Voordat u kunt beslissen of en op welke manier u precies aan de slag gaat als stagebieder, is het goed u te verdiepen in de maatschappelijke stage.

Transcriptie

1 Onderstaand stappenplan kunt u gebruiken om aan de slag te gaan met de planning, voorbereiding en uitvoering van uw taken als bieder van stageplaatsen voor maatschappelijke stage. In 11 stappen doorloopt u het traject, van eerste oriëntatie tot evalueren en uitbouwen; een traject van enkele maanden. Stap 1: Oriënteren op maatschappelijke stage Stap 2: Visie vormen Stap 3: Draagvlak creëren Stap 4: Afspraken maken over inzet Stap 5: Concrete stageklussen formuleren Stap 6: Partners zoeken Stap 7: Klussen promoten Stap 8: Stages voorbereiden Stap 9: Leerlingen begeleiden Stap 10: Evalueren Stap 11: Verbeteren, verbreden en verbinden Stap 1: Oriënteren op maatschappelijke stage Voordat u kunt beslissen of en op welke manier u precies aan de slag gaat als stagebieder, is het goed u te verdiepen in de maatschappelijke stage. Wat is maatschappelijke stage? Het doen van vrijwilligerswerk Maatschappelijke stage gaat om het doen van vrijwilligerswerk. Dit vindt vooral plaats in de non-profitsector: bij een vrijwilligersorganisatie, vereniging, instelling of maatschappelijke organisatie. Soms buiten een georganiseerd verband, bijvoorbeeld door boodschappen te doen voor een oude buurvrouw of een gezin te helpen dat tijdelijk hulp nodig heeft. Bedrijven kunnen ook een rol spelen. Denk aan maatschappelijk betrokken ondernemen. De school voert de regie De school is verantwoordelijk voor de invoering van de maatschappelijke stage voor haar leerlingen. Voorbereiding en evaluatie liggen in handen van de school. Ook bepaalt de school wat wel of niet geschikt is als maatschappelijke stage. De school kent haar leerlingen immers het beste. Samen met de leerlingen maakt de school goede afspraken over de uitvoering van de maatschappelijke stage, onder andere over de begeleiding.

2 Ruimte voor initiatief scholen en leerlingen Een leerling is gemotiveerder als de maatschappelijke stage aansluit bij zijn interesses. De maatschappelijke stage levert dan ook meer op. Daarom is het stimuleren van eigen initiatief belangrijk. Na een goede uitleg weten leerlingen vaak al waar ze graag hun maatschappelijke stage willen lopen. De leerling kan zelf een stage bedenken en aan school vragen of die geschikt is voor maatschappelijke stage. De maatschappelijke stage hoeft niet per se te worden uitgevoerd op een stageadres; een leerling of school kan bijvoorbeeld ook een sponsoractie opzetten voor een goed doel. Lukt het de leerling niet een maatschappelijke stage te vinden, dan ondersteunt de school hem. Bijvoorbeeld met lijst met stageplaatsen waaruit de leerling kan kiezen. Zo n lijst kan tot stand komen in samenwerking met de gemeente en lokale vrijwilligerscentrale. Creativiteit voorop Alles is mogelijk, als het maar gaat om het doen van vrijwilligerswerk. Zowel vanuit de school als vanuit de stagebieders. Zo ontstaan maatschappelijke stages op allerlei terreinen van vrijwilligerswerk. Kijk verder op deze website: dé site over maatschappelijke stage voor informatie, voorbeelden en hulpdocumenten. Informeer ook bij het plaatselijke steunpunt vrijwilligerswerk, die vaak als stagemakelaar optreedt. Onderzoek welke concrete stages leerlingen op dit moment al doen bij u in de buurt. De voorbeelden en ervaringen kunnen inspireren voor de ontwikkeling van activiteiten binnen uw eigen organisatie. En bedenk dan goed welke stageopdrachten u zou kunnen aanbieden. Oriënteer u op maatschappelijke stageprojecten in de directe omgeving. Zoek bijvoorbeeld met Google of bekijk de sites van middelbare scholen in de omgeving. Houd kranten en lokale tijdschriften in de gaten op activiteiten van vrijwilligersorganisaties, scholen en eventueel andere steunpunten. Vraag in de eigen vrienden- en kennissenkring na of iemand ervaring heeft met de maatschappelijke stage en wat de ervaringen zijn. Stap 2: Visie vormen Het is belangrijk dat u nadenkt over de visie die u heeft op de maatschappelijke stage. Wat vindt u van de maatschappelijke stage? En waarom wilt u stageplaatsen aanbieden? Verder is het ook van

