Jaarverslag 2010 Weidevogelwerkgroep Binnenveld-Oost

Transcriptie

1

2

3 Inhoud blz. 1. Inleiding 1 2. Werkgebied, doelstelling en werkwijze 3 3. Resultaten weidevogelbescherming in Algemeen Bescherming van nesten en jongen Bescherming van nesten met eieren Bescherming van jonge weidevogels Invloed van predatie en agrarische werkzaamheden 8 4. Samenwerking met andere partijen in het veld Voorlichting en publiciteit Conclusie en vooruitblik 13 Bijlagen: Bijlage 1. Deelnemende vrijwilligers 15 Bijlage 2. Deelnemende bedrijven 16 Bijlage 3. Resultaten per bedrijf 19 Bijlage 4. Overzichtstabel resultaten Bijlage 5. Vogellogboek voorjaar Bijlage 6. Projecten in het Binnenveld 32 Bijlage 7. Eerste kievitsei van Ede (persbericht) 34 Bijlage 8. Met faunaranden meer jongen en meer biodiversiteit (persbericht) 35 COLOFON: Tekst en lay-out: Henk van Paassen Foto's: Henk van Paassen, Hans Spits en Harm Roseboom Sponsors: Advocatenkantoor Blokland Bakkerij Joop ten Veen Bomenland Schiphorst b.v. Dierenkliniek Kortenoord Gemeente Ede Gemeente Wageningen Landgoed De Lieskamp Loonbedrijf VOF Van Haren Loonbedrijf Jan Rauw & Zn. B.V. Postservice - stads-/streekpostdienst Proef- en leerbedrijf Droevendaal Veevoederhandel Jan van Haren Ede, februari 2011.

4 Ochtendgloren langs de Grift bij de Werftweg, met witte kwikstaart op de paal

5 1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2010 van de (WBO). Het geeft een overzicht van de resultaten van de weidevogelbescherming van het uitzonderlijk goede broedseizoen Wij zien een jaarverslag als een goede methode om bekendheid te geven aan ons beschermingswerk, dat al sinds 1992 door boeren, loonwerkers en vrijwilligers van de WBO in het Binnenveld-Oost gezamenlijk wordt verricht. In 2010 is officieel gestart met de uitvoering van het Weidevogelplan Binnenveld, dat een nadere uitwerking is van het Landschapsontwikkelingsplan Binnenveld. Weidevogelbescherming houdt in het zoeken en beschermen van nesten van weidevogels om te voorkomen dat deze nesten voortijdig sneuvelen door landbouwkundige werkzaamheden. In toenemende mate wordt onze inzet ook nodig geacht voor de bescherming van de jongen, tot ze vliegvlug zijn. Dit beschermingswerk is in 1992 gestart als project van de Agrarische Natuurvereniging De Kraats i.o., die op 18 januari 2011 als Agrarische Natuurvereniging Het Binnenveld een nieuwe start heeft gekregen (zie website ). Het succes van dit Weidevogelproject is te danken aan de brede steun onder agrarische bedrijven voor het werk van de vrijwilligers van de weidevogelwerkgroep Binnenveld-Oost (WBO). Dit jaarverslag geeft aan waar, wat, wanneer en hoeveel weidevogelnesten door nauwe samenwerking tussen boeren, loonwerkers en vrijwilligers van de WBO in 2010 zijn beschermd (bijlage 1 en 2). Ook dit jaar zijn de broedgegevens verwerkt met een speciaal computerprogramma van Landschapsbeheer Nederland (LBN) Met dank aan Volkert de Graaf uit Wageningen, die ook dit keer alle cijfers van de WBO heeft ingevoerd. Op basis van die cijfers zijn heldere overzichtstabellen tot stand gekomen, waarbij de broedresultaten over het afgelopen jaar per bedrijf in beeld komen. De resultaten per bedrijf en van het werkgebied van de WBO zijn opgenomen in bijlage 3. Onze meerjarige cijfers vanaf 1992 tot heden vindt u terug in bijlage 4. Bijlage 5 biedt u een logboek van allerhande vogel- en veldwaarnemingen uit het voorjaar van In bijlage 6 treft u een overzicht van projecten, waar de WBO aan deelneemt of zelf het initiatief heeft. Bijlage 7 tenslotte bevat het persbericht van het eerste kievitsei van de gemeente Ede (Gelderland). Graag wil ik namens de WBO alle boeren, loonwerkers en vrijwilligers bedanken voor hun inzet en medewerking in het afgelopen jaar! Tegelijkertijd spreek ik de wens en hoop uit dat wij met elkaar de weidevogels in het Binnenveld ook in 2011 weer de minimaal noodzakelijke bescherming kunnen bieden. De meegestuurde gloednieuwe brochure Weidevogels voor nu en later kan daarbij behulpzaam zijn. Henk van Paassen algemeen coördinator WBO tel ( ) h.van.paassen@hetnet.nl website:

6 Werkgebied van (WBO) en Binnenveld-West (WBW). 2

7 2. Werkgebied, doelstelling en werkwijze De (WBO) is een vrijwilligersgroep die voortkomt uit de IVN- Vogelwerkgroep Ede. De groep bestaat uit 15 enthousiaste vrijwilligers uit Ede, Bennekom en Wageningen. Ten westen van de Grift is de weidevogelbeschermingsgroep Binnenveld-West (WBW) actief. Het werkgebied van de WBO beslaat een oppervlakte van circa hectare. Het gebied ligt globaal tussen de A12 in het noorden, Bennekom / Dreeslaan in het oosten, de Nederrijn/Rijndijk in het zuiden en de Grift / Valleikanaal in het westen. Het werkgebied van de WBO omvat het grondgebied van de gemeenten Ede en Wageningen, voorzover gelegen in het Binnenveld. De doelstelling van de WBO is, dat zij door haar werk en via nauwe samenwerking met de boeren probeert te bereiken dat de bestaande weidevogelpopulatie van kievit, grutto, scholekster, wulp en tureluur op peil blijft en zo mogelijk in aantal en soorten verder toeneemt. Hoe gaat de WBO te werk? De WBO doet dit door samen met boeren en loonwerkers de nesten van deze akker- en weidevogels voor of tijdens landbouwkundige activiteiten op te sporen, te markeren en te beschermen. Het gaat om grondbewerkingen, zoals bemesten, beweiden, maaien, ploegen, eggen, inzaaien, onkruid wieden en aanaarden. Boeren die meedoen zijn aan dit bord te herkennen Door de nesten van weidevogels te markeren kunnen boeren en loonwerkers deze nesten eerder zien liggen en kunnen zij er tijdens hun werkzaamheden rekening mee houden. Dit gebeurt door tijdens de bewerkingen om het nest heen te rijden, door de nesten af te dekken of de nesten te verplaatsen. Als de boer daarvoor zelf geen tijd heeft, kunnen zij de hulp inroepen van de vrijwilligers van onze werkgroep. De meeste boeren hebben in het voorjaar weinig tijd om de nesten zelf te zoeken. Daarom helpen onze vrijwilligers hen om ze op te sporen, te markeren en de resultaten van de nesten te noteren. Dit helpt hen om ook eventueel ingehuurde loonwerkers tijdig in te seinen over de exacte ligging van de nesten. De WBO maakt daarbij nog geen gebruik van moderne technieken, zoals GPS (Global Position System), maar als de mogelijkheid zich voordoet zal de WBO dit systeem graag als pilot willen opstarten. Al onze resultaten worden zorgvuldig vastgelegd in een door Landschapsbeheer Nederland (LBN) ontwikkeld computerprogramma. Aan het einde van het seizoen worden de resultaten doorgegeven aan de provinciale coördinator van Landschapsbeheer Gelderland. De provinciale gegevens worden door verwerkt tot een landelijk jaarverslag. Met al deze cijfers wordt onder meer sturing gegeven aan het landelijke weidevogelbeleid. De homepage van LBN te bereiken via: 3

