Pedagogisch Werkplan Madelief 2018

Transcriptie

1 Pedagogisch Werkplan Madelief 2018 Saskia Otte, Karin Fransen, Sandra Langeberg

2 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Algemeen... 3 Onze binnen en buitenruimte... 3 VVE... 3 Inschrijving en plaatsing... 4 Wennen... 5 Pedagogisch handelen... 5 Spelmateriaal en activiteiten... 6 Diversiteit en meertaligheid... 6 Groepsgrootte... 6 Veiligheid... 7 Fysieke veiligheid... 7 Sociale veiligheid Kleine risico s Bijzondere gebeurtenissen voor een peuter Verjaardag Feesten Afscheid Een ochtend op de zaal Dagindeling De kring Spelen Opruimen Fruit eten en drinken Buiten spelen Zindelijkheid en verschonen Afscheid nemen aan het begin of eind van de ochtend Regels en afspraken Ouderbetrokkenheid KIJK!-kind volgsysteem De speelzaal in de wijk en samenwerking met anderen

3 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan van peuterspeelzaal Madelief. Madelief maakt onderdeel uit van de Welzijnsstichting Haarlem Effect. Dit werkplan vloeit voort uit het algemene pedagogisch beleidsplan 1 voor de peuterspeelzalen van Haarlem Effect. In ons pedagogisch beleid komt tot uitdrukking hoe we met kinderen omgaan en waarom we dit zo doen. Pedagogisch beleid is gebaseerd op een visie op ontwikkeling en opvoeden. De pedagogische doelstelling van Haarlem Effect is als volgt geformuleerd: Vanuit respect voor het kind, een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen, zodat ze zich ontwikkelen tot evenwichtige zelfstandige mensen, die hun eigen talenten onderkennen en benutten. In ons werkplan wordt de link gelegd met de opvoedingsdoelen, beschreven in het pedagogisch beleidsplan (en afkomstig uit wet OKE, Riksen-Walraven) Het bieden van: Doel 1: emotionele veiligheid in een veilige en gezonde omgeving Doel 2: gelegenheid tot het ontwikkelen van de persoonlijke competentie van het kind Doel 3: gelegenheid tot het ontwikkelen van de sociale competentie van het kind Doel 4: gelegenheid om zich waarden en normen, de cultuur van onze samenleving eigen te maken In dit werkplan staat beschreven hoe we onze pedagogische uitgangspunten in de praktijk brengen. Zo komen de volgende pedagogische middelen aan bod: de peuterleiding-kind interactie, de groep, de binnen- en buitenruimte, de activiteiten en het spelmateriaal. Maar ook de meer praktische zaken zoals inschrijving, plaatsing, wennen en de dagindeling worden in dit werkplan toegelicht. Wij hopen dat u door het lezen van dit werkplan een indruk krijgt hoe we werken op de peuterspeelzaal. Verder hopen we dat u, mede door het lezen van het werkplan, het vertrouwen heeft dat uw peuter een fijne tijd op Madelief tegemoet gaat. Namens het team van Madelief: Karin Fransen, Saskia Otte en Sandra Langenberg Datum: februari 2018 Peuterspeelzaal Madelief Van Oosten de Bruynstraat VS Haarlem Tel: Het pedagogisch beleidsplan staat op de website van Haarlem Effect 2

4 Algemeen Madelief bestaat al tientallen jaren. We zijn ooit gestart in een oud speeltuingebouw en heetten toen Floragaarde. In 2004 zijn de speeltuin en het speeltuingebouw volledig vernieuwd, onze naam is toen veranderd in peuterspeelzaal Madelief. Sinds 2010 maken we deel uit van Haarlem Effect. Wij zijn vijf ochtenden per week geopend van 8.30 uur tot uur. Per ochtend kunnen er 16 kinderen komen, die begeleid worden door twee gediplomeerde leidsters. Soms is er ook nog een stagiaire of een vrijwilliger. Kenmerkend voor ons is onze professionele manier van werken en onze vakkennis. Wij werken met de Voor- en Vroegschoolse methode Uk en Puk. Wij bieden veel aandacht aan alle verschillende ontwikkelingsgebieden en vooral aan de taalontwikkeling. Wij willen de kinderen een vertrouwde omgeving en sfeer bieden, waarin zij zich veilig, geaccepteerd en gerespecteerd voelen. Dit doen wij door fysieke nabijheid en aandacht te hebben voor ieder kind. Als een kind iets vertelt, luisteren wij aandachtig en gaan we er op in. Een verdrietig kind troosten we natuurlijk. Onze binnen en buitenruimte We hebben een ruime, lichte peuterspeelzaalruimte met ergonomisch meubilair en diverse hoeken om in te spelen, zoals een huishoek, leeshoek en glijbaan. De indeling van de ruimte is sfeervol en gezellig. Onze buitenruimte is opgesplitst in een algemene speeltuin en een afsluitbare peuterspeeltuin met onder andere een zandbak en een glijbaan. We spelen het meest in de peuterspeeltuin, deze is aansluitend aan onze speelzaal. VVE Wij werken volgens de VVE-methode Uk en Puk. Dit is een stimuleringsprogramma met aandacht voor alle ontwikkelingsgebieden. Wij diepen allerlei thema s uit die aansluiten op de belevingswereld van peuters. Met behulp van verhaaltjes, liedjes, spelletjes en speelgoed, raken de peuters betrokken en worden ze nieuwsgierig naar het ontdekken van nieuwe kennis en mogelijkheden. Hierdoor worden de kinderen uitgedaagd en gestimuleerd. We vinden het belangrijk, en dit is tevens het hoofddoel van Uk en Puk, om voor iedere peuter een goede basis te leggen voor de beheersing van de Nederlandse taal. Ook de ouders worden betrokken bij de thema s (zie hoofdstuk ouderbetrokkenheid ). Uk en Puk is bedoeld voor meertalige peutergroepen, dus zowel voor kinderen waarvoor Nederlands de eerste taal is, als voor kinderen waar thuis een andere taal wordt gesproken. 3

