Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9 t/m 15

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9 t/m 15 Samenvatting door een scholier 4035 woorden 15 juli ,4 29 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden H9 Op zondag 28 juni 1914 werd de aartshertog van Oostenrijk-Hongarij Franz Ferdinand en zijn vrouw hertogin Sophie, op bezoek in Sarejevo, de hoofdstad van Servië vermoord. 5 weken later was er oorlog in Europa. De regering van oostenrijk-hongarije beschuldigde de regering van Servië van de moord aanslag te weten. Ze stelde een ultimatum op, die niet haalbaar was. Oostenrijkhongarije hield er sterk rekening mee dat Rusland als moeder van alle slaven, Bosnië te hulp zou schieten. Daarom sloten ze een verbond met Duitsland. Op 28 Juli verklaarde Oostenrijk Servië de oorlog. Toen ontstond de kettingreacties van mobilisaties. Rusland mobiliseerde troepen op bij de grenzen met Oostenrijk-Hongarije en Duitsland. Nog dezelfde dag, 1 augustus, verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland. Frankrijk, sinds 1893 bondgenoot van Rusland en sinds 1871 verlangend naar revanche op Duitsland besloot ondmiddelijk te mobiliseren. Hierop verklaarde Duitsland, Frankrijk de oorlog. Engeland nam eerst een afwachtende houding aan, hoewel het verdragen had met Frankrijk en Rusland. Maar toen de Duitsers België binnenvielen verklaarde Engeland Duitsland de oorlog( 4 augustus) Alle partijen rekenden erop dat het conflict binnen een paar maanden opgelost zou zijn via diplomatie. Het nationalisme van verschillende volken zorgde in de 19de en begin 20ste eeuw voor veel spanningen. Deze spanning zorgde o.a. voor gevaarlijke situaties tussen Duitsland en Frankrijk. En oostenrijk-hongarije en Servië(gesteund door Rusland) die op gespannen voet leefden. Als gevolg van allerlei uitvindingen en industrialisatie konden er meer gruwelijke wapens gemaakt worden. Europa was in die tijd een gewapend kamp, met 5 miljoen soldaten en meer in hoge nood. Aanhangers van het militarisme wilden een groter leger en wilden dat iedereen in het land achter een oorlog zou gaan staan. Elke land wilde militair sterker worden, want rond de onderhandelingstafel stond je sterker als je een groot leger had. Dit zorgde voor wapen wedlopen die op zijn beurt weer zorgde voor grotere onderlinge angst. Daarom gingen regeringen naar bondgenoten zoeken. Men dacht dat een land geen oorlog zou durven beginnen als men wist dat het aangevallen land kon reken op steun van bondgenoten. Deze blokvormingen zorgde echter voor dat de kans op een groot conflict toe nam. Triple Alliantie Triple Entente Pagina 1 van 10

2 Duitsland Frankrijk Oostenrijk- Italië Rusland Engeland Hongarije In 1914 werden drie cruciale fouten gemaakt: Zij dachten ook nu elk conflict in de hand te kunnen houden Zij dachten dat de twee allianties de staten ervan zouden weerhouden een oorlog te beginnen. Ze dachten dat een oorlog niet lang zou duren, dat de verliezen beperkt zouden zijn, dat de burgerbevolking erbuiten zou blijven en dat na het sluiten van een wapenstilstand de partijen het een zouden worden. H10 Alle landen gingen enthousiast de oorlog in omdat hun werd verteld dat de oorlog niet lang zou duren. In augustus 1914 viel Duitsland België aan. De soldaten werden daar echter beschoten door de bevolking. Als maatregelen werden vele burger gefusilleerd en werden dorpen in de brand gestoken. Ondanks de naam vocht niet de hele wereld mee. Er werd wel tussen kolonies gevochten en vochten veel burgers uit de kolonies mee op het Europese vasteland. In de Eerste wereld oorlog waren er alleen maar loopgraven. Deze bleven voor maanden vast. Deze loopgraven lagen recht voor de vijand. Ze bestookten elkaar continu met artillerie en probeerden door elkaars linies te breken. Zulke