Jaarverslag Weidevogelwerkgroep Binnenveld-Oost

Transcriptie

1

2

3 Inhoud blz. 1. Inleiding 1 2. Werkgebied en doelstelling WBO 3 3. Resultaten weidevogelbescherming in Algemeen Bescherming van nesten en jongen Predatie 7 4. Samenwerking met boeren en derden 8 5. Voorlichting en publiciteit 9 6. Samenvatting en vooruitblik 10 Bijlagen: Bijlage 1. Deelnemende vrijwilligers 11 Bijlage 2. Deelnemende bedrijven 12 Bijlage 3. Resultaten van het broedseizoen per bedrijf 14 Bijlage 4. Overzichtstabel resultaten Binnenveld-Oost COLOFON: Tekst en lay-out: Henk van Paassen Foto's: Harm Roseboom en Henk van Paassen Afbeelding voorblad: Harm Roseboom Sponsors: VANL-De Kraats, Stad- en Streek Postservice, Proef- en leerbedrijf Droevendaal, Veevoederhandel Jan van Haren, Boomkwekerij Schiphorst, Dierenkliniek Kortenoord, Loonbedrijf VOF Van Haren, Bakkerij Joop ten Veen, Advocatenkantoor Blokland, Loonbedrijf Jan Rauw, Gemeente Ede en Wageningen. Ede, april 2006

4 1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2005 van de (WBO). Het geeft een overzicht van de resultaten van de weidevogelbescherming van het broedseizoen Wij zien een jaarverslag als een goede methode om bekendheid te geven aan ons beschermingswerk, dat al sinds 1992 door boeren, loonwerkers en vrijwilligers in het Binnenveld gezamenlijk wordt verricht. Weidevogelbescherming houdt in: het zoeken van nesten van weidevogels en die zonodig beschermen tegen voortijdig sneuvelen door landbouwkundige werkzaamheden. Dit beschermingswerk is in 1992 gestart als weidevogelproject van de Agrarische Natuurvereniging De Kraats i.o. en draait door de WBO nog steeds. Dit jaarverslag geeft aan waar, wat, wanneer en hoeveel weidevogelnesten in nauwe samenwerking met boeren en loonwerkers door vrijwilligers van de WBO in 2005 zijn beschermd (zie bijlage 1 en 2). Dit jaar zijn de gegevens voor het eerst verwerkt met een speciaal computerprogramma van Landschapsbeheer Nederland. Speciaal woord van dank hiervoor gaat uit naar Volkert de Graaf uit Wageningen, die alle cijfers van de WBO heeft verwerkt. Op basis van die cijfers zijn nieuwe tabellen tot stand gekomen. Nieuw is dat nu alle resultaten per bedrijf in een aparte bijlage 3 zijn opgenomen. Onze meerjarige cijfers vindt u terug in bijlage 4. Graag wil ik namens de WBO alle boeren, loonwerkers en vrijwilligers bedanken voor hun inzet en medewerking in het afgelopen jaar! Tegelijkertijd spreek ik de wens en hoop uit dat wij met elkaar onze weidevogels in 2006 weer de broodnodige bescherming kunnen bieden. Wellicht dat de in het voorjaar van 2006 gegeven opfriscursus weidevogelbescherming daar nog extra aan kan bijdragen. Met vriendelijke groet, Henk van Paassen algemeen coördinator WBO tel ( ) h.van.paassen@hetnet.nl

