Milieubeleidsplan Haven Amsterdam. duurzaam durven, doen en doorgaan nov 3 juni 2009

Transcriptie

1 Milieubeleidsplan Haven Amsterdam duurzaam durven, doen en doorgaan nov 3 juni

2 Voorwoord Duurzaam durven, doen en doorgaan. Het klinkt zo eigenzinnig, het ligt zo voor de hand. Maar niets is minder waar als je als overheid verantwoordelijk bent voor zowel economische belangen van de bedrijven op jouw terrein, het welzijn van de mensen die op en om het terrein leven en werken en het behoud van een gezonde flora en fauna. Als één proces dat van invloed is op deze verantwoordelijkheden niet weldoordacht ingezet wordt, zijn de gevolgen voor alle betrokken partijen rampzalig. Met die gedachte in ons achterhoofd zijn we van start gegaan met het opstellen van een Milieubeleidsplan voor Haven Amsterdam. Hierbij waren twee documenten leidend: het Milieubeleidsplan Amsterdam en de Havenvisie1. Het Milieubeleidsplan Haven Amsterdam heeft zich de afgelopen anderhalf jaar ontpopt van een slimme jongeling naar een standvastige volwassene. De kaders staan vast, de activiteiten zijn de basis. De standvastige volwassene kan alleen maar rijpen naarmate de jaren verstrijken. Aan dit plan is organisatiebreed hard getrokken. Dit heeft gezorgd voor verinnerlijking binnen het bedrijf. Ik ben trots dat de medewerkers van Haven Amsterdam dit belangrijke thema in relatief korte tijd hebben omarmd en daadwerkelijk flinke stappen nemen. Hans Gerson, algemeen directeur Haven Amsterdam 1 Waar in dit milieubeleidsplan de Havenvisie genoemd wordt, wordt de Havenvisie , Slimme Haven, zoals door het college van B&W op 16 september 2008 vastgesteld, bedoeld. 2

3 Inhoudsopgave Samenvatting Situatieschets Een paar begrippen Het krachtenveld Haven Amsterdam, de organisatie zelf Klanten, partners en overige stakeholders Missie en visie Speerpunten, ambities en acties Optimalisering ruimte- en milieugebruik Toekomstvisie Huidige situatie Acties Schone scheepvaart Toekomstvisie Huidige situatie Acties Stimuleren van goederenvervoer over water en spoor Toekomstvisie Huidige situatie Acties Stroomlijnen risico s gevaarlijke stoffen Toekomstvisie Huidige situatie Acties De voorbeeldfunctie van Haven Amsterdam Toekomstvisie Huidige situatie Acties Impact milieubeleidsplan op het locatie- en ligplaatsenbeleid Locatiebeleid Ligplaatsenbeleid...49 Programmabeheer Organisatie Middelen Rapportages Evaluatie Uitwerking...52 Communicatie Inleiding Doel van het milieubeleidsplan Besluitvormingstraject Communicatie Uitwerking

4 Samenvatting Het Milieubeleidsplan beschrijft de ambities, speerpunten en concrete maatregelen van Haven Amsterdam op milieugebied voor de komende vijf jaar. Er worden 40 acties gestart, uitgevoerd en afgerond. Veel van deze 40 acties hebben nog een onderzoekend karakter, doordat de milieuruimte voor diverse aspecten nog niet in beeld is. Na een succesvol uitgevoerd onderzoek, wordt een vervolgactie opgestart om het onderwerp daadkrachtig aan te pakken, met concrete en realistische doelstellingen. Het plan sluit aan bij de doelstellingen van het gemeentelijke Milieubeleidsplan Amsterdam duurzaam aan de top en vormt de milieu-uitwerking van de Havenvisie. Hoofddoel van het milieubeleidsplan is: het creëren van een optimale balans tussen een economische sterke haven met een uitstekende concurrentiepositie en een goede kwaliteit van de leefomgeving Het plan waarborgt dat duurzame ontwikkeling bij alle afwegingen de noodzakelijke aandacht krijgt - met oog voor de belangen van mens, milieu en economie. Met klantvriendelijke oplossingen voor milieubelastende situaties worden efficiencyslagen gemaakt die ook een economisch doel dienen. Het Amsterdamse havengebied is relatief schoon en de luchtkwaliteit is relatief goed, op een tweetal knelpuntsituaties met fijnstof na. Verbeteringen blijven dus nodig, mede omdat ook fysieke ruimte en milieuruimte schaars zijn. Het uitgangspunt is: het juiste bedrijf op de juiste plaats. Zo worden milieubelastende bedrijven geconcentreerd in het havengebied om de omgeving zo veel mogelijk te ontzien. Er wordt ook bewust gekozen voor een slimme haven en geen massahaven : Amsterdam zegt nee tegen bepaalde bedrijven en producten, zoals LNG en ruwe olie/raffinage. Producten zoals biomassa en biobrandstoffen worden juist met open armen verwelkomd, als het de duurzame varianten betreft. Klanten worden begeleid om te voldoen aan milieunormen en krijgen advies over zaken als energiebesparing en duurzame energie, vervoer over water en intensief gebruik van terreinen. Haven Amsterdam werkt (inter)nationaal samen aan het oplossen van milieuvraagstukken. Het plan voorziet in een evenredige bijdrage van Haven Amsterdam aan de gemeentelijke milieudoelstellingen. Voor het havengebied zijn de komende jaren vooral de doelstellingen voor luchtkwaliteit, geluidshinder, klimaat en duurzaam produceren en consumeren van belang. Voor het duurzaam regisseren van de kernactiviteiten van de haven en negatieve milieugevolgen tot een minimum te beperken, zijn vijf speerpunten geformuleerd waarin deze thema s een prominente plaats hebben: optimaal ruimte- en milieugebruik; schone scheepvaart; meer goederenvervoer over water en spoor; minimale risico s van vervoer, op- en overslag van gevaarlijke stoffen; de voorbeeldfunctie. Het bijbehorende actieplan vertaalt deze speerpunten in acties gericht op betere luchtkwaliteit, minder gevaarlijke stoffen, minder geluidshinder en CO2-uitstoot, en de voorbeeldfunctie door duurzaam consumeren (inkopen). Het plan gaat niet specifiek in op de doelstelling zorgt voor een betere samenwerking op het gebied van milieubeleid, waarbij meer resultaten worden bereikt met minder bureaucratie uit de Havenvisie. Wel wordt bij de uitvoering van de acties de samenwerking met diverse partners actief opgezocht. 4

