Beleidsplan en begroting 2015

Transcriptie

1 Beleidsplan en begroting 2015

2 Beleidsplan en begroting 2015

3 Inhoud Voorwoord 3 1. Samenhangend beleid werk en inkomen Beleidsvoornemens Participatiewet Arbeidsmarktbeleid Beleid lokale aanhechting 6 2. Keuzes inzet participatiebudget Beschrijving doelgroepen en instrumenten 8 3. Inrichting van de uitvoering Uitvoering van de Participatiewet vanaf Werkgeversdienstverlening Loonwaardemeting Cliëntenparticipatie Kerntaken van Avelingen Groep Wsw, zittend bestand Trajecten naar werk Ontwikkelingen markt Werkgeverstaken Opleidingsbeleid Verzuimbeleid Bedrijfsmaatschappelijk werk Arbeidsomstandigheden en veilig werken Verkorte begroting Bijlage 1 Organogram 23 Bijlage 2 Lijst van gebruikte afkortingen begrippen 24 Colofon 25 1

4 2

5 Voorwoord Op dit moment wordt er volop gewerkt aan de voorbereiding op de invoering van de Participatiewet. Na jaren van discussies over de toekomst van de sociale werkvoorziening, geplande wetswijzigingen die niet door konden gaan en aangekondigde bezuinigingen, is er in 2015 daadwerkelijk sprake van een nieuwe werkelijkheid. De wetten gaan veranderen: de Wsw blijft alleen bestaan voor iedereen die daar nu een dienstverband in heeft, de Wwb wordt aangescherpt en de Wajong is alleen nog voor duurzaam en volledig arbeidsongeschikten. Daarmee wil het kabinet ervoor zorgen dat iedereen die arbeidsvermogen heeft, via één regeling aan het werk wordt geholpen. Hoewel de wettelijke kaders veranderen, blijven er mensen die om wat voor reden dan ook niet mee kunnen doen op de arbeidsmarkt. Avelingen Groep heeft jarenlange expertise opgebouwd om de talenten van mensen maximaal te benutten. We denken in mogelijkheden en kansen op de markt. Leeswijzer Het beleidsplan 2015 bestaat uit twee delen. Het eerste deel, hoofdstuk 1 tot en met 3, bevat de beleidsvoornemens en de uitwerking daarvan ten aanzien van de Participatiewet. In februari/maart 2014 zijn de beleidsvoornemens voor de Participatiewet vastgesteld door de gemeenteraden en door de Algemeen besturen van Avelingen Groep en de Regionale sociale dienst. In het eerste deel van dit beleidsplan wordt dit verder uitgewerkt. Een verkorte versie hiervan is opgenomen in het Uitvoeringsdocument SIP, dat in mei 2014 naar de gemeenteraden is verstuurd ter vaststelling. In het tweede deel van dit beleidsplan, hoofdstuk 4 en 5, wordt nader ingegaan op de rol van Avelingen Groep in de uitvoering van het beleid. Ook binnen de kaders van de Participatiewet blijven we dat doen. De grootste uitdaging van de Participatiewet is om nog meer mensen die nu nog aan de kant staan, mee te laten doen op de arbeidsmarkt. De expertise en het netwerk dat we hebben opgebouwd, is hard nodig om dat te realiseren. We doen dat graag samen met de zeven gemeenten die deze taak bij ons belegd hebben, met de ondernemers in en buiten de regio, en met onze samenwerkingspartners. Hoe dit er exact in de toekomst uit gaat zien, is op dit moment nog niet helemaal duidelijk. In 2015 worden de contouren voor de toekomstige uitvoeringsstructuur steeds duidelijker. Ondertussen blijven we doorgaan met onze kerntaak, namelijk het bieden van passend werk aan mensen die het zelf niet redden op de arbeidsmarkt. 3

6 1. Samenhangend beleid Werk en Inkomen Avelingen Groep, RSD en de zeven deelnemende gemeenten hebben de gezamenlijke ambitie om zoveel mogelijk mensen die nu om wat voor reden aan de kant staan, een plek te geven op de arbeidsmarkt. Het hebben van werk is belangrijk: mensen kunnen daarmee in hun eigen inkomen voorzien en het geeft structuur aan hun leven. Wie een bijdrage kan leveren op de arbeidsmarkt, wordt indien nodig zodanig ondersteund dat zijn of haar vaardigheden en talenten optimaal benut worden. We gaan daarbij uit van de mogelijkheden op de markt. Deze ambitie sluit aan bij de doelstellingen van de Participatiewet, die op 1 januari 2015 ingevoerd wordt. Belangrijke pijlers voor het samenhangend beleid zijn: De beleidsvoornemens Participatiewet, zoals deze in maart door de gemeenteraden en de Algemeen Besturen van Avelingen Groep en RSD zijn vastgesteld. Het arbeidsmarktbeleid Het beleid ten aanzien van lokale aanhechting 1.1 Beleidsvoornemens Participatiewet In de Participatiewet staat werk voorop: iedereen die arbeidsvermogen heeft, levert naar vermogen een bijdrage op de arbeidsmarkt. De Participatiewet is een herziening van de huidige Wet werk en bijstand (Wwb). De Wsw blijft alleen bestaan voor mensen die nu een Wsw-dienstbetrekking hebben en de Wajong blijft alleen bestaan voor mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn. Mensen die om wat voor reden dan ook niet in staat zijn om zelf werk te vinden, maar wel arbeidsvermogen hebben (een afstand tot de arbeidsmarkt ), komen onder de werking van de Participatiewet. 1 Gemeenten zijn en blijven daarmee verantwoordelijk voor het begeleiden naar werk van een grote groep mensen. Op dit moment zijn de taken geregeld via twee gemeenschappelijke regelingen: RSD AV en Avelingen Groep. De volgende 1 Voor de hoofdlijnen van de Participatiewet: zie beleidsvoornemens Participatiewet, d.d. 28 februari 2014 uitgangspunten zijn vastgesteld voor de beleidsvorming van de Participatiewet, die verwerkt zijn in de regionale visie op het sociaal domein: Ondersteuning naar werk alleen voor wie dat nodig is Mensen die een beroep op een uitkering doen, hebben allereerst een eigen verantwoordelijkheid om terug te keren naar de arbeidsmarkt of om de arbeidsmarkt voor het eerst te betreden. Dit geldt met name voor mensen die een zodanig verdienvermogen hebben, dat ze zelfstandig mee kunnen doen op de arbeidsmarkt. Als blijkt dat er meer nodig is om iemand aan het werk te helpen, is een goede intake en diagnose essentieel. Alleen bij de juiste diagnose van het probleem kan de juiste ondersteuning naar werk geboden worden. De (relatief) kortste weg naar werk Een succesfactor voor de uitvoering van de Participatiewet is wanneer de duur in de uitkering zo kort mogelijk is. Dat is zowel in het belang van de gemeenten (schadelastbeperking ten aanzien van het inkomensdeel), van werkgevers (arbeidsproductiviteit) en van betrokkenen zelf (kansen op de arbeidsmarkt). De kortste weg naar werk is een relatief begrip. Maatwerk is hier het uitgangspunt. Maximaliseren van arbeidsmarktwaarde In de Participatiewet is loonwaarde een belangrijk thema: het verdienvermogen van een persoon op een specifieke werkplek. Het uitgangspunt is dat iemand naar vermogen meedoet op de arbeidsmarkt. Wanneer het verdienvermogen van mensen volledig wordt benut, ontstaan duurzame oplossingen om mensen uit de uitkering te krijgen en te houden. Binnen de kaders van de Participatiewet zijn tal van instrumenten mogelijk. Naast de inzet van loonkostensubsidies en trajecten om de positie van mensen op de arbeidsmarkt te versterken, zijn er de aangepaste werkplekken. Uiteindelijk gaat het er om 4