5 Het hoofddoel van Uk en Puk is een basis te leggen voor de Nederlandse taalvaardigheid, zodat de kinderen met een goede basis in het Nederlands aan de basisschool beginnen. De nadruk in het programma ligt vooral op spreken, luisteren, begrijpen en uitbreiding van de woordenschat. Dit wordt o.a. bereikt door zichtbaar (visualiseren) te maken wat je doet, bijvoorbeeld als je het over een jas hebt, laat je een jas zien. Alles wordt benoemd en we herhalen steeds. Verder wordt aandacht besteed aan alle andere ontwikkelingslijnen, zoals sociale vaardigheden, zelfredzaamheid, motoriek enz. Spelletjes, activiteiten, etc. waarin begrippen als groot/klein, hoog/laag, veel/weinig en dergelijke gebruikt worden, zijn voorbeelden van het ontwikkelen van de beginnende rekenvaardigheden. In de zaal maken we de thema s zichtbaar door: de thematafel, de versieringen in de zaal, de materialen die we tentoonstellen. Uk en Puk biedt alle kinderen uitdagende en speelse activiteiten aan, de peuters zijn actief en zelf ontdekkend bezig. Hierdoor wordt ingespeeld op de verschillende stadia van (taal) ontwikkeling van de kinderen. Hoe bieden we het programma nu aan? We werken met thema s, herkenbaar voor peuters. Elk thema duurt ongeveer 3 tot 4 weken. We gebruiken de pop Puk, Puk is zeer belangrijk! Puk is iedere ochtend aanwezig, en is echt een lid van de groep. Puk is een soort tussenpersoon tussen de kinderen en de leidsters, Puk kan ook veel verduidelijken! Puk wordt vaak gebruikt om een onderwerp of een probleem in de groep te introduceren. Ook gebruikt de leidster Puk om iets te vragen of te vertellen. Als er bijvoorbeeld bezoek is tijdens de kring, en de kinderen durven niet goed te vragen wie het is, kan Puk dit doen! Puk kan kinderen ook op hun gemak stellen, de pop is een veilige manier hiervoor. Rondom een thema worden verhaaltjes verteld, liedjes gezongen, en allerlei andere activiteiten aangeboden die met het thema te maken hebben. Dit gebeurt in de grote kring, maar vooral ook in kleine groepjes. Alle kinderen hebben baat bij de methode Uk en Puk maar gerichte extra begeleiding gebeurt vanaf 3 jaar. Aan de hand van de observatiemethode KIJK worden de vorderingen van de kinderen bijgehouden. Waar het nodig is, wordt extra aandacht besteed. (Zie kopje KIJK) Inschrijving en plaatsing Ouders kunnen elke ochtend bij ons langs komen voor een kijkje en informatie. Wij vertellen wat onze dagindeling is en welke activiteiten er in de ochtend gedaan worden. De ouders kunnen bij ons een inschrijfformulier invullen of inleveren. Verdere afhandeling omtrent plaatsing geschiedt via het centraal bureau, telefoon: of planning@haarlemeffect.nl. Ongeveer een maand voor plaatsing bellen wij de ouders om een afspraak te maken voor het intakegesprek. Wij vragen hen dan om hun kind mee te nemen. Zo ziet het kind wie de leidsters zijn en hoe de ruimte er uit ziet. De nieuwe peuter krijgt van ons een PUK kleurplaat om mee naar huis te nemen. Ouders vullen ter plaatse gegevens in over hun kind. Natuurlijk kan de ouder dan ook