5 Optimaal ruimte- en milieugebruik Haven Amsterdam beheert zo n hectare voor bedrijfsterreinen en hectare waterbassins en infrastructuur. Ook de komende jaren ligt de nadruk op intensivering, herontwikkeling van bestaande terreinen, functiewijziging en het combineren van functies en meer gestapelde bouw. De helft van de jaarlijkse uitgifte van 25 hectare grond, moet worden gerealiseerd door intensivering en herstructurering van eerder uitgegeven gebied. Het streven is uitbreiding van bestaande bedrijven op het bestaande terrein te realiseren. Met bedrijven die samen verantwoordelijk zijn voor tachtig procent van de uitstoot worden afspraken gemaakt over mogelijke vermindering. Er wordt onderzocht hoe bedrijven en de bijbehorende (transport)activiteiten in Westpoort aan de gemeentelijk CO2reductiedoelstelling kunnen bijdragen. De milieuruimte wordt optimaal benut, door milieuwinst te boeken bij individuele bedrijven en deze te benutten voor de vestiging van nieuwe bedrijven. Bij herstructurering wordt rekening gehouden met milieuvoordelen van mogelijke samenwerking tussen bedrijven, bijvoorbeeld door restwarmte en afvalstoffen als energiebron en grondstof te gebruiken. Zo is de bouw voor Greenmills in 2008 gestart. Greenmills wekt duurzame energie op uit organische reststromen, om naar schatting huishoudens van elektriciteit te voorzien. De Minervahaven wordt een buffer tussen zware industrie en woongebieden. Schone scheepvaart Haven Amsterdam stimuleert schone scheepvaart. Nationaal en internationaal oefent zij haar invloed uit op de regelgeving op dit gebied. Er komen maatregelen om waterverontreiniging te verminderen en de afvalafgifte door schepen te vergroten. De luchtverontreiniging door aangemeerde schepen wordt verder teruggedrongen. In dat verband worden de mogelijkheden van walstroom onderzocht, onder meer voor de zeecruisevaart. Voor de binnenvaart is het streven om alle openbare wachtplaatsen in 2015 te voorzien van walstroom. Vanaf 2010 moeten de meest vervuilende binnenvaartschepen extra binnenhavengeld betalen; dat wordt geïnvesteerd in een subsidieregeling van VROM om uitstoot van stikstofoxiden en fijnstof in de binnenvaartsector te verminderen. Vanaf 2025 weert de haven binnenvaartschepen die niet voldoen aan de CCR-2 norm. Voor de zeevaart wordt een beoordelingsinstrument ontwikkeld om schone schepen te kwalificeren. Haven Amsterdam maakt zich sterk om uiterlijk in 2010 een index te hebben vastgesteld en in de eigen haven een systeem van financiële prikkels operationeel te hebben. Dit is in lijn met Rotterdams en landelijk beleid. Naar aanleiding van de ramp met de Probo Koala is Haven Amsterdam betrokken bij werkprocessen voor betere coördinatie tussen gemeentelijke diensten bij ongewone voorvallen, een gezamenlijk oefenprogramma, nationale werkgroepen om wet- en regelgeving beter af te stemmen en een draaiboek voor de praktijk. Meer goederenvervoer over water en spoor Lokaal goederenvervoer gaat veelal over de weg of transportband, vervoer naar het achterland over de weg, per spoor, pijp en schip. Bij het verbeteren van de bereikbaarheid wordt ingezet op meer goederenvervoer over water en spoor. De meest energie-efficiënte wijze van goederentransport is transport over water. Haven Amsterdam blijft daarom de verschuiving van vervoer over de weg naar het water (deepsea, shortsea en binnenwater) en spoor stimuleren. Per goederenstroom wordt de te realiseren verschuiving vastgelegd als percentage in 2020 ten opzichte van Het gaat daarbij vooral om groeisectoren en goederenstromen die nog weinig gebruik maken van achterlandvervoer per schip of trein. In concreto betekent dit een verschuiving van weg naar water en spoor voor stukgoed, en consolidatie voor bulkproducten (in die sector kiezen de 5

6 bedrijven al voor 70 tot 95 procent van hun afvoer voor vervoer over water). Door de groei van het aantal containers is er een groei in de intermodale shuttleverbindingen. De komende jaren is het doel versterking van de bestaande verbindingen (in capaciteit en frequentie) en de ontwikkeling van nieuwe verbindingen. Haven Amsterdam ondersteunt (internationale) projecten om short sea en binnenvaart te bevorderen, en neemt deel in de exploitatiemaatschappij voor de Betuweroute. Minder risico s gevaarlijke stoffen De laatste jaren groeide het aantal schepen met gevaarlijke stoffen dat de haven aandeed sterk. Evenals de totale hoeveelheid gevaarlijke stoffen, waardoor ook het aantal laad- en loshandelingen gestegen is. Van oudsher zijn bedrijven in het havengebied die met gevaarlijke stoffen werken, een belangrijk aandachtspunt. Een eerste stap wordt samen met belanghebbende partijen gezet door een gebiedsgerichte visie op te stellen voor Westpoort. Daarnaast wordt het ligplaatsenbeleid voor schepen met gevaarlijke stoffen verder geprofessionaliseerd. Door zonering op basis van veiligheidsafstanden wordt een transparant en eenduidig systeem ingevoerd. Er komt ook meer capaciteit voor de handhaving. Aan- en afvoer van gevaarlijke stoffen over het spoor krijgt speciale aandacht. De voorbeeldfunctie Haven Amsterdam heeft, als gemeentelijk bedrijf, een voorbeeldfunctie - ook op milieugebied. Haven Amsterdam levert de komende vijf jaar een bijdrage aan de doelstellingen van het Milieubeleidsplan Amsterdam. Het streven naar een CO2-neutrale gemeentelijke organisatie in 2015, leidt tot energiebesparende maatregelen voor gebouwen, de eigen vloot en het eigen wagenpark. Bij de aanstaande ingrijpende verbouwing van de eigen huisvesting in het Havengebouw zullen de scherpe gemeentelijke normen uitgangspunt zijn. Voor het energieverbruik worden meetbare doelen gesteld. Door de aanschaf van hybride auto s is al een flinke stap op weg naar duurzaam autogebruik door werknemers gezet. Waar mogelijk wordt gestreefd naar verdere beperking van het autogebruik. Vliegreizen worden gecompenseerd via de stichting Trees for Travel, door (her)aanplant en beheer van duurzame bossen. Bij aankoop van nieuwe auto s en vaartuigen wordt standaard gekozen voor de meest milieuvriendelijke en energiezuinige technologieën. Ook aan het gemeentelijke streven naar een duurzame energievoorziening levert de haven een bijdrage, als gebruiker en als producent. In 2008 is er voor 27 Megawatt windmolencapaciteit bij gekomen in Westpoort. In totaal kunnen de windmolens huishoudens van elektriciteit voorzien. Ook levert het havengebied warmte uit afvalverbranding. Bij het eigen wagenpark, inkoop van materialen en goederen en afvalbeleid ligt de nadruk op zorgvuldig omgaan met natuurlijke hulpbronnen (ruimte, energie, grondstoffen). Leeswijzer Hoofdstuk 1 zoomt in op het krachtenveld dat Haven Amsterdam inneemt op mondiaal niveau tot het niveau van de gemeente Amsterdam en de organisatie zelf. Hoofdstuk 2 geeft het beleid op hoofdlijnen weer. Wat is de visie en de missie van Haven Amsterdam en welke speerpunten zijn de komende vijf jaar aan de orde. Hoofdstuk 3 is het kernhoofdstuk van dit plan en illustreert waarom Haven Amsterdam durft, doet en doorgaat. Het begint telkens met durven uitgedrukt in de toekomstvisie. Een korte herhaling van het beleid op hoofdlijnen komt hier puntsgewijs in terug. Vervolgens wordt ingegaan op wat al wordt gedaan in de beschrijving van de huidige situatie. Elk speerpunt eindigt met een actieplan hoe Haven Amsterdam doorgaat om de toekomstvisie te bereiken. Hoofdstuk 4 geeft aan welke implicaties het plan heeft op twee belangrijke beleidsvelden: locatiebeleid en ligplaatsbeleid. Hoofdstukken 5 en 6 beschrijven hoe Haven Amsterdam het plan gaat uitvoeren en op welke wijze Haven Amsterdam actief blijft communiceren over het plan en zijn voortgang. 6

