Jaarverslag 2019 Werkingsjaar 2018

Transcriptie

1 Jaarverslag 2019 Werkingsjaar 2018 TEKSTEN JAARVERGADERING BCZ - CBL U vindt de teksten van de toespraken van de jaarvergadering op het publieke deel van onze website onder de rubriek Over BCZ - Jaarvergadering. Ook het Jaarverslag vindt u daar terug.

2

3 INHOUD 1. DOELSTELLINGEN EN STRUCTUUR BCZ 1.1. DOELSTELLINGEN LEDEN STRUCTUUR FEDERALE WERKING REGIONALE WERKING 9 2. ECONOMISCHE SITUATIE IN DE ZUIVEL IN 2018 VOORUITZICHTEN VOOR WERELD Toename melkproductie in 2018 op niveau langjarig gemiddelde Extra koemelk komt vooral uit India, EU en Turkije Melkeiwit herstelt in prijs Wereldhandel groeit, aandeel EU daalt Chinese vraag naar zuivel blijft groeien EUROPESE UNIE Droogte remt groei melkaanvoer af Schaalvergroting melkveehouderij gaat door Groei bij kaas en boter EU-uitvoer naar derde landen globaal stabiel Zelfvoorzieningsgraad daalt verder naar 112 % Voorraad magere melkpoeder volledig afgebouwd begin Zuiveluitgaven BELGIE Meer melkkoeien, minder zoogkoeien Daling van het aantal melkleveraars is constant Opnieuw stijging van de melkleveringen Gemiddelde melklevering stijgt verder met ruim 7 % op 10 leveraars levert meer dan liter Biologische productie stijgt verder Gemiddelde melkprijs in 2018 van 34,27 per 100l De kwaliteitsresultaten blijven hoog Zo goed als alle melkveebedrijven zijn IKM gecertificeerd Zuivelindustrie verwerkte 4 % meer melk Productie van gefermenteerde melk stijgt sterk Globaal gezinsverbruik zuivel neemt verder af Noteringen stegen in 2018, behalve voor boter Tewerkstelling blijft stijgen Handelsbalans zuivel is minder negatief Aandeel aan export binnen de EU neemt verder toe Waarde van export naar China stijgt sterk 56

4

5 1. DOELSTELLINGEN EN STRUCTUUR BCZ Op 9 oktober 1992 werd de v.z.w. Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ) opgericht. Hiermee is de zuivelindustrie in België gegroepeerd in één beroepsvereniging. Dit is ongetwijfeld een mijlpaal in de geschiedenis van de Belgische Zuivelindustrie. Sedert 1 januari 1997 zijn de zuivelfabrieken rechtstreeks aangesloten bij BCZ die hierdoor een federatie werd. De oorspronkelijke naam blijft evenwel behouden DOELSTELLINGEN Zoals voorzien in de statuten heeft BCZ tot doel : De vereniging heeft tot doel : het informeren, ondersteunen en adviseren van ondernemingen uit de zuivelindustrie in sectorgerelateerde dossiers en dit door tijdig de juiste informatie aan leden of betrokken overheidsinstanties te bezorgen, zodat er op een efficiënte manier kan worden geanticipeerd op problemen, gebeurtenissen en uitdagingen. Als beroepsvereniging wil BCZ voldoen aan de basisverwachtingen van haar leden, nl. informatieverstrekking, dienstverlening, belangenbehartiging en vertegenwoordiging. Daarnaast wordt ingespeeld op een nevenbehoefte, nl. vormingsactiviteiten. Om de belangen van de Belgische zuivelindustrie te kunnen verdedigen, dienen voorafgaand standpunten bepaald. Om dit op een professionele wijze te laten verlopen is een structuur uitgewerkt waarbij permanente werkgroepen en ad hoc werkgroepen rapporteren aan de Raad van Bestuur. Snelle, duidelijke, sectorspecifieke informatie is van groot belang in een vrij sterk gereglementeerde zuivelsector, die in volle beweging is. Om aan deze behoefte van de leden tegemoet te komen wordt een nieuwsbrief, nl. het Bulletin van BCZ uitgegeven. Deze nieuwsbrief is een onmisbare schakel tussen de zuivelbedrijven en hun beroepsvereniging. Naast analyses van en ontwikkelingen in nationale en internationale reglementeringen besteedt het Bulletin aandacht aan de BCZ-standpunten en aan de eraan voorafgaande standpuntbepaling. Tevens worden de leden geïnformeerd over vergaderingen en contacten met de overheid LEDEN BCZ is gestart als een confederatie met als leden de drie beroepsverenigingen in de Belgische zuivelindustrie, nl. AVCZ Algemeen Verbond der Coöperatieve Zuivelfabrieken UBZI Unie der Belgische Zuivelindustrie UNAL Union professionnelle Agro-Alimentaire Sedert 1 januari 1997 is BCZ omgevormd tot een federatie, waarbij de zuivelbedrijven rechtstreeks aangesloten zijn. Dit verhoogt niet alleen de betrokkenheid van de zuivelbedrijven maar ook de efficiëntie van de werking. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

6 Nagenoeg alle zuivelbedrijven in België zijn lid van BCZ (situatie op ) Agral S.A. - Courcelles ARLA Foods Belgium - Welkenraedt B.H.A. Belgium S.A. - Welkenraedt Bel Belgium S.A. Nivelles Biomelk Vlaanderen C.V.B.A. Westouter BMC N.V. - Zonhoven Büllinger-St.-Vither Molkerei E.G. Sankt-Vith Butterei Pur Natur S.A. Bullange Capra N.V. Halen Castle Ingredients S.A. - Plombières Chimay Fromages S.C. Chimay Coferme S.C. Bailleux Corman S.A. ( Savencia) Goé Danone Hombourg Récolte S.A. - Herfelingen Danone N.V. Brussel Eurofit S.A. Liège Farmel Dairy België NL Emmeloord FrieslandCampina Belgium N.V. Aalter Fromunion N.V. Brussel Héritage 1466 S.A. - Herve Inex N.V. Bavegem La Concorde N.V. - Merchtem Lactalis Nestlé Produits Frais S.A. Bruxelles Lactalis Benelux N.V. Brussel Lactalis Laiterie Walhorn S.A. Walhorn Lactis Pur Natur Sint-Pieters-Leeuw Laiterie des Ardennes CVOA Rendeux Limelco - Zonhoven Luxlait A.A. Mersch - Luxembourg Mathot Celles Houyet MIK Pur Natur N.V. Kruishoutem Milcobel C.V. Kallo Milcobel Zuivel Kallo Milcobel Dupont N.V. Brugge Milcobel - Ysco N.V. Langemark Mondelez Belgium SPRL - Namur Nestlé Belgilux S.A. Bruxelles Olympia N.V. Herfelingen Savencia Fromage & Dairy Benelux N.V. - Brussel Socabel S.C. Marche-en-Famenne Solarec S.A. Recogne Vache Bleue - Witterzee Vitalac N.V. Veltem Yakult Belgium N.V. Brussel Yoko Cheese N.V. - Genk Schreiber Foods Belgium SPRL - Anhee 4 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

7 1.3. STRUCTUUR Sedert 1 januari 1997 is de structuur van BCZ aangepast aan de realiteit van de federale staatsstructuur van ons land. Hiertoe werden binnen BCZ twee regionale cellen gecreëerd, met name BCZ-Vlaanderen en CBL- Wallonie. Beide regionale organen organiseren de vertegenwoordiging en de belangenbehartiging op gewestelijk niveau. Ze hebben autonome beslissingsbevoegdheid voor de geregionaliseerde materies zoals o.m. het industrieel beleid, milieu, generieke promotie, exportpromotie, wetenschappelijk onderzoek en beroepsopleiding. Er wordt naar gestreefd om zoveel mogelijk met identieke standpunten te werken in beide regio s. Ruim 90 % van BCZ-werking blijft federaal. De leden van de federale Raad van Bestuur maken allen deel uit van één van de twee regionale Bestuurscomités. De voorzitters van deze Bestuurscomités zijn ondervoorzitters van BCZ. Deze structurele banden zorgen voor een optimale coherentie tussen de BCZ-werking op federaal en op regionaal vlak. Na een analyse van de omgevingsfactoren en van hun vermoedelijke evolutie in de komende jaren heeft de Algemene Vergadering het voorstel goedgekeurd waarbij BCZ vanaf 1 januari 2006 geïntegreerd lid is van FEVIA, de federatie van de voedingsindustrie. BCZ blijft als beroepsvereniging onafhankelijk maar zal nauwer samenwerken met FEVIA. Overlappingen kunnen hierdoor weggewerkt worden. Sedert 1 januari 2006 is BCZ niet meer actief op het vlak van milieu en sociale zaken. Hiervoor kunnen de BCZ-leden beroep doen op FEVIA. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

8 Organisatiestructuur BCZ FEDERAAL REGIONAAL Belgische Confederatie van de zuivelindustrie (BCZ) BCZ Vlaanderen CBL Wallonie Individuele zuivelbedrijven Individuele zuivelbedrijven in Vlaanderen Individuele zuivelbedrijven in Wallonië Algemene vergadering Raad van Bestuur Bestuurscomité Bestuurscomité Voorzitter 2 ondervoorzitters 1 gedelegeerd bestuurder Voorzitter Ondervoorzitter Secretaris Voorzitter Ondervoorzitter Secretaris Ad hoc werkgroepen Permanente werkgroepen 1. Consumptiemelk 1. Voedingsreglementering 2. Boter 2. Zuivel en gezondheid 3. Kaas 3. Melkaanvoer 4. Export 4. Hygiëne 5. Duurzaamheid 6 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