6 vragen stellen en e.e.a. vertellen over het kind. Ook nemen we dan de afspraken en huisregels door. Wennen Op de eerste ochtend wordt met de ouders afgesproken hoe lang zij bij hun kind blijven. Dit kan per kind verschillen. We bekijken bij ieder kind hoe het, het beste kan wennen. Dit is afhankelijk van het kind. Het ene kind heeft gewoon langer tijd nodig dan het andere kind. We willen zelf zo snel mogelijk een goede relatie met het kind opbouwen, dit gaat vaak makkelijker als de ouder er niet meer bij is. Tijdens het wennen kunnen ouders, indien nodig, langer blijven (dan tot uur). Als een peuter voor het eerst komt en rustig aan het spelen is, adviseren wij de ouder om duidelijk afscheid te nemen, te benadrukken dat de ouder straks weer terugkomt en dan weg te gaan. Als het kind gewoon door blijft spelen, dan kunnen de ouders hun kind om uur weer ophalen. Als het kind verdrietig wordt en ontroostbaar lijkt, nemen we contact met de ouders op voor overleg. Het kan bv dan verstandig zijn hun kind eerder op te halen. We maken dan ook afspraken over het vervolg van het wennen, soms bouwen we de tijd dat het kind alleen op de peuterspeelzaal is langzaam op. Ouders kunnen natuurlijk altijd bellen om te horen hoe het met hun kind gaat. Pedagogisch handelen Zoals u in ons algemeen pedagogisch beleidsplan kunt lezen, werken wij ook volgens de methode Triple P. Op onze peuterspeelzaal is dat terug te zien doordat wij een duidelijke structuur bieden en de kinderen warm en liefdevol benaderen. Wij leggen het accent op het gewenste positieve gedrag, in plaats van op het ongewenste gedrag. En we geven een alternatief voor gedrag wat we liever niet zien. Als een kind door de zaal rent zeggen we bijvoorbeeld: ga maar rustig lopen in plaats van. je mag niet rennen. Als kinderen ruzie hebben, gaan we naar hen toe en vragen we wat er aan de hand is. Wij besteden dan aandacht aan de behoefte van alle betrokkenen en komen zo tot een goede oplossing voor iedereen. Indien nodig doen we dit samen met de betreffende kinderen voor. Denk bijvoorbeeld aan op je beurt wachten. Als ze later weer lief spelen, dan geven we een compliment. Wij hebben een open houding naar iedereen. We zijn geïnteresseerd in de thuissituatie van de kinderen. Met de ouders praten we over hoe we werken op de speelzaal, maar ook over gewoontes thuis. Dit vinden we zeker van belang bij kinderen afkomstig uit andere culturen. 5

7 Spelmateriaal en activiteiten Wij hebben op de peuterspeelzaal gevarieerd en veilig spelmateriaal. Het daagt de peuters uit en stimuleert hun ontwikkeling, waarbij elk ontwikkelingsgebied aan bod komt. Zo hebben we puzzels, boekjes, noppenbord, insteekmozaïek, gezelschapsspelletjes, verkleedkleren, huishoek, auto s, blokken en dergelijke.. Wij bieden de kinderen activiteiten aan die hun ontwikkeling stimuleren. Enkele voorbeelden: Telspelletjes (in de kring of met puzzels) zijn goed voor de cognitieve ontwikkeling. Wij lezen veel voor of we lezen samen. Dit is goed voor de taalontwikkeling, maar ook voor de emotionele ontwikkeling. Ook doen we expressiespelletjes. Tekenen, kleien, knutselen, insteekmozaïek, etc. zijn goed voor de fijne motoriek. De grove motoriek wordt gestimuleerd door bv fietsen, klimmen, gymmen, glijden van de glijbaan. Gezelschapsspelletjes, dansspelletjes, maar ook het fruit eten, zijn activiteiten die goed zijn voor de sociale ontwikkeling. Diversiteit en meertaligheid Wij willen dat alle peuters, ongeacht hun achtergrond, zich thuis voelen bij ons. Zo hebben we boekjes over verschillende culturen en andere leefvormen, maar ook het boekje Kiki moet een bril en boekjes over ziektes en handicaps. We hebben blanke en donkere poppen en interculturele verkleedkleren en muziek. Verder hebben we een verjaardagsliedje in het Turks en in het Engels. We hebben veel kinderen die een andere taal dan de Nederlandse taal als moedertaal hebben. Meestal verstaan, of spreken deze kinderen geen Nederlands als ze op de peuterspeelzaal komen. Om het kind op zijn/haar gemak te stellen, vragen we de ouders naar een aantal woordjes uit hun taal. Aan ouders vragen we altijd (soms ook met handen en voeten) hoe de taalontwikkeling is in de eigen taal. Ook stimuleren we de ouders veel te praten met het kind in de eigen taal. Onze pop Puk wordt ook gebruikt bij het aanleren van de Nederlandse taal. Puk zegt bv (en wijst naar zichzelf en later naar het kind): ik heet Puk en hoe heet jij? Groepsgrootte Het vier-ogenprincipe houdt in dat er altijd een volwassene moet kunnen meekijken of meeluisteren met een beroepskracht. Het doel van deze maatregel is het voorkomen van situaties waarin de gelegenheid bestaat tot het plegen van (seksueel) misbruik bij kinderen. De ouderadviesraad speelt een belangrijke rol hierin. Haarlem Effect vraagt de ouderadviesraad om advies bij het vier-ogen-principe. Ieder jaar zal dit een terugkomend thema worden. 6