7 1. Situatieschets Inleiding Voor u ligt het Milieubeleidsplan van Haven Amsterdam. Met dit plan in de hand wil Haven Amsterdam in de komende jaren substantiële stappen zetten op het gebied van intensief ruimtegebruik, schone scheepvaart, efficiënt en milieuvriendelijk transport, klantvriendelijke oplossingen voor milieuvraagstukken, gevaarlijke stoffen en een forse energiebesparing in de eigen organisatie. Deze stappen zullen bijdragen aan een hogere milieukwaliteit in het havengebied zelf en daarbuiten. Dit plan staat niet op zichzelf; ook de gemeente heeft een nieuw milieubeleidsplan2 opgesteld. De doelstellingen van de gemeente zijn behoorlijk ambitieus. Haven Amsterdam gaat in deze doelstellingen mee en geeft daar haar eigen uitwerking aan. Daarnaast is dit plan op milieugebied een uitwerking van de nieuwe Havenvisie. Het Amsterdamse havengebied is relatief schoon. Dit komt onder andere doordat Amsterdam, anders dan de Rotterdamse haven, geen petrochemische industrie heeft. Ook ten opzichte van de situatie in de stad Amsterdam blijkt uit onderzoek dat de luchtkwaliteit in het havengebied relatief goed is. Alleen voor fijnstof zijn twee zogenaamde hardnekkige knelpunten bepaald. Verdere verbeteringen blijven dus nodig en mogelijk. Zo zal Haven Amsterdam, in lijn met het Milieubeleidsplan van de gemeente, bijvoorbeeld acties ondernemen om de luchtverontreiniging door aangemeerde schepen verder terug te dringen en haar bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen van het gemeentebestuur. Het voorliggende milieubeleidsplan bevat nieuwe ambities en acties om die ambities te realiseren. Bovendien is Haven Amsterdam zich terdege bewust van de voorbeeldfunctie, ook op milieugebied, die zij als onderdeel van de gemeente heeft. Haven Amsterdam wil samen met Havenbedrijf Rotterdam deze voorbeeldfunctie vervullen. Overigens zijn havens over de hele wereld actief op milieugebied. Het doel is tweeledig; ten eerste leidt een goed milieubeleid tot een verbetering van het milieu en daarmee tot een makkelijkere, betere aansluiting bij de stad en de regio. Ten tweede leidt een zichtbaar goed uitgevoerd plan tot meer begrip en waardering voor de betreffende haven en de activiteiten die er plaatsvinden. Het plan gaat niet specifiek in op de doelstelling zorgt voor een betere samenwerking op het gebied van milieubeleid, waarbij meer resultaten worden bereikt met minder bureaucratie uit de Havenvisie. Wel wordt bij de uitvoering van de acties de samenwerking met diverse partners actief opgezocht. Haven Amsterdam werkt al jaren aan de beperking van de milieubelasting en is steeds alert op oplossingen voor knellende milieuproblemen. Naast de nieuwe acties besteedt dit plan dan ook aandacht aan wat er allemaal al gebeurt. De ondertitel: Duurzaam durven, doen en doorgaan is bewust gekozen, omdat Haven Amsterdam al jaren een duurzaam actief milieubeleid voert, met dit plan daarop doorgaat en de durf heeft om stevig in te zetten en actie te ondernemen. Kortom: Haven Amsterdam wil een van de meest duurzame havens in Europa realiseren! 2 Amsterdam duurzaam aan de top, Milieubeleidsplan Amsterdam , 31 mei

8 1.2 Een paar begrippen In dit plan worden diverse begrippen rond het havengebied gebruikt, die nadere toelichting vragen, zodat duidelijk is wat er bedoeld wordt: Figuur 1 Airport Seaport City 1. Haven Amsterdam: de organisatie die het beheer voert over de haven, onderdeel van de gemeente Amsterdam 2. Haven- en industriegebied Westpoort: het gebied van Afrikahaven tot en met Minervahaven. 3. Oostelijk havengebied: Het gebied vanaf de IJtunnel tot het AmsterdamRijnkanaal ten zuiden van het IJ. 4. De Amsterdamse haven / het Amsterdamse havengebied: het gebied van de Afrikahaven tot aan de Oranjesluizen. 5. Zeehavens Amsterdam: de havengebieden van de gemeenten Amsterdam, Zaanstad, Velsen en Beverwijk samen. 6. Noordzeekanaalgebied (NZKG): het gebied van 12 mijl uit de kust voor IJmuiden tot en met de Oranjesluizen. 7. Airport-Seaport-City; de combinatie van Schiphol / Zeehavens Amsterdam en de stad Amsterdam. 8. Metropool Regio Amsterdam: het noordelijk Randstadgebied, met name lijn NZKG Schiphol Almere (zie figuur 2 voorheen De Noordvleugel genoemd) een overleg- en samenwerkingsorgaan van de Nederlandse zeehavens, waarin havenbeheerders, havenbedrijfsleven en een aantal relevante, ministeriële departementen participeren. 9. Nationale Havenraad (NHR): 8