9 1.4. FEDERALE WERKING RAAD VAN BESTUUR Na de Algemene Vergadering is de Raad van Bestuur het belangrijkste beslissingsorgaan van BCZ. Hij is samengesteld uit dertien leden, nl. acht vertegenwoordigers van BCZ-Vlaanderen, vier van CBL- Wallonie en één persoon omwille van zijn rijke ervaring in de zuivelindustrie. Dit laatste mandaat is op basis van artikel 20 van de statuten dat toelaat om maximum twee externe personen op te nemen in de Raad van Bestuur. De Raad kan aldus uit maximum veertien leden bestaan. In de statuten is voorzien in een gegarandeerde vertegenwoordiging van KMO s in de Raad van Bestuur. Leden ( ) Functie Bedrijf C. Gilain - Pycke Voorzitter Inex L. Van Impe Ondervoorzitter Olympia S. Buytaert Lid Lactalis J-M. Schevenels Lid Corman J-M. Thomas Ondervoorzitter Laiterie des Ardennes J.-P. Tanis Lid FrieslandCampina R. Debergh Lid - J.M. Cabay Lid Hervé Société P. Koopmans Lid Milcobel J. Berckmans Lid Danone P. Vanhengel Lid Arla Foods Belgien A. Deckers Lid La Concorde G. Bogaerts Lid BMC WERKGROEPEN De Raad van Bestuur kan diverse werkgroepen oprichten. Deze bereiden de standpunten voor die slechts na bekrachtiging door de Raad van Bestuur formeel worden. Elk zuivelbedrijf kan een expert afvaardigen in de werkgroepen. a) Permanente werkgroepen Momenteel zijn vier permanente werkgroepen actief. Zij komen op regelmatige tijdstippen samen. De leden van de werkgroep kiezen een voorzitter en eventueel een ondervoorzitter, beide bij voorkeur uit het bedrijfsleven en een secretaris, bij voorkeur een stafmedewerker van BCZ. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

10 BCZ-werkgroep Voedingsreglementering Voorzitter : D. Vandeputte, Milcobel Secretaris : L. Callewaert, BCZ BCZ-werkgroep Zuivel en Gezondheid Voorzitter : R. Debergh, BCZ Secretaris : L. Callewaert, BCZ BCZ-werkgroep Melkaanvoer Voorzitter : E. Leloup, Milcobel Secretaris : A. Vangerven BCZ-werkgroep Hygiëne Voorzitter : K. Van Caenegem, FrieslandCampina Secretaris : L. Callewaert, BCZ BCZ-werkgroep Duurzaamheid - Melk: Productie en Verwerking Voorzitter : R. Debergh, BCZ Secretaris : J. Willems, BCZ b) Ad hoc werkgroepen Het betreft de werkgroepen Consumptiemelk, Boter, Kaas, Export. Deze werkgroepen komen slechts samen om het BCZ-standpunt voor te bereiden m.b.t. specifieke problemen in de respectievelijke deeldomeinen. Het voorzitterschap is niet altijd formeel vastgelegd. Het secretariaat wordt uitgeoefend door BCZ-medewerkers. INTERNATIONALE BELANGENVERDEDIGING BCZ verdedigt de belangen van de Belgische Zuivelindustrie op internationaal vlak. Hiervoor is BCZ lid van de European Daiy Association (EDA). BCZ neemt deel aan de activiteiten van heel wat EDAwerkgroepen. Tevens is ons land vertegenwoordigd in de Board van EDA. Op wereldvlak is BCZ via het Belgisch Comité FIL lid van de Fédération Internationale de Laiterie. Sedert september 2011 is BCZ lid van het European Milk Forum (EMF). EMF is een Europees Economisch samenwerkingsverband waarin 7 lidstaten deelnemen, nl. Oostenrijk, België, Frankrijk, Denemarken, Ierland, Nederland en Noord-Ierland (UK). Het EMF speelt een belangrijke rol in de strategische ontwikkeling, het beheer en de uitwisseling van informatie-initiatieven rond melk en zuivel in Europa. ACTIVITEITEN EN DIENSTENVERLENING BCZ Op het secretariaat BCZ is een document beschikbaar met een overzicht van de diensten vervat in het lidmaatschap van BCZ. 8 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

11 1.5. REGIONALE WERKING De regionale werking wordt bepaald door de 2 regionale bestuurscomités. Op dit vlak zijn geen werkgroepen voorzien. BCZ VLAANDEREN Het Bestuurscomité van BCZ-Vlaanderen is samengesteld zoals hieronder weergegeven. Leden ( ) Functie Bedrijf C. Gilain Pycke Voorzitter Inex L. Van Impe Ondervoorzitter Olympia J.-P. Tanis Lid FrieslandCampina P. Koopmans Lid Milcobel J. Berckmans Lid Danone G. Bogaerts Lid BMC J. Stockman Lid MIK Pur Natur Secretaris: L. Callewaert CBL WALLONIE Het Bestuurscomité van CBL-Wallonie is als volgt samengesteld : Leden ( ) Functie Bedrijf J-M. Thomas Voorzitter Laiterie des Ardennes M. Dédericks Lid Lactalis Laiterie de Walhorn J-M. Schevenels Lid Corman P. Vanhengel Lid Arla Foods Belgium J-M. Cabay Lid Heritage 1466 Alle zuivelbedrijven die de hoofdzetel of een vestiging in Wallonië hebben nemen ook deel aan het Bestuurscomité van CBL-Wallonie. Secretaris: A. Vangerven BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

12 2. ECONOMISCHE SITUATIE IN DE ZUIVEL IN 2018 VOORUITZICHTEN VOOR WERELD Toename melkproductie in 2018 op niveau langjarig gemiddelde Nadat de wereldmelkproductie in 2014 een uitzonderlijk sterke toename kende, namelijk met 3,3 % of 26 miljard liter viel de groei terug tot 2,1% in 2015 en zelfs tot 1,0% in In 2017 kon omwille van de hogere prijzen terug met een hogere groei aangeknoopt worden, nl. +2,5%. Voor 2018 wordt een groei van 2,0% verwacht. Met 17 miljard liter was de toename van de melkproductie in 2018 bijna even sterk als in 2017 (+ 21 mia liter). Vooral in Azië steeg de melkproductie het sterkst, gevolgd door de EU en Noord- en Zuid-Amerika. In India steeg de melkproductie opnieuw met ruim 5%. In de EU halveerde de groei van 1,8% in 2017 naar 0,9% in Ook in de USA werden lagere groeicijfers opgetekend. Nieuw- Zeeland en vooral Australië zagen hun melkproductie dalen. Met een toename van 2,0 % benaderde de groei van de melkproductie op wereldvlak in 2018 het langjarig gemiddelde over de periode , dat op 2,1 % uitkomt. We stellen het laatste decennium een iets tragere groei van de wereldmelkproductie vast : zo bedroeg de jaarlijkse groeivoet nog 2,3% in de periode Voor 2019 wordt verwacht dat de melkproductie iets minder snel toeneemt, nl. met 1,8%. 10 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

13 Extra koemelk komt vooral uit India, EU en Turkije Net zoals in 2017 blijft India de sterkste groeier in 2018 in absolute volumes koemelk (+ 4,7 mia kg), voor de EU die met een toename van 1,5 mia kg de tweede plaats komt. Opvallend is de sterke groei in Turkije met 1,3 mia kg. In absolute cijfers komt daarna pas de USA met een toename van iets minder dan 1 mia kg. Wat de dalers betreft valt vooral Australië op met een terugval van bijna 800 mio liter of 8%, als gevolg van de grote hitte en droogte. Sedert 2010 is de koemelkproductie op wereldvlak met 16% gestegen. Ook hier zijn de sterkste stijgers India en Turkije, elk met ongeveer 61 %. Daarna komen Pakistan en Uruguay. NZ realiseert een toename van 17% op 8 jaar tijd, de USA 13% en de EU 11%. China, Australië, Oekraïne en Rusland gaan er op achteruit. In de eerste maanden van 2019 wordt bij de grootste exportlanden van zuivel minder melk geproduceerd. De EU realiseert in de eerste 2 maanden een daling van 0,8%. In de USA vertraagt de groei en is er in maart zelfs voor het eerst in 5 jaar een daling van de melkaanvoer. Australië (- 12% eerste 2 maanden ) en Argentinië (-8% eerste 3 maanden) laten een serieuze terugval optekenen. In NZ is de situatie in het eerste kwartaal van 2019 eerder stabiel. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

14 Melkeiwit herstelt in prijs Met de afbouw van de EU-voorraden kon magere melkpoeder in de tweede helft van 2018 aan een herstel van de prijs beginnen. Melkvet kende opnieuw een stijgende beweging in het eerste semester van 2018, maar de piek van 2017 kon niet bereikt worden. Waar de prijs van de meeste zuivelproducten in het eerste semester 2018 konden stijgen, kwamen ze in de tweede jaarhelft onder druk te staan, met uitzondering van magere melkpoeder. De wereldmarktprijs voor boter steeg in het eerste semester 2018 van USD/ton in januari tot in juli om daarna terug te vallen tot USD/ton eind De piek van in oktober 2017 kon niet herhaald worden. Globaal werd op jaarbasis een daling met 6% gerealiseerd. In het 12 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