5 Werkgebied van (WBO) en Binnenveld-West (WBW). 2

6 2. Werkgebied en doelstelling WBO De (WBO) is een vrijwilligersgroep die voortkomt uit de IVN- Vogelwerkgroep Ede. De groep bestaat uit enthousiaste vrijwilligers uit Ede, Bennekom en Wageningen. Het werkgebied van de WBO beslaat een oppervlakte van ha. Het gebied ligt globaal tussen de A12 in het noorden, Bennekom in het oosten, de Nederrijn in het zuiden en de Grift/Valleikanaal in het westen. Het werkgebied van de WBO omvat het grondgebied van de gemeenten Ede en Wageningen, voorzover gelegen in het Binnenveld (zie bijgaande kaart). De doelstelling van de WBO is, dat zij door haar werk en via nauwe samenwerking met de boeren probeert te bereiken dat de bestaande weidevogelpopulatie van kievit, grutto, scholekster, wulp en tureluur op peil blijft en zo mogelijk groeit en in soorten verder verbreedt. Hoe gaat de WBO te werk? De WBO doet dit door samen met boeren en loonwerkers de nesten van deze akker- en weidevogels op te sporen, te markeren en voor of tijdens landbouwkundige activiteiten te beschermen. Het gaat om grondbewerkingen, zoals bemesten, beweiden, maaien, ploegen, eggen, inzaaien, onkruid wieden en aanaarden. Door de nesten van weidevogels te markeren kunnen boeren en loonwerkers ze eerder zien liggen en kunnen zij er tijdens hun werkzaamheden rekening mee houden. Dit kan door met hun bewerkingen om het nest heen te rijden, of door de nesten af te dekken of ze tijdelijk te verplaatsen. Als de boer daarvoor zelf geen tijd heeft, kunnen zij de hulp inroepen van de vrijwilligers van onze werkgroep. De meeste boeren hebben in het voorjaar weinig tijd om de nesten zelf te zoeken. Daarom helpen onze vrijwilligers hen om ze op te sporen, te markeren en de resultaten van de nesten te noteren. Alle resultaten worden zorgvuldig vastgelegd in een computerprogramma. Aan het einde van het seizoen worden de resultaten doorgegeven aan de provinciale coördinator van Landschapsbeheer Gelderland. De provinciale gegevens worden door Landschapsbeheer Nederland verwerkt tot een landelijk jaarverslag. Met al deze cijfers wordt onder meer sturing gegeven aan het landelijke weidevogelbeleid. Het project "Nederland- Gruttoland" en het "Landelijk onderzoek naar predatie" zijn daar goede voorbeelden van. 3

7 3. Resultaten weidevogelbescherming 2005 Weidevogelbescherming bestaat uit twee delen: nestbescherming en de bescherming van jongen. De WBO heeft veel ervaring met nestbescherming (bescherming van eieren), maar de bescherming van jongen staat nog in de kinderschoenen. Na een algemeen stuk wordt op beide onderdelen nader ingegaan Algemeen Op 14 januari 2005 werd het nieuwe seizoen gestart met een regionale bijeenkomst in de Veluwehal te Barneveld. Landschapsbeheer Gelderland had hir alle regionale weidevogelwerkgroepen bij elkaar geroepen. Zeker 8 werkgroepen waren vertegenwoordigd. Doel was elkaar te leren kennen en de nieuwste ontwikkelingen en feiten met elkaar te delen. Op 22 februari 2005 kreeg deze start een vervolg in de boeiende weidevogellezing van Astrid Kant in De Brink in Bennekom. Ruim 60 personen bezochten deze bijzonder interessante diavoorstelling. Op 3 maart 2005 vond onze jaarlijkse startavond plaats in het biologisch proef- en leerbedrijf Droevendaal, vanaf nu onze vaste vergaderplek. Tijdens deze startavond zijn afspraken gemaakt over het nieuwe broedseizoen. Het 1 e kievitsei werd in 2005 voor de 5 e achtereenvolgende keer gevonden door Tjebbe Westendorp uit Bennekom op 22 maart 2005, wederom op de Hoge Born. In tegenstelling tot vorig jaar is dit jaar in de lokale en regionale pers wel aandacht besteed aan de vondst van het 1 e kievitsei (zie verderop). Op 6 juli 2005 had de WBO haar slotavond op onze vaste vergaderplek Droevendaal. Het algemene beeld van het broedseizoen van 2005 is behoorlijk negatief, doordat: er door het bijzonder koude voorjaar veel vogels zijn doodgevroren (4 maart: -12 Celsius); er in het Binnenveld weer minder kieviten zitten dan voorgaande jaren; er ook minder weidevogelnesten zijn gevonden dan voorheen, maar wel meer verspreid; er ook de nesten van veel andere vogelsoorten zijn gepredeerd alle gruttonesten en wulpennesten en zelfs ons enige leeuwerikennest voortijdig verdween; er niet meer dan 25 van de gevonden 208 nesten zijn uitgekomen (dus 86% niet-uit) vos en kraai hierbij het overgrote deel van de predatie hebben veroorzaakt (samen 69%); de vos plaatselijk voor meer dan 90% debet is aan deze predatie (m.n. op proefvelden WUR); er ook door werkzaamheden meer nesten dan voorgaande jaren verloren zijn gegaan; door het koude en natte voorjaar de maïs extra laat (begin juni) is ingezaaid; er daardoor begin juli nog kieviten (en scholeksters) op het nest zaten; de WBW aan de westzijde van de Grift veel minder predatie had dan de WBO aan de oostzijde. De WBO het broedseizoen 2005 met minder vrijwilligers geëindigd dan begonnen (bijlage 1). Door de hoge predatie neemt niet alleen de animo, maar ook de beschikbaarheid van vrijwilligers sterk af. De meeste van hen zijn ervaren 'aaisikers'; anderen lopen mee om de kunst van het zoeken te leren. Vanwege de hoge leeftijd van deze 'aaisikers' wordt het de hoogste tijd om nieuwe jongere vrijwilligers te werven. Het aantal boeren dat meedoet (zie bijlage 2) met weidevogelbescherming neemt elk jaar nog toe. De nesten van de in dit verslag vermelde weidevogels zijn op ruim 25 bedrijven gevonden. Dit is slechts een klein deel van de deelnemende bedrijven. In tegenstelling tot voorgaande jaren heeft de WBO dit jaar op meer percelen weidevogelnesten gevonden. De spreiding neemt dus iets toe. Toch wordt het overgrote deel van onze nesten gevonden op akkerland. Daarbij zijn vooral maïsvelden en de proefvelden van de Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR) bij de kieviten en in mindere mate bij scholeksters in trek. 4

