GEMEENTE VA LKE SWAARD

Transcriptie

1 V de GEMEENTE VA LKE SWAARD Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard \ \ \ Hofnar 15 Postbus GA Valkenswaard T (040) F (040) emeenteoval enswaard.nl Uw kenmerk Kenmerk Onderwerp Behandeld door Bijlage(n) Datum hheijerman / totstandko ing nieuwe sportvisie mei 2017 Geacht raadslid, Met deze brief wordt u geïnformeerd over de manier waarop er gewerkt gaat worden aan de nieuwe sportvisie. Aanleiding Het laatste document waarin de visie op sport en bewegen is vastgelegd dateert uit De ontwikkelingen op het gebied van sport en bewegen vragen om een herijking van het beleid. Een belangrijke ontwikkeling is dat sport steeds meer (nog meer dan voorgaande jaren) wordt ingezet als middel. Dat wil zeggen dat sport en bewegen ook een bijdrage kan leveren aan thema s als gezondheid, maatschappelijke betrokkenheid en veiligheid. In deze brief staat op hoofdlijnen welke stappen worden ondernomen, op inhoud en proces, om tot een nieuwe sportvisie te komen. In de startnotitie (bijlage 1, kenmerk /247988) staat dit verder uitgewerkt. In het najaar van 2017 is de nieuwe sportvisie gereed. Inhoud Met de totstandkoming van de sportvisie moeten keuzes worden gemaakt: naar welke onderwerpen moet de meeste aandacht uit gaan en hoe wordt hier inhoud aangegeven? Landelijk ontwikkelingen, bestaand lokaal beleid en de lokale praktijk worden gebruikt om deze afweging te maken. De toekomstvisie van Valkenswaard is leidend geweest om kaders te scheppen voor het vetrekpunt. Sociale cohesie, innovatie en leisure & pleasure zijn onderwerpen die direct in verbinding staan met sport en bewegen. De komende periode wordt gebruikt om te bepalen welk beleid er moet komen binnen deze pijlers. Dit beleid komt tot stand door in het vervolgtraject, samen met het maatschappelijk veld, voor uit te kijken. Proces De nieuwe sportvisie wordt in 2017 gerealiseerd middels een traject waarbij overheids- en burgerparticipatie van belang zijn.

2 Tijdens de eerste bijeenkomst, die voor de zomer plaatsvindt, wordt een uitvraag gedaan voor een werkgroep. De leden van de werkgroep wordt gevraagd om mee te denken, niet alleen vanuit een eigen aandachtsgebied, over de inhoud. De totstandkoming is een open proces: resultaten worden gedurende de totstandkoming van de nieuwe sportvisie gedeeld met het veld. Het eindresultaat is een sportvisie, waarvoor de benodigde informatie breed is opgehaald, die recht doet aan al het moois dat plaatsvindt in Valkenswaard op het gebied van sport en bewegen. Dan gaat het natuurlijk om de sportbeoefening, de inzet van de vrijwilligers en om de mooie kansen die sport biedt in combinatie met andere beleidsterreinen. Vertrouwende u hiermee naar behoren te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Namens burgemeester en wethouders van Valkenswaard Drs. P. van Schuylenburg Teammanager Sociaal Economisch Beleid