15 eerste kwartaal van 2019 steeg de prijs opnieuw tot USD/ton, wat toch 9% lager is dan op ht zelfde tijdstip van Volle melkpoeder kende een wisselend prijsverloop gedurende Er werd gestart aan met een piek op in april, om te eindigen op USD/ton. Dit is ongeveer status quo. De prijs kon in het eerste kwartaal 2019 met 10% toenemen tot Onder druk van voorraden kende magere melkpoeder aanvankelijk een vrij stabiel verloop en startte op USD/ton, om in het najaar te stijgen tot Op jaarbasis kon aldus een toename van 31% gerealiseerd worden. Deze stijging kwam tot stilstand in het eerste kwartaal De waarde van de euro versus de US-dollar daalde in 2015 aanzienlijk namelijk van 1,33 (2014) naar 1,11. Dit was een belangrijke troef voor de uitvoer van zuivelproducten. Tot het voorjaar 2017 bleef de euro zwak, maar daarna begon een behoorlijke remonte naar 1,22 in het eerste kwartaal van Over het volledige jaar 2018 kon een waarde van 1,18 genoteerd worden, waarmee de euro zo n 5% duurder noteerde versus de USD dan in Half april 2019 noteerde de euro aan 1,13 USD. Vooruitzichten 2019 Het jaar 2019 is gestart met vrij vaste en licht stijgende prijstendenzen. Het vertragend aanbod van melk was daarbij een steun. Met een zich verder ontwikkelende wereldeconomie, een toenemend inkomen in de groeilanden en een verwestersing van het eetpatroon blijft de wereldvraag naar zuivel gunstig evolueren. De aardolieprijzen nemen weer toe in het eerste kwartaal 2019, na een behoorlijke terugval in het laatste kwartaal Begin mei wordt een prijsniveau van 70 USD per vat genoteerd. Het gevaar voor handelsconflicten kan een domper worden voor de vrij gunstige vooruitzichten. Verder zal de evolutie van de melkproductie in de tweede jaarhelft een grote invloed hebben op de prijsontwikkeling op de internationale zuivelmarkt. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

16 14 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

17 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

18 Wereldhandel groeit, aandeel EU daalt De wereldhandel in melkequivalenten is in 2018 duidelijk toegenomen en zette met een + 2,8% de sterkste groei neer sedert De wereldhandel nam toe voor alle zuivelproducten, waarbij boter en magere melkpoeder de sterkste groei kenden. De EU kon slechts in beperkte mate profiteren van de groeiende wereldmarkt. Alleen voor weipoeder nam het EU-marktaandeel toe. Bij kaas en magere melkpoeder kon het marktaandeel stabiel gehouden worden, terwijl boter, volle melkpoeder en condens fors marktaandeel moesten inleveren. De wereldhandel in kaas steeg met 1% in 2018, beduidend trager dan in 2017 (+3%). De EU kon haar aandeel, dat in 2016 fors toegenomen was, ook in 2018 behouden. De EU is met grote voorsprong de belangrijkste exporteur van kaas. De USA, met minder dan de helft van het door de EU uitgevoerde volume, kan na de sterke groei van 2017 (+19%) het volume vasthouden (+ 2%, ton ) en klimt daarmee naar de tweede plaats, voor NZ. NZ kent een daling van 5% ( ton). Het belangrijkste invoerland voor kaas blijft Japan, dat in 2018 een toename van de invoer met 5% realiseert. Sedert 2014 is de invoer van kaas in Japan met 23% of ton gestegen tot ton. Daarna volgen de USA ( t) en Zuid-Korea. Mexico kent een daling van 3% en komt met ton op de vierde plaats. De wereldhandel in boter en butteroil daalde in 2017, bij gebrek aan grondstof, aanzienlijk. In 2018 wordt een deel van de daling tenietgedaan. De EU kent opnieuw een daling en ziet haar marktaandeel dalen. De belangrijkste uitvoerder van boter, NZ, ziet zijn volume met 2% stijgen tot tot ton. De EU blijft op tweede plaats. Daarna komen de USA en Oekraïne met veel lagere volumes. De USA groeit sterk (+23%), na een toename met 16% in 2017 en komt uit op ton. Binnen de EU stond ons land op de 5 e plaats inzake uitvoerders van boter naar derde landen na respectievelijk FR, IRL, NL en DK. In 2018 wipt DE over BE en valt ons land uit de top-5. China zet de opmars van de invoer van boter door: na met 22% in 2017 volgt in 2018 een toename met 32%. Vooral NZ profiteert van deze forste stijgingen, de EU ziet zijn uitvoer van boter naar China dalen. Volle melkpoeder kent in 2018 een stijging met 1%. Nieuw-Zeeland (+3% ), goed voor een uitvoer van 1,4 mio ton, blijft onbedreigd leider. De EU kent een afname met 15% en ziet haar marktaandeel dalen tot 14%. Uruguay, Argentinië en Australië vervolledigen de top-5 van de uitvoerders. De USA, met nagenoeg een verdubbeling van het uitgevoerde volume, komen op de 6 e plaats. Ons land wipt over IRL naar de vierde plaats binnen de EU m.b.t. uitvoer naar derde landen. De uitvoer van volle melkpoeder naar derde landen vanuit ons land daalde met 30%, dit na een toename met 47% in België heeft een aandeel op de wereldmarkt van 1,6%. China kent een stijging van de invoer met 11% en is met ton veruit de belangrijkste invoerder. Algerije behoudt verstevigt met een invoertoename zijn tweede plaats. met een invoer van ton (-5%). Daarna komen de Verenigde Arabische Emiraten, Sri Lanka en Bangladesh. Brazilië dat in 2017 met 42% daalde, ziet een verdere afname van de invoer (-7%) en valt uit de top-5. De wereldhandel in magere melkpoeder stijgt in 2018 met 6 %. De EU (+5% na + 36% in 2017 ) is met ton duidelijk leider voor de USA ( t), die met 18% een sterke toename realiseert. NZ kent voor het tweede jaar op rij een daling, in 2018 met 9 % en komt op ton. Australië en Canada, beiden met verlies, vervolledigen de top-5. Ons land behoudt met een toename van 4% de derde plaats op de ranking van Europese exporteurs. Ons land heeft een aandeel van 6,8 % op de wereldmarkt. 16 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

19 Qua invoer blijft Mexico met toename van 6% en ton de eerste plaats, voor China (+13%, t). Algerije, de Filipijnen en Indonesië vervolledigen de top-5. De wereldhandel, uitgedrukt in melkequivalenten, kent een stijgende trend. Zo steeg de wereldhandel van 55,1 mia liter melkequivalent in 2010 naar 73,2 mia liter in Dit is een jaarlijkse gemiddelde toename van 4,8 %. In 2017 werd een groei van 2,3% genoteerd, terwijl de groei in 2018 versnelde tot 2,8%. In 2018 werd 77 mia liter melkequivalenten verhandeld op de wereldmarkt. Dit is bijna 9% van de wereldmelkproductie. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

20 Bron : Bulletin IDF Chinese vraag naar zuivel blijft groeien China was in 2018 opnieuw de belangrijkste afnemer van zuivelproducten op wereldvlak. China is goed voor ongeveer één vijfde van de wereldhandel in zuivel, uitgedrukt in melkequivalenten. De Chinese vraag naar zuivel blijft groeien en kan momenteel onvoldoende ingevuld worden door de ontwikkeling van de eigen melkproductie. In de onderstaande grafiek wordt de ontwikkeling weergegeven van de invoer van een aantal zuivelproducten. Consumptiemelk en babyvoeding zijn niet in de grafiek opgenomen. Net zoals in 2017 kennen alle basiszuivelproducten een toename inzake invoer in China in De totale invoer overschrijdt voor het eerst de recordvolumes die in 2014 gerealiseerd werden. In 2015 was er een daling van de invoer van volle melkpoeder met ton en van magere melkpoeder met ton. Voor magere melkpoeder is het volume hersteld in Voor volle melkpoeder is slechts de helft van het verlies goedgemaakt, maar de toename bij de andere zuivelproducten compenseert het verlies. China stelt heel veel in het werk om de eigen melkproductie op een hoger niveau te brengen qua kwaliteit en qua milieu-effecten. Daarnaast wordt fors ingezet op een uitbreiding van de productie. Evenwel moet in 2018 vastgesteld worden, op basis van voorlopige cijfers, dat zowel de melkproductie als melkleveringen voor het derde opeenvolgende jaar gedaald zijn. Het ziet er naar uit dat de vraag naar hoogwaardige zuivelproducten, o.m. vanuit de EU, nog verder zal stijgen. 18 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

21 Bron : ZMB BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

22 2.2. EUROPESE UNIE Droogte remt groei melkaanvoer af Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1.000 ton) % 18/17 België ,1 Denemarken ,5 Duitsland ,7 Griekenland ,0 Spanje ,4 Frankrijk ,2 Ierland ,3 Italië ,9 Luxemburg ,6 Nederland ,9 Oostenrijk ,5 Portugal ,7 Finland ,5 Zweden ,0 Verenigd Koninkrijk ,3 10 nieuwe lidstaten van de uitbreiding van 2004 Tsjechië ,8 Estland ,9 Cyprus ,6 Letland ,9 Litouwen ,6 Hongarije ,4 Malta ,4 Polen ,5 Slovenië ,4 Slovakije ,0 3 nieuwe lidstaten van de uitbreiding van 2007 Bulgarije ,4 Roemenië ,9 Kroatië ,0 EU ,9 EU ,8 EU ,7 Nieuwe lidstaten ,4 Bron: ZMB 20 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