7 dat iemand werk kan doen dat aansluit bij zijn mogelijkheden en bij de vraag van de markt. Toekomstbestendige infrastructuur Om de taken op het terrein van werk & inkomen goed te blijven uitvoeren, is het van belang dat er een toekomstbestendige infrastructuur staat. Een infrastructuur die niet alleen bestaat uit werkplekken, maar ook uit voldoende kennis en expertise, die binnen het hele werkgebied breed ingezet kunnen worden als instrument in het regionale arbeidsmarktbeleid. Daarbij wordt voortgebouwd op wat er al is, waarbij continu gezocht wordt naar innovatieve oplossingen om tegemoet te komen aan de vraag van de markt en de mogelijkheden van de werkzoekenden. Het wetsvoorstel is in februari 2014 door de Tweede Kamer aangenomen, na wat wijzigingen als gevolg van een akkoord met de oppositie. Verder moet een aantal zaken nog uitgewerkt worden in lagere regelgeving, en is er nog het overleg van de landelijke Werkkamer, waarin VNG en sociale partners de afspraken uit het Sociaal Akkoord van 2013 uitwerken. grond komen zonder dat de ondernemers daarbij op een goede manier worden betrokken. De taken en rollen die de overheid in relatie daartoe bekleedt, zullen vooral faciliterend van aard moeten zijn. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan het creëren van een gunstig vestigingsbeleid en het analyseren en monitoren van arbeidsmarktontwikkelingen. Daarnaast heeft de overheid een specifieke taak vanuit de Participatiewet met het oog op de toeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Vanzelfsprekend is een eenduidige en excellente dienstverlening richting werkgevers in dat verband noodzakelijk. Dit is onder meer van belang bij de inrichting van het nieuwe stelsel van garantiebanen en de inzet van loonkostensubsidie bij detachering of plaatsing op basis van loonwaardemeting. Bovendien brengt de komst van het regionale werkbedrijf per 1 januari 2015 met zich mee dat op bestuurlijk niveau de betrokkenheid wordt geregeld van werkgevers(organisaties) en werknemers(organisaties). Werkgeversorganisaties krijgen 1.2 Arbeidsmarktbeleid De regio AV is een van de 35 zelfstandige arbeidsmarktregio s in Nederland. Deze positie brengt de nodige verantwoordelijkheden met zich mee. Niet alleen omdat de regio hierdoor een taak heeft met betrekking tot landelijk uitgerolde arbeidsmarktprojecten (zoals de bestrijding van jeugdwerkloosheid en subsidies in het kader van het Europees Sociaal Fonds), maar ook en bovenal omdat zij een rol heeft met het oog op het functioneren van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, op strategisch, beleidsmatig en uitvoerend niveau. Vooropgesteld moet worden dat het functioneren van de arbeidsmarkt vooral een taak en verantwoordelijkheid van de werkgevers/ondernemers zelf is. De vraag van de werkgevers is immers leidend. Arbeidsmarktbeleid kan dan ook niet van de 5

8 namelijk een bestuurlijke vertegenwoordiging in het Werkbedrijf, naast gemeenten als primair verantwoordelijke partij en het UWV. Daarnaast zullen werkgevers (en andere partijen) vanuit hun deelname in het werkbedrijf worden betrokken bij het opstellen van een marktbewerkingsplan voor de regionale arbeidsmarkt. Regionale arbeidskenmerken voor wat betreft vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zullen daarvoor als basis dienen. Als onderdeel heeft dit plan een samenhang met een bredere arbeidsmarktagenda. Vanuit overheidsperspectief kan de vormgeving van het toekomstige arbeidsmarktbeleid dan ook niet los worden gezien van werkgeversdienstverlening en de inrichting van het Werkbedrijf. Ook in de richting van andere betrokkenen op de arbeidsmarkt, zoals bijvoorbeeld partijen uit het onderwijsveld, zullen er connecties moeten worden gelegd of uitgebouwd. Het met elkaar verbinden van de ambities en mogelijkheden van lokaal, regionaal en sectoraal georganiseerde partijen zal daarbij het uitgangspunt zijn. De arbeidsmarkt zal de komende jaren (verder) gaan veranderen. Door demografische (vergrijzing/ontgroening), technologische en economische ontwikkelingen zal die markt naar verwachting nog meer flexibel en open worden. De uitdaging voor de overheidsorganisaties (Gemeenten, RSD, Avelingen Groep, UWV) binnen de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden zal moeten zijn, in deze veranderende arbeidsmarkt een structuur neer te zetten c.q. uit te bouwen waarbinnen haar ondersteunende/faciliterende rol richting werkgevers het best tot haar recht kan komen. De rol en de positie van Gorinchem als centrumgemeente - ook in relatie tot de andere gemeenten in de arbeidsmarktregio - behoeft daarbij bijzondere aandacht. Eerst dan kan in gezamenlijkheid worden vastgesteld welke speerpunten van arbeidsmarktbeleid we op strategisch niveau gaan benadrukken. 1.3 Beleid lokale aanhechting De decentralisaties maken het gemeenten mogelijk dwarsverbanden te leggen tussen de Wmo/Awbz, de jeugdzorg en het domein van werk en inkomen. De forse bezuinigingen op het participatiebudget noodzaken gemeenten om op zoek te gaan naar dwarsverbanden. Begin 2013 is de bestuursopdracht Lokale verankering gegeven. De opdracht was: Inventarisatie van mogelijkheden door verbinding tussen de drie decentralisaties. Deze lokale verankering wordt onder de Participatiewet op de volgende manier voortgezet. Voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt zijn preventie, participatie en activering in eerste instantie de doelstellingen. We doen dit door samenwerking op de volgende onderdelen: Signalering en afstemming met sociale (wijk)teams en/of lokale zorgnetwerken. Samenwerking met lokale organisaties, onder meer op het gebied van vrijwilligerswerk en schuldhulpverlening. Inzet van mensen met een uitkering als vrijwilliger bij lokale initiatieven, Als dit niet haalbaar is dan deelname van mensen met een uitkering aan activiteiten in het dorp of in de wijk. Stimuleren om bijstandsgerechtigden mee te laten doen aan dwarsverbanden. Inzicht maken op welke manier mensen met een uitkering participeren. Als iemand succesvol participeert dan staan er vervolgens andere trajectmogelijkheden open die leiden tot uitstroom. Voor mensen met een korte afstand tot de arbeidsmarkt geldt de kortste weg naar werk. Dit betekent aansluiting op de regionale arbeidsmarkt. Verdringing en lock-in effecten moeten worden voorkomen. Er is sprake van een lock-in effect (insluiting) als mensen die in een traject minder bezig zijn met het zoeken naar een nieuwe baan. 6