9 10. Milieuruimte: de figuurlijke ruimte die binnen gestelde milieunormen aanwezig is voor de productie van geluid, de uitstoot van bepaalde milieubelastende stoffen, de toegestane risicocontouren en het gebruik van grondstoffen. 11. CO2-neutraal het evenwicht tussen de uitstoot en de vastlegging van CO2 (koolstofdioxide) 12. Klimaatneutraal dienst, product of leven zonder negatieve invloed op het klimaat. Figuur 2: Het Metropool Regio Amsterdam gebied 1.3 Het krachtenveld Haven Amsterdam opereert binnen een mondiaal krachtenveld, waarin een breed scala aan mondiale spelers actief is. Dit milieubeleidsplan is alleen werkbaar en uitvoerbaar als het rekening houdt met de economische en sociale belangen in het mondiale, en zeker het Noord- Europese krachtenveld waarbinnen Haven Amsterdam opereert. De zeehaven vormt in dit veld een internationaal logistiek knooppunt van groeiend belang. Hieronder wordt aangegeven welke rol de Amsterdamse haven in dit krachtenveld speelt, beginnend met de plaats die de Amsterdamse haven inneemt in de wereld en binnen de range van belangrijke West-Europese havens. Om daarna stapsgewijs in te zoomen op de plaats van de haven binnen haar directe omgeving. Amsterdamse haven in de wereld Haven Amsterdam is vertegenwoordigd in een aantal internationale organisaties en houdt zo binnen de internationale gemeenschap de ontwikkelingen van dichtbij in 9

10 de gaten. Zij wendt haar invloed aan voor verbetering van de positie van Zeehavens Amsterdam binnen het IMO (International Maritime Organisation), de IAPH (the International Association of Ports and Harbours), de Green Award en het KIMO (internationaal samenwerkingsverband van kustgemeenten voor verbetering van het milieu van de zee en de kust). Amsterdamse haven in noordwest Europa In de range van grote noordwest Europese havens, van Le Havre via Amsterdam tot aan Hamburg, is Zeehavens Amsterdam met een marktaandeel van 7,4% in 2007 nummer 4 na Rotterdam, Hamburg en Antwerpen. De totale goederenoverslag in 2006 nam toe met 12,7% ten opzichte van 2005, waarmee Zeehavens Amsterdam tot de grootste groeiers van de Hamburg-le Havre range behoorde3. Deze groei is in 2007 geconsolideerd en de overslag is zelfs nog met 4,1% verder toegenomen. Haven Amsterdam is actief betrokken bij internationale samenwerking rondom milieuvraagstukken in havengebieden. Dit krijgt onder meer vorm via de Stichting Ecoports, een samenwerkingsverband gericht op de uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van milieuoplossingen voor havengebieden. Haven Amsterdam is voorzitter van deze stichting en is vertegenwoordigd in het Milieu Comité van de ESPO (European Sea Ports Organisation). Op deze wijze is de organisatie in Europees verband rechtstreeks betrokken bij veel thema s die in dit milieubeleidsplan aan bod komen. Uit het Ecoports samenwerkingsverband is tevens het project NoMEPorts ontstaan. NoMEPorts staat voor Noise Management in European Ports en heeft als doel om een Good Practice Guide te ontwikkelen voor het beheer van de geluidruimte voor (zeehavengebonden) industrielawaai. Haven Amsterdam verzorgt de projectleiding van dit project waarin wordt samengewerkt met tien andere Europese zeehavens. De Amsterdamse haven in Nederland Zeehavens Amsterdam is de tweede haven van Nederland. Het havengebied onderscheidt zich nationaal door de sterke positie in de energiesector, vooral door de groei van olieproducten en kolen. In de energiesector heeft de Amsterdamse haven internationaal inmiddels een leidende positie en nieuwe brandstoffen als biomassa en biobrandstoffen doen momenteel hun intrede. Daarnaast is de Amsterdamse haven een grote agribulk- en cacaohaven en heeft een behoorlijke positie in de sectoren stukgoed en bouwmaterialen (zand, grind, asfalt, betonwaren). Sinds augustus 2005 is de Amsterdamse haven ook een zeer snel groeiende containerhaven, met een toenemend aantal deep sea (intercontinentale) en short sea (Europese) lijndiensten, en bijbehorende feeders, binnenvaart- en railshuttles. Als gevolg van deze ontwikkelingen groeit ook de interesse voor het vestigen van bedrijven in de continentale logistieke dienstverlening, zoals distributiebedrijven. Verder is Zeehavens Amsterdam een belangrijke Europese cruisebestemming. Het havengebied onderscheidt zich nationaal door de sterke positie in de energiesector Samen met de haven van Rotterdam en Schiphol vormt Amsterdam de Holland Delta Port, de logistieke driehoek van Nederland en een belangrijke toegangspoort tot Europa. Bij de vorming van beleid en het implementeren van wet- en regelgeving is er een vergaande samenwerking tussen de Nederlandse havens. Haven Amsterdam neemt actief deel aan de Nationale Havenraad (NHR) en levert menskracht en leiderschap in diverse commissies en werkgroepen van de NHR op milieugebied. De havens vinden het van belang dat er eenduidig om wordt gegaan met de vertaling van weten regelgeving, om enerzijds duidelijkheid te verschaffen aan de sector en hierdoor 3 ZHG-systeem Haven Amsterdam en Regioberichtgevers, , statistiek januari december

11 succesvol te zijn in het bereiken van de gestelde (wettelijke) doelen en anderzijds niet te concurreren op publieke zaken. Daarvan maakt milieubeleid ook een belangrijk onderdeel uit. Dit milieubeleidsplan is daarom opgesteld met het Rotterdamse havenmilieubeleid op het netvlies (zie hiervoor ook bijlage 2). Daarnaast maakt Amsterdam onderdeel uit van het Randstadnetwerk van bedrijven, waarbij logistieke, data-, technologie-, kennis- en innovatienetwerken samen een groot economisch netwerk vormen met een grote vitaliteit. Zoals gesteld in de nota Zeehavens: Ankers van de Economie en de nota Pieken in de Delta zet het rijk zich in voor grote, complexe bedrijventerreinen, die als toplocaties worden benoemd. Ook Westpoort is zo n toplocatie. De Amsterdamse haven in de Metropool Regio Amsterdam De regio Noordzeekanaalgebied-Schiphol-Almere wordt onder één noemer de Metropool Regio Amsterdam gevat. De verbetering van de zeetoegang is samen met de verbetering van de verbinding tussen Schiphol en Almere één van de topprioriteiten voor de verdere logistieke ontwikkeling van deze Metropool Regio Amsterdam. Daarbij krijgen verschillende vervoersmodaliteiten naast elkaar de aandacht, die samen tot een optimale bereikbaarheid moeten leiden. De havens binnen het Noordzeekanaalgebied bieden directe arbeidsplaatsen. Daarnaast zorgen de havens ook nog eens indirect voor banen. De toegevoegde waarde is direct en indirect 5 miljard4. Schiphol en Zeehavens Amsterdam benutten meer en meer elkaars directe nabijheid. Het Atlaspark, een bedrijvenpark ten zuiden van de Afrikahaven, ligt op minder dan tien kilometer afstand van Schiphol. De lucht- en zeehaven vormen daarom samen een logistiek knooppunt van internationaal belang. De mogelijkheden voor transport van personen en goederen door de lucht én over het water zo dicht bij elkaar én bij de grootste stad van het land, maken Amsterdam tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven en distributiecentra. Andere Europese concurrenten hebben deze combinatie in veel mindere mate. Het verder ontwikkelen van het sterke concept Airport-Seaport-City heeft dan ook een hoge prioriteit. Versterking van het vestigingsklimaat, het aantrekken van internationale bezoekersen goederenstromen, intensivering van samenwerking met het bedrijfsleven, verbetering van de bereikbaarheid van de haven én versterking van de synergie tussen Schiphol en Haven zijn allemaal onderwerp van het programakkoord van het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam voor de periode De Amsterdamse haven en de stad Amsterdam Zeehavens Amsterdam is de derde pijler waarop de economie van Amsterdam en de regio steunt, naast de financieel-zakelijke dienstverlening, de luchthaven, het toerisme en de ICT-sector. Ruim 15% van de directe werkgelegenheid komt uit de haven- en industriesector. Daarbij biedt de havensector, anders dan in de andere sectoren het geval is, banen voor alle opleidingsniveau s. Havenmonitor 2006, RebelGroup Advisory-Buck Consultants International, i.o.v. het Ministerie van V&W 11

