Opleiding Duurzaam Gebouw :

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding Duurzaam Gebouw :"

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam Gebouw : Energiebeheer (energieverantwoordelike) Leefmilieu Brussel Financiëring en rendabiliteit Jonathan FRONHOFFS CENERGIE

2 Doelstelling(en) van de presentatie 2

3 Doelstelling(en) van de presentatie Enkele concepten van de financiële analyse van de rendabiliteit van investeringen definiëren 3

4 Structuur van de uiteenzetting A. Theorie: Hoe berekent men de rendabiliteit van een investering? 1. Inleiding 2. Basisconcepten 3. Rendabiliteitscriteria B. Voorbeeld: Hoe berekent men de rendabiliteit van een investering? 4

5 A. Theorie: Hoe berekent men de rendabiliteit van een investering? 5

6 1. Inleiding In de dagelikse realiteit van het bedrifsleven moet men voortdurend beslissingen nemen. Vaak gaan deze beslissingen ook gepaard met investeringen. Men moet de resultaten van alle alternatieven nauwgezet vergeliken om een goede keuze te maken. 6

7 1. Inleiding Aanbod 1: de wagen kost en u krigt extra als u uw huidige wagen inlevert. Aanbod 2: de wagen kost maar u krigt 10 % korting omwille van het autosalon. Aanbod 3: de wagen kost per maand gedurende 5 aar. Aanbod 4: de wagen kost en u krigt als optie gratis aluminium velgen, elektrische en getinte ruiten, sneeuwkettingen en een gsm (waarde = 2 000). 7

8 2. Basisconcepten Kapitalisatie: T B (1 i) n Waarbi: T = gekapitaliseerde waarde B = huidige waarde van de toekomstige winst i = kapitaliseringspercentage n = economische levensduur Voorbeeld: U belegt 100 gedurende 5 aar tegen een kapitaliseringspercentage van 5 %. Hoeveel krigt u op het einde? T = 100*(1+0,05) 5 = 100*1,2763 = 127,63 8

9 2. Basisconcepten Actualisering: AW (1 T n a ) Waarbi: AW = huidige waarde T = a = n = toekomstige waarde van een winst actualiseringspercentage duur Voorbeeld: Hoeveel geld moet u op een rekening plaatsen om 100 te verdienen op 5 aar indien de interest 5 % bedraagt? VA = 100/(1+0,05) 5 = 100/1,2763 = 78,35 9

10 2. Basisconcepten Levensduur van een proect Technische levensduur Periode waarna een uitrusting haar functie niet meer kan vervullen (te veel en te dure herstellingen, herstellingen onmogelik, ) Economische levensduur Periode waarna het niet langer rendabel is om het proect verder te zetten, omwille van de technische prestaties van de concurrentie. De rendabiliteit wordt berekend op basis van de economische levensduur. Warmtekrachtkoppeling: groene energiecertificaten gewaarborgd voor 10 aar economische levensduur = 10 aar 10

11 2. Basisconcepten Stiging van de energiekosten Ministerieel besluit waarin de energiehypothesen worden gedefinieerd waarmee men rekening moet houden bi technisch-economische haalbaarheidsstudie: 11

12 3. Rendabiliteitscriteria Eenvoudige terugverdientid ETV Netto geactualiseerde waarde NGW Intern rendabiliteitspercentage IRP Uitgebreide terugverdientid UTV Verlaagde brandstofkost - VBK 12

13 3. Rendabiliteitscriteria Eenvoudige terugverdientid ETV = tid die nodig is om het geïnvesteerde bedrag te recupereren TRS I O Waarbi: I = aanvankelike investering voor het proect O = aarlikse nettowinst van het proect Het proect is rendabel indien de ETV lager is dan de economische levensduur. 13

14 3. Rendabiliteitscriteria Eenvoudige terugverdientid ETV + - Eenvoudige en snelle berekening Houdt geen rekening met de evolutie van de geldwaarde noch met de levensduur van het proect. Houdt geen rekening met de kasstromen na de terugverdientid. Houdt geen rekening met het bedrag van de investering. Te simplistisch criterium dat geen rekening houdt met de winsten die worden gegenereerd na de terugverdientid. Alleen gebruikt kan dit criterium dus tot slechte keuzes leiden. 14