8 3. Resultaten weidevogelbescherming 2010 Echte weidevogelbescherming bestaat uit twee onderdelen: nestbescherming en de bescherming van jongen. De WBO heeft ruime ervaring met nestbescherming (bescherming van eieren), maar de bescherming van jongen staat nog altijd in de kinderschoenen. Gepoogd wordt deze de komende jaren met gerichte voorbeeldprojecten meer handen en voeten te geven. Het in 2009 door Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) in opdracht van de WERV-gemeenten ontwikkelde Weidevogelplan Binnenveld kan hierbij een belangrijke rol spelen Algemeen Het seizoen 2010 begon traditioneel met onze jaarlijkse startavond op 25 februari op onze vaste vergaderplek: het biologisch proef- en leerbedrijf Droevendaal, Kielekampsteeg 32 te Wageningen. Tijdens deze startavond zijn afspraken gemaakt over het nieuwe broedseizoen. Deze startdatum is afgestemd op de mogelijk vroege vondst van het 1 e kievitsei, dat nog altijd gezien wordt als een van de eerste lentebodes. Het 1 e kievitsei in het Binnenveld kwam in 2010 op naam van Volkert de Graaf, die op 20 maart 2010 een nestje van 2 eieren vond op de Hoge Born (zie foto). Daarmee waren de kieviten in het Binnenveld slechts enkele dagen later dan het 1 e kievitsei van Nederland, dat dit jaar op 16 maart in Eemnes (Utrecht) wed gevonden. Het 1 e Gelderse kievitsei is gevonden op 17 maart. Overigens werd het eerste Edese kievitsei ook op dinsdagmiddag17 maart gevonden door Bram Koudijs op bedrijventerrein de Kievitsmeent te Ede (zie bijlage 7). Het moment nadert dat het 1 e kievitsei van Nederland in het Binnenveld gevonden gaat worden. Wethouder Mariëtte Kroes met vrijwilliger Volkert de Graaf. Het beschermen van nesten gebeurt met hulp van circa 15 vrijwilligers van de WBO. De WBO heeft in 2010 enkele vrijwilligers om persoonlijke redenen zien vertrekken. Daarom zijn nieuwe ervaren aisikkers ook in 2011 van harte welkom bij de WBO. Aanmelden kan bij WBO-coördinator Henk van Paassen: zie bijlage 1. In deze bijlage is ook aangegeven wie in 2010 het 1 e ei van de vijf meest bekende weidevogelsoorten heeft gevonden. Het gaat dan met name om Grutto, Kievit, Scholekster, Tureluur en Wulp. Het broedseizoen begint rond half maart en eindigt pas begin juli, omdat de laatste vervolglegsels van kievit en scholekster op maïsland pas in de eerste helft van juli uitkomen. Het aantal agrarische en loonbedrijven dat mee doet neemt nog elk jaar toe. De in 2010 gevonden weidevogelnesten lagen dit jaar op de gronden van meer dan 32 bedrijven. Dit is maar een deel van alle deelnemende bedrijven. De lijst van alle deelnemende boeren en loonwerkers staat vermeld in bijlage 2. De WBO heeft in weidevogelnesten minder gevonden dan in 2009 (288 om 301). Niet alleen het aantal, maar ook de spreiding is afgenomen. Maïspercelen blijven echter favoriet bij kieviten en scholeksters: 75% van de nesten van deze beide soorten wordt gevonden op akkerland. Grasland daarentegen is vooral favoriet bij grutto, tureluur en wulp (zie legsels per landtype in bijlage 3 en 4). Weidevogels lijken zich ook in het Binnenveld steeds meer op steeds minder percelen te concentreren. Steeds meer percelen zijn minder geschikt als broedplaats. Concentratie heeft voor de vogels wel als voordeel dat zij zich samen beter kunnen verdedigen tegen indringers c.q. predatoren. De recente bomenkap langs de Veensteeg en de Werftweg (en daarmee samenhangende grotere openheid ter plekke) heeft duidelijk positieve gevolgen gehad op het aantal en de diversiteit van de weidevogelnesten in de hoek Werftweg-Veensteeg. De goedbezochte slotavond vond plaats op 9 september 2010 op Droevendaal. De concrete resultaten van het broedseizoen 2010 staan hieronder vermeld. Let op de tendens, die vooral voor de grutto zorgelijke vormen begint aan te nemen. 4

9 3.2. Bescherming van nesten en jongen Bescherming van nesten met eieren Zoals gezegd is de WBO tot nu toe vooral druk geweest met nestbescherming, oftewel de bescherming van de nesten met eieren van weidevogels. In bijgaande tabel vindt u de jaarcijfers van de WBO over de afgelopen vijf jaar ( ). De SBB-natuurgebieden langs de Grift zijn ook nu buiten beschouwing gelaten Tendens Beschermde hectares toename Beschermde soorten: Bergeend?? onbekend Dodaars nieuwe soort Fazant?? 1 - -???? onbekend Gele Kwikstaart ??? onbekend Grutto bijna weg Kievit afname Kleine Plevier nieuwe soort Patrijs?? 1 1 2? 1 2? onbekend Scholekster 7 0 (?) (?) afname Tureluur afname Veldleeuwerik ???? onbekend Wilde eend?? 4 3 1? 1? 4 toename Wulp toename Totaal aantal nesten afname Resultaat bekend stabiel Wel uitgekomen afname % wel uitgekomen 53 % 19% 20% 14% 52% 35% 56% 75% 66% afname Niet uitgekomen toename % niet uitgekomen 47% 81% 80% 86% 48% 65% 44% 25% 34% toename Uit de resultaten over 2010 kan worden geconcludeerd, dat: er minder weidevogelnesten gevonden zijn dan vorig jaar; de kievit met 259 nesten (90%) verreweg de belangrijkste weidevogel van het Binnenveld is; steeds minder kievitsnesten (11%) op grasland liggen; op bouwland of maïsland 72,5%; overig 13,5%. de grutto op boerenland (2) bijna is verdwenen! Op Gelders SBB-terreinen zitten nog circa 10 paar; de wulp (10) daarentegen enorm in aantal vooruit zijn gegaan; de tureluur (4) op boerenland iets is teruggelopen, maar op SBB-terreinen is toegenomen. de scholekster (3) om onduidelijke redenen is gekelderd (vermoedelijk niet goed is geteld). de meeste nesten van grutto, wulp en tureluur op nat kruidenrijk grasland langs de Grift liggen; de veldleeuwerik zich mogelijk opnieuw in het Binnenveld heeft gevestigd (in faunaranden); van de gele kwikstaart dit jaar geen nesten zijn gevonden, maar wel verscheidene territoria zijn geteld; de patrijs zich definitief heeft gevestigd; op diverse plaatsen zijn paartjes en soms ook jongen gezien; de kwartel dit jaar op meerdere plaatsen (Plassteeg, Slagsteeg, Kooiweg) roepend is waargenomen; de kleine plevier zich definitief heeft gevestigd langs de Egelsteeg (landgoed De Lieskamp); ruim 66% van alle gevonden nesten zijn uitgekomen; hoogste score na 2009! de resultaten van het afgelopen broedseizoen 2010 na topjaar 2009 de beste zijn tot nu toe. 5

