% 16/15

Transcriptie

1 2.3. BELGIË Meer melkkoeien De stijging in het aantal melkkoeien sinds 2012 heeft zich verder gezet in Ten opzichte van vorig jaar zien we nationaal gesproken een toename van 2,3%. Ook het aantal zoogkoeien stijgt, namelijk met 1,2%. Maar deze globale evolutie maskeert de verschillende ontwikkelingen in de regio s. In Vlaanderen groeide de melkveekudde met bijna 6%, terwijl die opnieuw daalt in Wallonië (-2,8%) na een stabilisering in In ruim 30 jaar tijd is het aantal melkkoeien in België bijna gehalveerd. Aantal koeien en melkveehouders per landsgedeelte % 16/15 a) BELGIE Melkkoeien ,3 Zoogkoeien ,2 TOTAAL ,8 Bedrijven met melkkoeien Bedrijven met zoogkoeien b) VLAANDEREN Melkkoeien ,9 Zoogkoeien ,3 TOTAAL ,2 Bedrijven met melkkoeien Bedrijven met zoogkoeien c) WALLONIE Melkkoeien ,8 Zoogkoeien ,2 TOTAAL ,6 Bedrijven met melkkoeien Bedrijven met zoogkoeien d) BRUSSELS GEWEST Melkkoeien ,6 Zoogkoeien ,5 TOTAAL ,4 Bedrijven met melkkoeien Bedrijven met zoogkoeien Bron: FOD Economie/Statbel, op basis van de gegevens van Sanitel vanaf : niet beschikbaar 30 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

2 Daling van het aantal melkleveraars Net zoals in andere subsectoren van de landbouw daalt het aantal melkleveraars. In 2016 zijn er 6,1% minder melkleveraars dan in Een daling van het aantal melkleveraars van 6% dateert reeds van De lage melkprijs in 2015 en 2016 heeft bijgedragen tot de toename van het afvloeiingspercentage in Aantal melkleveraars per landsgedeelte Vlaanderen Wallonië België December December Verschil (%) -5,7-6,6-6,1 April April Verschil (%) -6,2-6,2-6,2 Bron: MCC-Vlaanderen, Comité du Lait Op basis van de maandelijkse statistieken van de Interprofessionele Organismen met betrekking tot de melkkwaliteit, waren er eind 2016 nog leveraars actief, waarvan 60% Vlaamse en 40% Waalse. In 2016 daalt het aantal melkleveraars op Belgisch niveau (-6,1%) opnieuw sterker, ondanks de signalen van vertraging in 2014 (-2,6% t.o.v. -3,0% in 2013). Sinds 2015 verschijnen er regionale verschillen. Zo daalt het aantal melkveebedrijven in Vlaanderen met 5,7% terwijl dit 6,6% bedraagt in Wallonië. BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

3 Toch nog stijging van de melkleveringen De melkleveringen in 2016 stegen met 3,2%. Dit is een sterkere groei dan vorig jaar, maar blijft lager dan het historisch record van 5% in De groei situeerde zich vooral in de eerste kwartaal van Tijdens de tweede helft van 2016 werd er maandelijks een inkrimping, of eventueel een stabiele situatie, opgetekend ten opzichte van dezelfde maand in Dit is te wijten aan de slechte marktsituatie wereldwijd, en mogelijks ook aan het Europese vrijwillige steunprogramma dat een reductie in de melkproductie beoogde. De afgelopen tien jaar zijn de melkleveringen in ons land met 26 % gestegen. De leveringen van melk evolueerden als volgt: (1.000 l) % (1.000 l) % , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,3 Bron: Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap Wanneer we de leveringen op regionaal niveau bekijken zien we grote verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië. Onderstaande tabel geeft aan hoeveel melk er op jaarbasis wordt geleverd door melkleveraars in Vlaanderen en in Wallonië. Deze melk kan geleverd zijn aan zowel Vlaamse als Waalse kopers. In vergelijking met 2015 werd er voor 2016 een stijging opgetekend in de leveringen van bijna 7%, terwijl men in Wallonië ziet dat de melkleveringen daalden met 6%. Op twee jaar tijd, namelijk sedert 2014, bedraagt de toename in Vlaanderen 13,6%, terwijl Wallonië een daling met 7,7% kent. De regionale melkleveringen evolueerden als volgt: Vlaanderen (1.000 l) % (1.000 l) % , , , ,0 Bron: MCC-Vlaanderen, Comité du Lait Wallonië 32 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