9 7

10 2. Keuzes inzet Participatiebudget Vanaf 2015 is er één ontschot budget voor de gemeentelijke instrumenten voor het toeleiden naar werk. Concreet betekent dit een samenvoeging van het re-integratiebudget van de WWB en de subsidie Wsw. Daarnaast kan het Inkomensdeel van de WWB, bestemd voor de betaling van uitkeringen, gedeeltelijk worden ingezet voor de verstrekking van loonkostensubsidies. Het proces van intake en trajecten ziet er globaal gezien zo uit: Arbeidsmarktwaarde 0-20% Instrumenten Digitale aanmelding Bijstand Screening Rechtmatigheid Inschatting arbeidsmarktwaarde Gezamenlijke intake AG-RSD Arbeidsmarktwaarde 20-40% 40-80% Instrumenten Geen bijstand Arbeidsmarktwaarde % Instrumenten In dit hoofdstuk wordt een samenhangend voorstel gedaan voor de inzet van het Participatiebudget, waarvan een vertaling is gemaakt in de begroting Beschrijving doelgroepen en instrumenten Uitgangspunt voor het aan het werk helpen en houden van mensen, blijft de vraag van de markt. De mogelijkheden op de (lokale en regionale) arbeidsmarkt zijn bepalend voor de kans op plaatsing. Daarbij is de kortste weg naar werk het uitgangspunt. Vanuit die mogelijkheden wordt gekeken op welke manier we de arbeidsmarktwaarde van een persoon kunnen optimaliseren. Daar hebben niet alleen de werkgever en de werknemer baat bij, maar ook de gemeente, voor wie de uitkeringslasten beperkt worden. Lokale aanhechting is daarbij een belangrijk element, maar uitgangspunt blijft de optimalisering van de arbeidsmarktwaarde, want de arbeidsmarkt kent immers geen gemeentegrenzen. Bij zorgtrajecten ligt de nadruk meer op activering en het voorkómen van een verdere teruggang. Ook daarbij geldt dat schadelastbeperking voor gemeenten gerealiseerd wordt, omdat aanspraken op andere voorzieningen voorkomen moeten worden. De participatiemiddelen worden steeds schaarser en zullen selectief moeten worden ingezet om recht te doen aan het uitgangspunt de kortste weg naar werk. Daarbij is de grote winst van de samenwerking van de RSD en Avelingen Groep dat er veel expertise in huis is om bepaalde trajecten zelf uit te voeren. Vanaf 2015 is er sprake van een ongedeeld budget waaruit zowel de re-integratie van de huidige (en nieuwe) WWB-cliënten, de huidige Wsw en nieuwe beschutte werkplekken gefinancierd moeten worden. Hieronder wordt weergegeven voor welke doelgroepen we het beschikbare budget willen gaan inzetten en welke instrumenten/trajecten we daarbij voor de verschillende doelgroepen voor ogen hebben. 1) Doelgroep: Zittend bestand Wsw. Instrument: aangepast werk (binnen beschut of bij reguliere werkgevers georganiseerd) Per 1 januari 2015 is er geen nieuwe instroom in de Wsw meer. Het zittende bestand Wsw blijft gewoon onder het huidige wettelijke Wsw-regime vallen; zij behouden hun rechten conform de cao Wsw. De inzet daarbij zal blijven om voor de werknemers aangepaste werkzaamheden te organiseren, bij reguliere werkgevers of binnen de beschutte werkomgeving. 8

11 Mensen die niet meer in de Wsw kunnen instromen, kunnen een beroep doen op het werkbedrijf voor begeleiding naar werk. 2) Doelgroep: Nieuwe instroom. Instrument: Screening aan de poort om vervolgstappen te bepalen, duur in de uitkering te beperken of beperkt te houden d.m.v. workfirst of directe doorverwijzing naar scholing of werk. Elke aanmelding voor een bijstandsuitkering wordt aan de poort getoetst op zowel rechtmatigheid als doeltreffendheid. In de praktijk betekent dit dat Bureau Handhaving van de RSD de digitale aanvraag voor een uitkering beoordeelt. Bureau Handhaving toetst de aanvraag in het kader van de wet SUWI, legt de arbeidsverplichting op en checkt relevante informatie. De RSD bepaalt op basis van een grove screening of betrokkene aanspraak lijkt te maken op een bijstandsuitkering, bepaalt de afstand tot de arbeidsmarkt en indien noodzakelijk wordt gelijktijdig vanuit de poortwachtersrol (werk boven uitkering) een workfirsttraject bij de Avelingen Groep ingezet. Wanneer de aanvraag rechtmatig is bevonden door het Bureau Handhaving en uit de beoordeling van de RSD blijkt dat betrokkene aanspraak lijkt te maken op een bijstandsuitkering, start het gezamenlijke proces van RSD en Avelingen Groep. Het doel van de gezamenlijke aanpak is een efficiënte en effectieve aanpak waarbij de cliënt indien mogelijk zo snel mogelijk in het meest passende traject richting (betaalde) arbeid gaat. Tijdens de gezamenlijke intake wordt ingezoomd op de arbeidsmogelijkheden en wordt een keuze gemaakt voor de meest passende aanpak en bijbehorend traject. Hierbij gaan we uit van de trajecten die reeds worden ingezet bij Avelingen Groep en andere opdrachtnemers, en nieuw te ontwikkelen producten; binnen de infrastructuur van Avelingen Groep en de aanwezige deskundigheid kan maatwerk worden ontwikkeld. Welke instrumenten? Een (globale) intake om de kansen/trede in te schatten Directe doorverwijzing naar werk of scholing, of een ander traject 3) Doelgroep: Bovenkant/regulier. Instrument: Directe plaatsing, arbeidsmarktprojecten. Voor de mensen met een arbeidsmarktwaarde van 80% tot 100% wordt er van uit gegaan dat deze mensen al dan niet met geringe ondersteuning, maar zonder al te veel langdurige inspanningen aan het werk kunnen (worden geholpen). De grote winst zit in schadelastbeperking: mensen zo snel mogelijk uit de uitkering. Naast kortdurende trajecten zijn er mogelijkheden om mensen concreet werk te bieden. Arbeidsmarktprojecten met werkgevers en leerwerkbanen zijn hier voorbeelden van. Welke instrumenten? Directe plaatsing (Werkgeversservicepunt; Uitzendbureaus; Jobhunting); Indien nodig, korte training (bijvoorbeeld sollicitatietraining), zo veel mogelijk in eigen beheer aangeboden (RSD en/of Avelingen Groep). Wanneer dat niet mogelijk is, via externe partijen; Directe plaatsing als gevolg van arbeidstoeleiding; bijvoorbeeld via arbeidsmarktprojecten bij werkgevers (eventueel met behoud van uitkering gedurende een korte periode). 4) Doelgroep: Mensen met een arbeidsmarktwaarde van 40% tot 80%. Instrument: ondersteuning naar werk; trajecten en trainingen. Bij deze groep wordt er van uit gegaan dat deze mensen wel kunnen werken, maar dat daar een intensiever traject aan vooraf moet gaan of dat bij plaatsing op werk een vorm van ondersteuning noodzakelijk is, omdat ze (nog) niet geheel 9

