Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten. GZG-terrein te s-hertogenbosch

Transcriptie

1 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein te s-hertogenbosch Opdrachtgever : Breijn B.V., Stedelijke Infra Postbus CB VUGHT Projectnummer : Status rapport / versie nr. : Definitief / D01 Datum : 3 december 2010 Opgesteld door Gecontroleerd door : ing. F.H. Henrichs : C.J.M. Machielsen Voor akkoord : drs. ing. M.G.A. van den Brink Paraaf : Versie nr. Datum Omschrijving Opgesteld door Gecontroleerd door C Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten FH CM D Diverse wijzigingen FH CM Postbus 4156 t.(0162) CD Oosterhout f.(0162) Hoevestein 20b info@ageladviseurs.nl 4903 SC Oosterhout

2 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 1 INHOUD blz. 1 INLEIDING 3 2 UITGANGSPUNTEN Algemeen Planontwikkeling Normstelling directe hinder Algemeen Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer Geluidaspecten bij ruimtelijke onderbouwing Normstelling indirecte (geluids)hinder Rekenmethode 7 3 AKOESTISCH ONDERZOEK PER GELUIDBELASTENDE ACTIVITEIT Geprojecteerde parkeergarage aan de Zuid-Willemsvaart Beschrijving van de representatieve situatie Bronvermogens Rekenmodellen Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau Geluidbeperkende maatregelen Directe hinder, maximaal geluidniveau Indirecte hinder Beoordeling Bestaande parkeergarage Arena aan de Tolbrugstraat Beschrijving van de representatieve situatie Bronvermogens Rekenmodellen Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau Geluidbeperkende maatregelen Directe hinder, maximaal geluidniveau Indirecte hinder Beoordeling Stallinggarages woonblokken Busstation c.q. bushaltes aan de Zuid-Willemsvaart 22 bv 2010 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook zonder voorgaande toestemming van, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.

3 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad Bevoorrading voorzieningen Beschrijving van de representatieve situatie Representatieve situatie bevoorrading warenhuis Bronvermogens Rekenmodel Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau Directe hinder, maximaal geluidniveau Indirecte hinder Beoordeling 29 4 SAMENVATTING EN CONCLUSIE 30 BIJLAGEN 1. Figuren 2. Bronvermogens 3. Berekeningsinvoer en rekenresultaten parkeergarage Zuid-Willemsvaart 4. Berekeningsinvoer en rekenresultaten parkeergarage Arena 5. Berekeningsinvoer en rekenresultaten bevoorrading bv 2010 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook zonder voorgaande toestemming van, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.

4 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 3 1 INLEIDING In opdracht van Breijn B.V., Stedelijke Infra, is door een akoestisch onderzoek met betrekking tot de geluidbelastende activiteiten uitgevoerd voor de ontwikkeling van het GZG-terrein, gelegen aan de Tolbrugstraat in het centrum van s-hertogenbosch. Het Groot Ziekengasthuisterrein (GZG-terrein) maakt deel uit van één van de locaties van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. In verband met de bouw van een nieuw ziekenhuis aan de westzijde van de stad komt de locatie beschikbaar voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het terrein heeft een oppervlak van circa 5 hectare. De ontwikkeling zal worden gerealiseerd door VOF GZG, een samenwerkingsverband van Heijmans Vastgoed en BAM Vastgoed. Doel van het onderzoek is om de geluidbelastende activiteiten binnen het ontwikkelingsplan, ter plaatse van de geprojecteerde en bestaande woningen, inzichtelijk te maken en te beoordelen aan de hand van geldende toetsingskaders. Bij eventuele knelpunten zullen mogelijke oplossingsrichtingen worden aangegeven. Deze doelstelling kan vertaald worden naar twee uitgangspunten: - het zorg dragen van een goed woon- en leefklimaat of verblijfsklimaat bij de bestaande en de geprojecteerde woningen en andere gevoelige functies; - het bieden van voldoende zekerheid aan bedrijven zodat zij hun activiteiten duurzaam binnen aanvaardbare voorwaarden kunnen uitoefenen. Het onderzoek is gebaseerd op het masterplan Groot Ziekengasthuisterrein, een groene binnenstad / stedenbouwkundig ontwerp en openbare ruimte d.d. 9 juni 2009 en de inrichtingstekening van de Zuid-Willemsvaart T-V0-WE-013A-V3.0 van Breijn, d.d. 9 november 2010.

5 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 4 2 UITGANGSPUNTEN 2.1 Algemeen In het kader van een goede ruimtelijke ordening dient het effect van de geluidbelastende activiteiten binnen het ontwikkelingsplan op de bestaande en de geprojecteerde woningen inzichtelijk te worden gemaakt. De volgende activiteiten zijn hierbij te onderscheiden: 1. de geprojecteerde parkeergarage aan de Zuid-Willemsvaart; 2. de bestaande parkeergarage Arena aan de Tolbrugstraat; 3. de stallinggarages van de woonblokken; 4. het busstation aan de Zuid-Willemsvaart; 5. de bevoorrading van de voorzieningen. Bovengenoemde locaties zijn in figuur 2.1. aangeduid. De inrit van de geprojecteerde parkeergarage bevindt zich onder het Kanaalplein welke in de figuur met een B is aangeduid. De inrit van de bestaande Arena parkeergarage bevindt zich ter hoogte van gebouw 08. De bevoorrading vind door het gehele plan heen plaats en is niet aangegeven. In paragraaf wordt op dit aspect nader ingegaan. Toegang nieuwe P-garage 01 Busstation B Toegang nieuwe P-garage Busstation 06 03A Toegang P-garage Arena 08 03B Figuur 2.1: Overzichtskaart ontwikkeling met gebouwnummering.