23 Na een behoorlijke stijging in 2017 namen de melkleveringen in de EU in 2018 minder sterk toe (+0,9%). In de eerste maanden van 2018 was het peil duidelijk hoger dan in 2017, toen in een aantal lidstaten het effect van de vrijwillige productiebeperking nog voelbaar was. In de zomer vielen de leveringen terug op het niveau van 2017, vanaf september doken ze lichtjes onder dat niveau. De droge zomer verklaart deze terugval. Uiteindelijk werd er ongeveer 1,3 mia liter melk meer geleverd, waarvan 0,9 mia afkomstig is uit de EU-15. De grootste procentuele stijgers zijn Bulgarije, Roemenië, Cyprus, Luxemburg, IRL en ons land. In absolute cijfers zorgden D (+554 mio l), IRL (+323 ), Polen (+288), BE (+165) en DK (+137) voor drie vierden van de bruto toename in melkleveringen. Opvallend was de daling met 2,9% of ruim 400 mio liter in NL. Het beleid om de productie van fosfaat te reduceren resulteerde in een daling van het aantal melkkoeien van bijna 7%. Net zoals in de voorbije jaren groeiden de melkleveringen in de lidstaten van Centraal- en Oost- Europa (EU-10 : + 1,4%) sneller dan in de oude lidstaten van de EU-15 (+0.7%). Slechts 10 van de 28 lidstaten kenden een daling van de melkleveringen. Op NL na waren die dalingen klein. De melkaanvoer in de eerste twee maanden 2019 in de EU -28 is 0,7 % lager dan in Verwacht wordt dat leveringen in de komende maanden wat toenemen en in de tweede helft van 2019 boven het niveau van vorig jaar uitkomen. Zo zouden de melkleveringen op jaarbasis licht stijgend zijn. Verschuivingen melkleveringen Op het kaartje hierna wordt de evolutie van de melkleveringen binnen de EU in de periode weergegeven. Met het wegvallen van de quota zijn de verschillen in ontwikkelingen nog wat groter geworden. Over de betrokken periode is er in de EU-28 een toename met 17 %. Dit gemiddelde verbergt evenwel grote individuele verschillen. Bij de koplopers met meer dan 40% toename vinden we IRL, LUX, Cyprus en Letland. Een tweede categorie kent meer dan 30% groei, nl. BE, NL,Polen en Estland. Met 39% toename zit ons land duidelijk bij de sterkste groeiers, groeit even sterk als Polen en scoort beter dan NL. Duitsland kent een groei die overeenstemt met het EU-gemiddelde. Een aantal landen vertonen een toename die lager is dan het gemiddelde, zoals FR, UK en Italië. Relatief weinig lidstaten gaan erop achteruit. Het betreft vooral Midden en Oost-Europese landen zoals Bulgarije, Slovakije en Hongarije. Van de EU-15 gingen Griekenland, Zweden en Portugal erop achteruit. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

24 Melkleveringen in EU : 2018 t.o.v (in %) 22 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

25 Aantal melkkoeien in de EU, december-telling ( koeien) (1) 2018 (2) % 18/83 % 18/17 België ,2 1,9 Bulgarije ,1 Tsjechië ,6 Denemarken ,2-0,9 Duitsland ,6-2,3 Estland ,2 Griekenland ,7 5,2 Spanje ,1-0,7 Frankrijk ,0-1,3 Ierland ,9 1,9 Italië ,0-5,0 Kroatië ,2 Cyprus ,3 Letland ,0 Litouwen ,2 Luxemburg ,2 1,9 Hongarije ,0 Malta ,0 Nederland ,6-6,8 Oostenrijk ,4-1,8 Polen ,8 Portugal ,8-1,7 Roemenië ,5 Slovenië ,4 Slovakije ,5 Finland ,9-6,3 Zweden ,7-3,1 Verenigd Koningrijk ,1-0,5 EU ,6 EU ,6 EU ,9-2,1 Nieuwe lidstaten ,5 (1) Voorlopig Bron: ZMP, Europese Commissie vanaf 1997 Het aantal melkkoeien in de EU-28 daalde met 1,6% in Deze daling is groter dan die in 2017 en In De EU-28 zijn er slechts 6 lidstaten waar het aantal melkkoeien toeneemt. Het betreft o.m. IRL, P en ons land. In de EU-10 is er een kleine toename. In 5 lidstaten, waaronder NL en Finland, bedraagt de daling meer dan 6%. Ten opzichte van 1983 zijn er in de EU-15, 45 % of 14,7 miljoen melkkoeien minder. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

26 Schaalvergroting melkveehouderij gaat door Productie van het gemiddeld melkveebedrijf in de EU-lidstaten Aantal melkveebedrijven (1.000) Gemiddelde productie (ton) evolutie evolutie België 7,4 7,2-3,1% ,9% Denemarken 3,3 3,1-6,1% ,7% Duitsland 69,2 65,8-4,9% ,9% Spanje 15,4 14,9-3,2% ,9% Frankrijk 58,4 57,0-2,4% ,2% Ierland 17,5 17,0-2,9% ,3% Italië 29,8 28,6-4,0% ,9% Luxemburg 0,7 0,7 0,0% ,9% Nederland 17,6 17,5-0,6% ,4% Oostenrijk 28,5 27,6-3,2% ,2% Finland 7,6 7,0-7,9% ,8% Zweden 4,0 3,7-7,5% ,4% Verenigd koninkrijk 13,2 13,0-1,5% ,0% Tsjechië 2,0 2,0 0,0% ,5% Estland 2,2 2,0-9,1% ,0% Cyprus 0,2 0,2 0,0% ,1% Letland 17,3 15,4-11,0% ,9% Litouwen 47,1 41,4-12,1% ,8% Hongarije 0,4 0,4 0,0% ,6% Polen 125,6 121,8-3,0% ,8% Slovakije 0,6 0,6 0,0% ,8% Kroatië 8,4 7,0-16,7% ,9% Overige lidstaten 654,7 620,0-5,3% ,7% EU , ,9-5,1% ,4% Bron: IDF, ZMB Het aantal bedrijven met melkproductie in de EU is in 2017 met ruim 5% gedaald. Deze evolutie wordt sterk vertekend door de sterke ontwikkelingen in Oost- en Centraal-Europa. Nagenoeg in alle lidstaten daalt het aantal melkveehouders. Ons land kent een afname die beduidend lager is dan het EU-gemiddelde, terwijl de stijging van de gemiddelde bedrijfsomvang groter is. Binnen de EU-15 komen de Belgische melkveebedrijven qua omvang op de 6 e plaats. 24 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

27 Groei bij kaas en boter De toename van de melkaanvoer met 1,3 mia liter ging naar een lichte toename van de productie van boter en kaas. Ook de gefermenteerde zuivelproducten kenden een lichte toename qua productie. Alle andere zuivelproducten gingen er op achteruit. Consumptiemelk moet met 2,7% behoorlijk inleveren ten opzichte van Niet alleen de uitvoer maar ook het verbruik op de interne markt loopt achteruit. De daling is groter dan in Het intern verbruik van kaas groeide in 2016 en in 2015 met meer dan ton per jaar of ruim 2 %. In 2017 zwakte de groei van het intern verbruik af naar ton of 0,6%. In 2018 groeit het verbruik nog trager, nl. met ton of slechts 0,3%. Een groei van meer dan 2% is bij het kaasverbruik moeilijk vol te houden. In de jaren 2013 en 2014 steeg het verbruik met 1%, in 2011 en 2012 bedroeg de toename slechts 0,6 %. Het verbruik per hoofd in de EU-28 blijft neemt lichtjes toe, nl. van 19,3 kg in 2017 naar 19,4 in De uitvoer van kaas naar derde landen stijgt slechts miniem, nl. met minder dan 1% naar ton. In 2016 was er een spectaculaire groei met 11%. Het verlies door het Russisch embargo was reeds in 2016 weggewerkt. Het uitvoeroverschot voor kaas stijgt fors van ton in 2015 naar ton in In 2018 komt daar amper ton bij. Kaas neemt in 2018 ongeveer 40% van het uitvoersaldo van melk van de EU voor zijn rekening. De EU voert in 2018 netto ongeveer 19,3 mia liter melkequivalenten uit. De productie van kaas nam in 2018 nauwelijks toe, nl. met 0,4% of ton. Voor 2019 zou de groei bij verbruik en productie wat groter worden en toenemen tot 1%. De vraag rijst of alle nieuwe capaciteit wel volledig benut zal worden. De laatste jaren zit de productie van boter terug in de lift. In 2017 was er omwille van tekort aan melkvet een stabilisatie. In 2018 is er een kleine toename. Het intern verbruik stijgt voor het achtste opeenvolgende jaar, in 2018 met 1,2%. Op 5 jaar tijd is het boterverbruik in de EU met ruim ton gestegen, of met zo n 9%. Het zal hier grotendeels aanwending als ingrediënt in andere producten betreffen. Door gebrek aan grondstof moest de uitvoer in 2017 een forse stap terugzetten, nl. 17%. Ook in 2018 daalt de uitvoer verder. In de EU wordt weinig boter ingevoerd, wel zien we een toename met 33% tot ton. Voor 2019 wordt een stabiele boterproductie verwacht. Ook het verbruik per hoofd, 4,1 kg in 2018, zou stabiel blijven. De productie van magere melkpoeder daalt verder met 1,5%. Na de spectaculaire stijging in 2017 (+36%) neemt de uitvoer verder toe met ruim 5% tot een nieuw record van ton. De interventievoorraad magere melkpoeder kon in de loop van 2018 in belangrijke mate afgebouwd worden. Begin 2019 werd de afbouw vervolledigd. In de loop van 2019 moet dit poeder ook een daadwerkelijk verbruik kennen. Het intern verbruik voor menselijke voeding stijgt al jaren en ook in 2018 wordt een groei van 4% gerealiseerd. Opvallend is ook dat het gebruik in kalvervoeder terug toeneemt. Voor 2019 wordt een daling van de productie met 5% verwacht. Als gevolg van een verdere groei in export en in intern verbruik zou er een verdere afbouw van de private voorraden plaatsvinden. Bij volle melkpoeder daalt de productie met 5% en valt daarmee terug op het niveau van De uitvoer daalt behoorlijk en bereikt daarmee een historisch dieptepunt. Het intern verbruik kent een minieme daling. Voor 2019 zou de productie lichtjes dalen terwijl de uitvoer in zekere mate herstelt. Met een forse toename in 2016 en een stabilisatie in 2017 blijven het intern verbruik en de productie van yoghurt en gefermenteerde melkproducten stabiel in De uitvoer neemt verder toe en realiseert een toename van 18% op 3 jaar tijd. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

