«De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.»
|
|
- Robert Molenaar
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Trefpunt. economie «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» 2007/3-4A jaargang 11 Venture capital en private equity als katalysatoren voor innovatie en tewerkstelling in België Maandelijkse publicatie van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie fax : trefpunt@economie.fgov.be Een proefnummer kan schriftelijk aangevraagd worden bij : Trefpunt economie City Atrium, Blok C, 7 e verdieping Vooruitgangstraat 50 B-1210 Brussel Overname van gegevens voor verwerking in andere artikels is toegestaan, mits duidelijke en volledige bronvermelding. De artikels - ook de nietondertekende - engageren alleen de auteur(s). Verantwoordelijke uitgever : Lambert Verjus Vooruitgangstraat 50 B-1210 Brussel. Ondernemingsnummer: ISSN
2 VENTURE CAPITAL EN PRIVATE EQUITY ALS KATALYSATO- REN VOOR INNOVATIE EN TEWERKSTELLING IN BELGIË Door Jean Paul Theunissen, Attaché, Algemene Directie Economisch Potentieel 2 De wereld verandert snel, zeer snel. Economische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen volgen mekaar steeds vlugger op. Wat vandaag in is kan morgen alweer voorbijgestreefd zijn. Op economisch vlak vertalen deze ontwikkelingen zich onder meer in een sterke mondialisering van de economie (niet langer beperkt tot West-Europa, de US en Japan maar met wereldwijde deelname van economische spelers), de liberalisering van economische markten (mede ingegeven door de meer liberaal kapitalistische koers van het communistische China) en de industrieel economische ontwikkeling van een aantal groeilanden (zoals Brazilië, Rusland, India en China, die ook de BRIC-landen genoemd worden). Deze ontwikkelingen stellen de Belgische ondernemingen voor een enorme uitdaging. Hoe kunnen zij op termijn competitief blijven ten overstaan van ondernemingen die gevestigd zijn in landen waar de arbeidskost slechts een fractie bedraagt van die in België? Het antwoord op deze vraag ligt in differentiatie. Belgische ondernemingen moeten zich onderscheiden ten overstaan van de concurrentie. Differentiatie is enkel mogelijk indien ondernemingen bereid zijn om te innoveren in nieuwe producten, diensten, bedrijfsstrategieën, managementtechnieken, productieprocessen, organisatiemethodes of marketingconcepten. Alleen op die manier kunnen ondernemingen hun omzet en marktaandeel behouden of vergroten en kan de werkgelegenheid op termijn verzekerd worden. Innovatie kost echter geld, zeer veel geld. Banken zijn niet altijd bereid om innovatie te financieren, omdat dit type van activiteit als zeer risicovol ervaren wordt. Het ontwikkelen en lanceren van bijvoorbeeld nieuwe producten slorpt enerzijds veel tijd en geld op en anderzijds is het toekomstige rendement erg onzeker. Andere mogelijke kapitaalverschaffers zoals venture capital- of private equity ondernemingen zijn wel vaak bereid tot het nemen van dergelijke financieringsrisico s. VENTURE CAPITAL EN PRIVATE EQUITY: DEFI- NITIE Venture capital wordt soms officieus vertaald als durfkapitaal en private equity als privaat aandelenkapitaal. Er bestaat echter geen juridische definitie van deze termen. Beide vormen van financiering behoren tot de groep van het risicokapitaal, die instaat voor de financiering van het eigen vermogen (of aandelenkapitaal) van een onderneming en dit in tegenstelling tot banken die onder meer instaan voor de financiering van de schulden van een onderneming. De vakliteratuur hanteert vele definities van venture capital en private equity. Die laten ons toe om een aantal belangrijke kenmerken van deze financieringsvormen te detecteren. Venture capital en private equity slaan op financiering: van niet beursgenoteerde ondernemingen met een grote behoefte aan werkkapitaal in de verschillende stadia van de levenscyclus van een onderneming (financiering van de opstart, groei, overname of andere stadia van de levenscyclus); door professionele risicokapitaalverschaffers; via het nemen van een participatie (deelneming) in het eigen vermogen van een onderneming (de risicokapitaalverschaffer verwerft aandelen in de onderneming). In tegenstelling tot banken (die kredieten verstrekken) wordt de risicokapitaalverschaffer geheel of gedeeltelijk eigenaar van de onderneming; voor een looptijd van gemiddeld 5 tot 10 jaar; waarbij de risicokapitaalverschaffer eveneens de nodige managementbijstand verleent (banken beperken zich enkel tot het verstrekken van kredieten);
3 waarbij het rendement voor de risicokapitaalverschaffer erin bestaat een meerwaarde te realiseren bij verkoop van de aandelen als vergoeding voor het hoge risico van de investering. Hoewel venture capital vaak als synoniem wordt gebruikt voor private equity en risicokapitaal, is deze financieringsvorm in feite een onderdeel van private equity. Private equity is op zijn beurt een onderdeel van risicokapitaal. Daar waar venture capital slaat op de vroege stadia van financiering van de levenscyclus van een onderneming (zoals de zaai-, opstart- of expansiefase) heeft private equity betrekking op de latere stadia van financiering (overnamefinanciering, financiering van vervangingskapitaal). Venture capital en private equity worden dikwijls geassocieerd met jonge hoogtechnologische bedrijven, doch ook andere ondernemingen, actief in meer klassieke sectoren, kunnen op deze vormen van financiering een beroep doen. DE AANBIEDERS VAN RISICOKAPITAAL We kunnen drie grote groepen aanbieders van risicokapitaal onderscheiden. De eerste groep wordt gevormd door de private investeringsmaatschappijen zoals Blackstone, Big Bang Ventures en CVC Capital Partners Benelux. Een tweede groep vormen de bankgerelateerde investeringsmaatschappijen zoals KBC PE en Fortis PE. Ten derde zijn er de publieke investeringsmaatschappijen zoals de Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen (GIMV), de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV), de Société Régionale d Investissement de Wallonie (SRIW) of de Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel (GIMB). Voormalige ondernemers die bijvoorbeeld hun bedrijf verkocht hebben, kunnen ook (privaat) optreden als verschaffers van venture capital of private equity. In vaktermen worden zij omschreven als business angels. BELGISCHE OVERHEIDSINITIATIEVEN De initiatieven die België (de federale overheid en de drie gewesten) heeft ontwikkeld op het vlak van venture capital en private equity kunnen onderscheiden worden in directe en indirecte initiatieven. Directe initiatieven slaan op het opzetten van eigen risicokapitaalondernemingen (zoals de GIMV, de SRIW of de GIMB) of het investeren in bestaande risicokapitaalondernemingen. Indirecte initiatieven bestaan uit institutionele regelgeving (zoals de beleggingsregels die de overheid oplegt aan banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen) en financiële stimulansen (fiscale maatregelen zoals belastingvoordelen voor particulieren die inschrijven op fondsen die beleggen in risicokapitaal). Eén van de paradepaardjes van het Vlaams Gewest op het vlak van venture capital en private equity is Arkimedes. Via dit initiatief heeft het Vlaams Gewest 110 miljoen euro aan financiële middelen opgehaald bij particuliere beleggers (looptijd: 13 jaar) via de uitgifte van aandelen (75 miljoen euro) en obligaties (35 miljoen euro) waarbij de beleggers genieten van kapitaalbescherming (90% voor de aandelen en 100% voor de obligaties via een gewestwaarborg) en belastingvoordelen (enkel voor de aandelen). De aldus verkregen fondsen (zullen) worden ingebracht of geïnvesteerd in gespecialiseerde risicokapitaalfondsen (ondernemingen) die zich richten op specifieke regio s in Vlaanderen, op welbepaalde sectoren en op bepaalde stadia van de levenscyclus van een onderneming. Voorbeelden hiervan zijn Arkafund (gericht op expansiekapitaal in de sectoren media, informatie, communicatie, telecom) en Qat Arkive (gericht op innovatieve KMO s met focus op milieu, hernieuwbare energie, ICT, gezondheidszorg). Als andere initiatieven van venture capital en private equity in België noteren we onder meer: 1. het Vlaams Innovatiefonds dat risicokapitaal verstrekt aan innovatieve ondernemingen, 2. de winwinlening (Vlaanderen), ook wel vriendenlening genoemd, die particulieren aanmoedigt om financiële middelen ter beschikking te stellen van startende ondernemingen, 3