12 Figuur 3: Situering van de Amsterdamse haven in het gebied Amsterdam-Westpoort-Schiphol. Het haven- en industriegebied kent in Amsterdam zowel zware als lichte industrie, traditionele (bulk) als moderne ladingstromen (containers). Een industriegebied dat goed is voor een jaaromzet van 1,6 miljard euro5. Er varen in de Amsterdamse havens jaarlijks ongeveer zeeschepen6 en naar schatting binnenvaartschepen de havens in en weer uit, waarbij 65 miljoen ton goederen (van de 88 miljoen ton in het Noordzeekanaalgebied) en passagiers worden vervoerd7. Dit alles vindt plaats binnen een gebied dat begrensd wordt door één van de dichtstbevolkte gebieden van Nederland, waar op een betrekkelijk gering oppervlak heel veel gebeurt. Uiteraard vraagt deze ligging om intensieve samenwerking met de stad Amsterdam. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt steeds nauwgezet afgewogen op welke wijze deze de stad Amsterdam en haar inwoners beïnvloeden. Waar mogelijk profiteert de stad mee van ontwikkelingen in de haven. Onvermijdelijk is er in sommige gevallen sprake van hinder in de stad of in de regio. Haven Amsterdam realiseert zich dat terdege en doet alles wat binnen haar mogelijkheden ligt om deze hinder tot een minimum te beperken. Daarbij volgt zij de volgende rode draad: Door de concentratie van milieubelastende bedrijven in het Amsterdamse havengebied kunnen andere delen van Amsterdam en de regio worden ontzien. Dat betekent een schonere stad en omgeving door slimme inrichting van het havengebied. Het haven- en industriegebied Westpoort is het enige grootschalige industriegebied in de regio. Het is een gebied waar overlastgevende bedrijven - waaronder noodzakelijke stedelijke en regionale functies als afvalverwerking, rioolwaterzuivering en energiecentrales - geconcentreerd zijn, met als voordeel dat de overlast op andere plaatsen in en nabij de stad verdwijnt. Zo is bijvoorbeeld onlangs de rioolwaterzuivering van Amsterdam Oost naar Westpoort verhuisd, waardoor er nieuwe mogelijkheden voor woningbouw komen aan de oostkant van de stad Havenmonitor 2006, RebelGroup Advisory-Buck Consultants International, i.o.v. het Ministerie van V&W ZHG-systeem Haven Amsterdam en Regioberichtgevers, , statistiek januari december 2007 ZHG-systeem Haven Amsterdam en Regioberichtgevers, , statistiek januari december

13 Daarnaast profileert Haven Amsterdam zich steeds meer als energiehaven. De haven biedt ruimte aan een windmolenpark dat straks huishoudens van elektriciteit kan voorzien. De samenwerking tussen het Afval Energie Bedrijf (AEB) en Waternet is een mooi voorbeeld van industriële synergie en ecologie, waarbij met de geproduceerde warmte uit afvalverbranding via een warmtedistributienet in de nabije toekomst Amsterdamse huishoudens zullen worden verwarmd. Alle gemeentelijke gebouwen en straatverlichting worden met de opgewekte elektriciteit door het AEB van groene stroom voorzien. De haven biedt ruimte aan deze bedrijven en draagt op deze manier bij aan een duurzame energievoorziening van Amsterdam. De kolengestookte Hemwegcentrale voorziet Amsterdam en omstreken al lange tijd van energie. Onlangs is er een denox-installatie in gebruik genomen, die de uitstoot van NOx (stikstof) aanzienlijk vermindert. Groei is een belangrijk thema in deze dichtbevolkte regio. In de stad Amsterdam is meer en meer ruimte nodig voor wonen, werken, voorzieningen en recreatie. En ook de haven ziet economische kansen die haar positie versterken, de werkgelegenheid in Amsterdam kunnen vergroten en de nodige ruimte vragen. Daardoor kruipen stad en haven steeds dichter naar elkaar toe. Dat gaat allemaal niet vanzelf goed. De verschillende groeiwensen vereisen van alle partijen goede afwegingen en slim ruimtegebruik. Daar is op dit moment volop aandacht voor. Zo huisvest de kern van de haven de zware industrie, terwijl aan de zuidwest randen de lichtere bedrijvigheid is gesitueerd. Hierdoor ontstaat een goede buffer tussen het woongebied en de zware industrie. In de komende jaren is echter méér nodig om alle ontwikkelingen in goede banen te leiden. Dit milieubeleidsplan beschrijft hoe Haven Amsterdam in de komende jaren met de ruimtevraag om zal gaan. 1.4 Haven Amsterdam, de organisatie zelf Haven Amsterdam streeft ernaar nieuwe klanten aan te trekken en bestaande klanten te behouden. De haven hanteert daarbij een vestigings- en locatiebeleid, waarmee zij streeft naar het juiste bedrijf op de juiste plaats. Het gaat Haven Amsterdam er om een slimme haven te zijn en groei daar te realiseren waar nodig. Haven Amsterdam wil dus geen massahaven worden, waarbij onbeperkte groei vooropstaat. Concreet gaat het onder meer om: voldoende massa om te concurreren als haven; voldoende massa per ladingsoort om te kunnen concurreren in gekozen segmenten; de keuze voor deze segmenten aan de hand van de volgende criteria: - de huidige concurrentiepositie, - de waarde van de groei, regionaal en nationaal, - de toegevoegde waarde, - de toekomstbestendigheid. voldoende breedte in het aantal segmenten is belangrijk om afhankelijkheid van één segment te voorkomen. De voornoemde keuze voor bewuste ontwikkeling brengt met zich mee dat Haven Amsterdam tegen bepaalde bedrijven en producten nee zal zeggen. Daarbij kan gedacht 13