10 De mogelijke oorzaken van dit redelijk goede resultaat in 2010 moeten vooral gezocht worden in: het grotere gebied dat door de WBO-vrijwilligers met nog grotere inspanning is afgezocht; de langere periode waarover de nesten zijn gezocht en gecontroleerd (tot begin juli); een nog grotere bereidheid van boeren en loonwerkers om mee te werken aan een goede score; het opstarten van het Weidevogelplan Binnenveld, waardoor nog meer boeren actiever meewerken; het wildbeheer (afschot van vossen en kraaien). Meer gedetailleerde informatie over de resultaten per bedrijf over het afgelopen jaar: zie bijlage 3. De meerjarige cijfers van onze weidevogelwerkgroep over de periode staan in bijlage 4. Grutto met lange rechte snavel. Wulp met kromme snavel omlaag. Tapuit regelmatige gast (en broeder?) in Binnenveld Grauwe gors vaak ook in grote groepen te zien. Jonge Wulp Jonge Scholekster 6

11 Bescherming van jonge weidevogels Minder jonge weidevogels? Hoewel wij dit jaar bijna 300 weidevogelnesten hebben gevonden, weten wij niets over het aantal jongen dat vliegvlug wordt. Nestbescherming is aardig op orde, maar de bescherming van jonge weidevogels staat ook in het Binnenveld nog altijd in de kinderschoenen. Mozaïekbeheer, grutto- en weidevogelboerderijen komen (nog) niet voor in de zuidelijke Gelderse Vallei, mede doordat het Binnenveld niet behoort tot de bijzondere weidevogelgebieden, waarvoor aparte subsidiepakketten voor beschikbaar zijn. Ook al is de WBO zich bewust van het feit dat het Binnenveld geen topgebied is, dan nog zou een aangepast beheer in de percelen ten westen van de Veensteeg de moeite waard zijn. Om daar jonge grutto s, wulpen en tureluurs meer overlevingskansen te bieden, verdient aanbeveling om aangepast beheer via het Weidevogelplan Binnenveld als pilot mogelijk te maken. Vluchtstroken zijn al subsidiabel via het genoemde plan. Kievitenstand loopt terug Omdat ook de kievitenstand in het Binnenveld afneemt is ook voor deze soort een aangepast beheer op met name maïspercelen wenselijk. Middels het Weidevogelplan is o.a. ook randenbeheer gestimuleerd. Om de kievit als soort in gelijke aantallen te laten voortbestaan is het nodig dat 0,5 jong per legsel vliegvlug wordt. Nu kan een kievit per seizoen meerdere keren opnieuw met broeden beginnen (= vervolglegsels). Recent onderzoek toont echter aan dat 1 e legsels de meeste sterke kieviten voortbrengt. Reden te meer om het rapen en verhandelen van kievitseieren overal te verbieden! Ook de handhaving van het raapverbod in het Binnenveld verdient extra politie aandacht. In 2010 zijn minde jonge kieviten groot geworden Gruttostand op een dieptepunt Het gaat niet goed met de grutto in het Binnenveld. In 2010 heeft de WBO slechts 2 gruttonesten op boerenland gevonden, terwijl op Staatsbosbeheerpercelen nog slechts een tal gruttoparen broeden. Bij de grutto is ongeveer 1,0 jong per legsel nodig om de soort te laten voortbestaan. In tegenstelling tot een kievit is een grutto niet in staat om na verlies van het 1e legsel aan een 2 e legsel te beginnen. Het vroeg maaien van grasland waar grutto s broeden is slecht voor het voortbestaan van de grutto! Vandaar dat de WBO voorstander is van verlaat/uitgesteld maaien voor percelen met gruttonesten. Deze percelen bevinden zich vooral op percelen aan weerszijden van de Grift. Jonge grutto s hebben hoog gras met veel insecten nodig om te groeien. Dit vinden zij in kruidenrijk hooiland. Grutto s broeden alleen in kruidenrijk grasland. De WERV-gemeenten hebben niet voor niets de kievit en de grutto benoemd tot de belangrijkste doelsoorten van het Weidevogelplan Binnenveld. Met extra vergoedingen voor maatregelen, zoals uitgesteld of verlaat maaien en vluchtstroken komt de redding hopelijk nog op tijd om de met grutto voor het Binnenveld te behouden. Ringen van weidevogels Net als in voorgaande jaren zijn door Gijs van Tol ook in 2010 een aantal jonge kieviten geringd voor wetenschappelijke doeleinden. De jonge kieviten hebben een ring gekregen aan de linkerpoot, boven het loopbeen. Als iemand een geringde kievit (dood of levend) tegenkomt, dan graag even melden bij: Gijs van Tol, Prinsenlaan 21, Bennekom (tel ). Door het ringen van kieviten komen wij meer te weten over het wel en wee van deze fraaie weidevogel. Jonge kievit wordt geringd, gemeten en gewogen. 7