aan vallen kosste onnodig veel soldaten het leven. De fransen hadden een keer dit geprobeerd en hadden 10 kilometer gewonnen ten kostte van soldaten. Er is echter maar een geval bekend van muiten. Dit gebeurde niet zoveel omdat je als soldaat het risico liep om naar de voorste linie verplaatst te worden of geëxecuteerd. In de 1ste wereld oorlog werden veel meer burgers betrokken dan bij vorige oorlogen. Berichten van gewonde of gedode familieleden en de constante roep om de regering te steunen met geld en soldaten( hun kinderen). Er was een groot verschil tussen in een oorlogsgebied te wonen en niet. Sommige gebieden hebben in al die tijd niks directs gemerkt van de oorlog. In de oorlogsgebieden werden dorpen gebombardeerd, de bevolking gefusilleerd of gedeporteerd. De mannen tussen bepaalde dat er oorlog gevoerd werd en de jongeren moesten hem voeren. Ook vrouwen hielpen mee, die werkten in de fabrieken. Er moesten steeds nieuwe wapens worden ontwikkeld, nieuwe munitie en nieuwe uitrustingen worden gemaakt voor de soldaten. De grondstoffen die hiervoor werden gebruikt waren ook deels dezelfde als voor normale producten. Hierdoor ontstond een tekort of was het product zelf niet meer te vekrijgen. Voedsel ging in alle oorlogvoerende landen op rantsoen( op de bon). Er ontstond een zwarte handel in voedsel. De bevolking moest de kosten van de oorlog betalen. Allerlei belastingen werden verhoogd en de bevolking werd aangespoord de regering geld te lenen. Pagina 2 van 10

3 Langs de zeer lange frontlijn werd het de boeren onmogelijk gemaakt hun grond te bewerken. Hierdoor ontstond een nog grotere schaarste. Er werd propaganda gevoerd met mediums als: films, pers en affiches om de bevolking en soldaten enthousiast te houden. De regeringen richten persbureaus op om verslag te doen van de oorlog op een manier die hun het beste uit het verhaal liet komen. In het begin lieten de Fransen geen journalisten van vooral neutralen landen toe en de Duitsers juist wel. Hierdoor groeiden te pro-duitse gevoelens. Later volgden de Fransen dit voorbeeld. Persbureaus gaven vaak de foute informatie. Verliezen werden vaak lager gehouden. Bepaalde soorten berichten, zoals over de opsteling of verplaatsing van troepen, werden verboden. Censuur vond achteraf plaats. Meningen mochten wel worden gepubliceerd en waren van groot invloed op de regering en bevolking. Ook zonder druk werkten filmmakers en journalisten mee. Ze hoefden niet in dienst en als ze negatief waren hadden ze geen publiek. De beeldvorming van Duitsters en geallieerden werden sterk over elkaar beïnvloed. Elke kant werd door de ander als barbaars en onmenselijk getoond. In april 1917 gingen de V.S. meedoen. Dit gaf een gunstige wending voor de Gealieerden. Het bleek even goed af te lopen voor Duitsland, om die met Rusland vrede had gesloten. Maar dit was te laat. De V.S. brachten maandelijks nieuwe soldaten en voorraden en dit was finaal voor de Centralen. Voordat Duitsland een wapenstilstand kon sluiten ontstond er een revolutie in Duitsland. De keizer vluchtte naar Nederland en Duitsland werd een republiek. H11 De overwinnaars kwamen in januari 1919 in Parijs bijen om over de vrede te onderhandelen en om als rechters de verliezers te bestraffen. De verliezers werden niet uitgenodigd maar gemeld wat er met hun zou gebeuren. De vredes werden op verschillende plekken gesloten en de vrede met Duitsland werd gesloten waar het in 1871 zich als Duits keizerrijk had uitgeroepen, Versaille. De belangrijkste onderhandelaars waren: Wilson (VS) Clemenceau (Frankrijk) Lloyd George (Engeland) Orlando (Italië) Zij moesten de 2 belangrijke vragen beantwoorden: 1. Wie betaalt de schade van de oorlog? 2. Hoe kan er een vrede worden gesloten die blijvend is? Iedereen was er over een dat de schulden op de verliezer verhaald moest worden. Over de vraag hoe de vrede bewaard moest blijven, had Wilson een 14 stappen plan opgesteld. De belangrijkste zijn: Oprichten van de Volkenbond waarvan alle landen lid moest worden, zodat ze hierdoor met elkaar konden praten. De bewapening van elk land verminderen tot een minimum dat nodig is voor binnenlandse veiligheid. Pagina 3 van 10

