiteiten en maakt kennis met jongeren. Maar de winst is niet direct voor de organisatie zelf. Opdracht Leerling kijkt mee en ondersteunt door uitvoering van kleine klusjes. Weinig eisen verbonden aan de stage. Leerling voert een opdracht uit waarbij hij/zij verplicht een aantal competenties moet aanleren. De opdracht is aan (door de school bepaalde) eisen gebonden. Leerling voert een opdracht uit die waarde heeft voor de samenleving. Er zijn geen inhoudelijke eisen verbonden aan de stage. Het is mooi meegenomen als leerlingen competenties ontwikkelen tijdens het uitvoeren van de opdracht. Duur De stageduur is kort en varieert van een dagdeel tot een aantal dagen. De stage heeft een grote omvang. Minstens een aantal weken. De stageduur varieert op dit moment van een dag tot zo n 50 uur. Vanaf 2011 duurt de stage officieel minimaal 72 uur. Een school kan er voor kiezen de stage op te knippen in verschillende opdrachten. Begeleiding Vanwege de onbekendheid en jonge leeftijd van leerlingen is de begeleiding intensief. Er worden eisen gesteld aan begeleiders. De begeleider heeft meerdere malen contact met verantwoordelijke coördinator (school of stagemakelaar). Begeleiding is gericht op Begeleiding betekent: uitleg geven over de opdracht, wegwijs maken in de organisatie en bereidt zijn tot beantwoorden van vragen. Contact met school/stagemakelaar is minder intensief. Stagebegeleiding moet wel goed zijn, maar begeleider heeft geen diploma oid nodig om begeleiding te

8 8 het helpen ontwikkelen van mogen bieden. de leerling. Leeftijd De leerling zit in de Leerling zit op de Leerling zit op de middelbare school lagere klassen van de middelbare school (VMBO), (VMBO, HAVO, VWO en soms ook middelbare school praktijkgericht onderwijs, praktijkgericht onderwijs). Leerling is (VMBO en soms op MBO of HBO. Leerling is tussen 12 en 18 jaar, meestal tussen 15 HAVO) tussen de 14 en 20 jaar. en 17 jaar. 2.3 Belangrijke spelers bij maatschappelijke stage De maatschappelijke stage is een lokaal initiatief. Om de stages succesvol te laten verlopen zijn meerdere partijen betrokken. Denk aan de middelbare scholen zelf, de stagebiedende organisaties, de bemiddelaar (ofwel: de stagemakelaar) en de gemeente. Zij zijn de belangrijke spelers in het veld met ieder een eigen taak. Hieronder worden de rollen en concrete taken verder uitgewerkt. In figuur 2.2 zijn ze in schema gezet. Figuur 2.2 Overzicht van partijen en taken Leerling voert stage uit en reflecteert Stagemakelaar brengt vraag en aanbod bij elkaar Stagebieder levert: (in samenwerking met school) stageplek, stagecontract en begeleiding Gemeente ondersteunt stagemakelaar School organiseert en is eindverantwoordelijk voor voorbereiding, stagecontract, begeleiding en evaluatie De school Scholen voor voortgezet onderwijs (VMBO, HAVO en VWO) zijn eindverantwoordelijk voor de maatschappelijke stage, dus verantwoordelijk voor de organisatie van de stage- activiteiten en de kwaliteit van de stages. Concreet heeft een school de volgende taken: Bedenken hoe invulling wordt gegeven aan de stage (duur van de stage, periode van uitvoering, leeftijd leerlingen) ;

9 9 Afstemmen van wensen en voorwaarden van de stage met de stagebieders en stagebemiddelaar; Voorbereiden van de leerlingen op de stage; Zorgen dat iedere leerling een goede en veilige stageplaats krijgt; Checken of er begeleiding bij de stageadressen aanwezig is; Zorgen dat alle leerlingen een stagecontract hebben; Tijdens de uitvoering van de stage contact houden met de leerlingen; Na afloop van de stage evalueren met de leerlingen en andere partijen. Scholen kunnen ervoor kiezen om zelf de coördinatie van het hele stage-activiteiten op zich te nemen. Omdat dit echter veel tijd kost, kiezen veel scholen ervoor om een stagemakelaar in te schakelen. Deze stagemakelaar is de bemiddelende partij. Leerlingen De leerling voert de stage uit. Leerlingen worden op school voorbereid en zoeken zelf of met hulp van de stagebemiddelaar een stageplaats. In sommige gevallen mogen ze ook meedenken over de invulling van de stage. Na afloop van de stage wordt ze gevraagd de stage te reflecteren, vaak in de vorm van een verslag of presentatie in de klas. Stagebieders Leerlingen kunnen maatschappelijke stages lopen bij vrijwilligersorganisaties, professionele non-profitorganisaties en maatschappelijke projecten (zonder winstoogmerk) van bedrijven. Al deze organisaties kunnen dus als stagebieder optreden. De stagebieders bieden een of meerdere stageplaatsen aan die aansluiten bij de wensen van scholen, mogelijkheden van leerlingen en de wettelijk eisen op het gebied van veiligheid, hygiëne en arbeidstijden. De taken van een stagebieder zijn: Bedenken en voorbereiden van een stageopdracht; Opstellen van een stagecontract met de leerling en school; Ontvangen en begeleiden van de leerling tijdens de stage; Meewerken aan de evaluatie van de stage en samenwerking. Voor het bedenken van een geschikte stage-opdracht kunnen organisaties advies vragen aan de school, een stagemakelaar, collega-organisaties of de jongeren zelf. Stagebemiddelaars/ stagemakelaars Een belangrijke taak is het bemiddelen (matchen) van leerlingen en maatschappelijke stageopdrachten. De stagemakelaar bemiddelt tussen de vraag naar en het aanbod van maatschappelijke stageplaatsen. Hij fungeert vaak als tussenpersoon van school en stagebieders. Ook onderhoudt hij contacten met de leerlingen die worden ondersteund bij het vinden van geschikte stageplaatsen. De precieze invulling van de taak wordt afgesproken met de school. Taken voor de stagemakelaar zijn: Afspraken maken met de school over invulling en randvoorwaarden van de maatschappelijke stage; Mogelijke stagebieders informeren over en motiveren voor de maatschappelijke stage; Stagebieders adviseren over passende stageopdrachten; Voorbereiden van leerlingen op de stage;