8 3.2. Bescherming van nesten en jongen Bescherming van nesten Zoals gezegd is de WBO is vooral druk met nestbescherming, oftewel de bescherming van nesten met eieren. In bijgaande tabel vindt u de jaarcijfers van de WBO over de afgelopen vier jaar ( ). Hieruit blijkt, dat er in 2005: beduidend minder nesten gevonden zijn dan in voorgaande jaren (25%); de kievit verreweg de belangrijkste weidevogel is van het Binnenveld (94%); 80% van alle kievitsnesten wordt aangetroffen op de proefvelden van Hoge Born en Droevendaal; de kievtsnesten vooral gevonden worden op bouwland of maïsland (80%); het aantal nesten van grutto, wulp, tureluur en scholekster uiterst mager blijft (5%); de nesten van de kritische weidevogelsoorten zijn te vinden op de hooilanden langs de Grift / Valleikanaal; ook nesten zijn gevonden van andere weidevogelsoorten; het gaat om nesten van wilde eend, patrijs en veldleeuwerik. Kievitsnest in grasland In bijlage 3 staan de resultaten per bedrijf. In bijlage 4 staan de cijfers van Beschermde hectares Beschermde soorten: Bergeend?? 1 - Fazant?? 1 - Grutto Kievit Patrijs?? 1 1 Scholekster 7 0 (?) 5 5 Tureluur Wilde eend?? 4 3 Wulp Veldleeuwerik Totaal aantal nesten Resultaat bekend Wel uitgekomen % wel uitgekomen 53 % 19% 20% 14% Niet uitgekomen % niet uitgekomen 47% 81% 80% 86% Tureluurnest met 1 ei 5

9 Bescherming van jongen De bescherming van jonge weidevogels staat bij de WBO nog in de kinderschoenen. Toch is het volgende van belang te weten. Om de kievit als soort in gelijke aantallen te laten voortbestaan is het nodig dat 0,5 jong per legsel vliegvlug wordt. Dit cijfer wordt voor het vierde achtereenvolgende jaar niet gehaald. Nu kan een kievit per seizoen meerdere keren opnieuw met broeden beginnen. Dus krijgt de kievit elk seizoen meerdere herkansingen om een legsel uit te broeden. Jonge kievit, net uit het ei Bij de grutto is ongeveer 1,0 jong per legsel nodig om de soort te laten voortbestaan. In tegenstelling tot een kievit is een grutto niet in staat om na verlies van het 1e legsel aan een 2 e legsel te beginnen. Dit maakt dat het vroeg maaien van hooiland, waar grutto's broeden, een zeer slechte zaak is voor het voortbestaan van de grutto! Vandaar dat de WBO voorstander is van verlaat/uitgesteld maaien. Jonge grutto in het gras In de laatste 5 jaar zijn op Droevendaal en de (Hoge) Born door Gijs van Tol in totaal bijna 30 jonge kieviten geringd. In , in , in , in 2004 geen en in 2005 nog 5. Alle geringde kieviten hebben een ring gekregen aan de linkerpoot, boven het loopbeen. Als iemand een geringde kievit (dood of levend) tegenkomt dan graag even melden bij: Gijs van Tol, Prinsenlaan 21, Bennekom (tel ). 6