12 3.3. Invloed van predatie en agrarische werkzaamheden Wat is predatie? Predatie is het opeten van de eieren en/of de jongen van weidevogels door dieren zoals kraaien, vossen, marterachtigen, roofvogels, reigers, ooievaars, etc. Uit recentelijk landelijk onderzoek komt naar voren dat weidevogels te maken hebben met een grote diversiteit aan predatoren. De predatie van nesten / eieren wordt niet alleen veroorzaakt door vossen en kraaien, maar ook door o.a. wezels, hermelijnen en wilde katten. De predatie van jonge weidevogels komt vooral op rekening van roofvogels, reigers en in toenemende mate ook ooievaars (zie foto). Predatie verder terugdringen Mede doordat de jacht op kraaien en vossen sinds een paar jaar opengesteld is, is de predatie van eieren teruggedrongen. In 2007 hadden wij in het Binnenveld nog 85-95% predatie. In 2008 is de predatie verminderd tot 15-35% en in 2009 kende ons werkgebied nog slechts 3% predatie. Helaas is de predatie in 2010 wee toegenomen tot meer dan 30%! Vastgesteld is dat 8x een kraai, 3x een vos en 2x een hermelijn/wezel en 1x de mens de oorzaak van predatie is geweest. Van 53 nesten is niet bekend wat de predatieoorzaak is. Verlies door werkzaamheden weer gedaald Het verlies door agrarische werkzaamheden is in 2010 weer gedaald van 14 naar 10 nesten (3,5% van het verlies). Opmerkelijk is dat van 53 verloren nesten geen oorzaak bekend is. Voor meer details zie bijlage Op bouwland sneuvelen niet alleen nesten, maar ook opvallend veel jongen. Vaak is het een combinatie van werkzaamheden en predatie. Tijdens of na de bewerking komen kraaien en meeuwen en soms ook ooievaars en reigers langs om hun kostje te halen, waaronder veel jonge weidevogels. Vraag: Hoe kunnen boeren de weidevogels op akker-/maïsland helpen? Antwoord: Door uitstel van de ploeg- en zaaidatum, door om de nesten heen te ploegen of te zaaien, door het verplaatsen van nesten en door de aanleg van faunaranden. Dit laatste kan met steun van het Weidevogelplan. Op vers geploegde akkers en vers gemaaide graslanden zijn jonge vogels (pullen) een makkelijke prooi voor kraaien, meeuwen, reigers en ooievaars! Vraag: Hoe kunnen boeren de weidevogels op grasland helpen? Antwoord: Door het niet maaien van stroken grasland. Hoe groter de strook, hoe groter de kans op overleving van de jonge vogels. Boeren die hieraan willen meewerken, kunnen zich aanmelden bij de coördinator van de WBO. Zij die meedoen komen in aanmerking voor een vergoeding via het Weidevogelplan (zie bijlage 1). Faunaranden als vluchtheuvel In diverse provincies is reeds ervaring opgedaan met vluchtstroken voor jonge weidevogels. Ook op Droevendaal wordt op verschillende percelen al met zulke faunaranden gewerkt. Met steun van de gemeente Wageningen is in 2008/2009 in het Binnenveld een proef gestart om meer ervaring op te doen met dergelijke faunaranden als vluchtheuvel en foerageergebied voor jonge weidevogels. In faunaranden kunnen jonge weidevogels foerageren en zich verbergen. Tegelijkertijd met de weidevogels profiteren ook rode lijstsoorten, zoals patrijs, gele kwikstaart en veldleeuwerik, van deze faunaranden. Op percelen in gebruik bij Jan van Haren en Gerard Derksen (Unifarm) is een faunarand aangelegd aan de zuidzijde van de Bennekomsesteeg. In 2009 en 2010 is duidelijk geworden dat deze proef succesvol is ge 8

13 weest en voortgezet kan worden. Op 18 juni 2010 is via een presentatie in het veld en via een persbericht in alle locale bladen ruchtbaarheid gegeven aan dit succesvolle project (zie bijlage 8). Ook het nieuwe Weidevogelplan Binnenveld-Oost biedt boeren de mogelijkheid om - tegen vergoeding een faunarand (op maïsland), of een brede vluchtstrook (op grasland) aan te leggen. Geïnteresseerde boeren kunnen contact opnemen met vrijwilligers van de WBO, of coördinator Henk van Paassen (zie bijlage 1). Medewerking aan Weidevogelplan Binnenveld essentieel Naast nestbescherming zal ook de bescherming van jonge weidevogels een onderdeel moeten gaan worden van de integrale weidevogelbescherming. Om te komen tot goede bescherming van nesten en jongen is de actieve medewerking van de boer en loonwerker essentieel. Door landbouwkundige werkzaamheden gaan nog steeds teveel weidevogelnesten verloren. Door het geven van extra voorlichting aan boeren en loonwerkers wil de WBO meer aandacht voor dit aspect. In het kader van het Weidevogelplan Binnenveld (CLM) zijn boeren gepolst of zij mee willen werken aan bepaalde beheervormen. In het voorjaar van 2010 zal dit plan openbaar worden gemaakt. De WBO hoopt dat veel boeren na 2010 met een of meerdere beheervormen aan de slag zullen gaan. Uiteraard wel tegen een redelijke vergoeding (via de WERV). Medewerking van boer en loonwerker is onontbeerlijk bij het sparen van nesten en jongen van weidevogels. Behalve laat maaien is ook het laten staan van stroken gras essentieel om jonge vogels te laten overleven. Het Weidevogelplan Binnenveld biedt boeren, die hieraan willen meewerken, extra vergoedingen. 9

14 4. Samenwerking met andere partijen in het veld De WBO werkt al 18 jaar nauw samen met boeren en loonwerkers in het gebied. Deze contacten worden elk jaar verder aangehaald en geïntensiveerd. Dit gebeurt via voorlichtingsbijeenkomsten, cursussen, gesprekken aan de koffietafel, een startavond in het voorjaar en een slotavond in het najaar. Bij de slotavond worden de resultaten van het broedseizoen geëvalueerd en worden nieuwe ideeën voor het nieuwe jaar besproken. Gedurende het hele jaar is er in en buiten het veld regelmatig telefonisch en contact tussen boeren en loonwerkers. In 2010 zijn initiatieven gestart voor de oprichting van een agrarische natuurvereniging. De WBO steunt dit initiatief van harte en hoopt op een daadwerkelijke start in De WBO werkt ook al vele jaren op prettige wijze samen met de Weidevogelbeschermingsgroep Binnenveld-West (WBW). Samen met de WBW proberen wij de weidevogelstand van het Binnenveld voor verdere terugval te behoeden. Ook proberen wij samen de deskundigheid van onze vrijwilligers verder te vergroten. Een opfriscursus samen met personeel van alle in het veld actieve loonwerkbedrijven lijkt nuttig. De WBO en de WBW werken sinds 2009 samen aan de uitvoering van het Weidevogelplan Binnenveld. Verder onderhoudt de WBO nauwe banden met locale natuur- en milieugroepen, zoals de Vogelwerkgroepen van IVN-Ede en KNNVWageningen, het Wageningse Milieuoverleg (ecologische verbindingszone), Mooi Wageningen, de Werkgroep Milieubeheer Rhenen, Stichting tot Behoud van de Veluwse Beken en Sprengen (IJsvogelproject) en het Steenuilenplatform Gelderse Vallei / Midden Betuwe. Samen met deze werkgroepen maakt de WBO zich elk jaar weer sterk voor promotie van de kernkwaliteiten van het Binnenveld. Ook heeft de WBO ook het afgelopen jaar overleg gehad met de Wildbeheereenheid De Vallei (WBE) over de afschot van predatoren. Bij aantoonbare predatieoverlast wordt de WBE ingeschakeld. Meerjarige predatiecijfers dragen ertoe bij dat er inzicht is in de feitelijke predatie. Op basis daarvan besluiten overheden over het al of niet vrijgeven van de jacht op vossen. De kraaienjacht is sinds 2005 vrij, de vossenjacht sinds Beide vormen van beheer blijken nodig om deze predatoren tot aanvaardbare aantallen terug te dringen. Mede daardoor is de predatie van weidevogelnesten in Binnenveld in 2009 aanzienlijk teruggedrongen. Zoals elk jaar heeft de WBO ook het afgelopen jaar contact gehad met Staatsbosbeheer (SBB) over het beheer van de Bennekomse Hooilanden en andere terreinen langs de Grift. In september 2010 heeft de WBO een overleg gehad op het kantoor van de Directie Oost te Deventer. Daarbij is onder meer gesproken over predatie en de mogelijkheden om de weidevogels en met name de Grutto, Tureluur en Wulp meer kansen te bieden. SBB blijft overigens tegen de jacht op vossen, tenzij dit de weidevogelstand ernstig bedreigd. Afgesproken is dat bekeken gaat worden of de SBB-percelen twee keer per jaar (in zomer en najaar) gemaaid kunnen worden en daardoor meer geschikt gemaakt worden voor weidevogels. De Bennekomse Hooilanden zijn in 2010 beweid geweest met een grote kudde schapen; bovendien is het natuurgebied in de zomer gemaaid en het maaisel is afgevoerd. Verder onderhoudt de WBO nauwe contacten met de WERV-gemeenten en de Gebiedscommissie Binnenveld-Oost. Het opstellen en uitvoeren van het Weidevogelplan Binnenveld als uitwerking van het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) is daar een voorbeeld van. Ook het IJsvogelproject komt uit dit LOP voort. 10