10 10 Bemiddelen van leerlingen naar stageplaatsen; Volgen en begeleiden van stagebieders; Inspringen bij problemen of vraagstukken van stagebieders; Evalueren met school en stagebieders. Gemeenten Zoals in figuur 2.1 is weergegeven, vormt de gemeente ook een belangrijke partij. De gemeente heeft als taak bij te dragen aan het ontstaan van een effectieve bemiddelings- en ondersteuningsinfrastructuur op lokaal of regionaal niveau voor maatschappelijke stage en vrijwilligerswerk 4. Dit betekent dat de gemeente de volgende taken heeft: Met de beschikbare financiële middelen (gekregen van het ministerie van OCW en VWS) de lokale of regionale stagemakelaar financieel mogelijk maken of door de financiering van opleiding en training ondersteunen; Belangrijke of mogelijke samenwerkingspartners informeren en bij elkaar brengen rond het thema maatschappelijke stage; Financieren van bijeenkomsten en trainingen van stagebieders. Voor de realisatie van de effectieve bemiddelingsstructuur sluiten gemeenten zoveel mogelijk aan bij partijen die lokaal of regionaal al actief zijn in de maatschappelijke stage. Dit betekent in veel gevallen dat steunpunten vrijwilligerswerk of de lokale vrijwilligerscentrale (soms ondergebracht bij een welzijnsorganisatie) de taak van stagemakelaar op zich neemt. 2.4 Mogelijke rollen voor corporaties Welke rol en plaats kunnen corporaties rondom de maatschappelijke stages het best innemen? Gelet op de huidige activiteiten en doelstellingen, zijn er grofweg twee rollen te bedenken, die van stagebieder en die van ondersteuner. Het zijn rollen die aansluiten bij de taken die corporaties van nature al hebben. Ze geven handen en voeten aan de visie en de rol van corporaties in de samenleving. De eerste rol is de rol van stagebieder en deze sluit goed aan bij de intenties van Aedes om stageplaatsen te realiseren binnen de corporaties. Hiervoor zijn nu eenmaal veel stagebiedende corporaties nodig. Een corporatie kan stageplaatsen en opdrachten bieden aan leerlingen, zolang de activiteit maar gericht is op nut voor de buurt of wijkbewoners (en niet direct voor de corporatie zelf). Wanneer het aanbieden van stageplaatsen moeilijk blijkt te zijn, dan kan een corporatie kiezen voor de tweede rol, namelijk die van ondersteuner van bestaande stageprojecten op lokaal niveau. Als organisatie met een breed netwerk en partners in de verschillende wijken, buurten en gemeenten, kan de corporatie veel betekenen in het leggen van verbindingen, het informeren van partijen. Maar ook het daadwerkelijk meehelpen aan de realisatie van een concreet project in of voor een wijk of buurt past goed bij een corporatie. In de volgende twee hoofdstukken worden beide rollen verder uitgewerkt. 4 Uit: Convenant tussen de staatssecretarissen van OCW en VWS met de VNG over de gemeentelijke bijdrage van en financiële regeling voor gemeenten bij de maatschappelijke stage. December 2008

11 11 3 Corporatie als stagebieder Betrokkenheid, Gastvrijheid en Motivatie Dat zijn drie belangrijke waarden om de rol als stagebieder te kunnen uitvoeren. Om een positieve ervaring aan jongeren mee te geven, is het van belang dat medewerkers enthousiast meewerken aan de stage. Voorlichting geven en draagvlak creëren op meerdere niveaus is daarom belangrijk. Bij kleine corporaties past die taak goed bij woonconsulenten. Bij grote corporaties kan de afdeling personeelszaken hier een belangrijke rol in spelen. 3.1 Meerwaarde van rol als stagebieder Voor het realiseren van voldoende stageplaatsen zijn stagebiedende corporaties nodig. Ook uw corporatie kan zo n stage aanbieder zijn. Maar waarom treedt u op als stagebieder en wat levert het op? Ten eerste laat het zien dat u maatschappelijk betrokken bent. U laat zien dat u invulling wilt geven aan de brede maatschappelijke taken door u open te stellen voor jongeren en door extra activiteiten aan te bieden speciaal bedoeld ter opbouw van de wijk of buurt. Het geeft u naamsbekendheid en een goed imago. Ten tweede maken jongeren door stage te lopen voor of bij een corporatie kennis met het werk en het werkveld van corporaties. Op deze manier kunt u jongeren bekend maken met en interesseren voor de corporatie als werkgever. Daarbij biedt het organiseren en laten uitvoeren van activiteiten uw huurders en wijkbewoners kansen. Neem nu die eenzame ouderen in de wijk. Door een sociale activiteit samen met de jongeren te organiseren, hebben zij de mogelijkheid deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer. Tot slot helpt het jongeren zelf bewust te maken van hun verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in de eigen leefomgeving. Figuur 3.1 Een win-winsituatie Het meehelpen aan de maatschappelijke stage betekent een verbetering van je imago. Je bent immers maatschappelijk actief. Je laat je van een andere kant zien. En het biedt mogelijkheden om nieuwe verbindingen te leggen, je netwerk aan organisaties op te bouwen 3.2 Concrete invulling rol en takenpakket Veel corporaties zijn al stagebieder, maar dan voor beroepsgerichte stagiairs van het VMBO, MBO of HBO. Een stagebieder is verantwoordelijk voor het aanbieden van stageplaatsen. Daarbij hoort een aantal taken. Dit zijn onder andere: Bedenken van stageopdracht(en);