12 voor 100% arbeidsproductief zijn. Door de inzet van trajecten of ondersteuning zijn er voor mensen uit deze groep mogelijkheden om hen (op termijn) concreet aan het werk te krijgen. Zo biedt de Participatiewet voor hen bijvoorbeeld nieuwe mogelijkheden door de inzet van loonkostensubsidies. Ook hier geldt (net als bij de groep genoemd onder punt 3) dat er kansen zijn in termen van schadelastbeperking. Het zal dan wellicht niet altijd direct gaan om volledige uitstroom uit de uitkering of uitstroom op korte termijn, maar wel om het (proces naar het) maximaliseren van de arbeidsmarktwaarde: door hen wel werk en de juiste begeleiding te bieden, kunnen ze het beste uit zichzelf halen. Een deel van de mensen die voorheen een Wsw-indicatie zou hebben gekregen en nu zal instromen in de Participatiewet valt onder deze doelgroep. Welke instrumenten? Diagnose/assessment om het juiste traject te bepalen of de arbeidsmarktwaarde te bepalen; (tijdelijk) Werken met behoud van uitkering: Trainingen/cursussen/jobcoaching; Arbeidstoeleidingstrajecten/tijdelijke werkleertrajecten, met behoud van uitkering. Tijdens deze periode wordt onder andere gewerkt aan werknemersvaardigheden of andere vaardigheden die nodig zijn om te functioneren op de arbeidsmarkt. Altijd met als doel om een stap te kunnen zetten naar betaald werk. Loonkostensubsidies of detachering; 5) Doelgroep: Mensen met een arbeidsmarktwaarde van 20% tot 40%. Instrument: beschut werk. Met de invoering van de Participatiewet en de afbouw van de Wsw wordt tegelijkertijd het instrument beschut werk integraal onderdeel van de Participatiewet. Net als bij de huidige Wsw gaat het om het organiseren van werk onder aangepaste omstandigheden voor mensen die alleen onder die omstandigheden productieve arbeid kunnen verrichten. Een belangrijk verschil ten opzichte van de huidige Wsw is dat de doelgroep versmald wordt. UWV blijft daarvoor, net als nu bij de Wsw, de indicatie verzorgen. In totaal komen er verspreid over Nederland plaatsen voor beschut werk. Dit is bestemd voor personen die een verdiencapaciteit hebben tussen de 20% en ongeveer 40%. Zij hebben wel verdiencapaciteit, maar zijn alleen in een aangepaste omgeving in staat om productieve arbeid te verrichten. De gemeenten krijgen onder de Participatiewet middelen om deze beschutte werkplekken in te richten en de betrokkenen te betalen op minimumloonniveau. De precieze afbakening van deze groep hangt mede af van de indicatiestelling die UWV gaat verrichten. De criteria zijn nog niet bekend. 6) Doelgroep: Mensen met een arbeidsmarktwaarde van 0 tot 20%. Instrument: Activering en zorg. De mensen die behoren tot deze doelgroep hebben recht op een uitkering, maar zij zijn niet in staat om aan het werk te komen, of (op korte termijn) op te schuiven op de treden van de participatieladder (hun verdiencapaciteit is minder dan 20% van het Wettelijk Minimumloon). Veelal hebben de mensen uit deze doelgroep een (tijdelijke) ontheffing van de arbeidsmarktverplichting. De oorzaken hiervan zijn over het algemeen complex en uiten zich vaak in multiproblematiek. Daar waar sprake is van multiproblematiek, ligt een duidelijke verbinding richting sociale wijkteams. Ook kan er vanuit deze doelgroep een verbinding worden gelegd naar zorg en welzijn, omdat een deel van de groep is aangewezen op dagbesteding en/of begeleiding. Omdat deze groep niet gericht is op deelname op de arbeidsmarkt, zullen de mogelijkheden voor hen vooral liggen op het terrein van activering. Hierbij moet gedacht worden aan vrijwilligerswerk, tegenprestatie en projecten in het kader van lokale aanhechting. Gelet op de beperkte middelen in het participatiebudget en de wettelijke randvoorwaarden die aan de inzet van middelen uit het participatiebudget zijn verbonden, zal de dekking van activeringsactiviteiten uit andere middelen moeten geschieden. 10

13 11

14 3. Inrichting van de uitvoering Het samenhangend beleid ten aanzien van Werk en Inkomen (hoofdstuk 1) en de vertaling daarvan naar de inzet van het Participatiebudget (hoofdstuk 2) heeft consequenties voor de inrichting van de uitvoering. Meer dan voorheen wordt ook de uitvoering in onderlinge samenhang opgepakt door Avelingen Groep en RSD, en voor wat betreft de werkgeversdienstverlening samen met UWV. 3.1 Uitvoering van de Participatiewet vanaf 2015 Het Werkbedrijf In het regeerakkoord en het Sociaal Akkoord is afgesproken dat er Werkbedrijven komen als schakel tussen arbeidsgehandicapte en werkgever. In de meeste regio s is er een extra schakel nodig. In deze regio valt de arbeidsmarktregio gelijk met het werkgebied van Avelingen Groep en met dat van de RSD. De ingrediënten zijn dus aanwezig om een succesvol Werkbedrijf neer te zetten. In de Werkkamer (VNG en sociale partners) wordt de vormgeving van de Werkbedrijven uitgewerkt. Daarbij wordt aangegeven dat aangesloten wordt bij wat er lokaal/regionaal al is en goed werkt. De inrichting van het Werkbedrijf is echter geen vrijblijvende keuze: er komt een wettelijke verankering in de Wet SUWI (Structuur Uitvoering Werk en Inkomen). Het is een bestuurlijk regionaal samenwerkingsverband van regiogemeenten, werkgevers en vakbonden. Gemeenten hebben de lead bij de Werkbedrijven met een zware vertegenwoordiging van werkgevers in het bestuur. De wethouder c.q. trekker van de arbeidsmarktregio is voorzitter van het samenwerkingsverband. Ook de werknemersorganisaties nemen deel aan het bestuur. Als gekeken wordt naar bovenstaande uitgangspunten, zijn in deze arbeidsmarktregio de meeste ingrediënten aanwezig om te komen tot de inrichting van het Werkbedrijf. Het is in deze regio niet nodig om een extra schakel in te bouwen, maar vooral om voort te bouwen op bestaande structuren en overlegvormen. De enige partijen die nog in mindere mate vertegenwoordigd zijn in de bestaande structuren, zijn de werknemersorganisaties. Het is zaak om de bestaande samenwerkingsstructuren tussen Avelingen Groep, RSD en UWV en de contacten met ondernemers verder vorm te geven tot een Werkbedrijf. De aandachtspunten waar aan gewerkt moet worden, zijn onder te verdelen in twee hoofdelementen: Structuur: de bestuurlijke en financiële inrichting van het Werkbedrijf In relatie tot de bestaande gemeenschappelijke regeling(en), de rol van de centrumgemeente, de rol van UWV, de betrokkenheid van werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties. Vraagstukken die met name op bestuurlijk niveau beantwoord moeten worden. Gemeente Gorinchem vervult hier als centrumgemeente een centrale rol, in afstemming de andere zes gemeenten en overige partijen. Avelingen Groep en RSD kunnen vanuit onze expertise de gemeente hierbij adviseren. Inhoud: het marktbewerkingsplan Aandachtspunt is de link met het arbeidsmarktbeleid (zie paragraaf 1.2.). Wat belangrijk is in de totstandkoming ervan, is dat het gedragen wordt door alle partijen en dat alle partijen zich committeren aan de uitvoering ervan. Toekomstige uitvoering taken werk en inkomen Omdat Avelingen Groep en RSD beiden taken uitvoeren in het kader van de Participatiewet, is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de uitvoering efficiënt neer te zetten. Tijdens het schrijven van dit beleidsplan zijn de exacte uitkomsten nog niet bekend. 3.2 Werkgeversdienstverlening Een van de doelstellingen van de nieuwe Participatiewet is (en blijft) om mensen die om wat voor redenen dan ook niet in staat zijn om zelf werk te vinden, maar wel arbeidsvermogen heb- 12