3 belang om uit te zoeken wat het u en de leerlingen oplevert. Een aantal mogelijke redenen voor uw organisatie om met maatschappelijke stage aan de slag te gaan zijn: Er waait een frisse wind door uw organisatie: als organisatie maakt u kennis met nieuwe en andere vormen van vrijwilligerswerk. Uw klanten of cliënten komen in aanraking met jongeren. U kunt extra vrijwilligersactiviteiten organiseren. Jongeren een positief beeld geven over vrijwilligerswerk en uw sector. Maak een globaal plan van de mogelijkheden die u ziet om met maatschappelijke stage aan de slag te gaan. Denk aan het formuleren van een aantal mogelijke taken en het formuleren van randvoorwaarden. Zorg voor draagvlak binnen uw organisatie door collega s al vroeg bij de maatschappelijke stage te betrekken. Neem alvast eens contact op met een school en overleg wat u voor elkaar kunt betekenen. Begin klein, doe ervaring op en ontdek wat wel en niet werkt. Bij succes kunt u de maatschappelijke stage binnen uw organisatie verder uitbouwen. Ga een aantal afdelingen langs om eens te peilen welke mogelijkheden zij zien om jongeren te betrekken bij hun huidige activiteiten. Op deze manier gaat de maatschappelijke stage leven. Verwerk de eerste ideeën in het globale plan. Stap 3: Draagvlak creëren Samen de schouders eronder is wat u wilt bereiken. De ervaring leert dat de maatschappelijke stage kwetsbaar wordt als er niet voldoende draagvlak is bij collega s. Een positieve collega die het hele project trekt en leerlingen begeleidt, is mooi, maar stel dat deze collega wegvalt? Dan valt het project in duigen en dat is zonde. Daarom is het belangrijk om te werken aan draagvlak bij (vrijwillige) collega s. Als u hen meekrijgt, hoeft u de stages niet alleen te regelen, maar staat u samen sterk. Laat hen reageren en zelf nadenken over concrete stageplaatsen en opdrachten. De maatschappelijke stage biedt kansen, zeker ook voor uw organisatie. Maar de ervaring leert dat belangrijk is dat niet alleen u, maar ook uw collega s dat inzien. Het is belangrijk dat directe collega s, maar ook management en directie achter het plan staan om met de maatschappelijke stage aan de slag te gaan. Pas dan kunt u samen de schouders eronder zetten. Hoe werkt u aan draagvlak bij collega s?

4 Allereerst is het belangrijk om collega s te informeren over de maatschappelijke stage. Wat houdt die stage nu precies in? Wat wordt er van leerlingen en van de stagebiedende partij verwacht? Wat zijn de eisen en doelen van deze stage? En wat levert het ons op? Op deze vragen vindt u antwoorden op deze site. Verder kunt u een overleg plannen, tijdens de lunch met collega s eens even peilen wat zij weten over en vinden van de maatschappelijke stage of een klein onderzoekje doen onder alle afdelingen en collega s. Ook de meerwaarde van de stage voor de organisatie, kan heel goed met die collega s besproken worden. Ga eens met een aantal collega s aan de slag om op een rij te zetten wat de maatschappelijke stage voor uw organisatie kan opleveren. Heel belangrijk is daarbij na te denken over welke behoeften en wensen er zijn bij collega s/ vrijwilligers. Zijn er afdelingen die wel wat hulp kunnen gebruiken? Zijn er misschien centrale activiteiten waar helpende handen van jonge vrijwilligers zeer welkom zijn? Kortom: waar zouden de jonge vrijwilligers ingezet kunnen worden, zodat het de organisatie ook echt iets oplevert? Neem de afspraken op in het algemene activiteitenplan van uw organisatie. Dit biedt mogelijkheden om medewerkers te betrekken en op hun medewerking aan te spreken. Zo maakt u de maatschappelijke stage onderdeel van de hele organisatie, niet van een afdeling of een aantal medewerkers. Zorg voor goede, makkelijk beschikbare informatie voor medewerkers over maatschappelijke stage en het standpunt en de visie van uw organisatie. Stap 4: Afspraken maken over inzet Heeft u alle mogelijkheden voor een maatschappelijke stage op een rij en zijn ook uw collega s enthousiast? Dan kunt u aan de slag met een gezamenlijk werkplan. Daarbij is het belangrijk om goede afspraken te maken met scholen en de stagemakelaar. U wilt immers geen stageopdracht voorbereiden waar vervolgens geen leerlingen op afkomen. Bijvoorbeeld omdat de stage niet aansluit bij de wensen en mogelijkheden van jongeren en scholen. Zorg daarom dat u tijdig en vooraf met scholen en makelaars afstemming bereikt over de invulling van de maatschappelijke stage. Voordeel is dat de school of stagemakelaar de leerlingen nu goed kan voorbereiden op de stage bij uw organisatie. Bovendien ontvangt u goed geïnformeerde en gemotiveerde leerlingen. En daar wordt het resultaat van de stage alleen maar beter van.