4 Grenzen trekken op basis van het zelfbeschikkingsrecht van alle volken: elk volk zou het recht moeten krijgen om een eigen nationale staat te stichten en een eigen regering te kiezen. De belangen van de gekoloniseerde volken gelijkstellen aan die van de koloniale mogendheden. De onderhandelaars aanvaarden het plan voor een volken bond. Maar Clemenceau verlangde uit vrees voor een nieuwe Duitse aanval extra garanties. Ook zou alleen de bewapening voor de verliezers worden verminderd. In het verdrag van Versaille werd het volgende besloten: Frankrijk kreeg Elzas en Lotharingen terug. Het Rijnland (het Duitse gebied ten westen van de Rijn) werd voor een periode van vijftien jaar bezet door Geallieerde troepen. Zo kon druk op Duitsland worden uitgeoefend om de bepalingen van het verdrag loyaal uit te voeren. Het Saargebied ( een stuk Duitsland rond de rivier de Saar bij de grens met Frankrijk en Luxemburg) kwam voor vijftien jaar onder beheer van De volkenbond. De steenkoolproductie van dit gebied moest worden afgestaan aan Frankrijk. Duitsland moest grondgebied aan België en Polen afstaan. De Duitse koloniën werden verdeeld onder de Geallieerden die het in naam van de Volkenbond bestuurden. Duitsland moest ontwapenen. Een maximum van als leger Duitsland moest schadevergoeding betalen( 132 miljard) aan de Geallieerden. De Duitsers ondertekenden het verdrag pas toen er werd gedreigd met hervatting van de oorlog. Het werd op 28 juni 1919 getekend, precies 5 jaar na de moord. Grote verbittering onder de Duitsers over het verdrag van Versaille: De schadevergoeding was zo hoog dat de betaling een last voor de Duitse economie zou zijn. De schuld van de Duitse bondgenoten werden na een paar jaar wel kwijtgescholden en die van hun niet. De Duitsers kregen, doordat ze alle oorlogschade moesten betalen, de schuld van het uitbreken van de oorlog. Er werd geen rekening gehouden met de Duitstalige minderheden. De Duitsers moesten in tegenstelling door de Geallieerden hun bewapening verminderen. Duitsland had gehoopt een vrede te krijgen op basis van de 14 punten, wat dus niet gebeurde. Sommige Geallieerde landen vonden dat het niet eerlijk was dat deze regering gestraft werd voor de dingen die de andere regering had gepleegd. Andere landen vonden dat ze niet hard genoeg werden aangepakt. De 1ste wereld oorlog bracht grote verandering aan op de kaart. Deze waren echter niet zo gemaakt dat elk volk binnen een land zat. De machtspositie van West-Europa was nog steeds sterk in de wereld, maar nu moest rekening gehouden worden met de VS en Rusland. De regeringen na de oorlog stonden voor grote problemen. De economie was jarenlang een oorlogseconomie geweest. De bedrijven die wapens produceerden moesten nieuwe producten maken. Dit kostte geld. Er moesten ook veel schulden betaald worden wat nog meer geld kostte. Hierdoor raakten Pagina 4 van 10