4 4 3. Brustart en B2E (Bruxelles Economie Emploi) in Brussel die zich richten tot startende of gevestigde ondernemingen, 4. de Société Wallone de Financement et de garantie des petites et moyennes entreprises (Sowalfin) en de Société Wallone de gestions et de participations (Sogepa) in Wallonië die zich respectievelijk richten tot K.M.O. s of ondernemingen die actief zijn in de staalsector. TENDENSEN IN BELGIË Enkele belangrijke tendensen in de wereld van venture capital en private equity in België: niettegenstaande het jaarlijkse bedrag aan investeringen in risicokapitaal door Belgische investeerders een dalende tendens kent, stijgt het totale bedrag aan risicokapitaalinvesteringen in België (475,1 miljoen euro in 2005) en dit als gevolg van toenemende investeringen door buitenlandse investeerders; alhoewel België, in vergelijking met de buurlanden, in 2005 beduidend minder investeerde in venture capital en private equity, besteedde ons land relatief meer aandacht aan de financiering van de stadia van opstart en expansie, stadia die eigenlijk initieel aan de basis liggen van het ontstaan van risicokapitaal; het aandeel van de Belgische publieke investeringsmaatschappijen in de totale risicokapitaalinvesteringen in België door Belgische investeerders is sinds 2003 gedaald tot beneden de 10%. Impact van venture capital en private equity op de tewerkstelling Wat is de impact van venture capital en private equity investeringen op de groei in België? Zorgen deze vormen van investering voor meer tewerkstelling en welvaart? Officiële cijfers dienaangaande zijn niet voor handen. Uit studies van Belgische en Europese beroepsverenigingen van venture capital en private equity ondernemingen blijkt dat er een positieve correlatie bestaat tussen deze vormen van investering en tewerkstelling. Zo steeg over de periode 1996 tot 2004 de tewerkstelling binnen Belgische bedrijven gefinancierd met venture capital/private equity met personen. Over de periode 2000 tot 2004 steeg de tewerkstelling binnen Europese bedrijven gefinancierd met venture capital/private equity met personen. In deze context kunnen we stellen dat venture capital en private equity investeringen inderdaad bijdragen tot meer groei en tewerkstelling binnen de economie. Jammer genoeg is er momenteel in België een gebrek aan voldoende goede projecten die voor risicokapitaalfinanciering in aanmerking komen waardoor het financieringspotentieel dat venture capital en private equity ontegensprekelijk bieden, onvoldoende benut wordt. Deze tekst is een samenvatting van de eindverhandeling voorgedragen door Jean Paul Theunissen in het kader van zijn benoeming tot Attaché bij de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, Algemene Directie Economisch Potentieel.
5 Indien u bijkomende informatie wenst of indien u geïnteresseerd bent in de integrale versie van de eindverhandeling dan kunt u contact opnemen met: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie AD Economisch Potentieel Jean Paul Theunissen, Attaché City Atrium C Vooruitgangstraat 50 B-1210 Brussel Tel.: Fax: jean-paul.theunissen@economie.fgov.be 5
6 DE WIJNBOUWSECTOR IN BELGIË Door: Dirk DE MAESENEER, Brigitte VANDECAVEY, Johan VERHOEVEN, Algemene Directie Controle en Bemiddeling 6 De wijnbouw in België is nog jong; het nieuwe wettelijke referentiekader heeft binnen de Europese regelgeving afgebakende productiezones vastgelegd die verband houden met de geschiedenis en de cultuur van ons land. We zijn er trots op dat onze inspanningen er hebben toe bijgedragen dat er in België een wijnbouwsector op de kaart werd gezet en dat strenge controles garant staan voor de kwaliteit van de wijnen. De wijnbouw is in België opgedoken in de 9de eeuw. De gunstigste periode situeert zich van de 13de tot de 16de eeuw: er zijn sporen van wijnbouwactiviteiten in officiële stukken en in de namen van dorpen en plaatsen van onze streken. Vanaf het begin van de 17de eeuw is deze wijnbouw langzaam verdwenen ten gevolge van klimatologische en economische factoren. De wijnbouw is echter nooit helemaal weg geweest. Er werden kleine wijngaarden aangelegd als vrijetijdsbesteding of met een folkloristisch doel, maar recent hebben belangrijkere initiatieven het licht gezien. Eginhard, biograaf van Karel de Grote, verwijst naar het bestaan van een wijngaard bij de Sint- Pietersabdij te Gent in de 9de eeuw. De wijngaard zou waarschijnlijk niet in de abdijtuin gelegen hebben, maar op de hellingen van de nabijgelegen Blandijnberg. Het laatste spoor van deze wijngaard werd in de 15de eeuw teruggevonden. In 1975 werd deze wijngaard in ere hersteld binnen de tuinen van de Sint-Pietersabdij, waar een wijn gemaakt wordt onder de naam Monte Blandinio. De regio Hageland ligt in het centrum van het land tussen Aarschot, Tienen en Leuven. De Hagelandse wijngaarden kenden een economische groei tussen de 12de en de 16de eeuw. De toppen van de heuvels, met een zuidwest- tot noordoost-oriëntatie, zijn zandbanken die bloot kwamen te liggen nadat de zee zich zo n 7 miljoen jaar geleden terugtrok. Ook vandaag nog vindt men de wijngaarden vooral op de ijzerrijke heuvelhellingen. De economische, demografische en sociale crisissen, de militaire verwoestingen alsook de exploitatiekosten van deze wijngaarden hebben een eind gemaakt aan deze expansie. In de 18de eeuw blijven er maar enkele wijnstokken over. In het begin van de jaren zeventig droomt een vriendenkring van enkele idealisten ervan de oude tradities te doen herleven. Vijfentwintig jaar later, dankzij veel inspanningen en een constante bekommernis om kwaliteit en beroepsernst, richten deze vrienden een officiële vereniging op die de erkenning aanvraagt van de gecontroleerde oorsprongsbenaming Hageland. In 1997 verkrijgt de vereniging dan ook de erkenning van de gecontroleerde oorsprongsbenaming Hageland. De regio Haspengouw ligt in het noordoosten van het land tussen Hasselt, Sint-Truiden, Herkde-Stad, Herstappe en de grens met Nederland. In de middeleeuwen reeds bereikte de noordergrens van de wijnbouw (de limes viniferus ) de heuvelachtige delen van het land van Brabant en van het land van Loon. Op de heuvels met een op het zuiden gerichte ligging heerst er een microklimaat dat zeer gunstig is voor de wijnbouw. Bovendien vertoont de ondergrond een ideale combinatie van leem en mergel. De oudste historische bron over het bestaan van wijnbouw in Limburg dateert van 1079 en gaat over de schenking van een wijngaard van ongeveer 87 are aan de Sint-Lambrechtskerk te Luik. In Loon en omgeving was een oppervlakte van zo n 50 hectare beplant met wijngaarden, hetgeen getuigt van een sterk aanwezige wijnbouw. Na een productieonderbreking van meer dan 250 jaar werden er in 1963 te Loon 300 wijnstokken van het druivenras Riesling- Sylvaner van Luxemburgse herkomst geplant. Zevenendertig jaar later, in 2000, vragen enkele gedreven wijnbouwers met oog voor de kwaliteit en het vak, de erkenning aan van de gecontroleerde oorsprongsbenaming Haspengouw en ze verkrijgen die ook. De regio Heuvelland omvat 9 gemeenten in het westen van België op de grens met Frankrijk. Alle wijngaarden bevinden zich op de zuiderflanken van de heuvels Monteberg, Kemmelberg, Baneberg en Vidaigneberg, tussen de 90 en de 120 m boven de zeespiegel. De heuvels, de ijzerrijke ondergrond, de bescherming van de bossen en het gematigde klimaat maken