15 ben aan het werk of een baan te helpen. Voor het organiseren van werk of het plaatsen van mensen op een baan is de rol van werkgevers essentieel; Zij zijn het immers die voor werkgelegenheid en banen zorgen. Bij de benadering van werkgevers is het dan ook niet meer dan vanzelfsprekend dat de vraag van de werkgevers centraal staat. De contacten met hen en - in het verlengde daarvan - de dienstverlening richting hen, moeten daarop worden ingericht. Met het oog op de toekomstige werkgeversdienstverlening willen we een partnerschap met de werkgevers aangaan. Dit doen we door werkgevers vanaf het begin te betrekken bij de (door) ontwikkeling en uitvoering van de werkgeversdienstverlening, vanuit de gedachte dat werkgevers en gemeenten op dit thema een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben. Dit betekent dat de gemeente niet alleen haalt, maar ook brengt. De vraag van de werkgever staat immers centraal; Wat werkgevers voor ogen hebben, waar werkgevers behoefte aan hebben moet het uitgangspunt zijn. Werkgevers moeten zich verantwoordelijk willen gaan voelen voor arbeidsgehandicapten en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Werkgevers zullen alleen bereid zijn hier hun medewerking aan te verlenen als ze hier ondersteuning vanuit de overheid bij krijgen. Bijvoorbeeld door ze één aanspreekpunt te bieden, de cliënt op de werkvloer te begeleiden (jobcoaching), flexibele inzet van personen (bijvoorbeeld detachering) en zo min mogelijk administratieve rompslomp. Ook binnen het toekomstige Werkbedrijf zal die gezamenlijke verantwoordelijkheid verder vorm krijgen; bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een gezamenlijk marktbewerkingsplan op basis van regionale arbeidsmarktkenmerken bij vraag en aanbod. Dit plan zal waar mogelijk aansluiten bij de al lopende inzet van Avelingen Groep, de RSD, de gemeenten en het UWV. Daarnaast zal er via het Werkbedrijf invulling worden gegeven aan de garantiebanen. Werkgevers hebben zich (landelijk) gecommitteerd om banen aan te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking. Mensen op de wachtlijst voor de huidige Wsw en herkeurde Wajongers krijgen daarbij volgens de wetgever voorrang. De samenwerking tussen deze partijen, die al vanaf 2013 via een organisch groeimodel wordt vormgegeven onder de werktitel Werkwaard, zal in 2015 nog verder worden geïntensiveerd. Overigens wordt benadrukt dat werkgeversbenadering zich uiteindelijk niet alleen beperkt tot de kolom Werk en Inkomen, in casu de RSD en Avelingen Groep. Het is een gemeentebrede activiteit, waar bijvoorbeeld ook het vestigingsbeleid en het vergunningenbeleid toebehoort. Ook met deze overige gemeentelijke activiteiten zullen verbindingen gelegd moeten worden. 3.3 Loonwaardemeting De loonwaardemeting wordt een belangrijk instrument binnen de Participatiewet. In ieder geval moet de loonwaarde regelmatig vastgesteld om de loonkostensubsidie voor de werkgever te bepalen. Het UWV bepaalt wie er in aanmerking komt voor loonkostensubsidie en het Werkbedrijf bepaalt de daadwerkelijke loonwaarde op de werkplek. De loonwaardemeting kan ook breder ingezet worden dan alleen voor de loonkostensubsidie, bijvoorbeeld om de inleenvergoeding bij een detachering vast te stellen. De loonwaarde is geen vast gegeven. De uitkomst van een meting is onder andere afhankelijk van het moment en van de waarneming van de professional. Liever spreken we van loonwaardecategorieën. Eén vast percentage veronderstelt een precisie die er niet is. Desondanks is de meting van de loonwaarde, of zoals wij zelf liever spreken over arbeidsmarktwaarde, een goed uitgangspunt om de afstand tot de arbeidsmarkt in te schatten en als startpunt voor het gesprek met de externe werkgever. 13

16 Om de loonwaarde of arbeidsmarktwaarde te meten, zijn diverse instrumenten in omloop. Bij Avelingen Groep wordt op dit moment ook al de arbeidsmarktwaarde ingeschat. Naar verwachting zal de staatssecretaris van sociale zaken en werkgelegenheid nog bekend maken aan welke voorwaarden een instrument moet voldoen. Op het moment van schrijven is dit nog niet bekend. Dit zal dan ook een punt van uitwerking worden. 3.4 Cliëntenparticipatie Het aspect cliëntenparticipatie is op dit moment al geregeld in zowel de Wsw als de WWB. In de Wsw wordt de cliëntenparticipatie vormgegeven door de Wsw-raad. De wettelijke taken en bevoegdheden van de Wsw-raad beperken zich tot de wachtlijst en het PGB. De invulling van de cliëntenparticipatie binnen de WWB is ruimer van aard. Deze is binnen de RSD vormgegeven in de verordening op de cliëntenraad. Daarin is geregeld dat de cliëntenraad gevraagd en ongevraagd advies mag geven over alle door de RSD uitgevoerde wetten, regelingen en diensten. Dit betekent dat de cliëntenraad binnen de RSD ook met betrekking tot bijvoorbeeld schulddienstverlening een adviesrol heeft. In de Participatiewet wordt de cliëntenparticipatie in artikel 47 geregeld. Dit artikel kent een ruimere formulering dan het oude artikel 47 uit de WWB. Het gevraagd en het ongevraagd adviseren, alsmede het uitgangspunt dat uitkeringsgerechtigden of hun vertegenwoordigers bij de uitoefening van hun rol in het kader van cliëntenparticipatie ondersteuning ontvangen, worden in de nieuwe wet verankerd. Voor de nieuwe verordening op de cliëntenparticipatie die in het najaar zal worden vastgesteld, is het uitgangspunt dat de Wsw-raad en de cliëntenraad worden samengevoegd tot één nieuwe advies- c.q cliëntenraad. Dit zal uiteraard gebeuren in overleg en samenspraak met de huidige twee raden. Overigens is het van belang dat voor cliëntenparticipatie de samenhang wordt opgezocht, zowel binnen het sociale domein als tussen de gemeenten onderling (motie van Weijenberg). 14

