Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Beertje Bas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Beertje Bas"

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Beertje Bas Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft!

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Onze peuterspeelzaal... 4 Algemeen... 4 Onze binnen- en buitenruimte... 4 VVE... 4 Inschrijving en plaatsing... 5 Wennen... 6 De peuterleiding en het pedagogisch handelen... 6 Spelmateriaal, activiteiten, diversiteit en meertaligheid... 7 Bijzondere gebeurtenissen voor de peuter.8 Een ochtend op de peuterspeelzaal... 8 In de kring... 9 Fruit eten en drinken... 9 Zindelijkheid en verschonen... 9 Opruimen Afscheid nemen aan het begin of eind van de ochtend Regels en afspraken Ouderbetrokkenheid Onze peuterspeelzaal in de wijk en samenwerking met andere instanties pag 2 van 12

3 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan van peuterspeelzaal Beertje Bas. Beertje Bas maakt onderdeel uit van de Welzijnsstichting Haarlem Effect. Dit werkplan vloeit voort uit het algemene pedagogisch beleidsplan 1 voor de peuterspeelzalen van Haarlem Effect. In ons pedagogisch beleid komt tot uitdrukking hoe we met kinderen omgaan en waarom we dit zo doen. Pedagogisch beleid is gebaseerd op een visie op ontwikkeling en opvoeden. De pedagogische doelstelling van Haarlem Effect is als volgt geformuleerd: Vanuit respect voor het kind, een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen, zodat ze zich ontwikkelen tot evenwichtige zelfstandige mensen, die hun eigen talenten onderkennen en benutten. In ons werkplan wordt de link gelegd met de opvoedingsdoelen, beschreven in het pedagogisch beleidsplan (en afkomstig uit wet OKE, Riksen-Walraven) Het bieden van: a. voldoende (emotionele) veiligheid voor het kind b. gelegenheid tot het ontwikkelen van de persoonlijke competentie van het kind c. gelegenheid tot het ontwikkelen van de sociale competentie van het kind d. gelegenheid om zich waarden en normen, de cultuur van onze samenleving eigen te maken In dit werkplan staat beschreven hoe we onze pedagogische uitgangspunten in de praktijk brengen. Zo komen de volgende pedagogische middelen aan bod: de peuterleiding-kind interactie, de groep, de binnen- en buitenruimte, de activiteiten en het spelmateriaal. Maar ook de meer praktische zaken zoals inschrijving, plaatsing, wennen en de dagindeling worden in dit werkplan toegelicht. Wij hopen dat u door het lezen van dit werkplan een indruk krijgt hoe we werken op de peuterspeelzaal. Verder hopen we dat u,mede door het lezen van het werkplan, het vertrouwen heeft dat uw peuter een fijne tijd bij Beertje Bas tegemoet gaat. Team Beertje Bas: Ladan Shahrokni en Annemieke Koelemij Datum: juli 2011 Peuterspeelzaal Beertje Bas Linschotenstraat 57ª 2012 VE Haarlem Tel: Het pedagogisch beleidsplan ligt ter inzage op de peuterspeelzaal pag 3 van 12

4 Onze peuterspeelzaal Algemeen Beertje Bas bestaat al ruim 35 jaar en is gehuisvest in de Hannie Schaftschool. Wij zijn vijf ochtenden per week geopend van 8.30 uur tot uur. Per ochtend kunnen er 14 kinderen komen, die begeleid worden door twee gediplomeerde leidsters. Om de week is er op vrijdag ook nog een vaste vrijwilligster. Verder hebben we regelmatig stagiaires. Als een leidster afwezig is, hebben we vaste, vertrouwde invalsters. Kenmerkend voor ons is dat wij een multiculturele speelzaal zijn, waar we werken met de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) methode Piramide. Wij bieden veel aandacht aan de verschillende ontwikkelingsgebieden en vooral aan de taalontwikkeling. Ieder kind is bij ons welkom, ongeacht achtergrond of opvoeding. Wij willen de kinderen een vertrouwde omgeving en sfeer bieden, waarin zij zich veilig, geaccepteerd en gerespecteerd voelen. Dit doen wij al vanaf het begin van de ochtend door in de kring aandacht te geven aan ieder kind. De kinderen krijgen steeds veel individuele aandacht, bijvoorbeeld van de tutor 2 of wanneer we samen een gesprekje tussendoor hebben. Wij accepteren de kinderen zoals ze zijn. Onze binnen- en buitenruimte Onze binnenruimte heeft een sfeervolle en gezellige uitstraling. We hebben de ruimte ingericht met verschillende hoeken zoals een leeshoek, een bouwhoek, een (multiculturele) huishoek en een knutselhoek. Verder staan er open kasten met allerlei speel- en knutselmaterialen die kinderen zelf kunnen pakken. In de dichte kasten staat spelmateriaal wat meer begeleiding nodig heeft. Het geheel is heel gezellig en sfeervol. We hebben een grote buitenruimte met onder andere een (ruime) zandbak, een klimrek en veel fietsjes. De buitenruimte is onderdeel van het schoolplein van de school. We gaan veel op pad met de bolderkar, maken uitstapjes naar de kinderboerderij en de bibliotheek. VVE Wij werken volgens de VVE-methode Piramide. Piramide stimuleert kinderen op een speelse manier in hun ontwikkeling. We werken met thema s, herkenbaar voor peuters. Thema s zijn bv kunst, mensen en lente. Rondom een thema worden verhaaltjes verteld, liedjes gezongen, spelletjes gespeeld, geknutseld en ook passen we het speelgoed en de activiteiten die we verder aanbieden erop aan. 2 De leidster in haar rol als begeleidster binnen de VVE-methode pag 4 van 12

5 De peuters raken zo betrokken en ze worden nieuwsgierig naar het ontdekken van nieuwe kennis en mogelijkheden. Slimme kinderen worden zo uitgedaagd en de zwakkere kinderen worden juist gestimuleerd. Piramide legt een goede basis voor de Nederlandse taalvaardigheid, zodat de kinderen met een goede basis in het Nederlands aan de basisschool beginnen. De taalontwikkeling wordt extra gestimuleerd, de nadruk hierin ligt vooral op spreken, luisteren, begrijpen en uitbreiding van de woordenschat. Verder wordt aandacht besteed aan de sociaal emotionele ontwikkeling en de beginnende rekenontwikkeling. Wat een peuter nodig heeft als extra stimulans verschilt natuurlijk per kind. Het kan zijn dat we het accent leggen op de taalontwikkeling, maar bij een andere peuter werken we juist aan het vergroten van zelfvertrouwen, het leren concentreren of het leren spelen. We observeren de peuters. Alle peuters worden 2x getoetst. Aan de hand van de observaties en toetsen weten we waarin kinderen eventueel extra ondersteuning nodig hebben. De toetsen en de observaties van de kinderen houden we bij in een portfolio. Peuters die extra ondersteuning nodig hebben noemen we tutorkinderen. Elke ochtend doen wij met deze kinderen een activiteit. Als uit de toets blijkt dat een kind op een bepaald ontwikkelingsgebied achter blijft, dan doen we extra oefeningen met het betreffende kind. Tijdens de volgende toets kunnen we de voortgang zien. Ook zien we aan de hand van de observaties en toetsen welke extra uitdaging we de slimme kinderen moeten bieden. De thema s duren 2 tot 3 weken, alle stappen worden doorlopen: oriënteren, demonstreren, verdiepen en verbreden. Een belangrijk onderdeel van de VVE-methode is de ouderbetrokkenheid 3. Voor meer informatie over Piramide: Het Piramideprogramma wordt ook gebruikt in groep 1 en 2 van de Hannie Schaftschool. Het programma bij de kleuters is heel herkenbaar voor de peuters die doorstromen naar de kleutergroepen. Het is gebleken dat een VVE-programma een groter effect heeft als kinderen 4 dagdelen komen, als er vroeg mee wordt begonnen en als er lang mee wordt doorgegaan, dus doorlopend naar de basisschool. We hebben regelmatig een gesprek met de juf van groep 1 en 2. We stemmen de thema s op elkaar af. Ook doen we zgn. een warme overdracht als een peuter naar groep 1 gaat. Behalve het overdrachtsformulier (HOF, zie pagina 12) bespreken we ook hoe het gegaan is op de peuterspeelzaal, uiteraard na toestemming van de ouders. Inschrijving en plaatsing Voor inschrijving nodigen we de ouders altijd uit om even langs te komen. Ze kunnen de ruimte zien, ons leren kennen én op deze wijze de sfeer alvast een beetje proeven. 3 Zie pagina 11: Ouderbetrokkenheid pag 5 van 12