15 3. Rendabiliteitscriteria Netto geactualiseerde waarde NGW = geactualiseerde kasstroom = verschil tussen de geactualiseerde aarlikse inkomsten en de geactualiseerde aarlikse uitgaven voor de levensduur van het proect (inclusief aanvankelike investering) VAN Waarbi: O = inkomsten K = kosten C = kasstroom a = actualiseringspercentage Het proect is rendabel indien NGW > 0. n 0 (1 C a) n 0 De winsten en uitgaven worden geactualiseerd op het beginaar van de investering. (1 O a) n 0 (1 K a) 15

16 3. Rendabiliteitscriteria Netto geactualiseerde waarde NGW + - Houdt rekening met de waarde van het geld op een bepaald ogenblik. Houdt rekening met de inkomsten gedurende de hele levensduur van het proect. Ingewikkelde berekening, weinig intuïtief. Men gaat ervan uit dat men geld tegen dezelfde interestvoet kan uitzetten en lenen. 16

17 3. Rendabiliteitscriteria Intern rendabiliteitspercentage IRP = actualiseringspercentage dat de NGW annuleert VAN n 0 (1 C i) n 0 (1 O i) n 0 (1 K i) 0 Waarbi: O = inkomsten K = kosten C = kasstroom i = intern rendement van de investering Het proect is rendabel indien IRP > actualiseringspercentage. 17

18 3. Rendabiliteitscriteria Intern rendabiliteitspercentage IRP + - Houdt rekening met de waarde van het geld op een bepaald ogenblik. Houdt rekening met de inkomsten gedurende de hele levensduur van het proect. Ingewikkelde berekening, weinig intuïtief. Men gaat ervan uit dat de positieve kasstromen geïnvesteerd kunnen worden in IRP. 18

19 3. Rendabiliteitscriteria Uitgebreide terugverdientid UTV = duur die de NGW annuleert VAN n 0 (1 C a) n 0 (1 O a) n 0 (1 K a) 0 Waarbi: O = inkomsten K = kosten C = kasstroom a = actualiseringspercentage n = UTV Het proect is rendabel indien UTV < levensduur van het proect. 19

20 3. Rendabiliteitscriteria Uitgebreide terugverdientid UTV + - Houdt rekening met de waarde van het geld op een bepaald ogenblik. Houdt rekening met de inkomsten voor de volledige levensduur van het proect. Ingewikkelde berekening, weinig intuïtief, iteratief. Men gaat er van uit dat men geld tegen dezelfde interestvoet kan uitzetten en lenen. 20

21 3. Rendabiliteitscriteria Verlaagde brandstofkost VBK CEE coût mesure (EUR/an) coût évité (EUR/an) économie d' énergie (kwh/an) De exploitatiekost van de maatregel wordt getransponeerd in annuïteiten voor de levensduur van de investering. De maatregel is rendabel indien de VBK lager is dan de eenheidspris van de brandstof (EUR/kWh). 21

22 3. Rendabiliteitscriteria Verlaagde brandstofkost VBK + Eenvoudige berekening Houdt rekening met de waarde van het geld op een bepaald ogenblik. Houdt rekening met de volledige levensduur van de maatregel. Houdt geen rekening met het bedrag van de investering. 22

23 3. Rendabiliteitscriteria Een investering is rendabel indien Eenvoudige terugverdientid ETV ETV < economische levensduur Netto geactualiseerde waarde NGW NGW > 0 Intern rendabiliteitspercentage IRP IRP > actualiseringspercentage Uitgebreide terugverdientid UTV UTV < economische levensduur Verlaagde brandstofkost - VBK VBK < brandstofkost 23

24 B. Voorbeeld: Hoe berekent men de rendabiliteit van een investering? Vergeliking van 3 proecten A. Fotovoltaïsche zonnepanelen B. Condensatieketel C. Warmtekrachtkoppelingscentrale Cf. Excel Tool 24

25 Interessante tools, websites enz.: Excel: functie NPV(rate;value1;[value2]; ) Functie IRR(values;[guess]) Praktische handleiding voor duurzaam bouwen en andere bronnen: ER03 : DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIEËN 25

26 Wat u moet onthouden van deze presentatie Er bestaan verschillende criteria voor de financiële analyse van investeringen. Eenvoudige criteria kunnen tot slechte keuzes leiden. De meest volledige criteria zin moeiliker te gebruiken maar zin essentieel om goede keuzes te maken 26

