Pedagogisch beleidsplan

Transcriptie

1 Pedagogisch beleidsplan

2 o Inleiding pagina 3 Missie Visie De meerwaarde voor uw kind o De pedagogische doelen in beleid en uitvoering pagina 4 Bieden van emotionele veiligheid Bevorderen van de ontwikkeling van persoonlijke competenties Bevorderen van de ontwikkeling van de sociale competenties Socialisatie door overdracht van algemeen aanvaarde waarden en normen o Uw kind, onze zorg pagina 6 Volgen van de ontwikkeling van het kind Mentorschap Kinderen met bijzonderheden in de ontwikkeling o Ouders pagina 8 Informatie over eigen kind Informatie over het activiteitenaanbod Oudercommissie o Beroepskwalificatie personeel en ondersteuning beroepskrachten pagina 11 Medewerker in opleiding (MIO)/stagiaires en vrijwilligers Begeleiding en bijscholing beroepskrachten Piramidetrainer Pedagogisch coach Activiteitenontwikkelaar buitenschoolse opvang o Veiligheidsbeleid Kinderopvang Rivierenland pagina 11 o Praktische invulling pagina 12 Groepsgrootte en leeftijdsopbouw Beroepskracht-kindratio Beroepskracht-kindratio/3 uursregeling Groepsruimten en stamgroepen Wenbeleid Extra opvang of ruilen van dagen Dagprogramma Activiteitenaanbod Buitenschoolse opvang en handreiking begeleiding vier jaar tot einde basisschool o Voor- en vroegschoolse educatie pagina 15 Onze visie op VVE VVE methode: Piramide Voorschoolse educatie in het kinderdagverblijf Voorschoolse educatie in de peuteropvang o Evaluatie pedagogisch beleid pagina 16 2

3 Inleiding Dit is het pedagogisch beleidsplan van Kinderopvang Rivierenland. In het pedagogisch beleidsplan worden de uitgangspunten en de werkwijze van Kinderopvang Rivierenland uiteengezet. Het pedagogisch beleid van Kinderopvang Rivierenland is gebaseerd op: o Het Landelijk Pedagogisch Kader Kindercentra 0-4 jaar; o Het Landelijk Pedagogisch Kader Kindercentra 4-13 jaar; o Boink; Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang; o Brancheorganisatie Kinderopvang; o Uitgangspunten Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang; o Pedagogische doelen van Riksen Walraven. * Daar waar ouder(s) staat gelieve te lezen ouder(s)/verzorger(s) ** Daar waar groep beschreven staat, geldt: stamgroep voor kinderopvang 0-4 jaar en basisgroep voor buitenschoolse opvang Leest u verder en beleef, ontmoet en ontdek de kracht van Kinderopvang Rivierenland waar het kind en uw opvangvraag centraal staan. Pedagogisch beleidsplan en pedagogisch groepsplan Binnen Kinderopvang Rivierenland maken we onderscheid tussen het pedagogisch beleidsplan en het pedagogisch groepsplan. In het beleidsplan beschrijven wij de theoretische achtergrond van de visie en de werkwijze van Kinderopvang Rivierenland. Het pedagogisch groepsplan is een vertaling van het beleidsplan naar de dagelijkse praktijk op de groepen. Dit verhoogt de kwaliteit en maakt het (mede)opvoeden van kinderen tot een bewust proces. Per locatie/groep kan dit anders beschreven worden maar de achtergrond van waaruit gewerkt wordt is gelijk. Het pedagogisch beleidsplan is terug te vinden op: Missie Kinderopvang Rivierenland staat voor kwalitatief goede kinderopvang en werkt samen met haar kernpartners aan ontwikkeling/participatiemogelijkheden van kinderen, ouders en medewerkers in de samenleving. Visie Wij zijn een maatschappelijke organisatie en staan voor gelijke kansen voor ieder kind. Ieder kind krijgt de aandacht die het verdiend. Voor de ouders zijn we een betrouwbare partner in opvoeding en zorg. We benutten de kracht van onze medewerkers en leveren een actieve bijdrage aan praktijkonderwijs. Wij participeren in netwerken met kernpartners De meerwaarde voor uw kind o Kinderopvang verbreedt de wereld van uw kind; o Opvang in een veilige omgeving; o Ontmoeten van en spelen met leeftijdsgenootjes; o Goed voorbereid naar de basisschool; o Bevordert de sociale ontwikkeling; o Samen spelen, samen delen. Spelenderwijs van elkaar leren ; o Creativiteit aan de hand van verschillende thema s; o Spelend ontwikkelen. 3