7 van het Heuvelland een ideale plek voor de wijnbouw. Het wijnbouwgebied Heuvelland is jong en in volle uitbreiding. In 2005 verkrijgt het de gecontroleerde oorsprongsbenaming Heuvelland. De Samber en de Maas, twee rivieren die het zuiden van het land doorkruisen hebben valleien gegraven waarvan de oeverhellingen goed in de zon liggen in de bochten van de rivieren. De noordelijke hellingen van de valleien worden bevloeid door de zijrivieren. In zijn geschiedenis van Hoei ( Histoire de Huy ), zegt Mélart dat in de 13de eeuw de oever van de Maas in de omgeving van Hoei bedekt was met wijngaarden. Historische documenten uit 1643 en 1794 getuigen van de aanwezigheid van wijnstokken in Thuin, bij Charleroi, langs de Samber in de hangende tuinen, een geheel van terrassen dat aangelegd was buiten de vestingmuren van de Hoogstad. De ondiepe klei-leemgronden met afwisselend banken van kalk-, zand- en leisteen zijn uiterst geschikt voor de wijnbouw. In 2004 ziet een gecontroleerde oorsprongsbenaming Côtes de Sambre et Meuse het daglicht. De opeenvolging van verschillende crisissen in de landbouwwereld van de laatste jaren heeft ertoe geleid dat sommige landbouwers hun productie gediversifieerd hebben en belangstelling kregen voor de afzetmarkten van een kwaliteitswijn. Enkelen hebben dus gewed op de wijnbouw. Zoals Groot-Brittannië en Duitsland blinkt België uit in het brouwen van de beste bieren ter wereld zoals Italië, Spanje en Frankrijk reeds eeuwenlang meesters zijn in het maken van wijn. Toch hebben Belgen altijd wijn gewaardeerd, kennen ze de wijnbouw en zijn ze wereldwijd erkend als grote wijnkenners. De boeken over wijn beslaan steeds meer plaats in de rekken. De wijnmagazines en de culinaire tijdschriften krijgen meer aandacht en elk dagblad heeft zijn lezers wel een wijnrubriek te bieden. Enthousiaste liefhebbers volgen in hun vrije tijd wijncursussen en onderhouden en ontwikkelen hun kennis verder in clubs en verenigingen. De wijn maakt deel uit van het leven der Belgen. In België bestaan er 4 gecontroleerde oorsprongsbenamingen (VQPRD), 2 landwijnen en een mousserende kwaliteitswijn; zij zijn van kracht ingevolge volgende wettelijke bepalingen: Ministerieel Besluit van 9 juli 1997 houdende erkenning van Hagelandse wijn als kwaliteitswijn met gecontroleerde oorsprongsbenaming VQPRD; Ministerieel besluit van 6 januari 2000 houdende erkenning van Haspengouwse wijn als kwaliteitswijn met gecontroleerde oorsprongsbenaming VQPRD; Ministerieel besluit van 27 mei 2004 waarbij de Côtes de Sambre et Meuse erkend wordt als kwaliteitswijn met gecontroleerde oorsprongsbenaming VQPRD; Ministerieel besluit van 18 november 2005 houdende erkenning van Heuvellandse wijn als kwaliteitswijn met gecontroleerde oorsprongsbenaming VQPRD; Ministerieel besluit van 27 mei 2004 houdende erkenning van de Vin de pays des Jardins de Wallonie als tafelwijn met een geografische aanduiding; Ministerieel besluit van 18 november 2005 houdende erkenning van Vlaamse landwijn als tafelwijn met een geografische aanduiding; Ministerieel besluit van 18 november 2005 houdende erkenning van Vlaamse mousserende kwaliteitswijn als in bepaalde gebieden voortgebrachte mousserende kwaliteitswijn. Binnenkort verschijnt er een Ministerieel Besluit voor de erkenning van Vins mousseux de qualité de Wallonie of Crémants de Wallonie als mousserende kwaliteitswijn met gecontroleerde oorsprongsbenaming (VMQPRD). De namen van de geografische benamingen en aanduidingen zijn nauw verbonden met de geschiedenis en de cultuur van de afgebakende productiezones en vormen ook toeristische streken. Deze namen roepen dus zowel de begrippen streek als culturele identiteit op. Bij het inkleuren van de wijnbouwgebieden op de Belgische kaart werd voor volgende aanpak gekozen: men wilde de productie van de Belgische wijnen voorzien van een troef. De oorsprongsbenamingen en de geografische aanduidingen moesten hen een grotere bekendheid en geloofwaardigheid verlenen bij de consumenten, met een dito weerslag op economisch en toeristisch vlak. 7
8 Tabel : Oppervlakte en productie in het oogstjaar 2005 Oppervlakte Productie HAGELAND 13 ha 41 a 27 ca liter HASPENGOUW 20 ha 26 a 27 ca liter HEUVELLAND 3 ha 06 a 00 ca liter COTES DE SAMBRE ET MEUSE 6 ha 43 a 71 ca liter VIN DE PAYS DES JARDINS DE WALLONIE 4 ha 37 a 78 ca liter VLAAMSE LANDWIJN 6 ha 84 a 19 ca liter BELGISCHE TAFELWIJN (schatting) 10 ha 00 a 00 ca liter TOTAAL 64 ha 39 a 22 ca liter 8 Ongeveer 35 wijnbouwers hebben erkenning aangevraagd van deze geografische benamingen en aanduidingen voor de wijnen geoogst in 2005 en die vooral afkomstig zijn van volgende druivenrassen: Auxerrois, Chardonnay, Domina, Dornfelder, Kerner, Merlot, Müller-Thürgau, Optima, Ortega, Pinot blanc, Pinot gris, Pinot noir, Regent, Riesling et Siegerrebe. Universitair onderzoek en contacten met instituten voor wijnbouwkundig onderzoek in de buurlanden hebben de keuze van sommige rassen beïnvloed (Müller-Thurgau, Chardonnay, Regent). In België valt de controle op de geografische benamingen en aanduidingen van de wijnen onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand & Energie en meer bepaald van de Algemene Directie Controle en Bemiddeling, Sectie A Controles uitgaven-elgf en Marktordening, die de controle uitvoert op de naleving van de Verordeningen van de Europese Unie. Deze sectie bevat een cel Wijn en Gedistilleerd die de markt van wijnen en gedistilleerde dranken in België controleert. Hiertoe voert zij, conform artikel 72 van de Verordening (EG) nr. 1493/1999 houdende een gemeenschappelijke ordening van de wijnmarkt, controles uit op de Belgische productie, de handel van wijnen en gedistilleerde dranken uit de Europese Unie en uit derde landen. Deze controles zijn voornamelijk gebaseerd op de Europese regelgeving. De cel Wijn en Gedistilleerd controleert of de gecommercialiseerde Belgische wijnen wel degelijk recht hebben op de geografische benamingen en aanduidingen en ziet er op toe dat andere wijnen in de handel gebracht worden als tafelwijnen. Tijdens deze controles worden met name verzegelde monsters genomen bij de wijnbouwers voor een chemische analyse door een officieel Belgisch laboratorium en voor een organoleptische analyse (beoordeling door middel van proeven en ruiken) door de Erkenningscommissie; de registers die de wijnbouwers moeten bijhouden worden nagekeken en de fysische voorraden en de etikettering worden geverifieerd. Om de erkenning te kunnen bekomen moet de wijnbouwer een volledig technisch dossier indienen bij de Erkenningscommissie die werd ingesteld krachtens het lastenboek, zoals voorzien is