6 We vertellen dan kort iets over de peuterspeelzaal, bv: wie er werken, de dagindeling, het VVE-programma, wat ouders mee moeten nemen (fruit, drinken, verschoning), de inschrijfkosten, etc. We geven formulieren mee (informatie over VVE-ouderbijdrage, reglement, etc.). De ouder kan het kind meteen inschrijven, maar kan het formulier ook later inleveren. We geven een globale schatting wanneer het kind geplaatst kan worden (en op welke dagen). Als zowel het inschrijfformulier als het inschrijfgeld is betaald, komt het kind op onze plaatsingslijst. Een paar weken voordat het kind geplaatst kan worden, nemen we telefonisch contact op met de ouder om de plaatsingsdatum én -dagen door te nemen. Dan sturen we het kind een kaartje om het uit te nodigen op Beertje Bas te komen. Op deze eerste dag dat het kind komt, vullen de ouders alle plaatsings- en registratieformulieren in. Dan worden ook afspraken over het wennen van het kind gemaakt. We leggen in overleg ook een huisbezoek af. We wisselen tijdens dit gesprek informatie uit, over het kind en over de peuterspeelzaal. Ook vinden we het prettig de omgeving van het kind te zien, het maakt het soms ook gemakkelijker om het kind te laten wennen op de peuterspeelzaal. Wennen Als een kind voor het eerst komt mogen de ouders altijd blijven, tot na de kring. Als een kind veel moeite heeft met wennen mogen de ouders de eerste paar keer langer blijven. Als de peuter rustig aan het spelen is, adviseren wij de ouder om duidelijk afscheid te nemen en dan weg te gaan. Als het kind gewoon door blijft spelen, dan kunnen de ouders hun kind om uur weer ophalen. Als het kind verdrietig wordt en ontroostbaar lijkt, nemen we contact met de ouders op voor overleg. Het kan bv dan verstandig zijn hun kind eerder op te halen. We maken dan ook afspraken over het vervolg van het wennen, soms bouwen we de tijd dat het kind alleen op de peuterspeelzaal is langzaam op. We bekijken bij ieder kind hoe het beste kan wennen, dit is afhankelijk van het kind. Het ene kind heeft gewoon langer tijd nodig dan het andere kind. Ouders kunnen natuurlijk altijd bellen om te horen hoe het met hun kind gaat. De peuterleiding en het pedagogisch handelen Zoals u in ons algemene pedagogisch beleid kunt lezen, werken wij volgens de methode Positief Opvoeden (volgens Triple P). Op onze peuterspeelzaal is dat terug te zien doordat wij de kinderen altijd positief benaderen, maar ook door de manier waarop wij reageren op ongewenst gedrag. We proberen dit altijd om te buigen naar gewenst, positief gedrag. Bijvoorbeeld: Als een kind door het lokaal rent zeggen we niet je mag niet rennen, maar zeggen we ga maar rustig lopen. En als een kind zich lijkt te vervelen, bieden we een activiteit of spelmateriaal aan. Als kinderen ruzie hebben, gaan we naar hen toe en vragen we wat er aan de hand is. En we stimuleren ze om door samen te praten dit op te lossen. pag 6 van 12

7 Als dit niet lukt bieden we een alternatief. We proberen hen af te leiden door iets anders aan te bieden. Als dit niet lukt, gaat de leidster samen met het kind of de kinderen een spelletje doen. Bij herhaling van het gedrag zetten we hen even apart op een stoel of aan de tafel om tot rust te komen. We leggen dit ook uit. Dan helpen we het kind weer te gaan spelen. Als ze later weer lief spelen, dan benoemen we dit en geven hiervoor een complimentje. Wij hebben een open houding naar iedereen. Wij gaan in op opmerkingen over andere culturen of samenlevingsvormen. Wij stimuleren gesprekjes tussen kinderen onderling en vertellen verhalen uit andere culturen. Spelmateriaal, activiteiten, diversiteit en meertaligheid Wij hebben op de peuterspeelzaal gevarieerd en veilig spelmateriaal. Het daagt de peuters uit en stimuleert hun ontwikkeling, waarbij elk ontwikkelingsgebied aan bod komt. Zo hebben we puzzels, een voeldoos, boekjes, emotiekaarten, herkenbare gebruiksvoorwerpen in de huishoek. In de open kasten en bakken staat speelgoed dat de kinderen zelf mogen pakken. Dit is gelabeld, zodat de peuters kunnen zien waar het speelgoed is. In de dichte kasten staat speelgoed wat de leidsters aanbieden, omdat dit vaak begeleiding nodig heeft, bijvoorbeeld moeilijke puzzels. Wij bieden de kinderen activiteiten aan die hun ontwikkeling stimuleert. Enkele voorbeelden: De voeldoos stimuleert de verstandelijke ontwikkeling, het waarnemen. Wij lezen veel voor of we lezen samen. Dit is niet alleen goed voor de taalontwikkeling, maar ook voor de emotionele ontwikkeling. Bijvoorbeeld als het boekje over een gebeurtenis gaat, die een kind net heeft meegemaakt of over emoties als boos, verdriet, etc. Als de kinderen in de huishoek spelen, wordt automatisch de sociale ontwikkeling gestimuleerd (maar ook de verstandelijke). We proberen dagelijks buiten te spelen, zodat de kinderen hun energie kwijt kunnen en natuurlijk is ook dit weer goed voor hun lichamelijke ontwikkeling. Ook maken we gebruik van de computer om de kinderen activiteiten en verhaaltjes digitaal aan te bieden. Dit is ter ondersteuning van ons VVE-programma. Activiteiten die we gedaan hebben, kunnen ook op deze manier nog herhaald of verder toegelicht worden. De kinderen kunnen met zijn tweeën met de koptelefoon op achter de computer. Wij willen dat alle peuters, ongeacht hun achtergrond, zich thuis voelen bij ons. Zo hebben wij een huishoek met een Perzisch tapijt, Marokkaans dienblad en een Turkse theepot. Ook hebben we boekjes en voorleesboeken over verschillende culturen en andere leefvormen, ziektes of handicaps, maar ook een poster waaruit diversiteit blijkt en hebben we blanke en donkere poppen en interculturele verkleedkleren (zoals Marokkaanse muiltjes) en anderstalige muziek. Bij ons komen ook kinderen met allerlei verschillende culturele achtergronden. We merken dat ook al kennen de kinderen elkaars taal niet, er toch snel contact is tussen hen door spel en mimiek. Soms is een anderstalig kind een heel verhaal aan het vertellen tegen een Nederlandstalig kind. Dit kind wat het niet verstaat knikt wel begrijpend, praat pag 7 van 12

