Prof. mr. W.D.H. Asser. Bewijslastverdeling. KLUWER ^Sp?

Transcriptie

1 Prof. mr. W.D.H. Asser Bewijslastverdeling KLUWER ^Sp? Deventer

2 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf/ 5 Lijst van afkortingen /19 Lijst van verkort aangehaalde literatuur / 21 ALGEMEEN DEEL 1 Bewijzen en bewijswaardering / Inleiding / Bewijzen, bewijskracht en bewijswaardering / Direct en indirect bewijs; feiten en hulpfeiten / 35 2 Bewijslast en bewijslastverdeling / Inleiding / Bewijslast: twee betekenissen / Bewijslast: terminologie / De ratio voor regels van bewijslastverdeling / Theoretische onderbouwing van de bewijslastverdeling / Verschillende uitgangspunten mogelijk / Indeling van de theorieen / De procesrechtelijke of billijkheidstheorieen / De procesrechtelijke theorie van Anema / De concrete billijkheid/ Een afweging / De objectiefrechtelijke theorie / De Duitse herkomst: Leo Rosenbergs Normentheorie / Stelplicht/ Bewijsrisico en non Iiquet / Stelplicht, bewijslast en bewijsrisico / Keuze voor de objectiefrechtelijke theorie / 57

3 lnhoudsopgave 3 De bewijslastverdeling in de wet / Een algemene bepaling in de wet / Art. 150 Rv / Geldingsgebied van art. 150 Rv; kort geding; arbitrage / De karakterisering van de bewijslastregels; internationaal privaatrecht / Gevolgen voor de wetgeving / Overgangsrecht / 66 4 Stelplicht en motiveringsplicht / Stellen en motiveren / De 'substantieringsplichf van art. Ill lid 3 Rv / De kwalificatie van het verweer / 71 5 Afwijken van de hoofdregel van art. 150 Rv / Inleiding / Bijzondere regels van bewijslastverdeling / Redelijkheid en billijkheid / Bewijsovereenkomsten / 77 6 Omkering van de bewijslast / Omkering van het bewijsrisico / Ratio van de omkering / 83 7 Het vermoeden / Algemeen j Inleiding / De soorten vermoedens; terminologie / Indirect bewijs / Tegenbewijs / 'De gevolgtrekking die de rechter geraden acht' / De wettelijke vermoedens / Het 'onweerlegbare wettelijke vermoeden'; ficties / Weerlegbare wettelijke vermoedens / Vermoedens in eigenlijke zin met een overheersend feitelijk karakter / Vermoedens met een overheersend normatief karakter / Verdeling van de bewijslast onder de naam van een vermoeden / Terminologie met betrekking tot het wettelijke vermoeden in het BW /100

4 Rechterlijke vermoedens /102 Jurisprudentiele vermoedens; de 'omkeringsregel' /102 Het rechterlijk of feitelijk vermoeden en het 'voorshandse' bewijsoordeel /105 Tegenbewijs /109 Bewijs tegen vaststaande feiten /109 Wat tegenbewijs is; niet steeds bewijs van het tegendeel /110 Tegenbewijs staat vrij /111 Bewijsaanbod /112 Verzwaring van de motiveringsplicht /115 Verlichting van de bewijslevering en het bewijsrisico /115 Ratio /115 De grens met omkering van het bewijsrisico /116 Sanctie /117 Het bewijsinterlocutoir /119 Het karakter van de beslissing /119 Hoger beroep /120 Kritiek en rechtsvergelijking /120 BIJZONDER DEEL 11 Inleiding / De Hoge Raad en de bewijslastverdeling / Rechtspraakoverzicht / (gereserveerd) / Boek 1 BW / Huwelijk / Sluiting huwelijk / (gereserveerd)/ Huwelijksvermogensrecht / Huwelijksgemeenschap - Afrekening na ontbinding / Huwelijksgemeenschap - Scheiding en deling na ontbinding / Pensioenverevening / (gereserveerd) /132

5 12.3 Alimentatie / Uitsluiting wettelijke indexering / Wijziging alimentatie / Limitering alimentatie / Alimentatie en rechtsverwerking / (gereserveerd) / Afstamming / Biologische vader / Erkenning / Omgangsregeling / (gereserveerd) / Haags Kinderontvoeringsverdrag / Boek2BW/ Rechtspersonen algemeen / Vernietiging besluiten / (gereserveerd) / Vennootschapsrecht / Bestuurdersaansprakelijkheid wegens niet-volstorting aandelen / Bestuurdersaansprakelijkheid bij faillissement vennootschap / Doorbraak aansprakelijkheid e.d. / Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders/aandeelhouders voor onrechtmatig optreden van de vennootschap / Benadeling van crediteuren bij liquidatie / (gereserveerd) / Ondernemingsrecht / Conflict met de ondernemingsraad / (gereserveerd) / Boek3BW/ Algemene bepalingen / Onroerende/roerende zaken / Beperkte rechten / Misbruik van bevoegdheid / (gereserveerd) / Rechtshandelingen j Verklaring / Conversie nietige rechtshandeling / Actio Pauliana / Volmacht / (gereserveerd) /152 10