15 De WBO is voorstander van een Agrarische Natuurvereniging voor het Binnenveld en reële vergoedingen voor aangepast agrarisch beheer, bij voorkeur gefinancierd uit een gebiedsfonds (Binnenveldfonds). In het voorjaar van 2010 heeft de WBO een werkbezoek verzorgd voor ex-werv bestuursleden. Daarbij zijn alle WBO-projecten en doelen voor het voetlicht gekomen. Het bezoek aan het veld werd besloten met het plaatsen van een steenuilenkast in de boomgaard van Minicamping Van den Berg aan de Zwartesteeg. Daarnaast is er ook in het afgelopen jaar contact geweest met het Waterschap Vallei en Eem (kanovoorzieningen langs de Grift), met de gemeenten Ede en Rhenen (Vogelobservatiepunt bij de Hooilanden), met de gemeente Wageningen (presentatie faunarandenproject langs Bennekomse Steeg, zie onder), met de Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei (Binnenveldfonds, Uitzichtgarantie) en met Landschapsbeheer Gelderland (aanschaf van een telescoopkijker en voorbereiden aanleg van een klompenpad, het Harsloërpad). Tenslotte mag ook het afscheid van de provinciaal coördinator van Landschapsbeheer Gelderland, Rowan Koster, niet onvermeld blijven. Zijn adviezen en deskundigheid zijn de afgelopen jaren van groot belang geweest voor ons vrijwilligerswerk. In de persoon van Karin Hinkamp heeft de SLG een waardig opvolger gevonden voor Rowan Koster, die in het najaar een waardig afscheid heeft gekregen van de SLG. De WBO heeft in 2010 steun verleend aan de actie tegen bezuinigingen van de provincie Gelderland. De steunactie voor de SLG heeft geleid tot het grotendeels terugdringen van de bezuinigingen op de subsidie van de SLG. Voor vrijwilligersorganisaties zoals de WBO is de SLG een onmisbare steun bij ons veldwerk. De faunarand langs de Bennekomsesteeg is in 2010 met 3 meter uitgebreid naar 6 meter. 11

16 5. Voorlichting en publiciteit Binnenveldpromotie pur sang! De WBO heeft ook in 2010 haar doelen via voorlichting en publiciteit verder inhoud en vorm gegeven. Te beginnen bij de vondst van 1 e kievitseieren op 20 maart Dit keer met de Wageningse wethouder Mariëtte Kroes erbij. Via het benutten van de voorlichtingspanelen langs de Kraatsroute heeft de WBO samen met de Buurtvereniging De Kraats een belangrijke stap gezet op de doelen en activiteiten van de WBO. WBO-fietstochten: grote belangstelling bij mooi weer Ook door middel van fietstochten doet de WBO aan Binnenveldpromotie. Gesteund door vooraankondigingen in de locale pers ging de WBO In de maanden april, mei en juni in totaal 5x per fiets op pad door het Binnenveld. Met name de eerste drie daarvan vielen letterlijk in het water, maar de andere twee zijn zeer goed bezocht geweest (gemiddeld 25 deelnemers per keer). Ook in 2011 wil de WBO weer op pad (2x in april, 2x in mei en 2x in juni). Het gaat ons daarbij niet alleen om de weide- en erfvogels, maar ook om de andere kernkwaliteiten van deze groene long van de WERV-gemeenten. Voor startlocatie, data en adres: zie WBO-website onder Activiteiten, of let op de aankondiging in de locale kranten. WBO-website blijft veel bezoekers trekken De WBO-website heeft net als in 2009 ook in 2010 ruim 2500 afzonderlijke bezoekers getrokken. De WBO is nog steeds de enige weidevogelwerkgroep in Gelderland met een eigen website, waarop naast actueel nieuws en fraaie veldfoto s ook dagelijkse vogelwaarnemingen uit het hele Binnenveld zijn te volgen. Onze website is een regelmatig bezoekje meer dan waard! Sinds februari 2010 kunnen geïnteresseerden ook voor een download van het rapport en/of brochure van het Weidevogelplan Binnenveld terecht op de website onder downloads. Bij de Homepage is ook een informatiefolder over de WBO te downloaden. Oo de veldgids uit 2003 voorziet nog steeds in een grote behoefte. Boeren en loonwerkers die deze veldgids nog niet hebben kunnen deze veldgids downloaden van de website Veldbezoek Prins Alexanderschool Leerlingen van groep 7 van de Prins Alexanderschool uit Bennekom hebben dit voorjaar een veldbezoek gebracht aan de Bennekomse Hooilanden onder leiding van een vrijwilliger van de WBO (zie foto). De Hoge Born = nieuwe voorlichtingslocatie WBO Sinds 2005 heeft de WBO een vaste vergaderplek gehad op het biologisch proef- en leerbedrijf Droevendaal. Omdat de landbouwschuur niet meer voor voorlichtingsdoelen beschikbaar is, is de WBO op zoek gegaan naar een nieuwe plek voor haar informatiepanelen en voorlichtingsmateriaal over weide- / erfvogelbescherming (uilen en zwaluwen). Met in gang van 2011 wordt zorgboerderij De Hoge Born de nieuwe voorlichtingslocatie van de WBO. Droevendaal blijft de thuisbasis voor de Weidevogelwerkgroep Binnenveld-Oost én het Steenuilenplatform Gelderse Vallei - Midden-Betuwe. Brochures over weidevogels en erfvogels In 2007 is de landelijke brochure Steenuil onder de pannen als bijlage met het jaarverslag aan alle deelnemende bedrijven en vrijwilligers toegestuurd. Voor meer info en een download: In 2008 is de brochure over Boerenzwaluwen, Acrobaat op het erf meegestuurd met het jaarverslag. In deze fraaie brochure geeft Vogelbescherming adviezen aan boeren, burgers en buitenlui hoe de boerenzwaluw ondersteund kan worden op het eigen erf. In 2009 is de nieuwe folder over het Weidevogelplan Binnenveld als bijlage meegestuurd. Dit jaar wordt de nieuwe brochure Weidevogels, voor nu en later meegestuurd met het jaarverslag, en een poster met informatie over 2011, Jaar van de Boerenzwaluw. Voor meer info: 12