3 Bijlage 1 Startnotitie: Visiedocument sport en bewegen Valkenswaard Kenmerk / April Inleiding Deze notitie is het startpunt voor de ontwikkeling van een nieuwe sport- en beweegvisie (verder aangeduid als sportvisie) voor de gemeente Valkenswaard. Het laatste document waarin de visie op sport en bewegen is vastgelegd dateert uit De ontwikkelingen op het gebied van sport en bewegen vragen om een herijking van het beleid. Een belangrijke ontwikkeling is dat sport steeds meer (nog meer dan voorgaande jaren) wordt ingezet als middel, het nieuwe beleid versterkt deze ontwikkeling en geeft aan hoe hier de komende jaren invulling aan wordt gegeven. 1. Visie en ambitie Met de nieuwe sportvisie wordt ook beoordeeld of de huidige visie en ambitie, afkomstig uit het beleidsdocument van 2011, aangepast moeten worden. De huidige visie en ambitie zijn: Visie Valkenswaard is een gemeente waar het beoefenen en beleven van sport voor jong en oud een belangrijke kwaliteit is in het leven, waar haar inwoners via sport meedoen aan de samenleving en zich via sport kunnen ontplooien en ontwikkelen. Dit betekent dat sportprestaties, sportbeleving en een actieve gezonde leefstijl naast elkaar kunnen en mogen bestaan. Ambitie De ambities zoals deze in 2011 omschreven zijn sloten destijds aan bij de ambities uit het Olympisch Plan % van de Valkenswaardse bevolking is in 2016 minimaal 5 dagen in de week sportief actief.2 2. In 2016 kent Valkenswaard een sociaal klimaat waarin bewoners met plezier samenleven en waarin sportverenigingen iets bijdragen aan onze lokale samenleving. 3. In 2016 is voor wat betreft de Valkenswaardse bevolking meer sprake van kenmerken van een gezonde bevolking: vitalere ouderen, minder mensen met overgewicht en fitte werknemers. 2. Pijlers voor de toekomst Pijlers: Sportstimulering, sociale cohesie, innovatie en leisure & pleasure. De laatste decennia wordt sport steeds meer ingezet als middel om beleidsdoelstellingen te bereiken. Het beleidsterrein sport en bewegen heeft dan ook raakvlakken met diverse beleidsterreinen. In deze startnotitie wordt uitgegaan van een integraal sportbeleid: de manieren waarop sport in verbinding staat met andere beleidsterreinen zijn benoemd. Met de totstandkoming van de sportvisie moeten keuzes worden gemaakt: naar welke onderwerpen moet de meeste aandacht uit gaan en hoe wordt hier inhoud aangegeven? Landelijk ontwikkelingen, bestaand lokaal beleid en de lokale praktijk worden gebruikt 1 NOC*NSC, Olympisch Plan 2028, mei Voor een omschrijving van sportief actief zijn verwijzen we naar de Nederlandse orm gezond Bewegen. Zie daarvoor bijlage 1 1

4 om deze afweging te maken. De bijdrage die beleidsmedewerkers van o.a. jeugd, WMO en participatie leveren aan de sportvisie is essentieel. Voor de indeling van deze startnotitie zijn de pijlers uit de Toekomstvisie 2030 aangehouden: Sociale cohesie, Innovatie en Leisure & Pleasure. Deze uitgangspunten zijn bijna 1 op 1 gelijk aan de modellen die de VSG (Vereniging Sport en Gemeenten) aanbiedt om inhoud te geven aan gemeentelijk sportbeleid (bijlage 3), aanvullend op het basismodel sportstimulering. Gezamenlijk vormen deze pijlers het integrale beleid. Onder de pijlers staat een korte omschrijving van de huidige situatie en staan vragen die in het vervolgtraject samen met het maatschappelijk veld beantwoord moeten worden. 2.1 Sportstimulering (sportstimuleringsmodel) De centrale bouwstenen van sportstimulering zijn het sportstimuleringsbeleid en het accommodatiebeleid. Sportstimuleringsbeleid Om te kunnen sporten, moet sporten mogelijk gemaakt worden. Het particuliere initiatief vervult daarin een grote rol: de ruim 100 sportverenigingen in Valkenswaard, de scholen die bewegingsonderwijs aanbieden, de buurtsportmedewerkers, de groepen Meer Bewegen Voor Ouderen, de commerciële sportaanbieders, de maneges, Stayokay en vele anderen. Het werk dat deze organisaties leveren, wordt voor bijna 90 procent verricht door vrijwilligers. Samen vormen zij voor een groot deel het maatschappelijk kapitaal van Valkenswaard. Niet in euro's uit te drukken, maar wei van onschatbare waarde. o Vrijwilligers in de sport zijn essentieel om wijkinitiatieven en sportverenigingen mogelijk te maken. Waar hebben zij de komende jaren behoefte aan? De aandacht die er was en is voor specifieke doelgroepen blijft een belangrijke plek innemen binnen het sportstimuleringsbeleid. Het gaat dan om jeugd, senioren en mensen met een beperking. Het nieuwe subsidiebeleid, dat in december 2015 is vastgesteld, richt zich ook op deze groepen. In paragraaf 2.2 (sociale cohesie) wordt dit onderwerp (aandacht voor specifieke doelgroepen) verder uitgewerkt. Er wordt binnen sport 3.7 fte aan buurtsportcoaches ingezet. Deze worden deels ingezet om de koppeling te maken met het onderwijs (sportstimulering) en deels met de WMO en jeugd (sociale cohesie). o Sluit de verdeling van de inzet van de buurtsportcoaches aan op de vraag? Accommodatiebeleid De belangrijkste ontwikkeling, die de behoefte van inwoners van Valkenswaard beïnvloedt, is dat de gemiddelde leeftijd van de inwoners steeds verder toeneemt (vergrijzing). Dit is vanzelfsprekend ook van invloed op de sport- en beweegbehoefte en daarbij behorende aspecten: dat het aanbod minder belastend is, dichtbij huis is en er een sociaalelement in/ gekoppeld aan het aanbod is, wordt belangrijker. Voor de toekomst is het van belang om na te gaan of het huidige sportaccommodatiebestand ook voldoende voorziet in de wensen en behoefte van senioren. Een van de spanningsvelden kan bijvoorbeeld zijn, en dat moet onderzocht worden, of er meer behoefte is aan kleinschalige multifunctionele (sport/ bewegen, cultuur, ontmoeting) accommodaties en minder aan grote sportaccommodaties voor mono-gebruik. In de accommodatiebehoefte dient sport een meerjarenperspectief te creëren om, in afstemming met vastgoed, aan behoefte te kunnen voorzien. Een aantal zaken zullen voor de vastgoedbehoefte van cruciaal belang zijn (te denken valt aan bettingscijfers en prognoses, trends). Die moeten geborgd worden in lange termijn visie voor sport en afgestemd op het daarvoor beschikbare vastgoed en vastgoedbeleid en benodigde voorzieningen vanuit vastgoed. In de lange termijn visie wordt ook opgenomen hoe voldaan kan worden aan de taakstelling 'optimaliseren verhuur sport van ,-. 2