14 worden aan LNG en ruwe olie/raffinage. Kolenoverslag zal alleen plaats vinden op de nu bestaande kolenterminals. Andere producten en bedrijven zullen daarentegen juist nadrukkelijk verwelkomd worden, zoals bijvoorbeeld duurzame energie, containers, logistiek en stukgoed, agribulk, cruisevaart enzovoorts. Haven Amsterdam kent de bedrijventerreinen en alle bedrijven en weet wélke milieuproblematiek wáár speelt. De haven begeleidt haar klanten bij het proces zich op een terrein te vestigen binnen de beschikbare milieuruimte8. Zij maakt hen attent op aspecten als energiebesparing, duurzame energie of synergievoordelen. Zij zoekt steeds naar innovaties, met name wanneer milieuvoordeel én economische kansen te combineren zijn. Haven Amsterdam ziet het ook als haar taak het tot de haven behorende gebied op duurzame wijze te ontwikkelen, in te richten en te beheren. De organisatie houdt zich daarom ook bezig met het bewaken van de luchtkwaliteit, het reguleren van de geluidsproductie en de gehele fysieke infrastructuur in het gebied. Daarnaast vindt Haven Amsterdam het van belang oog te hebben voor de afgeleide effecten van een haven, regionaal, nationaal en internationaal, en de verantwoordelijkheid te nemen bij te dragen aan oplossingen. Naast de bovengenoemde taken en verantwoordelijkheden binnen het Amsterdamse havengebied is Haven Amsterdam ook verantwoordelijk voor een vlotte, veilige en milieuverantwoorde afhandeling van het scheepvaartverkeer van 12 mijl buiten de pieren van IJmuiden tot aan de Oranjesluizen. De Rijksoverheid en alle andere havengemeenten in het Noordzeekanaalgebied hebben deze verantwoordelijkheid aan haar gedelegeerd. Haven Amsterdam schept de voorwaarden waaronder deze afhandeling kan plaatsvinden. Bijvoorbeeld door een streng protocol dat gevolgd moet worden bij het bunkeren van brandstof ter voorkoming van oliemorsingen. Ook de lichterpalen bij IJmuiden, die het mogelijk maken dat diepstekende schepen hun lading gedeeltelijk kunnen lossen en zo toch het havengebied kunnen aandoen, vormen in dit verband een belangrijke voorziening. 1.5 Klanten, partners en overige stakeholders Het spreekt vanzelf dat Haven Amsterdam de doelstellingen uit dit plan niet alleen bereiken kan. Haven Amsterdam zoekt bij de uitvoering van dit plan actief de samenwerking op met haar klanten, partners en overige stakeholders uit het bedrijfsleven, maatschappelijke organisatie en overheid. Ook zal zij steeds gericht zijn op kennisuitwisseling met andere nationale en internationale havens die met dezelfde uitdagingen te maken hebben. In het plan is voor milieubelastende situaties steeds naar oplossingen en verbeteringen gezocht, die zoveel mogelijk ook een economisch doel dienen. Op die manier waarborgt het plan de milieukwaliteit én de economische kwaliteit van de haven op lange termijn en geeft het daadwerkelijk vorm aan een duurzaam management van de haven. Binnen de hiervoor geschetste context, van de rol in de wereld en binnen Europa tot en met de rol van de haven in relatie tot de individuele klant en overige stakeholders, gaat Haven Amsterdam voortvarend aan de slag, waarbij zij zich sterk richt op de uitvoering van acties en vervolgacties. De haven durft, doet en gaat duurzaam door in het zoeken, vinden en realiseren van een dynamisch evenwicht, waarin een economisch sterke haven in een omgeving met een goede milieukwaliteit hand in hand gaan. Waar het gaat om innovatieve 8 De figuurlijke ruimte die binnen gestelde milieunormen aanwezig is voor de productie van geluid, de uitstoot van bepaalde milieubelastende stoffen en het gebruik van grondstoffen 14

15 ontwikkelingen is Haven Amsterdam ook bereid om daar, in financiële zin, extra aan bij te dragen. 15

16 2. Missie en visie Haven Amsterdam wil op de korte en lange termijn één van de vijf belangrijke pijlers van de stedelijke en regionale economie blijven. Om op Europees niveau haar positie, zoals in het vorige hoofdstuk omschreven, te kunnen blijven behouden, moet de haven op sommige groeisectoren de mogelijkheid hebben om uit te kunnen breiden. Dat is in de Amsterdamse situatie een complexe opgave. De situatie van Haven Amsterdam wordt gekenmerkt door schaarste aan fysieke ruimte én schaarste aan milieuruimte. Haven Amsterdam wil de huidige groei verder doorzetten, maar realiseert zich daarbij dat economische groei op lange termijn alleen houdbaar is als die groei in balans is met de maatschappij en de omgeving. Het is de opgave die balans steeds weer te vinden. Deze opgave heeft Haven Amsterdam vastgelegd in de volgende missie: Haven Amsterdam is de onderneming die op het gebied van duurzame economische ontwikkeling voorloper in Zeehavens Amsterdam wil zijn Het begrip duurzaam in deze missie betekent maatschappelijk, ecologisch en financieel houdbaar op de lange termijn én met inachtneming van een brede verantwoordelijkheid, zowel lokaal, als regionaal en (inter)nationaal. Voorloper willen zijn betekent dat Haven Amsterdam het voortouw wil nemen om in goed overleg en samenwerking beleid te ontwikkelen en gezamenlijk uitvoering te geven aan daaruit voorvloeiende acties. Bij deze missie hoort een visie op de positie die de haven van Amsterdam inneemt in het krachtenveld zoals in hoofdstuk 1 omschreven; de haven van Amsterdam is een concurrerende vestigingslocatie en een internationaal logistiek knooppunt Dit milieubeleidsplan speelt bij de realisering van de missie en visie een belangrijke rol en waarborgt dat duurzaamheid en de verhoging van de milieukwaliteit bij alle afwegingen altijd een belangrijk punt van aandacht is. Als onderdeel van de gemeente Amsterdam neemt Haven Amsterdam ook haar verantwoordelijkheid in het bereiken van de gemeentelijke milieudoelstellingen. Op het gebied van milieu, gezondheid, externe veiligheid en klimaat hebben de activiteiten in het havengebied vooral invloed op de thema s luchtkwaliteit, geluidhinder, klimaat, externe veiligheid en duurzaam produceren en consumeren. Deze thema s hebben een plaats in de speerpunten zoals ze hieronder zijn benoemd. De thema s water, bodem en natuur hebben in de uitwerking van de speerpunten een minder prominente plaats gekregen. Bodem en water krijgen al veel aandacht in staand beleid. De acties die Haven Amsterdam hiervoor uitvoert,zullen gewoon gecontinueerd worden. Voor het thema natuur geldt dat Haven Amsterdam hier regelmatig actie voor heeft ondernomen. Ook worden deze inspanningen niet gestaakt. Vijf speerpunten zijn gekozen om de ruimtelijk goede ligging van Westpoort goed tot haar recht te laten komen en beter aan te sluiten bij een ander politiek speerpunt: het intensief ruimtegebruik en om beter aan te sluiten bij de dagelijkse praktijk van de gebruikers en beheerders van het gebied. De acties in hoofdstuk 3 zijn er deels op gericht om luchtkwaliteit te verbeteren, geluidhinder te verminderen en CO2-emissies te reduceren. Haven Amsterdam is zich als organisatie bewust van haar voorbeeldfunctie, waarbij vooral het onderwerp duurzaam consumeren (duurzaam inkopen) een rol speelt. Een goede invulling van de voorbeeldfunctie van Haven Amsterdam is een van de speerpunten van dit milieubeleidsplan. 16