in het betrokken Ministerieel Besluit, en die beheerd wordt door een huishoudelijk reglement. De Commissie draagt bij tot het realiseren van de doelstelling van een kwaliteitswijn en stelt alles in het werk om de geografische benamingen en aanduidingen te beschermen. Indien de Erkenningscommissie een gunstig advies uitbrengt over het technische dossier, dan moet de wijnbouwer elk jaar op een vaste datum bij de Commissie een voorraadaangifte, een oogstaangifte en een erkenningsaanvraag indienen. Elke erkenningscommissie wordt samengesteld uit vertegenwoordigers van de wijnbouwers, van de Belgische Federatie van Wijn en Gedistilleerd (waar de zetel van de Erkenningscommissie is gevestigd en die haar administratie voert), van de Horeca, van de detailhandel, van de distributiesector en van vertegenwoordigers van de federale overheid en van de gewesten. De gekeurde wijn krijgt de erkenning alleen maar als de chemische analyse bevredigend is en indien hij bij het organoleptisch onderzoek minstens 11 punten op een maximum van 20 krijgt. Van niet-belgische wijnen wordt voornamelijk de aanvoer van wijn in bulk, die toekomt bij de bottelaars, onderzocht door middel van boekhoudkundige controles aan de hand van documenten van de partijen wijn (facturen, transportdocumenten, officiële geleidedocumenten)
9 en aan de hand van fysieke controles. Er worden ook controles uitgevoerd bij handelaars die geen bottelaar zijn. Het optreden van de Algemene Directie Controle en Bemiddeling is hetzij preventief van aard, in de vorm van adviezen, hetzij repressief, naar aanleiding van klachten, die afkomstig zijn van consumenten (prijs, prijs-kwaliteitverhouding, oorsprong,.), van firma s (verkoop met verlies, ), van buitenlandse controlediensten (Direction Générale de la Consommation, de la Concurrence et de la Répression des Fraudes te Parijs, ), van beroepsverenigingen (Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (C.I.V.C.), Consejo Regulador de Jerez, Instituto do Vinho do Porto, ) of spontaan via een algemeen toezicht op de markt (reclame, folders, ) of algemene acties (Porto, Sherry, Champagne, Sangria, Maitrank, ). Al deze acties kunnen leiden tot doorzending van een dossier naar het Parket in de vorm van een proces-verbaal. Er worden ook controles uitgevoerd op restituties bij export in de wijnsector, op steun bij verwerking van druiven, druivenmost en druivensap en op de wijnwedstrijden. Medailles aanbrengen op wijnflessen zorgt voor een opwaardering van de wijn in de zin dat het werk en de verdiensten van de wijnbouwer beloond worden. Voor de consument betekent het een ware aanduiding van kwaliteit. Op Belgische wijnwedstrijden, die erkend zijn door de Europese Unie en die ingericht worden met het oog op de toekenning van onderscheidingen (medailles), voert de Algemene Directie Controle en Bemiddeling vóór, tijdens en na de wedstrijd alle controles uit. Hiertoe past zij niet alleen de Europese regelgeving toe, maar baseert ze zich ook op de regels voorgeschreven door de Norm voor Internationale Wijnwedstrijden van de OIV (Internationale Organisatie voor Wijnstok en Wijn), die gevestigd is te Parijs. Vóór de wedstrijd controleert de Algemene Directie Controle en Bemiddeling of er een intern wedstrijdreglement bestaat, de in de handel te brengen hoeveelheid is vermeld op het inschrijvingsformulier, en er een officieel analysebulletin beschikbaar is. Alle etiketten worden vooraf gecontroleerd op conformiteit met de Europese verordeningen en/of de nationale wetgeving. Ofwel laat men het monster deelnemen zonder voorbehoud, ofwel worden er opmerkingen gemaakt over de etikettering (verplichte aanduidingen die ontbreken of die onleesbaar zijn), ofwel wordt het product geweigerd (indien het gaat om tafelwijn die uitgesloten wordt op basis van artikel 21 van de Verordening (EG) nr. 753/2002 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1493/1999 of om wijn waarvan de etikettering aanduidingen bevat die de consument misleiden ten opzichte van andere producten, bijv. méthode champenoise ). Tijdens de wedstrijd gaat de Algemene Directie Controle en Bemiddeling na of de beoordeling van de wijnen objectief verloopt met inachtneming van de anonimiteit van de wijnen (blind proeven: aan de juryleden mag geen aanduiding meegedeeld worden, tenzij het jaartal) ten aanzien van de beoordelingsfiches van de OIV/UIOE (Union internationale des Œnologues). De jury moet internationaal zijn en over een hoge kwalificatie op het vlak van wijn beschikken. Na de wedstrijd wordt er gecontroleerd of het aantal toegekende medailles niet méér bedraagt dan 30% van de wijnen die deelnemen aan de wedstrijd, of de toegekende medailles in overeenstemming zijn met de OIV-normen en of er geen medaille toegekend werd aan een geweigerde wijn. De computerlistings met de identificatie van de wijnen, de ingeschreven hoeveelheden, de toegekende medailles en de opmerkingen worden opgestuurd naar de bevoegde controle-instanties van de lidstaten van de EU. Zij verifiëren op hun beurt de authenticiteit van de wijn, gaan het verband na tussen het aantal flessen die een medaille gekregen hebben en de partij die opgegeven werd bij de inschrijving en zien er op toe dat de etikettering wordt aangepast. De strikte controles die de Algemene Directie Controle en Bemiddeling uitvoert op de Belgische wedstrijden zijn, volgens de inrichters, de wijnproevers en de vertegenwoordigers van de OIV, een pluspunt geworden en waarborgen de ernst en de professionele aanpak van deze wedstrijden. Het is in deze mate dat wij dan ook menen dat onze rol een bijdrage levert tot het waarborgen en verbeteren van de productie van kwaliteitswijnen, met aandacht voor een correcte voorlichting van de consument. België, dat sinds 1962 lid was van het Internationaal Bureau voor Wijnstok en Wijn is het 36ste lid geworden van de nieuwe Internationale Or- 9
10 10 ganisatie voor Wijnstok en Wijn (OIV), door het toetredingsverdrag van 15 juni 2004, dat op 1 juli 2004 neergelegd werd bij de Franse Regering. Op 15 oktober 2004 werd België aangewezen om het voorzitterschap op zich te nemen van de ad hoc groep Internationale Wedstrijden van Wijn en Gedistilleerd. Deze groep werd belast met het uitwerken van bepalingen die moesten worden opgenomen in de OIV-norm voor internationale wijn- en gedistilleerd-wedstrijden bij wijze van bijwerking van de norm. De OIV wil, in het kader van een technischwetenschappelijke visie, kunnen beschikken over transparante regels gebaseerd op objectieve criteria die moeten dienen om de wedstrijden te verdedigen en verleent haar patronaat aan de wedstrijden die aan deze criteria voldoen. Na drie jaar werken, werd een nieuwe tekst van de norm voorgesteld aan de lidstaten van de OIV. Op 15 maart 2007 heeft de ad hoc groep wedstrijden geacht dat het Norm-project voldoende gevorderd was om te kunnen overstappen van etappe 3 naar etappe 5. Dit houdt in dat aan de lidstaten opnieuw gevraagd wordt om hun advies te geven en te overwegen het project te aanvaarden tijdens de Algemene Vergadering van de OIV in Momenteel wordt er ook al gedacht aan het uitwerken van een norm voor de nationale wijnwedstrijden. Volgens de OIV heeft de wereldconsumptie in Mhl bereikt en werd er in de landen, die geen of weinig wijn produceren, zoals België, een tendens tot stabilisering, en zelfs een lichte daling van de consumptie per inwoner vastgesteld. De Belgische wijnconsumptie bedroeg hl. Rekening houdend met de laatste