28 Productie en aanwending van zuivelproducten in de EU-15 en EU-28 (1.000 ton) 2005 EU EU EU EU EU-28 (1) 2018 EU-28 (2) %18/17 EU-28 BOTER Productie (a) ,4 Invoer ,3 Uitvoer ,6 Voorraad wijziging ,7 Aanwending ,2 KAAS Productie ,4 Invoer ,7 Uitvoer ,7 Extra - smeltkaas ,0 Verbruik ,3 CONDENS Productie ,7 Invoer ,0 Uitvoer ,8 Aanwending ,5 NIET-MAGERE MELKPOEDER Productie ,1 Invoer ,0 Uitvoer ,0 Voorraadverandering Aanwending ,0 MAGERE MELKPOEDER Productie ,5 Invoer ,0 Uitvoer ,4 Voorraadverandering ,6 Aanwending ,7 - menselijke voeding ,0 - kalvervoeder ,4 CONSUMPTIEMELK Productie (b) ,7 Invoer ,0 Uitvoer ,3 Verbruik ,7 GEFERMENTEERDE PRODUCTEN Productie (b) ,2 Invoer ,0 Uitvoer ,2 Verbruik ,1 (1) Voorlopig/Raming (2) Schatting (a) Inclusief butteroil, omgerekend naar boter (b) Inclusief karnemelk : niet beschikbaar Bron: AMI/ZMB 26 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

29 EU uitvoer naar derde landen globaal stabiel Na een forse stijging van de uitvoer van zuivelproducten uit de EU in 2017 werd in 2018 een stagnatie genoteerd. Uitgedrukt in melkequivalenten zou de uitvoer zelfs met 1% gedaald zijn. De EU-zuivelproducten waren vooral in het tweede en derde kwartaal minder competitief op de wereldmarkt. Magere melkpoeder kent wel een toename en realiseert met ton een nieuw uitvoerrecord. Dat geldt ook voor kaas waar de uitvoer doorgroeit naar ton. Voor magere melkpoeder was er een duidelijke stijging van de vraag vanuit Algerije, China, Egypte, Maleisië en Singapore. Ook weipoeder kan voor 2018 positieve uitvoercijfers voorleggen, mede wegens sterke vraag vanuit Azië. De andere zuivelproducten, boter, condens en volle melkpoeder, gingen er in hun uitvoer op achteruit In de eerst twee maanden van 2019 kende de uitvoer een gunstige ontwikkeling. De uitvoer van magere melkpoeder steeg met 37%, kaas kende een groei van 7%. Ook condens en melk en room gingen er op vooruit. Boter, volle melkpoeder en weipoeder gingen er iets op achteruit. De onzekerheid over de Brexit en de potentiële handelsconflicten geïnitieerd van uit de USA wegen als een zware donderwolk boven de vooruitzichten voor de uitvoer van zuivelproducten in BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

30 Zelfvoorzieningsgraad daalt verder naar 112 %. In 2014 is de zelfvoorzieningsgraad van de EU, als gevolg van de sterk toegenomen melkaanvoer, aanzienlijk gestegen namelijk tot 115%. Sedertdien is er een geleidelijke daling namelijk tot 112% in Het interne verbruik is opnieuw sneller gestegen (+2,1 mia kg) dan de melkleveringen (+1,3 mia kg). Na de forse stijging in 2017 blijft de uitvoer nagenoeg stabiel, idem voor de invoer. De voorraden dalen met ruim 2 mia kg. De uitvoer blijft in 2018 iets boven de kaap van 20 miljard kg melkequivalent. Kijken we terug op periode De melkaanvoer nam toe met 21,7 mia kg. Het intern verbruik in de EU nam het leeuwenaandeel van deze groei op, namelijk 16 mia kg terwijl de uitvoer 5,3 mia kg voor zijn rekening nam. Het intern verbruik blijft een krachtige witte motor voor de ontwikkeling van de melkproductie in de EU. Op 8 jaar tijd is de zelfvoorzieningsgraad toegenomen van 109 naar 112 %. Melkbalans EU in miljoen ton 2007 EU EU EU EU EU EU-28 (2) Melkleveringen 133,1 135,7 152,1 153,0 156,1 157,4 Invoer (1) 3,0 1,4 0,9 1,0 0,9 0,9 Uitvoer (1) 13,3 14,9 18,6 17,7 20,3 20,2 Voorraadwijziging (1) +0,7-2,0 +1,4 +1,6-1,4-2,1 Verbruik (1) 122,1 124,2 133,0 134,7 138,1 140,2 Verbruik per hoofd 246,5 248,9 261,6 264,0 270,0 273,6 Zelfvoorzieningsgraad (%) 109,2 109,3 114,0 114,0 113,0 112,0 (1) In melkequivalenten (2) Voorlopig / prognose Bron : AMI Voorraad magere melkpoeder volledig afgebouwd begin 2019 Nadat de interventievoorraden van magere melkpoeder en boter in 2007 volledig afgebouwd waren, ontstonden eind 2009 nieuwe stocks. In 2012 waren de openbare voorraden terug leeg. Sedert juli 2015 werd opnieuw magere melkpoeder aangeboden ter interventie. Vooral in het jaar 2016 werd heel wat poeder in interventie genomen. Aan het eind van 2016 bedroeg de openbare voorraad aan magere melkpoeder ton. Dit liep in 2017 verder op tot ton. Sedert eind 2016 probeert de EU-Commissie de voorraad geleidelijk af te bouwen, evenwel tot in april 2018 zonder veel succes. Daarna kwam de verkoop, aan steeds hogere prijzen, wel op gang. In 2018 kon de voorraad uiteindelijk afgebouwd worden tot ton. In januari 2019 kon zo goed als de hele voorraad verkocht worden. 28 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

31 Overzicht van de publieke voorraad magere melkpoeder (1.000 ton) Stocks per 1 januari 180,0 62,8 259,7 194,8 351,0 378,1 Opgekocht 0,0 5,3 0,0 335,6 29,2 0,0 Verkocht 180,0 60,4 64,9 13,7 2,2 202,2 Stocks op 31 december 0,0 7,6 194,8 351,0 378,1 175,8 Bron: Europese Commissie - Milk Market Observatory De openbare voorraad boter is in 2007 volledig afgebouwd. Sedert de hervorming geldt de nieuwe opkoopregeling. Vanaf 1 maart kan aangekocht worden aan 90 % van de interventieprijs met een limiet van ton en met een opkoopperiode beperkt van 1 maart tot 31 augustus. Eens het plafond bereikt is kan de Commissie overgaan tot aankoop via tendering. In 2018 werd geen boter ingeleverd in interventie. Overzicht van de publieke voorraad boter (1.000 ton) Stocks per 1 januari 53,0 160,4 76,4 0,0 0,0 0,0 Opgekocht 44,0 36,4 0,0 0,0 0,0 0,0 Verkocht 33,4 75,6 74,8 0,0 0,0 0,0 Stocks op 31 december 63,6 121,2 1,5 0,0 0,0 0,0 Bron: Europese Commissie - Milk Market Observatory In 2017 heeft de EU-Commissie gezien de schaarste op de botermarkt beslist om de mogelijkheid voor steun voor private opslag niet te activeren. Ook in 2018 en in 2019 wordt er geen steun voorzien voor private opslag. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

32 Private opslag van boter (1.000 ton) EU België Bron: Europese Commissie Private opslag van magere melkpoeder (1.000 ton) EU België Bron: Europese Commissie 30 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