10 3.3. Predatie Over de uitkomst van de nesten van het afgelopen jaar is de WBO zeer teleurgesteld. Van de 208 nesten is van 33 nesten het resultaat onbekend. Van de resterende 175 nesten zijn er 150 niet uitgekomen. De oorzaak van het verloren gaan van 86% van de nesten is in 86% van de gevallen predatie 1. De predatie in het Binnenveld is in 2005 voor het totale werkgebied hoger dan in Het verlies door agrarische werkzaamheden is klein (7%) 2, en valt in het niet bij het verlies door predatie (86%). Van de overige 7% is de uitkomst niet bekend (zie ook bijlage 3). Op de proefvelden bij de Hoge Born / Droevendaal ligt het percentage van niet uitgekomen nesten zelfs rond de 95%. De meeste predatie in het veld is het gevolg van predatie door kraai en vos (90 van de 129 nesten, oftewel 3/4 van het totaal aantal gepredeerde nesten). Net als voorgaande jaren is op de Hoge Born veelvuldig vastgesteld dat vossen in het veld actief zijn geweest. Behalve dat hij zich overdag in het veld liet zien, zijn ook nu weer bij veel nesten pootafdrukken van de vos gevonden. Meerdere malen is vastgesteld dat de vossensporen van het ene nest naar het andere nest liepen. Ook in 2005 zijn weer dode kieviten gevonden. In één nest is zelfs een gepredeerd ei met een vossenkeutel gevonden. Voor ons een overtuigend bewijs dat hier een vos in het spel is. Ook gruttonesten gingen verloren. Bij hoge dichtheden van kievitsnesten, zoals op de proefvelden, kan een vos in één nacht behoorlijk huishouden. Niet zelden verdwijnen meer dan tien nesten per nacht. Over de uitkomst van de andere weidevogelsoorten in 2005 is minder bekend, omdat deze - na gevonden te zijn - met rust zijn gelaten, of rondlopende jongen zijn waargenomen. Medio 2005 is door de provincie Gelderland een afschotvergunning voor de vos afgegeven om de overlast bij Freilandkippenbedrijven te verminderen. In het Binnenveld zitten er meerdere van dit soort bedrijven (o.a. aan de Dijkgraaf). Door een lagere vossenstand in het Binnenveld is er hoop dat de predatie iets zal afnemen. In 2004 was al de jacht op kraaien en kauwen landelijk vrij gegeven. Maar het aantal kraaien in het Binnenveld blijft onverminderd hoog. Meerjarige cijfers over predatie blijven evenwel van belang om te kunnen aantonen, of aanvullend beleid gewenst is of niet. Ook het komend seizoen (2006) vraagt dit om alertheid van onze vrijwilligers over de aard van de predatie. Het blijft daarom van belang om in het veld het aantal aanwezige predatoren en de vorm van predatie per nest te blijven noteren. Het meerjarig landelijk onderzoek naar predatie (SOVON, Alterra en Landschapsbeheer Nederland) is medio maart 2006 uitgekomen. Uit dit onderzoek komt een diversiteit aan predatoren naar voren. De predatie van nesten / eieren wordt niet alleen veroorzaakt door vossen en kraaien, maar ook door o.a. wezels, hermelijnen en wilde katten. De predatie van jonge weidevogels komt vooral op rekening van roofvogels en reigers. 1 Predatie is het opeten van de eieren en/of de jongen van weidevogels door dieren zoals kraaien, vossen, marterachtigen, roofvogels en reigers. 2 Voor de bescherming van nesten is niet alleen de medewerking van de boeren nodig. Ook de medewerking van de loonwerkers is minstens zo hard nodig die het merendeel van de veldwerkzaamheden op het land uitvoeren. Door landbouwkundige werkzaamheden zijn in 2005 helaas 15 nesten verloren gegaan. Dat is meer dan in Het gaat hier in vrijwel alle gevallen om kievitsnesten. Het blijft ons streven om het verlies van nesten door agrarische werkzaamheden tot nul te reduceren. 7