5 Zodra u een globaal plan heeft gemaakt, is het verstandig om dit nogmaals aan scholen en stagemakelaar voor te leggen. Zo komt u erachter of het plan inderdaad aansluit bij de wensen van scholen. Belangrijke vragen zijn: Komen de ideeën van activiteiten en wensen overeen met die van de school? Denk aan de duur, tijdstip van uitvoering, leeftijd leerlingen, aantal leerlingen per klus, voorbereiding en evaluatie. Sluiten de opdrachten aan bij de capaciteiten en mogelijkheden van jongeren? Vragen over afspraken over definitieve invulling van het plan van de organisatie en taakverdeling: hoeveel stageplaatsen kunt u realiseren? Wie zorgt er voor begeleiding? Wie is verantwoordelijk voor de leerling tijdens uitvoering van de stage? Wie bereidt de leerling voor op de stage? En wie zorgt voor de verzekering van de leerling? Afspraken over planning: wanneer moeten de klussen aangeleverd worden? Wanneer weet u wanneer en hoeveel leerlingen de klus komen uitvoeren? De coördinatie en functie van stagemakelaar is vaak ondergebracht bij een steunpunt vrijwilligerswerk of vrijwilligerscentrale. Is dat er niet? Informeer dan bij de welzijnsorganisatie, bij een van de middelbare scholen bij u in de buurt (vaak leraar maatschappijleer) of bij de gemeente (afdeling welzijn, jeugd of onderwijs). Leg de afspraken op papier vast, zodat daar later geen onduidelijkheden over ontstaan. Zorg voor één vast contactpersoon binnen voor de makelaar. Deze persoon is ook de centrale persoon binnen de organisatie. Stap 5: Concrete stageklussen formuleren Deze stap is cruciaal. Met het bedenken en formuleren van klussen kunt u leerlingen binnenhalen en projecten realiseren. Daarbij moet u rekening houden met de aanpak van scholen waarmee u samen wilt werken. Zij bepalen de belangrijkste uitgangspunten: komen de jongeren alleen of in groepen? In welke periode van het jaar komen ze helpen? En komen ze op vaste tijdstippen of zijn ze flexibel inzetbaar? Houd deze uitgangspunten in de gaten, maar laat u er niet te veel door leiden. Denk in eerste instantie vooral vanuit de behoeften en wensen van uw eigen organisatie. Waar kunt u jongeren voor gebruiken? En wanneer dragen ze echt iets bij? Vraag een aantal (creatieve) collega s om samen met u na te denken over geschikte stageklussen. Stageopdrachten moeten leuk en nuttig te zijn voor de jongeren én voor de samenleving. Maar natuurlijk mogen klussen ook nuttig en leuk zijn voor uw organisatie. De klus mag u best iets

6 opleveren, denk aan naamsbekendheid. Voor extra inspiratie kunt u ook een aantal jongeren vragen welke opdracht zij interessant vinden. Geschikte stageklussen voldoen aan het principe: leuk, leerzaam en zinvol. Leuk betekent: leuk voor de leerling. Dat houdt in: een afgebakende klus eigen verantwoordelijkheden duidelijk en zichtbaar resultaat ruimte voor aandragen eigen ideeën eigen kennis inzetten is mogelijk. Leerzaam betekent: leerzaam voor de leerling. Dat houdt in: De leerling ziet wat van een organisatie die hij/zij niet kent, dus maakt kennis met uw organisatie en/of maakt kennis met een nieuwe doelgroep (zoals eenzame ouderen) en/of leert samenwerken en sociale vaardigheden aan. Zinvol betekent: zinvol voor de samenleving. Dat houdt in: Het werk dat een stageleerling doet, levert iets op. Voor de medemens of gemeenschap. Denk aan het opknappen van een wijk of een leuke activiteit met kleine kinderen, ouderen of jongeren met een beperking. Een belangrijke vraag is: Wat zouden jongeren in bestaande projecten van onze organisatie kunnen betekenen voor onze cliënten, onze bezoekers, onze wijkbewoners? U maakt gebruik van de capaciteiten van jongeren. Bedenk dus goed: Welke capaciteiten hebben jongeren waar u specifiek gebruik van kunt maken? Jongeren zijn leergierig, houden van bewegen en sporten ( weer eens wat anders dan school ), kunnen goed omgaan met computers, mobieltjes, websites en houden van praktische klussen. Hoe maakt u daar het beste gebruik van? Voorbeeld In Geldermalsen organiseerden leerlingen een feest voor kinderen met een verstandelijke beperking die in een instelling vlakbij de school wonen. De taken voor de organisatie en uitvoering werden vooraf verdeeld, op basis kwaliteiten en interesses. Zo waren er leerlingen die sponsors zochten voor de kostendekking, de persvoorlichting regelden of de aankleding verzorgden. Leerlingen van het vmbo verzorgden op de feestdag de catering en ontvangst en havo- en vwoleerlingen zorgden voor een inhoudelijk programma met workshops en een sporttoernooi. Dankzij dit project leerden leerlingen samenwerken, organiseren en omgaan met kinderen met een