6 14.3 Verkrijging en verlies van goederen / Overdracht roerende zaken / Overdracht registergoederen / Bezit en houderschap / Algemeen / Voortduring van bezit / Vermoeden van eigendom / Bezit moet vaststaan / Positie t.o.v. degene van wie men verkreeg en t.o.v. derden / Bezit te goeder trouw / Vergoeding aan bezitter en houder / (gereserveerd) / Verhaalsrecht op goederen / Retentierecht / (gereserveerd) / Rechtsvorderingen / Verjaring / (gereserveerd) / Boek 4 BW / Erfrecht / Scheiding en deling nalatenschap / (gereserveerd) / Boek 5 BW / Burenrecht / Gebruiksrecht weg / (gereserveerd)/ Boek 6 BW/ Verbintenis in het algemeen / Voorwaardelijke verbintenissen / (gereserveerd)/ Niet-nakoming / Algemeen / Stelplicht ten aanzien van niet protesteren / (gereserveerd) /167 11

7 17.3 Schadevergoeding \ Algemeen / Kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid / Causaliteit / Alternatieve causaliteit / Eigen schuld / 'Omkeringsregel' / Omkeringsregel - Verkeer / Omkeringsregel - Beroepsaansprakelijkheid notaris / Omkeringsregel - Medische aansprakelijkheid / Omkeringsregel - Diversen / Schadebeperkingsplicht en rechtsverwerking / Ander nadeel dan vermogensschade / (gereserveerd) / Afstand van vorderingen / Schuldvernieuwing, omvang stelplicht / (gereserveerd) / Onrechtmatige daad j 191 Rechtvaardigingsgrond /191 (gereserveerd) /192 Verkeer - Onrechtmatigheid; schuld /192 Verkeer - Causaal verband /194 Verkeer - Art. 185 WVW1994 /194 Fraude /196 Discriminate /197 Rekenplicht /197 Strafrechtelijke veroordeling /197 Benadeling van crediteuren /198 Onrechtmatige overheidsdaad - Strafrechtelijk optreden /199 Onrechtmatige overheidsdaad - Bestuurlijk optreden, vreemdelingenrecht / 200 (gereserveerd) / 200 Aansprakelijkheid voor personen en zaken / 200 Productenaansprakelijkheid / 202 Misleidende reclame / 203 (gereserveerd) / Verbintenissen uit andere bron dan onrechtmatige daad ofovereenkomst / Onverschuldigde betaling en ongerechtvaardigde verrijking / (gereserveerd) /

8 18 Boek 6 BW Overeenkomsten in het algemeen / Totstandkoming / 205 Wilsgebreken / 205 (gereserveerd) / 206 Uitlegging / 206 Redelijkheid en billijkheid / 206 Ontbinding / 208 (gereserveerd)/210 Duurovereenkomsten / 210 (gereserveerd) / Boek 7 en 7A BW Bijzondere overeenkomsten / Koop I Roerende zaken / Onroerende zaken / (gereserveerd) / Geldlening / Kwijtschelding in de familiesfeer / Schenking / Inbreng bij boedelscheiding / (gereserveerd) / Huur - Algemeen / (gereserveerd) / Beeindiging huurovereenkomst; kosten herstel verhuurde / Overgang van huur bij overdracht van de verhuurde zaken / (gereserveerd) / Huur en verhuur van woonruimte / Gebreken aan het verhuurde / Onderhuur/ Beeindiging door verhuurder wegens dringend nodig hebben voor eigen gebruik / Medehuurderschap; voortzetting huur / Huurprijs / (gereserveerd) / Huur en verhuur van bedrijfsruimte / Algemeen, aard van de overeenkomst / (gereserveerd) /