11 4. Samenwerking met boeren en derden De WBO werkt al jaren nauw samen met de boeren en loonwerkers in het gebied. Deze contacten worden elk jaar verder aangehaald en geïntensiveerd. Dit gebeurt via een gezamenlijke startavond in het voorjaar en een slotavond in de zomer. Daarbij worden de resultaten van het afgelopen seizoen besproken en geëvalueerd. Ook is er in en buiten het veld regelmatig contact met boeren en loonwerkers. Tenslotte onderhoud de WBO nauw contact met de LTO-Noord, afdeling Ede. Verder heeft de WBO in 2005 overleg gehad met de Wildbeheerseenheid De Vallei (WBE) over de afschot van predatoren. Meerjarige predatiecijfers van de WBO hebben ertoe bijgedragen dat de WBE een afschotvergunning heeft gekregen om de vossen- en kraaienstand in toom te houden en daarmee de predatie van weidevogels in het Binnenveld binnen de perken te houden. Daarnaast is er in 2005 contact geweest met het Waterschap Vallei en Eem (over het fietspad langs de Grift), de gemeenten Ede en Wageningen (over het agrarisch natuurbeheer), de Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei (over nieuwe projecten) en Landschapsbeheer Gelderland (over mogelijke klompenpaden). Verder blijft de oprichting (of doorstart) van een Agrarisch Natuurvereniging in combinatie met een gebiedsfonds nog steeds een belangrijk streven van de WBO. Voorts heeft de WBO in 2005 overleg gehad met Staatsbosbeheer (SBB) over het beheer van de Bennekomse Hooilanden (o.a. loslopende honden). Inmiddels heeft SBB enkele borden geplaatst om honden-bezitters te attenderen op boetes bij betreding van het natuurgebied (zie foto). De mogelijkheden van een informatiepaneel aan de oevers van de Grift/Valleikanaal ter hoogte van de Bennekomse Hooilanden is wellicht in beeld bij realisering van een klompenpad. De WBO werkt ook al jaren op prettige wijze samen met de Weidevogelbeschermingsgroep Binnenveld-West (WBW). Samen proberen wij de weidevogelstand van het Binnenveld voor verdere terugval te behoeden. Ook proberen wij samen (WBO+WBW) de deskundigheid van onze vrijwilligers verder te vergroten. Daarvoor is in het voorjaar van 2006 een opfriscursus georganiseerd, waarbij in totaal 20 vrijwilligers van beide groepen aan hebben meegedaan. Vanzelfsprekend onderhoudt de WBO nauwe banden met locale natuur- en milieugroepen, zoals de vogelwerkgroepen van IVN-Ede en KNNV-Wageningen, de Werkgroep Milieubeheer Rhenen en de Steenuilenwerkgroep Gelderse Vallei / Midden Betuwe. Samen met deze groepen heeft de WBO zich ook in 2005 sterk gemaakt voor het behoud en versterking van de kernkwaliteiten van het Binnenveld (rust en ruimte). Tenslotte mag ook de ondersteuning door de provinciaal coördinator van Landschapsbeheer Gelderland, Rowan Koster, niet onvermeld blijven. Zijn adviezen en deskundigheid zijn en blijven van groot belang voor de uitvoering van ons vrijwilligerswerk. De WBO steunt het initiatief om het provinciaal weidevogelbudget zodanig te verhogen, dat hij minimaal 20 uur per week voor ondersteuning van weidevogelwerkgroepen beschikbaar is. 8

12 5. Voorlichting en publiciteit De WBO heeft in 2005 haar doelen via voorlichting en publiciteit verder inhoud en vorm gegeven. Het seizoen begon al met een lezing over weidevogels door Astrid Kant op 22 februari in De Brink. Vervolgens was de pers bij de vondst van het 1 e kievitsei op 22 maart. Op 22 april hielden wij een fietstocht door het Binnenveld. En in augustus informeerden wij de pers over onze slechte resultaten. Via lokale, regionale en landelijke kranten was er volop aandacht voor de weidevogelproblematiek: Gelderlander (24 maart): 1 e kievitsei in Binnenveld gevonden door Tjebbe Westendorp. Edese Post (25 maart): 1 e kievitsei weer gevonden door Tjebbe Westendorp. Gelderlander (24 maart): Roofdier haalt meeste weidevogelnesten leeg. Agrarisch Dagblad (24 maart): Roof weidevogels vaak in het Oosten, maar vos niet enige boosdoener. Trouw (april/mei): De vos is weer de klos; meerdere roofdiersoorten azen op legsels van weidevogels. Veluws Dagblad (3 mei): Vos krijgt vrijheid op de Veluwe; bejaging alleen aan de randen. Apeldoornse Courant (3 mei): Vos is leven niet zeker bij kippen; jacht vrij rond Freilandkippenbedrijven. Gelderlander (29 augustus): Vogelbeschermers verliezen moed door terugloop vogelstand Binnenveld. Trouw (27 juni): Weidevogels: Wint de vos of de vogel? Overzicht van vossenjacht per provincie. Metro (1 november): Populatie weidevogels gehalveerd. Sinds enkele jaren heeft de WBO de beschikking over een handige veldgids voor boeren en vrijwilligers. Vrijwilligers en boeren die deze veldgids nog niet hebben ontvangen, kunnen deze gratis opvragen bij Henk van Paassen (tel ) of bij een van de andere vrijwilligers van de WBO. Ook heeft de WBO op 22 april 2005 een fietsexcursie gehouden door het Binnenveld. Door het slechte weer hadden wij slechts 5 deelnemers, maar dat mocht de pret niet drukken. De WBO wil in de komende jaren meer fietsexcursies organiseren om geïnteresseerden meer deelgenoot te maken van de vele fascinerende kanten van het Binnenveld. Het gaat daarbij niet alleen om de weide- en erfvogels, maar om alle kwaliteiten die dit fraaie gebied heeft te bieden. In het voorjaar van 2006 staan fietsexcursies gepland op zaterdag 22 april, 20 mei en 10 juni. Alle fietstochten vertrekken vanaf Droevendaal, de thuisbasis van de WBO. Met ingang van 2005 heeft de WBO een vaste vergader- en voorlichtingsplek gekregen op het biologisch proef- en leerbedrijf Droevendaal. In de gratis toegankelijke landbouwschuur van Droevendaal, gelegen naast boerderij De Born heeft de WBO informatiepanelen en folder-materiaal over weidevogelbescherming ondergebracht. Het ligt in de bedoeling hier naast weidevogels ook voorlichtingsmateriaal over erfvogels (uilen en zwaluwen) een vaste plek te geven. Daarmee wordt Droevendaal niet alleen voor de WBO maar ook voor de Steenuilenwerkgroep Gelderse Vallei - Midden-Betuwe een thuisbasis met voorlichtingsplek. In april 2006 verschijnt een landelijke brochure over de steenuil. Als die op tijd beschikbaar komt, krijgen alle deelnemende bedrijven en vrijwilligers deze brochure bij toezending van dit jaarverslag. Andere geïnteresseerden kunnen in de voorlichtingsschuur van Droevendaal een exemplaar ophalen. 9