6 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 5 De volgende gebouwen of blokken zijn binnen de ontwikkeling in het kader van dit onderzoek relevant: - woonblok met stallinggarage: blokken 1, 2, 3A, 4, 6, 7 en 17 - bibliotheek: blok 3B - warenhuis: blok 8 - winkels: blokken 10, 12, 14, 16, 17 en 18 - horeca: blokken 11 en 12 - hotel: blok 18 - cultureel monument: blok 20 De beoordeling betreft de aspecten directe en indirecte hinder. Directe hinder betreft het geluid ter plaatse van de geluidbelastende functie, indirecte hinder betreft het geluid als gevolg van het aan- en afrijden van verkeer naar de betreffende functie en welke hieraan is toe te schrijven. De verkeersbewegingen van en naar de parkeergarages en de verkeersbewegingen van het busstation zijn in het akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai inzichtelijk gemaakt en getoetst aan de normstelling van de Wet geluidhinder en samen met de overige wegverkeersbronnen beoordeeld in het kader van een goede ruimtelijke ordening. In het onderhavig onderzoek wordt aanvullend hierop het langtijdgemiddelde geluidniveau en het maximale geluidniveau beschouwd en is de representatieve situatie per etmaalperiode aan het Activiteitenbesluit getoetst. Het akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai is gebaseerd op jaargemiddelde intensiteiten. 2.2 Planontwikkeling De ontwikkelingslocatie is gelegen in het centrum van s-hertogenbosch. Aan de noordzijde grenst de locatie aan de Zuid-Willemsvaart en aan de west- en zuidzijde aan de Tolbrugstraat en aan de oostzijde aan de Nieuwstraat. Het ontwerp betreft een stedenbouwkundige herontwikkeling van een deel van de binnenstad en omvat de realisatie van winkels, horeca, een bibliotheek/mediatheek, een hotel en woningbouw en tevens een nieuwe parkeergarage ter vervanging van de bestaande parkeergarage Q-park Tolbrug. Ook zal een busstation deel uitmaken van de ontwikkeling. De ontwikkeling zal aansluiten op de bestaande binnenstedelijke structuur waarbij meerdere monumenten zullen worden herbestemd. Uitgaande van de indicatieve planning zal met de ontwikkeling in 2015 een aanvang worden genomen en in 2020 zijn gerealiseerd. 2.3 Normstelling directe hinder Algemeen Bepalend voor de beoordeling van de geluidskwaliteit zijn het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau en het maximaal geluidniveau. In het kader van de beoordeling op basis van de milieuwetgeving is bepalend de geluidnormering uit het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer. In paragraaf zal hier nader op worden ingegaan. In het kader van een ruimtelijke onderbouwing zijn geen wettelijke normeringen vastgesteld. Bij een planologische procedure is het van belang dat een nabijgelegen milieubelastende activiteit door de nieuwe ruimtelijke ontwikkeling niet onnodig beperkt mag worden in haar activiteiten en ontwikkelingsmogelijkheden. Daarnaast dient ter plaatse van de nieuwe ruimtelijke ontwikkeling sprake te zijn van een goed woon- en leefklimaat dan wel verblijfsklimaat. Voor de beoordeling hiervan wordt in de praktijk vaak gebruik gemaakt van de richtwaarden genoemd in de

7 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 6 Handreiking industrielawaai en vergunningverlening dan wel het toetsingskader uit de VNG publicatie Bedrijven en milieuzonering. Onderstaand zal hier op worden ingegaan Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer Op 1 januari 2008 is het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (Activiteitenbesluit) in werking getreden. Dit besluit heeft onder andere het Besluit detailhandel en ambachtsbedrijven milieubeheer en het Besluit horeca-, sport- en recreatie-inrichtingen milieubeheer doen vervallen. Onder het Activiteitenbesluit valt de bibliotheek, het warenhuis, de winkels, horeca-inrichtingen en het hotel. Onderstaand is een overzicht gegeven van de geluidsvoorschriften uit het Activiteitenbesluit. In artikel 2.17 van dit besluit worden de in tabel 2.1 weergegeven grenswaarden gesteld. Tabel 2.1: Grenswaarden geluid Activiteitenbesluit. 07:00 19:00 19:00 23:00 23:00 07:00 uur L Ar,LT op de gevel van gevoelige gebouwen 50 db(a) 45 db(a) 40 db(a) L Ar,LT in in- en aanpandige gevoelige gebouwen 35 db(a) 30 db(a) 25 db(a) L Amax op de gevel van gevoelige gebouwen 70 db(a) 65 db(a) 60 db(a) L Amax in in- en aanpandige gevoelige gebouwen 55 db(a) 50 db(a) 45 db(a) De in de periode tussen en uur in tabel 2.1 opgenomen maximale geluidsniveaus (L Amax ) zijn niet van toepassing op laad- en losactiviteiten. De maximale geluidsniveaus (L Amax ), bedoeld in artikel 2.17 zijn tussen en 7.00 uur niet van toepassing ten aanzien van aandrijfgeluid van motorvoertuigen bij laad- en losactiviteiten indien: a. degene die de inrichting drijft aantoont dat het maximaal geluidsniveau (L Amax ), genoemd in tabel 2.1, niet te bereiken is door het treffen van maatregelen; en b. het niveau van het aandrijfgeluid op een afstand van 7,5 meter van het motorvoertuig niet hoger is van 65 db(a) Geluidaspecten bij ruimtelijke onderbouwing In het kader van planologische procedure dient in het afwegingsproces, naast het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau, ook de maximale geluidsniveaus als gevolg van het laden en lossen meegenomen te worden. De mogelijke hinder, of het te verwachten leefklimaat dient hierbij in beeld te worden gebracht. In de Handreiking industrielawaai en vergunningverlening staan richtwaarden voor de woonomgeving beschreven. De richtwaarden het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau zijn aangeven in tabel 2.2 en zijn gebaseerd op de typering van de woonomgeving. Tabel 2.2: Richtwaarden voor woonomgevingen. Aanbevolen richtwaarden in woonomgevingen in db(a) Aard van de woonomgeving Dag Avond Nacht Landelijke omgeving 40 db(a) 35 db(a) 30 db(a) Rustige woonwijk, weinig verkeer 45 db(a) 40 db(a) 35 db(a) Woonwijk in de stad 50 db(a) 45 db(a) 40 db(a) Gelet op het feit dat het plangebied in de binnenstad is gelegen dient de omgeving getypeerd worden als een woonwijk in de stad. De VNG publicatie Bedrijven en milieuzonering gaat uit van een tweetal omgevingstyperingen. Het omgevingstype rustige woonwijk en rustig buitengebied en het omgevingstype gemengd gebied. Het omgevingstype rustige woonwijk dient aangemerkt te worden als een locatie waar