7 beperking. Bovendien bezorgden ze de kinderen een onvergetelijke middag. Zelf kregen de jongeren veel waardering door de persaandacht! Let bij de invulling van de stage ook op de volgende punten: De gewenste duur van de stage. Voordeel van een iets langere stage is dat de leerling na een moment van kennismaking zelfstandig aan het werk kan gaan en steeds meer leert zien hoe hij of zij de eigen capaciteiten en ideeën kan inzetten. De leerling leert hier meer van en kan door meer tijd te steken in de klus, ook meer betekenen voor de samenleving. Daar komt nog bij dat de leerling ook een beter beeld krijgt van uw organisatie. De grootte van de groep. Wilt u een stagiair tegelijk ontvangen of mogen het er meerdere zijn om de klus te doen? Of heeft u liever dat de stagiairs elkaar aflossen? Voorkom dat u jongeren klusjes laat uitvoeren die erg veel weg hebben van een taakstraf, zoals papier prikken of graffiti verwijderen. Zoek naar taken die ook leuk zijn en zichtbaar resultaat hebben. Hou bij het bedenken van klussen rekening met het tijdstip van uitvoering. Kost de klus wel wat voorbereidingswerk en dus tijd? Zorg dan dat daar ruimte voor is. Het is jammer als jongeren zich inschrijven en de klus is niet goed voorbereid of niet kan doorgaan wegens tijdgebrek. En bovendien: met een goede voorbereiding geeft u jongeren en andere betrokken een positieve indruk van uw organisatie. Laat jongeren meedenken over de invulling van de stageopdracht: sta open voor nieuwe ideeën. Dus regel eerste kennismaking waarbij jongeren kunnen aangeven wat ze zouden willen doen. Of laat de invulling van de stage nog enigszins vrij. Denk ook na over de mate van begeleiding die nodig is voor de activiteiten die u bedenkt. Stap 6: Partners zoeken Heeft u geschikte stageklussen bedacht? Dan is het tijd om aan de slag te gaan met de voorbereidingen. Maar voordat u dat kunt doen, is het goed om contact op te nemen met andere betrokken partijen. Want een maatschappelijke stage staat of valt met de samenwerking tussen u en uw partners. Elke partij heeft zijn eigen taken: De school is verantwoordelijk voor de voorbereiding van leerlingen, stelt het stagecontact op, begeleidt de jongeren en zorgt voor een evaluatie na afloop. In alle gevallen blijft de school eindverantwoordelijk voor leerlingen die een maatschappelijke stage lopen.

8 De leerling voert de stage uit, houdt een logboek bij en reflecteert op de stage. Als stagebieder bent u verantwoordelijk voor de stageplek, het ondertekenen van het stagecontract en begeleiding op de stagevloer. De stagemakelaar brengt de vraag naar stageplaatsen en het aanbod daarvan bij elkaar. Bovendien denkt een stagemakelaar met organisaties mee over mogelijke nieuwe stageplaatsen. De gemeente richt de makelaarsfunctie in en ondersteunt de vrijwilligersorganisaties bij het effectief plaatsen van maatschappelijke stagiairs. Over de exacte taakverdeling en de financiering van de maatschappelijke stage kunt u met de andere partijen afspraken maken. Via de stagemakelaar kunt u achterhalen welke andere organisaties in uw regio maatschappelijke stages aanbieden. Kijk eens welke klussen zij organiseren, misschien kunt u samenwerken. Informeer eens bij gelijksoortige organisaties naar het type klussen dat zij aanbieden en het tijdstip waarop zij het uitvoeren. Kijk op de website voor een overzicht van mogelijke partners en collega-stagebieders. Lees meer over de samenwerking tussen stagebieders en andere partijen Stap 7: Klussen promoten Heeft u nog geen samenwerking met een school, dan kunt u stageopdrachten doorgeven aan de stagemakelaar. Overleg met deze persoon hoe u de stageopdracht het beste kunt promoten. Vaak komt uw opdracht in een digitale vacaturebank of folders. Overleg ook hoe de leerlingen zich kunnen inschrijven voor deze stage. Promoot de klus zo aansprekend mogelijk, gericht op het nieuwe dat de leerling zal gaan meemaken. Leerlingen zijn nu eenmaal nieuwsgierig. Speel daar op in. Neem contact op met een school; daar zitten de leerlingen immers die bij u maatschappelijke stage kunnen komen doen. Vraag eventueel hulp van de stagemakelaar bij het formuleren van de klus voor in de vacaturebank.