13 6. Samenvatting en vooruitblik Samenvatting De WBO is zeer bezorgd over de ontwikkeling van de weidevogelstand in het Binnenveld. Terwijl landelijk 70-80% van de nesten uit komt, ligt in het Binnenveld dat percentage op amper 20%. Bij de oorzaken van het niet uitkomen van de nesten met eieren baart met name de constant hoge predatie de WBO grote zorgen. De motivatie van onze vrijwilligers komt daardoor steeds meer onder druk te staan. Het is van het grootste belang, dat boeren en vrijwilligers blijven samenwerken. Doel is en blijft om zoveel mogelijk weidevogelnesten én -jongen ook in de komende jaren succesvol door het broedseizoen heen te helpen. Daarbij gaat het niet alleen om de bescherming en zorg van de eieren, maar ook om de bescherming en zorg van de jongen! Dit laatste kan o.a. door verlaat of aangepast maaien en door randenbeheer, bijv. door bij het maaien stroken ongemaaid gras als 'vluchtstrook' voor de opgroeiende jonge weidevogels te laten staan. Plaats wel daags voor het maaien stokken met plastic zakken in het te maaien perceel. Dit zorgt ervoor dat de jongen zich tijdig naar een naastgelegen perceel verplaatsen! Vooruitblik Voor het broedseizoen 2006 zijn de volgende actiepunten, afspraken en doelen van belang: 1. De WBO organiseert in 2006 een opfriscursus voor vrijwilligers van de twee in het Binnenveld actieve weidevogelwerkgroepen. Deze cursus moet er voor zorgen, dat onze vrijwilligers met nog meer kennis van zaken in het veld te werk gaan. 2. De WBO werkt met een door Landschapsbeheer Nederland opgestelde gedragscode. Dit moet er voor zorgen, dat alle vrijwilligers zich in het veld aan dezelfde gedragsregels houden. 3. Het pasjessysteem van de WBO moet zorgen voor een goed legitimatie van onze vrijwilligers. 4. De WBO wil met petten en bodywarmers zorgen voor een goede herkenning van haar vrijwilligers. 5. De WBO werkt aan een goede registratie van de weidevogelnesten en mogelijke predatoren. Dit moet ervoor zorgen, dat het inzicht in de weidevogelstand in het Binnenveld wordt vergroot. 6. De WBO wil met fietsexcursies en publiciteit zorgen, dat meer mensen bekend raken met de kwaliteiten van het Binnenveld 3. De WBO wil meewerken aan projecten die dit doel nastreven. 7. De WBO wil meewerken aan de totstandkoming van een gebiedsfonds voor het Binnenveld. Hiermee kan een basis worden gelegd voor financiële ondersteuning van (duurzame) projecten, die bijdragen aan het behoud en de verbetering van de kwaliteiten van het Binnenveld De WBO is op zoek naar bedrijven die een voorbeeldfunctie zouden willen vervullen voor groene en blauwe diensten. 9. De WBO is voorstander van een provinciaal weidevogelcoördinatiepunt bij Landschapsbeheer Gelderland voor tenminste 0,5 arbeidskracht. 10. De WBO streeft naar verdere samenwerking met locale bedrijven, organisaties en instellingen. 11. De WBO doet een dringend beroep op alle deelnemende boeren en vrijwilligers om zich te blijven inzetten voor het behoud en verbetering van de weidevogelstand in het Binnenveld! 3 Daarbij gaat het niet alleen om behoud van het agrarische cultuurlandschap, maar ook om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van (nieuwe) natuur, (open) landschap, water (berging), cultuurhistorie (en archeologie), (doorgaand) verkeer, recreatie(f medegebruik) en milieu(aspecten). 4 Daarbij kan ook gedacht worden aan een structurele vergoeding aan boerenbedrijven, die meewerken aan de levering van "groene en blauwe diensten", zoals bijv. verlaat maaien in gebieden die voor de grutto van belang zijn. Deze gebieden liggen met name tussen de Veensteeg en de Maatsteeg. 10