8 Nederlands terug. Zo leren kinderen van elkaar en ze hebben een band. Het anderstalige kind hoort steeds Nederlands op de speelzaal en wordt zo nieuwsgierig naar de Nederlandse taal. Bijzondere gebeurtenissen voor de peuter Verjaardag: De verjaardag is voor een peuter een groot feest en zo vieren we het ook; uitgebreid met muts, taart en kaarsjes! We zingen liedjes: we hebben een knuffelmuis die voor ons gaat zingen en wij zingen dan met hem mee. We vieren de verjaardag aan het eind van de ochtend, de ouders mogen erbij zijn. Meestal trakteert het kind, soms met een lekkere traktatie uit het eigen land. Andere feesten: We vieren Kerstmis. We vieren dit met een kerstlunch, aan het eind van de ochtend, met de ouders erbij. Het lokaal is prachtig versierd, de tafels staan in een kring en wij bieden een lekkere lunch aan. We vieren ook het Suikerfeest. We bakken met de kinderen koekjes en deze mogen ze mooi ingepakt (doen we ook samen) mee naar huis nemen. Ook aan bv Sint Maarten (we maken een lampion), Sinterklaas en Pasen wordt aandacht geschonken. Het sinterklaasfeest vieren we samen met de school. We wachten met z n allen Sinterklaas op het schoolplein op, daarna gaan we even mee naar het toneellokaal, daar wordt Sinterklaas officieel welkom geheten. Aan het eind van de ochtend komt Sinterklaas ook naar ons lokaal, dan krijgen de kinderen ook een cadeautje. Met Pasen hebben we, met de ouders erbij, een paasontbijt. Dit doen we aan het eind van de ochtend. Verder gaan we ook nog met de kinderen koekjes bakken. Natuurlijk knutselen de kinderen met Vaderdag en Moederdag altijd iets voor hun ouders En verder spelen we in op gebeurtenissen als de geboorte van een broertje of zusje. Afscheid van de peuterspeelzaal: Meestal nemen we afscheid van een kind omdat het naar de basisschool gaat en (bijna) 4 jaar is geworden. Soms gaat een kind weg vanwege bv een verhuizing. We besteden natuurlijk aandacht aan deze gebeurtenis, goed afscheid nemen vinden we belangrijk. Voor het kind wordt een belangrijke periode afgeslote, en voor de andere kinderen wordt het duidelijk dat het kind niet meer terug komt op de peuterspeelzaal. In de kring vertellen we dat het vandaag de laatste keer is dat het kind op de peuterspeelzaal is, én we vertellen natuurlijk wat de reden is. Soms trakteert het kind als afscheid. Het kind krijgt een afscheidscadeautje: een cd waarop foto s staan die in de peuterspeelzaal van hem/haar gemaakt zijn. Een ochtend op de peuterspeelzaal Structuur is belangrijk voor kinderen, daarom hanteren wij het volgende programma: 8.15 uur de leidsters zijn aanwezig om voor te bespreken en alvast puzzels en ander speelgoed klaar te leggen op de tafel pag 8 van 12

9 uur de kinderen worden gebracht 8.45 uur we gaan in de kring, zingen het goedemorgenliedje, lopen de presentielijst langs, lezen een boekje voor, doen een activiteit in de kring, zingen liedjes 9.05 uur vrij spelen, of een (tutor)activiteit. (met de kinderen die hiervoor in aanmerking komen) uur verschonen, plassen en daarna gezamenlijk opruimen uur gezamenlijk fruit eten en iets drinken in de kring daarna gaan we met mooi weer naar buiten en bij slecht weer naar de gymzaal uur de kinderen worden opgehaald In de kring Om zetten we het muziekje van de kring op. De ouders nemen dan afscheid en de kinderen zetten een stoeltje in de kring en gaan zitten. Een leidster noemt dan alle namen op, daarna lezen we een verhaaltje voor en doen we een activiteit in de kring. De activiteit past dan altijd binnen het thema van die week. We bespreken het thema steeds weer in de kring. Een voorbeeld: bij het thema kunst lezen we het boekje Blauwtje en Geeltje We laten dan ook zien wat er gebeurd als je blauwe en gele verf mengt: je krijgt de kleur groen! We gebruiken ook de dagritmekaarten (plaatjes) als ondersteuning van de dagindeling: het maakt zichtbaar wat er gebeurt). De plaatjes maken zichtbaar wat er wanneer gebeurt op deze ochtend. Ze worden ook gebruikt om aan verdrietige kinderen te laten zien wat we nog gaan doen voordat ze weer worden opgehaald. Fruit eten en drinken De kinderen nemen zelf hun fruit mee én een eigen beker/pakje met het drinken. Tijdens het fruit eten zitten we aan tafel. De leidster maakt indien nodig het fruit klaar, schilt de appel bv en legt deze in partjes terug in het bakje van het kind. Eén van de kinderen mag het eten en drinken uitdelen. Natuurlijk letten we erop dat ieder kind aan de beurt komt. We eten eerst het fruit en gaan daarna iets drinken. Voordat we beginnen met opeten houden we eerst elkaars handen vast en zingen we het smakelijk eten liedje. Voordat we gaan drinken, klappen we en zingen we smakelijk drinken. We maken altijd een praatje, er komt vaak van alles aan de orde. Belangrijk vinden we dat het een gezellig samenzijn is. De kinderen vertellen wat, wij vragen iets, zo ontstaan de gesprekken. Zindelijkheid en verschonen We hebben een vast moment voor het verschonen/plassen (voordat we gaan opruimen). Een leidster gaat dan met de grote kinderen naar de WC, daar plassen ze om de beurt. De andere leidster verschoont de kinderen die een luier dragen. Wij beginnen pas met zindelijkheidstraining als we van de ouders horen dat ze er thuis ook mee bezig zijn. We overleggen dan over de manier waarop we dit dan doen. pag 9 van 12

10 Ouders nemen zelf een luier mee, maar voor de eventuele ongelukjes hebben we verschoonkleren op de speelzaal, of een luier achter de hand. Ouders kunnen ook extra eigen kleren in het mandje van het kind leggen. Opruimen Als alle kinderen naar het toilet zijn geweest of zijn verschoond, dan zet de leidster het muziekje van het opruimen op en gaan we gezamenlijk opruimen. Het is dan leuk om te zien hoe sommige kinderen heel graag helpen met opruimen, maar ook hoe de kinderen die niet zo graag helpen gestimuleerd worden mee te doen. Je ruimt bijvoorbeeld samen dan iets op. Het is echt een gezamenlijke activiteit! Op veel kastjes en lades hebben we foto s gehangen van het speelgoed wat daar hoort. De kinderen kunnen dus precies zien waar iets opgeborgen moet worden. Dit is zeker handig bij de anderstalige kinderen die de woorden van het speelgoed nog niet goed kennen. Alles heeft een vaste plek, dit geeft houvast en veiligheid aan de peuters. Afscheid nemen aan het begin of eind van de ochtend We vinden het belangrijk dat er goed en duidelijk afscheid wordt genomen. Iedere ouder dient duidelijk afscheid te nemen. Door duidelijk afscheid te nemen én te zeggen dat je het weer komt halen, weet het kind wat het kan verwachten. Wij ondersteunen dit dan met de dagritmekaarten. De kinderen weten wanneer de ouders hen weer komen halen, want dat kunnen ze zien op de dagritmekaart, als de knijper er op zit. De knijper geeft namelijk aan bij welke activiteit we nu zijn. Aan het begin van de ochtend, als de ouder weggaat zwaaien we met het kind bij het raam. Als het kind verdrietig is, neemt één van de leidsters het over van de ouder. We troosten we het natuurlijk en geven het wat extra aandacht. En we vertellen (en herhalen) dat de ouder natuurlijk aan het eind van de ochtend weer terug komt. Het kind bouwt zo vertrouwen op. Aan het eind van de ochtend, als de kinderen weer vertrekken, gaan we meestal naar binnen. Er is dan goed overzicht wie al gehaald is en wie niet. De leidster staat bij de deur om de kinderen gedag te zeggen. Het halen en brengen is ook het moment waarop overdracht van ouder naar leidster (vice versa) gedaan wordt, er wordt een praatje gemaakt hoe het met het kind is gegaan. Regels en afspraken Op de peuterspeelzaal hebben we regels en gewoonten, die we de ouders bij de intake en de eerste keren dat zij hun kind komen brengen, vertellen. De kinderen leren we de regels door deze uit te leggen in de kring, door hen te corrigeren als dat nodig is en natuurlijk door zelf het goede voorbeeld te geven. Enkele van onze afspraken die we met ouders maken, zijn bijvoorbeeld: Ouders moeten bereikbaar zijn via een telefoonnummer. Als een kind ziek wordt op de peuterspeelzaal, bellen wij de ouders op voor overleg. We hanteren de regels, beschreven in de GGD-map. Als een kind niet komt (bv ziek of met vakantie) dan geven de ouders dit door. Als het kind gehaald wordt door iemand anders, dan geeft de ouder dit van tevoren door. Anders geven we het kind niet mee. We bellen dan eerst de ouders. Kinderen moeten op tijd (voor 8.45 uur) gebracht en gehaald (voor uur) worden. pag 10 van 12