5 In 2017 is het Meerjaren Investeringsplan (MIP) buitensportaccommodaties opgesteld. Hiermee is inzichtelijk gemaakt welke middelen nodig zijn om de gemeentelijke buitensportaccommodaties in stand te kunnen houden. Jaarlijks zal via de Nota Kaders aangegeven worden welk budget hiervoor beschikbaar moet worden gesteld. Het MIP is input voor het maatschappelijk vastgoed beleid dat in 2018 wordt gerealiseerd. De input die vanuit de sport wordt gegeven is medebepalend voor de koers die gevaren wordt. o Wat is de input vanuit sport voor het beleid maatschappelijk vastgoed? Te denken valt aan: keuze voor vervanging/ privatisering, huurinkomsten, tarieven etc. Daarnaast zijn er initiatieven geweest om accommodaties te verzelfstandigen: zelfbeheer (Belleman, de Teutenzaal en privatisering tennis). o Op welke manier worden deze ontwikkelingen gevolgd? Zijn de resultaten naar wens? In 2019 is de BusinessCase sport gerealiseerd: het zwembad is dan flink opgeknapt en er is een nieuwe multifunctionele sporthal gerealiseerd. o Hoe wordt het Sportpark Den Dries, met de verbeterde accommodaties, optimaal benut? 2.2 Sociale cohesie (sociale ontwikkelmodel) Verbinding met het sociale domein (jeugdzorg, WMO, participatiewet) Sociale cohesie en sport Dat sport een verbindende rol vervult binnen de samenleving staat vast. In het collegeakkoord ( ) staat dit treffend omschreven: het wordt op waarde geschat hoe vanuit de sport respect en discipline wordt bijgebracht en welk effect dit heeft op het gedrag van jongeren. Het wordt gewaardeerd met welke vanzelfsprekendheid sportverenigingen een sociale 'bedding' leggen voor hun leden. Niet alleen door de wedstrijden en trainingen, maar ook door hun nevenactiviteiten en 'handen-uit-demouwen' mentaliteit. In de programmabegroting wordt genoemd dat, ondersteunend aan de Toekomstvisie, de sociale samenhang verbeterd kan worden door bepaalde gebruikers van maatschappelijk vastgoed samen te huisvesten. Op deze manier wordt de sociale cohesie door bijvoorbeeld jongeren en ouderen met elkaar in contact te brengen, bevorderd en worden accommodaties beter benut. Ook de sportaccommodaties lenen hier zich uitstekend voor, hier zijn al mooie voorbeelden van. Zijn er kansen (kijkend naar vraag, aanbod en sportaccommodaties hier (vergroten sociale cohesie) aan bij te dragen? Er zijn mooie voorbeelden waarop in Valkenswaard de koppeling tussen sport en het sociale domein gemaakt wordt (kader: aangepast sportenloket, g-aanbod, aanbod voor ouderen). Het is van belang om te inventariseren op welke manier nog meer aangesloten kan worden op eigen kracht van inwoners en de bestaande netwerken die er zijn. De vraag is daarbij leidend. De buurtsportcoaches worden al ingezet om de koppeling tussen sport en het sociaal domein te maken. De beleidsvisie vanuit jeugd/ jeugdzorg is o.a. bepalend voor de rol die sport en bewegen kan spelen. Er wordt aangehaakt op thema s die vanuit dit beleid prioriteit krijgen (genoemd zijn o.a. preventie overgewicht, alcoholpreventie, aandacht voor weerbaarheid en de doelgroep kinderen met een stoornis binnen het autistisch spectrum). Uitdagingen die er nu liggen zijn (input vanuit WMO en jeugd) 3