4 De pedagogische doelen in beleid en uitvoering In de wet Innovatie en Kwaliteit zijn de vier pedagogisch doelen van Riksen-Walraven opgenomen als definitie van verantwoorde kinderopvang. De vier pedagogisch doelen zijn: 1. Bieden van emotionele veiligheid in een gezonde en veilige omgeving; 2. Bevorderen van de ontwikkeling van persoonlijke competenties; 3. Bevorderen van de ontwikkeling van sociale competenties; 4. Socialisatie door overdracht van algemeen aanvaarde waarden en normen. 1. Bieden van emotionele veiligheid in een gezonde en veilige omgeving Jonge kinderen moeten zich veilig en beschermd voelen. Als een kind zich onveilig voelt, staat het niet open om te spelen en te leren. Het gevoel van veiligheid in de kinderopvang wordt bepaald door de groepsleiding, de ruimte/omgeving en het contact met andere kinderen. Structuur en voorspelbaarheid van een dagritme, goede indeling en inrichting van ruimtes en de groepssamenstelling, bieden kinderen een vertrouwde omgeving. Met duidelijke grenzen en rituelen ondersteunen we het dagritme en bieden we een gezonde omgeving voor het welbevinden en de ontwikkeling van het kind. Waar een gezonde en veilige omgeving aan moet voldoen, wordt beschreven in ons veiligheidsgezondheidsbeleid. 2. Bevorderen van de ontwikkeling van persoonlijke competenties Kinderen hebben een natuurlijke drijfveer om zich te ontwikkelen en te ontplooien. Van belang is om aan te sluiten bij de behoefte, interesse en het niveau van het kind en dit betekent: aansluiten bij het spontane leren en spelen, kansen grijpen en uitdagen tot een volgende stap, maar ook kansen creëren. Kinderen krijgen mogelijkheden om verschillende persoonlijke competenties te ontwikkelen: o Emotionele competenties gericht op het gevoel er te mogen zijn en vertrouwen kunnen hebben in relaties met andere mensen. Bewustwording van identiteit, sekse, leeftijd en persoonlijke kenmerken. Vertrouwen in de medewerkers als een veilig baken. Kinderen worden gestimuleerd, leren te vertrouwen op eigen kracht, eigen vermogen (zelfredzaamheid) en in een positieve houding in de omgang met anderen. o Motorische- zintuiglijke competenties gericht op zelfredzaamheid van het kind en de aangeboren drang alles zelf te willen doen. Stimuleren van het vinden van creatieve oplossingen en het stimuleren van grove- en fijne motorische vaardigheden. Het benadrukken van het plezier in bewegen. Ruimte bieden voor het plezier in zintuiglijke ervaringen. o Cognitieve competenties gericht op voelen, denken en ontdekken. Jonge kinderen zijn onderzoekers en willen hun wereld verruimen door ontdekkingen. Het stimuleren van het begrijpen en benoemen van emoties, zowel tijdens verzorgen of samenspel. Het stimuleren van gebruik van alle zintuigen bij wereldverkenning en het uitbreiden van de woordenschat en het 4

5 o begrijpen van oorzaak en gevolg. Ordenen, meten, tellen, verzamelen, maar ook geconcentreerd spelen en doorzettingsvermogen zijn allemaal aspecten van de cognitieve ontwikkeling. Expressieve en beeldende competentie is gericht op het creatieve aspect om zich uit te drukken in dans en beweging, muziek of beeldende competenties als tekenen, verven of bouwen van constructies van groot en klein materiaal. Ruimte bieden voor het experimenteren met, en ontwikkelen van, verschillende materialen. Stimuleren van het gevoel voor schoonheid. 3. Bevorderen van de ontwikkeling van de sociale competenties Met sociale competenties wordt bedoeld dat het kind goed kan communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen. Door het bevorderen van sociale competenties kunnen kinderen zich ontwikkelen tot personen die goed kunnen functioneren in de samenleving. kinderen krijgen mogelijkheden geboden om verschillende sociale competenties te ontwikkelen: o Sociale competenties gericht op initiatief nemen en volgen (bijv. hulp vragen en hulp ontvangen), gevoel van verbondenheid. We leren kinderen om rekening te houden met elkaars gevoelens en zelf een bijdrage te leveren aan het geheel of de groep. o Taal- en communicatieve competenties zijn gericht op de verbale en non-verbale communicatie en taalverwerving. We stimuleren kinderen om te luisteren, gevoelens uit te drukken. en Dit draagt bij aan een goede taal- en communicatieontwikkeling en interactievaardigheden. o Morele competenties zijn gericht de ontwikkeling van het geweten. Kinderen willen er graag bij horen en goedkeuring ontvangen. Het stimuleren van het op een acceptabele manier uiten van emoties en het stimuleren van het besef dat eigen handelen iets teweeg kan brengen, eigen verantwoordelijkheid dragen, voor zichzelf en anderen opkomen. Respect hebben voor diversiteit draagt bij tot de morele ontwikkeling. 4. Socialisatie door overdracht van algemeen aanvaarde waarden en normen In een groep kunnen kinderen op jonge leeftijd ervaren en leren dat zijzelf een bijdrage kunnen leveren aan het welzijn van de groep en de directe omgeving. De pedagogisch medewerker heeft een voorbeeldfunctie waaraan kinderen zich kunnen spiegelen. De medewerker toont respect voor autonomie van het kind, diversiteit en verschillen in achtergrond van gezinnen, religie en afkomst. Door het positief pedagogisch handelen, positieve gedragsaanwijzingen, en een respectvolle basiscommunicatie, ondersteunen we de relaties van kinderen met hun directe omgeving. Uw kind, onze zorg Volgen van de ontwikkeling van het kind 0-4 jaar De kinderen worden op vastgelegde momenten geobserveerd. Dit gebeurt met behulp van het Volgsysteem Jonge kind 0-4 jaar van Cito of met het kindvolgsysteem Kijk. Tijdens het intakegesprek worden de ouders op de hoogte gebracht van de observatiemomenten. De eerste observatie vindt plaats 3 maanden na plaatsing. Bij baby s vindt de observatie om de 3 maanden plaats, bij de dreumesen om de 6 maanden. Bij peuters bij de leeftijd van 3 jaar en 3 jaar en 10 maanden. 5