8 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 7 uitsluitend sprake is van een woonfunctie met uitsluitend een wegenstructuur ten dienste van het plangebied en geen verstorende invloed heeft vanwege wegverkeer van nabijgelegen wegen. Bij een gemengd gebied is sprake van een vermenging van de functie wonen en andere gebruiksfuncties zoals o.a. voorzieningen, kantoren en bedrijven. Daarnaast worden woongebieden direct gelegen langs hoofdontsluitingswegen aangemerkt als gemengd gebied. In tabel 2.3 zijn de richtwaarden voor geluid voor beide omgevingstypen weergegeven. Deze richtwaarden zijn gebaseerd op het toetsingskader geluid zoals omschreven in voornoemde publicatie. Voor de plansituatie kan worden uitgegaan van het omgevingstype gemengd gebied. Tabel 2.3: Richtwaarden omgevingstype VNG publicatie. Rustige woonwijk Richtwaarde in db(a) (etmaal) Gemengd gebied Langtijdgemiddeld beoordelingsniveau 45 db(a) 50 db(a) Maximaal geluidniveau (piekgeluiden) 65 db(a) 70 db(a) Samenvattend zal er worden getoetst aan de volgende waarden: voor het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau: - 50 db(a) tussen en uur (dagperiode); - 45 db(a) tussen en uur (avondperiode); - 40 db(a) tussen en uur (nachtperiode). voor het maximaal geluidniveau wordt getoetst aan - 70 db(a) tussen en uur (dagperiode); - 65 db(a) tussen en uur (avondperiode); - 60 db(a) tussen en uur (nachtperiode). 2.4 Normstelling indirecte (geluids)hinder Met betrekking tot de beoordeling van indirecte geluidshinder als gevolg van verkeer buiten de inrichtingsgrenzen, welke in principe tot de inrichting behoort, wordt aangesloten bij de Circulaire geluidhinder veroorzaakt door het wegverkeer van en naar de inrichting; beoordeling in het kader van vergunningverlening op basis van de Wet milieubeheer, d.d. 29 februari 1996 / Nr. MBG van het Directoraat-generaal Directie Geluid en Verkeer. Op basis van de richtlijnen van deze circulaire zal met betrekking tot de aan de inrichting toe te rekenen verkeersbewegingen buiten het terrein van de inrichting, aan de volgende voorkeursgrenswaarden (equivalente geluidsniveaus L Aeq ) worden getoetst: - 50 db(a) tussen en uur (dagperiode); - 45 db(a) tussen en uur (avondperiode); - 40 db(a) tussen en uur (nachtperiode). De voorkeursgrenswaarden gelden ter plaatse van woningen van derden en andere geluidgevoelige bestemmingen. 2.5 Rekenmethode De berekeningen zijn uitgevoerd volgens de methoden uit de "Handleiding meten en rekenen industrielawaai", van De berekeningen zijn uitgevoerd met het computerprogramma Geomilieu, versie V1.71. Deze berekeningsmethodiek volgt de rekenmethode van de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, van Als standaard bodemfactor is 0 aangehouden (akoestisch harde bodem). Toegepast is de methode II.8 (berekening van overdracht) ter bepaling van de geluidsbelasting ter plaatse van toetspunten.

9 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 8 De toetspunten zijn gelegen ter plaatse van de gevel van de nabij gelegen woonbestemmingen. Als beoordelingshoogte is aan de gevelvlakken van de Zuid-Willemsvaart uitgegaan van 2,00 meter voor de begane grond en voor de verdiepingen per bouwlaag telkens 3 meter hoger. Voor de overige gevels is uitgegaan van 1,50 meter voor de begane grond en voor de verdiepingen per bouwlaag telkens 3 meter hoger. Voor de bestaande woningen is uitgegaan van de werkelijke hoogte. Om het aantal woningen per geluidklasse indicatief te kunnen bepalen zijn de toetspunten op een geschatte woningpositie geplaatst, uitgaande van een aangenomen woningbreedte van circa 7 à 7,5 meter.

10 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 9 3 AKOESTISCH ONDERZOEK PER GELUIDBELASTENDE ACTIVITEIT 3.1 Geprojecteerde parkeergarage aan de Zuid-Willemsvaart Beschrijving van de representatieve situatie Voor het aantal verkeersbewegingen van en naar de parkeergarage wordt uitgegaan van het verkeersmodel voor 2020 voor de variant met 30 km/uur op de Zuid-Willemsvaart 1 omdat verwacht mag worden dat op de Zuid-Willemsvaart, voor het aspect wegverkeerslawaai, een snelheidsmaatregel noodzakelijk zal zijn. Met betrekking tot de te onderscheiden etmaalsituaties wordt voor elke etmaalperiode de representatieve situatie beschouwd. Tevens wordt uitgegaan van werkdaggemiddelden. Op deze wijze wordt inzicht verkregen in de bovengrens van de bandbreedte van het verkeerslawaai. Het onderzoek wegverkeerslawaai (zie AGEL rapport wegverkeerslawaai GZG-terrein) geeft inzicht in de gemiddelde waarde van de geluidbelasting. De etmaalintensiteit bedraagt 3.900mvt/etmaal voor de westelijke toerit en 2.600mvt/etmaal voor de oostelijke toerit. Voor de dagperiode wordt 80% van het aantal bewegingen per etmaal als representatief beschouwd, voor de avondperiode is dat 40% en voor de nachtperiode 15%. Voor de westelijk toerit komt dit neer op: dagperiode: personenautobewegingen avondperiode: personenautobewegingen nachtperiode: 585 personenautobewegingen Voor de oostelijk toerit komt dit neer op: dagperiode: personenautobewegingen avondperiode: personenautobewegingen nachtperiode: 390 personenautobewegingen Met betrekking tot de directe hinder als gevolg van de parkeergarage worden de verkeersbewegingen beschouwd vanaf de grens van de hellingbaan naar de ondergrondse garage tot en met de ingang van de garage. Voor de directe hinder wordt voor elke etmaalperiode het langtijdgemiddelde en het maximaal geluidniveau getoetst aan de daarvoor geldende toetsingswaarde. Met betrekking tot de indirecte hinder worden de verkeersbewegingen beschouwd vanaf de grens van de hellingbaan tot het punt waar het verkeer in het heersende verkeersbeeld is opgenomen. Dit is het geval op het eind van de in- en uitvoegstroken op de Zuid-Willemsvaart Bronvermogens Bij parkeergarages zijn alleen personenauto s relevant. Voor de bronsterkte wordt uitgegaan van de emissiegetallen van het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006, Bijlage III, versie augustus Uitgegaan wordt van een akoestisch effectieve rijsnelheid van 20 km/uur. De bronsterkte bij standaard asfalt bedraagt 90 db(a). Op basis van het CROW-infoblad 965 zal in verband met de lage rijsnelheid geen geluidreductie plaatsvinden indien SMA 0/6 of stille elementenverharding ( fluisterklinkers ) wordt toegepast. Dunne deklagen type B (DGD type B) geeft een reductie van 2 db bij 30 km/uur. Voor een rijsnelheid van 20 km/uur wordt een reductie verwacht van 1 db. Voor de maximale geluidniveaus als gevolg van deze langzaam rijdende personenauto s wordt als bronsterkte 95 db(a) aangehouden. Bij het omhoog rijden van de hellingbaan zal het bronvermogen circa 2 db hoger zijn 2. Aangenomen wordt dat bij het omlaag rijden het 1 Variant alleen 30 km Zuid Willemsvaart (met nieuw GZG, afgesloten Boombrug, maatregelen sluipverkeer en knip v. Berckelstraat), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad) * 1,10 2 Bepaald op basis van de standaardrekenmethode II van het RMW 2002 bij een hellingspercentage van 10 %.