11 Kinderen mogen een eigen stukje speelgoed meenemen. Als we in de eerste kring zitten, leggen ze het onder hun stoel. En na de kring leggen we het samen in hun mandje. Het kind zegt de leidster altijd gedag, dan weten we dat het kind naar huis is. Als we foto s hebben gemaakt en ze (op bv de website) willen vertonen, vragen we altijd de ouders om toestemming. Regels voor de kinderen zijn bijvoorbeeld: - we praten zachtjes - we lopen rustig in de zaal - we houden onze handjes en voetjes bij ons - eerst klimmen (via het trapje of de zijkant) op de glijbaan en dan er vanaf glijden - we ruimen met z n allen op In de kring bespreken we de regels, bijvoorbeeld naar aanleiding van een boekje of een voorbeeld wat net gebeurd is. We leggen dan ook uit waarom we deze regel hebben, of waarom iets niet mag. Ouderbetrokkenheid We vinden het contact met ouders erg belangrijk. Bij het halen en brengen hebben we het altijd even over het kind, uitwisselen hoe het met het kind gaat, eventuele kleine problemen melden of juist gewoon even over de leuke dingen praten. Als het nodig is om wat langer over het kind te praten, maken we een afspraak na de peuterspeelzaaltijd. Ouders ontmoeten elkaar ook tijdens het halen en brengen. Binnen de VVE-methode is de inloop s ochtends belangrijk. Tijdens deze spelinloop kunnen ouders met het kind spelen. We leggen altijd speelgoed klaar. Ook gebruiken we deze inloop om informatie te geven, bijvoorbeeld als introductie om over het thema te vertellen waarmee we bezig zijn. Ook kunnen we dan vragen beantwoorden. We hebben bij ieder thema een nieuwsbrief, met uitleg over het thema, liedjes, tips, etc. Ouders worden op deze wijze actief betrokken bij wat hun kind doet en leert op de peuterspeelzaal. Als de dingen, de woorden, die het kind leert op de peuterspeelzaal thuis ook verteld of gebruikt worden (in de taal die thuis gebruikt wordt), heeft dit een positieve invloed op de leerresultaten van het kind. Een kind onthoudt een nieuw woord beter als het het zowel op de peuterspeelzaal als thuis gebruikt. Doordat deze activiteiten in de thuistaal gedaan worden, wordt het gebruik van deze taal ook gestimuleerd. Een goede ontwikkeling in de eigen taal draagt bij aan de ontwikkeling van de tweede taal (in dit geval het Nederlands). Verder draagt dit ook bij een aan een positieve identiteit. Soms hebben wij meezingochtenden voor de ouders. De koffie staat dan om uur klaar, dan mogen de ouders bij ons komen om samen met hun kind en de leidsters de liedjes te zingen die de kinderen hebben geleerd op de peuterspeelzaal. Bij het maken van een uitstapje vragen we ook of ouders meegaan. Wij hebben geen oudercommissie op de peuterspeelzaal, maar willen dit de komende periode wel proberen te realiseren. pag 11 van 12

12 Onze peuterspeelzaal in de wijk en samenwerking met andere instanties Onze peuterspeelzaal zit in de Hannie Schaftschool, in hetzelfde gebouw zit behalve de school ook een kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. Bij de plaatsing (soms al bij de inschrijving) vertellen we ook over de school, de doorgaande lijn en de samenwerking. We stellen de nieuwe ouder voor aan de directeur van de school. Het Piramide-programma loopt door t/m de onderbouw van de school. Elke 4 weken hebben we een gesprek met de kleuterjuf, soms ook met de schooldirecteur van de Hannie Schaftschool. We hebben dan overleg over het programma, de thema s en de gezamenlijke onderwerpen binnen de methode (bv de ouderbetrokkenheid). Wij vullen het Haarlems Overdrachts Formulier (HOF) in voor elk kind. Dit is het overdrachtformulier dat (na toestemming van de ouder) voor de basisschool is waar het kind heen gaat. Als een kind naar de Hannie Schaftschool gaat, dan bespreken we het formulier met de kleuterjuf. Verder krijgt de juf dan ook het observatieformulier van Piramide. Als het kind naar een andere school gaat, sturen we het HOF-formulier op en als de school dan vragen heeft over een kind kunnen ze ons natuurlijk altijd bellen (als er toestemming is gegeven). Het HOF wordt met de ouders besproken. Behalve de school hebben we ook een goede samenwerking in de wijk, we hebben bv met school, kinderopvang, welzijnswerk (kinderwerk) én peuterspeelzaal een gezamenlijke training gedaan over gedrag van kinderen Goed gedrag kun je leren Hierin zijn een aantal gemeenschappelijke afspraken gemaakt, natuurlijk wel vertaald naar leeftijd of werksoort (bij ons staan ze bij de regels voor kinderen ). In buurthuis De Tulp, vlakbij in de wijk zit een speelgroep 0-2,5 jaar, waar kinderen en hun ouders samen komen spelen. We verwijzen over en weer naar elkaar door. We hebben twee maal per jaar een gesprek met de wijkverpleegkundige van Jeugdgezondheidzorg Kennemerland. Dit betreft o.a. de samenwerking. Ook kunnen we contact hebben over een kind. Als wij bv denken dat een kind een VVEindicatie nodig heeft, dan nemen we na overleg met de ouders hierover contact op met de JGZ. Als ons iets opvalt aan een kind of als we ons zorgen maken, dan bespreken we dit natuurlijk ook met de ouders. We kunnen contact opnemen met de wijkverpleegkundige voor overleg. En, mocht dit nodig zijn, dan vragen wij een orthopedagoog van de JGZ om te komen observeren. Zij kan zowel de ouders, als ons, advies geven. We halen regelmatig boeken bij de bibliotheek én we gebruiken de vertelkastjes. pag 12 van 12

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Paradijsje

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Paradijsje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Paradijsje Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Paradijsje

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Paradijsje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Paradijsje Wij vinden het belangrijk dat de peuters het bij ons naar hun zin hebben!! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Onze peuterspeelzaal... 4 Algemeen...

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan Beertje Bas Wij vinden het belangrijk dat de peuters het bij ons naar hun zin hebben.