17 6. Conclusie en vooruitblik Conclusies en aanbevelingen De WBO is meer dan tevreden met de resultaten van het broedseizoen Niet alleen door het aantal nesten, maar ook het vrij hoge uitkomstpercentage (66%) van de meeste weidevogelnesten. De WBO is echter minder tevreden met de hoge predatie (bijna 25%). Na 2009 heeft 2010 het een na hoogste resultaat. Naast deze positieve geluiden is er ook een negatieve ontwikkeling: de WBO is niet alleen bezorgd over de ontwikkeling van de gruttostand, maar ook de kievit- en scholeksterstand loopt sterk terug in het Binnenveld. Met name de afname van het aantal gruttoparen is zorgwekkend te noemen. Mede om die reden is overleg gepleegd met Staatsbosbeheer, omdat op SBB-percelen nog de allerlaatste gruttoparen te vinden zijn. Op deze SBB-percelen zal het beheer mede op weidevogels (lees: grutto s) afgestemd moeten worden. De WBO hoopt van harte dat het recente Weidevogelplan Binnenveld een nieuwe impuls zal geven aan de gezamenlijke doelstelling van alle betrokken organisaties, overheden en instellingen om de weidevogelstand - en vooral ook de gruttostand - op een hoger peil te brengen. Voorkomen moet worden, dat de grutto uit het Binnenveld verdwijnt! Het is van groot belang, dat boeren blijven zoeken naar de juiste beheersvormen. Doel is en blijft om zoveel mogelijk weidevogels ook in de komende jaren succesvol door het broedseizoen heen te helpen. Daarbij gaat het niet alleen om de bescherming van de nesten, maar in toenemende mate ook om de bescherming van de jongen! Alleen wanneer alle betrokken boeren en loonwerkers structureel werk maken van weidevogelbeheer hebben de weidevogels - en met name de grutto - in het Binnenveld een kans om te overleven. Een goede financiële beheerregeling is daarbij onontbeerlijk. Een Agrarische Natuurvereniging en een Binnenveldfonds kunnen daarbij een extra stimulans zijn om het weidevogelbeheer en daarmee ook de weidevogelstand in het Binnenveld op een hoger plan te krijgen. Goede beheermaatregelen zijn uitgesteld of verlaat maaien, aangepast maaien en randenbeheer. Bij uitgesteld of verlaat maaien gaat het om uitstel van het maaien tot juni of juli. Bij aangepast maaien gaat het erom stroken ongemaaid gras als 'vluchtstrook' te laten staan. Bij randenbeheer gaat het om de aanleg van faunaranden op maïsland, waarbij maïsakker omzoomd worden door 3-5 meter brede kruidenranden voor de opvang van jonge weidevogels en tegelijkertijd ook foerageer en broedgelegenheid voor rodelijstsoorten, zoals veldleeuwerik, patrijs en gele kwikstaart. Het faunarandenproject langs de Bennekomsesteeg kan hierbij een voorbeeldwerking vervullen. Vooruitblik voor 2011 Voor het broedseizoen 2011 werkt de WBO aan de volgende doelen en actiepunten: a. optimale samenwerking met alle boeren en loonwerkers in het veld. b. optimale samenwerking met de Weidevogelwerkgroep Binnenveld-West (WBW). c. optimale samenwerking met de nieuw opgerichte Agrarische Natuurvereniging Het Binnenveld. d. optimale uitvoering van het Weidevogelplan Binnenveld met zoveel mogelijk agrariërs/loonwerkers. e. optimale steun aan de totstandkoming van een Binnenveldfonds en van een uitzichtgarantie. f. optimale promotie van de kernkwaliteiten van het Binnenveld via voorlichting en publiciteit. g. optimale samenwerking met alle organisaties en instellingen en gemeenten, die dit doel nastreven. h. optimale samenwerking met locale bedrijven, organisaties en instellingen (incl. SVGV). i. optimale herkenning van vrijwilligers in het veld via petten en bodywarmers. j. goede legitimatie van vrijwilligers via een eigen pasjessysteem. k. goede naleving van de gedragscode door beide weidevogelwerkgroepen. l. goede registratie van weidevogelnesten en mogelijke predatieverliezen. m. opzetten en uitvoeren van een opfriscursus voor loonwerkbedrijven en vrijwilligers van WBO en WBW. n. Optimale en actuele vulling van de informatiepanelen in het Binnenveld. o. uitbreiden van de website met informatie van de WBW. De WBO roept alle deelnemende boeren, loonwerkers en vrijwilligers op om zich ook in 2011 optimaal in te zetten voor verbetering van de weidevogelstand en vogelvriendelijke akkerranden in het Binnenveld! 13

18 Blauwe reiger zit in vroege ochtendlicht te midden van Wilde Eenden in een sloot langs de Dijkgraaf. 14

19 Bijlage 1. Deelnemende vrijwilligers WBO Inzetbaarheid van vrijwilligers per deelgebied: 1 = deelgebied Noord 2 = deelgebied Oost 3 = deelgebied Zuid 0 = beperkt inzetbaar Naam Adres Postcode/plaats Telefoonnummer (mobiel) Vinder 1 e ei (2010) Algemeen coördinator: Henk van Paassen = 1 Lindelaan MV Ede ( ) Deelgebied Noord: Henk Folkerts = 1 Papenpad CN Wageningen e wulpennest: 5/4 Willem Rienks = 1 LaantjeV/dSpinSebastiaan16708TJ Wageningen ( ) Harm Roseboom = 1 Obrechtlaan EK Ede ( ) 1 e gruttonest: 29/4 + 1 e tureluurei: 15/4 Deelgebied Oost: Volkert de Graaf = 2 Tarthorst JG Wageningen ( ) 1e kievit: 2 ei 20/3 Jan van Niejenhuis = 2 Mendellaan BD Bennekom ( ) Jan Bokdam = 2 Heerdlaan GM Bennekom Hans van der Velden = 2 Van Hoffenlaan XG Bennekom ( ) Ron Verkade = 2 Irenestraat CT Wageningen Henk van der Schee = 2 Wim Sonneveldstraat NA Wageningen Deelgebied Zuid: Ardy Rekers = 3 Van Uvenweg AE Wageningen e scholeksternest: 27/4 Hans Spits = 3 Kievitsweide BN Wageningen Ed Troeleman = 3 Gruttoweide BG Wageningen Tjerk Terpstra = 1 Bergstaat 18a 6707 AD Wageningen Coördinatoren (c) en individuelen (i) in de omgeving: Dirk van Garderen = i Buurtdwarsweg PS Ederveen Willem Kroodsma = c Nw.Veenendaalseweg MP Rhenen Henk de Leeuw = c Fluitekruidlaan SC Scherpenzeel Provinciaal coördinator bij de Stichting Landschapsbeheer Gelderland: Rowan Koster Postbus BA Arnhem Privéadres: Lennardstraat DL Nijmegen ( ) 15