17 Vijf speerpunten 1. de optimalisering van het ruimte- en milieugebruik in de haven van Amsterdam, waarbij milieu en commercieel belang hand in hand gaan 2. het stimuleren van een schonere scheepvaart 3. stimuleren van een verschuiving van goederenvervoer over de weg naar vervoer over water en rail 4. het stroomlijnen van de risico s van het vervoer, de op- en overslag van gevaarlijke stoffen 5. invulling geven aan de voorbeeldfunctie van Haven Amsterdam als organisatie De speerpunten hebben betrekking op de kernactiviteiten van een haven en hebben tegelijk een relatie met belangrijke milieuthema s zoals luchtkwaliteit, geluidshinder, klimaat en emissies naar water en bodem. De gekozen havengerelateerde speerpunten sluiten naadloos aan op het werkveld van de werknemers die het milieubeleidsplan moeten uitvoeren en maken daarmee een succesvol resultaat kansrijk. Tegelijk bieden de thema s voldoende raakvlak met de thema s uit het milieubeleidsplan van de stad Amsterdam om een eenduidig Amsterdams milieubeleid te waarborgen (zie bijlage 1). In het kort komen de vijf speerpunten neer op: Optimalisering ruimte- en milieugebruik Zoals in de inleiding van dit hoofdstuk beschreven is het nodig dat het havengebied in sommige groeisectoren de mogelijkheid heeft om uit te kunnen breiden, wil de Amsterdamse haven op Europees niveau haar positie blijven behouden. Maar de fysieke ruimte én de milieuruimte is schaars. Het ruimtegebruik van de Amsterdamse haven wordt maximaal geïntensiveerd, om zodoende andere gebieden binnen de regio zo lang mogelijk te kunnen ontzien. Dit betekent dat gemiddeld 50% van de jaarlijkse uitgifte van 25 hectare terrein, door intensivering en herstructurering van eerder uitgegeven gebied wordt gerealiseerd. De andere 50% bestaat uit niet eerder uitgegeven terrein. Dit beleid praktiseert Haven Amsterdam al jarenlang. Bij uitbreiding van bestaande bedrijven streeft Haven Amsterdam ernaar, waar mogelijk de uitbreiding op het bestaande terrein van het bedrijf te realiseren. De grootste milieuwinst en intensivering is te halen bij de bedrijven die in het havengebied gehuisvest zijn. Daarom zal Haven Amsterdam inspanningen plegen die erop gericht zijn om met de klant bijvoorbeeld de mogelijkheden voor verdere energie-efficiency, efficiënter vervoer via water en maatregelen voor intensivering op het bedrijfsterrein te bekijken. Natuurlijk moeten de mogelijke ingrepen ook voor de klant in commerciële zin aantrekkelijk zijn. Deze combinatie leidt tot een pro-actieve, adviserende klantrelatie, waarbij milieubelang hand in hand gaat met commercieel belang. Met de klanten die samen verantwoordelijk zijn voor 80% van de uitstoot (met name geluid, lucht en CO2) worden in de komende drie jaar afspraken gemaakt over mogelijkheden voor substantiële vermindering van deze emissies. Het ruimtegebruik van de Amsterdamse haven wordt maximaal geïntensiveerd Het college van burgemeester en wethouders heeft als klimaatdoelstelling voor de stad Amsterdam geformuleerd dat zij 40% CO2 reductie willen realiseren in 2025 ten opzichte van In absolute aantallen betekent dit een vermindering van 3,8 Mton CO2. Deze reductie geldt ook voor het Amsterdamse havengebied. Samen met de Dienst Milieu en Bouwtoezicht maakt Haven Amsterdam zich sterk om te kijken hoeveel en op welke manier de bedrijven en de bijbehorende (transport)activiteiten in Westpoort aan deze reductie kunnen bijdragen. Ook heeft de gemeente een doelstelling voor de eigen organisatie. Deze wordt behandeld bij de voorbeeldfunctie van Haven Amsterdam. De intensivering van het ruimtegebruik wordt gemonitord. Daarbij wordt ook de invloed van de conjuncturele ontwikkelingen meegewogen. Tot slot streeft Haven Amsterdam er naar dat de huidige totale milieuruimte, dat wil zeggen, de zonering voor geluidsoverlast en 17