6 De gebieden die geobserveerd worden zijn: - sociaal-emotionele ontwikkeling, motorische en taalontwikkeling bij baby s/dreumesen. - sociaal gedrag, welbevinden en speelwerkhouding bij peuters. Het doel van de observaties is na te gaan hoe het met het kind gaat en of er ondersteuning nodig is. Deze ondersteuning kan zowel individueel als in groepsverband worden gegeven. Bij de eerste observatie worden de ouders uitgenodigd voor een gesprek. Daarna zal de uitnodiging om en om plaatsvinden. Voorafgaand aan dit gesprek vullen de ouders een vragenformulier in. Aan de hand van dit vragenformulier en het observatieverslag van de pedagogisch medewerker vormen de basis voor dit gesprek. Aan het einde van de peuterperiode worden de gegevens vanuit de peuterobservatielijst verwerkt in de peuteroverdracht lijst die bestemd is voor de basisschool en de buitenschoolse opvang. Zo wordt de doorgaande lijn in de ontwikkeling vorm gegeven. Volgen van de ontwikkeling van het kind 4-12 jaar De BSO groep wordt per kwartaal/4x per jaar geobserveerd. Het instrument Groepsfunctioneren wordt ingevuld en besproken. Door middel van observatie wordt de pedagogisch kwaliteit in beeld gebracht. De gebieden die geobserveerd worden zijn: - Groepssfeer en contacten onderling - Begeleiden van de groep/structuur en regels - Gebruik van de ruimte/(vrij)spel en activiteiten (geleid) - Aandacht voor specifieke behoeften Het doel van de observatie is na te gaan hoe de groep functioneert en het individuele kind hierin. Is er individueel of in groepsverband ondersteuning. Bij (ontwikkelings)problemen gaat de mentor in gesprek met ouder en eventueel het kind. Mentorschap Ieder kind heeft een eigen mentor. Mentoring is een één-op-één-proces waarbij de mentor het leren van de kinderen begeleidt en waarbij zij zich samen op de persoonlijke ontwikkeling richten. De mentor en het kind zien elkaar frequent en brengen voldoende tijd met elkaar door. De mentor zet zijn / haar kennis en ervaring in om de kinderen te helpen hun ontwikkelingsdoelen te bereiken. Als mentor ben je contactpersoon naar ouders, collega s en voor de overdracht naar de school toe. Het is belangrijk dat je als mentor het kind ook echt kent. Daarom mag je alleen mentor van een kind worden als je direct betrokken bent bij de opvang van het betreffende kind. De mentor is ook het aanspreekpunt voor BSO kinderen. Ouders worden tijdens de intake geïnformeerd over de mentor van hun kind. Kinderen worden bij de start van de opvang door hun mentor geïnformeerd. Wanneer kinderen overgaan naar een andere groep worden het kind en de ouders op de hoogte gebracht wie de mentor van het kind is op de nieuwe groep. Een mentor heeft een aantal taken: o Een mentor biedt een vertrouwensrelatie en sociaal emotionele veiligheid; Het opbouwen van een vertrouwensrelatie met het kind is de basis van het werk van de pedagogisch medewerker. Vanuit de vertrouwensrelatie kan de mentor het kind extra goed leren kennen. De mentor kan adequaat reageren op de behoeften van het kind en het kind eerder contact zoeken met de eigen mentor. Door een goede vertrouwensband op te bouwen kunnen kinderen zich emotioneel veilig voelen op de groep. o Een mentor kan talenten in kinderen ontdekken en laten groeien; 6

7 Door het toewijzen van mentorkinderen aan een pedagogisch medewerker kan de medewerker zich extra richten op deze kinderen. De pedagogisch medewerker kan op deze manier gericht observeren, ondersteunen en ontwikkelkansen aanreiken. o Een mentor fungeert als rolmodel; Kinderen observeren continu het gedrag van volwassenen om hen heen. Het mentorschap herinnert de pedagogisch medewerker eraan dat zij een voorbeeldfunctie heeft. Van dit voorbeeldgedrag kunnen jonge kinderen veel leren. o Een mentor signaleert; Een mentor houdt zijn/haar mentorkinderen altijd goed in de gaten. Op deze manier kan er adequaat (extra) ondersteuning worden aangeboden aan het kind bij eventuele ontwikkelingsproblemen. De meerwaarde van het mentorschap in de kinderopvang is de positieve bijdrage aan het welzijn en welbevinden van kinderen. Een intensieve en vertrouwde relatie tussen pedagogisch medewerker en kind draagt bij aan de emotionele veiligheid en vormt daarmee de basis die nodig is voor een kind in de kinderopvang. Doordat deze basis van emotionele veiligheid wordt verstevigd, is er ook meer ruimte voor de ontwikkeling van het kind. Het kind kan met meer zelfvertrouwen ontdekken en spelend leren. Omdat er een volwassene in de omgeving is die voor rust en veiligheid zorgt, houdt het kind energie over om op ontdekking te gaan. De mentor kan de mentorkinderen ook gerichter activiteiten aanbieden die beter aansluiten bij het kind, simpelweg omdat hij/zij het kind beter kent. Dit kan bij kinderen resulteren in een hogere spelbetrokkenheid en meer stimulering van de brede ontwikkeling (cognitieve taal- en denkontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling, creatieve ontwikkeling en motorische ontwikkeling). Voor pedagogisch medewerkers heeft mentorschap ook voordelen. Het je gericht verdiepen in de relatie met een aantal kinderen levert focus op. Het levert energie op voor pedagogisch medewerkers als ze zich mogen ontwikkelen op bepaalde facetten en doelen van het mentorschap waar ze zélf ook graag beter in willen worden. Het belangrijkste is dat het nog meer plezier en genoegen kan geven, omdat je als professional ook geniet als je ziet dat je band met kinderen sterker wordt, ze graag het contact met je zoeken en als je ze ziet groeien. Kinderen met bijzonderheden in de ontwikkeling Tijdens het werken met de kinderen zijn de beroepskrachten voortdurend bezig met het observeren van de kinderen. Dit is een basisberoepshouding: kinderen in hun ontwikkeling volgen en ondersteunen. De beroepskracht maakt hierbij gebruik van dagelijkse observaties en gestandaardiseerde, periodieke observaties vanuit het Volgsysteem Jonge kind / Kijk (kinderdagverblijven/peuteropvang) en het Groep functioneren (voor buitenschoolse opvang). Wanneer er zorgen zijn over de ontwikkeling van een kind, wordt dit in eerste instantie met de directe collega s besproken in het groepsoverleg. Indien nodig kunnen de beroepskrachten ondersteuning vragen van de pedagogisch coach. De pedagogisch coach kan hulp bieden bij het concretiseren van zorgsignalen, het opstellen van handelingsplannen en het voeren van gesprekken met ouders. De pedagogisch coach adviseert en biedt ondersteuning bij het doorverwijzen naar andere instanties. Kinderopvang Rivierenland heeft een aantal protocollen opgesteld om beroepskrachten te ondersteunen bij zorgen: o Kinderen met ontwikkelingsproblemen: hierin staat beschreven welke stappen gezet moeten worden wanneer er zorgsignalen zijn om de ontwikkeling van een kind en welke functionarissen ondersteuning kunnen bieden. 7