gegevens van de wijnconjunctuur op wereldvlak zou het peil van de wereldconsumptie eind 2006 stabiel moeten blijven, hoewel een trage groei ook tot de mogelijkheden behoort. Volgens de voorspellingen van 2005 was België op wereldschaal de 7de grootste invoerder van wijn, en had het met een invoer van hl een aandeel van 3,93%. Het merendeel van die wijnen werd in flessen aangekocht. Een klein gedeelte kwam binnen in bulk en werd in België gebotteld door zo n 80 bottelbedrijven. Conform de Verordening (EG) nr. 1493/99 laat België toe dat de naam en het adres van de bottelaar vervangen wordt door een code, die onder zeer strikte voorwaarden wordt toegekend. De Algemene Directie Controle en Bemiddeling controleert regelmatig steekproefsgewijs de authenticiteit van de in bulk aangekochte en vervolgens gebottelde wijn. Tijdens tal van evenementen, die zich zowel tot de professionals als tot de particulieren richten, wordt een internationaal wijnaanbod gedaan via salons zoals Brussels Wine Expo of Megavino. In 2006 lokte deze laatste in 3 dagen tijd bijna bezoekers, die de kans kregen om meer dan verschillende wijnen te proeven. Op Megavino werden in 2006 ook de beste sommeliers en barmannen van België uitgekozen. Zoals reeds aangegeven, worden verschillende opleidingen in wijnkennis aangeboden aan wijnamateurs en -professionals. Deze cursussen worden gegeven door dag- en avondscholen of door privé-instellingen. Aan wijnbouwers worden continue opleidingen verstrekt ter verbetering van de kwaliteit van de Belgische druiven en wijnen: snoeilessen en cursussen œnologie op universitair niveau over alcoholische gisting, fysische en chemische factoren, ziekten, preventiemaatregelen, stabilisering en rijping van de wijn. Verder wordt er in een hogeschool een laboratoriumproject uitgevoerd in de vorm van een aroma-onderzoek dat erin bestaat precies de correlatie tussen de chemische analyse en de zintuiglijke analyse in te schatten, teneinde de productie te ondersteunen en de kwaliteit te waarborgen. Tot slot worden er regelmatig studieavonden georganiseerd onder leiding van professoren en oenologische consultants over verschillende aspecten van de wijnbouw: grondbewerking, het telen van de wijnstok, wijnproductietechnieken, marketing en etikettering. De in 1950 opgerichte Belgische Federatie van Wijn en Gedistilleerd (BFWG) vertegenwoordigt meer dan 95% van het volume aan wijn en gedistilleerd dat in België verhandeld wordt. Ze telt onder haar leden productie-, verpakkings- en invoerbedrijven van diverse omvang. Ze informeert, verdedigt en vertegenwoordigt haar leden, en zorgt ervoor dat ze een grondige dossierkennis heeft zowel op nationaal, Europees als internationaal vlak. Ze is een echt ontmoetingsplatvorm voor de beroepsgroep, een geprivilegieerde gesprekspartner van de overheden. Zo konden meerdere dossiers afgehandeld worden dankzij de goede
11 samenwerking tussen de Algemene Directie Controle en Bemiddeling en de BFWG. De etikettering in het algemeen en de allergenen in het bijzonder werden geregeld. Er werd een systeem van geografische benamingen en aanduidingen van Belgische wijnen opgezet en dit, vanaf het opstellen van de wetteksten tot het beheer van de erkenningsdossiers van Belgische wijnen. De samenwerking bevordert ook de opvolging van de constante aanpassing en hervormingen van de Europese regelgeving. De wijnbouwsector opent interessante perspectieven inzake onderzoek, tewerkstelling en toerisme. Het enthousiasme en het perfectionisme van de Belgische wijnbouwers, ondersteund door de adviezen van experts, geeft België, dat reeds befaamd is voor zijn warme en hartelijke ontvangst, nu een bijkomende troef. BIBLIOGRAFIE EN BRONNEN Etude historique sur la Culture de la Vigne en Belgique, Halquin Joseph, CEPvdqa ASBL, Brussel, 2005 (heruitgave van de originele studie in 1895 verschenen in het Bulletin de la Société d Art et d Histoire du Diocèse de Liège, band IX, p ); Situation du secteur vitivinicole mondial en 2004, Statistiques vitivinicoles mondiales, Bijlage bij het Bulletin van de OIV, Note de conjoncture mondiale mars 2006, OIV, Eléments de conjoncture vitivinicole mondiale au 1er octobre 2006, P. Aigrain, OIV, Extrait du rapport sur la situation de la vitiviniculture mondiale en 2005, voordracht van Federico Castellucci, directeur-generaal van de OIV, te Logroño, 26 juni Voor bijkomende informatie: Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand & Energie Algemene Directie Controle en Bemiddeling WTC III, Simon Bolivarlaan 30, 10de verdieping B-1000 Brussel BELGIË Tel: dirk.demaeseneer@economie.fgov.be Juni 2007.
12 12 Trefpunt economie: Praktische inlichtingen Trefpunt economie wordt toegezonden aan alle belangstellenden. Alle suggesties, vragen of bijkomende inlichtingen kunnen gericht worden aan het Redactiecomité op volgend adres: Trefpunt economie FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie City Atrium, Blok C, 7e verdieping Vooruitgangstraat 50 B-1210 Brussel fax:
DE WIJNBOUWSECTOR IN BELGIË
DE WIJNBOUWSECTOR IN BELGIË Door: Dirk DE MAESENEER, Brigitte VANDECAVEY, Johan VERHOEVEN, Algemene Directie Controle en Bemiddeling 6 De wijnbouw in België is nog jong; het nieuwe wettelijke referentiekader
Nadere informatieLichtervelde Familie Augustyn 13 september 2008 KENNISMAKING MET. Gido Van Imschoot
Lichtervelde Familie Augustyn 13 september 2008 KENNISMAKING MET BELGISCHE WIJNEN Gido Van Imschoot Heuvelland 2005 Hageland 1997 Haspengouw 2000 2004 Vin de Pays Côtes du Sambre et Meuse des Jardins de
Nadere informatieVlaams minister-president Peeters tekent krijtlijnen uit voor Vlaams wijnbouwbeleid
PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID Dinsdag 21 februari2012 Vlaams minister-president
Nadere informatieVINOCCHIO. 29 mei 2017
VINOCCHIO 29 mei 2017 BELGISCHE WIJNEN Belgische wijnen Zeeklimaat met veel regen, onverwachte winterprikken met sterke temperatuurdalingen Op het eerste zicht geen geschikt wijnbouwland Toch een traditie
Nadere informatieLes Futailles. Bespreking :
Bespreking : Code : België wijnland 3 Spreker : Datum : Stefan Audenaert 1/6/2010 1. Ligging en streek Belgische wijn wordt geproduceert in verschillende delen van België. De wijnbouw is gering in omvang,
Nadere informatieDe FOD Economie informeert U! Uw nieuwe producten: kwaliteit of niet? Technische goedkeuring
De FOD Economie informeert U! Uw nieuwe producten: kwaliteit of niet? Technische goedkeuring 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat, 50 B - 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.
Nadere informatieSTORT UW GELD IN VLAANDEREN. BELEG IN HET ARKIMEDES-FONDS EN HELP ONDERNEMERS AAN GROEIKAPITAAL. Het kapitaal van Vlaanderen
STORT UW GELD IN VLAANDEREN. BELEG IN HET ARKIMEDES-FONDS EN HELP ONDERNEMERS AAN GROEIKAPITAAL. Het kapitaal van Vlaanderen Stort uw geld in Vlaanderen. Beleg in het ARKimedes Fonds en help jonge ondernemers
Nadere informatieDe Belgische. wijnbouw. in cijfers
De Belgische wijnbouw in cijfers De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin om de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de
Nadere informatieBIJLAGE. bij het. Gezamenlijk voorstel voor een besluit van de Raad
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 25.9.2017 JOIN(2017) 37 final ANNEX 4 BIJLAGE bij het Gezamenlijk voorstel voor een besluit van
Nadere informatie100% Belgische wijn. wijn die uitsluitend gemaakt is met druiven die de wijnbouwer zelf teelt in België.