9 Als u voorwaarden stelt aan de stageleerling, denk dan aan een bepaalde leeftijd of bijvoorbeeld kennis van computer (bij het maken van een website), zorg dan dat deze ook in de vacature staan. Stap 8: Stages voorbereiden Wanneer duidelijk is welke stage u wilt aanbieden en wie er vanuit de organisatie verantwoordelijk zijn, kunt u starten met de voorbereidingen van de stageopdracht. Een onvergetelijke stage: doe iets extra s De leerlingen blijven gemotiveerder als ze merken dat u ook energie steekt in de projecten waar ze mee bezig zijn. Maak van de stage een beleving door net iets extra s voor de jongeren te doen. Denk aan een gezellig ontvangst op de eerste stage dag. Koop bijvoorbeeld gebak en regel een kennismaking met de doelgroep waarvoor de leerling een activiteit gaat organiseren. Goed voorbereide maatschappelijke stagiairs Wat verwacht u van de voorbereiding van leerlingen? Moeten zij zich inlezen in uw organisatie of de doelgroep? Bepaal welke rol u zelf hierin heeft en wat de school kan betekenen. Bespreek uw verwachtingen vooraf met de docent. Contract en verzekering regelen De school is verantwoordelijk voor leerlingen die een maatschappelijke stage lopen. Dat betekent dat de school ook moet zorgen voor een verzekering met een goede dekking voor leerlingen die bij u stage lopen. Maar uw organisatie heeft ook een verantwoordelijkheid. U moet er namelijk voor zorgen dat het personeel en klanten of cliënten verzekerd zijn. Maak over aansprakelijkheid goede afspraken met de scholen waarmee u samenwerkt. Collega s informeren Informeer uw collega s die zijdelings te maken hebben met de maatschappelijke stage over de komst van leerlingen, de taak die ze krijgen, het doel van de opdracht en de duur ervan. Collega s zijn dan voorbereid op de jongeren en reageren dan ook positiever. En dat is weer belangrijk voor het verloop van de stage en het beeld dat de jongeren krijgen van uw organisatie. Belangrijk: materialen en begeleiders

10 Voorbereiden betekent ook: materialen verzamelen en begeleiders mobiliseren voor de uitvoering van de stageklus. Denk aan het op papier zetten van de opdracht, werkmaterialen verzamelen en collega s informeren. Sluit altijd een maatschappelijke stageovereenkomst of contract af met de school en de leerling. Handig is ook om telefoonnummers uit te wisselen, want mocht er iets gebeuren, dan kunt u direct contact opnemen met de school en de leerling. Denk tijdig na over de introductie die u de jongere(n) geeft bij binnenkomst in de organisatie. Wordt dit een klein praatje, een filmpje of een rondleiding? Is het promotiemateriaal al voorhanden of moet dat ook nog meegenomen worden in de voorbereiding? Probeer een aantal vaste medewerkers aan te wijzen die verantwoordelijk zijn voor de maatschappelijke stage. Zoek hiervoor personen uit die met jongeren kunnen omgaan. Betrek zeker ook andere collega s, al is het maar dat ze zijdelings met de jongeren in contact komen. Persoonlijk contact tijdens de stage maakt de stage leuk voor jongeren. Plan alvast een korte evaluatie met stagiairs en collega s. Naar aanleiding daarvan kunt u uw aanpak aanscherpen of verbeteren. Stap 9: Leerlingen begeleiden Jongeren zijn snel en weten veel. Maar ze zijn nog wel jong en daarom zijn nieuwe situaties meestal spannend. Ze zijn zelfstandig, maar hebben wel begeleiding nodig. Met de juiste begeleiding maakt u jongeren goed bekend en enthousiast voor hun eigen inzet voor de samenleving. Bovendien voorkomt u gevaarlijke situaties. Ruim hier dus tijd voor in. Begeleiders Als u stageplaatsen aanbiedt, moet u ook leerlingen begeleiden. Wie gaat dat doen? Dit kan een betaalde medewerker, maar ook een vrijwilliger, hbo-stagiair, docent of ouder zijn. Een geschikte begeleider: Kan goed uitleg geven; Vindt het leuk om met jongeren te werken; Heeft de mogelijkheid om snel vragen van een stageleerling te beantwoorden; Houdt de begeleider rekening met de leefwereld van jongeren. Belevingswereld van jongeren