8 o o o Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling: in de wettelijk vastgestelde meldcode staan de stappen vermeld die gevolgd moeten worden bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Protocol kind volgsysteem 0-4 jaar: hierin staat de procedure beschreven omtrent het observeren en toetsen van kinderen. Observatiemethode groep functioneren 4-12 jaar: hierin staat het observeren van kinderen in de groep centraal. Ouders Een goede samenwerking tussen medewerker en ouders is een voorwaarde om goed met de kinderen te kunnen werken. Bovendien zijn en blijven de ouders de eerst verantwoordelijke opvoeders voor hun kind. Bij de communicatie verdient de ouder respect als ervaren opvoeder en de medewerker verdient respect voor haar, door studie en ervaring, opgebouwde deskundigheid. Over en weer vullen partijen elkaar aan en leren ze van elkaar. Betreffende de samenwerking met ouders draagt de medewerker zorg voor: o Goed contact met ouders en samenwerking inzake de opvoeding van het kind: gericht op wederzijds begrip en waardering, wederzijds adviseren en informeren. Heldere realistische afspraken maken en diverse momenten en vormen van contact met de ouder; o Inzicht in het opvoeden in de groep: medewerker geeft ouders inzicht over wat andere kinderen voor hun kind betekenen en geeft inzicht in het verschil tussen thuis opvoeden en in de groep. Medewerker staat open voor bijdragen van ouders aan sfeer en activiteiten in de groep en geeft ouders een beeld wat er in een groep speelt; o Betrokkenheid van ouders bij het kindercentrum: door meepraten, meedenken en meehelpen van ouders wordt de betrokkenheid vergroot. Informatie geven aan ouders over zowel de procedures betreffende medezeggenschap en inspraak als de ouders informeren over klachtenregeling en procedures; o Respect voor diversiteit: de medewerker toont respect voor culturele diversiteit en verschillen in achtergronden van gezinnen; o Ontwikkelingsondersteuning: de medewerker ontwikkelt activiteiten om ouders te betrekken bij het VVE programma, zodat ouders thuis activiteiten kunnen doen met hun kind, waardoor het effect van het VVE programma wordt vergroot. Informatie over eigen kind Communicatie over het kind is belangrijk; over zowel gewone dagelijkse dingen, als over bijzonderheden moet worden gecommuniceerd. Vormen waarin informatie-uitwisseling een plek krijgt zijn: o Breng- en haalcontacten; o Kind-volg-systeem (kinderdagverblijf en peuteropvang); o Groep functioneren (buitenschoolse opvang); o Oudergesprekken; o Overdracht van school naar BSO. 8

9 Informatie over het activiteitenaanbod aan de kinderen: Zowel op het kinderdagverblijf, de peuteropvang als op de buitenschoolse opvang worden de ouders op de hoogte gehouden van de activiteiten die de kinderen worden aangeboden. Dit gebeurt door middel van projectbrieven bij elk Piramide-project in het kinderdagverblijf en peuteropvang en met themabrieven in de buitenschoolse opvang. Oudercommissie De locaties van Kinderopvang Rivierenland hebben een Oudercommissie (OC), die zich bezighoudt met verschillende aspecten van de locatie. Ook is er een Centrale Ouder Commissie (COC) met een afvaardiging uit alle oudercommissies. Zowel de COC als de OC s komen een aantal keren per jaar bij elkaar. Wanneer het door gebrek aan belangstelling bij ouders, niet lukt om op een locatie een oudercommissie (OC) te vormen, is er een mogelijkheid om te kiezen voor een alternatieve oudercommissie. Dit geldt echter alleen wanneer een locatie minder dan 50 kinderen opvangt. De locatie kan dan over gaan tot een ouderraadpleging. Dit wordt georganiseerd door bijvoorbeeld een inloopmiddag/-avond te organiseren, maar kan ook gecombineerd worden met een ouderavond. De uitvoering kan per locatie verschillen. Daarnaast gebruikt Kinderopvang Rivierenland verschillende middelen om ouders te informeren: Website van Kinderopvang Rivierenland; ; Facebook; Interne post; Mondelinge communicatie; Mededelingenbord op locatie/groep. Beroepskwalificatie personeel en ondersteuning beroepskrachten De beroepskrachten die werkzaam zijn bij Kinderopvang Rivierenland zijn in het bezit van een passende beroepskwalificatie voor het uitoefenen van hun functie. Deze opleidingseisen liggen vast in de CAO Kinderopvang. Naast de basisopleiding zijn alle pedagogisch medewerkers in het bezit van een EHBO diploma. Daarnaast zijn pedagogisch medewerkers opgeleid in het werken met de Piramidemethode en/of Tis Knap Lastig. Medewerkers die een specialistische functie vervullen zoals Piramidetrainer/pedagogisch coach, zijn in het bezit van een aanvullende geldige beroepskwalificatie. De medewerkers zijn individueel en als team verantwoordelijk voor een optimale samenwerking ten gunste van het professionele pedagogisch handelen naar de kinderen. Er is ruimte om elkaar aan te vullen en te inspireren. Concrete werkafspraken, termijnplanning en methodisch werken ondersteunen een goede samenwerking met ruimte voor individuele creatieve inbreng. De medewerker wordt in haar werk op verschillende manieren ondersteund door de leidinggevende en/of pedagogisch coach. Er wordt gelegenheid geboden deel te nemen aan scholing. Kinderopvang Rivierenland stelt jaarlijks een opleidingsplan op, afgestemd op de scholingsvraag vanuit de organisatie en medewerkers. In sommige situaties werken er naast de medewerkers, vrijwilligers of medewerkers in opleiding (MIO). 9

