0Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 6 JUNI 2017 P N/1 0Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P N 1. W Y, beklaagde, 2. A Z, beklaagde, 3. W M C, beklaagde, eisers, vertegenwoordigd door mr. Johan Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 2000 Antwerpen, Amerikalei 187/302, waar de eisers woonplaats kiezen, tegen Els LEENKNECHT, met kantoor te 8600 Diksmuide, Fabriekstraat 4/1, in haar hoedanigheid van curator over het faillissement van China Invest bvba,

2 6 JUNI 2017 P N/2 burgerlijke partij, verweerster. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF De cassatieberoepen zijn gericht tegen een arrest van het hof van beroep te Gent, correctionele kamer, van 30 mei De eisers voeren in een memorie die aan dit arrest is gehecht, twee middelen aan. Raadsheer Ilse Couwenberg heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Marc Timperman heeft geconcludeerd. II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste middel Eerste onderdeel 1. Het onderdeel voert schending aan van artikel 149 Grondwet: het arrest oordeelt, enerzijds, dat het betekenisvol nadeel voor de vermogensbelangen van de rechtspersoon, bestaat uit het feit dat de rechtspersoon de verschuldigde meerwaardebelasting niet meer kon betalen en die zeker en vaststaand was op het ogenblik dat de gelden van de vennootschap naar de persoonlijke rekening van de eiser 2 werden overschreven en, anderzijds, dat de fiscale aanslag voor deze belasting slechts meer dan één jaar na deze overschrijving werd gevestigd; deze motieven zijn tegenstrijdig. 2. Het is niet tegenstrijdig te oordelen, eensdeels, dat een toekomstige belastingschuld zeker en vaststaand is en, anderdeels, vast te stellen dat de fiscale aanslag met betrekking tot deze belasting meer dan één jaar later wordt gevestigd. Het onderdeel mist feitelijke grondslag.

3 6 JUNI 2017 P N/3 Tweede onderdeel 3. Het onderdeel voert schending aan van artikel 492bis Strafwetboek: het arrest oordeelt ten onrechte dat het overschrijven van de gelden van de rechtspersoon naar de persoonlijke rekening van de eiser 2 een betekenisvol nadeel voor de vermogensbelangen van deze vennootschap inhield, bestaande uit het niet meer kunnen betalen van de verschuldigde meerwaardebelasting; op het ogenblik van deze overschrijving was de fiscale schuld nog niet zeker en vaststaand, zodat er op dat ogenblik nog geen sprake was van enig nadeel; de appelrechters verantwoorden hun beslissing aldus niet naar recht. 4. Artikel 492bis Strafwetboek straft de bestuurders, in feite of in rechte, van burgerlijke en handelsvennootschappen, alsook van verenigingen zonder winstoogmerk, die met bedrieglijk opzet en voor persoonlijke rechtstreekse of indirecte doeleinden gebruik hebben gemaakt van de goederen of van het krediet van de rechtspersoon, hoewel zij wisten dat zulks op betekenisvolle wijze in het nadeel was van de vermogensbelangen van de rechtspersoon en van die van zijn schuldeisers of vennoten. 5. Bij de beoordeling of het gebruik van goederen of het krediet van de rechtspersoon op betekenisvolle wijze in het nadeel is van de vermogensbelangen van een rechtspersoon, mag de rechter rekening houden met een op dat ogenblik zekere en vaststaande belastingschuld, ook al heeft de belastingadministratie die belastingschuld formeel nog niet gevestigd. In zoverre het onderdeel uitgaat van een andere rechtsopvatting, faalt het naar recht. 6. Het arrest stelt vast dat: - China Invest bvba ingevolge een verkoopsovereenkomst op 20 juli 2005 een zekere, vaststaande en zeer belangrijke toekomstige belastingschuld had; - deze vennootschap op 20 juli 2005 over voldoende eigen middelen beschikte om deze belastingschuld van ,86 euro te voldoen; - de eiser 2 op 3 oktober 2005 een overschrijving van ,00 euro van de zichtrekening van China Invest bvba naar zijn persoonlijke rekening heeft gedaan;