8 Op al onze peuterspeelzalen staan minimaal twee volwassenen op de groep. Risicosituaties zijn situaties waarin 1 volwassene even zelf naar het toilet is of wanneer de kinder-toiletten zich op de gang bevinden. Een andere risicosituatie is wanneer er gebruik wordt gemaakt op de peuterspeelzaal van speelhuisjes of een extra verdieping. Volwassenen kunnen niet direct toezicht hebben op wat er gebeurt. Veiligheid Op onze zaal worden alle risico s tot een minimum gereduceerd. Wij dragen zorg voor een veilige omgeving en alle leidsters hebben een geldig kinder e.h.b.o certificaat. Fysieke veiligheid - Vallen van hoogte: Binnen- en buitenglijbaan: Wij leren de kinderen hoe de glijbaan correct gebruikt dient te worden. Dus zittend of liggend. Er mag niet naar beneden worden gelopen. Buiten ligt gras onder de glijbaan, binnen een deugdelijke gymzaalmat. -Verstikking: Alle eetwaren worden zo klein mogelijk aangeboden, dus fijn gesneden. Ouders worden er van op de hoogte gesteld dat druiven, snoeptomaatjes ed door de lengte doorgesneden dienen te worden. Anders doen wij dit zelf alsnog. Klein speelgoed wordt alleen aan tafel en onder toezicht aangeboden. Kinderen worden er op gewezen geen speelgoed in de mond te nemen, dit is een vaste regel. - Vergiftiging: Er zijn in de zaal geen giftige stoffen te vinden. Schoonmaakmiddelen en eventuele medicijnen worden in aparte afgesloten ruimtes bewaard ( schoonmaakkast, keuken). - Verbranding: Hete vloeistoffen staan in de keuken. Thee en koffie worden uitsluitend buiten bereik van kinderen weggezet. Ouders die koffie blijven drinken worden hier ten strengste op gewezen. Open vuur wordt in de zaal niet gebruikt. Zonnebrand: Bij warm weer is het regel dat kinderen ingesmeerd naar school komen. Ouders worden hier via nieuwsbrief en whiteboard op gewezen. Indien vergeten staat er bij ons bij 7

9 binnenkomst een fles zonnebrand (factor 50) gebruiksklaar. Wij houden ons aan de regels van het warmteprotocol. - Verdrinking: Achter het gebouw is een sloot. Daarvoor staat een redelijk hoog hek. De kinderen worden ervan doordrongen dat klimmen op het hek niet mag. Sommige delen van de tuin worden nog extra afgesloten dmv lint en/of bezems. Wij houden hier streng toezicht op. Sociale veiligheid. - Grensoverschrijdend gedrag: Op onze zaal wordt gewenst gedrag uitgelegd en voorgedaan. Bij conflicten wordt er met de kinderen gepraat en worden ieders behoeften benoemd. Zo komen we tot oplossingen. Of we lossen spelenderwijs wat op. - Kindermishandeling: Wij zijn dagelijks alert op alle signalen die op mishandeling kunnen wijzen. Hierover voeren wij uitgebreid onderling overleg, Wij houden ons strikt aan de regels van de officiele meldcode, zowel in thuissituaties als bij collega s. - Vermissing. Bij halen en brengen staat er altijd een leidster bij de deur. De rest van de ochtend zitten alle zaaldeuren op slot. Buiten wordt uitsluitend gespeeld in een volledig afgesloten speeltuin. Op klimmen op het hek staat een streng verbod en is er altijd strenge controle. ( Zie:verdrinking) Bij overige buitenactiviteiten ( bijv brandoefening, kinderboerderij ed) telt 1 leidster herhaaldelijk de kinderen en nemen we de presentielijst mee. - Gezondheid. 8