100% Belgische wijn wijn die uitsluitend gemaakt is met druiven die de wijnbouwer zelf teelt in België. waarvan de vinificatie, verwerking en afwerking volledig en uitsluitend in België plaats vindt. die
Nadere informatieA D V I E S. over EEN ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT BETREFFENDE NATUURLIJK MINERAAL WATER EN BRONWATER
Doc. nr. E2:90005C04 Brussel, 30.3.1999 MH/GVB/LC A D V I E S over EEN ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT BETREFFENDE NATUURLIJK MINERAAL WATER EN BRONWATER (bekrachtigd door de Hoge Raad voor de Middenstand
Nadere informatieDe FOD Economie informeert u! De innovatiepremie. Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij de fiscale vrijstelling van de innovatiepremies
De FOD Economie informeert u! De innovatiepremie Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij de fiscale vrijstelling van de innovatiepremies De innovatiepremie Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij
Nadere informatieJaarverslag De Europese digitale agenda
Jaarverslag 2013 De Europese digitale agenda "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." In het kader van de opdracht
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/10/085 BERAADSLAGING NR 10/016 VAN 2 MAART 2010, GEWIJZIGD OP 6 JULI 2010, MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING
Nadere informatieDe eenmalige innovatiepremie
De FOD Economie informeert U! De eenmalige innovatiepremie Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij de fiscale vrijstelling van de innovatiepremies De eenmalige innovatiepremie Een creatieve werknemer
Nadere informatieDe lokale marktplatforms Een ruimte voor informatie en dialoog voor de lokale spelers van de markt van goederen en diensten
januari 2013 De lokale marktplatforms Een ruimte voor informatie en dialoog voor de lokale spelers van de markt van goederen en diensten De lokale marktplatforms Een ruimte voor informatie en dialoog
Nadere informatieFactsheet sulfiet, sorbinezuur en histamine in wijn.
Factsheet sulfiet, sorbinezuur en histamine in wijn. Voedsel en Waren Autoriteit Oktober 2008 1 1. Inleiding Wijn is in Nederland een product dat door veel mensen wordt genuttigd. Volgens verordening 1493/1999
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.5.2017 COM(2017) 221 final 2017/0094 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot vaststelling van het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen ten aanzien
Nadere informatieVERORDENING (EEG ) Nr. 817/70 VAN DE RAAD. van 28 april 1970
Nr L 99/ 20 Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen 5 5 70 VERORDENING (EEG ) Nr 817/70 VAN DE RAAD van 28 april 1970 houdende vaststelling van bijzondere bepalingen betreffende in bepaalde gebieden
Nadere informatieNr. 2018/775 (PB L 131 van , blz. 8)
VERORDENING (EU) VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 28 mei 2018 tot vaststelling van voorschriften voor de toepassing van artikel 26, lid 3, van Verordening (EU) nr. 1169/2011 van het Europees Parlement
Nadere informatieNiet-preferentiële certificaten van oorsprong
Niet-preferentiële certificaten van oorsprong Eerste zes maanden van 2015 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve,
Nadere informatieGEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 19.5.2017 C(2017) 3398 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 19.5.2017 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 607/2009 wat betreft de wijndruivenrassen
Nadere informatieA. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017.
Advies van 20 december 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve
Nadere informatieOverzicht regels wijnetiket. Vermeldingen voor het wijnetiket volgens verordening (EU) 607/2009
Overzicht regels wijnetiket Vermeldingen voor het wijnetiket volgens verordening (EU) 607/2009 Hoofdstuk IV: Etikettering en presentatie (artikel 49 tot en met 70) Verplichte vermeldingen in één zicht
Nadere informatieUITVOERINGSVERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 28.5.2018 C(2018) 3120 final UITVOERINGSVERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 28.5.2018 tot vaststelling van voorschriften voor de toepassing van artikel 26, lid 3, van
Nadere informatieAdministrative bron. KBO : Kruispuntbank van Ondernemingen. Algemene informatie
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Administrative bron KBO : Kruispuntbank van Ondernemingen Algemene informatie De Kruispuntbank van Ondernemingen is een register dat binnen de Federale Overheidsdienst
Nadere informatieEconomische Reglementering Wijnbouw
Economische Reglementering Wijnbouw Etikettering wijn Aanduiding herkomst Belangrijkste oenologische praktijken Erkenningsprocedure JOHAN VERHOEVEN FOD Economie, KMO, Middenstand & Energie Algemene Directie
Nadere informatieBIJLAGE. bij. Mededeling van de Commissie aan de Raad
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.11.2016 COM(2016) 735 final ANNEX 1 BIJLAGE bij Mededeling van de Commissie aan de Raad over het bereiken van een akkoord waarbij aan de Europese Unie een bijzondere status
Nadere informatieKoninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export
Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export Koninklijk besluit houdende de versterking van de doeltreffendheid
Nadere informatieITALIAANSE REGELGEVING EN ETIKETTEN
ITALIAANSE REGELGEVING EN ETIKETTEN REGELGEVING EU REGELGEVING De regelgeving voor herkomstbenamingen en etikettering is in alle landen binnen de Europese Unie gelijk. Tot voor kort classificeerde de Europese
Nadere informatie1. Juridische basis 2. Toepassingsgebied 3. Definitie primair ingrediënt 4. Hoe oorsprong / herkomst vermelden? 5. Presentatie van de informatie 6.
1. Juridische basis 2. Toepassingsgebied 3. Definitie primair ingrediënt 4. Hoe oorsprong / herkomst vermelden? 5. Presentatie van de informatie 6. Q & A = art. 26 3 van Verordening (EU) 1169/2011 (FIC)
Nadere informatiede heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie
Raad van de Europese Unie Brussel, 19 mei 2017 (OR. en) 9533/17 AGRI 281 AGRIORG 51 DELACT 86 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 19 mei 2017 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur,
Nadere informatieBUtgb Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw Lid van de EUtgb en de EOTA
BUtgb Belgische Unie voor de technische goedkeuring in de bouw Lid van de EUtgb en de EOTA A/G 9 Dit tarief vervangt het vorige van 0-06-00 Geldig vanaf 0-06-00 Goedkeuringskosten A. ATG-goedkeuring Dit
Nadere informatieN Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES. over
N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES over EEN ONTWERP VAN WET INZAKE HET STATUUT VAN EN HET TOEZICHT OP DE ONAFHANKELIJK FINANCIËLE PLANNERS EN INZAKE HET VERSTREKKEN
Nadere informatieADVIES Nr. 12 / 2004 van 21 oktober 2004
KONINKRIJK BELGIE Brussel, Adres : Hallepoortlaan 5-8, B-1060 Brussel Tel. : +32(0)2/542.72.00 E-mail : commission@privacy.fgov.be Fax.: : +32(0)2/542.72.12 http://www.privacy.fgov.be/ COMMISSIE VOOR DE
Nadere informatieDe FOD Economie informeert u! De innovatiepremie. Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij de fiscale vrijstelling van de innovatiepremies
De FOD Economie informeert u! De innovatiepremie Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij de fiscale vrijstelling van de innovatiepremies De innovatiepremie Een creatieve werknemer belonen? Ja! Dankzij
Nadere informatieDe erkenning als interprofessionele organisatie
De erkenning als interprofessionele organisatie In deze brochure leggen we uit wat het belang is van een erkenning als interprofessionele organisatie en welke procedure u moet volgen om die erkenning te
Nadere informatieRAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES
RVV 389 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES over het verzoekschrift met het oog op het bekomen van de bescherming van de beroepstitel van "conservatorrestaurateur van kunstvoorwerpen en cultureel erfgoed" Brussel,
Nadere informatieBelgische Topwijnen. Asse, 17 september 2015
Belgische Topwijnen Asse, 17 september 2015 Introductie WELKOM Lieven: webmaster www.commanderijcuvee.be Bart wijnmeester Verkiezingen bestuur Huishoudelijk reglement Nationale proeven zondag 15 Nov 2015
Nadere informatieLimburgse wijnen populairder dan ooit
VRAAG IS ZO GROOT DAT BEPERKTE VOORRAAD SNEL IS UITVERKOCHT Limburgse wijnen populairder dan ooit Jerome Gielkens Voor kwaliteitsvolle wijnen hoef je heus niet naar Frankrijk of Italië. In Limburg worden
Nadere informatieDoc. nr. E2:90---C36 Brussel, 30.3.1999 A D V I E S. over
Doc. nr. E2:90---C36 Brussel, 30.3.1999 MH/AB/IG/LC A D V I E S over EEN VOORONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT BETREFFENDE DE ETIKETTERING VAN VOORVERPAKTE VOEDINGSMIDDELEN (bekrachtigd door de Hoge Raad
Nadere informatieImpact van de Russische boycot op de prijzen en de uitvoer van bepaalde landbouwproducten
Impact van de Russische boycot op de prijzen en de uitvoer van bepaalde landbouwproducten FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie
Nadere informatieEUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT ACP 105 COAFR 81 CODEC 816
EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Straatsburg, 27 oktober 2004 (OR. en) 2003/0245 (COD) LEX 583 PE-CONS 3673/1/04 REV 1 ACP 105 COAFR 81 CODEC 816 VERORDENING (EG) Nr..../2004 VAN HET EUROPEES
Nadere informatieA. Inleiding. beroepen. 2 Hervorming verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie L158 van 27 mei 2014.