12 12 Afstemmen van wensen en mogelijkheden van stageopdracht stagemakelaar en/of school; Draagvlak creëren binnen de organisatie; Voorbereiden van stageplaats en opdracht (incl. materialen); Regelen van stagecontract en verzekering voor stagiairs; Ontvangen van stagiairs en uitleg geven over organisatie en stage opdracht; Begeleiden van stagiairs; Zelf meehelpen in de uitvoering van de activiteit; Na afloop evalueren en reflecteren van stage met stagiairs; Evalueren met stagemakelaar en school van stageopdracht en samenwerking. Deze taken kunt u zelf uitvoeren, maar u kunt er ook voor kiezen een aantal taken samen met andere partijen op te pakken. Ook als stagebieder is het mogelijk samen te werken. Denk aan het samen aanbieden van stageplaatsen in het geval u een activiteit in de wijk uitvoert samen met een of meerdere maatschappelijke organisaties (vb. welzijnswerk). Samen met deze partners kunt u afstemmen wie daadwerkelijk de voorbereidingen treft en de stagiairs gaat begeleiden. Dit hoeft u dus niet per se zelf te doen. De voorbeelden in figuur 3.2 t/m 3.4 laten zien dat er de rol van stagebieder steeds weer anders ingevuld kan worden. De situatie in uw werkgebied, maar ook uw eigen wensen en stageopdrachten zijn bepalend voor de invulling van de rol als stagebieder. Figuur 3.2 Veelzijdige activiteiten in Den Haag Handen uit de mouwen De woningcorporatie Haagwonen in Den Haag helpt mee aan de realisatie van stageplaatsen. Samen met de Haagse welzijnsorganisatie Stichting Mooi is Haagwonen betrokken bij het organiseren van stage-activiteiten voor jongeren in de wijk Escamp. De stage-activiteiten variëren van tuinonderhoud tot het oplossen van internetproblemen. De jongeren die als stage binnentuinen opknappen, staan er niet alleen voor. Ze worden geholpen door bewoners uit de buurt zelf Figuur 3.3 Buurtconciërge als stagebegeleider Help de buurtconciërge De Haagse corporatie Vestia regelt in Den Haag Zuid andere stageplaatsen. In eerste instantie nemen buurtconciërges de jongeren mee de wijk in. Tien weken lang kijken ze met de buurtconciërges mee en doen ze kleine klussen. In de toekomst kunnen de leerlingen ook bij andere activiteiten worden ingezet zoals het helpen bij buurtfeesten, festivals of bewonersavonden.

13 13 Figuur 3.4 Flevoland actief in de buurt Veelzijdig actief Leerlingen van het Almere College, het Ichtus College, het ROC en de Praktijkschool kunnen voor hun maatschappelijke stage terecht bij de corporatie Oost Flevoland Woondiensten. Het aanbod is breed. Leerlingen die houden van een feestje, kunnen meehelpen in de organisatie van een feestelijke activiteit in de wijk. En natuurlijk moeten er ook hapjes en drankjes verzorgd worden. De catering verzorgen, geldt ook als maatschappelijke stage voor de leerlingen van het ROC. Leerlingen die liever buiten zijn, kunnen onder leiding van een leraar aan de slag om tuinen te onderhouden van mensen die dat zelf niet meer kunnen. Leerlingen die liever met hun handen werken, kunnen aan de slag met kunst. Scholieren van de afdeling metaalbewerking van het Almere College hebben een kunstwerk dat oorspronkelijk door een bewoner was gemaakt in RVS uitgezaagd. Dit is op een kopgevel van een woning bevestigd. OFW stelde het materiaal en het ontwerp beschikbaar. En voor het maken en ophangen van kunstwerken in de hal van appartementencomplexen worden ook leerlingen ingezet. 3.3 Randvoorwaarden voor succesvolle stagebieder Een werkgroep van corporaties heeft zich gebogen over de rol van stagebieder en het takenpakket bekeken. De werkgroep formuleerden onderstaande randvoorwaarden voor effectief en succesvol stagebiederschap. A. Inbedden van maatschappelijke stage Betrokkenheid bij maatschappelijke stage moet als activiteit worden ingekaderd binnen de visie en het activiteitenplan van de corporatie, zo meldt een van de werkgroepleden. Het is prettig om duidelijk te hebben welke visie een corporatie op de maatschappelijke stage heeft. Dat is prettig voor collega s, maar ook voor de samenwerkingspartners. Bovendien geldt dat als maatschappelijke stages een vast onderdeel van het activiteitenprogramma vormen, het makkelijker wordt collega s hierbij te betrekken en in te zetten bij de uitvoering, zo is de verwachting. B. Betrekken van hele organisatie Een maatschappelijke stagiair kan een opdracht uitvoeren in de wijk. Zeker bij een grote corporatie geldt dat dan waarschijnlijk maar een afdeling van die corporatie betrokken is bij de begeleiding en uitvoering van de opdracht. Maar om nu juist te zorgen dat 1) de leerling kennismaakt met meerdere afdelingen, 2) de medewerkers van de corporatie dicht bij de praktijk blijven staan en gemotiveerd zijn voor maatschappelijk betrokken ondernemen en 3) de corporatie deze maatschappelijke betrokkenheid ook daadwerkelijk uitstraalt, is het belangrijk op actieve wijze meerdere afdelingen te betrekken bij de maatschappelijke stage. Denk hierbij bijvoorbeeld eens aan de financiële afdeling. Dit is een afdeling die zelf niet snel een geschikte activiteit kan bieden, maar wel kan meehelpen en zodoende ook direct in contact kan komen met wijkbewoners.