4 6 JUNI 2017 P N/4 - China Invest bvba hierdoor gereduceerd werd tot een virtueel lege doos, die niet meer in staat was om de in 2006 gevestigde meerwaardebelasting te betalen; - zonder de onttrekking van de quasi totaliteit aan liquiditeiten aan China Invest bvba, er voldoende activa waren geweest om de fiscus te betalen en deze rechtspersoon hiertoe geen lening had dienen af te sluiten, waarvan ab initio duidelijk was dat zij deze niet zelf kon terugbetalen. Met deze redenen verantwoordt het arrest naar recht de beslissing dat China Invest bvba op het ogenblik van de onttrekking van haar liquiditeiten en door die onttrekking ernstig werd geschaad in haar vermogensbelangen. In zoverre kan het onderdeel niet worden aangenomen. Tweede middel Eerste en tweede onderdeel 7. De onderdelen voeren schending aan van de artikelen 1382 en 1383 Burgerlijk Wetboek en de artikelen 3 en 4 Voorafgaande Titel Wetboek van Strafvordering, alsook miskenning van het wettelijk begrip oorzakelijk verband: de appelrechters oordelen dat de schade, voortvloeiend uit de telastlegging A.2 (misbruik van vennootschapsgoederen) bestaat uit het equivalent van het wederrechtelijk weggehaalde bedrag van ,00 euro zonder hierbij rekening te houden met de omstandigheid dat de meerwaardebelasting uiteindelijk via alternatieve financiering werd voldaan; zij kennen aan de verweerster dan ook ten onrechte minstens gedeeltelijk een vergoeding toe voor niet-geleden schade. 8. De rechter oordeelt onaantastbaar over het bestaan van schade en de omvang van de schade die volgt uit het misdrijf en bepaalt de vergoeding nodig om de schade te herstellen. In zoverre de onderdelen opkomen tegen dat onaantastbaar oordeel van de rechter zijn zij niet ontvankelijk. 9. Het arrest oordeelt dat:

5 6 JUNI 2017 P N/5 - de eisers er niet aan onderuit kunnen dat het misdrijf omschreven in de telastlegging A.2 hierin bestaat dat een bedrag van ,00 euro van de rekening van China Invest bvba werd gehaald voor directe of indirecte persoonlijke doeleinden; - het feit, voorwerp van de telastlegging A.2, een aflopend misdrijf is dat is voltrokken op 3 oktober 2005 en dat het op dat ogenblik is dat het te vergoeden nadeel is ontstaan; - dit boekhoudkundig werd verwerkt door naast de liquidatie van de som van ,00 euro op de rekening van China Invest bvba in het voordeel van de eiser 2, ook de twee rekeningen-courant actief op naam van Dragon Power voor bedrag van ,00 euro (wat in realiteit een rekening-courant van de eiser 2 zou zijn), alsook passief op naam van de eiser 2 voor een bedrag van ,45 euro te salderen en een nieuwe niet-invorderbare rekening-courant op naam van de eiseres 1 op te nemen aan de actiefzijde voor een bedrag van ,00 euro; - er dus in de balans in ruil aan de actiefzijde een niet-invorderbare rekeningcourant ontstond op naam van de eiseres 1, die volstrekt onbemiddeld was en aan de passiefzijde nog steeds de schuld aan de fiscus bestond wegens de meerwaardebelasting ten bedrage van ,86 euro; - deze schuld niets te maken heeft met de afbetaling van de lening bij P&V Verzekeringen waarvan op het ogenblik van het plegen van de feiten die het voorwerp zijn van de telastlegging A.2 nog geen sprake was; - de lening pas veel later werd aangegaan door China Invest bvba om de meerwaardebelasting te kunnen betalen; - de schuld meerwaardebelasting dus niets te maken heeft met de schuld wegens de rekening-courant die de eiseres 1 had ten aanzien van China Invest bvba en die op bedenkelijke wijze werd gecreëerd, maar wel met het voorhanden zijnde actief op de rekening van de gefailleerde. Met die redenen verantwoordt het arrest naar recht de beslissing dat de uit de telastlegging A.2 voortvloeiende schade bestaat uit het equivalent van de som die ten onrechte aan de vennootschap werd onttrokken, namelijk ,00 euro, te vermeerderen met de interesten.

6 6 JUNI 2017 P N/6 In zoverre kunnen de onderdelen niet worden aangenomen. 10. Voor het overige zijn de onderdelen gericht tegen redenen die de beslissing over de omvang van de door de verweerster gevorderde schade niet schragen en kunnen ze bijgevolg niet tot cassatie leiden. Derde onderdeel 11. Het onderdeel voert schending aan van artikel 149 Grondwet: de appelrechters beantwoorden niet het verweer van de eiseres 1 dat zij de lening die China Invest bvba had gesloten met het oog op de betaling van de meerwaardebelasting zelf grotendeels heeft terugbetaald en dat aldus, gelet op de regels van de schuldvergelijking, bij de bepaling van de aan de verweerster verschuldigde schadevergoeding met deze betalingen rekening diende te worden gehouden. 12. Het arrest oordeelt: indien [de eiseres 1] meent dat zij in de plaats van de bvba China Invest deze meerwaardebelastingen heeft betaald (wat de facto al niet klopt vermits het de bvba China Invest is geweest die daartoe een lening heeft afgesloten met P&V Verzekeringen) of voor rekening van de bvba China Invest afbetalingen zou hebben gedaan, zij dit dan vooreerst moet bewijzen en vervolgens aangifte van schuldvordering had moeten indienen in het passief van het faillissement van de bvba China Invest, vordering die dan eveneens in het beste geval in het niet bevoorrecht passief terecht zou zijn gekomen. [De eiseres 1] kan echter onmogelijk voorhouden dat door deze overigens onvolledige (gelet op de aangifte van schuldvordering van de nv P&V verzekeringen in het hypothecair passief van het faillissement van de bvba China Invest) afkortingen, die voor het grootste deel dan nog door de bvba Zhu Zhu (en dus niet eens door [de eiseres 1] persoonlijk blijken te zijn gebeurd, de vennootschap geen schade zou hebben geleden door het plegen op 03 oktober 2005 van het bewezen verklaarde misdrijf van vennootschapsgoederen, zoals omschreven in de tenlastelegging A.2, waardoor de quasi totaliteit aan liquiditeiten aan de vennootschap werd onttrokken voor direct of indirect persoonlijk gebruik.. Met deze redenen beantwoorden en verwerpen de appelrechters eiseres voormeld verweer. Het onderdeel mist feitelijke grondslag.

7 6 JUNI 2017 P N/7 Vierde onderdeel 13. Het onderdeel voert schending aan van de artikelen 1289, 1290 en 1293 Burgerlijk Wetboek: de appelrechters hebben bij de bepaling van de schadevergoeding van de verweerster ten onrechte geen rekening gehouden met de betalingen die de eiseres 1 heeft verricht tot afbetaling van de lening gesloten door China Invest bvba met het oog op de betaling van de haar verschuldigde meerwaardebelasting; schuldvergelijking geschiedt immers van rechtswege indien de wettelijke voorwaarden daartoe zijn vervuld. 14. Artikel 1289 Burgerlijk Wetboek bepaalt: Wanneer twee personen elkaars schuldenaar zijn, heeft tussen hen schuldvergelijking plaats, waardoor de twee schulden teniet gaan, op de wijze en in de gevallen hierna vermeld. Artikel 1290 Burgerlijk Wetboek bepaalt: Schuldvergelijking heeft van rechtswege plaats uit kracht van de wet, zelfs buiten weten van de schuldenaars; de twee schulden vernietigen elkaar op het ogenblik dat zij tegelijk bestaan, ten belope van hun wederkerig bedrag. Artikel 1293 Burgerlijk Wetboek bepaalt: Schuldvergelijking heeft plaats, uit welke oorzaak de wederzijdse schulden ook ontstaan, uitgezonderd in geval van: 1 Een eis tot teruggave van een zaak die de eigenaar wederrechtelijk is ontnomen; 2 Een eis tot teruggave van iets dat in bewaring of in bruikleen is gegeven; 3 Een schuld uit hoofde van levensonderhoud dat verklaard is niet vatbaar voor beslag te zijn. 15. Wettelijke schuldvergelijking, die van rechtswege plaatsheeft, kan enkel plaatsvinden tussen schulden van twee personen die elkaars schuldeiser en schuldenaar zijn en die zich in eigen naam hebben verbonden. Deze wederzijdse schulden moeten bovendien effen zijn. In zoverre het onderdeel uitgaat van een andere rechtsopvatting, faalt het naar recht. 16. Het arrest stelt eensdeels vast dat de eiseres 1 niet aantoont dat zij voor rekening van China Invest bvba in eigen naam betalingen heeft verricht, en anderdeels dat de eiseres 1 zich, bij gebrek aan een aangifte van schuldvordering in het faillissement, niet als een schuldeiser van China Invest bvba heeft gemanifesteerd.

8 6 JUNI 2017 P N/8 Aan de toepassingsvoorwaarden voor wettelijke schuldvergelijking is dan ook niet voldaan. Aldus verantwoordt het arrest naar recht de beslissing om bij de bepaling van de schadevergoeding van de verweerster geen rekening te houden met de door de eiseres 1 beweerdelijk uitgevoerde betalingen. In zoverre kan het onderdeel niet worden aangenomen. Ambtshalve onderzoek van de beslissingen op de strafvordering 17. De substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven rechtsvormen zijn in acht genomen en de beslissingen zijn overeenkomstig de wet gewezen. Dictum Het Hof, Verwerpt de cassatieberoepen. Veroordeelt de eisers tot de kosten van hun cassatieberoepen. Bepaalt de kosten op 163,21 euro waarvan 128,21 euro verschuldigd is. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, tweede kamer, samengesteld uit voorzitter Paul Maffei, als voorzitter, de raadsheren Filip Van Volsem, Alain Bloch, Peter Hoet en Ilse Couwenberg, en op de openbare rechtszitting van 6 juni 2017 uitgesproken door voorzitter Paul Maffei, in aanwezigheid van advocaat-generaal Marc Timperman, met bijstand van griffier Frank Adriaensen. F. Adriaensen I. Couwenberg P. Hoet

9 6 JUNI 2017 P N/9 A. Bloch F. Van Volsem P. Maffei

10 Verzoekschrift VERZOEKSCHRIFT/1