10 Vrijwilligers bij Kinderopvang Rivierenland Vrijwilligers voeren boven formatief onder leiding van een beroepskracht werkzaamheden uit. De beroepskracht is te allen tijde eindverantwoordelijk. De vrijwilliger voert onder begeleiding van de beroepskracht, licht verzorgende werkzaamheden uit, zoals koffiezetten, spullen klaarzetten voor de eetmomenten/tafel dekken, afwassen, schoonmaken; houdt onder begeleiding van de beroepskracht toezicht op sport-, spel- en andere recreatieve of educatieve activiteiten; speelt onder begeleiding met individuele kinderen en/of leest een boekje voor. Ook ouders kunnen gevraagd worden voor deze activiteiten. De afspraken worden vastgelegd in een overeenkomst vrijwilliger. Meer informatie vindt u in ons vrijwilligersbeleid. Medewerkers in opleiding Kinderopvang Rivierenland is een erkend leerbedrijf. Er zijn regelmatig medewerkers in opleiding van verschillende niveaus en opleidingen. De medewerker in opleiding staat boven formatief op de groep. De activiteiten van een medewerker in opleiding vallen altijd onder verantwoording van de beroepskracht. Ouders worden door de groep ingelicht als er een medewerker in opleiding aanwezig is. Afhankelijk van de opleiding en leerjaar van de medewerker in opleiding kan de duur en frequentie van aanwezigheid verschillen en verschillen ook de taken en bevoegdheden. Hij/zij draait in het groepsritme mee, helpt daarbij met alle werkzaamheden om zo alles te kunnen leren. De medewerker in opleiding wordt begeleid door vaste medewerkers van de groep. De inhoud van de stage wordt met name bepaald door de opdrachten vanuit de opleiding. De inhoud kan sterk verschillen per opleiding en leerjaar. Het uitgangspunt is dat een medewerker in opleiding alle taken uit mag voeren, die ook de vaste medewerker in het takenpakket heeft. Het is echter afhankelijk van de mate van inzicht en het niveau van werken, wat een medewerker in opleiding allemaal tot haar takenpakket mag rekenen. De medewerker in opleiding wordt geacht om eerst goed te kijken en te vragen. Daarna kunnen steeds meer taken aan haar takenpakket worden toegevoegd. Dit toevoegen van taken kan zowel op initiatief van de medewerker in opleiding als de teamleden gebeuren. Meer informatie vindt u in ons beleid beroepspraktijkvorming. Piramidetrainer Kinderopvang Rivierenland beschikt over een medewerker welke is opgeleid tot Piramidetrainer die de scholing en de bijscholing van de beroepskrachten met een VVE certificaat verzorgt. Deze medewerker maakt deel uit van een netwerk Piramidetrainers (Cito) en is op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen binnen de Piramide-methode. Door het organiseren van workshops of themabijeenkomsten voor de beroepskrachten met een VVEcertificaat, worden de nieuwe ontwikkelingen geïmplementeerd bij de desbetreffende locaties. Pedagogisch coach-pedagogisch coach/beleidsmedewerker De pedagogisch coach heeft een signalerende en ondersteunende functie en is werkzaam in alle soorten opvang van Kinderopvang Rivierenland. Zij draagt bij aan de kwaliteitsverbetering door het coachen, ondersteunen en adviseren van de medewerkers. De pedagogisch coach is opgeleid in Beeld coaching (video-interactie-begeleiding) en maakt gebruik van deze methode om de beroepskrachten te ondersteunen en te begeleiden in de professionalisering van werkzaamheden. In de werkinstructie Beeld coaching zijn de condities, voorwaarden en privacy voor betrokken partijen vastgelegd. Naast bovengenoemde taken bewaakt de pedagogisch coach/beleidsmedewerker het algemeen pedagogisch beleid. Zij signaleert in- en externe ontwikkelingen en vertaalt deze naar het pedagogisch beleid. 10