Pedagogisch Werkplan Beertje Bas Wij vinden het belangrijk dat de peuters het bij ons naar hun zin hebben. Pedagogisch Werkplan Beertje Bas 2018 Wij vinden het belangrijk dat de peuters het bij ons naar hun zin hebben. Eva de Bont en Annemieke Koelemij 01-01-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Met dit werkplan

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Bijenkorfje

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding...

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Madelief

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Madelief Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Madelief Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Onze

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal de Lieverdjes

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal de Lieverdjes Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal de Lieverdjes Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding...

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje. Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pippeloentje SPL / SJWB februari 2019

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje. Pedagogisch werkplan peuterspeelzaal Pippeloentje SPL / SJWB februari 2019 1 Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pippeloentje Februari 2019 2 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Pippeloentje 3 2. groepsomvang en leeftijdsopbouw 5 3. kennismaking en wennen en mentorschap

Nadere informatie

PEDAGOGISCH WERKPLAN PEUTERSPEELZAAL OT EN SIEN

PEDAGOGISCH WERKPLAN PEUTERSPEELZAAL OT EN SIEN PEDAGOGISCH WERKPLAN PEUTERSPEELZAAL OT EN SIEN Juli 2018 Inhoud 1. Informatie over Peuterspeelzaal Ot en Sien... 2 2. Groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel... 3 3. Kennismaking, wennen en mentorschap...

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan Het Paradijsje 2018

Pedagogisch Werkplan Het Paradijsje 2018 Pedagogisch Werkplan Het Paradijsje 2018 Celeste Fennis, Irina Folkertsma, Sonja Out-Van Iperen 18-01-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Algemeen... 3 Onze binnen en buitenruimte... 3 VVE... 4 Inschrijving

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Pippeloentje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pippeloentje Maart 2016 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelopvang Pippeloentje 3 2. groepsomvang en leeftijdsopbouw 4 3. kennismaking en wennen 5 4. dagindeling

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal t Klinkertje

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal t Klinkertje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Klinkertje Maart 2016 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal t Klinkertje p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Olleke Bolleke

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Olleke Bolleke Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Olleke Bolleke Maart 2016 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Olleke Bolleke p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal t Klinkertje

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal t Klinkertje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Klinkertje Juni 2017 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal t Klinkertje p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal OKI DOKI

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal OKI DOKI Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal OKI DOKI Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Onze

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Het Piraatje

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Het Piraatje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Het Piraatje Juli 2018 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal t Piraatje p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking, wennen en

Nadere informatie

Peuteropvang Dolfijn

Peuteropvang Dolfijn Peuteropvang Dolfijn Samen spelen, leren en ontdekken VVE Leuk en leerzaam Vriendjes maken Voorwoord Beste ouders en peuters, In deze brochure kunt u allerlei praktische informatie lezen over onze peutergroep.

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Knuffel

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Knuffel Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Knuffel December 2017 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Knuffel p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 3 3. kennismaking en wennen p. 3

Nadere informatie

Informatieboekje van. Peuterspeelschool Haaften

Informatieboekje van. Peuterspeelschool Haaften Informatieboekje van Peuterspeelschool Haaften - 2 Welkom Voor u ligt het informatieboekje van peuterspeelschool Haaften Wij wensen u veel plezier met het doorlezen van dit boekje en hopen uw peuter en

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Knuffel

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Knuffel Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Knuffel Juli 2018 1 Inhoud 1. Informatie over peuterspeelzaal Knuffel... 2 2. Groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel... 2 3. Kennismaking,wennen en mentorschap...

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Groen Knollenland

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Groen Knollenland Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Groen Knollenland Juli 2018 1 Inhoud 1. Informatie over Peuterspeelzaal Groen Knollenland... 2 2. Groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel... 3 3. Kennismaking, wennen

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Welzijnsorganisatie Haarlem Effect

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat de peuters het bij ons naar hun zin hebben!! Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Het Piraatje

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Het Piraatje Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Het Piraatje Juli 2017 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal t Piraatje p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen p.

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peutercentrum t Kwetternest

Pedagogisch werkplan. Peutercentrum t Kwetternest Pedagogisch werkplan Peutercentrum t Kwetternest Juli 2018 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal t Kwetternest p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen

Nadere informatie

Informatieboekje van. Peuterspeelschool Opijnen

Informatieboekje van. Peuterspeelschool Opijnen Informatieboekje van Peuterspeelschool Opijnen Welkom Voor u ligt het informatieboekje van peuterspeelschool Opijnen. Wij wensen u veel plezier met het doorlezen van dit boekje en hopen uw peuter en u

Nadere informatie

Meer informatie over peuterspeelzaal Dribbel is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan.

Meer informatie over peuterspeelzaal Dribbel is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan. Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzaal Dribbel Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering van

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuteropvang de Glijbaan

Pedagogisch werkplan. Peuteropvang de Glijbaan Pedagogisch werkplan Peuteropvang de Glijbaan 1 Inhoud 1. informatie over peuteropvang de Glijbaan p. 3 2. groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 5 3. kennismaking en wennen p. 5 4. dagindeling

Nadere informatie

Informatieboekje van. Peuterspeelzaal M!eters

Informatieboekje van. Peuterspeelzaal M!eters Informatieboekje van Peuterspeelzaal M!eters Welkom Voor u ligt het informatieboekje van peuterspeelzaal M!ETERS. Wij wensen u veel plezier met het doorlezen van dit boekje en hopen uw peuter en u een

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pinokkio Welzijnsorganisatie Haarlem Effect

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pinokkio Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Pinokkio Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Onze

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Groenknollenland

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Groenknollenland Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Groenknollenland Oktober 2016 1 Inhoud 1. informatie over Peuterspeelzaal Groenknollenland p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peutercentrum De Mors

Pedagogisch werkplan. Peutercentrum De Mors Pedagogisch werkplan Peutercentrum De Mors Juni 2017 1 Inhoud 1. informatie over peutercentrum de Mors p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen p. 4 4. dagindeling

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Kweenie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Kweenie Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Kweenie Juli 2017 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Kweenie p. 3 2. groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen p. 4 4. dagindeling

Nadere informatie

Meer informatie over peuterspeelzaal Duimelot is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan.

Meer informatie over peuterspeelzaal Duimelot is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan. Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzaal Duimelot Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering van

Nadere informatie

Informatie voor ouders/verzorgers. Het kindcentrum. Een goede start voor ieder kind

Informatie voor ouders/verzorgers. Het kindcentrum. Een goede start voor ieder kind matie voo Informatie voor ouders/verzorgers Het kindcentrum Een goede start voor ieder kind Het kindcentrum is een goede start voor uw kind. Wij bieden een veilige plek waar uw peuter leert samen te spelen

Nadere informatie

Voorschool Balou. Gambiadreef 60 3564 ES Utrecht Telefoon: 06-13135876

Voorschool Balou. Gambiadreef 60 3564 ES Utrecht Telefoon: 06-13135876 Voorschool Balou Voorschool Balou Gambiadreef 60 3564 ES Utrecht Telefoon: 06-13135876 Algemeen Spelenderwijs Utrecht Niasstraat 6-c 3531 WP Utrecht info@spelenderwijsutrecht.nl Telefoon algemeen 030-820

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Steffie. Pedagogisch werkplan SPL / SJWB 2019

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Steffie. Pedagogisch werkplan SPL / SJWB 2019 1 Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Steffie September 2018 2 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Steffie p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 5 3. kennismaking en wennen p.

Nadere informatie

Inleiding...3. Onze peuterspeelzaal...4 Algemeen...4 Onze binnen- en buitenruimte...4 VVE... 4 Inschrijving en plaatsing...5 Kijk?!...5 Wennen...