14 14 Als je begint aan dit project [maatschappelijke stage, red.], zul je het moeten doorzetten. Je kunt niet goed eenmalig meedoen, dus je moet het intern goed opzetten. C. Voldoende tijd en capaciteit Wanneer een corporatie een duidelijke visie heeft op betrokkenheid bij maatschappelijke stage is het makkelijker tijd en capaciteit vrij te maken voor de voorbereiding en begeleiding van stagiairs. Dit kost nu eenmaal tijd. Naarmate er minder tijd is, wordt het lastiger de activiteit tot een succes te maken. D. Samenwerken Een belangrijke voorwaarde is het vermogen te kunnen samenwerken met andere partijen. Bij de maatschappelijke stage is een corporatie een van de vele spelers. In figuur 3.5 is een overzicht gegeven van alle mogelijke samenwerkingspartners. Voordeel is dat samenwerking ook de lasten verlicht. Schroom daarom niet samen afspraken te maken, wensen en behoeften af te stemmen en te evalueren met elkaar; zowel met de school, als met de stagemakelaar en andere stagebieders. Figuur 3.5 Mogelijke samenwerkingspartners Er zijn veel organisaties waar corporaties mee kunnen samenwerken, bijvoorbeeld: Het onderwijs: basisscholen, peuterspeelzalen, brede scholen, andere instellingen voor speciaal onderwijs of voor middelbaar of hoger beroepsonderwijs. Welzijnswerk: steunpunt vrijwilligerswerk, kinderopvangcentra, welzijnsorganisaties (jongerenwerk, opbouwwerk, stichting welzijn, stichting welzijn ouderen), wooncommissies, buurtcentra, buurt- en bewonersverenigingen, kinderboerderijen, speeltuinverenigingen, asielzoekerscentra, migrantenzelforganisaties Zorg: verzorgings- en verpleeghuizen, dagopvangcentra (Semi-)overheden: (deel)gemeente(n) en politie Winkels en winkelverenigingen Vrijwilligersorganisaties, kerken, sportverenigingen, ouderenbonden Collega-corporaties Bedrijven en banken (in het kader van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen) 3.4 Aan de slag! Onderstaand stappenplan kunt u gebruiken aan de slag te gaan met de planning, voorbereiding en uitvoering van taken als stagebieder. In tien stappen doorloopt u het traject, van eerste oriëntatie tot evaluatie; een traject van enkele maanden. Stap 1: Oriënteren op maatschappelijke stage Onderzoek de lokale situatie. Voordat u kunt beslissen op welke manier u precies aan de slag gaat als stagebieder, is het goed u te verdiepen in de maatschappelijke stage. Dat betekent dat u uiteindelijk antwoord heeft op de volgende vragen:

15 15 Wat houdt de maatschappelijke stage precies in? Op welke manier worden de stages op dit moment in uw regio ingevuld? Welke eisen en voorwaarden stellen de scholen in uw regio? Wat voor soort stageplaatsen en opdrachten worden er nu aangeboden in uw regio? Welke organisaties zijn al actief met maatschappelijke stages aan de slag? Voor relevante informatie over de maatschappelijke stages kunt u terecht bij het webdossier op Aedesnet, de site en het lokaal steunpunt vrijwilligerswerk (veelal de stagemakelaar). Tips Onderzoek welke concrete stages leerlingen op dit moment al doen bij u in de buurt. De voorbeelden en ervaringen kunnen inspireren voor de ontwikkeling van activiteiten binnen het eigen steunpunt. Maak gebruik van de zoekmachine en sites van middelbare scholen in de omgeving voor een oriëntatie op de actovoteiten van maatschappelijke stage in de directe omgeving. Scan kranten en lokale media op activiteiten van vrijwilligersorganisaties, scholen en eventueel andere steunpunten. Achterhaal in eigen netwerk en vrienden- en kennissenkring of en welke ervaringen men heeft met de maatschappelijke stage. Stap 2: Visie ontwikkelen Het is van belang dat binnen corporaties visie wordt ontwikkeld over de maatschappelijke stage. Kortom, antwoorden op de vragen zoals: Wat vindt u van de maatschappelijke stage? Waarom wil uw corporatie stageplaatsen bieden? Wat levert het uw corporatie en de leerlingen op? De antwoorden op deze vragen kunnen in een plan worden beschreven met daarbij een voorstel van de mogelijkheden die u ziet om met maatschappelijke stage aan de slag te gaan. Denk aan het formuleren van mogelijke activiteiten en het formuleren van randvoorwaarden. Tip Peil binnen de verschillende afdelingen welke mogelijkheden en ideeën er leven om jongeren te betrekken bij activiteiten voor of in de wijk. Op deze manier wordt de maatschappelijke stage geagendeerd. Stap 3: Afspraken maken over inzet Afstemming is belangrijk. U wilt immers niet een stageopdracht voorbereiden waar vervolgens geen leerlingen op af komen omdat de stage niet aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de jongeren en de school. Zorg daarom dat u tijdig (het liefst vooraf ) afstemming bereikt over

16 16 de invulling van de maatschappelijke stage. Voordeel is dat de school of stagemakelaar leerlingen nu goed kan voorbereiden op een stage bij de corporatie. Bovendien ontvangt u leerlingen die gemotiveerd en goed geïnformeerd zijn. Het resultaat van de stage wordt daar alleen maar beter van! Aanwezigheid van een globaal plan maakt het mogelijk in gesprek te gaan met de lokale stagemakelaar (de coördinator van maatschappelijke stages) en specifieke wensen bespreekbaar te maken Belangrijke vragen zijn: Komen de ideeën van activiteiten en wensen overeen met die van de school? Denk aan de duur, tijdstip van uitvoering, leeftijd leerlingen, aantal leerlingen per project, voorbereiding en evaluatie Sluiten de opdrachten aan bij de capaciteiten en mogelijkheden van de leerlingen? Afspraken over definitieve invulling van plan van corporatie en taakverdeling; - Hoeveel stageplaatsen kan de corporatie realiseren? - Wie zorgt voor begeleiding? - Wie is verantwoordelijk voor de leerling tijdens uitvoering van de stage? - Wie bereidt de leerling voor op de stage? - Wie zorgt voor de verzekering van de leerling? Afspraken over planning; Wanneer moeten de activiteiten aangeleverd worden? Wanneer weet u wanneer en hoeveel leerlingen de activiteit komen uitvoeren? Tips De coördinatie en functie van stagemakelaar is vaak ondergebracht bij een steunpunt vrijwilligerswerk of vrijwilligerscentrale. Is die er niet? Informeer dan bij de welzijnsorganisatie of bij een van de middelbare scholen bij u in de buurt (vaak leraar maatschappijleer) of bij de gemeente (afdeling welzijn, jeugd of onderwijs). Leg de afspraken op papier vast, zodat daar geen onduidelijkheid over kan ontstaan. Zorg voor een vast contactpersoon binnen de corporatie voor de stagemakelaar. Deze persoon is ook de centrale persoon binnen de organisatie. Stap 4: Intern draagvlak creëren Als afspraken over de inzet van stagiairs zijn gemaakt, is het belangrijk collega s te informeren over en draagvlak te creëren voor de komst van de maatschappelijke stagiairs. Informeer collega s over hetgeen is afgesproken en vraag reactie op concrete stageplaatsen en opdrachten. Tip Neem de afspraken op in het algemene activiteitenplan van de corporatie. Dit biedt mogelijkheden medewerkers te betrekken en op hun medewerking aan te spreken. Op deze manier wordt de maatschappelijke stage iets van het hele bedrijf, niet van een afdeling of medewerkers. Zorg voor bruikbare informatie voor medewerkers over maatschappelijke stage en het standpunt van uw corporatie.

17 17 Stap 5: Concrete stageprojecten formuleren De vijfde stap is cruciaal. Met het bedenken en formuleren van concrete activiteiten kunt u daadwerkelijk leerlingen binnenhalen en projecten realiseren. Betrek (creatieve) collega s bij het bedenken van geschikte stage-activiteiten. Let bij het bedenken op de volgende punten: Stageopdrachten moeten leuk en nuttig te zijn voor de jongeren én voor de samenleving. Voor de samenleving betekent in dit geval: voor de buurt of wijk of een deel van de wijkbewoners waar de corporatie werkzaam is. Maar natuurlijk mogen activiteiten ook nuttig en leuk zijn voor uw organisatie. De activiteit mag u best iets opleveren, denk aan promotie, bekendheid etc. Geschikte stage-activiteiten voldoen aan het principe: leuk, leerzaam, zinvol! Leuk betekent: leuk voor de leerling. Dat houdt in: Het is een afgebakende activiteit; Met eigen verantwoordelijkheden; Met duidelijk resultaat; Met het liefst ook ruimte voor aandragen eigen ideeën; Waarbij en inzetten van eigen kennis mogelijk is; Een project dat zichtbaar resultaat oplevert. Jongeren zijn snel, hebben veel kennis van internet, computers en mobieltjes, zijn energiek en enthousiast en houden veelal van sporten en bewegen. Jongeren houden van nieuwe dingen doen en grenzen verleggen. En ze zijn creatief. Maak gebruik van deze eigenschappen! Figuur 3.6 Voorbeelden van stage-activiteiten waarbij leerlingen hun vaardigheden inzetten Andere Internetprojecten en mobieltjesles waarbij jongeren hun eigen vaardigheden kunnen inzetten, zijn: In Breda Ontwerpen draait al enkele realiseren jaren het van project een foto-verhalenboek Jong leert Oud. Leerlingen (over een wijk, van verschillende over een gebouw, scholen werken over samen een met buurt o.a. of het straat) Gilde aan om de ouderen hand van les verhalen te geven en in foto s internetten van bewoners; en mailen. Andere leerlingen Verzorgen geven van aan sport- ouderen of uitleg dansles over aan het kinderen mobiel op bellen een basisschool, en sms en. Jongeren het wijkcentrum, kunnen een vertellen asielzoekerscentrum, wat ze weten, ouderen of in zijn een er instelling duidelijk voor mee kinderen geholpen! met een beperking; Helpen bij het maken van een plan voor een speelpark voor kinderen; Helpen Helpen bij bouwproject bij het uitlaten jongerencentrum van dieren van mensen in de wijk; In het Het Groningse maken Leek van een is een website jongerencentrum voor een buurtfeest. ontworpen, gebouwd en feestelijk geopend met de hulp van jongeren. In het kader van de maatschappelijke en beroepsstages werden jongeren ingezet in verschillende fases van het ontwerp en de bouw. Zo dachten leerlingen mee in het ontwerp van het gebouw en het bedenken van de functies. Een andere groep was verantwoordelijk voor de feestelijke openingsceremonie. Weer andere leerlingen legden alle gebeurtenissen op foto en schrift vast en maakten hier een prachtig boek van dat tijdens de opening van het pand werd uitgereikt aan alle betrokkenen. Het resultaat: een jongerencentrum dat écht van de jongeren is!

18 18 Andere projecten waarbij jongeren hun eigen vaardigheden kunnen inzetten, zijn: Ontwerpen en realiseren van een foto-verhalenboek (over een wijk, over een gebouw, over een buurt of straat) aan de hand van verhalen en foto s van bewoners; Verzorgen van sport- of dansles aan kinderen op een basisschool, het wijkcentrum, een asielzoekerscentrum, of in een instelling voor kinderen met een beperking; Helpen bij het maken van een plan voor een speelpark voor kinderen; Helpen bij het uitlaten van dieren van mensen in de wijk; Het maken van een website voor een buurtfeest Leerzaam betekent: leerzaam voor de leerling. Dat houdt in: Leerlingen maken kennis met een corporatie; De leerlingen maken kennis met nieuwe doelgroepen bijvoorbeeld eenzame ouderen; De leerlingen leren samenwerken en of ontwikkelen sociale vaardigheden. Figuur 3.7 Leerzame stages Sponsoractie en feest In Geldermalsen organiseerden leerlingen met elkaar een feest voor verstandelijk gehandicapte kinderen die in een instelling vlakbij de school wonen. De taken voor de organisatie en uitvoering werden vooraf verdeeld. Zo waren er leerlingen die sponsors zochten voor de kostendekking, leerlingen die de persvoorlichting regelden en leerlingen die de aankleding verzorgden. Leerlingen van het VMBO verzorgden op de feestdag de catering en ontvangst, leerlingen van de HAVO en VWO zorgden voor een inhoudelijk programma met o.a. een dansworkshop en een sporttoernooi. Leerlingen leerden zodoende samenwerken en organiseren, ze leerden omgaan met kinderen met een beperking én ze zorgden voor een onvergetelijke middag voor de kinderen. Tot slot was er voor de organiserende leerlingen zelf en de activiteiten veel persaandacht! Andere klussen waarbij jongeren veel kunnen ontdekken zijn: Sporttoernooi organiseren voor kinderen met een verstandelijke beperking; Adoptie van straat of buurt; Een school kan ervoor kiezen een straat of buurt (vaak vlakbij de school) te adopteren. Samen met organisaties in en uit de buurt knappen ze de straten op, poten ze plantjes, maken ze speeltoestellen schoon en organiseren ze een of meerdere activiteiten voor kinderen uit de buurt, de ouderen of een andere doelgroep. Ze leren hoe ze kunnen helpen in en voor de wijk; Boodschappendienst helpen bij het doen van boodschappen voor ouderen en mensen met een lichamelijke beperking. Zinvol betekent: zinvol voor de samenleving. Dat houdt in: Het werk levert iets op voor de wijk of wijkbewoners; Belangrijke vragen hierbij zijn: Wat zijn nu taken of activiteiten die de wijk nodig heeft? Is de wijk toe aan praktische hulp en ondersteuning (denk aan een gezamenlijke opruimdag) of zijn de bewoners meer gebaad bij een sociale activiteit? U maakt gebruik van de capaciteiten van jongeren; Belangrijke vragen hierbij zijn: Wat zouden jongeren in bestaande activiteiten in de wijk

19 19 kunnen betekenen? Welke capaciteiten hebben jongeren waar corporaties (en de wijk of buurt) specifiek gebruik van kunt maken? Jongeren zijn leergierig, houden van bewegen en sporten ( weer eens wat anders dan school ), kunnen goed omgaan met computers, mobieltjes, websites en houden van praktische activiteiten. Hoe kunnen corporaties daar het beste gebruik van maken? Let bij de invulling van de stage ook op de volgende punten: De gewenste duur van de stage; Voordeel van iets langere stage is dat leerlingen na een moment van kennismaking zelfstandig aan het werk gaan en steeds meer leren zien hoe eigen capaciteiten en ideeën kunnen worden ingezet in de activiteit. De grootte van de groep; Hoeveel stagiairs kan de corporatie tegelijk ontvangen of mogen het er meerdere zijn om de activiteit uit te voeren? Of is het wenselijker dat stagiairs elkaar aflossen? Figuur 3.8 Nieuwe stage activiteiten Helpen bij het leren De Arnhemse stichting LeukOmteLeren (=LOL) biedt kinderen de mogelijkheid verder te ontwikkelen dan wat op school geboden wordt. Op zondagmiddag in de bibliotheek worden kinderen uitgedaagd om andere dingen te leren dan lezen, schrijven en rekenen. Zou de hulp van maatschappelijke stagiairs niet handig zijn bij het organiseren van de middagen, het opvangen van de kinderen? Meer informatie is te vinden op Festiviteiten jarige job Woningstichting Alphons Ariëns in Druten bestaat 60 jaar. Om het te vieren, stelt de stichting in totaal euro beschikbaar voor ideeën die de leefbaarheid in deze gemeente en de omliggende kerkdorpen blijvend verbeteren. Huurders van de stichting in Druten, Afferden, Deest, Horssen en Puiflijk bepalen uiteindelijk welke plannen worden uitgevoerd. Per kerkdorp stelt de stichting euro beschikbaar voor ideeën op het gebied van milieu, werkgelegenheid, sociale netwerken en onderwijs. Peters: Hierbij valt te denken aan het opknappen van een dorpsplein of het organiseren van een buurtmarkt, maar ook aan een vereniging die meer mankracht nodig heeft. De stichting laat het invullen van de ideeën bewust aan de inwoners over. Zo maken wij hen warm om mee te denken aan het verbeteren van hun wijk. Is dit geen leuk initiatief om leerlingen te betrekken bij het maken van plannen voor projecten of het betrekken bij de uitvoering van de winnende projecten? Tips Voorkom dat jongeren activiteiten moeten uitvoeren die veel weg hebben van een taakstraf zoals papier prikken of graffiti verwijderen. Zoek naar taken die leuk zijn en zichtbaar resultaat opleveren; Bent u een grote corporatie? Laat per afdelingen collega s met elkaar brainstormen. Maar zorg ook voor uitwisseling tussen verschillende afdelingen. Ze kunnen van elkaar leren en afkijken wat ze zouden kunnen bijdragen aan de maatschappelijke stage. Op deze manier kan leuke competitie of samenwerking tussen afdelingen ontstaan; Houd bij het bedenken van activiteiten rekening met het tijdstip van uitvoering. Kost de activiteit wat voorbereidingswerk en dus tijd? Zorg dan dat er voldoende voorbereidingstijd gevonden wordt. Het is jammer als jongeren zich inschrijven en de activiteit is niet goed voorbereid of niet kan doorgaan wegens te korte

20 20 voorbereidingstijd. En bovendien: een goede voorbereiding zorgt voor een goed beeld dat uitstraalt naar de jongeren én naar de cliënten of bewoners; Informeer bij collega-corporaties uit de buurt of zij nog goede ideeën hebben voor stage-activiteiten; Laat jongeren meedenken over de invulling van de stageopdracht en sta open voor nieuwe ideeën. Stap 6: Partners zoeken Wanneer geschikte stage- activiteiten zijn bedacht, is het tijd aan de slag te gaan met de voorbereidingen. Maar voordat u dat kunt doen, is het goed om contact op te nemen met andere stagebiedende partijen bij u in de buurt. Wie dit zijn, kunt u achterhalen via de stagemakelaar. Let op: u bent een nieuwe speler in het veld van maatschappelijke stage. Dit kan voor sommige partijen overkomen als concurrentie of overname van initiatieven. Dit is natuurlijk niet de bedoeling. Want u wilt samen optrekken en wellicht zelfs samenwerken om stageplaatsen te creëren. Leg dus goed uit wat u kan en wilt betekenen voor scholen en jongeren én de buurt. Door dit te doen, voorkomt u dat andere organisaties u als concurrent gaan zien. Vraag naar ervaringen en laat u adviseren over het bedenken van geschikte stage-activiteiten en het bieden van begeleiding aan leerlingen. Kijk waar de stageplannen overeenkomen en wellicht overlappen. Misschien kunt u wel samenwerken en in een gezamenlijk project een of meerdere stageplaatsen aanbieden. Denk bijvoorbeeld eens aan een welzijnsorganisatie die samen met u in de wijk een sociale activiteit voor de jongeren kan organiseren. Tip Indien u kiest voor samenwerken, wees u dan bewust van het verschil in werkwijze tussen uw corporatie en andere (welzijns)organisaties. De werkwijze en het tempo van werken kunnen van elkaar verschillen. Deze verschillen opheffen is niet mogelijk, door er van te voren al rekening mee te houden en het bespreekbaar te maken, kunt u onduidelijkheden of onbegrip om dit onderwerp voorkomen. Stap 7: Projecten promoten De stageopdrachten zijn bedacht en worden doorgegeven aan de stagemakelaar. Overleg met deze persoon hoe de stageopdracht het beste gepromoot kan worden. Vaak gebeurt dit via een digitale vacaturebank of via folders. Overleg ook hoe de leerlingen zich kunnen inschrijven voor deze stage. Promoot de activiteit zo aansprekend mogelijk, gericht op het nieuwe dat de leerling zal gaan meemaken. Leerlingen zijn nu eenmaal nieuwsgierig. Speel daar op in. Tips Vraag hulp van de stagemakelaar bij het formuleren van het project voor in de vacaturebank; Laat iemand van de afdeling communicatie meekijken;

21 21 Indien u voorwaarden stelt aan de stagiair, bv leeftijd of kennisniveau (bij het maken van een website), zorg dan dat deze ook vermeld staan in de vacature. Stap 8: Stages voorbereiden Wanneer duidelijk is welke stage u wilt gaan aanbieden en wie er vanuit de organisatie verantwoordelijk zijn, kan gestart worden met de voorbereidingen van de stageopdracht. Dit betekent: * Contract en verzekering regelen Leerlingen voeren in opdracht van de school een stageopdracht uit. Dit betekent dat de school eindverantwoordelijk is voor de veiligheid van de leerling. Tijdens lesuren is de leerling via de school verzekerd. Soms wil een school graag gebruik maken van de verzekeringsmogelijkheden die u biedt aan werknemers en vrijwilligers. Spreek duidelijk af met de school hoe de verzekering geregeld wordt. Eventueel kan de stagemakelaar via het steunpunt vrijwilligerswerk een verzekering regelen. Voorkom dat er onduidelijkheden zijn en bij problemen geen verzekering blijkt te zijn geregeld. Neem deze afspraken mee in de opstelling van het stagecontract dat u het beste voor elke leerling apart kunt opstellen. Dit hoeft geen groot contract te zijn. Maak hierover afspraken met de stagemakelaar. Hiermee voorkomt u onduidelijkheden in het geval er (onverhoopt) toch iets met een leerling zou gebeuren. In bijlage 2 is een overzicht gegeven van de punten waar u op moet letten. * Collega s informeren Informeer uw collega s die zijdelings te maken hebben met de maatschappelijke stage (maar niet direct) over de komst van leerlingen, de taak die ze krijgen, het doel van de opdracht en het tijdstip van de komst van de jongeren. Collega s zijn dan voorbereid op de jongeren en zullen dan ook positiever reageren. Dat is weer belangrijk voor het verloop van de stage en het beeld dat de jongeren krijgen van uw corporatie. * Materialen voor stage voorbereiden Voorbereiden betekent ook: het verzamelen van materialen voor de uitvoering van de stageactiviteit. Denk aan het op papier zetten van de opdracht, het verzamelen van schoonmaakmaterialen wanneer een gezamenlijke schoonmaakdag gepland staat en het informeren van betrokken medewerkers en andere partijen. Zorg dat dat tijdig verzameld is en klaar ligt op het moment dat de leerlingen komen. Tips Denk tijdig na over de introductie die u de jongere(n) geeft bij binnenkomst in de organisatie. Wordt dit een klein praatje, een filmpje of een rondleiding? Is het promotiemateriaal al voorhanden of moet dat ook nog meegenomen worden in de voorbereiding? Probeer een vaste groep van medewerkers te hebben die verantwoordelijk zijn voor de maatschappelijke stage. Zoek hiervoor personen uit dit met jongeren kunnen omgaan.

22 22 Betrek zeker ook andere collega s, al is het maar dat ze zijdeling met de jongeren in contact komen. Stap 9: Leerlingen begeleiden Jongeren zijn snel en weten veel. Maar het zijn nog wel jongeren. Nieuwe situaties zijn spannend. Ze zijn zelfstandig, maar hebben wel begeleiding nodig. Met de juiste begeleiding maakt u jongeren goed bekend en enthousiast voor hun eigen inzet voor de samenleving. Begeleiden betekent in dit geval: * Leerlingen ontvangen en uitleg over corporatie en stageopdracht De stagiair maakt door zijn maatschappelijke stage kennis met de werkzaamheden en werkterreinen van de corporatie. Laat de leerling zich welkom en gewaardeerd voelen. Pak gerust de kans om de leerling enthousiast te maken voor de corporatie door hem of haar te vertellen wat er door de medewerkers van de corporatie gedaan wordt, waarom en hoe. Een goede tip is de leerling(en) te ontvangen en mee te laten denken over de invulling van de stage: Waar ben jij goed in? Als je nu eens rondkijkt in de wijk, wat zou jij dan graag willen doen voor de mensen? De ervaring leert dat leerlingen het erg leuk vinden mee te denken. Ze voelen zich dan nuttig en gerespecteerd. Het mooie is dat leerlingen vaak met hele innovatieve, concrete ideeën aankomen waar u zelf nooit aan gedacht had. Zorg dat de uitleg van de stageopdracht niet te moeilijk is en duidelijk is bij wie ze terecht kunnen voor vragen en hulp. En geef aan wat de stage uiteindelijk oplevert, voor henzelf, maar zeker ook voor de andere partij: de bewoners, de samenleving, de corporatie.. Maak ook vooraf afspraken over veiligheid. * Leerlingen adviseren, helpen, ondersteunen Wanneer leerlingen bezig zijn met hun opdracht, is het goed dat een begeleider in de buurt is. Die kan gewoon meehelpen of in de buurt met iets anders bezig zijn. Zorg dat de begeleider bereikbaar is voor advies en hulp. Begeleiden betekent ook: tussentijds vragen of alles nog goed gaat. Zeker als de stage meerdere dagen duurt, is het belangrijk om tussentijds te evalueren. Laat zien dat de inzet van leerlingen van waarde is! Let bij de begeleiding op de volgende punten: Hoe jonger de leerlingen, hoe meer begeleiding nodig is; Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe zelfstandiger de jongeren vaak kunnen werken; Hoe meer afgebakend de activiteit, hoe zelfstandiger de jongeren kunnen werken; Bij groepsgewijze stages moet begeleiding dicht in de buurt zijn. Jongeren kunnen gaan dollen; Een enthousiaste begeleider en contactpersoon vergroot de kans op een positieve beleving van de stage door jongeren; De begeleider moet feeling hebben met jongeren; Een jonge begeleider is voor de leerlingen leuk (maar niet altijd haalbaar of noodzakelijk). Leerlingen bedanken