Advies van 7 september 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve
Nadere informatieKruispuntbank van ondernemingen : het ondernemingsnummer
Kruispuntbank van ondernemingen : het ondernemingsnummer 1. Wat is het ondernemingsnummer? Het ondernemingsnummer, dat sedert 1 juli 2003 werd ingevoerd, is een uniek identificatienummer (bestaande uit
Nadere informatiePMV: positie onder de Vlaamse investeringsmaatschappijen
PMV: positie onder de Vlaamse investeringsmaatschappijen PUBLIEK & INSTITUTIONELEN VLAAMSE GEWEST 100% 100% 100% VPM LRM 73% 27% GIMV 50% 50% XL-FONDS 2009 1 Missie Stuwkracht geven aan projecten die belangrijk
Nadere informatieMUSCADET Vin de Loire
MUSCADET Vin de Loire 15 maart 2012 LOIRE Rivier Lengte 1012 km Hoogte (bron) 1400 m Debiet 400 m³/s Stroomgebied 117 000 km² Van Ardèche Naar Atlantische Oceaan LOIREWIJNEN De grenzen van de Loirevallei
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Unie L 357/3
2.12.2004 Publicatieblad van de Europese Unie L 357/3 VERORDENING (EG) Nr. 2060/2004 VAN DE RAAD van 22 november 2004 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2702/1999 inzake voorlichtings- en afzetbevorderingsacties
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 4.6.2015 COM(2015) 280 final 2015/0126 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot vaststelling van het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen ten aanzien
Nadere informatieNiet-preferentiële certificaten van oorsprong
Niet-preferentiële certificaten van oorsprong Jaarverslag 2014 Niet-preferentiële certificaten van oorsprong afgeleverd door de Belgische kamers van koophandel Jaarverslag 2014 De opdracht van de FOD
Nadere informatieHoe kan ik dit Duitse Wijn etiket te lezen:
Wijnetiketten bevat een heleboel nuttige informatie! Hieronder staan verschillende wijnetiketten afgebeeld met uitleg hoe je ze moet lezen. Op deze manier kan je in de winkel iets makkelijker een keuze
Nadere informatieStudie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector
Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector Brussel, 20 januari 2016 Uit een studie van de FOD Economie over de Belgische agrovoedingsindustrie blijkt dat de handel tussen 2000 en 2014 binnen de Europese
Nadere informatieA D V I E S. over de
Doc. nr. E2:90---C20 Brussel, 13.11.1997 MH/AB/LC A D V I E S over de ONTWERPEN VAN MINISTERIELE BESLUITEN BETREFFENDE DE VERMELDING VAN HET ENERGIEVERBRUIK EN HET VERBRUIK VAN ANDERE HULPBRONNEN OP DE
Nadere informatienr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Waarborgregeling - Stand van zaken
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 241 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 13 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Waarborgregeling - Stand van zaken De Waarborgregeling
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid SCSZG/18/048 BERAADSLAGING NR. 18/029 VAN 6 MAART 2018 OVER DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS UIT DE PERSOONSGEGEVENSBANK
Nadere informatieInformatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid
1 Informatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid IVC/KSZG/18/222 BERAADSLAGING NR. 18/122 VAN 2 OKTOBER 2018 INZAKE DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS OVER HET VERLOOP VAN DE VASTSTELLING
Nadere informatie6.6. Boekverslag door I woorden 4 april keer beoordeeld. Onderwerp: wijn
Boekverslag door I. 1820 woorden 4 april 2005 6.6 455 keer beoordeeld Vak Frans Onderwerp: wijn Inleiding: Ik houd mijn spreekbeurt over wijn. Over deze onderwerpen ga ik vertellen: 1. wijnsoorten 2. de
Nadere informatiela mondi- ale Euro- part- ner
la mondiale Europartner BUSI- NESSBedrijfsactiviteiten en kerncijfers van Europartner Geïnde premies 2008 2009 295 M 597 M 2010 826 M 2013 1097 M 1693 M 2200 M 2008 2009 295 M 597 M 2010 826 M 2013 1097
Nadere informatieBRUPART : nieuwe producten
BRUPART : nieuwe producten I. Inleiding Als gevolg van de zesde staatshervorming is het federale Participatiefonds sinds 01 juli 2014 in vereffening. In het kader van een overeenkomst van gedelegeerde
Nadere informatieHet businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1
Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid SCSZG/18/128 BERAADSLAGING NR. 18/070 VAN 5 JUNI 2018 OVER DE MEDEDELING VAN NIET- GEPSEUDONIMISEERDE PERSOONSGEGEVENS DOOR DE KRUISPUNTBANK
Nadere informatieDeeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel
Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel Een innovatief economisch model, een opportuniteit voor ondernemers en consumenten Opdracht van de FOD Economie In een steeds veranderende Belgische
Nadere informatieBesluit van de Vlaamse Regering betreffende de erkenning van beoefenaars van paramedische beroepen
Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de erkenning van beoefenaars van paramedische beroepen DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, gewijzigd
Nadere informatieA D V I E S Nr Zitting van dinsdag 18 juli
A D V I E S Nr. 1.564 ----------------------------- Zitting van dinsdag 18 juli 2006 ----------------------------------------- Ontwerp van koninklijk besluit tot vervanging van het koninklijk besluit van
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid SCSZG/18/011 BERAADSLAGING NR. 18/005 VAN 9 JANUARI 2018 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/08/184 BERAADSLAGING NR 08/067 VAN 4 NOVEMBER 2008 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS
Nadere informatieRegeling wijn en olijfolie Geldend van t/m heden
Regeling wijn en olijfolie Geldend van 01-01-2017 t/m heden Regeling van de Minister van Economische Zaken van 5 juni 2014, nr. WJZ/14070246, houdende regels inzake de verhandeling van wijn en olijfolie
Nadere informatieWijnbouw-enquête 2014
Kris Vandenwyngaert VAC 30/01/2015 Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland In samenwerking met het Departement Landbouw en Visserij Doel: 1. Koers uitzetten
Nadere informatieAlternatieve projectfinanciering
Alternatieve projectfinanciering 2 december 2013 Peter Van Heukelom Eric Van Herzele Financiering: algemeen Eigen middelen: Beperkt aanwezig Kostprijs Fiscaal Overheidssteun/subsidies: VIPA Serviceflats
Nadere informatieGEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 22.5.2018 C(2018) 2980 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 22.5.2018 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 29/2012 wat betreft de eisen
Nadere informatieHOOFDSTUK I.- Definities. Artikel 1.- Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder:
Koninklijk besluit van 30 januari 2003 tot vaststelling van de criteria, de voorwaarden en de nadere regels voor de toekenning van de toelage tot ondersteuning van acties die betrekking hebben op de bevordering
Nadere informatieOmzendbrief met betrekking tot de wederzijdse erkenning van de Gekwalificeerde Persoon binnen de Benelux
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief met betrekking tot de wederzijdse erkenning van de Gekwalificeerde Persoon binnen de Benelux Referentie PCCB/S3/KVT/878741 Datum 16/08/2018
Nadere informatieGedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening
Gedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening 1 De hierna vermelde partijen Febelfin, de Federatie voor de Belgische financiële sector, Aarlenstraat 82, 1040 Brussel,