Inleiding...3. Onze peuterspeelzaal...4 Algemeen...4 Onze binnen- en buitenruimte...4 VVE... 4 Inschrijving en plaatsing...5 Kijk?!...5 Wennen... Inhoudsopgave Inleiding...3 Onze peuterspeelzaal...4 Algemeen...4 Onze binnen- en buitenruimte...4 VVE... 4 Inschrijving en plaatsing...5 Kijk?!...5 Wennen... 6 De peuterleiding en het pedagogisch handelen...6

Nadere informatie

Meer informatie over peuterspeelzaal Duimelot is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan.

Meer informatie over peuterspeelzaal Duimelot is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan. Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzaal Duimelot Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering van

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Olleke Bolleke

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Olleke Bolleke Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Olleke Bolleke September 2018 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Olleke Bolleke p. 3 2. groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel p. 5 3. kennismaking,

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Ot en Sien

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal Ot en Sien Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Ot en Sien September 2016 1 Inhoud 1. Informatie over Peuterspeelzaal Ot en Sien p. 3 2. Groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. Kennismaking en wennen p.

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Kweenie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Kweenie Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal Kweenie September 2016 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal Kweenie p. 3 2. groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen p. 4 4.

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal de Glijbaan

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal de Glijbaan Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal de Glijbaan September 2016 1 Inhoud 1. informatie over peuterspeelzaal de Glijbaan p. 3 2. groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 5 3. kennismaking en wennen

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuteropvang t Wakertje

Pedagogisch werkplan Peuteropvang t Wakertje Pedagogisch werkplan Peuteropvang t Wakertje JULI 2018 1 Inhoud 1. informatie over peuteropvang t Wakertje) p. 3 2. groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen p. 4 4. dagindeling

Nadere informatie

Meer informatie over peuterspeelzaal Pino is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan.

Meer informatie over peuterspeelzaal Pino is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan. Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzaal Pino Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering van het

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal De Egelantier

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal De Egelantier Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal De Egelantier Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat uw peuter het bij ons naar de zin heeft! Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding...

Nadere informatie

1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving

1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Pedagogisch Beleidsplan 1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan peuteropvang Morgenster

Pedagogisch werkplan peuteropvang Morgenster Pedagogisch werkplan peuteropvang Morgenster Pedagogisch werkplan Versie oktober 2015 Pagina 1 van 8 Inhoud 1. Informatie over peuteropvang Morgenster... 3 2. Groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel...

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. peuteropvang Morgenster. Pedagogisch werkplan de Morgenster 2018

Pedagogisch werkplan. peuteropvang Morgenster. Pedagogisch werkplan de Morgenster 2018 1 Pedagogisch werkplan peuteropvang Morgenster November 2018 2 Inhoud 1. Informatie over peuteropvang Morgenster... 3 2. Groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel... 4 3. Kennismaking en wennen... 5 4.

Nadere informatie

Meer informatie over peuterspeelzaal Ministek is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan.

Meer informatie over peuterspeelzaal Ministek is beschikbaar via de website van Speel Wijs, de informatie brochure en het Pedagogisch Beleidsplan. Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzaal Ministek Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering van

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Woelwater De Kleine Raaf 2-4 jaar

Pedagogische werkwijze Woelwater De Kleine Raaf 2-4 jaar locatie Woelwater Woelwater De Kleine Raaf Dit document is eigendom van de Kinderkoepel en mag niet zonder haar toestemming worden gebruikt of elders toegepast. 1 Woelwater De Kleine Raaf 2019A PV Welkom

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan peuterspeelzaal Duimelot

Pedagogisch Werkplan peuterspeelzaal Duimelot Pedagogisch Werkplan peuterspeelzaal Duimelot Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering van het pedagogisch

Nadere informatie

KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS

KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS Blub, zegt de vis zijn gezellige, kleinschalige en huiselijke kinderdagverblijven. De kinderdagverblijven bestaan uit groepen die opvang en verzorging bieden aan kinderen

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan. Werkwijze peuterspeelzaal Klein Duimpje

Pedagogisch Werkplan. Werkwijze peuterspeelzaal Klein Duimpje Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzaal Klein Duimpje Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering

Nadere informatie

Naam: Welkom op De Leer!

Naam: Welkom op De Leer! Naam: Welkom op De Leer! Basisschool De Leer St. Michielsstraat 6 7255 AP Hengelo 0575-46 17 15 Welkom! Hallo, Je bent nu al bijna vier jaar en dan kom je bij ons in de klas. Nu mag je een paar keer komen

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal OKI DOKI Welzijnsorganisatie Haarlem Effect

Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal OKI DOKI Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal OKI DOKI Welzijnsorganisatie Haarlem Effect Wij vinden het belangrijk dat de peuters het bij ons naar hun zin hebben!! Pagina2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding

Nadere informatie

Aanvulling pedagogisch beleidsplan Kleine Raaf

Aanvulling pedagogisch beleidsplan Kleine Raaf Aanvulling pedagogisch beleidsplan Kleine Raaf Auteur Datum geldigheidsverkl. Paraaf map Versie nr. IV juni 2015 Werkinstructie map Kinderopvang 2015A Voor u ligt de aanvulling op het pedagogisch beleidsplan

Nadere informatie

Welkom bij Op Stoom. Pedagogische visie. Lieve actieve medewerkers

Welkom bij Op Stoom. Pedagogische visie. Lieve actieve medewerkers Welkom bij Op Stoom Kwaliteit en service zijn belangrijke kenmerken van Op Stoom zodat ouders hun kinderen met een gerust hart achterlaten bij de medewerkers. We bieden liefdevolle zorg en inspiratie aan

Nadere informatie

Informatieboekje. Peuterstap 28-1-2015

Informatieboekje. Peuterstap 28-1-2015 2015 Peuterstap 28-1-2015 INHOUDSOPGAVE 1 Welkom... 3 2 Peuterspeelzaal Peuterstap... 4 2.1 Doelstelling... 4 2.2 Aanbod... 4 3 VVE (Voorschoolse en Vroegschoolse Educatie)... 5 3.1 Doel VVE... 5 4 Programma

Nadere informatie

INFORMATIEGIDS van de peutergroep. Ds. Pieter van Dijkeschool.

INFORMATIEGIDS van de peutergroep. Ds. Pieter van Dijkeschool. INFORMATIEGIDS van de peutergroep Ds. Pieter van Dijkeschool. Schooljaar 2014 Inhoud VOORWOORD... 3 IDENTITEIT EN DOELSTELLING... 4 ALGEMENE INFORMATIE... 5 PERSONEEL... 5 AANMELDING VAN PEUTERS... 6 VOOR-

Nadere informatie

PEDAGOGISCH BELEID HUMMELTJESHOEK

PEDAGOGISCH BELEID HUMMELTJESHOEK PEDAGOGISCH BELEID HUMMELTJESHOEK Voor u ligt het Pedagogisch beleid van Kinderdagverblijf HUMMELTJESHOEK. Intern beschrijven wij wat wij kinderen bieden in een veilige omgeving. Wij bieden 4 basisdoelen:

Nadere informatie

INFORMATIE PEUTERSPEELZAAL T BIJENKORFJE. Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Croesenstraat JK HAARLEM tel

INFORMATIE PEUTERSPEELZAAL T BIJENKORFJE. Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Croesenstraat JK HAARLEM tel INFORMATIE PEUTERSPEELZAAL T BIJENKORFJE Peuterspeelzaal t Bijenkorfje Croesenstraat 51 2015 JK HAARLEM tel.023-5246333 www.haarlemeffect.nl E-mail: bijenkorfje@haarlemeffect.nl De leidsters van Peuterspeelzaal