10 Hygiene is van groot belang op onze zaal. Zaal en materialen worden dagelijks dan wel meerdere malen per maand gereinigd. Wat betreft infectiegevaar houden wij ons aan de richtlijnen van het RIVM, te vinden op de KIDD!-app. Wij wassen onze handen en die van de kinderen meerdere malen per dag. De ruimte wordt dagelijks geventileerd. Kinderen die op de zaal erg ziek worden willen naar huis. In dat geval bellen wij de ouders/verzorgers. Medicijnen kunnen door ons worden toegediend, echter uitsluitend na schriftelijke toestemming van de ouders. Kleine risico s. Uiteraard zorgen wij voor een zo veilig en gezond mogelijke opvang voor uw kind. Maar met teveel overbescherming doen wij de kinderen uiteindelijk ook geen goed. Omgaan met kleine risico s hoort er bij en ervaring is een goede leerschool. Wij bieden de kinderen daarom de gelegenheid om dmv ervaringen te leren en bewust te worden. ( Vaak geldt: door schade en schande wordt men wijs). Uiteraard staat veiligheid bij ons bovenaan. Daarom hier wat voorbeelden van door ons genomen maatregelen en regels. - Binnen lopen we rustig. - De deuren worden uitsluitend door volwassenen geopend en gesloten. - Scharen,prikpennen ed worden uitsluitend onder toezicht en in kleine groepjes gebruikt. - Er mag niet op de tafels, stoelen en banken worden gestaan Alle regels, zowel bij grote als kleine risico s, worden met regelmaat doorgenomen, herhaald en voorgedaan. 9

11 Bijzondere gebeurtenissen voor een peuter Verjaardag De verjaardag is voor een peuter een groot feest. We vieren het op de peuterspeelzaal dan ook uitgebreid met muts, (nep) taart, kaarsjes (die tellen we dan ook) en een cadeautje! De huishoek is versierd en daar staat ook een speeltaart. Op de linker muur in de zaal hangt de vlag al uit, met een foto van de jarige en is te zien hoe oud het kind wordt. Zo zien alle kinderen (en ouders) direct bij binnenkomst dat er vandaag een feestje is, én wie de jarige job is. Tijdens de openingskring wordt er nogmaals op gewezen. We maken er dan een feestelijke activiteit van door eerst te kijken of de verjaardagsmuts op het hoofd van de leidster past (wat natuurlijk niet het geval is). Daarna proberen we of hij op het hoofd van de jarige peuter past. De ouders zijn van harte welkom (in de grote kring, rond uur), meestal trakteert het kind, en het wordt luid en enthousiast toegezongen door ons allemaal. De jarige zit natuurlijk op de verjaardagstroon! Pop Puk is natuurlijk ook bij de verjaardag aanwezig, hij mag het kind ook persoonlijk feliciteren, net als alle kinderen. Feesten We vieren ieder jaar feesten als Sinterklaas ( Piet komt op bezoek) en Kerst. Met het kerstfeest wordt de zaal verduisterd, we zingen liedjes en er is poppenkast. Daarna hebben we een kerstbrunch. Met Sint Maarten maken we een lampion, hiermee wordt uitgebreid geoefend (in een verduisterde zaal). Ook aan Pasen wordt aandacht geschonken, we verstoppen eieren. Natuurlijk knutselen de kinderen met Vaderdag en Moederdag altijd iets voor hun ouders, we schrijven er een klein gedichtje bij. We helpen het kind dit op te zeggen. Verder spelen we natuurlijk in op gebeurtenissen als de geboorte van een broertje of zusje. Vóór de zomervakantie houden we altijd een slotfeest met springkussen, schminken, pannenkoeken, ijsje, etc. Ouders zijn hierbij welkom vanaf ca. 11.!5 uur. Afscheid Zodra het kind vier jaar wordt neemt het afscheid en gaat naar de basisschool. Wij vieren dan de verjaardag en het kind krijgt een cadeautje en map met werkjes mee naar huis. In een enkele situatie is korte peuterspeelzaalverlenging mogelijk bijv vlak voor de zomervakantie of indien een kindje nog even wat meer tijd bij ons nodig heeft. 10