11 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 10 bronvermogen ook circa 2 db lager zal zijn. Omdat beide hellingbanen zowel een inrit als een uitrit betreft wordt hiervoor geen correctie toegepast. Voor de geluidbelasting in de toegangsopening van de parkeergarage wordt uitgegaan van een van een in de praktijk gemeten waarde van 67 db(a) bij regelmatig in- en uitrijdend verkeer. Voor een opening van 2,50 x 6,50 meter resulteert dit in een bronvermogen van 82 db(a). Per rijbaan van 3,25 meter komt dit neer op een bronvermogen van 79 db(a). Met betrekking tot de tijdsduur dat dit geluidniveau in de garage aanwezig is wordt voor de dag- en avondperiode uitgegaan van 100% en voor de nachtperiode op 30% (ca. 2,5 uur). Voor de maximale geluidniveaus als gevolg van de geluiduitstraling van de openingen wordt uitgegaan van 84 db(a) per rijbaan Rekenmodellen In de onderstaande figuren 3.1 en 3.2 is een 3D weergave van de rekenmodellen opgenomen voor directe, respectievelijk indirecte hinder. Blok 1 Blok 2 Blok 3A Blok 4 Figuur 3.1: 3D weergave rekenmodel directe hinder Parkeergarage Zuid-Willemsvaart. Blok 1 Blok 2 Blok 3A Blok 4 Figuur 3.2: 3D weergave rekenmodel indirecte hinder Parkeergarage Zuid-Willemsvaart.

12 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de toetsingswaarden voor de dag-, avond-, en nachtperiode van 50, 45 respectievelijk 40 db(a) worden overschreden. De woningen waarbij sprake is van een overschrijding van de toetsingswaarde zijn per geluidklasse in tabel 3.1 weergegeven. De berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 3. Tabel 3.1: Woningen met overschrijding toetsingswaarde per geluidklasse. Geluidklasse Dagperiode Avondperiode Nachtperiode db(a) n.v.t. n.v.t. 34 woningen Blok 1 24 woningen Blok 3A 20 woningen Blok 4 totaal 78 woningen db(a) n.v.t. 23 woningen Blok 1 27 woningen Blok 1 7 woningen Blok 2 12 woningen Blok 3A 24 woningen Blok 3A 31 woningen Blok 4 totaal 85 woningen totaal 39 woningen db(a) 26 woningen Blok 1 40 woningen Blok 1-1 woning Blok 3A 15 woningen Blok 3A totaal 27 woningen totaal 55 woningen db(a) - 1 woning Blok 1 - Totaal aantal woningen De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt voor de gevels van de nieuwe woningen 54 db(a) voor de dagperiode, 56 db(a) voor de avondperiode en 49 db(a) voor de nachtperiode. De hoogste overschrijdingen bedragen 4 db voor de dagperiode, 11 db voor de avondperiode en 9 db voor de nachtperiode. Ter oriëntatie zijn in de onderstaande figuren 3.3 t/m 3.5, per etmaalperiode, de geluidsklassen in contouren op de gevelvlakken weergegeven. Hierbij is voor de eerste 6 bouwlagen het midden van de gevel van de woningen aangeduid. groen: <41 db(a) geel: db(a) licht oranje: db(a) oranje: db(a) Figuur 3.3: Langtijdgemiddeld beoordelingsniveau dagperiode.

13 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 12 Figuur 3.4: Langtijdgemiddeld beoordelingsniveau avondperiode. Figuur 3.5: Langtijdgemiddeld beoordelingsniveau nachtperiode Geluidbeperkende maatregelen Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de geluidbelastingen als gevolg van het in- en uitrijdend verkeer van de geprojecteerde parkeergarage aan de Zuid-Willemsvaart de toetsingswaarden van het Activiteitenbesluit bij de nieuwe woningen zal overschrijden. Dit maakt een onderzoek naar geluidbeperkende voorzieningen noodzakelijk. In volgorde van prioriteit zijn de mogelijkheden hiertoe nader beschouwd. Afstandsvergroting: Het creëren van meer afstand tot de woningen is gezien de beperkte ruimte binnen het plangebied waarbij tevens een veilige verkeersafwikkeling van en naar de parkeergarage gewaarborgd dient te zijn, praktisch niet uitvoerbaar. Bronmaatregelen: Bronmaatregelen in de zin van het verlagen van de verkeersintensiteiten is gezien de functie van de parkeergarage geen doelmatige maatregel. Met betrekking tot het verlagen van het bronvermogen van personenauto s zijn er op nationaal en internationaal niveau ontwikkelingen gaande. In dat kader kan worden verwacht dat in de toekomst het motorgeluid lager zal gaan worden. Voor de planontwikkeling zelf kan dit niet als maatregel worden gezien.