11 Activiteitenontwikkelaar buitenschoolse opvang De activiteitenontwikkelaar ontwikkelt, plant en coördineert de thema s op de locaties buitenschoolse opvang. Ideeën, talenten, hobby s van kinderen, medewerkers en externen worden hierbij zoveel mogelijk ingezet. Veiligheidsbeleid Kinderopvang Rivierenland Kinderopvang Rivierenland beschikt over een veiligheid en gezondheidsbeleid waarin beschreven staat hoe wij kinderen en medewerkers een zo veilig en gezond mogelijke werk, speel en leefomgeving bieden. Voor ouders is dit beleid op te vragen bij de medewerkers van de groep. Onderwerpen in dit beleid zijn: o Kinderen beschermen tegen risico s met ernstige gevolgen en leren omgaan met kleine risico s; o Risico inventarisatie (brand) veiligheid en gezondheid; o Vierogen principe; o Achterwachtregeling; o Grensoverschrijdend gedrag (Protocol Kindermishandeling en grensoverschrijdend gedrag); o EHBO regeling; o Ondersteuning en melding van klachten. Praktische invulling Groepsgrootte en leeftijdsopbouw Bij de groepsgrootte en leeftijdsopbouw van de groepen, volgen we de richtlijnen en normen zoals deze staan aangegeven in de Wet Kinderopvang. Kinderopvang Rivierenland biedt opvang aan in horizontale en verticale groepen. In de pedagogische groepsplannen staat beschreven hoe deze samenstelling voor elke groep er afzonderlijk uitziet. Het aantal groepen binnen een locatie en de leeftijden van de kinderen zijn mede bepalend of er gekozen wordt voor verticale of horizontale groepen. Beroepskracht-kindratio Elk kind maakt onderdeel uit van een stamgroep(kdv/po) of basisgroep(bso), waar de beroepskrachtkind-ratio van kracht is. Het minimaal aantal beroepskrachten in relatie tot het aantal aanwezige kinderen wordt bepaald door de wettelijke voorschriften en volgens de rekenregels van de rijksoverheid. Voor kinderen van 0 jaar zijn afwijkende afspraken: Aan een kind van 0 jaar worden twee vaste pedagogisch medewerkers toegewezen. Op de dagen dat het kind komt, is altijd minimaal één van deze twee pedagogisch medewerkers werkzaam. Als de omvang van de stamgroep vraagt om inzet van meer dan twee pedagogisch medewerkers, dan mogen maximaal drie vaste pedagogisch medewerkers aan het kind worden toegewezen. Naast het vaste gezicht kunnen andere pedagogisch medewerkers worden ingezet. Voor kinderen met flexibele dagen geldt het vaste gezichten-eis niet. Mochten er meerdere vaste pedagogisch medewerkers op 1 dag niet kunnen werken door bijvoorbeeld ziekte en/of vakantie dan streven we ernaar eerst het andere vaste gezicht van de locatie in te zetten. Mocht dit niet lukken, dan proberen we een andere vaste kracht van de locatie of vaste inval in te zetten. 11

12 Beroepskracht-kind ratio en 3-uurs regeling Bij Kinderopvang Rivierenland zijn de kinderdagverblijven langer open dan 10 uur. De momenten dat er afgeweken wordt van de BKR en wanneer zeker niet, worden als volgt vastgelegd: 3- uurs regeling 2 medewerkers: Afwijkende uren: uur uur/13.00 uur uur/ uur uur. Beide medewerkers hebben pauze van 3 kwartier: uur uur & uur tot uur. Tussen 7.00 uur en 7.45 uur, tussen uur en uur, tussen uur en uur en na uur is het aantal pedagogisch medewerkers in overeenstemming met het aantal aanwezige kinderen. 3- uurs regeling 3 medewerkers: Afwijkende uren: uur uur en uur /13.00 uur uur/ uur uur. Alle medewerkers hebben pauze van een half uur: uur uur & uur uur & uur. Tussen 7.00 uur en 7.45 uur, tussen uur 8.30 uur, tussen 9.00 uur en uur, tussen uur en uur en na uur is het aantal pedagogisch medewerkers in overeenstemming met het aantal aanwezige kinderen. Deze regeling kan groepsgericht structureel aangepast worden. Als dit van toepassing is wordt dit in het groepsplan aangegeven. Groepsruimten en stam/basisgroepen Elke stam/basisgroep heeft een vaste groepsruimte en vaste beroepskrachten die verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van het kind. Een stam/basisgroep beschikt over voldoende, afzonderlijke slaapruimtes voor het aantal kinderen in de leeftijd tot 1½ jaar. In de regel slapen de kinderen tot 2 jaar in een van de bedjes op de slaapkamer. In de peutergroepen kan er sprake zijn van het gebruik van lage stretchers. De duur van de rustperiode wordt afgestemd op de behoefte van het kind. Onze locaties beschikken over voldoende binnen- en buitenspeelruimte afgestemd op de leeftijdsgroep. Een kind kan deel uit maken van maximaal 2 stam/basisgroepen. Ouders geven dan vooraf schriftelijk toestemming om het kind, gedurende een overeengekomen periode, op te vangen in één andere stam/basisgroep dan de oorspronkelijke stam/basisgroep. Kinderen hebben naast veiligheid en geborgenheid, behoefte aan een grotere leefomgeving. Om aan deze behoefte tegemoet te komen kunnen kinderen gebruik maken van verschillende ruimtes voor: o gezamenlijke thema-activiteit; o creatieve activiteit; o muziekactiviteit; o spelactiviteit; o educatieve activiteit; o buitenactiviteit. Als de kinderen bij activiteiten de groep verlaten; wordt de maximale omvang van de groepsgrootte tijdelijk losgelaten. Wel blijft het aantal kinderen per beroepskracht gehanteerd, toegepast op het totaal aantal aanwezige kinderen op de locatie. 12