12 Een ochtend op de zaal Dagindeling Structuur is belangrijk voor kinderen, daarom hanteren wij het volgende programma: uur De leidsters zijn aanwezig om voor te bespreken en materialen klaar te zetten uur De kinderen worden gebracht uur uur Openingskring en welkom allemaal. We nemen de presentielijst door en tellen de juffies en de kinderen. We vertellen (en laten zien) wat we die dag gaan doen, afhankelijk van het thema. Daarna mogen de kinderen vrij spelen en doen we in kleine groepjes activiteiten die horen bij ons thema uur Verschonen en plassen (indien nodig). Daarna ruimen we gezamenlijk op uur In de kring gaan we vertellen, zingen, etc. Dit gebeurt klassikaal, ook weer afhankelijk van het thema. Daarna drinken we water en wordt het fruit uitgedeeld ( Door het Hulpje van de dag) uur De peuters kunnen naar het toilet en we gaan naar buiten. Bij slecht weer blijven we binnen, We doen zang- of gymspelletjes of we gaan kleien uur De kinderen worden opgehaald. Er wordt met de ouders nog kort gesproken hoe de ochtend is gegaan (overdracht) ,30 De leidsters bespreken de ochtend na en ruimen de laatste dingen op. Daarna doen wij administratieve dingen. De kring De openingskring: als we aan het begin van de ochtend in de kring zitten en de trommel gaat: dan is dat het teken dat de ouders die nog aanwezig zijn worden uitgezwaaid. Dan zingen we het liedje welke dag is het vandaag en we noemen de namen van de kinderen (die er wel én niet zijn) en de leidsters. We gaan dan ook tellen met hoeveel we zijn en vertellen wij wat de kinderen vandaag kunnen doen. Wat we gaan doen heeft ook te maken met het thema. De kring wordt ook gebruikt om uitleg te geven en zichtbaar te maken hoe we iets doen. Een voorbeeld: bij het maken van een plakwerk laten we de lijm zien en het papier, we noemen hoe het heet, en herhalen dit ook weer. Ook pop Puk wordt gebruikt om het thema zichtbaar te maken. Bij het thema Oef, wat warm heeft Puk eerst veel kleren aan, hij is veel te dik gekleed met een sjaal, een muts etc. Puk zucht en steunt dat hij het zo warm heeft. We vragen dan aan Puk wat er aan de hand is. Puk vertelt dan dat hij het zo warm heeft. De kinderen helpen Puk dan bij het zoeken naar de oplossing (bijvoorbeeld naar buiten gaan, of de warme kleren 11

13 uittrekken). Natuurlijk helpen ze bij het uittrekken van de kleren. Ondertussen wordt alles benoemd. In de tweede kring, na het opruimen, zingen we liedjes, hebben we een kringgesprekje, en we lezen een boekje voor. Ook deze kring lijkt op de manier van werken op de basisschool. Ook hier is er meestal de link met het thema. Dan drinken we water en eten we het meegebrachte fruit. Spelen Op de speelzaal is spelen natuurlijk een belangrijk doel. Door middel van spel worden diverse ontwikkelingen gestimuleerd, bijvoorbeeld motoriek, taal-en sociale vaardigheden, cognitieve vaardigheden, fantasie enz. Wij bieden iedere dag activiteiten en materialen aan die aan deze doelstellingen tegemoet komen. Deze activiteiten zijn ook vaak themagerelateerd. Een kind ontwikkelt zich spelenderwijs. Op de zaal worden vrij spel en begeleid spel met regelmaat afgewisseld. Opruimen Een paar minuten voordat we gaan opruimen, zeggen we dit alvast. Dan zingen we het opruimliedje, het verbodsbord gaat op de glijbaan en we ruimen gezamenlijk op. Op veel kastjes en lades hebben we pictogrammen gehangen van het speelgoed wat daar hoort. De kinderen kunnen dus precies zien waar iets opgeborgen moet worden. Dit is zeker handig bij de anderstalige kinderen die de woorden van het speelgoed nog niet goed kennen. Alles heeft een vaste plek. Dit geeft houvast en veiligheid aan peuters. Het is dan leuk om te zien hoe sommige kinderen heel graag helpen met opruimen Fruit eten en drinken Het eten en drinken doen we dus in de 2 e kring. De peuters nemen zelf schoongemaakt fruit mee. Als we fruit gaan eten, zitten we in de kring en zingen we het liedje smakelijk eten. Eén kind mag dan de bakjes met fruit uitdelen. Op de zaal wordt er uitsluitend water geschonken. Het laten delen van het fruit vinden we goed voor de sociale ontwikkeling, alle namen worden benoemd, alle kinderen ervaren dat ze deel zijn van de groep. Ook is het goed voor de taalvaardigheid, wij benoemen het fruit bijvoorbeeld, maar ook wie het fruit ronddeelt en aan wie het gegeven moet worden: bijvoorbeeld dit bakje met de appel is voor. Na het fruit wordt het drinken uitgedeeld. Buiten spelen Wij streven ernaar iedere dag buiten te spelen in onze eigen afgesloten peuterspeeltuin. Deze is aansluitend aan onze zaal. Hier kunnen de kinderen zich uitleven in de zandbak, op de fietsen en de glijbaan. In de zomer spelen we soms de hele ochtend buiten met onder meer het buitenkeukentje en de 12