27 Contact Jonathan Fronhoffs Proectleider Energie Gegevens : 02/ onathan.fronhoffs@cenergie.be 27

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Rentabiliteit van investeringen in grote bouwcomplexen Thomas Deville Cenergie Doelstelling(en) van de presentatie Enkele concepten van de financiële

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Financiëring en rendabiliteit Geoffroy KNIPPING Cenergie 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N Enkele concepten van de financiële

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelike en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel Elementen voor rendabiliteit Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een toelichting geven bi

Nadere informatie

:: Investeringsanalyse

:: Investeringsanalyse :: Investeringsanalyse Patrick Henckes Business Development 19-03-2010 :: Inhoud Definitie Uitgangsprincipe Basisbegrippen Rendabiliteitscriteria TVT NPV KBE Invloedsfactoren investeringsanalyse Voorbeeld

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03)

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) 1 HOE BEOORDEEL JE DE RENDABILIEIT VAN EEN INVESTERING? Is het rendabel om in uw woning te investeren in een systeem dat werkt op hernieuwbare energie?

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut

Nadere informatie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van

Nadere informatie

Waarom gaan we investeren We verwachten winst te maken! Alleen rekening houden met toekomstige ontvangsten en uitgaven.

Waarom gaan we investeren We verwachten winst te maken! Alleen rekening houden met toekomstige ontvangsten en uitgaven. www.jooplengkeek.nl Investeringsselectie Waarom gaan we investeren We verwachten winst te maken! Alleen rekening houden met toekomstige ontvangsten en uitgaven. belangrijk Calculaties voor beslissingen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel Ervaringen met de cel VAMOS; Voorstelling van het typebestek voor installatie van fotovoltaïsche panelen door derde-investering

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details. Leefmilieu Brussel DE THERM-TOOL. Kasper DERKINDEREN

Opleiding Duurzaam Gebouw : Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details. Leefmilieu Brussel DE THERM-TOOL. Kasper DERKINDEREN Opleiding Duurzaam Gebouw : Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details Leefmilieu Brussel DE THERM-TOOL Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Introductie

Nadere informatie

Evaluatie van de rentabiliteit van een investering

Evaluatie van de rentabiliteit van een investering Evaluatie van de rentabiliteit van een investering Vorming voor Energieverantwoordelijken van het BHG Céline Martin ICEDD asbl 22 maart 2007 Vertreksituatie: vervanging van een verwarmingsketel Men wil

Nadere informatie

SPAREN OF BELEGGEN BIJ P&V Verzeker u van een aantrekkelijk rendement

SPAREN OF BELEGGEN BIJ P&V Verzeker u van een aantrekkelijk rendement SPAREN OF BELEGGEN BIJ P&V Verzeker u van een aantrekkelijk rendement Welke beleggingsformules het best zijn aangepast aan uw doelstellingen, bespreekt u best met uw P&V adviseur. Hij helpt u graag verder

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS

GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS 1. INLEIDING De berekeningstool COGENcalc.xls stelt u in staat snel een eerste dimensionering 1 uit te voeren van een eventuele warmtekrachtkoppeling die is aangepast

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel EEN DAK BOORDEVOL ENERGIE Jonathan FRONHOFFS, Specialist Hernieuwbare Energie Dienst Facilitator

Nadere informatie

Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2016

Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2016 Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2016 1. Welke instellingen komen tussen in het beheer van uw aanvullend pensioen? De

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 VOORSTELLING VAN DE ONDERSTEUNINGS- EN BEGELEIDINGSMAATREGELEN VOOR FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES IN HET BHG Jonathan FRONHOFFS

Nadere informatie

Module 4 Inzicht in cijfers

Module 4 Inzicht in cijfers Geleerd in vorige presentaties Module 4 Inzicht in cijfers 1. Balans in detail 2. Kengetallen Les 4. Vergelijk je resultaten op 4 manieren + maak goede investeringsbeslissingen Les 4 Vergelijk je resultaten

Nadere informatie

SPAREN OF BELEGGEN BIJ P&V Verzeker u van een aantrekkelijk rendement

SPAREN OF BELEGGEN BIJ P&V Verzeker u van een aantrekkelijk rendement SPAREN OF BIJ P&V Verzeker u van een aantrekkelijk rendement Welke beleggingsformules het best zijn aangepast aan uw doelstellingen, bespreekt u best met uw P&V adviseur. Hij helpt u graag verder bij het