6 Wat is de vraag vanuit jeugd en WMO en kunnen sportaanbieders hier een rol in spelen? Zijn er drempels en/of vraagstukken voor verenigingen om 'open club ' te zijn, ook kijkend naar het multifunctioneel gebruiken van hun accommodatie, om een maatschappelijke te vullen? Zo ja, hoe kunnen we de drempels weghalen? Hoe faciliteert de gemeente verenigingen die een maatschappelijke rol willen vervullen, maar zoekende zijn naar invulling? Welke kansen liggen er op het gebied van participatie? 2.3 Leisure & Pleasure en Innovatie (economisch ontwikkelmodel) Leisure De natuurgebieden (De Groote Heide) beslaan een enorm gebied (groter dan Nationaal Park de Hoge Veluwe), zijn van hoge ecologische kwaliteit (top 10 in de EU) en bieden geweldige mogelijkheden om o.a. te wandelen en te fietsen. Het realiseren van een aansprekend en goed onderhouden routenetwerk voor fietsen, wandelen, ruiteren en varen en van belang om mensen van buitenaf te trekken maar ook om goede sport en beweegmogelijkheden te bieden binnen de openbare ruimte voor de inwoners van Valkenwaard. Een mooi voorbeeld van een manier om gebruik te maken van de openbare ruimte is de Wandelweek die in april 2017 voor het eerst plaatsvond. Het bewegen staat centraal en er wordt gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheden die Valkenswaard biedt: De Groote Heide, een actief netwerk van betrokken ondernemers en verenigingen. o Zijn er wensen van bewoners m.b.t. gebruik van sport en bewegen in de openbare ruimte (raakt/ is sportstimulering)? Vooral kijkend naar de mogelijkheden die de ontwikkeling m.b.t. De Groote Heide bieden. Een aantal van onze evenementen trekt bezoekers van ver van buiten onze regio. Denk hierbij aan evenementen op het Eurocircuit (WB Motorcross) of aan stal Tops (Internationaal Concours hippische sport). Deze evenementen worden ondersteund vanuit het bredere) evenementenbeleid. o De evenementen zijn een uithangbord van Valkenswaard. Zijn er koppelingen om deze evenementen nog meer te koppelen aan de communicatie die wordt ingezet in het kader van de Groote Heide (leisure)? Bijvoorbeeld door thema s als duurzaamheid en innovatie te koppelen? Innovatie In het land zijn er succesvolle projecten ontwikkeld om sportaccommodaties te verduurzamen. Subsidies die er zijn om LED-verlichting en zonnepanelen te realiseren maken het eenvoudiger om investeringen in een relatief korte periode terug te verdienen. Ook de gemeente Valkenswaard is het een beleidsuitgangspunt om accommodaties te verduurzamen. o Op welke manier kan dit beleidsuitgangspunt gerealiseerd worden voor sportaccommodaties in Valkenswaard? 4