14 Bijlage 1. Deelnemende vrijwilligers WBO Inzetbaarheid van vrijwilligers per deelgebied: 1 = deelgebied Noord 2 = deelgebied Oost 3 = deelgebied Zuid 0 = beperkt inzetbaar 00 = niet inzetbaar Naam Adres Postcode/plaats Tel (mobiel) Algemeen coördinator (c): Henk van Paassen = 0 Van Anrooylaan ED Ede ( ) Sleutelpersonen (s) of 'Veldcoördinatoren': Chris Lugthart = 1 Heuvelsepad JP Ede ( ) Volkert de Graaf = 2/3 Tarthorst JG Wageningen ( ) Hans Spits = 3 Kievitsweide BN Wageningen Veldmedewerkers (v): Frans Klein Tank = 1 Rienderstein CB Ede ( ) Harm Roseboom = 1 Obrechtlaan EK Ede ( ) Hans van der Velden = 2 Van Hoffenlaan XG Bennekom ( ) Libbe Spoelstra = 2 Middeneng GW Bennekom Arend Jellema = 2 Alexanderweg HG Bennekom ( ) Anton W. Vos = 2 Padberglaan PD Ede ( ) Hans van Loenhout = 2 Halderweg ZK Ben Ed Troeleman = 3 Gruttoweide BG Wageningen Ardy Rekers = 3 Van Uvenweg AE Wageningen Jan van Niejenhuis = 0 Mendellaan BD Bennekom ( ) Tjebbe Westendorp = 0 Van Hoffenlaan XE Bennekom ( ) Anke Olthof = 0 Tolhuislaan NR Ede Mans Velvis = 00 W. de Withstr HB Ede Hans Westendorp = 00 Alexanderweg GG Bennekom Steven van Welsum = 00 Laan NZ Ede Coördinatoren (c) en individuelen (i) in de omgeving: Dirk van Garderen = i Buurtdwarsweg PS Ederveen Arie Bax = i Wilbrinkstraat DG Lunteren Jan Snoijink = I Zwartewater EN Lunteren Willem Kroodsma = c Nw.Veenendaalseweg MP Rhenen Bart Heijne = c Van Heeckerenlaan JM Ede Provinciaal coördinator bij de Stichting Landschapsbeheer Gelderland: Rowan Koster Postbus BA Arnhem Privéadres: Lennardstraat DL Nijmegen ( ) 11

15 Bijlage 2. Deelnemende agrarische bedrijven in 2005 Agrarische bedrijven Binnenveld Naam voornaam Adres postcode plaats telefoon Achterstraat Reijer Slagsteeg NR Bennekom $ Adams Jan Dickenesweg MZ Bennekom Adams W. en H.J. Fransesteeg TX Ede Adams Peter Krommesteeg MT Bennekom $ Adams Joop Slagsteeg NR Bennekom Beek Gradus van Dijkgraaf NK Bennekom $ Beek van Harsloweg NM Bennekom Berg Mart van de Zwartesteeg NA Bennekom Born Evert van den Langesteeg NB Bennekom $ Braafhart Dik Wolfsdijk PB Ede $ Breunissen Wim Slagsteeg PX Wageningen # Broek Gebr. van de Lange Rijnsteeg NA Bennekom Broek J. van den Wezellaan DE Wageningen Craats M. van der NwMaanderbrtw.? 6711 BL Ede $ Craats Reijer van der Maanderdijk 24B 6718 NG Ede $ Daniels S. Lawickse Allee DC Wageningen Ginkel (lange) Jan van Eemweg NV Bennekom $ Ginkel Jan van Veensteeg NT Bennekom Groeneveld M. Wolfsdijk PB Ede $ Groeneveld H. Wolfsdijk PB Ede Groeneveld Rini (M) Zuiderkade 39A 6718 PG Ede $ Grootheest Wim van Harnsesteeg 12a 6721 NH Bennekom Hardeman Bert (A) Slagsteeg 2A 6721 NR Bennekom Haren Jan van Rijnsteeg PK Wageningen Haver Chris Slagsteeg NR Bennekom Heemsbergen P. van Rijnsteeg PJ Wageningen Jochemsen Evert Bovenbuurtweg MN Bennekom Jochemsen Aad Bovenbuurtweg MN Bennekom Jochemsen Cees Egelsteeg PL Wageningen Jochemsen Evert Langesteeg NC Bennekom Jochemsen Gebr. M.C. en M Rijnsteeg NP Bennekom Joosten O. (Arjo) Dijkgraaf 20A 6721 NK Bennekom Kroesbergen Wim en Jan Harsloweg NM Bennekom Kamp Richard van de Langschoterweg MP Bennekom Overeem C (Jan) Hessenweg JR Lunteren $ Ommeren Jan van Harnsedijkje MX Bennekom Pool Melle en Lodewijk Slagsteeg NR Bennekom $ Roekel Henk van Harnsesteeg NH Bennekom Roekel Jan van Harnsesteeg NH Bennekom Roekel Maas van Harnsedijkje 3A 6721 MX Bennekom $ Rooijen G.H. van Grebbedijk PC Wageningen Rooijen G.J. van Lawickse Allee 220A 6709 DC Wageningen