Nadere informatie

PEUTERSPEELZAAL DE SCHALM VVE GROEP EN NULGROEP

PEUTERSPEELZAAL DE SCHALM VVE GROEP EN NULGROEP INFORMATIEBROCHURE PEUTERSPEELZAAL DE SCHALM VVE GROEP EN NULGROEP Welkom! Ieder kind heeft recht op goed onderwijs. Om een goede start te kunnen maken op de basisschool is het fijn als uw kind eerst een

Nadere informatie

Informatie voor Ouders

Informatie voor Ouders Informatie voor Ouders Tjil! Kinderopvang Vermeulenstraat 52 5012 HB Tilburg 013-455 92 98 www.tjil.net info@tjil.net Voorwoord: Dit document bevat algemene informatie over Tjil! Kinderopvang. Tjil! Kinderopvang

Nadere informatie

Informatieboekje van. Peuterspeelzaal De Knuffel

Informatieboekje van. Peuterspeelzaal De Knuffel Informatieboekje van Peuterspeelzaal De Knuffel Beste ouders en verzorgers Voor u ligt het informatieboekje van Peuterspeelzaal De Knuffel te Beesd. In dit boekje vindt u allerhande nuttige informatie

Nadere informatie

Pedagogisch plan Bengels kinderopvang

Pedagogisch plan Bengels kinderopvang Pedagogisch plan Bengels kinderopvang Pedagogisch beleidsplan Bengels Inleiding In dit beleidsplan laten we u kennis maken met het pedagogisch beleid van kinderopvang Bengels. Het pedagogisch beleid geeft

Nadere informatie

Ouderbeleid van BSO De Bosuil

Ouderbeleid van BSO De Bosuil Ouderbeleid van BSO De Bosuil BSO De Bosuil vindt het belangrijk dat de ouders van de kinderen die in onze opvang zitten actief worden betrokken. Het is belangrijk dat ouders zich op hun gemak voelen,

Nadere informatie

Inhoud. Pedagogisch werkplan Leistroom SPL / SJWB maart 2019

Inhoud. Pedagogisch werkplan Leistroom SPL / SJWB maart 2019 Maart 2019 1 Inhoud 1. Informatie over peuterspeelzaal Leistroom... 2 2. Groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel... 3 3. Kennismaking, wennen en mentorschap... 3 4. Dagindeling... 4 5. Vieren van feesten...

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. De UkkePukken

Pedagogisch werkplan. De UkkePukken Pedagogisch werkplan De UkkePukken Kinderopvang De Toverdroom Inleiding Dit pedagogisch werkplan is een aanvulling op het algemene pedagogisch beleidsplan van Kinderopvang De Toverdroom. In dit pedagogisch

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE PEUTERSPEELZAAL DE BINNENHAVEN

INFORMATIEBROCHURE PEUTERSPEELZAAL DE BINNENHAVEN INFORMATIEBROCHURE PEUTERSPEELZAAL DE BINNENHAVEN 2 Wanneer u uw kind naar de peuterspeelzaal brengt wilt u natuurlijk niets minder dan de best mogelijke zorg voor uw kind. Daarvoor bent u bij MAX Kinderopvang

Nadere informatie

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid

Kids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te

Nadere informatie

Voor het eerst naar school

Voor het eerst naar school Voor het eerst naar school Welkom op De Wonderboom Uw kind gaat binnenkort voor het eerst naar school. We wensen jullie een fijne tijd toe op De Wonderboom. Dit boekje informeert over verschillende zaken

Nadere informatie

1 ALGEMEEN 2 SPECIFIEKE UITGANGSPUNTEN. Geachte ouders,

1 ALGEMEEN 2 SPECIFIEKE UITGANGSPUNTEN. Geachte ouders, Geachte ouders, Van harte welkom bij de Stichting Peuterspeelzalen Leusden. Graag willen wij u het pedagogisch werkplan aanbieden van onze locatie Klein Duimpje. In dit werkplan zetten we alle praktische

Nadere informatie

Méér dan Spelen. Hier houden wij ons aan bij Spring! Ouderinformatieboekje

Méér dan Spelen. Hier houden wij ons aan bij Spring! Ouderinformatieboekje Méér dan Spelen Hier houden wij ons aan bij Spring! Ouderinformatieboekje 2 Inhoudsopgave 1. De mentorleidster... 4 2. Spelenderwijs leren en ontwikkelen met Piramide... 4 2.1 Ouderbijeenkomst, spelinloop

Nadere informatie

Onze pedagogische werkwijze is weergegeven in het pedagogisch beleid en het pedagogisch werkplan waarin locatiespecifieke informatie beschreven is.

Onze pedagogische werkwijze is weergegeven in het pedagogisch beleid en het pedagogisch werkplan waarin locatiespecifieke informatie beschreven is. Onze pedagogische werkwijze is weergegeven in het pedagogisch beleid en het pedagogisch werkplan waarin locatiespecifieke informatie beschreven is. Pedagogisch werkplan PSZ Kiekeboe Index: 1. Onze locatie

Nadere informatie

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peuteropvang Wigwam

Pedagogisch werkplan Peuteropvang Wigwam 1 Pedagogisch werkplan Peuteropvang Wigwam Inhoud 1. informatie over Peuteropvang Wigwam p. 3 2. groepsomvang, leeftijdsopbouw en personeel p. 4 3. kennismaking en wennen p. 4 4. dagindeling p. 5 5. vieren

Nadere informatie

werkplan peuterspeelzaal

werkplan peuterspeelzaal werkplan peuterspeelzaal Locatie: Vlasakkers Datum: 19 januari 2018 Voorwoord U ontvangt dit werkplan omdat u klant bent geworden bij onze locatie. We hebben bij Doomijn een pedagogisch beleidsplan dat

Nadere informatie

11:45-12:00 Kinderen worden opgehaald/overdracht

11:45-12:00 Kinderen worden opgehaald/overdracht Dit werkplan is aanvullend op het pedagogisch beleid dagopvang en peuteropvang. In het pedagogisch beleid wordt omschreven waar Shezaf voor staat en wat de pedagogische visie is. In dit werkplan is voor

Nadere informatie

Welkom op de peuterspeelzaal

Welkom op de peuterspeelzaal Welkom op de peuterspeelzaal Peuterspeelzaal Het Groene Kikkertje Witte de Withstraat 85 2518 CR Den Haag Telefon: (070) 4129598 E-Mail: pszhetgroenekikkertje@scoh.nl www.cbsdespiegel.nl Wat houdt de Haagse

Nadere informatie

De pedagogisch medewerker kan deze tijd tevens gebruiken voor rapportage en het bieden van individuele ondersteuning.

De pedagogisch medewerker kan deze tijd tevens gebruiken voor rapportage en het bieden van individuele ondersteuning. Dit werkplan is aanvullend op het pedagogisch beleid dagopvang. In het pedagogisch beleid wordt omschreven waar Shezaf voor staat en wat pedagogische visie is. In dit werkplan is voor Het Kompas uitgewerkt

Nadere informatie

Pedagogische werkwijze Peuterspelen De Komeet, maart 2018 Locatiemanager: Anouk Aafjes

Pedagogische werkwijze Peuterspelen De Komeet, maart 2018 Locatiemanager: Anouk Aafjes Omvang van de Peuterspelengroep Er kunnen maximaal 16 kinderen per dagdeel worden opgevangen. De samenstelling van de groepen Naam van de groep Komeet Maximaal aantal kinderen op de groep Horizontale/

Nadere informatie

PEDAGOGISCHE WERKWIJZE BOFKONTJES pagina 1 van 5

PEDAGOGISCHE WERKWIJZE BOFKONTJES pagina 1 van 5 pagina 1 van 5 1 WAT IS KARAKTERISTIEK VOOR DE BOFKONTJES Kindercentrum de Bofkontjes is een spelenderwijs groep die halve dagopvang biedt. De Bofkontjes heeft haar groepsruimte in de Tarthorstschool direct