33 Interventieaankopen door de EU (1.000 ton) Boter Magere melkpoeder ,0 247, ,0 602, ,0 54, ,0 0, ,0 0, ,0 337, ,0 199, ,0 0, ,0 11, ,0 59, ,1 0, ,6 126, ,9 33, ,0 101, ,4 95, ,0 0, ,7 0, ,5 150, ,3 110, ,4 20, ,4 5, ,5 0, ,4 0, ,0 0, ,9 273, ,0 0, ,0 0, ,0 0, ,0 0, ,0 0, ,0 29, ,0 335, ,0 29, ,0 0,0 Bron: Europese Commissie BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

34 Boter E.U.-Interventievoorraad (31 dec.) x1.000 ton BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

35 Zuiveluitgaven Aandeel zuivel in EU-landbouwuitgaven (miljoen Ecu/Euro) Uitgaven zuivel Uitgaven landbouw Aandeel zuivel (%) , , , , , , , , , , , , , , , , (1) , (1) , (1) , (2) , (2) , (2) , (2) , (2) , (2) , (2) , , , (3) , (3) , (3) , (*) ,0 (1) Voor EU-25 (2) Voor EU-27 (3) incl. enveloppe crisismaatregelen van 430 mio euro, ook bestemd voor andere sectoren (*) Voorlopig Bron: Europese Commissie BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

36 2.3. BELGIË Meer melkkoeien, minder zoogkoeien Ten opzichte van het voorgaande jaar zien we voor 2018 nationaal gesproken opnieuw een stijging in het aantal melkkoeien, nl. met 1,9%. Ook ten opzichte van 2016 vond er een kleine stijging plaats. In Wallonië zien we voor het eerst in jaren een stijging in het aantal melkkoeien. Het aantal zoogkoeien daalt wel verder, namelijk met 1,6%. Vooral in Vlaanderen daalt het aantal zoogkoeien, terwijl dit aantal in Wallonië stabiel blijft. 34 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

37 Daling van het aantal melkleveraars is constant Net zoals in andere subsectoren van de landbouw daalt het aantal melkleveraars. In 2018 zijn er 3% minder melkleveraars dan in Vorig jaar daalde het aantal melkleveraars eveneens met 3%. Tussen 2015 en 2016 was de daling echter 6%. Dit was te wijten aan de lage melkprijs in 2015 en Aantal melkleveraars per landsgedeelte Vlaanderen Wallonië België December December December Verschil (%) -3,4-2,5-3,0 April April April Verschil (%) -3,2-1,7-2,6 Bron: MCC-Vlaanderen, Comité du Lait Op basis van de maandelijkse statistieken van de Interprofessionele Organismen met betrekking tot de melkkwaliteit, waren er eind 2018 nog 6995 leveraars actief, waarvan 60% Vlaamse en 40% Waalse. Deze verhouding blijft al jarenlang constant. In 2015 en 2016 verschenen er regionale verschillen, met een sterkere daling in Wallonië dan in Vlaanderen. In 2017 was dit omgekeerd, net zoals in In 2018 daalde het aantal melkveebedrijven in Vlaanderen (3,4%) en Wallonië (2,5%). BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

38 36 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

39 Opnieuw stijging van de melkleveringen De melkleveringen in 2018 stegen met 3,9%. Dit is een sterkere groei dan vorig jaar, maar blijft lager dan het historisch record van 5% in De groei ten opzichte van 2017 situeerde zich vooral in de eerste helft van Vanaf de zomer daalde de volumestijging. De daling in de tweede helft van 2018 was deels te wijten aan de krimpende marktsituatie voor boter (hoewel de markt eerder stabiel was voor melkpoeder en kaas), maar zeker ook aan de gevolgen van droogte en hitte-stress. De afgelopen tien jaar zijn de melkleveringen in ons land met maar liefst 28% gestegen. Wanneer we de leveringen op regionaal niveau bekijken zien we verschil tussen Vlaanderen en Wallonië. Onderstaande tabel geeft aan hoeveel melk er op jaarbasis wordt geleverd door melkleveraars in Vlaanderen en in Wallonië. Deze melk kan geleverd zijn aan zowel Vlaamse als Waalse kopers. In vergelijking met 2017 werd er voor 2018 in Vlaanderen een stijging opgetekend in de leveringen van 4,4%, terwijl men in Wallonië ziet dat de melkleveringen stegen met 2,7%. Sedert 2014 bedraagt de toename in Vlaanderen 24%, terwijl Wallonië een daling met 4% kent. De regionale melkleveringen evolueerden als volgt: Vlaanderen (1.000 l) % (1.000 l) % , , , , , , , ,7 Bron: MCC-Vlaanderen, Comité du Lait Wallonië BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

40 Gemiddelde melklevering stijgt verder met ruim 7% In 2018 is het gemiddelde geleverde volume per melkveebedrijf gestegen met 7,2%, nl. tot liter. De afgelopen tien jaar zijn de gemiddelde leveringen in ons land gestegen met 82%. Deze evolutie is het resultaat van een toename van de melkleveringen met 28% en een daling van het aantal melkleveraars met 30%. 38 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

41 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

42 Het gemiddeld vetgehalte van de leveringen van 2018 is stabiel gebleven ten opzichte van 2017 en bedraagt 42,13 gram. Het eiwitgehalte daalde met 0,30 g naar 35,23 g/liter. Het eiwitgehalte was vorig jaar sterk gestegen. Mits de daling, blijven we in 2018 toch nog boven het gehalte van op 10 leveraars levert meer dan liter Op basis van de verdeling van de melkleveringen per melkleveraar, kan een beeld worden geschetst van de grote structurele bedrijfsverschillen in de Belgische melkveesector. In 2018 leverde 8,6% van alle leveraars minder dan liter. Daar tegenover staat een stijgend aantal melkveebedrijven, namelijk ruim 40%, dat meer dan liter levert. Deze bedrijven zijn goed voor 72% van de totale Belgische melkleveringen. In de zuivelcampagne vertegenwoordigden deze bedrijven 25,7% van de bedrijven en 50,8% van het nationale quotum. De categorie van de bedrijven 40 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

43 met meer dan liter vertegenwoordigt 12,2% van de Belgische melkveehouders. Deze melkleveraars zijn goed voor 38,1% van de nationale leveringen. De kaap van liter is de scharnierwaarde waaronder de evolutie van het aantal bedrijven daalt, terwijl boven deze waarde het aantal bedrijven stijgt. Deze scharnierwaarde bedroeg nog liter in de zuivelcampagne van , en liter in De veehouderijen met de grootste gemiddelde melkleveringen bevinden zich in Vlaanderen. Hier bedraagt het gemiddelde ruim liter op jaarbasis. In Vlaanderen liggen de gemiddelde individuele melkleveringen bijna 50% hoger dan in Wallonië. De gemiddelde leveringen per bedrijf blijven ook in 2018 stijgen in de twee regio s. De sterkste stijging wordt geregistreerd in Vlaanderen: 8,0%. In Wallonië zien we een stijging van 5,3%. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

44 Biologische productie stijgt verder Sinds vorig jaar engageert BCZ zich tot het publiceren van gegevens met betrekking tot de biologische melkveehouderij. Voor 2018 zien we niet langer een stijging van het aandeel biologische melkkoeien t.o.v. de totale populatie aan melkkoeien in België. Dit percentage ligt in 2018 op 4,1% terwijl het vorig jaar nog op 3,9% lag. Ook steeg het volume geleverde biomelk tot bijna 2% van de leveringen. De leveringen van biomelk tussen 2018 en 2017 stegen met 24,4%. In Vlaanderen zagen we een verdubbeling in het aantal biokoeien opgetekend voor de periode De incentive voor deze omschakeling was het grote prijsverschil tussen bio- en gangbare melk. Dit prijsverschil verminderde in 2017 waardoor de interesse in het omschakelen naar biologisch terug daalde. Evolutie van het aantal bio-melkkoeien % 18/17 BELGIE Bio- melkkoeien ,1 Tot. melkkoeien ,9 % 2,6 2,6 2,5 3,1 3,9 4,1 VLAANDEREN Bio- melkkoeien ,6 WALLONIE Bio- melkkoeien ,1 Bron: FOD Economie/Statbel, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap & Biowallonie De leveringen van koemelk met biolabel evolueerden als volgt: (1.000 l) % 18/17 Bioleveringen ,3 Tot. leveringen ,9 % 1,45 1,58 1,97 24,4 Bron: BCZ-leden, Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap Gemiddelde melkprijs in 2018 van 34,27 per 100l Volgens de jaarlijkse enquête over de melkprijs die gehouden werd bij de bedrijven die aangesloten zijn bij het Algemeen Verbond der Coöperatieve Zuivelfabrieken (AVCZ) bedroeg de in 2015 reëel uitbetaalde prijs voor melk 28,80 euro per 100 liter. Het AVCZ werd echter opgeheven waardoor deze prijzen niet meer verder beschikbaar zijn. Ter vervanging wordt er vanaf 2016 een BCZ-jaarprijs berekend voor de conventionele (i.e. niet-bio) melk. In deze berekeningen zijn inbegrepen: de melkerijpremies op maand- en op jaarbasis, de nabetalingen en de jaarlijkse kosten. De BTW is niet inbegrepen. Voor 2018 bedroeg de BCZ-jaarprijs 34,27 euro per 100 liter. Deze prijs stemt overeen met een daling van 7% t.o.v. de prijzen in Ten opzichte van 2017 stijgt de hoeveelheid vet, maar daalt de hoeveelheid eiwit per liter sterker. 42 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