Nadere informatieAANVRAAGFORMULIER VOOR DE ACCREDITATIE VAN CERTIFICATIEDIENSTVERLENERS
AANVRAAGFORMULIER VOOR DE ACCREDITATIE VAN CERTIFICATIEDIENSTVERLENERS INFORMATIE 1. Conform artikel 3, 1 van het koninklijk besluit van 6 december 2002 houdende de organisatie van de controle en de accreditatie
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatievan de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid artikel 31bis;
1/5 Sectoraal comité van het Rijksregister Beraadslaging RR nr 91/2014 van 29 oktober 2014 Betreft: Aanvraag van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel, Administratie Economie en werkgelegenheid (Brussel
Nadere informatieAdvies van 4 maart 2010 omtrent een ontwerp van koninklijk besluit betreffende de inschrijving van auditors
North Gate III 6 e verdieping Koning Albert II laan 16 1000 Brussel Tel. 02/277.64.11 Fax 02/201.66.19 E-mail : CSPEHREB@skynet.be Internet : www.cspe-hreb.be Advies van 4 maart 2010 omtrent een ontwerp
Nadere informatienr. 856 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 30 augustus 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE Witloof - Evolutie - Export
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 856 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 3 augustus 216 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Witloof - Evolutie - Export Witloof, althans grondwitloof,
Nadere informatieSteun aan jonge innovatieve ondernemingen
Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Reglement Oproep van mei 2013 A) Ondernemingen die in aanmerking komen Elke onderneming die aan volgende voorwaarden voldoet, kan zich, met oog op de toepassing
Nadere informatieEU bescherming voor geografische aanduidingen. Europese kwaliteitsregelingen ter bescherming van voedselkwaliteit en diversiteit
EU bescherming voor geografische aanduidingen Europese kwaliteitsregelingen ter bescherming van voedselkwaliteit en diversiteit Diederik DE SMEDT, Europese Commissie DG Landbouw en plattelandsontwikkeling
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/09/142 BERAADSLAGING NR 09/079 VAN 1 DECEMBER 2009 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN PERSOONSGEGEVENS
Nadere informatieSTUDIE. Faillissementen januari 2017
STUDIE Faillissementen januari 2017 01/02/2017 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding Graydon Belgium. Deze brochure is louter ter informatie opgesteld. De gegevens zijn
Nadere informatieLidstaten - Dienstenovereenkomst - Aankondiging van een opdracht - Procedure van gunning via onderhandelingen
1/5 Deze aankondiging op de TED-website: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:29084-2012:text:nl:html B-Brussel: Vertaaldiensten 2012/S 18-029084 Aankondiging van een opdracht Diensten Richtlijn 2004/18/EG
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 29.8.2017 COM(2017) 457 final 2017/0211 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in de Internationale
Nadere informatieFarmacijfers 2016 België, een groeiende farmahub
Farmacijfers 2016 België, een groeiende farmahub 2016 in een oogopslag Groeiende en 1 2016 was opnieuw een bijzonder jaar voor de farmaceutische sector in België. Ons land versterkte haar positie als speler
Nadere informatieVerloop van de kostprijs. van een zichtrekening tot
Verloop van de kostprijs van een zichtrekening 01.01.2011 tot 01.01.2016 De studie werd afgesloten op 26 mei 2016. Auteurs zijn: Jean-Paul Theunissen, Mathias Ingelbrecht, Peter Van Herreweghe FOD Economie,
Nadere informatieGRATIS VRIJWILLIGERSVERZEKERING: REGLEMENT
GRATIS VRIJWILLIGERSVERZEKERING: REGLEMENT Dit Reglement regelt de modaliteiten inzake het aanbieden van een Collectieve Verzekering vrijwilligerswerk, gefinancierd met middelen van de Vlaamse Overheid,
Nadere informatieN Versoepeling A2 Brussel, 29 april 2015 MH/EDJ/AS ADVIES. over
N Versoepeling A2 Brussel, 29 april 2015 MH/EDJ/AS 726-2015 ADVIES over ARTIKEL 4 VAN HET MINISTERIEEL BESLUIT VAN 22 MAART 2013 BETREFFENDE DE VERSOEPELING VAN DE TOEPASSINGSMODALITEITEN VAN DE AUTOCONTROLE
Nadere informatieBelgië-Brussel: Back-up- of recoverysoftware 2015/S 154-283963. Aankondiging van een opdracht. Leveringen
1/5 Deze aankondiging op de TED-website: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:283963-2015:text:nl:html België-Brussel: Back-up- of recoverysoftware 2015/S 154-283963 Aankondiging van een opdracht Leveringen
Nadere informatieInvoer en binnenbrengen van zaaizaad en pootgoed voor land- en tuinbouw
Omzendbrief NCPP/30 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Beheer en Kwaliteit Landbouwproductie Afdeling Kwaliteit Dienst Normering en Controle Plantaardige Productie Simon Bolivarlaan 30
Nadere informatieDe directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België,
Regeling tussen de bevoegde autoriteiten van Nederland en België met betrekking tot een grensoverschrijdende samenwerking inzake de rechtstreekse uitwisseling van fiscale inlichtingen 3 januari 2011 DGB
Nadere informatiea) Hoeveel aanvraagdossiers werden in de periode 2009-2014 jaarlijks ingediend voor de Innovatiemezzanine? Over hoeveel ondernemingen gaat het?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 702 van WILLEM-FREDERIK SCHILTZ datum: 7 juli 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Participatiemaatschappij Vlaanderen - Innovatiemezzanine
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 163 van 16 december 2011 over het ontwerp van koninklijk
Nadere informatieToerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016
2016 Toerisme in Cijfers Tourism in Figures XL Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 Juli 2017 AANTAL AANKOMSTEN PER MAAND, 2016 Tabel P. Table NUMBER OF ARRIVALS BY MONTH,
Nadere informatieEXPORT. Financiële steunmaatregelen. een hefboom voor de KMO s
BRUssel EXPORT Financiële steunmaatregelen voor de export, een hefboom voor de KMO s Brussel Export geeft uw export een boost Gesubsidieerde projecten Brussel Export kent KMO s financiële steunmaatregelen
Nadere informatieNotarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Juli - September 2013
Notarisbarometer Vastgoed - familie - vennootschappen Juli - September 2013 n 18 T/3 www.notaris.be VASTGOEDACTIVITEIT IN BELGIË 87,7 101,6 100 99,8 101 102,1 102,6 106,4 106,8 101,7 99,2 99,2 102,8 94,1
Nadere informatieVERZOEK AAN DE MINISTER VAN ECONOMIE
KONINKRIJK BELGIE FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE ALGEMENE DIRECTIE ECONOMISCHE REGLEMENTERING DIENST VOOR DE INTELLECTUELE EIGENDOM VERZOEK TOT VERLENING VAN EEN OCTROOI
Nadere informatie1. Voor welk bedrag werden participaties gekocht via ARKimedes I en II? Graag cijfers per ARKIV.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 615 van PETER VAN ROMPUY datum: 20 mei 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT ARKimedes I en II - Participaties Ik stel deze schriftelijke
Nadere informatieLidstaten - Dienstenovereenkomst - Aankondiging van een opdracht - Procedure van gunning via onderhandelingen
1/5 Deze aankondiging op de TED-website: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:248568-2011:text:nl:html B-Brussel: Diensten voor voortgezette opleiding van personeel 2011/S 149-248568 AANKONDIGING VAN
Nadere informatie