14 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 13 Het toepassen van een stil wegdek kan als een geluidbeperkende maatregel worden beschouwd. Het effect is echter bij lagere snelheden zeer beperkt (zie paragraaf 3.1.2). Overdrachtsmaatregelen In verband met de berekende overschrijdingen is het overkappen van de hellingbanen als geluidbeperkende maatregel nader uitgewerkt. Voor de overkapping wordt uitgegaan van een, akoestisch gezien, lichte wand- en dakconstructie welke is opgebouwd uit glas en staal. De afmetingen van de overkapping is sterk gebonden aan de ruimtelijke inrichting van de Zuid- Willemsvaart. Uitgaande van de inrichtingstekening van de Zuid-Willemsvaart T-V0-WE-013A-V3.0 komt de lengte op 44 meter en de breedte op 7,50 meter. Voor de hoogte wordt uitgegaan van 2,50 meter. Met betrekking tot het glas wordt uitgegaan van gelamineerd glas met een totale dikte van 13 mm (SGG Stadip 66.2). Op basis van de afmetingen en de geluidwerende eigenschappen van het glas zijn de bronsterktes van de wanden en het dak bepaald (bijlage 2). De geluidafstraling wordt gemodelleerd als een aantal puntbronnen waarbij voor het dak en de langswanden het geluidafstralend vlak in 4 deelvlakken wordt opgesplitst. De bronsterkte wordt daarvoor met -6 db gecorrigeerd. Aanvullend worden de toegangen aan de zijde van de woonblokken voorzien van een eenzijdig luifelscherm met een tophoogte van 2,50 meter. De lengte van deze luifelschermen is 10 meter voor de westelijke ingang en 20 meter voor de oostelijke ingang. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de toetsingswaarden voor de avond- en nachtperiode van 45 respectievelijk 40 db(a) met 2 db worden overschreden. De woningen waarbij sprake is van een overschrijding van de toetsingswaarde zijn per geluidklasse in tabel 3.2 weergegeven. De berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 3. Tabel 3.2: Woningen met overschrijding toetsingswaarde per geluidklasse. Geluidklasse Dagperiode Avondperiode Nachtperiode db(a) n.v.t. n.v.t. 2 woningen Blok db(a) n.v.t. 3 woningen Blok db(a) db(a) Totaal aantal woningen De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt voor de gevels van de nieuwe woningen 47 db(a) voor de dagperiode, 47 db(a) voor de avondperiode en 42 db(a) voor de nachtperiode. De hoogste overschrijdingen bedragen 2 db voor de avondperiode (bij 1 woning) en 2 db voor de nachtperiode (bij 1 woning). Ter oriëntatie zijn in de onderstaande figuren 3.6 t/m 3.8, per etmaalperiode, de geluidsklassen in contouren op de gevelvlakken weergegeven. Hierbij is voor de eerste 6 bouwlagen het midden van de gevel van de woningen aangeduid. groen: <41 db(a) geel: db(a) licht oranje: db(a) oranje: db(a)

15 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 14 Figuur 3.6: LAeq dagperiode. Figuur 3.7: LAeq avondperiode. Figuur 3.8: LAeq nachtperiode.

16 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad Directe hinder, maximaal geluidniveau Uitgaande van de situatie waarbij afschermende maatregelen zijn getroffen zijn de geluidbelastingen als gevolg van de maximale geluidniveaus bepaald. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de toetsingswaarden voor de dag-, avond-, en nachtperiode van 70, 65 respectievelijk 60 db(a) niet worden overschreden. De hoogst berekende waarde bedraagt 51 db(a) voor de dag-, avond- en nachtperiode Indirecte hinder Uitgaande van de situatie waarbij afschermende maatregelen zijn getroffen zijn de geluidbelastingen als gevolg van indirecte hinder bepaald. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de voorkeursgrenswaarden voor de dag-, avond-, en nachtperiode van 50, 45 respectievelijk 40 db(a) worden overschreden. De woningen waarbij sprake is van een overschrijding zijn per geluidklasse in tabel 3.3 weergegeven. De berekeningsresultaten zijn in bijlage 3 opgenomen. Tabel 3.3: Woningen met overschrijding voorkeursgrenswaarde per geluidklasse. Geluidklasse Dagperiode Avondperiode Nachtperiode db(a) n.v.t. n.v.t. 22 woningen Blok 1 18 woningen Blok 4 totaal 40 woningen db(a) n.v.t. 26 woningen Blok 1 3 woningen Blok 1 44 woningen Blok 4 totaal 70 woningen db(a) 3 woningen Blok 1 9 woningen Blok db(a) Totaal aantal woningen De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt voor de gevels van de nieuwe woningen 52 db(a) voor de dagperiode, 54 db(a) voor de avondperiode en 47 db(a) voor de nachtperiode. De hoogste overschrijdingen bedragen 2 db voor de dagperiode, 9 db voor de avondperiode en 7 db voor de nachtperiode. Ter oriëntatie zijn in de onderstaande figuren 3.9 t/m 3.11, per etmaalperiode, de geluidsklassen in contouren op de gevelvlakken weergegeven. Voor de kleurcodering wordt verwezen naar paragraaf Figuur 3.9: LAeq dagperiode.

17 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 16 Figuur 3.10: LAeq avondperiode. Figuur 3.11: LAeq nachtperiode Beoordeling Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau: In verband met overschrijdingen van de toetsingswaarden voor directe hinder zijn in paragraaf de mogelijkheden voor het treffen van geluidbeperkende maatregelen nader uitgewerkt. Hierbij blijken afschermende maatregelen het meest doelmatig. Bij toepassing hiervan blijkt dat de toetsingswaarden voor de avondperiode bij 3 woningen wordt overschreden met een hoogst berekende waarde van 47 db(a) bij 1 woning en voor de nachtperiode bij 2 woningen met een hoogst berekende waarde van 42 db(a) bij 1 woning. De hoogste overschrijdingen bedragen 2 db voor de avondperiode (bij 1 woning) en 2 db voor de nachtperiode (bij 1 woning). In verband met het beperkt aantal woningen waarbij een overschrijding plaatsvindt en de beperkte overschrijding van maximaal 2 db bij 2 woningen kan, indien het maximaal toelaatbaar binnenniveau kan worden gewaarborgd, worden gemotiveerd dat hogere waarden acceptabel zullen zijn. Hogere waarden kunnen middels maatwerkvoorschriften worden vastgesteld. Directe hinder, maximaal geluidniveau: Uitgaande van de situatie waarbij afschermende maatregelen zijn getroffen worden de toetsingswaarden niet overschreden.