11 Als u met jongeren gaat werken, dan is het belangrijk dat u weet wat hen bezighoudt. Via televisie, festivals, eigen kinderen, neven of nichten komt u vaak al veel te weten. Daarnaast kunt u op internet veel over jongeren leren. Hier houden ze blogs bij over hun dagelijks leven en discussiëren ze op een forums. Houd goed in de gaten welke leeftijd de leerling heeft die in uw organisatie stage komt lopen. Leerlingen tussen de 12 en 15 jaar vragen om een ander soort begeleiding dan jongeren tussen de 16 en 18 jaar. De belangrijkste tips per leeftijdscategorie op een rij: voor jongeren tussen jaar: Deze jongeren vinden het moeilijk om abstract te denken. Houd vragen of opdrachten simpel en begrijpelijk. Houd ook rekening met een kortere spanningsboog bij deze leeftijdsgroep. Jongeren tussen de 12 en 15 jaar zijn volop bezig om hun eigen identiteit en mening te ontwikkelen. Hierover zijn ze meestal nog vrij onzeker. Ondersteun de jongeren daarom actief bij het uiten van hun mening. Meisjes lopen in deze fase lichamelijk en verstandelijk iets voor op de jongens. Meisjes en jongens vinden het in deze fase daardoor vaak frustrerend om samen te werken. Jongeren experimenteren met stijlen, gedragingen en meningen. Houd er daarom rekening mee dat hun ideeën en voorkeuren plotseling kunnen veranderen. voor jongeren tussen jaar: Deze jongeren hebben hun identiteit al meer bepaald en staan veel meer open voor mogelijkheden om hun mening te geven. Activiteiten waarbij jongeren zich in een groep kunnen uiten zijn voor jongeren vanaf 16 jaar daarom zeer geschikt. Deze jongeren zijn erg druk. Wilt u deze groep activeren voor een project, dan moet u ze echt iets interessants bieden en dit op een aantrekkelijke manier presenteren. Leerlingen ontvangen en uitleg over organisatie en stageopdracht De stageleerling maakt door zijn maatschappelijke stage kennis met de werkzaamheden en werkterreinen van uw organisatie. Laat de leerling zich welkom en gewaardeerd voelen. Pak gerust de kans om de leerling enthousiast te maken voor het werk van uw organisatie door hem of haar te vertellen wat medewerkers doen, waarom en hoe. Zorg dat de uitleg van de stageopdracht niet te moeilijk is en dat duidelijk is bij wie ze terecht kunnen voor vragen en hulp. Zorg voor een centraal aanspreekpunt en begeleider. En geef aan wat de stage uiteindelijk oplevert, voor henzelf, maar zeker ook voor de andere partij: de bewoners, de samenleving of uw organisatie. Maak ook vooraf afspraken over veiligheid. Grenzen stellen mag.

12 Leerlingen adviseren, helpen, ondersteunen Als de leerlingen bezig zijn met hun opdracht, is het goed als de begeleider in de buurt is. Die kan gewoon meehelpen of in de buurt met iets anders bezig zijn. Jongeren vinden het fijn om enige werkvrijheid te hebben, dus zit ze niet op de lip, maar zorg dat de begeleider in de buurt is en indien nodig snel kan adviseren, sturen of helpen. Begeleiden betekent ook: tussentijds vragen of alles nog goed gaat. Zeker als de stage meerdere dagen duurt, is het belangrijk om tussentijds even te evalueren. Laat jongeren zien dat hun inzet van waarde is. Let bij het bieden van begeleiden op de volgende punten: Hoe jonger de leerling, hoe meer begeleiding nodig is. Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe zelfstandiger de jongeren vaak zijn. Hoe meer afgebakend de klus, hoe zelfstandiger de jongeren kunnen werken. Bij groepsgewijze stages moet begeleiding altijd in de buurt zijn. Jongeren kunnen gaan dollen. Een enthousiaste begeleider vergroot de kans op een positieve beleving van de stage door jongeren. De begeleiding moet starten met een introductiepraatje over de opdracht. De begeleider moet feeling hebben met jongeren. Een jonge begeleider is voor de leerlingen leuk. Neem direct contact op met de school als een leerling voor problemen zorgt. De school kan dan passende maatregelen nemen. Zorg tijdens de stageperiode voor voldoende contactmomenten, waarbij u aandacht besteedt aan de ervaring van leerlingen. Leerlingen beoordelen Omdat de stage een vast onderdeel van het lesprogramma is of wordt, willen veel scholen de leerling een beoordeling voor de stage geven. Bespreek van te voren met de school of en zo ja, op welke manier de leerling beoordeeld wordt en welke rol u daarin heeft. Leerlingen bedanken Bedank de leerlingen na de stageklus voor hun inzet. Omdat het een maatschappelijke stage is, hoeven ze geen financiële beloning te ontvangen. Maar u kunt er wel over nadenken om de leerlingen op een andere manier te bedanken. Denk aan het geven van een cadeaubon, een certificaat, of een foto van het resultaat van de stage. Maar het kan ook heel simpel, gewoon met een welgemeend schouderklopje.