4 Gemiddelde melklevering nadert liter In 2016 is het gemiddelde geleverde volume per melkveebedrijf gestegen met bijna 10%, tot liter. Sinds 2006 zijn de gemiddelde leveringen in ons land verdubbeld, namelijk van naar liter. Deze evolutie is het resultaat van een toename van de melkleveringen met 26% en een daling van het aantal melkleveraars met 37% in het afgelopen decennium. Evolutie melkaanvoer per leveraar Leveraars Gemiddelde levering Aantal % verschil Liter/jaar % verschil (1) t.o.v. vorig jaar t.o.v. vorig jaar (2) , , (3) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,9 (1) : Gemiddelde maandelijkse cijfers; vanaf 2001: situatie op 31 december (2) 1984: Gemiddelde procentuele verandering per jaar in de periode (3) 1990: Gemiddelde procentuele verandering per jaar in de periode Bron: IO'n, Kwaliteitsuitslagen BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

5 34 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

6 Vet- en Eiwitgehalte Vetgehalte (g/l) Verschil Eiwitgehalte (g/l) Verschil ,88 0,10 32,63 0, ,80 0,05 34,05-0, ,47 0,67 34,26 0, ,46-0,01 34,15-0, ,37-0,09 34,15 0, ,92 0,55 34,35 0, ,97 0,05 34,41 0, ,25 0,28 34,25-0, ,75-0,50 34,14-0, ,95 0,20 34,20 0, ,14 0,19 34,28 0, ,15 0,01 34,41 0, ,19 0,04 34,33-0, ,59 0,40 34,40 0, ,12-0,47 34,34-0, ,21 0,09 34,49 0, ,97-0,24 34,87 0, ,97 0,00 34,70-0, ,15 0,18 34,49-0, ,23 0,08 34,90 0, ,93-0,30 34,83-0, ,29 0,36 34,96 0, ,08-0,21 34,96 0, ,46-0,62 34,93-0, ,99 0,53 35,02 0, ,02 0,03 35,17 0,14 Bron: NIS en Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap Het gemiddeld vetgehalte van de melkleveringen van 2016 is nagenoeg stabiel gebleven en bedraagt 0,03 gram per liter ten opzichte van 2015 en bedraagt 42,02 gram. Het eiwitgehalte steeg met 0,14 g naar 35,17 g/liter De Vlaamse melkveehouderijen zijn de best gestructureerde Op basis van de verdeling van de melkleveringen per melkleveraar, kan een beeld worden geschetst van de grote structurele bedrijfsverschillen in de Belgische melkveesector. Vroeger werden de structurele verschillen bekeken aan de hand van de toegekende quota. Het kengetal quotum verloor de laatste jaren echter aan realiteitswaarde om de omvang van melkveebedrijven weer te geven. De melkleveringen weken meer en meer af van het quotum. Een vergelijking van de huidige leveringen gedurende een kalenderjaar en de vroeger toegekende quota voor een zuivelcampagne is dus weinig relevant. BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

7 In 2015 leverde 8,8% van alle leveraars minder dan liter. Daar tegenover staat een stijgend aantal melkveebedrijven, namelijk 32,0%, dat meer dan liter levert. Deze bedrijven zijn goed voor 61,1% van de totale Belgische melkleveringen. In vertegenwoordigden deze bedrijven 25,7% van de bedrijven en 50,8 % van het nationale quotum. De categorie van de bedrijven met meer dan liter vertegenwoordigt 7,0% van de Belgische melkveehouders. Deze melkleveraars zijn goed voor 22,7% van de nationale leveringen. De kaap van liter is nog steeds de scharnierwaarde waaronder de evolutie van het aantal bedrijven daalt, terwijl boven deze waarde het aantal bedrijven stijgt. Deze scharnierwaarde bedroeg nog liter in de zuivelcampagne van Verdeling van de melkleveraars in 2015 Geleverde liters Producenten Hoeveelheid melk (liters) aantal % mio. lit. % < ,6 6 0, ,2 39 1, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,5 > , ,4 > , ,1 TOTAAL , ,0 Bron: Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap De cijfers van de gemiddelde leveringsgegevens per regio laten ons toe om de structurele verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië vast te stellen. De veehouderijen met de grootste gemiddelde melkleveringen bevinden zich in Vlaanderen. Hier bedraagt het gemiddelde bijna liter op jaarbasis. In Vlaanderen liggen de gemiddelde individuele melkleveringen ruim 36% hoger dan in Wallonië. De gemiddelde leveringen per bedrijf blijven ook in 2016 stijgen in de twee regio s. De sterkste stijging wordt geregistreerd in Vlaanderen: 13,4%. In Wallonië zien we een stijging van 0,7%. Gemiddelde leveringen per melkleveraar, per regio (1.000 l) % 16/15 Vlaanderen (1) ,4 Wallonië (1) ,7 België (2) ,9 (1) Bron: MCC-Vlaanderen, Comité du Lait (2) Bron: Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap 36 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