18 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 17 Indirecte hinder: Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de geluidbelastingen als gevolg van het verkeer van en naar de parkeergarage de voorkeursgrenswaarden bij de nieuwe woningen zal overschrijden. Aanvullend op de reeds meegenomen geluidbeperkende maatregelen kunnen maatregelen aan het wegdek worden getroffen. Het effect is echter bij lagere snelheden zeer beperkt (zie paragraaf 3.1.2) en bedraagt maximaal bij toepassing van DGD-asfalt type B circa 1 db. De maximaal toelaatbare binnenniveaus voor de dag-, avond- en nachtperiode bedragen respectievelijk 35, 30 en 25 db(a) zodat de karakteristieke geluidwering van de gevel bij de hoogst belaste woning minimaal 24 db dient te bedragen. Hierbij is de avondperiode maatgevend. Met betrekking tot de bestaande woningen in het woonblok aansluitend op blok 1, is te verwachten dat de geluidbelastingen in dezelfde orde van grootte zullen liggen als voor de nieuwe woningen is berekend. Nader onderzoek dient uit te wijzen of de karakteristieke geluidwering van de gevel van deze woningen voldoende is om aan het maximaal toelaatbaar binnenniveau te voldoen. Er kan worden geconcludeerd dat de parkeergarage, na het treffen van afschermende maatregelen, alsmede door het vaststellen van maatwerkvoorschriften in principe aan de normstelling kan voldoen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat gevelmaatregelen voor woningen in blok 1 en blok 4 noodzakelijk zullen zijn en mogelijk ook bij een aantal bestaande woningen in het woonblok aansluitend op blok Bestaande parkeergarage Arena aan de Tolbrugstraat Beschrijving van de representatieve situatie Voor het aantal verkeersbewegingen van en naar de parkeergarage wordt uitgegaan van het verkeersmodel voor 2020 voor de variant met 30 km/uur op de Zuid-Willemsvaart 3. Het aantal voertuigbewegingen voor de Tolbrugstraat bedraagt mvt/etmaal. Daarvan zijn 90% personenauto s ten behoeve van de parkeergarage, ofwel mvt. Per in- c.q. uitrit bedraagt de etmaalintensiteit derhalve personenauto s. Met betrekking tot de te onderscheiden etmaalsituaties wordt voor elke etmaalperiode de representatieve situatie beschouwd. Voor de dagperiode bedraagt deze 80%, voor de avondperiode 40% en voor de nachtperiode 15% van het aantal bewegingen per etmaal. In aantallen komt dit neer op: dagperiode: personenautobewegingen avondperiode: 540 personenautobewegingen nachtperiode: 203 personenautobewegingen dagperiode: personenautobewegingen Met betrekking tot de directe hinder als gevolg van de parkeergarage worden de verkeersbewegingen beschouwd vanaf de grens van de hellingbaan naar de ondergrondse garage tot en met de ingang c.q. uitgang van de parkeergarage. Met betrekking tot de indirecte hinder als gevolg van de parkeergarage worden de verkeersbewegingen beschouwd vanaf de grens van de hellingbaan tot het punt waar het verkeer in het heersende verkeersbeeld is opgenomen. Dit punt ligt bij de aansluiting van de Tolbrugstraat op de Zuid-Willemsvaart. 3 Variant alleen 30 km Zuid Willemsvaart (met nieuw GZG, afgesloten Boombrug, maatregelen sluipverkeer en knip v. Berckelstraat), doorgaand verkeer (geen relatie met binnenstad) * 1,10

19 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad Bronvermogens Voor de gehanteerde bronvermogens wordt verwezen naar paragraaf Omdat de in- en uitrit over gescheiden hellingbanen plaatsvindt is voor het bronvermogen van de personenauto s voor de inrit 88 db(a) aangehouden en voor de uitrit 92 db(a). Met betrekking tot de bronsterkte van personenauto s voor indirecte hinder als gevolg van het verkeer van en naar de parkeergarage op de Tolbrugstraat, wordt uitgegaan van een akoestisch effectieve rijsnelheid van gemiddeld 25 km/uur zodat het emissiegetal voor het bronvermogen op 92 db(a) uitkomt Rekenmodellen In de onderstaande figuren 3.12 en 3.13 is een 3D weergave van de rekenmodellen opgenomen voor directe, respectievelijk indirecte hinder. Blok 6 Blok 5 Figuur 3.12: 3D weergave rekenmodel directe hinder Parkeergarage Arena. Blok 6 Blok 2 Blok 5 Blok 1 Figuur 3.13: 3D weergave rekenmodel indirecte hinder Parkeergarage Arena Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de toetsingswaarden voor de avond-, en nachtperiode van 45, respectievelijk 40 db(a) worden overschreden. De woningen waarbij sprake is van een overschrijding van de toetsingswaarde zijn per geluidklasse in tabel 3.4 weergegeven. De berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 4.

20 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 19 Tabel 3.4: Woningen met overschrijding toetsingswaarde per geluidklasse. Geluidklasse Dagperiode Avondperiode Nachtperiode db(a) n.v.t. n.v.t. 4 woningen Blok 6 9 bestaande woningen totaal 13 woningen db(a) n.v.t. 7 woningen Blok 5-8 woningen Blok 6 7 bestaande woningen totaal 22 woningen db(a) - 3 bestaande woningen db(a) db(a) - - Totaal aantal woningen De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt voor de gevels van de nieuwe woningen 50 db(a) voor de dagperiode, 52 db(a) voor de avondperiode en 45 db(a) voor de nachtperiode. De hoogste overschrijdingen bedragen 1 db voor de dagperiode, 7 db voor de avondperiode en 5 db voor de nachtperiode Geluidbeperkende maatregelen Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de geluidbelastingen als gevolg van het in- en uirijdend verkeer van de parkeergarage Arena de toetsingswaarden van het Activiteitenbesluit bij 15 nieuwe woningen zal overschrijden. Daarnaast vinden er ook bij 9 bestaande woningen overschrijdingen plaats. Dit maakt een onderzoek naar geluidbeperkende voorzieningen noodzakelijk. In volgorde van prioriteit zijn de mogelijkheden hiertoe nader beschouwd. Afstandsvergroting: Het creëren van meer afstand tot de woningen is gezien de beschikbare beperkte ruimte binnen het plangebied stedenbouwkundig niet gewenst. Bronmaatregelen: Bronmaatregelen in de zin van het verlagen van de verkeersintensiteiten is gezien de functie van de parkeergarage geen doelmatige maatregel. Met betrekking tot het verlagen van het bronvermogen van personenauto s zijn er op nationaal en internationaal niveau ontwikkelingen gaande. In dat kader kan worden verwacht dat in de toekomst het motorgeluid lager zal gaan worden. Voor de planontwikkeling zelf kan dit niet als maatregel worden gezien. Het toepassen van een stil wegdek kan als een geluidbeperkende maatregel worden beschouwd. Het effect is echter bij lagere snelheden zeer beperkt (zie paragraaf 3.1.2). Overdrachtsmaatregelen In verband met de berekende overschrijdingen is het overkappen van de hellingbanen als geluidbeperkende maatregel nader uitgewerkt. De afmetingen van de overkapping is sterk gebonden aan de ruimtelijke inrichting van de Tolbrugstraat. Uitgegaan wordt van het overkappen van de bestaande hellingbanen.voor de overkapping wordt uitgegaan van een, akoestisch gezien, lichte wand- en dakconstructie welke is opgebouwd uit glas en staal, gemonteerd op de bestaande borstwering. De overkappingen hebben een lengte van 22 meter en een breedte 3,50 meter. Voor de hoogte wordt uitgegaan van 2,50 meter. Met betrekking tot het glas wordt uitgegaan van gelamineerd