13 Zet de uitleg van de stageklus kort op papier. Dan weten jongeren wat u van hen verwacht. En vermeld er ook bij wie ze terecht kunnen voor vragen en hulp. Zit u krap in tijd voor begeleiding? Zoek dan naar een creatieve oplossing. U kunt bijvoorbeeld hulp vragen aan docenten van de school of van jongerenwerk uit de wijk. Is er een begeleider van school betrokken bij de uitvoering van de stage? Zorg dan voor duidelijke afspraken over de aard van de begeleiding. Overleg met de makelaar of coördinator van de school op welke manier u de leerlingen eventueel kunt belonen. Het is vervelend als leerlingen op een heel verschillende manier beloond worden door de verschillende stagebieders. Stap 10: Evalueren Als de stage voorbij is, doet u er goed aan om te evalueren. Omdat u met verschillende partijen heeft samengewerkt, zult u meerdere evaluaties hebben. Bedenk: evaluaties zijn de start voor verbeteringen. Evalueren met leerlingen Bespreek na afloop van de stage met de jongeren hoe het is gegaan en of de stage goed bevallen is. Dit hoeft niet veel tijd te kosten. Drink bijvoorbeeld even wat met de jongere(n) en vraag naar de ervaringen en tips. U leert zo veel over de activiteiten voor jongeren, het beeld dat u uitstraalt en het aantrekkelijk maken van uw organisatie voor jongeren. Werk aan antwoorden op de volgende vragen: Wat vond je van de stageklus? Was de stageklus leuk, moeilijk of te makkelijk? Wat heb je geleerd van de stage? Wat vond je van de mensen die je hebt leren kennen tijdens je stage? Heb je nog tips of leuke ideeën voor de volgende keer dat wij meehelpen aan de maatschappelijke stage? En ook niet onbelangrijk: wil je in de toekomst nog eens aan de slag als vrijwilliger bij deze organisatie? Download voorbeeld evaluatieformulier VWC Valkenswaard Evalueren met collega s Evalueer ook intern, met collega s die (zijdelings) betrokken waren bij de maatschappelijke stage, bijvoorbeeld via een persoonlijk gesprek of een vragenlijstje. Een persoonlijk gesprek levert meer op, omdat u dan ideeën voor het vervolg goed kunt uitwisselen. Neem in de evaluatie de

14 uitkomsten van de leerlingenevaluatie mee. Uiteindelijk wilt u een paar dingen van uw collega s weten: Is de stageopdracht goed uitgevoerd? Waren de leerlingen enthousiast? Hoe was het om de leerlingen te begeleiden? Heb je tips voor verbeteringen in de stageopdracht of begeleiding? Download evaluatieformulier intern Evalueren met samenwerkingspartners Als laatste is er nog het evalueren met samenwerkingspartijen. Denk aan eventuele andere organisaties in de buurt waar u mee samenwerkte, de school en eventueel de stagemakelaar. Met de buurtorganisaties en de school bespreekt u vooral de taakverdeling en samenwerking. Algemene vragen zijn: Hoe is de stage over het algemeen verlopen? Hoe vonden de leerlingen de klus? Wat heeft de stage opgeleverd? Is dat voldoende? Zijn er verbeterpunten voor de verdeling van de taken en de stageklus? Daarnaast kunt u met elke partner afzonderlijk specifieke punten bespreken. Tijdens de evaluatie met de stagemakelaar staan vooral de ondersteuning en gemaakte afspraken centraal. En de evaluatie met de school draait vooral om de voorbereiding en houding van leerlingen, de voorwaarden die de school stelt aan de stage, de werkafspraken en begeleiding. De evaluaties kunnen in een gezamenlijk overleg plaatsvinden. Persoonlijk contact en aanwezigheid van alle betrokkenen verdient de voorkeur. Eindig de evaluatie met het maken van nieuwe werkafspraken en het vastleggen van verbeterpunten. De volgende shift maatschappelijke stages is mogelijk pas een jaar later en afspraken kunnen dan verwateren of vergeten worden. Voorkom dit en zet de nieuwe werkafspraken op papier. Maak echt tijd voor evaluatie. Het zet verschillende partijen weer even op één lijn. Begin de evaluatieronde altijd met de evaluatie van leerlingen. Dit is een goed uitgangspunt om uw eigen project intern en met anderen te evalueren.