Nadere informatie

Pedagogisch Beleidsplan Peuterspeelzaal De Torteltuin Mariaschool Paterswolde

Pedagogisch Beleidsplan Peuterspeelzaal De Torteltuin Mariaschool Paterswolde Pedagogisch Beleidsplan Peuterspeelzaal De Torteltuin Mariaschool Paterswolde Inhoud: 1. Inleiding 2. Dagindeling / werkwijze peuterspeelzaal 3. Emotionele veiligheid 4. Persoonlijke competentie 5. Sociale

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzalen Pino & Dribbel

Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzalen Pino & Dribbel Pedagogisch Werkplan Werkwijze peuterspeelzalen Pino & Dribbel Inleiding Basis van dit pedagogisch werkplan is het pedagogisch beleidsplan van Stichting Speel Wijs. Het werkplan is de praktische uitvoering

Nadere informatie

Jaarplan van peuter- en ouderactiviteiten Peuteropvang Czaar Peutertje. Schooljaar 2014 / 2015

Jaarplan van peuter- en ouderactiviteiten Peuteropvang Czaar Peutertje. Schooljaar 2014 / 2015 Jaarplan van peuter- en ouderactiviteiten Peuteropvang Czaar Peutertje. Schooljaar 2014 / 2015 Peuteractiviteiten gedurende het hele schooljaar: Verjaardagen: Als uw peuter jarig is mag hij/zij dit vieren,

Nadere informatie

Piramide in Kinderdagverblijf Oase

Piramide in Kinderdagverblijf Oase Piramide in Kinderdagverblijf Oase Informatie voor ouders over vroegschoolse educatie binnen Oase Inhoud 1. Oase en vroegschoolse educatie 2. Wat is Piramide 3. Totaalprogramma 4. Zelfstandig leren en

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan Peutercentrum Zuid West

Pedagogisch werkplan Peutercentrum Zuid West 1 Pedagogisch werkplan Peutercentrum Zuid West Januari 2019 2 Inhoud 1. Informatie over Peutercentrum Zuid-West... 3 2. Groepsomvang, en leeftijdsopbouw en personeel... 5 3. Kennismaking en wennen... 5

Nadere informatie

welkom in groep 1/2 op t Hunnighouwersgat

welkom in groep 1/2 op t Hunnighouwersgat welkom in groep 1/2 op t Hunnighouwersgat Hallo Je bent nu al bijna vier jaar en dan kom je bij ons in de klas. Nu mag je een paar keer bij ons komen kijken. Dit boekje gaat over onze school, dan weet

Nadere informatie

Voor het eerst naar school

Voor het eerst naar school Prentenboek Voor het eerst naar school Boek om samen met uw kleuter te lezen voordat hij/zij voor het eerst naar school gaat Veel leesplezier! Team BS A gene Wienberg R.K. Basisschool A gene Wienberg Hilleshagerweg

Nadere informatie

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal De Vogeltuin

Pedagogisch werkplan. Peuterspeelzaal De Vogeltuin Pedagogisch werkplan Peuterspeelzaal De Vogeltuin Augustus 2018 1 Inhoud 1. Informatie over peuterspeelzaal De Vogeltuin... 2 3. Kennismaking, wennen en mentorschap... 4 4. Dagindeling... 4 5. Vieren van

Nadere informatie

1. Inleiding Pag.2. 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2. 3. De Peuterspeelzaal Pag.2 3.1 Overdracht van peuterspeelzaal naar basisschool Pag.

1. Inleiding Pag.2. 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2. 3. De Peuterspeelzaal Pag.2 3.1 Overdracht van peuterspeelzaal naar basisschool Pag. INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Pag.2 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2 3. De Peuterspeelzaal Pag.2 3.1 Overdracht van peuterspeelzaal naar basisschool Pag.2 4. Het Personeel Pag.3 4.1 Management Peuterspeelzaal

Nadere informatie

Praktische informatie

Praktische informatie Praktische informatie Ruilen van dagen We zoeken de balans tussen het bieden van flexibiliteit aan ouders en het garanderen van structuur en ritme voor de kinderen. We geloven dat goede communicatie hierin

Nadere informatie

1. Inleiding Pag.2. 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2. 3. De VVE Peuterspeelzaal Pag.2

1. Inleiding Pag.2. 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2. 3. De VVE Peuterspeelzaal Pag.2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Pag.2 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2 3. De VVE Peuterspeelzaal Pag.2 4. Observatie en Overdracht naar de basisschool Pag.3 4.1 Observatie 4.2 Overdracht naar de basisschool

Nadere informatie

Stichting Peuterspeelzaal Risdam

Stichting Peuterspeelzaal Risdam Stichting Peuterspeelzaal Risdam Postbus 487 1620 AL Hoorn ING bank 498346 KvK nr. S 41234108 Veel méér dan alleen spelen Info- en Bewaarboekje groep VVE Piramide op onze peuterspeelzaal tekening Dagmar

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan peuterspeelzaal Peuterhof

Pedagogisch Werkplan peuterspeelzaal Peuterhof Pedagogisch Werkplan peuterspeelzaal Peuterhof Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan van peuterspeelzaal Peuterhof. Alle leidsters van peuterspeelzaal Peuterhof zijn op de hoogte van de inhoud

Nadere informatie

Informatieboekje van. Peuterspeelzaal De Speeldoos

Informatieboekje van. Peuterspeelzaal De Speeldoos Informatieboekje van Peuterspeelzaal De Speeldoos Peuterspeelzaal De Speeldoos 0345-580582 Oranje Nassaustraat 21 speeldoos@telfort.nl 4191 EC Geldermalsen www.spgg.nl Beste ouders/verzorgers In de eerste

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan Oki Doki 2018

Pedagogisch Werkplan Oki Doki 2018 Pedagogisch Werkplan Oki Doki 2018 Plezier maken, je veilig en vertrouwd voelen staat bij ons HOOG in het vaandel. Sandra Elzinga en Michelle Quaars 22-01-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Algemeen...

Nadere informatie

Kringmoment waarin er iets te eten en drinken wordt aangeboden. Ontwikkelingsgerichte (VVE) activiteit. De kinderen worden opgehaald.

Kringmoment waarin er iets te eten en drinken wordt aangeboden. Ontwikkelingsgerichte (VVE) activiteit. De kinderen worden opgehaald. Dit werkplan is aanvullend op het pedagogisch beleid dagopvang en peuteropvang. In het pedagogisch beleid wordt omschreven waar Shezaf voor staat en wat pedagogische visie is. In dit werkplan is voor de

Nadere informatie

Informatieboekje van. Peuterspeelschool De Plantage

Informatieboekje van. Peuterspeelschool De Plantage Informatieboekje van Peuterspeelschool De Plantage Dit boekje informeert u over de huisregels van ; Peuterspeelschool De Plantage. De leidsters op de Dreumeldoos zijn: Kitty Delsink Migo Kitty werkt op

Nadere informatie

Informatie voor Ouders

Informatie voor Ouders Informatie voor Ouders Tjil! Kinderopvang Eilenbergstraat 176 5011 EB Tilburg 013-455 92 98 06-54 77 43 68 www.tjil.net info@tjil.net Voorwoord: Voor U ligt een informatieboekje van Kinderopvang Tjil!.

Nadere informatie

Voor en vroegschoolse educatie

Voor en vroegschoolse educatie Organisatie Voor en vroegschoolse educatie Hoe zit het nu precies? S K S G Centraal Bureau Heresingel 10 9711 ES Groningen Telefoon: (050) 313 77 27 E-mail: algemeen@sksg.nl Wat is VVE? De afkorting VVE

Nadere informatie