16 Agrarische bedrijven Binnenveld (vervolg) Naam voornaam adres postcode plaats Telefoon Schimmel B(ert) Haarwal PC Wageningen # Schothorst Martin Maanderdijk NE Bennekom $ Setten Herman van Maanderbroekweg PC Ede $ Setten M. van W. Dreeslaan ND Bennekom Steenbergen J. W. (Joop) van Dickenesweg MZ Bennekom Steenbergen Herman / Teunis van Harnsedijkje MX Bennekom / $ Steenbergen A. van Langesteeg NB Bennekom Steenbergen H. van Langesteeg NM Bennekom Steenbergen H.J. (Jan) van Maanderdijk 1A 6721 NM Bennekom Steenbergen Evert van Maanderdijk NE Bennekom Steenbergen G. van Rijnsteeg NP Bennekom Steenbergen Henk van Rijnsteeg NP Bennekom Steenbergen A.C.M. van Rijnsteeg PJ Wageningen $ Steenbergen H. van Rijnsteeg PJ Wageningen Versteeg W.C. Kampjesweg ST Rhenen Voorst Wim van Maanderdijk NG Ede Zetten G.J. van Lawickse Allee PD Wageningen Zetten Henk van Grebbedijk PC Wageningen Agrarische bedrijven Ederveen Dijk Kees (A) van Oudendijk PT Ederveen $ Laan T. van der Hoofdweg WN Ederveen $ Loonwerkbedrijven Binnenveld e.o. naam adres postcode plaats Telefoon Jan Rauw en Zn BV Cuneraweg RG Rhenen Van den Top De Venen 6741 PR Lunteren VOF van Haren Halderweg ZK Bennekom Herman Joosten Schuttersweg XD Ede $ Nap Kade XG Ede H. van Roekel Meentdijk PA Ede Jan van Haren Veevoeders Rijnsteeg PK Wageningen # Rozeboom Wolfsdijk PB Ede Proefboerderijen en SBB instantie contact adres postcode plaats Telefoon De Hoge Born Hans Jansen Bornsesteeg PC Wageningen # De Born Joop Westeneng Kielekampsteeg PC Wageningen # Droevendaal Andries Siepel Kielekampsteeg PC Wageningen # Ossenkampen Frans Ettema Haarwal PC Wageningen # Staatsbosbeheer Ton van Gent Keijenbergseweg VZ Renkum # Unifarm H. Masselink Haarweg RZ Wageningen # 13

17 Bijlage 3. Resultaten 2005 (per soort en per bedrijf) 14

18 Bijlage 4. Overzichtstabel resultaten Binnenveld-Oost Beschermde hectares Beschermde soorten: Bergeend ??? Fazant???? Grutto > 6 10 > Kievit > Patrijs???? Scholekster > Tureluur > 1 > 2 > Wilde eend???? Wulp > 4 4 > Veldleeuwerik Totaal aantal nesten > Resultaat bekend??? 280?????.? Wel uitgekomen??? ? % wel uitgekomen??? 18 65% 55% 34% 41% 29%? 53 % 19 Niet uitgekomen??? ? % niet uitgekomen??? 82% 35% 45% 66% 59% 71%? 47% 81 5 In 2001 was door Mond- en klauwzeer het veldwerk tussen 10 maart en 10 mei verboden; daarom schatting van aantal nesten. 6 In 2002 was er geen beperking aan het zoeken en beschermen, dus is een maximaal aantal hectares beschermd. 7 In 2003 zorgt klassieke vogelpest voor een later en verminderd veldbezoek, waardoor beduidend minder hectares beschermd. In 2003 zijn er beduidend meer percelen zonder nesten, mede door toegenomen aantal kraaien in het veld (invloed F&Fwet?) 8 In 2004 zijn er beduidend meer percelen waarop kievitsnesten zijn gevonden en beschermd, ondanks grote aantallen kraaien. 9 In 2005 zijn er beduidend minder kievitsnesten gevonden en beschermd. Bovendien is een nog groter percentage niet uitgekomen. 15