20 Bijlage 2. Deelnemende agrarische en loonbedrijven Agrarische bedrijven Binnenveld Bedrijven met weidevogelnesten in 2010 zijn gemarkeerd met $ in Ede (geel) en met # in Wageningen (turkoois); Vet = SBB-pacht Naam voornaam adres postcode plaats telefoon + Achterstraat Reijer Slagsteeg NR Bennekom Adams Jan (J.W.) Dickenesweg MZ Bennekom Adams W. en H.J. Fransesteeg TX Ede Adams Peter Krommesteeg MT Bennekom Adams Joop (J.H.) Slagsteeg NR Bennekom $ Beek Gradus van Dijkgraaf NK Bennekom $ Beek Fam. Van Harsloweg NM Bennekom $ Berg Mart van de Zwartesteeg NA Bennekom Beijnum Wouter van Meentweg NW Bennekom Boon A.M.. Wolfsdijk PB Ede Boon R. Wolfsdijk PB Ede $ Born Evert van den Langesteeg NB Bennekom Braafhart Dick Wolfsdijk PB Ede Braafhart H. Meentweg NW Bennekom $ Breunissen Wim Slagsteeg PX Wageningen # Broek J. van de Lange Rijnsteeg NA Bennekom / $ Craats M. van der NwMaanderbrtw PC Ede Craats Reijer van der Maanderdijk 24B 6718 NG Ede $ Daniels S. Lawickse Allee DC Wageningen Dijk Jochem van Krommesteeg TV Ede $ Ginkel Jan van Eemweg NV Bennekom $ Ginkel Jan van Veensteeg NT Bennekom $ Groeneveld (Rini) M. Wolfsdijk PB Ede $ Groeneveld H. Wolfsdijk PB Ede Groeneveld M Zuiderkade 39A 6718 PG Ede $ Grootheest Wim van Harnsesteeg 12a 6721 NH Bennekom Hardeman Bert (A) Slagsteeg 2A 6721 NR Bennekom Haren Jan van Rijnsteeg PK Wageningen Haver Chris Slagsteeg NR Bennekom Heemsbergen P. van Rijnsteeg PJ Wageningen Hierden E. van Kraatsweg NS Bennekom Jochemsen Evert Bovenbuurtweg MN Bennekom $ Jochemsen Aad Bovenbuurtweg MN Bennekom Jochemsen Cees Egelsteeg PL Wageningen # Jochemsen Evert Langesteeg NC Bennekom $ Jochemsen Gebr. M.C. en M Rijnsteeg NP Bennekom Joosten Arend Kraatsweg NS Bennekom Joosten O. (Arjo) Dijkgraaf 20A 6721 NK Bennekom Kroesbergen Wim en Jan Harsloweg 3 / NM Bennekom Kroesbergen G Langesteeg NB Bennekom $ Kamp Richard van de Langschoterweg MP Bennekom $ Laar Koos van Harnsedijkje MX Bennekom $ Overeem C (Jan) Hessenweg JR Lunteren $ Ommeren Jan van Harnsedijkje MX Bennekom

21 Agrarische bedrijven Binnenveld (vervolg) Naam voornaam adres postcode plaats telefoon + Pol E.J. van de Bennekomsekade NZ Bennekom Pool Lodewijk en Floortje Slagsteeg NR Bennekom $ Roekel Henk van Harnsesteeg NH Bennekom $ Roekel Jan van Harnsesteeg NH Bennekom Roekel Maas van Harnsedijkje 3A 6721 MX Bennekom Rooijen G.H. van Grebbedijk PC Wageningen Rooijen G.J. van Lawickse Allee 220A 6709 DC Wageningen Roseboom G Zuiderkade PG Ede Ruler D. van Meentdijk 19a 6721 PA Bennkom $ Scheur H. van der Oude Broekdijk AR Kesteren # Scheur G van der Noord. Meentsteeg SE Rhenen # Schimmel B(ert) Haarwal PC Wageningen Schothorst Martin Maanderdijk NE Bennekom $ Setten Herman van Maanderbroekweg PC Ede $ Setten Marinus van W. Dreeslaan ND Bennekom Steenbergen J. W. (Joop) van Dickenesweg MZ Bennekom Steenbergen Herman/Teunis van Harnsedijkje MX Bennekom / Steenbergen A. van Langesteeg 31a 6721 NB Bennekom Steenbergen H. van Langesteeg NM Bennekom Steenbergen H.J. (Jan) van Maanderdijk 1A 6721 NE Bennekom Steenbergen Evert van Maanderdijk NE Bennekom Steenbergen G. van Rijnsteeg NP Bennekom Steenbergen Gijs J. van Harsloweg 1/1A 6721 NM Bennekom $ Steenbergen Henk van Rijnsteeg NP Bennekom Steenbergen A.C.M. van Rijnsteeg PJ Wageningen Veenendaal Gemeente Raadhuisplein GA Veenendaal Versteeg W.C. Kampjesweg ST Rhenen # Voorst Wim van Maanderdijk NG Ede $ Zetten G.J. van Lawickse Allee DC Wageningen Zetten Henk van Grebbedijk PC Wageningen Agrarische bedrijven Ederveen Dijk Kees (A) van Oudendijk PT Ederveen $ Laan Ton van der Hoofdweg WN Ederveen Methorst Nelis Hoofdweg WH Ederveen $ Loonwerkbedrijven Binnenveld e.o. naam adres postcode plaats telefoon + Jan Rauw en Zn BV Cuneraweg RG Rhenen Sp Van den Top De Venen 6741 PR Lunteren VOF van Haren Halderweg ZK Bennekom Sp Herman Joosten Goorsteeg TA Ede Nap Kade XG Ede Rozeboom Wolfsdijk PB Ede

22 Proefboerderijen en SBB instantie contact adres postcode plaats telefoon + De Hoge Born Hans Jansen Bornsesteeg PC Wageningen De Born Joop Westeneng Hogekampseweg JW Renkum # Droevendaal Andries Siepel Kielekampsteeg PC Wageningen Sp+ Ossenkampen Frans Ettema Haarwal PC Wageningen Staatsbosbeheer Henk Roke Postbus DB Apeldoorn # Unifarm G. Derks Bornsesteeg PE Wageningen # Steenuil loert naar veldmuis vanaf schuurdak van boerderij langs de Meentweg Steenuil duikt op veldmuis in naastgelegen weiland en keert met muis terug naar hetzelfde schuurdak. Huiszwaluwjongen in eigen en kunstnest van het geslaagde verplaatsingsproject bij boer Jan van Ginkel aan de Eemweg. 18