45 Maandelijkse reële prijs: exclusief bijkomende betalingen op jaarbasis Bron: BCZ BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

46 Jaarlijkse reële prijs: exclusief BTW Bron: AVCZ, BCZ vanaf De kwaliteitsresultaten blijven hoog De kwaliteitsresultaten in 2018 liggen voor het celgetal wat lager dan in Voor het kiemgetal zien we hetzelfde, maar minder uitgesproken. Wat betreft de remstoffen is het percentage aan melkleveraars zonder strafpunten wel stabiel gebleven. 44 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

47 Zo goed als alle melkveebedrijven zijn IKM-gecertificeerd In 2018 is het aantal Belgische gecertificeerde IKM-producenten verder gestegen, voornamelijk dankzij een verdere verhoging van het percentage Waalse melkveehouders met IKM-certificaat. In 2018 bezaten 99,1% van de Waalse en 99,9% van de Vlaamse melkveehouders een IKM-certificaat. Sinds 2009 heeft het percentage aan IKM-gecertificeerde bedrijven in Wallonië een significante stijging gekend: van 67,6% naar 99,1%. De toename is vooral te verklaren door de kwaliteitspolitiek van de zuivelbedrijven die hun leveranciers aanmoedigen om toe te treden tot IKM Zuivelindustrie verwerkte 4% meer melk De melkverwerking door de zuivelindustrie in België is de laatste jaren fors gestegen en in 2018 ging het om miljoen liter melk. De stijging van zo n 200 miljoen verwerkte liters is toe te wijzen aan de sterke daling in uitvoer in bulk en de stijging van de melkleveringen. De daling in invoer in bulk komt in het resultaat niet sterk tot uiting. Sedert 2006 is de melkaanvoer met 35,4% of miljoen liter gestegen. In dezelfde periode bedroeg de stijging van het volume ingevoerde melk 549 miljoen liter. De volumes verwerkte melk in ons land zijn in die periode dus gestegen met ruim 1,8 miljard liter. Dit is een stijging van 59%. De forse toename van de melkverwerking laat de zuivelindustrie toe om een performant verwerkingsapparaat van voldoende schaalgrootte operationeel te stellen en te houden. Dit komt de werkgelegenheid, de uitvoer en de handelsbalans ten goede. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

48 Productie van gefermenteerde melk stijgt sterk De gegevens omtrent de zuivelproductie worden verzameld door het NIS op basis van een maandelijkse enquête bij de zuivelbedrijven. In 2013 werd deze enquête grondig herzien waardoor de cijfers vanaf 2013 niet perfect te vergelijken zijn met de cijfers van de voorgaande jaren. We stellen vast dat de stijging van de volumes verwerkte melk in het algemeen ook een stijging van de zuivelproductie met zich meebrengt. Vooral de productie van gefermenteerde melk, magere melk, magere melkpoeder, Gouda, chocolademelk en melkerijboter stijgt in 2018 ten opzichte van het vorige jaar. Let wel, in 2017 lag de productie van chocolademelk vrij laag. In 2018 zien we een dalende productie van verse kaas, Cheddar, yoghurt en karnemelk. Hier is het belangrijk te melden dat de productie van karnemelk, yoghurt en Cheddar in 2017 opmerkelijk hoog was. Heropleving van de productie van chocolademelk Alle categorieën samen, stijgt de productie van consumptiemelk in 2018 met 0,6%. Binnen de categorie zien we deze stijging voornamelijk bij de productie van magere melk, chocolademelk en volle melk. Karnemelk en volle AA-melk en halfvolle melk zien hun productie daarentegen dalen. De aandelen van de verschillende subcategorieën van consumptiemelk wijzigen licht, ten voordele van chocolademelk en magere melk, dit opnieuw ten nadele van halfvolle melk. 46 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

49 Opnieuw een sterke productiestijging voor gefermenteerde melk De productie van verse zuivelproducten stijgt met ruim 10%, maar er zijn duidelijke verschillen naargelang de subcategorieën. Enkel de productie van yoghurt daalt, maar dat met maar liefst 11%. Vooral de productie van gefermenteerde melk (22%) en desserten (8%) stijgt. Dit is een verderzetting van de trend van vorig jaar. Productie van melkerijboter blijft toenemen De melkerijboter vertoont een stijgend productievolume: een stijging van meer dan 9%, ofwel ruim ton meer dan in In 2015 tot 2017 werd ook reeds een sterke stijging opgetekend. De hogere boterprijzen zijn hier niet vreemd aan. Zeker in eind 2017 en begin 2018 was dit het geval. Magere melkpoederproductie stijgt verder De volumes van melkpoeder, alle categorieën samen, stijgen met 7%. In 2017 zagen we voor het eerst sinds lange tijd een stijging van de productie van volle melkpoeder en een daling van de productie van magere melkpoeder. In 2018 keert de situatie zich echter terug naar de gewone evolutie. De uitbreiding van het gamma aan melkpoeders houdt stand en een deel van de betrokken volumes is bestemd voor de productie van hoogwaardige ingrediënten voor babyvoeding en de levensmiddelenindustrie. Kaasproductie daalt licht De kaasproductie bleef tot in 2017 jaar na jaar verder stijgen. In 2018 echter daalt de productie met 3,6%. Deze evolutie is procentueel voornamelijk te wijten aan de dalende productie van verse kaas (-19%; ton) en Cheddar (-11%, -270 ton). In absolute volumes echter zien we de grootste daling in de mozzarellaproductie van ruim ton (-5%). De productiestijging is het grootste voor Gouda (+10,5%), ofwel bijna ton bijkomend. Productie van melk- en roomijs blijft stabiel In 2017 werd de stijgende evolutie wat betreft de productie van melk- en roomijs niet meer verder gezet en zagen we een daling van 3%. Voor 2018 zien we een stabiele productie t.o.v. het voorgaande jaar. Zo blijft voor 2018 de productiehoeveelheid wel nog hoger liggen dan in BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

50 Zuivelproductie in België (in liter of ton) /17 % CONSUMPTIEMELK (1.000 l) WITTE MELK ,0 - volle melk ,5 AA ,0 gewone ,0 - halfvolle melk (incl. AA) ,7 - magere melk ,6 - karnemelk ,9 MELKDRANKEN ,3 chocolademelk ,1 met vitamines ,1 TOTAAL ,6 VERSE ZUIVELPRODUCTEN (1.000 l) - yoghurt ,9 - gefermenteerde melk ,0 - consumptieroom ,2 - desserten (pap, vla,...) ,2 TOTAAL ,2 BOTER (ton) - melkerijboter ,3 - herbewerkt ,6 TOTAAL ,7 MELKPOEDER (ton) - niet-magere ,0 - magere ,6 TOTAAL ,1 KAAS (ton) - verse kaas ,6 - natuurkaas ,3 Gouda ,5 Cheddar ,9 andere harde en halfharde ,5 Italiaans (Mozzarella, ) ,6 - smeltkaas ,9 TOTAAL ,4 TOTAAL (excl. smeltkaas) ,6 EVAP + CONDENS ROOM- EN MELKIJS ,3 : niet beschikbaar Bron: NIS (publicatie van 29/05/2019) De Belgische zuivelindustrie verwerkt (uitgedrukt op basis van vet en eiwit) het grootste deel van de melk tot producten van de categorieën verse zuivel, melkpoeder en kaas. Het aandeel van melkpoeder daalde sinds 2005 van 30% tot 25% in Ook voor consumptiemelk zien we dezelfde dalende tendens. De sterkste groei zien we voor de categorie kaas. In 2005 bedroeg het aandeel van kaas 14%, terwijl dit in 2018 stijgt tot 20%. 48 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

51 Bron: NIS en Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap Globaal gezinsverbruik zuivel neemt verder af Uit de gegevens inzake gezinsaankopen van zuivelproducten kunnen we de volgende trends afleiden: De totale melkconsumptie blijft lichtjes dalen, maar lijkt zich te zullen stabiliseren; De consumptie van chocolademelk kent geen verdere stijging; Het yoghurtverbruik blijft stabiel en bedraagt nog steeds ruim 10 kg per persoon per jaar; Het roomverbruik verandert weinig t.o.v. 2017; De boterconsumptie kent opnieuw een lichte daling; Het totale kaasverbruik daalt licht, maar minder voor niet verse noch smeltkazen Noteringen stegen in 2018, behalve voor boter In het algemeen genomen stegen de noteringen in Hoewel de noteringen voor boter na een sterke stijging in het voorjaar later op het jaar sterker daalden, bleven de noteringen voor volle melkpoeder relatief constant. Ook de noteringen voor cheddar hielden beter stand in de tweede helft van Magere melkpoeder vertoont een andere marktsituatie: over 2018 blijft de stijgende tendens aangehouden, mits een kleine dip in het begin van de zomer. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