21 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 20 glas met een totale dikte van 13 mm (SGG Stadip 66.2). Uitgaande van de berekende bronsterktes van de overkappingen voor de geprojecteerde parkeergarage aan de Zuid- Willemsvaart mag worden aangenomen dat de geluidbijdrage als gevolg van de geluidafstraling van de wanden en het dak van de overkappingen voor de woningen als akoestisch niet relevant kunnen worden beschouwd. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de toetsingswaarden voor de avond- en nachtperiode worden overschreden. De woningen waarbij sprake is van een overschrijding van de toetsingswaarde zijn per geluidklasse in tabel 3.5 weergegeven. De berekeningsresultaten zijn opgenomen in bijlage 3. Tabel 3.5: Woningen met overschrijding toetsingswaarde per geluidklasse. Geluidklasse Dagperiode Avondperiode Nachtperiode db(a) n.v.t. n.v.t. 2 woningen Blok 6 2 bestaande woningen totaal 4 woningen db(a) n.v.t. 3 woningen Blok 6-2 bestaande woningen totaal 5 woningen db(a) db(a) db(a) - - Totaal aantal woningen De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt voor de gevels van de nieuwe woningen 46 db(a) voor de dagperiode, 46 db(a) voor de avondperiode en 41 db(a) voor de nachtperiode. De overschrijdingen vinden bij 3 nieuwe woningen plaats. De hoogste overschrijding bedraagt daarbij 1 db voor de avond- en nachtperiode. Bij de bestaande woningen bedragen de hoogste geluidbelastingen 49 db(a) voor de dagperiode, 49 db(a) voor de avondperiode en 44 db(a) voor de nachtperiode. De overschrijdingen vinden bij 2 bestaande woningen plaats. De hoogste overschrijding bedraagt daarbij 4 db voor de avond- en nachtperiode Directe hinder, maximaal geluidniveau Uitgaande van de situatie waarbij afschermende maatregelen zijn getroffen zijn de geluidbelastingen als gevolg van de maximale geluidniveaus bepaald. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de toetsingswaarden voor de dag-, avond-, en nachtperiode van 70, 65 respectievelijk 60 db(a) niet worden overschreden. De hoogst berekende waarde bedraagt 49 db(a) voor de dag-, avond- en nachtperiode Indirecte hinder Uitgaande van de situatie waarbij afschermende maatregelen zijn getroffen zijn de geluidbelastingen als gevolg van indirecte hinder bepaald. Uit de berekeningsresultaten blijkt dat de voorkeursgrenswaarden voor de dag-, avond-, en nachtperiode van 50, 45 respectievelijk 40 db(a) worden overschreden. De woningen waarbij sprake is van een overschrijding zijn per geluidklasse in tabel 3.6 weergegeven. De berekeningsresultaten zijn in bijlage 4 opgenomen.

22 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 21 Tabel 3.6: Woningen met overschrijding van de voorkeursgrenswaarde per geluidklasse. Geluidklasse Dagperiode Avondperiode Nachtperiode db(a) n.v.t. n.v.t. 8 bestaande woningen db(a) n.v.t. 9 bestaande woningen 1 woningen Blok 1 4 woningen Blok 2 totaal 9 woningen totaal 5 woningen db(a) 3 woningen Blok 2 1 bestaande woning 24 woningen Blok 1 22 woningen Blok 2 8 woningen Blok 5 25 woningen Blok 6 5 bestaande woningen totaal 2 woningen totaal 1 woning totaal 84 woningen db(a) 22 woningen Blok 1 12 woningen Blok 1 2 woningen Blok 5 22 woningen Blok 2 9 woningen Blok 2 2 bestaande woningen 6 woningen Blok 5 3 woningen Blok 5 20 woningen Blok 6 10 woningen Blok 6 3 bestaande woningen 1 bestaande woning totaal 73 woningen totaal 42 woningen totaal 4 woningen db(a) 3 woningen Blok 1 13 woningen Blok 1-1 woning Blok 2 10 woning Blok 2 4 woningen Blok 5 7 woningen Blok 5 5 woningen Blok 6 15 woningen Blok 6 4 bestaande woningen 5 bestaande woningen totaal 17 woningen totaal 50 woningen Totaal aantal woningen De hoogst berekende geluidbelasting bedraagt voor de gevels van de nieuwe woningen 62 db(a) voor de dagperiode, 63 db(a) voor de avondperiode en 56 db(a) voor de nachtperiode. Bij de bestaande woningen bedragen de hoogste geluidbelastingen 61 db(a) voor de dagperiode, 63 db(a) voor de avondperiode en 56 db(a) voor de nachtperiode. De hoogste overschrijding bedraagt bij de nieuwe en bestaande woningen 11 db voor de nachtperiode Beoordeling Directe hinder, langtijdgemiddeld beoordelingsniveau: In verband met overschrijdingen van de toetsingswaarden voor directe hinder zijn in paragraaf de mogelijkheden voor het treffen van geluidbeperkende maatregelen nader uitgewerkt. Hierbij blijken afschermende maatregelen het meest doelmatig. Bij toepassing hiervan blijkt dat de toetsingswaarden voor de avondperiode bij 3 nieuwe woningen wordt overschreden met een 1 db voor de avond- en nachtperiode. Bij de bestaande woningen vinden bij 2 woningen overschrijdingen plaats. De hoogste overschrijding bedraagt daarbij 4 db voor de avond- en nachtperiode. In verband met het beperkt aantal woningen waarbij een relatief beperkte overschrijding plaatsvindt kan, indien het maximaal toelaatbaar binnenniveau wordt gewaarborgd, worden gemotiveerd dat hogere waarden acceptabel zullen zijn. Hogere waarden kunnen middels maatwerkvoorschriften worden vastgesteld. Nader onderzoek dient uit te wijzen of de karakteristieke geluidwering van de gevel van de bestaande woningen voldoende is om aan het maximaal toelaatbaar binnenniveau te voldoen.