13 Wenbeleid Er worden met de ouders afspraken gemaakt op welke wijze het kind het beste kan wennen aan een nieuwe stam/basisgroep. Indien een kind voor de eerste keer naar de opvang komt, wordt samen met de ouders besproken hoe wordt omgegaan met het wennen van het kind en de afspraken over het wennen. Als kinderen van de ene groep doorstromen naar een andere groep worden afspraken gemaakt over de kennismaking en wennen op de andere groep. Ook wanneer kinderen aan een nieuwe uitdaging toe zijn, wordt de mogelijkheid van doorstromen naar een nieuwe groep bekeken. Kinderen kunnen ook een aangepast wenbeleid nodig hebben. Het pedagogisch groepsplan beschrijft hoe omgegaan wordt met het wenbeleid op de groep en hoe de overdracht van kindgegevens wordt geregeld. Extra opvang of ruilen Ouders kunnen, in overleg, incidenteel een extra dag(deel) afnemen welke buiten de vaste contracturen valt. De mogelijkheid om een extra opvangdag of ruildag buiten de stam/basisgroep af te nemen, indien geen plaats is op de eigen groep, wordt in overleg met de ouders van het betreffende kind besproken en schriftelijk vastgelegd. De beroepskracht- kind ratio en groepssamenstelling is hierin leidend. Informatie over het ruilen van dagen vindt u terug in ons ruilbeleid op: Dagprogramma In het pedagogisch groepsplan staat beschreven hoe het dagprogramma van de groep wordt vormgegeven. De leeftijdsopbouw van de groep kinderen is bepalend voor het dagritme van de groep. Er wordt aandacht geschonken aan het aanbod betreffende zowel binnen- als buitenactiviteiten. Activiteitenaanbod Op alle groepen worden er dagelijks activiteiten aan de kinderen aangeboden. In dit activiteitenaanbod komen alle ontwikkelingsgebieden aan bod. Op de peuteropvang- en dagverblijflocaties wordt themagericht gewerkt met VVE methode Piramide. De BSO locaties leggen in hun jaarplanning de thema s vast en bieden daar een passend activiteitenaanbod bij aan. Buitenschoolse opvang en handreiking begeleiding vier jaar tot einde basisschool Kinderopvang Rivierenland sluit aan bij de algemene opvoedingsdoelen van het gezin en het onderwijs. In de buitenschoolse opvang wordt aandacht gegeven aan activiteiten en begeleiding van het individuele kind en de groep. Er zijn ook kinderen die extra aandacht nodig hebben om, individueel of in de groep, goed tot hun recht te komen. In het pedagogisch groepsplan wordt de werkwijze en mogelijkheden van deze ondersteuning aan kinderen beschreven. Kinderopvang Rivierenland biedt regelmatig deskundigheidsbevordering aan de medewerkers van de buitenschoolse opvang. Binnen deze scholingstrajecten wordt een handreiking gedaan aan de medewerkers om in te spelen op de behoefte en signalen van deze doelgroep betreffende begeleiding van kinderen. Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Onze visie op Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) We vinden het belangrijk dat alle kinderen gelijke kansen krijgen om zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. De Piramide methode biedt kinderen mogelijkheden om in een veilige en rijke omgeving op een speelse manier te leren en te ontwikkelen. Met behulp van de Piramide methode en het Kijk! 13

14 Volgsysteem of het CITO volgsysteem Jonge kind sluiten we aan bij de ontwikkeling van de kinderen en kunnen we hun ontwikkeling gericht stimuleren. We dragen zorg voor de doorgaande lijn naar het basisonderwijs. VVE methode: Piramide De Piramide-methode is een educatieve methode voor kinderen van 0-7 jaar. Binnen onze organisatie wordt op alle locaties van de kinderdagopvang themagericht gewerkt met de Piramide-methode. Het spelend leren staat centraal. In een gestructureerde en uitdagende speelomgeving kunnen de kinderen initiatieven nemen om te ontdekken, spelen en leren. De beroepskracht biedt activiteiten aan en ondersteunt de kinderen in hun ontdekkingstocht en hun spel. De Piramide-methode ondersteunt acht ontwikkelingsgebieden: o persoonlijkheidsontwikkeling o sociaal-emotionele ontwikkeling o ontwikkeling van het waarnemen o taalontwikkeling en ontwikkeling van lezen en schrijven o denkontwikkeling en ontwikkeling van rekenen o oriëntatie op ruimte en tijd en wereldverkenning o motorische ontwikkeling o kunstzinnige ontwikkeling In ieder thema komen deze ontwikkelingsgebieden aan bod. Per thema staan specifieke ontwikkelingsgebieden wat meer of wat minder op de voorgrond. Bij ieder thema wordt aandacht besteed aan het stimuleren van (voorbereidend) rekenen. In het thema Welkom leren kinderen het dagritme en de volgorde in de tijd. Het onderwerp Tijd zit ook in het thema Lente en in Zomertijd. In het thema Eten en drinken leren ze de begrippen groot en klein en leren ze vormen kennen en herkennen. In het thema Herfst leren ze de zwaartekracht van voorwerpen kennen. In het thema Feest komen de begrippen groot en klein, dik en dun, lang en kort aan bod en leren ze tellen. In het thema Wonen en in het thema Mensen gaan de kinderen meten en vergelijken. In het thema Ziek en gezond gaan ze bezig met oriëntatie in de ruimte. In het thema Verkeer komt meten en vergelijken weer terug en de begrippen veraf en dichtbij. Met spelletjes, groepsactiviteiten, beweegactiviteiten, maar ook tijdens eet- en drinkmomenten worden rekenvaardigheden dagelijks aangeboden en geoefend. Bij het werken met de Piramide-methode is het van belang dat ouders meedenken en weten wanneer en welke projectthema s aan de orde zijn. Ouderbetrokkenheid verhoogt het effect van VVE aanzienlijk. Een goede samenwerking tussen thuis en de groep biedt het jonge kind meer ontwikkelingskansen.. De beroepskrachten bieden verschillende activiteiten aan om de ouderbetrokkenheid te verhogen en doen suggesties voor activiteiten die ouders thuis met hun kind kunnen doen. De continuïteit van de begeleiding van de peuters wordt gewaarborgd door de vaste beroepskrachten / mentor die zijn verbonden aan de locatie. Voor- en Vroegschoolse Educatie in het kinderdagverblijf (VVE) Kinderopvang Rivierenland werkt met een gecertificeerd, voorschools educatieprogramma: de Piramidemethode (Cito). De Piramide-methode ondersteunt het jonge kind, met een mogelijke 14