52 OFFICIELE BELGISCHE NOTERINGEN ( /100 kg) Tewerkstelling blijft stijgen Na de opmerkelijke stijging van 2014, en de daling in 2015, bleef de omzet van de zuivelindustrie stabiel in 2016 met een waarde van bijna 5 miljard euro. In 2017 zien we opnieuw een stijging van de omzet, met maar liefst 10,7%. Voor 2018 zien we opnieuw een kleine tegenbeweging, nl. een daling van 2,8%. Het aandeel van de omzet van de zuivelindustrie in de totale voedingsindustrie blijft redelijk stabiel op 10,3%. In 2018 is de werkgelegenheid in de zuivelindustrie opnieuw licht gestegen, nl. met 1,7%. De stijging in de voedingsindustrie in zijn geheel is iets hoger. Maar het aandeel van de zuivelindustrie in de tewerkstelling in de gehele voedingsindustrie blijft wel stabiel t.o.v. vorig jaar. Na de recordinvesteringen tussen 2011 en 2015 (meer dan 700 miljoen euro, ofwel gemiddeld ruim 140 miljoen euro per jaar) in bijkomende productiecapaciteiten met het oog op het postquotum 50 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

53 tijdperk, wordt 2016 gemarkeerd door een daling in de investeringen naar een normaal niveau. Voor 2017 bleven de investeringen stabiel t.o.v. het voorgaande jaar. In 2018 zien we echter een daling. Het gemobiliseerde bedrag bedraagt miljoen euro. Hiermee is de zuivelindustrie goed voor 5,4% van de totale investeringen gerealiseerd in de voedingsindustrie % 18/17 - OMZET (mio euro) (1) a. Zuivelindustrie ,8 b. Voedingsindustrie ,8 c. Aandeel zuivel (%) 16,0 12,3 10,2 10,0 10,5 10,3 - TEWERKSTELLING (2) a. Zuivelindustrie (2) ,7 b. Voedingsindustrie ,2 c. Aandeel zuivel (%) 8,4 6,1 6,4 6,4 6,4 6,4 - INVESTERINGEN (1.000 euro) (1) a. Zuivelindustrie ,3 b. Voedingsindustrie ,7 c. Aandeel zuivel (%) 6,3 8,1 10,3 6,5 6,0 5,4 (1) Naar aanleiding van een wijziging van de nomenclatuur NACE bevatten de statistieken van de zuivelindustrie vanaf 2000 ook de gegevens van de consumptie-ijsindustrie (2) Zuivelindustrie = bereiding van zuivelproducten, consumptie-ijsindustrie uitgesloten Bron: FOD Economie Handelsbalans zuivel is minder negatief Uitgedrukt in volume, doorvoer inclusief, is de invoer in 2018 met 3,8% afgenomen en bereikt dit jaar iets minder dan 2,5 miljoen ton. Deze daling is grotendeels te wijten aan de lagere invoer van melk en room (zowel bulk als verpakt). De invoer stijgt wel sterk voor melkpoeder. Dit is voornamelijk gezien het belang ervan als grondstoffen met het oog op een latere verwerking in de zuivelindustrie of andere sectoren (bakkers, chocolade, enz.) of als product voor verdere uitvoer. Invoer (1.000 ton) % 18/17 Melk en room 885,6 791, , , ,9-13,1 Melkpoeder 114,5 180,6 197,9 251,5 361,8 43,9 Gefermenteerde producten (1) 167,3 135,6 134,0 137,0 127,5-6,9 Wei (2) 112,9 153,0 143,3 113,4 123,4 8,8 Boter 106,1 111,9 157,0 133,7 132,6-0,8 Kaas 242,2 271,9 278,1 307,1 310,7 1,2 TOTAAL 1 628, , , , ,9-3,8 (1) incl. karnemelk (2) incl. zuivelingrediënten Bron: Eurostat BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

54 In waarde vertoont de invoer eveneens een daling, nl. van 1,4%. Deze daling is iets minder expliciet dan wanneer hij is uitgedrukt in volume. Dit gezien de invoer het sterkst stijgt voor melkpoeder, wat veelal een product is met een lagere valorisatie. Voor melk en room en voor weiproducten zien we dat de invoer in daalt. Invoer in waarde (mio euro) % 18/17 Melk en room 497,8 494,5 556,1 899,6 813,1-9,6 Melkpoeder 214,4 345,0 340,9 381,4 399,9 4,9 Gefermenteerde producten (1) 143,9 143,6 170,9 181,2 176,8-2,4 Wei (2) 60,5 80,4 98,3 97,6 90,1-7,7 Boter 303,7 384,1 503,1 683,7 696,8 1,9 Kaas 838,1 988, , , ,0 1,5 TOTAAL 2 058, , , , ,7-1,4 (1) incl. karnemelk (2) incl. zuivelingrediënten Bron: NBB, communautair concept Wat de uitvoer in volume betreft, in het algemeen stijgend met 2,0%, valt wel de dalende uitvoer van melk en room op. De export van melkpoeder en van gefermenteerde producten ligt aan de basis van de algemene stijging. Gezien doorvoer mee in rekening wordt gebracht in deze cijfers, kan de marktsituatie voor magere melkpoeder een verklaring zijn voor de stijgende in- én uitvoer hiervoor. Uitvoer (1.000 ton) % 18/17 Melk en room 684,1 891, ,4 912,1 866,7-5,0 Melkpoeder 225,0 322,4 325,3 378,5 428,4 13,2 Gefermenteerde producten (1) 332,0 295,8 213,3 225,0 245,9 9,3 Wei (2) 86,5 71,4 148,1 203,9 207,5 1,8 Boter 139,0 130,7 133,7 139,3 142,4 2,2 Kaas 131,9 161,6 197,3 234,7 244,8 4,3 TOTAAL 1 598, , , , ,7 2,0 (1) Incl. karnemelk (2) Incl. zuivelingredienten Bron: Eurostat De uitvoer in waarde stijgt eveneens, nl. met 1,8%. De sterkste trekkers hiervoor zijn gefermenteerde producten en boter. In deze weergave daalt enkel de uitvoer van weiproducten en melkpoeder. Het verschil tussen de uitvoerevolutie uitgedrukt in waarde en in volume voor melkpoeder is opmerkelijk. 52 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

55 Uitvoer in waarde (mio euro) % 18/17 Melk en room 311,8 454,9 557,8 701,7 721,8 2,9 Melkpoeder 402,8 705,8 648,9 761,3 744,6-2,2 Gefermenteerde producten (1) 268,3 255,3 217,8 216,6 234,2 8,1 Wei (2) 38,0 47,0 57,1 73,0 62,3-14,7 Boter 381,3 499,0 463,5 747,2 784,8 5,0 Kaas 470,5 603,3 740,7 858,4 871,6 1,5 TOTAAL 1 872, , , , ,3 1,8 (1) incl. karnemelk (2) incl. zuivelingrediënten Bron: NBB, communautair concept Opnieuw is de handelsbalans in 2018 negatief. De export in waarde is zo n 42 miljoen euro lager dan de invoer. Dit negatieve saldo is van duidelijk kleiner dan in De stijging van de waarde van de uitvoer (+1,8%) is iets groter dan de daling van de waarde van de invoer (-1.4%). BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

56 Berekend op basis van de ingevoerde en uitgevoerde volumes is het uitvoersaldo sterk positief voor consumptiemelk en voor room in bulk. Verder is de balans ook duidelijk positief voor boter, volle melkpoeder, gefermenteerde producenten en magere melkpoeder. Het negatief saldo in 2018 is het meest uitgesproken voor melk in bulk. Wat betreft kaas is de handelsbalans negatief, zoals steeds. Maar het verschil tussen in- en uitvoer neemt wel af. Het toenemend negatieve uitvoersaldo voor melk en room in bulk is een positieve ontwikkeling. Er wordt meer ingevoerd voor verdere verwerking in ons land. Dit komt de tewerkstelling en de economie in zijn geheel ten goede. 54 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

57 Aandeel aan export binnen de EU neemt verder toe In 2018 is het aandeel van de uitvoer naar landen buiten de EU verder in opmars. Hieraan ligt de moeilijke internationale marktsituatie aan de basis. Voorbeelden van factoren die de wereldmarkt beïnvloeden zijn de soms onvoorspelbare wijzigingen in de Chinese invoer, het Russische embargo, de economische moeilijkheden waarmee de olieproducerende landen worstelen, het handelsconflict tussen de EU en de VS, de onzekerheden omtrent de Brexit, de nieuwe handelsakkoorden met preferentiële tarieven voor zuivel, de strengere sanitaire en administratieve eisen gesteld door derde landen en de algemene sfeer van toegenomen internationale concurrentie. BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR

58 Uitgedrukt in waarde en ten opzichte van 2017 stijgt de uitvoer naar andere EU-lidstaten in 2018 met 3,6%. De uitvoer naar derde landen daalt daarentegen met 6,2%. Dit toont dat het groeipotentieel in de derde landen het afgelopen jaar minder goed werd aangesproken dan in Wel ligt de waarde aan uitgevoerde zuivelproducten nog steeds hoger dan twee jaar geleden Waarde van export naar China stijgt sterk 90% van de Belgische export wordt in 2018 afgezet in 20 landen, waarvan er zich 6 buiten de EU bevinden. Onze directe buurlanden blijven onze belangrijkste exportmarkten, met Nederland en Frankrijk nog steeds op kop. Oman en Pakistan zijn procentueel de markten waarvoor er in 2018 de grootste stijging werd opgetekend, gevolgd door China, Egypte en Singapore. In waarde was de stijging het sterkst voor de export naar Nederland, Frankrijk en China. 56 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR 2018

59 BCZ - JAARVERSLAG 2019 WERKINGSJAAR