14 watertafel. In de gezonde buitenlucht doen kinderen weer andere ervaringen op, stimuleren we de grote motoriek en sociale vaardigheden. Zindelijkheid en verschonen Wij herinneren de kinderen twee maal per ochtend aan het toiletbezoek. We stimuleren daarbij hun zelfredzaamheid (bijvoorbeeld zelf je broek omlaag en omhoog doen). Als een kind dit aangeeft, kan het natuurlijk ook tussendoor naar het toilet. Als ouders thuis met zindelijkheidstraining zijn begonnen, dan horen we dit graag. Als een kind eraan toe is zindelijk te worden dan stimuleren wij het in de toiletruimte te komen als er andere kinderen zijn. We prijzen het kind dan uitbundig (met woorden en/of stickers), wanneer het even op het potje gaat zitten. Wij gaan er uiteraard vanuit dat ieder kind ook op het gebied van zindelijk worden, zijn eigen tempo heeft. Ouders nemen zelf een luier mee. Maar voor noodgevallen hebben we natuurlijk altijd verschoning of een luier achter de hand. Afscheid nemen aan het begin of eind van de ochtend We vinden het belangrijk dat er goed en duidelijk afscheid wordt genomen. Met name als kinderen nieuw zijn, is het als ouder belangrijk om kort en duidelijk afscheid te nemen en te benoemen dat zij hun kind straks weer komen ophalen. Wij herhalen dit ook. Men kan bv zeggen mama gaat boodschappen doen en dan komt ze je weer ophalen!. Dit biedt het kind duidelijkheid en het bouwt zo vertrouwen op, het merkt na een paar keer dat het inderdaad zo gaat. Het zal zich beter op zijn gemak voelen. Aan het begin van de ochtend, als de ouder weggaat, zwaaien we met het kind bij de deur of vanuit de kring. Als het kind verdrietig is, neemt één van de leidsters het over van de ouder. We troosten het natuurlijk en geven het wat extra aandacht. Mocht het kind erg verdrietig blijven, dan bellen we de ouders om wat eerder te komen. In veel gevallen is het moment van afscheid even moeilijk, maar gaan de kinderen snel daarna rustig spelen. Aan het eind van de ochtend, als de kinderen opgehaald worden en met hun ouders vertrekken, komen ze ook altijd even de leidster gedag zeggen. Het halen en brengen is ook het moment waarop vaak overdracht van ouder naar leidster (vice versa) gedaan wordt, er wordt een praatje gemaakt hoe het met het kind is gegaan. 13

15 Regels en afspraken Op de peuterspeelzaal hebben we regels en gewoonten, die we de ouders bij de intake en de eerste keren dat zij hun kind komen brengen en in de nieuwsbrief, vertellen. De kinderen leren we de regels door deze uit te leggen in de kring, door hen te corrigeren als dat nodig is en natuurlijk door zelf het goede voorbeeld te geven. Enkele van de afspraken die we met ouders maken, zijn: Als een kind ziek wordt op de peuterspeelzaal, bellen wij de ouders op en moeten zij het kind ophalen. Als een kind een besmettelijke ziekte heeft wordt in overleg besloten of het kind wel of niet kan komen. Doorgaans hoeft het kind niet van de zaal geweerd te worden. We volgen hierin de richtlijnen van de GGD, en raadplegen de KIDDI app. Als een kind hoofdluis heeft, vragen we de ouders het op te halen en het te behandelen. Als het kind gehaald wordt door iemand anders, dan geeft de ouder dit van tevoren door. Anders geven we het kind niet mee en gaan we eerst de ouders bellen. Wij drinken water op de zaal. De leidsters schenken dit zelf. Ouders dienen duidelijk de naam van hun kind op het fruitbakje te schrijven. Wij eten uitsluitend fruit, alleen bij verjaardagen mag het wat anders zijn. Overleg hierover van tevoren met de leidsters. Als een kind een verschoning nodig heeft, geeft u dan wat luiers mee. We hebben liever niet dat de kinderen hun eigen speelgoed meenemen. De kans bestaat dat de kinderen er ruzie om krijgen of dat het stuk gaat. Een overal mee naar toe. Een knuffel is natuurlijk een andere zaak. Regels voor de kinderen zijn bv: Rustig lopen in de zaal, niet rennen. Gebruik je zachte stem, en niet schreeuwen. Als een ander kindje klaar is met spelen met een bepaald speelgoed, mag jij ermee spelen (niet zomaar afpakken). Jassen, tassen, en het fruit hangen en liggen allemaal op een vaste plaats. Bij het opruimen helpt iedereen mee, en daarna mag het speelgoed niet meer gebruikt worden. De deuren en de hekken worden alleen door de grote mensen geopend. We leggen ook uit waarom we deze regels hebben. 14