5 velen teleurgesteld in de parlementaire democratie en verlangden naar de macht van een politieke partij( totalitair). Door de 1ste wereld oorlog was gebleken dat de kolonisatoren niet onoverwinnelijk waren. Japan had in 1905 Rusland makkelijk verslagen. Dit zorgde voor allemaal nationalistische groeperingen die naar onafhankelijkheid streefden. H12 Bij het begin van de tweede wereld oorlog was niemand enthousiast. Niemand wilde een nieuwe oorlog met de vorige nog vers in hun geheugen. Hitlers en Goebbels gebruikten het woord niet eens omdat dit het moraal van de bevolking kon verminderen. Ze waren erg bang voor de nieuwe wapens die voor nog meer ellende kon zorgen dan de vorige oorlog. Anders dan tijden de 1ste wereldoorlog is tijdens de 2de het grootste deel van Europa onder Duits bestuur gekomen. Aan het begin van de oorlog werd erg vriendelijk gedaan tegen de bevolking van de West- Europese landen. Ze beschouwden hun als Arische broeders en probeerden hun over te halen om mee te vechten voor hun doel d.m.v. propaganda. De economie van elk bezette land werd ook ingespand voor de Duitse oorlogmachine. Dit vonden zijn gerechtvaardigd omdat ze voor de West-Europeanen vochten om de Amerikanen en communisten weg te houden. Pas aan het eind van de oorlog toen de Duitsers merkten dan de bezette landen niet wilden meevechten, begonnen ze hard op te treden. De mensen werden onderworpen aan dwangmaatregelen zoals de Arbeitensatz (gedwongen tewerkstelling in Duitsland). Het verzet was in het begin van de oorlog niet groot geweest omdat de mensen bijna niets merkten van de oorlog, maar werd groter door deze dwangmaatregelen. In Oost-Europa werd vanaf het begin hard opgetreden. Er waren speciale moordcommando s die zigeuners, joden en communistische functionarissen doodschoot. Het leger en de SS werd voorgehouden dat in het Oosten de lebensraum gezocht moest worden. Ze mochten hiervoor oorlogsmisdaden plegen en werden hiervoor dan niet gestraft. Dit werd mede gedaan om verzet, of verder verzet tegen te gaan. De 2de wereld oorlog was in tegenstelling tot de 1ste meer een bewegingsoorlog. In de 1ste wereld oorlog zat je vier jaar op dezelfde plek en in de 2de kon je in drie jaar in vier verschillende landen gevochten hebben. in de 2de wereld oorlog sneuvelden veel minder mensen dan in de eerste. Dit kwam omdat in de 1ste wereld oorlog er soldaten op een plek zaten gepropt en de hele oorlog door massale stormaanvallen moesten ondernemen. In de 2de wereld oorlog vielen de meeste (militaire) slachtoffers een beetje bij de snelle inname van de landen door Duitsland maar vooral door de invasie en aan het front in het oosten. Aan het oostfront stierven 12 miljoen soldaten. Oorzaken: Aan het oostfront vochten veel meer soldaten dan aan het Westfront Anders dan aan het Westfront kregen de soldaten van beide partijen het bevel standhouden tot het uiterste De Russen combineerden de bewegingsoorlog met de massale stormaanvallen In de 1ste Wereld oorlog sneuvelden in totaal 8 miljoen soldaten en in de 2de 20 miljoen. Tijdens de 2de Wereldoorlog waren veel meer landen en meer soldaten bij de strijd betrokken Pagina 5 van 10

6 Duitse, Russische en Japanse soldaten moesten tot het uiterste doorvechten; ze mochten zich niet overgeven. Daardoor sneuvelden er in het laatste oorlogsjaar enorm veel soldaten. Tijdens de 1ste wereld oorlog werd voor het eerst op grote schaal krijgsgevangen genomen, enige miljoenen. Er waren toen echter nog geen regels voor. De opgestelde regels werden in de 2de Wereld oorlog min of meer gerespecteerd ten opzichte van de West-Europeanen. Maar in de Russisch-Poolse kampen was het, het tegengesteld. Het was er echt gruwelijk. Ze begingen alle mogelijk misdaden, o.a. fusilleren en laten werken in zware werkkampen. Aan de Russische kant was het precies hetzelfde. De Polen werden erg behandeld en de Duitsers, als het kon, nog erger. In de 2de wereld oorlog werden soldaten gedwongen om oorlogsmisdaden te plegen. Steden werden gebombardeerd, hospitaalschepen werden getorpedeerd. Verzetsgroepen vielen buiten het oorlogsrecht en werden dus zonder proces gefusilleerd. Als gevolg van allerlei uitvindingen was de luchtvaart in betekenis toegenomen. Hierdoor werden niet alleen soldaten maar ook het thuisfront geraakt. Uitvinden zoals de radar waren erg van belang. Hierdoor wonnen de Geallieerden de duikbotenoorlog. Het vliegdekschip was een erg handige uitvinding, in de oorlog tegen Japan. Aan het eind van de oorlog had Hitler zijn hoop gevestigd op de V1 en V2 raketten. Deze hadden echter niet de gewenste uitwerking. Door uitvindingen zoals landmijnen, vliegtuigbommen, V1, V2, atoombommen werd de oorlog zo onpersoonlijk. Burgers werden niet gespaard voor deze wapens. De bemanning van de vliegtuigen had geen idee wat het aanrichtte aangezien het de uitwerking van die hoogte en het getroffen doel niet goed kon onderscheiden. Propaganda was erg belangrijk voor een oorlog. In de 1ste wereldoorlog werden pers, affiches en politieke prenten als propagandamiddelen gebruikt naar de, toen nog stomme, film. In de 2de wereldoorlog kwamen geluidsfilms en radio s erbij. Op de radio waren veel redevoeringen van de leiders om het volk enthousiast te houden en te indoctrineren. Daarnaast waren politiek gekleurde ontspanning programma s. Ook begonnen ze de vijand te bewerken met propaganda. Zo kon je BBC in Duitsland ontvangen. Ook de pers, wel onder strenge censuur, werd veel gebruikt. Meer slachtoffer in 2de dan in eerste wereldoorlog. De bewegingsoorlog nam veel meer ruimte in beslag, waardoor grote delen van een aangevallen land achtereenvolgens frontgebeid werden. Massale bombardementen vernielden steden en doodden talloze inwoners; vooral Duitsland en Japan hadden zwaar te lijden onder Engels en Amerikaanse luchtaanvallen. Hitler voerde en ideologische oorlog waarvan miljoenen, Joden, Polen en Russen het slachtoffer werden. Aan het Oostfront pasten eerst de Russen en later de Duitsers de tactiek van de verschroeide aarde toe. Ze vernielden alles zodat het niet in de handen van de vijand kwam. Uit veel gebieden in Oost-Europa werd de bevolking op hardhandige wijze geheel of gedeeltelijk verdreven. Eerst door de Duitsers, later op nog veel groter schaal door de Russen. Pagina 6 van 10

7 De soldaten van de bezette gebieden werden gevangen genomen. In het Westen( Denemarken, Noorwegen, Nederland, België) werden ze echter snel weer vrijgelaten. De krijgsgevangen uit Frankrijk en Polen werden in werkkampen gestopt. Sommige burgers, vooral jongeren, tussen gingen in het verzet. Hier hadden ze mensen met sommige beroepen nodig. Radiotechnici, om radio contact met Engeland te maken, bankier, voor de financiering. In het begin van het er enkele honderden. In 1944 al Sommige gaven hun baan op en andere werkten met tegenzin met de bezetters mee om een ergere plaatsvervanger te voorkomen. Sommige mensen waren half bereid om mee te werken met de bezetters en andere volledig omdat zij dezelfde gedachtegoed hadden. De bezetter hield regelmatig razzia s(acties van militairen of politie met het doel op grote schaal mannen te arresteren voor de arbeidsinzet in Duitsland), vooraal in de laatste oorlogsjaren. Naar sommige beroepen was in verhouding meer vraag dan naar ander. Fabrikanten van oorlogsproducten deden goede zaken en de schaarste was een goede voedingsbodem voor de zwarte markt van voedingsbonnen. Velen kwamen voor het dilemma te staan of en in welke mate zij producten of diensten moesten leveren aan de bezetters. Zoals in de 1ste wereld oorlog, toen de mannen naar het front gingen, moesten de vrouwen in de fabrieken de plek van de man vullen. De nazi s betrokken de jeugd in hun poging de bevolking te nazificeren. Als je ouders het niet eens waren met Hitler moest je ze aangeven. De 2de wereldoorlog was ook een etnische strijd. Hitler probeerde namelijk alle minderwaardige volken helemaal uit te roeien. H14 Er is een verschil tussen gevolgen op korte( verwoesting die na enkele jaren al geen betekenis meer had) en lange(psychologische problemen, dekolonisatie van Afrika) termijn. Het was erg moeilijk om mensen te berechten die met de Duitsers hadden meegewerkt. Iedereen had min of meer meegewerkt met de Duitsers. De vooraanstaande meewerkers waren de NSB ers dat waren echt collaborateurs. Maar mensen die als ambtenaar werkten hadden ook meegewerkt. Waren die ook collaborateurs? Er waren dat vele honderdduizenden van en die kon je niet allemaal berechten. Na ruim vijf jaar waren de meeste zaken behandeld, maar niemand was blij met de manier waarop het uitgevoerd was. Daardoor werd er niet meer actief mensen gezocht en berecht tot de jaren 70. Er werden na de 2de wereld oorlog, zoals na de 1ste, nieuwe grenzen getrokken. Om te voorkomen dat er weer zoiets gebeurde vonden veel volksverhuizingen plaats. De Sudeten-Duitsers werden uit Tsjecho- Slowakije en omliggende gebieden verdreven. De Geallieerden bezette Duitse gebieden, werd West-Duitsland. De Russische zone werd Oost-Duitsland. Ook de positie van Nederland veranderde. Het kon zijn macht in Indië niet meer herwinnen. Door de tegenstelling van de VS en de SU ontstonden er 2 blokken. Het communistische blok onder leiding van de SU. En het Westerse blok onder leiding van de VS. Er ontstond een koude oorlog met een wapenwedloop. Hierdoor ontwikkelden, naast de VS, ook andere landen atoomwapens. Misschien is de dreiging van een atoomramp of een atoomoorlog wel het belangrijkste gevolg van de 2de Wereldoorlog. Pagina 7 van 10

8 Door bijzonder kenmerken van de 2de Wereldoorlog was het verwerken extra moeilijk. Lang niet iedereen had echter de bezetting op dezelfde manier meegemaakt: Voor velen viel er na de oorlog weinig te verwerken. Want zij hadden zich tijdens de oorlog overal zoveel mogelijk buiten gehouden. Anderen hadden met de Duitsers samengewerkt en wilden na de oorlog niets liever dan vergeten, al was dat moeilijk of onmogelijk. Een aantal van hen werd berecht. Maar ook de overigen werden nog lang door velen uit hun omgeving niet of nauwelijks als volwaardige leden van de samenleving geaccepteerd. Verzetsmensen, ondergedoken Joden en anderen die hun baan of hun bezittingen die ze tijdens de oorlog hadden moeten opgeven niet terugkregen, raakten zwaar gefrustreerd, omdat de samenleving hun geen aandacht schonk en de naoorlogse machthebbers hen niet steunden. Onder de politiek georiënteerde verzetsmensen ontstonden al spoedig na de oorlog frustraties. De meerderheid onder de bevolking bleek na de oorlog weinig of niets te voelen voor een andere politiek. Bij de eerste naoorlogse verkiezingen werd de verzuilde politieke situatie van voor de oorlog grotendeels hersteld. In de eerste tijd na de oorlog gingen veel mensen voor eigen rechter spelen. Na de oorlog wilde Nederland, Nederlands-Indië bevrijden. Duizenden mannen boden zich vrijwillig aan. Japan had echt korte tijd later gecapituleerd. Vele mannen werden hierdoor geestelijk in de war. Het oorlogsverleden wordt door mensen op verschillende manieren verwerkt: Herdenkingen. 4 en 5 mei. Bij nationale herdenkingen gaat het sinds 1962 om allen die gestorven zijn sinds 10 mei dus ook andere latere oorlogen. Politieke activiteiten. Het pacifisme nam in populariteit af. Mensen wilden minder vechten maar wel door militairen de vrede handhaven. Daardoor NAVO opgericht. Artistieke en commerciële activiteiten. De oorlog bleek een onuitputtelijke voedingsbron voor, boeken, documentaires, liedjes en films. Wetenschappelijk en educatieve activiteiten. Ten behoeve van de verwerking van het oorlogsverleden stichtte en onderhoudt de overheid het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (RIOD). H15 Na de 2de Wereldoorlog, werd er een nieuw internationaal overleg orgaan opgericht. De opvolger van de Volkenbond was de VN. De volkenbond was mislukt omdat: Niet alle landen lid waren ( in tegenstelling tot de VN) De volkenbond weinig sancties kon nemen, het had bijvoorbeeld geen leger ( in tegenstelling tot de VN) Omdat niet alle landen lid waren hadden de sancties weinig nut. Ze waren niet succesvol om dat de niet leden op de gat in de markt konden inspelen en het betreffende land geen last had van de opgelegde sanctie. In de loop van de jaren werden landen lid en gingen ze uit de volkenbond. Sommige staten, zoals Frankrijk en Engeland, steunde de Volkenbond te weinig: In probeerde de Volkenbond te komen tot een verdrag van wederzijdse bijstand. Leden van de Volkenbond zouden verplicht elkaar te hulp komen in geval van agressie. Engeland sprak hier zijn veto Pagina 8 van 10

9 over uit. Toen Japan een oorlog tegen China begon(1931), kwam de Volkenbond niet verder dan een zwakke veroordeling. Duitsland overtrad verschillende malen de regels Toen Italië Ethiopië binnen viel beperkte de Volkenbond zich alleen tot een beperkte economische sanctie. Toen Italië in april 1939 Albanië veroverde, deed de Volkenbond niets Toen de SU in november 1939 Finland aanviel, beperkte de Volkenbond zich alleen tot de SU uit de Volkenbond te gooien. De voornaamste punten van de Atlantische Handvest( regels opgesteld als voorloper van NAVO): Niemand mag streven naar annexatie van gebieden; Gebiedswijzigingen zijn niet toegestaan tegen de wens van de plaatselijke bevolking; Alle volken mogen hun eigen regeringvorm kiezen; Er moet een vrede nagestreefd worden, waarin alle volken in veiligheid kunnen leven, zonder angst of gebrek; Alle naties zullen moeten afzien van het gebruik van geweld; Naties die dreigen met geweld moeten, ontwapend worden; Er moet een algemeen stelsel van veiligheid komen; De VN had de volgende doelstellingen: De internationale vrede en veiligheid handhaven; Vriendschappelijke betrekkingen tussen de volken opbouwen; Samenwerken bij de oplossing van internationale economische, sociale en humanitaire problemen; Als centrum van overleg tussen de volken dienen; VN heeft 5 hoofdorganen: 1. De Algemene Vergadering: afgevaardigden van alle lidstaten die alle zaken bespreken die met de VN te maken hebben. Geen lidstaat is verplicht zich aan de besluiten van de vergadering te houden. 2. De Veiligheidsraad: 5 permanente leden. Engeland, Frankrijk, SU, VS en China. En 10 wisselende leden die om de 2 jaar door de algemene vergadering gekozen worden. De staten moeten zich houden aan de besluiten van de vergadering. 3. Het Secretariaat: verricht administratieve taken voor organen van de VN, geleid door de Secretaris- Generaal. 4. de Economische en Sociale Raad: werken voor een hogere levensstandaard, betere gezondheid, eerbiediging van mensenrechten en samenwerking op het gebied van onderwijs en kunst voor de wereldbevolking. 5. Het Internationale Hof van Justitie: gevestigd in Den Haag, behandelt zaken die aan het Hof worden voorgelegd. Berecht sinds 97 oorlogsmisdadigers uit het voormalige Joegoslavië. Daarnaast ook enkele gespecialiseerde stichtingen: UNICEF: kinderfonds Pagina 9 van 10

10 UNESCO: organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur. Probeert eerbied voor mensenrechten te vergroten. ILO: internationale arbeidsorganisatie. Streeft naar betere arbeidsverhoudingen in de wereld. FAO: Voedsel-en Landbouworganisatie. Richt zich op verbeteren en verdeling van landbouwproducten. WHO: wereldgezondheidsorganisatie IMF: Internationaal Monetair Fonds. Regelt financiële samenwerking met als doel welvaart in lidstaten te verhogen. IBRD: wereldbank, verstrekt leningen vooral aan ontwikkelingslanden. GATT: Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel; bevordert de internationale handel door het wegnemen van handelsbelemmeringen. Bekijk nog wel even blz 142 t/m 144 Hierin staan o.a. wat extra info over de VN en de regels en het ontstaan van het Rode Kruis Pagina 10 van 10