17 15

18 4. Kerntaken van Avelingen Groep Avelingen Groep biedt als werkleerbedrijf van de regio passend werk aan diegenen die zodanige arbeidsbeperkingen hebben, dat ze niet zelfstandig in staat zijn om het wettelijk minimumloon te verdienen. Van oorsprong doen we dit met name door de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) uit te voeren, die als doel heeft om passend werk te bieden aan mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking. Dat kan bij een gewone werkgever onder begeleiding (al dan niet in groepsverband) of binnen de beschutte werkomgeving. Met de komst van de Participatiewet wordt werken in een beschutte werkomgeving één van de instrumenten van de Participatiewet. Diegenen die geen beschut werk nodig hebben maar wel veel begeleiding, kunnen onder andere via loonkostensubsidies aan het werk worden geholpen. De Wsw blijft alleen nog bestaan voor degenen die al een Wsw-dienstverband hebben. De doelgroep en de kerntaak van Avelingen Groep wordt daarmee in de kern niet anders, maar de wetgeving verandert. We streven ernaar om nog meer mensen passend werk te bieden in een zo regulier mogelijke werkomgeving. Dat kunnen mensen zijn die nog via de Wsw bij Avelingen Groep werken, mensen die in het kader van de Participatiewet ondersteuning nodig hebben, of mensen met een Wajong-uitkering. Dit betekent ook het een en ander voor de organisatie. Er ontstaat een verschuiving van Avelingen Groep als werkgever naar meer dienstverlening. Mensen zijn hier in mindere mate permanent, maar veel vaker tijdelijk. Ook ontstaat de situatie dat de diversiteit aan rechtsposities groeit. We hebben straks Wsw-ers met de bestaande rechten van de Wsw (inclusief een cao), mensen die werken met behoud van uitkering, maar ook mensen met een nieuwe rechtspositie in het kader van beschut werk. Deze wijzigingen gaan geleidelijk, maar betekenen dat we ons als bedrijf continu aanpassen aan de omstandigheden. Zoals beschreven in het eerste deel van dit beleidsplan, doen we onze taken in toenemende mate in samenwerking met partners als gemeenten, UWV en de Regionale Sociale Dienst. Gemeenten, UWV en sociale partners zijn gezamenlijk verantwoordelijk om te zorgen dat mensen met arbeidsbeperkingen de weg kunnen vinden naar de arbeidsmarkt. Avelingen Groep fungeert daarbij als schakel en instrument om die verantwoordelijkheid vorm te geven. In 2015 krijgen we niet alleen te maken met de Participatiewet, maar ook met de zogeheten garantiebanen, waarbij mensen op de wachtlijst van de Wsw en Wajong-gerechtigden met arbeidsvermogen voorrang krijgen. Samen met bovenstaande partners willen we plaatsing bij reguliere werkgevers realiseren voor deze groep mensen. Avelingen Groep doet dit alles voor zeven gemeenten in de regio. De gemeenschappelijke regeling Avelingen Groep bestaat uit de gemeenten Giessenlanden, Gorinchem, Hardinxveld- Giessendam, Leerdam, Lingewaal, Molenwaard en Zederik. 4.1 Wsw, zittend bestand In 2015 is geen nieuwe instroom meer mogelijk in de Wsw, maar worden de instrumenten zoals die nu ingezet worden (beschut werken, detachering, et cetera) onderdeel van de Participatiewet. Er is in 2015 dan ook geen sprake meer van een taakstelling. De Wsw blijft bestaan voor mensen die op 31 december 2014 een Wsw-dienstverband hebben. Avelingen Groep houdt daarmee de verantwoordelijkheid voor de huidige Wswmedewerkers. UWV blijft verantwoordelijk voor de herindicatie. Het bestaande beleid van Avelingen Groep, waarbij we passend werk zoeken dat uitgaat van de markt en van de mogelijkheden van de werknemer, blijft daarbij leidend. Wanneer blijkt dat mensen vanwege verandering van hun mogelijkheden niet meer binnen de Wsw passen, zoeken we naar een zo goed mogelijke overgang naar eventuele andere voorzieningen. De huidige groep van Wsw-ers zal door onder andere pensi- 16

19 onering en ondergrens steeds kleiner worden. De afgelopen jaren is er een trend geweest dat de doelgroep steeds meer de echte beschutte doelgroep is en steeds meer zorg nodig heeft. Verder zien we bij Avelingen Groep relatief veel mensen met indicatie ernstig ; vaak gaat het om een combinatie van beperkingen en in veel gevallen psychische beperkingen. Verwacht wordt dat de kleiner wordende groep in hogere mate steeds meer aangewezen zal zijn op werk binnen de muren van Avelingen Groep. Het bieden van passend werk en de benodigde begeleiding blijven daarbij onze belangrijkste taken waar het deze groep betreft. 4.2 Trajecten naar werk Ook afgelopen jaren heeft Avelingen Groep de opgebouwde expertise ingezet voor diverse doelgroepen uit andere regelingen dan alleen de Wsw. Met de komst van de Participatiewet wordt dit nog integraler. De Participatiewet biedt de mogelijkheid om binnen één regeling diverse instrumenten in samenhang aan te bieden en in te zetten. In deel I is al ingegaan op de verschillende doelgroepen en de instrumenten die we als sluitende keten voor deze doelgroepen inzetten. Het doel van alle trajecten is om (aansluitend bij de markt) de arbeidsmarktwaarde van mensen te optimaliseren in een zo regulier mogelijke werkomgeving. Voor alle instrumenten geldt dat vooral werknemersvaardigheden centraal staan. in de praktijk blijkt dat motivatie en gedrag bepalende factoren zijn voor het succes van een plaatsing, vaak in meerdere mate dan vakvaardigheden. Specifiek kijkend naar Avelingen Groep gaat het daarbij onder andere om de volgende instrumenten en werkvormen: Work First Work First is een veelgebruikt instrument om in kaart te brengen wat de mogelijkheden zijn van mensen die een bijstandsuitkering hebben aangevraagd. Daarmee wordt onderstreept dat werk voorop staat, boven een uitkering. Work First is een instrument dat in de praktijk tot veel resultaten heeft geleid en zal ook in het kader van de Participatiewet regelmatig ingezet worden. Arbeidstoeleiding Het instrument Arbeidstoeleiding duurt 6 maanden en heeft het karakter van het verwerven en behouden van arbeidsvaardigheden, gericht op het vinden van een baan in het reguliere arbeidsproces. Naast het opdoen van werkritme en praktijkervaring biedt Avelingen Groep vakgerichte scholing, jobfinding en jobcoaching. Arbeidstoeleiding is in augustus 2013 gestart. De eerste ervaringen zijn positief en laten zien dat de meeste deelnemers, ondanks hun grote afstand tot de arbeidsmarkt, stappen in de juiste richting zetten. Loonkostensubsidie Loonkostensubsidies worden in de Participatiewet gepresenteerd als een instrument voor mensen die geen volledige arbeidsmarktwaarde hebben, maar wel in staat zijn om onder aangepaste omstandigheden bij een reguliere werkgever te werken. Het vormt daarmee een alternatief voor een deel van de groep die voorheen voor de Wsw in aanmerking zou komen. UWV bepaalt wie hiervoor in aanmerking komt, maar de bepaling van de loonwaarde of arbeidsmarktwaarde gebeurt op de werkvloer. Op basis van de huidige gegevens over het Participatiebudget is er in 2015 ruimte om een aantal mensen in te laten stromen op basis van loonkostensubsidie. Daarbij denken we met name aan een groep mensen die al meerdere trajecten gevolgd hebben zonder dat daarbij duurzame uitstroom aan de orde is, omdat zij het niet redden bij een reguliere werkgever. Wij zijn ervan overtuigd dat zij met de juiste begeleiding wel degelijk in staat zijn om werk te verrichten. Net als bij de huidige Wsw kijken we naar de optimale arbeidsmarktwaarde, uitgaande van de mogelijkheden op de markt. Plaatsing bij een reguliere werkgever is daarbij het uitgangs- 17