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Hernieuwbare energie systemen

Opleiding Duurzaam Gebouw : Hernieuwbare energie systemen Opleiding Duurzaam Gebouw : Hernieuwbare energie systemen Leefmilieu Brussel Financiële mechanismen voor hernieuwbare energie Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Kennismaking

Nadere informatie

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman

AGENDA. Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest. Xavier Meersseman Energiepremies 2008 en financiële hulpen voor de tertiaire sector in het Brussel Hoofdstedellijk Gewest Xavier Meersseman Brussel, 16 april 2008 AGENDA! Diensten van de Energiefacilitator Tertiaire Sector!

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Warmte-emissie systemen: principes en uitdagingen Raphaël Capart ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

BEDRIJFSWETENSCHAPPEN. 2. De investeringsbeslissing en de verantwoording ervan

BEDRIJFSWETENSCHAPPEN. 2. De investeringsbeslissing en de verantwoording ervan BEDRIJFSWETENSCHAPPEN Hoofdstuk 2: INVESTERINGSANALYSE 1. Toepasbare beoordelingsmethodes 1.1. Pay-back 1.2. Return on investment 1.3. Internal rate of return 1.4. Net present value 2. De investeringsbeslissing

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel TERTIAIRE GEBOUWEN: (R)EVOLUTIE VOORBEELDGEBOUWEN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX

Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel. Christophe BARBIEUX Duurzame renovatie Problematiek van het verdelen van de winst onder eigenaar en huurder Europese best practices Inspirerende modellen voor Brussel Christophe BARBIEUX AFDELING Energie 25 maart 2014 Chronologie

Nadere informatie

Sociaal sectoraal pensioenstelsel van de elektriciens Transparantieverslag 2016

Sociaal sectoraal pensioenstelsel van de elektriciens Transparantieverslag 2016 Sociaal sectoraal pensioenstelsel van de elektriciens Transparantieverslag 2016 1. Welke instellingen komen tussen in het beheer van uw aanvullend pensioen? De inrichter van het sociaal sectoraal pensioenstelsel

Nadere informatie

Energiefacilitator voor Collectieve Huisvesting & Premies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energiefacilitator voor Collectieve Huisvesting & Premies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Energiefacilitator voor Collectieve Huisvesting & Premies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Jonathan Fronhoffs Dienst Energiefacilitator voor de Collectieve Huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017 Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Kiezen tussen de verschillende alternatieven voor de productie en verdeling van SWW: op basis van welke criteria? Thomas LECLERCQ Matriciel

Nadere informatie

De investeringsanalyse

De investeringsanalyse Het programma van vandaag: het investeringsproject de cashflow het gemiddelde rendement de terugverdientijd de netto contante waarde Adele 1 Investeringsbeslissingen Waarom investeren? We verwachten winst

Nadere informatie

FORMULIER ACTIEPLAN VLOOTBEHEER

FORMULIER ACTIEPLAN VLOOTBEHEER FORMULIER ACTIEPLAN VLOOTBEHEER 1. CONTEXT Handleiding bij het invullen van het formulier Het Besluit Voorbeeldgedrag 1 van 15/05/2014 heeft een extra verplichte maatregel toegevoegd in het bedrijfsvervoerplan

Nadere informatie

De investeringsanalyse

De investeringsanalyse Het programma van vandaag: het investeringsproject de cashflow het gemiddelde rendement de terugverdientijd de netto contante waarde 1 Investeringsbeslissingen Waarom investeren? We verwachten winst te

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 FINANCIERING VAN FOTOVOLTAÏSCHE SYSTEMEN IN BRUSSEL Rol en invloed van burgercoöperatieven Fanny HELLEBAUT ENERGIRIS Caroline

Nadere informatie

TopPerformance Plan Beloon uw medewerkers optimaal door minder belastingen te betalen.