23 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 22 Directe hinder, maximaal geluidniveau: Uitgaande van de situatie waarbij afschermende maatregelen zijn getroffen worden de toetsingswaarden niet overschreden. Indirecte hinder: Uit de berekeningsresultaten blijkt dat als gevolg van het verkeer van en naar de parkeergarage de geluidbelastingen bij de nieuwe woningen de voorkeursgrenswaarden zullen overschrijden. Om de geluidbelastingen te verlagen zijn in de relatief smalle Tolbrugstraat afschermende maatregelen niet gewenst. In principe kunnen maatregelen aan het wegdek worden getroffen. Het effect is echter bij lagere snelheden zeer beperkt (zie paragraaf 3.1.2) en bedraagt bij toepassing van DGD-asfalt type B circa 1 db. De maximaal toelaatbare binnenniveaus voor de dag-, avond- en nachtperiode bedragen respectievelijk 35, 30 en 25 db(a) zodat de karakteristieke geluidwering van de gevel bij de hoogst belaste woning minimaal 33 db dient te bedragen. Hierbij is de avondperiode maatgevend. Met betrekking tot de bestaande woningen geldt eenzelfde waarde voor de geluidwering. Nader onderzoek dient uit te wijzen of de karakteristieke geluidwering van de gevel van deze woningen voldoende is om aan het maximaal toelaatbaar binnenniveau te voldoen. Er kan worden geconcludeerd dat de parkeergarage, na het treffen van afschermende maatregelen, alsmede door het vaststellen van maatwerkvoorschriften in principe aan de wettelijke normstelling kan voldoen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat gevelmaatregelen bij de nieuwe woningen in de Tolbrugstraat noodzakelijk zullen zijn en mogelijk ook bij de bestaande woningen. 3.3 Stallinggarages woonblokken De stallinggarages van de woonblokken betreffen inpandige garages. De geluidemissie als gevolg van deze garage beperkt zich tot de geluiduitstraling van de toegangsopeningen. Geadviseerd wordt om bij de architectonische uitwerking te toegangsopeningen zodanig vorm te geven dat de afscherming van de toegangsopening in de richting van de woningen maximaal zal zijn. Het toepassen van bijvoorbeeld luifels boven de entrees geven een zekere afscherming naar bovenliggende woningen. Hierdoor kan worden aangenomen dat genoemd bronvermogen niet zal leiden tot geluidoverlast naar erboven gesitueerde woningen. 3.4 Busstation c.q. bushaltes aan de Zuid-Willemsvaart De geluidbelastingen als gevolg van de verkeersbewegingen van het busstation zijn in het kader van een goede ruimtelijke ordening bij het aspect wegverkeerslawaai beschouwd (zie AGEL rapport wegverkeerslawaai GZG-terrein). De geluidbelastingen zijn in dat onderzoek gecumuleerd met de overige wegverkeersbronnen en getoetst aan de normstelling van de Wet geluidhinder. Hierbij is uitgegaan van de huidige en de toekomstige representatieve situatie voor het busstation. In het rekenmodel voor wegverkeerslawaai zijn de busbewegingen berekend met een bronvermogen welke behoort bij een snelheid van 30 km/uur. Omdat de gemiddelde snelheid ter plaatse van de halte veel lager zal liggen zijn hiermee de geluidsverhogingen als gevolg van het optrekken van de bussen per saldo in de geluidemissie verdisconteerd.

24 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad Bevoorrading voorzieningen Beschrijving van de representatieve situatie Binnen de planontwikkeling is er sprake van meerdere functies waarbij sprake is van bevoorrading. De routering binnen het plangebied vindt plaats via de Tolbrugstraat. In figuur 3.14 is de routering binnen het plangebied weergegeven. De bevoorrading van winkels, horeca, hotels en bibliotheek middels vrachtwagens wordt mogelijk gemaakt binnen venstertijden. Buiten venstertijden is het gebied alleen toegankelijk voor kleinschalig expeditieverkeer B 06 03A 08 03B Figuur 3.14: Bevoorradingsroutes binnen het plangebied. In tabel 3.7 is een overzicht opgenomen van een schatting van het aantal voertuigbewegingen per bouwblok. De schatting is gebaseerd op kentallen van de CROW publicaties 256 verkeersgeneratie woon- en werkgebieden en 272 Verkeersgeneratie voorzieningen, alsmede op ervaringscijfers binnen de gemeente s-hertogenbosch. Met betrekking tot de bevoorradingstransporten van het warenhuis is uitgegaan van aangeleverde informatie vanuit het VOF GZG. Met betrekking tot de verhouding vrachtwagens / bestelwagens wordt ervan uitgegaan dat circa 1/3 van de leveringen met vrachtwagens plaats zal vinden.

25 D01 Akoestisch onderzoek geluidbelastende activiteiten GZG-terrein 3 december2010 te s-hertogenbosch blad 24 Tabel 3.7: Overzicht schattingscijfers aantal leveringen per etmaal uitgesplitst per bouwblok en transporttype. Aantal leveringen per dag Bibliotheek Warenhuis Winkels Horeca Hotel Apotheek Bouwblok Functie totaal vrachtwagens bestelwagens totaal vrachtwagens bestelwagens totaal vrachtwagens bestelwagens totaal vrachtwagens bestelwagens totaal vrachtwagens bestelwagens totaal vrachtwagens bestelwagens 3B bibliotheek warenhuis winkels horeca winkels en restaurant winkels en wonen winkel winkels en wonen winkel en hotel apotheek Totaal aantal leveringen Leveringen met koeling Omdat de bevoorradingsroutes en laad- en losplaatsen op korte afstand van woningen zijn gesitueerd wordt verondersteld dat de bevoorrading uitsluitend in de dagperiode plaats zal vinden om knelpuntsituaties te beperken. In verband met de grote verscheidenheid van de voorzieningen binnen het plangebied waarbij ook het aantal winkels en horecabestemmingen nog niet is vastgesteld, is de akoestische situatie voor elke inrichting apart nog niet te bepalen. De meest relevante laad- en losplaatsen bevinden zich bij de bouwblokken 8, 18, 11, 12 en 13 waarbij bouwblok 8 (warenhuis), in relatie tot het aantal bezoekende vrachtwagens en de routering, als representatief voor de overige laad- en loslocaties kan worden beschouwd. Onderstaand is de akoestische situatie met betrekking tot directe en indirecte hinder als gevolg van de bevoorrading van het warenhuis nader beschouwd en aan de normstelling getoetst Representatieve situatie bevoorrading warenhuis Het warenhuis voorziet in een bruto oppervlak van m 2 en zal zowel door vrachtwagens met oplegger als door enkelvoudige vrachtwagens worden bevoorraad. Op basis van verstrekte jaargegevens voor een filiaal met een oppervlak van m 2 is uit het gemiddelde aantal bezoekende vrachtwagens, het representatieve aantal herleid. Indien alleen vrachtwagens met een laadcapaciteit van stuks goederen worden gebruikt bedraagt het gemiddelde aantal vrachtwagens per week 8,4. Bij een laadcapaciteit van stuks bedraagt het gemiddelde aantal vrachtwagens 4,2 per week. Als representatief aantal voor een dag wordt