20 punt, maar omdat Avelingen Groep een integrale werkwijze heeft, kan dit in vele vormen. Detachering Eén van de vormen van plaatsing bij werkgevers is detachering, zowel op individuele basis als op groepsbasis. Detachering is een uitstekende manier om werkgevers te ontzorgen. Of iemand nu vanuit de Wsw, vanuit loonkostensubsidie of vanuit andere regelingen gedetacheerd wordt, maar voor de werkgever niet uit. Avelingen Groep neemt het werkgeverschap uit handen en zorgt via jobcoaching voor de benodigde begeleiding. Werken op locatie Werken op locatie is een goede werkvorm om mensen dichter bij de reguliere arbeidsmarkt te plaatsen, maar hen toch de begeleiding te kunnen bieden die zij nodig hebben. Voor opdrachtgevers is ook dit een vorm van ontzorgen, waarbij het verschil met detachering is dat ook de werkleiding vanuit Avelingen Groep komt. We zien dan ook nog steeds een groei in Werken op locatie. Het is steeds vaker een goede manier om een partnership aan te gaan met reguliere werkgevers. Werken op locatie kan ingezet blijven voor de huidige groep Wsw-ers, en voor nieuwe instroom in het kader van de Participatiewet. Beschut werk Avelingen Groep heeft twee eigen locaties voor beschut werk: op het industrieterrein Avelingen in Gorinchem en kwekerij De Landsinghof in Giessenburg. Het is belangrijk om deze werkvormen te handhaven, zeker naar de toekomst toe. Beschut werk wordt ook in de Participatiewet een belangrijk instrument om mensen naar vermogen te kunnen laten werken. In 2015 zal het vanwege de geleidelijke afbouw van de Wsw gaan om een beperkte mate van nieuwe instroom. De ervaringen met de huidige Wsw zijn dat een deel van de groep mensen aangewezen is op eenvoudig productiewerk met een hoge mate van begeleiding. Daarnaast worden de locaties voor beschut werk steeds meer ingezet voor andere trajecten. Beschut werk is daarmee een middel om werkleerplekken in te kunnen richten, om mensen voor te bereiden op een plek op de arbeidsmarkt. Ook zijn er mogelijkheden om de aansluiting te zoeken bij arbeidsmatige dagbesteding. Gezien de noodzaak én de mogelijkheden van beschut werk wordt in 2015 de locatie in Giessenburg gerenoveerd. Een renovatie was al langer gepland en in de begroting opgenomen, maar was nog niet uitgevoerd in afwachting van nieuwe wetgeving. Met de plannen voor de (ver)nieuwbouw is de locatie in Giessenburg klaar voor de toekomst en biedt het mogelijkheden om mensen met een arbeidsbeperking passend werk te bieden. Garantiebanen Tegelijk met de Participatiewet wordt de Quotumwet ingevoerd, waarin is geregeld dat werkgevers de komende jaren banen beschikbaar stellen voor mensen met een arbeidsbeperking. (Op het moment van schrijven ligt het wetsvoorstel bij de Raad van State.) In 2015 hebben mensen die nog op de Wsw-wachtlijst staan (en door het afsluiten van de Wsw niet meer kunnen instromen) en Wajongers met arbeidsvermogen voorrang. Samen met UWV zal dan ook gekeken worden hoe we deze banen kunnen invullen. De garantiebanen zijn geen afzonderlijk traject, maar kan in vele vormen ingevuld worden. Hierover worden op landelijk niveau nog verdere afspraken gemaakt. Met de voorrang regeling voor de twee specifieke doelgroepen ontstaat het risico dat andere groepen nadeel ondervinden. Vanuit onze verantwoordelijkheid zullen we speciaal aandacht besteden aan de mensen die nog op de Wsw-wachtlijst staan, maar zonder daarbij de mogelijkheden voor anderen uit te sluiten. Et cetera Naast bovengenoemde trajecten en werkvormen biedt Avelingen Groep ook onder andere taalpraktijktrajecten, test & training, leerwerktrajecten in samenwerking met het ROC, et cetera. Afhankelijk van wat er nodig is, maken we trajecten op maat. 4.3 Ontwikkelingen markt In tegenstelling tot landelijke trends is Avelingen Groep nog steeds in staat om ruim voldoende geschikt werk te vinden. Dit gaat niet vanzelf. Wij investeren veel in contacten met ondernemers en met gemeenten. Langdurige contacten leveren uiteindelijk resultaten op in de vorm van werk, in wat voor vorm dan ook. Soms gaat het om mogelijkheden om mensen direct te plaatsen bij werkgevers, soms levert het werk op voor de 18

21 beschutte werkomgeving, en soms spreken we met een werkgever af dat we een bepaalde klus uitvoeren op locatie bij de werkgever zelf. Speerpunten voor de eigen werkzaamheden zijn groen, facilitaire dienstverlening en (eenvoudig) productiewerk. Groen Bij de groenvoorziening wordt verwacht dat de hoeveelheid werkzaamheden stabiel blijft. De werkzaamheden bestaan voornamelijk uit arbeidsintensief, handmatig werk. Daarin wordt samengewerkt met partners zoals gemeenten en private partijen. De groenvoorziening biedt nog altijd veel mogelijkheden voor een brede doelgroep. Voorheen bestond de doelgroep met name uit mensen met een Wsw-dienstverband. Aangezien deze groep steeds meer aangewezen is op intensieve begeleiding en beschut werk, zien we een verbreding naar andere groepen, bijvoorbeeld vanuit de bijstand. Het werk in het groen biedt goede mogelijkheden om mensen op te leiden. Facilitaire dienstverlening Ook in de facilitaire dienstverlening zien we nog steeds een groei, omdat er goede mogelijkheden zijn voor een brede doelgroep. De facilitaire dienstverlening is de laatste paar jaar sterk gegroeid en we verwachten dat deze groei doorzet. De groei is er met name op de gemeentelijke markt: steeds meer gemeenten vragen Avelingen Groep om gemeentehuizen en andere gemeentelijke gebouwen schoon te maken. De medewerkers van Avelingen Groep blijken daarin onze beste ambassadeurs: omdat er overdag schoongemaakt wordt, zien gemeenten zelf de waarde van werk voor mensen. Maar ook in de semi-publieke en private sector zijn steeds meer kansen. Op de facilitaire markt kiezen we voor samenwerking met een private partij, met name voor het specialistisch werk. Productiewerk Verwacht wordt dat we voor het beschutte deel steeds meer aangewezen zijn op eenvoudige productiewerkzaamheden. Daarnaast is de beschutte omgeving nog altijd zeer geschikt om mensen arbeidsvaardigheden te leren. In de acquisitie van werk zien we nog steeds veel mogelijkheden. We streven daarbij naar langdurige intensieve samenwerking, minder opdrachtgevers met grotere opdrachten. Om werk passend te maken, kijken we hoe het zodanig aangepast kan worden dat veel mensen daardoor werk kunnen verrichten. 19