9 305. Beeindiging door verhuurder wegens dringend nodig hebben voor eigen gebruik / (gereserveerd) / Opdracht / Opdracht in het algemeen / (gereserveerd) / Lastgeving / (gereserveerd) / Beroepsaansprakelijkheid - Professionele dienstverlening algemeen / Beroepsaansprakelijkheid - Medische dienstverlening / Beroepsaansprakelijkheid - Notaris / (gereserveerd) / Arbeidsovereenkomst / Algemeen / Hoogte van het loon / Geen werk maar wel loon; bereidheid bedongen arbeid te verrichten / Gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid / (gereserveerd) / Gelijke behandeling / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Algemeen en overgangsrecht / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Oud recht (art. 7A: 1638x) - Stelplicht / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Oud recht (art 7A:1638x) - Causaal verband / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Oud recht (art. 7A: 1638x) - Aansprakelijkheid van derden / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Oud recht (art. 7A:1638x) - Grove schuld / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Huidig recht (art. 7:658) - Causaal verband / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Huidig recht (art. 7:658) - Bevrijdend bewijs van de werkgever / Arbeidsongeval, beroepsziekte - Huidig recht (art. 7:658) - Aansprakelijkheid van derde (lid 4) / (gereserveerd) / Einde dienstbetrekking - Vergoeding vakantiedagen / Ontslagbescherming - Uitzendarbeid / Ontslagbescherming bij ziekte / Ontslagbescherming bij zwangerschap / Ontslagbescherming bij lidmaatschap ondernemingsraad / Ontslag op staande voet - Mededeling ontslag / Ontslag op staande voet - Dringende reden - Algemeen / Ontslag op staande voet - Dringende reden - Afdracht geld /

10 378. Ontslag op staande voet - Dringende reden - Ongeoorloofde werkweigering / Ontslag op staande voet - Dringende reden - Ongeoorloofd verzuim - Ziekte werknemer / Ontslag op staande voet - Dringende reden - Werkweigering - Andere grand dan ziekte / Ontslag in strijd met contractuele opzegtermijn zonder toestemming van de werknemer / Beeindiging dienstverband met wederzijds goedvinden / Toestemming achteraf in nietig ontslag / Kennelijk onredelijk ontslag / CAO / Staking / (gereserveerd) / Vennootschap / Inbreng in v.o.f. uitsluitend arbeid / (gereserveerd) / Borgtocht / Algemeen / Nadeel geleden door de borg / Verkeerde voorstelling van zaken borg / (gereserveerd) / Boek 8 BW Verkeersmiddelen en vervoer / Goederenvervoer - Algemeen / Disculpatie schade bij en door inlading / (gereserveerd)/ Zee- en binnenvaartrecht / Zeevervoer onder cognossement / (gereserveerd) / Aanvaring / (gereserveerd) / Wegvervoer CMR / (gereserveerd) / Luchtrecht / Wie is hoofdvervoerder? / (gereserveerd) /

11 21 Wetboek van Koophandel / Wisselrecht / Aval / Verzekeringsrecht / Uitlegging polis / Verzwijging (art. 251 K) / Nakoming verplichtingen uit de polis / Brandverzekering - Brandstichting / Brandverzekering - Merkelijke schuld / Brandverzekering - Bestemmingswijziging / Autodiefstal / Aansprakelijkheidsverzekering / Arbeidsongeschiktheidsverzekering / Ongevallenverzekering / Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen / (gereserveerd) / Insolventierecht / Faillissementspauliana / Faillissement en huwelijksgemeenschap - Praesumptio Muciana / Verplichting posterijen uit art. 99 Fw / Bewijskracht akte, bewijspositie curator (art. 123 Fw) / Surseanceakkoord / (gereserveerd) / Procesrecht / Bevoegdheid / Forumkeuze, vrijwillig aanvaarde bewijslast / (gereserveerd) / Procesinleiding / Stelplicht ten aanzien van beroep op nietigheid dagvaarding / (gereserveerd) / Procedure in eerste aanleg / Conventie/reconventie en bewijslastverdeling / (gereserveerd)/ Schriftelijk bewijs / Echtheid van akten / Tegenbewijs tegen akten / (gereserveerd) /

12 23.5 Rechtsmiddelen / Stelplicht ten aanzien van aanvang termijn rechtsmiddel / De rechtsstrijd in hoger beroep / (gereserveerd) / Executie- en beslagrecht / Executiegeschillen / Derdenbeslag; verklaringsprocedure / (gereserveerd) / Intellectuele eigendom en ongeoorloofde mededinging / Auteursrecht / Inbreuk / (gereserveerd) / Wet naburige rechten / Percentage Rome-muziek / (gereserveerd) / 276 Inhoudsopgave 24.3 Merkenrecht / Uitputting / Inbreuk - 'Non usus'-verweer / Door merk- of licentiehouder in het verkeer gebrachte waren / (gereserveerd) / Handelsnaamwet / Inbreuk - Verwarringsgevaar / (gereserveerd) / Ongeoorloofde mededinging / Slaafse nabootsing / Prijsbreker / 279 Jurisprudentieregister / 281 Trefwoordenregister / 293/"^ 17