TopPerformance Plan Beloon uw medewerkers optimaal door minder belastingen te betalen. TopPerformance Plan Beloon uw medewerkers optimaal door minder belastingen te betalen. Voor elke bonus die u aan uw medewerkers geeft, betaalt u het drievoudige. Vindt u dat normaal? Om de groei en de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Regelgevend kader: Welke evolutie mogen we verwachten vanaf 2015? Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstelling(en)

Nadere informatie

Thema 7. Investeringsmanagement

Thema 7. Investeringsmanagement Thema 7 Investeringsmanagement 1. Investeringsbeslissingsproces Besluitvormingsproces voor investeringen (6 fasen) (Choate & Racette, 1983) Investeringsopportuniteiten Nieuwe investeringsopportuniteiten

Nadere informatie

Sociaal sectoraal pensioenstelsel Transparantieverslag 2008

Sociaal sectoraal pensioenstelsel Transparantieverslag 2008 Sociaal sectoraal pensioenstelsel Transparantieverslag 2008 1. Welke instellingen komen tussenbeide in het beheer van uw aanvullend pensioen? De inrichter van het sociaal sectoraal pensioenstelsel voor

Nadere informatie

LEIDRAADNOTA INKOMSTEN DOELSTELLING 2013 januari 2012 LEIDRAADNOTA INKOMSTEN

LEIDRAADNOTA INKOMSTEN DOELSTELLING 2013 januari 2012 LEIDRAADNOTA INKOMSTEN LEIDRAADNOTA INKOMSTEN 1 INLEIDING 3 Rechtsgrondslag 3 Definitie van inkomsten 4 I - NIET-TOEPASSING VAN ARTIKEL 55 5 1.1 Het project genereert geen inkomsten 5 1.2 De kostprijs van het project is lager

Nadere informatie

Fiscale en ecologische berekeningsmethode van de leaseprijs

Fiscale en ecologische berekeningsmethode van de leaseprijs Fiscale en ecologische berekeningsmethode van de leaseprijs De Total Cost of Ownership, het ideale instrument om de voordeligste wagenkeuze te bepalen TCO staat voor Total Cost of Ownership, zeg maar het

Nadere informatie

De EPB-2015, anderhalf jaar later

De EPB-2015, anderhalf jaar later Seminarie Duurzaam Bouwen: De EPB-2015, anderhalf jaar later 27/05/2016 Leefmilieu Brussel Gevalstudie Toepassing van de EPB 2015-criteria op een flatgebouw Maxime BARGIBANT BBT Energy Doelstellingen van

Nadere informatie

Duurzame Bouwmaterialen

Duurzame Bouwmaterialen Seminarie Duurzaam Bouwen: Duurzame Bouwmaterialen 29-01-2016 Leefmilieu Brussel Evolutie van de Markt van de Duurzame Materialen Marc FRANCOTTE, Bestuurder CARODEC NV Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de

Nadere informatie

Circulaire economie in de bouw

Circulaire economie in de bouw Seminarie Duurzame Gebouwen Circulaire economie in de bouw 26 april 2019 ONTWERP VAN EEN CIRCULAIR PROJECT Hoe de stap zetten van theorie naar praktijk? Anne-Laure MAERCKX Cenergie DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0170 Bijlage I TOELICHTING 17 Bijlage I : WKK ALS ALTERNATIEVE MAATREGEL 1. Inleiding Het plaatsen van een WKK-installatie is een energiebesparingsoptie die zowel

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 3.1 Systemen: inleiding Piotr Wierusz-Kowalski LENTE 2015 p.kowalski@mkengineering.be www.mkengineering.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud

Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Groendaken en dakmoestuinen een kijk op het sociale, culturele, economische (enz.) potentieel Frédéric MORAND VERT D

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen

Seminarie Duurzaam Bouwen Seminarie Duurzaam Bouwen Zoom op de kleinschalige warmtekrachtkoppeling (

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Voorbeeld 2: Kantoren en diensten Thomas LECLERCQ - Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstelling van de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel PAE2 ten dienste van een globale renovatiestrategie Raphaël CAPART ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie De

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 3.1 Systemen: inleiding HERFST 2015 Op basis van de presentatie van MK engineering Stéphane BARBIER Pulsis sprl info@pulsis.be www.pulsis.be

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

ZEEËN VAN KANSEN FINANCIEEL MANAGEMENT

ZEEËN VAN KANSEN FINANCIEEL MANAGEMENT ZEEËN VAN KANSEN FINANCIEEL MANAGEMENT (Innovatieve) projecten Financiële haalbaarheid Welke kennis is essentieel Bedrijfsplan Investeringsselectie Inkoopmarkt Bedrijf Verkoopmarkt Productiemiddelen Gelduitgaven