22 5. Werkgeverstaken Naast de kerntaken zoals in het vorige hoofdstuk beschreven, is Avelingen Groep werkgever voor een grote groep mensen. Daarbij gaat het om de mensen die conform de Wsw een dienstverband bij ons hebben, om nieuwe instroom in beschut werk en eventueel loonkostensubsidie. En uiteraard is Avelingen Groep is ook werkgever voor mensen die op grond van een regulier dienstverband een leidinggevende of staffunctie hebben. Zij zijn aangesteld in de personeels-bv of hebben een ambtelijk dienstverband. 5.1 Opleidingsbeleid Een belangrijk element van het zijn van een werkleerbedrijf is het werkgeverschap, in ieder geval voor de Wsw-medewerkers, maar vanaf 2015 in toenemende mate ook voor de nieuwe instroom in beschut werk en mensen die via een loonkostensubsidie door Avelingen Groep begeleid worden. Voor alle Wsw-medewerkers is een individueel ontwikkelingsplan (IOP) opgesteld. Per persoon wordt in kaart gebracht wat de ontwikkelmogelijkheden zijn en op welke manier we proberen om hen zodanig te begeleiden dat ze naar vermogen kunnen werken. Daarbij gaat het met name om algemene werknemersvaardigheden. De plaatsingsmogelijkheden worden vaak bepaald door factoren die te maken hebben met hele basale vaardigheden: op tijd op je werk komen, samenwerken met collega s, leiding accepteren, et cetera. Naast de ontwikkeling van algemene werknemersvaardigheden wordt in het opleidingsbeleid ook aandacht besteed aan deelcertificaten, competentiegericht leren en specifieke trainingen/ cursussen. Voor zover mogelijk, doen we dit in eigen beheer. Externe trainingen worden ingekocht wanneer dat niet in eigen beheer kan. Daarbij gaat het onder andere om Nederlandse taal. Met name aan Nederlandse taal wordt veel aandacht besteed. We zien een toenemende noodzaak om hier aan te werken, vooral voor mensen die via trajecten vanuit de WWB door Avelingen Groep begeleid worden. 5.2 Verzuimbeleid Ziekteverzuim is en blijft een speerpunt voor Avelingen Groep als werkgever van in totaal ongeveer 700 mensen (Wsw-ers, staf en leidinggevend personeel). Er wordt dan ook stevig regie gevoerd op ziekteverzuim, vanuit het belang van zowel de medewerkers zelf als van Avelingen Groep als bedrijf. De leidinggevende is verantwoordelijk voor de begeleiding bij ziekte. De afdeling Personeel & Trajectbeheer ondersteunt daarin. De verzuimconsulent adviseert de leidinggevende, bewaakt de te zetten stappen en legt de relatie met het integrale personeelsdossier. Avelingen Groep heeft veel mogelijkheden voor aangepast werk. Dat maakt een snelle werkhervatting mogelijk, tijdelijk of blijvend in ander werk. Bij langdurig verzuim wordt bekeken of het conform de Wsw mogelijk is om een ondergrensprocedure te starten. Soms moet erkend worden dat een plek in de Wsw niet meer passend is en bemiddelt de bedrijfsmaatschappelijk werker na het vervallen van de Wsw-indicatie naar een vervolgvoorziening. 20

23 Een bijzonder aandachtspunt wordt het verzuimbeleid ten aanzien van mensen die geen werknemer zijn van Avelingen Groep, maar in een ander traject bij of via Avelingen Groep werken. Deze groep gaat naar verhouding groeien en vergt een aanpassing van de aanpak. 5.3 Bedrijfsmaatschappelijk werk Avelingen Groep hecht belang aan het bedrijfsmaatschappelijk werk en heeft daarom een eigen medewerker daarvoor in dienst. Deze heeft een belangrijke signalerende functie binnen het bedrijf en dat werpt zijn vruchten af. De bedrijfsmaatschappelijk werker begeleidt medewerkers met arbeidsgerelateerde problemen. Zij heeft veelvuldig overleg met begeleiders van medewerkers en verwijst gericht door. Zij participeert in het regionale zorgnetwerk en onderhoudt op structurele basis contacten met regionale (zorg)instellingen. Steeds vaker is ook overleg met politie nodig, waarmee medewerkers op basis van gedragingen steeds vaker in aanraking lijken te komen. De bedrijfsmaatschappelijk werker geeft voorlichting over onderwerpen als agressie, budgettering en schuldhulpverlening. 5.4 Arbeidsomstandigheden en veilig werken Avelingen Groep beschikt over een Arbozorgsysteem. In het Arbozorgsysteem is vastgelegd hoe de taken in het bedrijf rondom arbeidsomstandigheden en veiligheid worden uitgevoerd. Daarnaast borgt dit systeem de aandacht voor arbeidsomstandigheden en veiligheid in het beleid van Avelingen Groep. Elk jaar wordt een Jaarplan Arbo en Veiligheid opgesteld waarin de activiteiten voor het komende jaar beschreven staan en het beleid van het afgelopen jaar wordt geëvalueerd. Er zijn risico-inventarisaties (RIenE s) van alle werksoorten die er in huis zijn. Preventie is bij veilig werken een primaire invalshoek. Er wordt veel voorlichting gegeven over veilig werken in het algemeen en bij de uitvoering van specifieke werkzaamheden. Per afdeling wordt minimaal vier keer per jaar werkoverleg gehouden. Arbeidsomstandigheden en veiligheid staan daarbij vast op de agenda. Binnen Avelingen Groep wordt gewerkt volgens de landelijk tussen sociale partners afgesproken SW Arbo-catalogi. Wanneer er een nieuwe of aangepaste catalogus verschijnt, buigt een interne commissie zich daarover en toetst dit aan het Arbo-beleid van Avelingen Groep. Op advies van deze commissie neemt de directie vervolgens besluiten over eventuele aanvullende maatregelen. Verder worden er ontruimingsoefeningen gehouden. Elk jaar wordt bekeken welke aspecten daarvan bijzondere aandacht nodig hebben en wordt op grond daarvan gekozen voor de vorm waarin dit gebeurt. Avelingen Groep beschikt over een goed functionerende BHV en EHBO-organisatie. Arbeidsomstandigheden en Veiligheid is een punt dat structureel op de overlegagenda tussen directie en Ondernemingsraad staat. De OR heeft een aparte commissie ingesteld die bestaat uit ORleden en medewerkers uit het bedrijf en die de OR hierin adviseert. 21