23 Bijlage 3. Resultaten 2010 (per soort en per bedrijf) 19

24 20

25 Bijlage 4. Overzichtstabel resultaten Binnenveld-Oost Beschermdehectares Beschermde soorten: BergeenDodaars ??? Fazant???? > ??? Gele Kwikstaart 1 2??? Grutto > 6 10 > 7 > Kievit > Patrijs???? >1 1 2? 1 2? Scholekster > (?) Tureluur > 1 > 2 > 2 > Wilde eend???? >4 3 1? 1-4 Wulp > 4 4 > 1 > Veldleeuwerik ???? Totaal aantal nesten > Resultaat bekend??? 280?????.? Wel uitgekomen??? ? % wel uitgekomen??? 18 65% 55% 34% 41% 29%? 53 % 19% 20% 14% 52% 35% 56% 75% 66% Niet uitgekomen??? ? % niet uitgekomen??? 82% 35% 45% 66% 59% 71%? 47% 81% 80% 86% 48% 65% 44% 25% 34% 1 In 2001 was door Mond- en klauwzeer het veldwerk tussen 10 maart en 10 mei verboden; daarom schatting van aantal nesten. 2 In 2002 was er geen beperking aan het zoeken en beschermen, dus is een maximaal aantal hectares beschermd. 3 In 2003 zorgt klassieke vogelpest voor een later en verminderd veldbezoek, waardoor beduidend minder hectares beschermd. In 2003 zijn er beduidend meer percelen zonder nesten, mede door toegenomen aantal kraaien in het veld (invloed F&Fwet?) 4 In 2004 zijn er beduidend meer percelen waarop kievitsnesten zijn gevonden en beschermd, ondanks grote aantallen kraaien. 5 In 2005 zijn er beduidend minder kievitsnesten gevonden en beschermd. Bovendien is een nog groter percentage niet uitgekomen. 6 In 2006 zijn er meer nesten gevonden en beschermd dan in Bovendien is een veel groter percentage uitgekomen: meer dan 50%.

26 Weidevogelwerkgroep 2 Binnenveld-Oost

27 Bijlage 5. Vogellogboek voorjaar 2010 JANUARI 18/1: 1 e zingende Merel in Ede-Centrum (bij +5 graden) 23/1: Landelijke Tuinvogeltelling 2010 en Klapekster op Edese Heide 25/1: Startavond Steenuilenwerkgroepen Gelderse Vallei Midden-Betuwe 29/1: Jaarverslag 2009 gereed voor gratis verzending door Post Service Wageningen (= sponsor) FEBRUARI 1/2: Grote Zilverreiger langs de Kippenlijn tussen Lunteren en Barneveld 10/2: Grote Zilverreiger langs de Maatsteeg te Rhenen 17/2: Lezing over weidevogels van Astrid Kant te Bennekom 21/2: Koppel Patrijzen langs de Werftweg te Ede 24/2: 1 e foeragerende Wulpen in het Binnenveld (bij +8 graden) 25/2: Koppel van 40 Kraanvogels vliegen luidkeels over Binnenveld en Ede-Oost (bij +9 graden) 25/2: Startavond (WBO) te Droevendaal MAART 2/3: WBO-jaarverslag 2009 met erfvogelbrochure naar sponsors 6/3: SLG-natuurwerkdag te Doornenburg met groepen Scholeksters langs de Waal bij Gendt 7/3: Groep van 127 rustende Kieviten langs de Kooiweg. In Bennekomse Hooilanden ruim 20 Kieviten in voorjaarsstemming: veel baltsvluchten, veel kuiltjes draaien, kraaienachtervolging en zelfs al een koppeltje parende Kieviten (bij +4 graden), gezien door Sander Pruiksma 14/2: 27 Kleine Zwanen trekken in vlucht over Binnenveld naar het noorden 15/3: Startavond Weidevogelbeschermingsgroep Binnenveld-West te Achterberg 16/3: 1 e Kievitsei van Nederland gevonden in Bunschoten (ochtend) 16/3: 1 e Kievitsei van Ede op Kievitsmeent gevonden door Bram Koudijs (zie bijlage 7) 17/3: 1 e Kievitsei van Gelderland gevonden in Teuge (officieel gemeld) 20/3: 1 e Kievitsei van Wageningen op de Hoge Born gevonden door Volkert de Graaf 25/3: 1 e Boerenzwaluwen gezien door Sander Pruiksma (bij +20 graden!) APRIL 1/4: 1 e Wulpennest gevonden door Ardy Rekers (bij +8 graden) 2/4: Groep van 6 Reeën in maïsveld langs Slagsteeg; 1 e Tapuit langs noordelijke Veensteeg 3/4: 1 e roepende Zwartkop, 1 e Middelste Zaagbeek, 1 e baltsende Zwanen (foto), 1 e Dodaars in Grift tijdens 1 e WBO-fietstocht door het Binnenveld (bij +8 graden) 5/4: 1 e baltsende Watersnip op Bennekomse Meent, 1 e zingende Veldleeuwerik langs Plassteeg 8/4: 2 Wulpennesten langs zuidelijke Veensteeg gepredeerd door vos (bij +13 graden) 9/4: 2 e zingende Veldleeuwerik en zeker 10 Gruttoparen langs de Grift (oost- en westzijde) 10/4: 2x3 straaljagers laag over het Binnenveld scherend Hoe zo Stiltegebied??? 11/4: 1 e Witgesterde Blauwborst langs de Slagsteeg (ten noorden van Nieuwesteeg) 12/4: Blauwe Kiekendief in Binnenveld gezien door Ardy Rekers (bij +13 graden) 14/4: Kleine Plevier bij plas langs de Egelsteeg (bij +15 graden) 17/4: Witgatje, Gele Kwikstaarten, Dodaars, Plevieren en Reeën gezien tijdens 2 e WBO-fietstocht 21/4: 1 e Gierzwaluw gezien door Sander Pruiksma; op 29/4 bij +25 graden ook in Ede-Centrum 22/4: 1 e gemaaide graslandpercelen in het Binnenveld (bij +14 graden) 25/4: 1 e Koekoek bij Eendenput langs de Grift (bij +19 graden) MEI 1/5: Wederom een Veldleeuwerik gehoord tijdens 3 e verregende WBO-fietstocht (bij +15 graden) 2/5: 1 e Scholeksternest gevonden met 2 eieren; 1 e Grasmus en 1e Rietgors langs Slagsteeg 7/5: Infopanelen van ANV De Kraats voorzien van informatieposters van de WBO 8/5: Weer Blauwborst gezien langs Slagsteeg (bij +10 graden) 11/5: Paginagroot artikel over Weidevogelplan Binnenveld in EdeStad 13/5: Zeker 20 jonge kieviten gezien in het veld, waar eerste graslandpercelen zijn gemaaid 15/5: Roepende Watersnip op SBB-bord bij de Bennekomse Meent (bij +15 graden)