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2018 Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Danielle MAKAIRE Op basis van de presentatie van CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Bouwen

Opleiding Duurzaam Bouwen Opleiding Duurzaam Bouwen Leefmilieu Brussel De Energieadviseur: praktijkervaringen Nicolas VANDERNOOT Stadswinkel / ABEA Doelstellingen van de presentatie Nog even kort over de rol van de energieadviseur

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44 Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44 Samenvatting door een scholier 2184 woorden 5 april 2011 6,7 25 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 41 Regels voor de

Nadere informatie

OPLEIDING BEHEER VAN AFVAL IN DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING BEHEER VAN AFVAL IN DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING BEHEER VAN AFVAL IN DUURZAME GEBOUWEN Dag1.1 Voorstelling van de opleiding Pierre Willem info@ecorce.be www.ecorce.be 3 INHOUDSOPGAVE DE OPLEIDING "DUURZAME GEBOUWEN" GRAFISCHE VOORSTELLINGEN

Nadere informatie

De voortgangsrapportage van kerntaak 4 BUITENSPORT CIOS Goes-Breda, versie 2014-2015. Voortgangsverslag. Kerntaak 4

De voortgangsrapportage van kerntaak 4 BUITENSPORT CIOS Goes-Breda, versie 2014-2015. Voortgangsverslag. Kerntaak 4 Voortgangsverslag Kerntaak 4 Inleiding voortgangsverslag kerntaak 4 Reeds heb je het projectplan ingeleverd en kun je aan je kerntaak 4 project gaan werken. Hiervan moet je het verslag voortgangsrapportage

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde renovatie Leefmilieu Brussel RenoFase = ENERGIERENOVATIE VAN EENGEZINSWONINGEN Sophie CHAMART WTCB Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Diagnosetools voor renovatie Leefmilieu Brussel De Energieadviseur: praktijkervaringen Nicolas VANDERNOOT Stadswinkel / ABEA Doelstellingen van de presentatie Nog even kort over

Nadere informatie

Raadsvoorstel Agendanr. :

Raadsvoorstel Agendanr. : Raadsvoorstel Agendanr. : Onderwerp: Revolving fund sportverenigingen - Evaluatie en Vervolg Reg.nr. : 3803259 B&W verg. : 20 mei 2014 Commissie : Cie_verg. : Raadsverg. : 24 juni 2014 1) Status Op grond

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Energiestromen in het systeem voor verwarming/sww op basis van drie voorbeelden Jonathan FRONHOFFS CENERGIE

Nadere informatie

UITLEG EXAMEN 1E ZIT

UITLEG EXAMEN 1E ZIT UITLEG EXAMEN 1E ZIT 2017-2018 T5 & T6: getallen bij bedragen tijdsindexen en structuurpercentages weg, enkel nog namen en codes Wel deelpunten als getallen en bewerkingen juist zijn 1 E ZIT 2015-2016

Nadere informatie

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer

Nadere informatie

Beoordeling van investeringsvoorstellen

Beoordeling van investeringsvoorstellen Beoordeling van investeringsvoorstellen C2010 1 Beoordeling van investeringsvoorstellen Ir. drs. M. M. J. Latten 1. Inleiding C2010 3 2. De onderneming C2010 3 3. Investeringen G2010 3 4. Selectiecriteria

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Voorbeeld 3: Renovatie van kantoren Thomas LECLERCQ - Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstelling van de

Nadere informatie

DE BRUSSELSE GROENE LENING. Om energiebesparende werken in uw woning te financieren

DE BRUSSELSE GROENE LENING. Om energiebesparende werken in uw woning te financieren DE BRUSSELSE GROENE LENING Om energiebesparende werken in uw woning te financieren EEN LENING TEGEN 0 % INTEREST ZODAT IEDEREEN KAN ISOLEREN De Brusselse groene lening is een energielening met een interestvoet

Nadere informatie

REGENWATERBEHEER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 22 maart De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik

REGENWATERBEHEER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 22 maart De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik Seminarie Duurzaam Bouwen REGENWATERBEHEER 22 maart 2017 De overstromingskaart van Brussel: limieten en correct gebruik Dr. Ir. Michaël ANTOINE Departement WATER / Leefmilieu Brussel DOELSTELLING(EN) V/D