18 luchtverontreiniging, zo optimaal mogelijk wordt benut. Dit wordt gedaan door milieuwinst te bewerkstelligen bij individuele bedrijven en deze ruimte te benutten voor de vestiging van nieuwe bedrijven. Door deze omgang met de milieuruimte blijft de haven van Amsterdam een gebied waar bedrijven gevestigd kunnen worden die elders in de stad minder gewenst zijn. Schone Scheepvaart Haven Amsterdam wil een schone scheepvaart stimuleren. Om werkelijk grote slagen te kunnen maken in de scheepvaart, zijn internationale afspraken noodzakelijk. Dat gebeurt op mondiaal en Europees niveau. Als gevolg van nieuwe Europese regelgeving zal de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen door de scheepvaart aanzienlijk verminderen. Haven Amsterdam oefent op nationaal en internationaal niveau waar mogelijk haar invloed uit op de totstandkoming van regelgeving op dit gebied. Vanaf 2025 weert Haven Amsterdam binnenvaartschepen die niet voldoen aan de CCR-29 norm. Tot die tijd stimuleert Haven Amsterdam schone binnenscheepvaart door de meest vervuilende binnenvaartschepen vanaf 2010 extra binnenhavengeld te laten betalen en het ontstane surplus te storten in een subsidieregeling van VROM. Daarnaast is zij nauw betrokken bij de ontwikkeling van een milieukeurmerk voor de binnenvaart en de ontwikkeling van een beoordelingsinstrument voor schone zeeschepen. Hier zullen vervolgens passende incentives aan worden verbonden, waarvan het streven is om deze in 2010 operationeel door te voeren. Dit is in lijn met Rotterdams en landelijk beleid. Europese regelgeving zal de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen door de scheepvaart aanzienlijk verminderen Ook neemt de haven fysieke maatregelen ter vermindering van de milieubelasting (luchtverontreiniging, waterverontreiniging, afval etcetera) van schepen. Haven Amsterdam onderzoekt daartoe ook de mogelijkheden tot realisatie van walstroom voor de zeescheepvaart. Zeecruisevaart is daarbij het speerpunt. Haven Amsterdam trekt daarbij gelijk op met de Rotterdamse haven en overlegt hierover met haar partners. Haven Amsterdam streeft naar walstroom aan alle openbare wachtplaatsen voor de binnenvaartschepen en riviercruise in Daarnaast werkt Haven Amsterdam in het kader van schone scheepvaart ook aan een schonere eigen vloot (zie daarvoor hoofdstuk 3.5, actie 28). Stimuleren goederenvervoer over water en spoor Een goede bereikbaarheid is van groot belang voor de economische ontwikkelingen in het havengebied. Daarbij hoort een goed vervoer vanuit het havengebied naar het achterland. De meest milieuvriendelijke, want meest energie-efficiënte wijze van goederentransport is het transport over water. Haven Amsterdam realiseert daarom een verschuiving van de modal split10 van de weg naar water (deepsea, short sea11 en binnenwater) en rail. Per goederenstroom wordt de te realiseren verschuiving vastgelegd als percentage in 2020 ten opzichte van de situatie in Zij richt zich daarbij met name op groeisectoren en goederenstromen die momenteel nog weinig gebruik maken van vervoer naar het achterland per schip of trein. In concreto betekent dit dat Haven Amsterdam zich inzet op een verschuiving van weg naar water en rail voor stukgoed en op de consolidering van de modal split van bulkproducten. 9 De CCR-2 norm geldt vanaf medio 2007 voor nieuwe binnenvaartschepen. De norm betreft met name de uitstoot van stikstof en fijnstof. 10 Modal split is de verdeling van de verplaatsing van goederen over de verschillende vervoersmogelijkheden (over de weg, het water, het spoor en door de lucht). 11 Short sea is de term voor transport over zee naar andere, nabij gelegen zeehavens, zoals bijvoorbeeld van Amsterdam naar St. Petersburg, van Spanje naar Amsterdam of van Amsterdam naar Hamburg. 18

19 Binnen stukgoed wordt een onderscheid gemaakt tussen containers en overige stukgoed om deze verschuiving te halen. Aangezien containers een sterk groeiende markt is wordt tijdens de planperiode ( ) ingezet op consolidatie van de momenteel gunstige modal split (40% weg, 52% water en 8% rail). Voor de overige stukgoederen wordt direct ingezet op een verschuiving van 5% van weg naar water en spoor. Doelstelling voor de langere termijn (2020) is om het aandeel van de weg van het achterlandvervoer (containers en stukgoed samen) terug te brengen naar 45%. Dat is 8% minder ten opzichte van Het aandeel van het water moet in % bedragen en de overige 6% gaat in 2020 per trein naar het achterland. Stroomlijnen risico s gevaarlijke stoffen In het Amsterdamse havengebied zijn juist ook bedrijven gevestigd die met gevaarlijke stoffen te maken hebben. De omvang met gevaarlijke stoffen is voor Haven Amsterdam van oudsher een belangrijk aandachtspunt, omdat de gevolgen als het mis gaat immens kunnen zijn. Het zorgvuldig afhandelen van goederen met gevaarlijke stoffen heeft een effect op de bedrijven in het havengebied, hun medewerkers en voor de omwonenden van het gebied. Haven Amsterdam hecht er dan ook aan gevaarlijke stoffen als speerpunt te benoemen en neemt het initiatief om een gebiedsgerichte visie op te stellen voor Westpoort. Haven Amsterdam betrekt bij de totstandkoming van de visie de belanghebbende partijen en de visie wordt bestuurlijk vastgesteld. Daarnaast zal Haven Amsterdam een strakkere regie gaan voeren op het ligplaatsbeleid voor schepen met gevaarlijke stoffen in de haven. Door middel van het instrument ligplaatszonering, een model op basis van veiligheidsafstanden, zal een transparant en éénduidig systeem ingevoerd worden in plaats van beoordelingen per casus. Met de groei van het transport van gevaarlijke stoffen, zowel per zeevaart als binnenvaart, zal Haven Amsterdam meer capaciteit inzetten op de handhaving van de regelgeving op dit vlak, om zo de kans op ongewenste en onveilige situaties te minimaliseren. Haven Amsterdam geeft invulling aan haar voorbeeldfunctie Analoog aan de doelstelling van het Milieubeleidsplan Amsterdam om in 2015 een CO2 neutrale stad te worden, zal de organisatie Haven Amsterdam door energiebesparing haar bijdrage leveren aan de 100 kiloton CO2-emissiereductie per jaar die de gemeente Amsterdam zich tot doel heeft gesteld. In een CO2-neutrale situatie vindt netto geen CO2 uitstoot plaats. Dat betekent dat de organisatie intern energiebesparende maatregelen moet nemen. Zowel in haar gebouwen, als bij de eigen vloot, het eigen wagenpark, het autogebruik en de vliegreizen. Verder streeft de gemeente op de langere termijn naar een duurzame energievoorziening, waaraan Haven Amsterdam ook een bijdrage zal leveren, zowel als gebruiker als ook als producent. Daarnaast streeft de organisatie een zorgvuldige omgang met natuurlijke hulpbronnen (ruimte, energie, grondstoffen) na, conform de ambities van het gemeentelijke Milieubeleidsplan.12 Deze vijf speerpunten vormen de basis van dit Milieubeleidsplan. Voor de uitvoering van het plan en om nieuwe ideeën te helpen ontwikkelen en het duurzaamheidsbeleid een serieuze kans te geven zijn er twee fondsen opgenomen: een duurzaamheidsfonds en een innovatiefonds. Beide fondsen hebben een jaarlijkse reserve van 1 miljoen euro. Het volgende hoofdstuk, het actieplan, bevat concrete acties waarmee de genoemde doelen gerealiseerd moeten worden. De actiepunten zijn geformuleerd voor de periode van 2008 tot en met Veel acties hebben een onderzoekend karakter omdat er nog niet voldoende kennis en informatie is om direct en gericht aan oplossingen te werken. Voor al deze acties 12 Amsterdam duurzaam aan de top, Milieubeleidsplan , versie voor inspraak, 6 februari 2007, pagina 56 e.v. 19

20 geldt dat bij een positieve haalbaarheid deze acties omgezet worden in vervolgacties waarin het onderzochte in uitvoering wordt gebracht. 20