15 Vraag de school ook zelf te evalueren met leerlingen. Wellicht komen uit deze evaluatie nog punten naar voren die leerlingen niet helemaal eerlijk durfden te zeggen. Het is goed om deze punten wel te horen, om zo verbetering aan te kunnen brengen. Houd zoveel mogelijk evaluaties in de vorm van persoonlijk contact. Schriftelijk kan ook, maar dan is er geen ruimte voor discussie en is het lastiger om direct tot verbeterpunten te komen. Streef altijd naar een klein plan voor verbetering, versterking en vooruitgang van de stages. Stap 11: Verbeteren, verbreden en verbinden Heeft u ervaring opgedaan met de maatschappelijke stage? Dan ligt er een aantal nieuwe uitdagingen, namelijk: Verbeteren: uw huidige aanpak aanscherpen Verbreden: meer stageplaatsen aanbieden Verbinden: maatschappelijke stage volledig onderdeel maken van uw organisatie Verbeteren Hoe goed u eerste maatschappelijke stages ook verliepen, er zijn altijd wel verbeterpunten. Een evaluatie met de samenwerkingspartners biedt vaak goede aanknopingspunten. Denk aan werkprocessen verbeteren door extra voorbereidingen te treffen, duidelijkere afspraken maken en begeleiding efficiënter of anders vormgeven. Verbreden Vanaf 2011 komen zijn elk jaar zo n maatschappelijke stagiairs op zoek naar een stageplek. Heeft u ruimte voor meer maatschappelijke stagiairs? Bied deze plaatsen dan zeker aan, want extra stageplekken zijn altijd welkom. Het aantal plekken uitbreiden kan op de volgende manieren. Meer leerlingen tegelijkertijd: is een bepaalde activiteit te veel werk voor een leerling en kunt u extra hulp gebruiken? Dan mag u in plaats van een of twee leerlingen, ook 3 of 4 leerlingen stage laten lopen. Zorg er wel voor dat u ze ook voldoende begeleiding kunt bieden. Meer activiteiten met maatschappelijke stage: misschien wilt u meer taken of activiteiten overlaten aan maatschappelijke stagiairs. In dat geval kunt u het aantal stageplekken binnen uw organisatie vergroten.

16 Meer continuïteit: om een (extra) activiteit continuïteit te geven, kunt u afspreken dat leerlingen elkaar afwisselen. Als de een zijn stage afrond, neemt de volgende zijn taken over. Zo kunt u een succesvolle activiteit doorzetten en laat u meer leerlingen stage lopen binnen uw organisatie. Meer locaties: is uw organisatie een onderdeel van een grotere organisatie? Kijk dan eens of ook binnen andere locaties met maatschappelijke stages willen werken. U kunt hierbij zelf optreden als ervaringsdeskundige adviseur of initiator van een gezamenlijk overleg. Verbinden U kunt er ook over nadenken om samen met andere partijen nieuwe projecten te starten. Zo kunt u bijvoorbeeld een sporttoernooi organiseren met buurtbewoners. Ook kunt u nieuwe verbindingen leggen tussen maatschappelijke stage en andere thema s die spelen binnen uw organisatie, zoals gezondheid. : Als u uw organisatie openstelt voor meer jonge vrijwilligers is het zaak dat u voldoende klussen heeft. Leerlingen raken gedemotiveerd als blijkt dat ze eigenlijk overbodig zijn. Als u meer leerlingen stage laat lopen, moet u hen ook kunnen begeleiden. Meer stagiairs op verschillende plekken actief, betekent dat u meer begeleiders nodig heeft. Laat u meerdere leerlingen aan één activiteit werken, dan kan een begeleider natuurlijk meerdere leerlingen aansturen. De begeleiding per leerling wordt dan minder intensief. Let erop dat niet elke leerling dat prettig vindt of goed kan. Stem maatschappelijke stages goed af met andere betrokkenen en zorg voor een duidelijke verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Laat een groepje leerlingen als deel van hun maatschappelijke stage nadenken over wat zij zouden kunnen doen tijdens hun maatschappelijke stage voor uw organisatie. Vraag leerlingen achteraf om feedback en nieuwe ideeën voor verbetering. Wissel eens ervaringen uit met andere organisaties die met maatschappelijke stage werken. Wat kunt u leren van hun tips en ervaringen?