Nadere informatie

Exemplarité en gestion de la flotte dans le cadre du plan de déplacements d entreprise PART 2. Voorbeeldgedrag vlootbeheer in het bedrijfsvervoerplan

Exemplarité en gestion de la flotte dans le cadre du plan de déplacements d entreprise PART 2. Voorbeeldgedrag vlootbeheer in het bedrijfsvervoerplan Exemplarité en gestion de la flotte dans le cadre du plan de déplacements d entreprise PART 2 Voorbeeldgedrag vlootbeheer in het bedrijfsvervoerplan 1 Een bedrijfsvervoerplan? VERPLICHTING VOOR BEDRIJVEN

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verlichting: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Tools voor het ontwerpen van verlichting Arnaud BERTRAND MATRIciel 1. Doelstellingen van de presentatie Overzicht van de tools

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW GEDEELTELIJJKE EN GEFASEERDE RENOVATIE HERFST 2018 Bevindingen Technische en financiële argumenten voor de derde-investeerder in het kader van de gefaseerde renovatie van collectieve

Nadere informatie

Keuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat

Keuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat Australiëlaan 5 3526 AB Utrecht T: 030 693 60 00 KvK nr. 31042832 E: info@atrive.nl I: www.atrive.nl Keuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat dr. Ronald Franken maart 2015 B l a d 1 Inhoudsopgave 1

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING VAN PHOTOVOLTACALC.XLS

GEBRUIKSAANWIJZING VAN PHOTOVOLTACALC.XLS GEBRUIKSAANWIJZING VAN PHOTOVOLTACALC.XLS 1. INLEIDING Wist u dat de zon op 45 minuten tijd genoeg energie produceert om 1 jaar lang aan alle energiebehoeften van de aarde tegemoet te komen! Wie durft

Nadere informatie

* Pegode. * Taxistop. meerdere (gezamenlijke) auto s * Onderling geregeld: particulier * Autodeelaanbieder met of zonder eigen vloot

* Pegode. * Taxistop. meerdere (gezamenlijke) auto s * Onderling geregeld: particulier * Autodeelaanbieder met of zonder eigen vloot Autodelen Voor Iedereen met Rolstoelvriendelijke Auto s 17.03.2016 / Sandrine Vokaer Autodelen? * carpooling * Meerdere personen maken gedurende een langere periode om beurten gebruik van één of meerdere

Nadere informatie

FACULTEIT DER ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN EN ECONOMETRIE

FACULTEIT DER ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN EN ECONOMETRIE FACULTEIT DER ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN EN ECONOMETRIE Afdeling Kwantitatieve Economie Tentamen Leven Bedrifsanalyse en Embedded Value, 25 anuari 2005, 14.00-17.00 uur. [Tidens het tentamen mag de uitgereikte/gedownloade

Nadere informatie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Technische keuzes voor energie-besparingen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van energie in gebouwen

Nadere informatie

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN

SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 SYNERGIE TUSSEN STADSVERWARMING EN ENERGETISCHE VALORISATIE VAN AFVALSTOFFEN Daniel VAN LATHEM Brussel-Energie DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties Leefmilieu Brussel TECHNISCHE EN FINANCIËLE ARGUMENTEN VOOR DE DERDE-INVESTEERDER IN HET KADER VAN DE GEFASEERDE RENOVATIE

Nadere informatie

Eindexamen vwo m&o 2012 - II

Eindexamen vwo m&o 2012 - II Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 6 tot en met 8. Begin 2012 ontvangt John Wasies voor zijn huishouden de jaarafrekening van zijn energieleverancier Eltron over het jaar 2011. Naast de

Nadere informatie

BEHEERSREGLEMENT beleggingsvorm "Rendementsgarantie+ fonds"

BEHEERSREGLEMENT beleggingsvorm Rendementsgarantie+ fonds BEHEERSREGLEMENT beleggingsvorm "Rendementsgarantie+ fonds" INHOUDSTAFEL 1. INLEIDING... 3 2. INTRESTVOET... 3 3. WINSTDELING... 3 3.1. Jaarlijkse winstdeling... 4 3.2. "Interim"-winstdeling... 4 4. BELEGGINGSDOELEINDEN...