16 Ouderbetrokkenheid Wij hechten veel waarde aan de betrokkenheid van de ouders bij de peuterspeelzaal. Elke donderdag en vrijdag staat er daarom tot uur koffie en thee klaar voor de ouders. Ouders kunnen dan met de leidsters even contact hebben over het kind, uitwisselen hoe het met het kind gaat, eventuele kleine problemen melden of juist gewoon even over de leuke dingen praten. Als het nodig is om wat langer over het kind te praten, maken we een afspraak na peuterspeelzaaltijd. Ook is dit een moment dat ouders met elkaar in contact komen. We gebruiken deze inloop ook om informatie te geven, bijvoorbeeld over Uk en Puk, of om over het thema te vertellen waarmee we bezig zijn. Ook kunnen we dan vragen beantwoorden. Uiteraard vindt minimaal 2 keer per peuterspeelzaalperiode het kijkregistratiegesprek plaats voor iedere peuter. Ouderbetrokkenheid is belangrijk bij de VVE-methode Uk en puk. Bij bijna alle thema s zijn materialen en activiteiten ontwikkeld die gemakkelijk thuis gebruikt kunnen worden. Ouders krijgen hier informatie over. De peuterpraatjes die bij het thema horen, worden meegegeven naar huis. Voor in het groene mapje. Ouders worden actief betrokken bij wat hun kind doet en leert op de peuterspeelzaal. Het is de bedoeling dat de dingen die het kind leert op de peuterspeelzaal thuis ook worden verteld of gebruikt (in de taal die thuis gebruikt wordt), dit heeft een positieve invloed op de leerresultaten van het kind. Een kind onthoudt een nieuw woord beter als het zowel op de peuterspeelzaal als thuis gebruikt. Samenwerking tussen leidsters en ouders is dus van groot belang. Doordat deze activiteiten in de thuistaal gedaan worden, wordt het gebruik van deze taal ook gestimuleerd. Een goede ontwikkeling in de eigen taal draagt bij aan de ontwikkeling van de tweede taal (in dit geval het Nederlands). Verder draagt dit ook bij aan een positieve identiteit. De oudercommissie (3 à 4 ouders) denkt mee over het wel en wee van de peuterspeelzaal en assisteert op feesten. Heeft u interesse? Geef dat dan aan ons door alstublieft. KIJK!-kind volgsysteem Gedurende de 2 jaar dat uw kind bij ons is volgen wij de ontwikkeling van uw peuter aan de hand van het kind volgsysteem-kijk!. Wij observeren en slaan deze observaties digitaal op. Alle ontwikkelingslijnen komen aan bod. Er zijn vervolgens 2 registratiemomenten. Rond het 3 e jaar en rond het 4 e jaar. Naar aanleiding van het resultaat maken wij een plan van aanpak. Tevens volgt dan het oudergesprek waarin wij onze bevindingen uitleggen en u ruimte krijgt voor vragen en/of aanvullingen. Na het laatste gesprek ( dus rond het 4 e jaar) vragen wij uw toestemming om de registratie door te sturen naar de basisschool van uw keuze. 15

17 In de VVE-methode is de doorgaande lijn naar de basisschool een belangrijk onderdeel. Het uitgangspunt is dat het VVE-programma doorloopt in de onderbouw van de basisschool. De methode heeft dan meer effect. Uk en Puk sluit in het algemeen goed aan op bestaande methodes van taalonderwijs voor kleuters zoals.. Een aandachtspunt voor de komende jaren is de ontwikkeling van de doorgaande lijn, met de basisschool waar de meeste kinderen naar toe gaan. De speelzaal in de wijk en samenwerking met anderen Wij zijn gehuisvest naast speeltuin en kinderboerderij Floragaarde en maken gebruik van de multifunctionele ruimte van de speeltuinvereniging. In ons gebouw zit ook een kinderdagverblijf en naschoolse opvang. Deze naschoolse opvang maakt enkele dagen per week gebruik van de ruimte van de peuterspeelzaal. Wij hebben regelmatig contact met de leidsters van de naschoolse opvang om de afspraken over het gezamenlijk gebruik van de ruimte even door te nemen. Ook is er nauw contact met de speeltuin. Soms maken anderen ook nog gebruik van onze ruimte, bijvoorbeeld voor yoga, kinderactiviteiten of EHBOcursussen. We hebben regelmatig contact met een wijkverpleegkundige van Jeugdgezondheidszorg Kennemerland. Minimaal twee maal per jaar komt er iemand langs voor overleg over de samenwerking. Als ons iets opvalt aan een kind of als we ons zorgen maken, dan bespreken we dit met de ouders. We kunnen contact opnemen met de wijkverpleegkundige voor overleg. En, mocht dit nodig zijn, dan vragen wij een orthopedagoog om te komen observeren. Zij kan zowel de ouders, als ons, advies geven. Uiteraard gebeurt dit alleen met uw toestemming. De kinderen gaan, als ze vier jaar zijn, naar de basisschool. We hebben contact met diverse scholen in de buurt, maar het meeste met de kleuterjuffen van de Sint Bavoschool. Als een school vragen heeft over een kind kunnen ze ons natuurlijk altijd bellen ( na toestemming van de ouders). 16