15 ontwikkelingsachterstand, op een of meerdere gebieden. Er is aandacht voor kinderen die extra ondersteuning of uitdaging vragen zoals pientere kinderen en/of kinderen met een vertraagde ontwikkeling. De activiteiten ten behoeve van de voorschoolse educatie zijn verweven in het dagprogramma. Er is een duidelijke waarneembare opbouw en samenhang in het aanbod en de uitvoering van de activiteiten. Kinderen die extra ondersteuning in de ontwikkeling nodig hebben, worden geïndiceerd door het consultatiebureau. Het is afhankelijk van de gemeente wat de indicatoren zijn. De kinderen volgen het voorschoolse educatieprogramma en bezoeken de kinderdagopvang gedurende minimaal 10 uur per week. Er is een duidelijk waarneembare samenhang tussen de verschillende ontwikkelingsgebieden. Binnen de kinderdagverblijven wordt de Nederlandse taal gesproken. De voortgang van de ontwikkeling van het kind wordt in kaart gebracht met behulp van het Cito Volgsysteem Jonge Kind. Aan het einde van de kinderdagverblijfperiode worden de gegevens vastgelegd in een overdracht lijst die wordt aangereikt aan het basisonderwijs/buitenschoolse opvang. Hiermee wordt gewerkt aan een doorgaande leerlijn. De beroepskrachten, die werkzaam zijn in het VVE kinderdagverblijf, zijn opgeleid en in het bezit van een certificaat betreffende de voorschoolse educatie. Zij beheersen de Nederlandse taal op 3F niveau. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) in de peuteropvang (voorheen peuterspeelzalen) Kinderopvang Rivierenland werkt met een gecertificeerd, voorschools educatieprogramma, de Piramidemethode (Cito). De Piramide-methode biedt voor het jonge kind, met een mogelijke ontwikkelingsachterstand, op een of meerdere gebieden extra mogelijkheden om deze ontwikkeling gericht te ondersteunen en te bevorderen. Binnen de peuteropvang wordt de Nederlandse taal gesproken. Het consultatiebureau geeft de VVE indicatie af op basis van door de gemeente vastgestelde criteria. Kinderen met een VVE indicatie volgen het voorschoolse educatieprogramma en bezoeken de peuteropvang gedurende 4 dagdelen per week. Er is aandacht voor kinderen die extra begeleiding en ondersteuning nodig hebben vanwege een ontwikkelingsachterstand, maar ook voor kinderen die extra uitdaging nodig hebben. De activiteiten betreffende de voorschoolse educatie zijn verweven in het dagprogramma. Er is een duidelijke waarneembare opbouw en samenhang in het aanbod en de uitvoering van de activiteiten. De voortgang van de ontwikkeling van het kind wordt in kaart gebracht met behulp van het Cito Volgsysteem Jonge Kind of Kijk en de resultaten hiervan worden met de ouders besproken. Op basis hiervan wordt bepaald welke ondersteuning het kind nodig heeft. Aan het einde van de peutergroep periode worden de gegevens vastgelegd in een overdracht lijst die aangereikt wordt aan het basisonderwijs. De peuteropvang werkt nauw samen met de basisscholen om een doorgaande leerlijn te creëren. Ouderbetrokkenheid verhoogt het effect van VVE aanzienlijk. De beroepskrachten bieden verschillende activiteiten aan om de ouderbetrokkenheid te verhogen en doen suggesties voor activiteiten die ouders thuis met hun kind kunnen doen. De beroepskrachten, die werkzaam zijn in de VVE locaties, zijn opgeleid en in het bezit van een certificaat betreffende de voorschoolse educatie. Zij beheersen de Nederlandse taal op 3F niveau. 15

16 Evaluatie van het pedagogisch beleid Evaluatiemomenten van het pedagogisch beleid zijn als volgt geregeld: Documenten m.b.t. pedagogisch beleid: o jaarlijks wordt het document pedagogisch beleid geëvalueerd en indien nodig bijgesteld o jaarlijks is de evaluatie van het pedagogisch beleid een onderwerp van bespreking op vergadering met de (centrale) oudercommissie en de teamvergadering locaties. Verankering pedagogisch beleid en uitvoering in het werkveld (de groepen): o pedagogisch groepsplan per groep is de basis voor pedagogisch handelen. De clustermanager is verantwoordelijk voor het toezicht op het handelen volgens pedagogisch beleid c.q. pedagogisch groepsplan; o toetsing door de GGD op meerdere aspecten van de opvang waaronder het pedagogisch beleid/groepsplan; o toetsing van de vroeg- en voorschoolse educatie door de onderwijsinspectie. 16