Nadere informatie

OEFENINGEN HOOFDSTUK 2

OEFENINGEN HOOFDSTUK 2 OEFENINGEN HOOFDSTUK 2 1 2 OEFENING 1 DE ONDERNEMING DATSUN N.V. MAAKT AIRCONDITIONING SYSTEMEN. OMWILLE VAN DE STERKE GROEI VAN DIE MARKT, IS DE HUIDIGE PRODUCTIECAPACITEIT NIET LANGER TOEREIKEND. DATSUN

Nadere informatie

CertiFlex: drie veilige en slimme spaarformules.

CertiFlex: drie veilige en slimme spaarformules. CertiFlex: drie veilige en slimme spaarformules. Uw Ethias-adviseur helpt u de formule te kiezen die het best bij u past. CERTIFLEX-8 CERTIFLEX PENSIOEN CERTIFLEX FISCAAL Integrale nv Verzekeraar Ethias

Nadere informatie

Zonnige en zuinige toekomst? Roodeschool, 20 maart 2013

Zonnige en zuinige toekomst? Roodeschool, 20 maart 2013 Zonnige en zuinige toekomst? Roodeschool, 20 maart 2013 Programma 20.00 uur Opening bijeenkomst 20.05 uur Toelichting op het Programma (Gerard van Drooge) 20.10 uur Energiebesparing (Johannes Zijlstra)

Nadere informatie

CertiFlex: drie veilige en slimme spaarformules.

CertiFlex: drie veilige en slimme spaarformules. CertiFlex: drie veilige en slimme spaarformules. Uw Ethias-adviseur helpt u de formule te kiezen die het best bij u past. CERTIFLEX-8 CERTIFLEX PENSIOEN CERTIFLEX FISCAAL Integrale gvk Verzekeraar Ethias

Nadere informatie

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf

Vlaams Energieagentschap. Rapport 2014/1. Deel 2: actualisatie OT/Bf Vlaams Energieagentschap Rapport 2014/1 Deel 2: actualisatie OT/Bf Inhoudstafel Bandingfactoren... 3 Berekeningsmethodiek... 3 Toepassing bandingfactor... 3 Maximale bandingfactor... 3 Achtergrond... 4

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0143 TOELICHTING 14 AFTOPPING 1 Convenant tekst In Artikel 6, lid 6 van het convenant wordt gesteld: Indien de in de leden 2, 3 en 4 genoemde maatregelen tot gevolgen

Nadere informatie

CASE II - GROEP EMMAÜS

CASE II - GROEP EMMAÜS CASE II - GROEP EMMAÜS Vlaanderen telt momenteel een 40-tal initiatieven voor beschut wonen. Deze initiatieven stellen zich tot doel mensen met psychische problemen opnieuw in de samenleving te integreren.

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 Fotovoltaïsche systemen in het BHG Een gewestelijke beleidsvisie inzake hernieuwbare energiebronnen Youssouf BADY Kabinet

Nadere informatie

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013 ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN 18 april 2013 EUROPESE DOELSTELLING tegen 2020 en tov 1990 CO2-uitstoot verlagen met 20% energieverbruik met 20% verlagen aandeel hernieuwbare energie +20% STEUNMAATREGELEN

Nadere informatie

In 10 stappen naar een vermogen zonder zorgen

In 10 stappen naar een vermogen zonder zorgen In 10 stappen naar een vermogen zonder zorgen Wie is Optima? Opgericht in 1991 Onafhankelijk 13.160 klanten per 01/09/2010 316 medewerkers Trends Gazelle in: 2002-2003 - 2004-2006 2007-2008 2009 In 2010

Nadere informatie

Van: Vandelanotte Datum: 15/5/2015 Onderwerp: alternatieve verloningsvormen inzake bonussen

Van: Vandelanotte Datum: 15/5/2015 Onderwerp: alternatieve verloningsvormen inzake bonussen Van: Vandelanotte Datum: 15/5/2015 Onderwerp: alternatieve verloningsvormen inzake bonussen In onderstaande memo lichten wij graag volgende alternatieve verloningsvormen inzake bonussen toe: 1) Loonbonus

Nadere informatie

Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2015

Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2015 Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2015 1. Welke instellingen komen tussenbeide in het beheer van uw aanvullend pensioen?

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel Monitoring van PV-systemen, zonneboilers en warmtepompen David MARTENS CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie