Samenvatting Geschiedenis De Duitse Republiek (Historisch Context)

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis De Duitse Republiek (Historisch Context) Samenvatting door H woorden 14 april ,6 3 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting van alle Jort filmpjes over Duitsland Tot 1871 was Duitsland nog een rijk dat bestond uit vele losse staatjes. Door het opkomende nationalisme werd er gestreefd naar een grote staat door vele Duitsers. De rijkskanselier van Duitsland, vooral Bismarck (van Pruisen) streefde naar één staat. Hij dacht dat dit vooral bereikt kon worden door het voeren van oorlog. Zo ontstaat een noord-duitse en een zuid- Duitse bond. Om deze bonden te kunnen verbinden voerde hij oorlog met Frankrijk ( ). Hij krijgt het voor elkaar om Frankrijk de oorlog aan Duitsland te laten verklaren. Zo kan hij als één gezamenlijk, nationalistisch Duitsland iedereen verbinden door Frankrijk te verslaan. Duitsland verslaat Frankrijk vrij snel, en Napoleon de derde geeft over. De reden dan Duitsland verliest is door - Betere organisatie (spoorlijnen, wapens) - Sterker leger De Parijzenaren worden woedend om het feit dat Napoleon heeft overgegeven en proberen door te vechten. Als tegenreactie omsingelen de Duitsers Parijs en hongeren ze zo uit. De Duitsers nemen de Elzas-Lotharingen in, het Duitse keizerrijk wordt uitgeroepen en de koning van Pruisen wordt tot keizer Wilhelm I gekroond in Versailles. Bismarck wordt rijkskanselier van het hele Duitse keizerrijk en Pruisen wordt een soort van centrum. Duitsland wordt een nieuwe grootmacht op verschillende gebieden. - Politiek: opeens had Europa midden in Europa een nieuwe staat met veel inwoners - Militair: Een groot en modern gemobiliseerd leger - Economisch: Snelle industrialisatie Vanaf 1871 is Duitsland dus een grootmacht. Het Europese machtsevenwicht werd dus verstoord. Bismarck wist dat hij de andere grootmachten te vriend moest houden. Hij verkondigt hierdoor aan dat hij tevreden is met de grenzen zoals ze zijn. Hiermee zegt hij dus dat hij niet van plan is uit te breiden, en dat ze het recht hebben om te bestaan. Hij ging zich in de buitenlandse politiek ook zo gedragen. Voor 1871 wilde hij namelijk oorlog voeren, na 1871 kwam hij met een alliantiepolitiek. Zijn doel hiermee was om het machtsevenwicht te handhaven zodat Duitsland niet aangevallen werd. Hij deed dit door allianties te voeren, afspraken te maken en verbonden te sluiten. Hij probeerde zo dus ook de positie van Duitsland in Europa te versterken. Dit moest hij niet alleen in Europa doen, maar ook in het buitenland. Het was namelijk ook de tijd van Pagina 1 van 6

2 het modern imperialisme. Daarom organiseerde hij in 1844 de conferentie van Berlijn. Zijn doel hiermee was om afspraken te maken over de verdeling van Afrika om machtsevenwicht te handhaven. Daar was namelijk soms nogal conflict over de verdeling van landen. Zo probeerde hij conflict te voorkomen. Zijn doelen waren om geen oorlog te laten doorbreken, om kolonies te verkrijgen (wat hem ook lukte), en om de spanningen tussen Groot-Brittannië en Frankrijk nog meer tegen elkaar op te zetten. Zo zouden die grootmachten nooit samen zich tegen Duitsland kunnen keren. KA: de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie KA: de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen liberalisme nationalisme en socialisme Tijdens het bewind van Wilhelm de 1 e krijgt Bismarck veel macht omdat Wilhelm de 1 e zich weinig met de politiek bemoeit. Als in 1888 Wilhelm de 2 e de troont bestijgt, krijgt Bismarck het lastig. Wilhelm de 2 e wil zich namelijk wel veel met de politiek bemoeien. Wilhelm de 2 e is het niet eens met de alliantiepolitiek. Hij wil dat Duitsland een belangrijkere taak krijgt als grootmacht. De ambities van Wilhelm de 2 e gaan samen met een grote groei van de economie en met veel waardering voor het leger en militarisme onder het volk. Vooral Groot-Brittannië en Frankrijk voelde zich een beetje opgejaagd door deze veranderingen. Zeker omdat de keizer verkondigde dat Duitsland een grote rol moest krijgen in het wereldtoneel. Hij kwam daarom met de Weltpolitiek. Dit was een buitenlandse politiek die zich richtte op uitbreiding van het Duitse rijk. Deze weltpolitik moest er voor zorgen dat Duitsland meer kolonies zouden gaan veroveren, omdat ze dan meer aanzien zouden krijgen. Om dit te kunnen doen had hij een goede oorlogsvloot nodig. Daarom voerde hij vlootwetten in. De eerste vlootwet werd in 1898 ingevoerd. Het was het begin van het systematisch opbouwen van de Duitse oorlogsvloot. KA: de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie KA: de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen liberalisme nationalisme en socialisme KA: het voeren van twee wereldoorlogen Ondanks de groei van de vloot blijkt Groot Brittannië toch te sterk. Daarom wordt de weltpolitik in 1900 bijgesteld, en gaat zich meer op Europa richten. Indirecte redenen voor de eerste wereldoorlog Ondanks de groei van de vloot blijkt Groot Brittannië toch te sterk. Daarom wordt de weltpolitik in 1900 bijgesteld, en gaat zich meer op Europa richten. Dit zorgt voor toenemende spanningen tussen de grote Europese mogendheden. Deze mogendheden waren: Groot Brittannië, Frankrijk, Italië, Oostenrijk-Hongarije en Rusland. Het nationalisme in deze grootheden neemt toe. Ook neemt het militarisme in deze landen toe. Ook ontstond er een wapenwetloop. Dit ontstond door de vlootwetten. (Jij hebt een groot schip, ik maak een groter schip) De legers van verschillende Europese landen groeide hierdoor. Er werden ook veel bondgenootschappen gesloten. De twee belangrijkste zijn de centralen en de geallieerden. De centralen is een bondgenootschap tussen de landen die centraal in Europa liggen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië. De triple alliantie/geallieerden: Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië. In juni 1914 wordt er een moordaanslag gepleegd op de Oostenrijkse kroonprins Frans-Ferdinand door Servische nationalisten. Dit brengt de bondgenootschappen in beweging. Servië is een onafhankelijke staat, maar veel Serviërs Pagina 2 van 6

3 wonen op dat moment in Oostenrijk-Hongarije. Zij willen het grondgebied van Servië uitbreiden en hierdoor Oostenrijk- Hongarije onder druk zetten. De Oostenrijkers verdenken de Servische regering ervan dat zij dit wisten en hebben goed gekeurd, en stelt Servië daarom een ultimatum. Servië kan hier niet aan voldoen, en Oostenrijk verklaart hen daarom de oorlog. Je zou denken dat dit de rest van Europa hier weinig mee te maken hebt, maar dit heb je mis. Als Oostenrijk- Hongarije de oorlog aan Servië verklaard kunnen zij rekenen op steun van Duitsland dus mee zullen gaan, samen met Italië. Servië had een bondgenootschap met Rusland. Rusland heeft ook weer een bondgenootschap met Frankrijk. Zo leid een kleine oorlog tot een grote oorlog. De legers worden gemobiliseerd, wat leid tot enthousiaste onder de burgers. Die melden zich massaal aan voor het leger. Dit komt door het nationalisme en militarisme. De Duitse mobilisatie gaat via het von Schlieffenplan. Dit is een plan om te voorkomen dat Duitsland ingesloten zou raken bij een oorlog door Frankrijk en Rusland (een twee frontenoorlog). Von Schlieffen ging er van uit dat het Russische leger zich niet zo snel zou mobiliseren als het Franse leger. Hij dacht dat tegen de tijd dat het Russische leger zich gemobiliseerd zou hebben, zij het Franse leger al zouden hebben verslagen. De Frans-Duitse grens was goed bewaakt. Daarom bedacht hij dat ze via België Frankrijk zouden kunnen intreden. Ze dachten dat België wel neutraal zou zijn en ze door zouden laten. Daarna zouden ze Parijs innemen, want hij dacht dat als je Parijs had, je Frankrijk had. Als dit klaar was zou hij de soldaten naar het oosten vervoeren om de Russen te kunnen aanpakken. Dit was wel allemaal ontzettend optimistisch. Het plan bleek niet te werken. Dit komt doordat: - België Duitsland niet zomaar doorliet en tegenstand bood. - De Russische mobilisatie gin g veel sneller dan verwacht waardoor soldaten al eerder naar het Oostfront moeten en ze zowel bij Frankrijk als Rusland, niet genoeg soldaten hebben In september 1914 kwam de slag bij Marne. Deze slag betekende het einde voor het von Schlieffen plan. De Duitse opmars werd gestopt door de geallieerden. De Marne was een rivier in Noord-Frankrijk en tevens een van de laatste hindernissen die de Duitsers moesten nemen om Parijs in te kunnen nemen. Daar verandert de bewegingsoorlog in een soort van loopgravenoorlog. Dit is een oorlog waarin beide partijen zich tegenover elkaar hebben ingegraven in loopgraven en elkaar loopgraven te veroveren. Meer dan vier jaar lang zitten ze tegenover elkaar te chillen in loopgraven. KA: Het voeren van twee wereldoorlogen KA: Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal De oorlog heeft ingrijpende gevolgen voor zowel soldaten als thuisfront. Bijna soldaten raakte gewond of werden gedood. De dorpen en steden in de frontlinie werden verwoest. Er ontstond een oorlogseconomie. Alle behoeftes werd afgestemd op de oorlog. De productie van consumptie goederen was volledig afgestemd op de oorlog. Er ontstond veel propaganda. Ook gaan vrouwen mannentaken overnemen omdat mannen aan het vechten waren. De oorlog verloopt in 1918 niet goed voor Duitsland. Ze hebben veel last van de zeeblokkades van de geallieerde. Door deze zeeblokkades ontstaat er een voedselschaarste en grote ontevredenheid onder de Duitse bevolking. In 1917 neemt Amerika mee deel aan de oorlog aan de kant van de geallieerde. Dit zijn verse soldaten, en brengt de oorlog weer meer in beweging. Dit zorgt ervoor dat Wilhelm de 2 e in oktober 1918 een regering aanstelt die vredesonderhandelingen moeten starten. Ondanks de vredesonderhandelingen moet de Duitse vloot toch ten strijde trekken tegen de Britse vloot, om de zeeblokkade op de heffen. De matrozen in de havenstad Kiel komen hiertegen in opstand, ze weigeren. Dit is het begin van een grotere opstand. Op 9 november 1918 komt er een nieuwe socialistische regering. Dit is de regering die later ook de wapenstilstand gaat sluiten. De geallieerden wilden dit Pagina 3 van 6

4 alleen maar onder de voorwaarde dat Wilhelm de 2 e aftreed. Dit gebeurt ook, hij vlucht naar Nederland. Duitsland wordt dus een republiek. Op 11 november in 1918 tekent de socialistische regering de wapenstilstand met de geallieerden. Na de eerste wereldoorlog was er in Duitsland veel onrust. De socialistische regering wilde op dezelfde manier als eerst doorgaan: door de parlementaire democratie. Er waren ook veel groepen in Duitsland die hier niks van wilde. Zo had je bijvoorbeeld de KPD, Kommunistische Partei Deutschlands. Zij wilde net als Rusland een communistische staat zonder parlement of politieke partijen. De communisten kwamen in Januari 1919 in opstand: De Spartakus opstand. Zo proberen zij de macht te grijpen in Berlijn. Dit mislukt. KA: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme Hierdoor merkt de regering dat het onveilig is in Berlijn. Daarom verhuizen ze naar Weimar. Vanaf dat moment heette Duitsland van 1918 tot 1933 de republiek van Weimar. Alsnog waren er veel grote politieke problemen. Er was weinig vertrouwen in de parlementaire democratie, veel regeringswisselingen (dat ook tot meer wantrouwen leidde) en er kwamen steeds meer antidemocratische partijen. Behalve de communisten had je namelijk ook: De oude conservatieve elite. Die wilde minder macht voor politieke partijen en meer macht voor de elite. Ze wilde terug naar het oude keizerrijk De extreem rechtste nationalistische groepen. Deze waren teleurgesteld door de wapenstilstand, en dachten dat de regering Duitsland had verraden door zich over te geven. In deze kringen ontstaat de dolkstootlegende à De sociaal democratische regering heeft Duitsland met een dolk in de rug gestoten door de wapenstilstand te tekenen. De regering heeft hier veel last van. Naast deze dolkstootlegende volgt er nog een vernedering namelijk, de vrede van Versailles in (Dezelfde plek als waar zij Frankrijk hadden vernederd bij de Frans-Duitse oorlog). Duitsland mocht hierbij niet meebeslissen De belangrijkste bepalingen van de vrede van Versailles waren: Duitsland werd schuldig bevonden voor het uitbreken van WO 1 Duitsland moest grote herstelbetalingen betalen. Duitsland moest grondgebied afstaan in Europa, en nog enkele kolonies in Afrika. Duitsland mocht nog slechts een klein leger hebben en kleine politiemacht. Daarom moest bijvoorbeeld Rijnland gedemilitariseerd. Veel Duitsers voelde zich vernederd door dit verdrag. Ze noemde het ook wel het dictaat van Versailles. Door de herstelbetalingen liep het helemaal mis met de Duitse economie. Duitsland moest 122 miljard gouden marken betalen. In 1923 kon Duitsland die betalingen al niet meer voldoen. Daarom besloten de Fransen en de Belgen om het Ruhrgebied te bezetten. De arbeiders in het Ruhrgebied gingen als reactie daarop in staking. De regering stond daarachter en besloot de arbeiders door te betalen. Omdat ze het geld niet hadden besloten ze het bij te drukken. Hierdoor ontstond er hyperinflatie. Het Duitse geld werd compleet nutteloos. Daardoor nam de ellende in Duitsland toe. Amerika besloot Duitsland te helpen en kwamen in 1924 met het Dawesplan. Dit hield in dat de herstelbetalingen gekoppeld moesten worden aan de draagkracht van de Duitse economie. Ook gingen de Amerikanen geld lenen aan de Duitsers om de economie weer te helpen. De Amerikanen deden niet zomaar. Daardoor kon Duitsland de Engelsen en Fransen terugbetalen, en konden de Engelsen en de Fransen hun leningen aan de Amerikanen terugbetalen. KA: De crisis van het wereldkapitalisme Het Dawesplan hielp, er was een groot economisch hersteld in Duitsland vanaf 1924 tot Het economisch herstel zorgde voor politieke stabiliteit. Er waren weinig regeringswisselingen en de economie groeide. Dit zorgde er ook voor Pagina 4 van 6

5 dat de cultuur op begon te bloeien. Berlijn werd samen met New York de culturele hoofdsteden. De oorlog verloopt in 1918 niet goed voor Duitsland. Ze hebben veel last van de zeeblokkades van de geallieerde. Door deze zeeblokkades ontstaat er een voedselschaarste en grote ontevredenheid onder de Duitse bevolking. In 1917 neemt Amerika mee deel aan de oorlog aan de kant van de geallieerde. Dit zijn verse soldaten, en brengt de oorlog weer meer in beweging. Dit zorgt ervoor dat Wilhelm de 2 e in oktober 1918 een regering aanstelt die vredesonderhandelingen moeten starten. Ondanks de vredesonderhandelingen moet de Duitse vloot toch ten strijde trekken tegen de Britse vloot, om de zeeblokkade op de heffen. De matrozen in de havenstad Kiel komen hiertegen in opstand, ze weigeren. Dit is het begin van een grotere opstand. Op 9 november 1918 komt er een nieuwe socialistische regering. Dit is de regering die later ook de wapenstilstand gaat sluiten. De geallieerden wilden dit alleen maar onder de voorwaarde dat Wilhelm de 2 e aftreed. Dit gebeurt ook, hij vlucht naar Nederland. Duitsland wordt dus een republiek. Op 11 november in 1918 tekent de socialistische regering de wapenstilstand met de geallieerden. Na de eerste wereldoorlog was er in Duitsland veel onrust. De socialistische regering wilde op dezelfde manier als eerst doorgaan: door de parlementaire democratie. Er waren ook veel groepen in Duitsland die hier niks van wilde. Zo had je bijvoorbeeld de KPD, Kommunistische Partei Deutschlands. Zij wilde net als Rusland een communistische staat zonder parlement of politieke partijen. De communisten kwamen in Januari 1919 in opstand: De Spartakus opstand. Zo proberen zij de macht te grijpen in Berlijn. Dit mislukt. KA: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme Hierdoor merkt de regering dat het onveilig is in Berlijn. Daarom verhuizen ze naar Weimar. Vanaf dat moment heette Duitsland van 1918 tot 1933 de republiek van Weimar. Alsnog waren er veel grote politieke problemen. Er was weinig vertrouwen in de parlementaire democratie, veel regeringswisselingen (dat ook tot meer wantrouwen leidde) en er kwamen steeds meer antidemocratische partijen. Behalve de communisten had je namelijk ook: De oude conservatieve elite. Die wilde minder macht voor politieke partijen en meer macht voor de elite. Ze wilde terug naar het oude keizerrijk De extreem rechtste nationalistische groepen. Deze waren teleurgesteld door de wapenstilstand, en dachten dat de regering Duitsland had verraden door zich over te geven. In deze kringen ontstaat de dolkstootlegende [Symbool] De sociaal democratische regering heeft Duitsland met een dolk in de rug gestoten door de wapenstilstand te tekenen. De regering heeft hier veel last van. Naast deze dolkstootlegende volgt er nog een vernedering namelijk, de vrede van Versailles in (Dezelfde plek als waar zij Frankrijk hadden vernederd bij de Frans-Duitse oorlog). Duitsland mocht hierbij niet meebeslissen De belangrijkste bepalingen van de vrede van Versailles waren: Duitsland werd schuldig bevonden voor het uitbreken van WO 1 Duitsland moest grote herstelbetalingen betalen. Duitsland moest grondgebied afstaan in Europa, en nog enkele kolonies in Afrika. Duitsland mocht nog slechts een klein leger hebben en kleine politiemacht. Daarom moest bijvoorbeeld Rijnland gedemilitariseerd. Veel Duitsers voelde zich vernederd door dit verdrag. Ze noemde het ook wel het dictaat van Versailles. Door de herstelbetalingen liep het helemaal mis met de Duitse economie. Duitsland moest 122 miljard gouden marken betalen. In 1923 kon Duitsland die betalingen al niet meer voldoen. Daarom besloten de Fransen en de Pagina 5 van 6

6 Belgen om het Ruhrgebied te bezetten. De arbeiders in het Ruhrgebied gingen als reactie daarop in staking. De regering stond daarachter en besloot de arbeiders door te betalen. Omdat ze het geld niet hadden besloten ze het bij te drukken. Hierdoor ontstond er hyperinflatie. Het Duitse geld werd compleet nutteloos. Daardoor nam de ellende in Duitsland toe. Amerika besloot Duitsland te helpen en kwamen in 1924 met het Dawesplan. Dit hield in dat de herstelbetalingen gekoppeld moesten worden aan de draagkracht van de Duitse economie. Ook gingen de Amerikanen geld lenen aan de Duitsers om de economie weer te helpen. De Amerikanen deden niet zomaar. Daardoor kon Duitsland de Engelsen en Fransen terugbetalen, en konden de Engelsen en de Fransen hun leningen aan de Amerikanen terugbetalen. KA: De crisis van het wereldkapitalisme Het Dawesplan hielp, er was een groot economisch hersteld in Duitsland vanaf 1924 tot Het economisch herstel zorgde voor politieke stabiliteit. Er waren weinig regeringswisselingen en de economie groeide. Dit zorgde er ook voor dat de cultuur op begon te bloeien. Berlijn werd samen met New York de culturele hoofdsteden bij wijze van spreken. Pagina 6 van 6