8 Zuivelindustrie verwerkte 10% meer melk De melkverwerking door de zuivelindustrie in België is de laatste jaren fors gestegen en in 2016 ging het om miljoen liter melk. De stijging van bijna 400 miljoen verwerkte liters is toe te wijzen aan de daling in uitvoer in bulk, de stijging van de melkleveringen en de stijging in invoer in bulk. Hiermee kan de nieuwe productiecapaciteit sneller dan verwacht optimaal benut worden. Sedert 2006 is de melkaanvoer met 26% of 754 miljoen liter gestegen. In dezelfde periode bedroeg de stijging van het netto volume ingevoerde melk 631 miljoen liter. De volumes verwerkte melk in ons land zijn dus gestegen met bijna 1,4 miljard liter in 10 jaar. Dit is een stijging van 45%. De forse toename van de melkverwerking laat de zuivelindustrie toe om een performant verwerkingsapparaat van voldoende schaalgrootte operationeel te stellen en te houden. Dit komt de werkgelegenheid, de uitvoer en de handelsbalans ten goede. Verwerking van melk door de zuivelindustrie Jaar Melkaanvoer (mio liter) Invoer bulk Uitvoer bulk Saldo in/uitvoer Melkverwerking Bron : Ministeries van de Vlaamse en Waalse Gemeenschap en ZMB Melkprijsdaling uiteindelijk beperkt tot 1 cent per liter Volgens de jaarlijkse enquête over de melkprijs die gehouden werd bij de bedrijven die aangesloten zijn bij het Algemeen Verbond der Coöperatieve Zuivelfabrieken (AVCZ) bedroeg de in 2016 reëel uitbetaalde prijs voor melk 27,64 euro per 100 liter. Het gaat hier over melk met 42,01 g vet per liter en 35,14 g eiwit per liter. De melkerijpremies en nabetalingen zijn inbegrepen, de BTW niet. Deze prijs stemt overeen met een daling van 30% t.o.v. de topprijzen in Ten opzichte van 2015 daalt de prijs met 4%, stijgt de hoeveelheid vet per liter en daalt de hoeveelheid eiwit per liter. Dit is in lijn met de prijsevoluties voor melkvet en -eiwit op de markt. De melkprijs uitbetaald in 2016 is de laagste na Toen werd er evenwel nog bijna 3 euro per 100 liter minder betaald. BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

9 Reële Melkprijs AVCZ Jaar Prijs ( /100 l) Vet (g/l) Eiwit (g/l) ,28 42,31 34, ,70 42,48 34, ,91 42,54 34, ,83 42,71 34, ,24 42,87 34, ,58 42,38 34, ,20 42,45 34, ,17 42,09 34, ,48 42,19 34, ,74 42,29 34, ,41 42,11 34, ,55 41,82 34, ,27 42,15 34, ,44 41,94 34, ,35 41,33 34, ,80 41,81 35, ,64 42,01 35,14 Reële gehaltes aan vet en eiwit, inclusief premies zuivelfabriek, inclusief nabetalingen, exclusief BTW Bron: AVCZ Maandelijkse reële prijs : exclusief bijkomende betalingen op jaarbasis Bron : BCZ 38 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

10 Vooral de yoghurt- en kaasproductie stijgt De gegevens omtrent de zuivelproductie worden verzameld door het NIS op basis van een maandelijkse enquête bij de bedrijven. In 2013 werd deze enquête grondig herzien. Deze hervorming heeft als gevolg dat de cijfers vanaf 2013 niet helemaal te vergelijken zijn met de cijfers van de voorgaande jaren. We stellen vast dat de moeilijke situatie van de markt en de stijging van de volumes verwerkte melk een stijging brachten van de productie van yoghurt, kaas, boter en magere melkpoeder. De volumes van volle melkpoeder, gefermenteerde melk en consumptiemelk zijn vrij sterk verminderd. De productie verspreidt zich naar nieuwe producten met hogere toegevoegde waarde. Consumptiemelk : belangrijke productiedaling Alle categorieën samen, daalt de productie van consumptiemelk (-4,1%) in Enkel de productie van karnemelk stijgt (na verschillende jaren van daling), alle andere producten dalen in productiehoeveelheid. Magere en halfvolle melk zien hun productie respectievelijk dalen met -8% en -6%. Ook de productie van volle AA-melk daalt met 4,5%. De aandelen van de verschillende categorieën van consumptiemelk wijzigen zeer lichtjes, ten voordele van volle melk. BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

11 Aandeel in de productie van consumptiemelk (%) 1984 (1) 1995 (1) Jan.-Dec. Jan.-Dec. Jan.-Dec Jan.-Dec. Jan.-Dec. Jan.-Dec. Jan.-Dec. Volle melk 73,7 34,6 20,9 21,2 22,8 21,4 22,2 Halfvolle melk 11,7 49,9 53,0 55,8 50,7 50,3 49,4 Magere melk 10,8 12,3 7,0 6,3 5,5 5,4 5,2 Karnemelk 3,8 3,2 4,2 2,6 2,1 2,2 2,4 Chocolademelk 12,5 9,9 14,1 16,2 16,3 Melk met vitamines 2,4 4,2 4,8 4,5 4,5 TOTAAL (1) Aandeel in de productie van witte melk Bron: NIS (publicatie van 18/05/2017) Zeer sterke productiestijging in niet-natuur yoghurt De productie van verse zuivelproducten stijgt met 7,3%, maar er zijn verschillen naargelang de categorieën. Enkel de productie van desserten daalt, namelijk met 2,4%. Daarentegen stijgt de productie van yoghurt (+55,6%) sterk, vooral de niet-natuur yoghurt (+81%). Stijgende boterproductie De melkerijboter kent een stijgend volume met 14,5%, ofwel ruim ton meer dan in Verder zijn de hogere boterprijzen hier niet vreemd aan. Melkpoeder : evolutie zet zich voort De volumes van melkpoeder, alle categorieën samen, stijgen met 2,1%. Dit komt vooral door de daling van 15,1% van de productie van volle melkpoeder ( t) die tegengewicht krijgt in de stijging van 6,5% van de productie van magere melkpoeder ( t). Het gamma van melkpoeders wordt uitgebreid en een deel van de betrokken volumes is voortaan bestemd voor de productie van hoogwaardige ingrediënten voor de levensmiddelenindustrie en voor babyvoeding. Kaasproductie: belangrijke stijging Tot slot blijft de kaasproductie verder stijgen en toont hogere resultaten dan dezelfde periode in De productiestijging bedraagt 9,2% ofwel ton bijkomend. Deze evolutie is te zien in alle kaascategorieën, met uitzondering van verse kaas waarvan het volume daalt met ton. De productiestijging is het grootste voor cheddar: 66,8%, ofwel bijna 850 ton bijkomend. Ook de mozzarellaproductie stijgt verder met 12,7%, wat ons naar een totale productie van ruim ton brengt voor Melk- en roomijs : stijgende productie In 2016 neemt de productie van melk- en roomijs verder toe, namelijk met bijna 4%. 40 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

12 Zuivelproductie in België (in liter of ton) /15 % CONSUMPTIEMELK (1.000 l) WITTE MELK ,2 - volle melk ,4 AA ,5 gewone ,1 - halfvolle melk (incl. AA) ,0 - magere melk ,0 - karnemelk ,7 MELKDRANKEN ,7 chocolademelk ,3 met vitamines ,0 TOTAAL ,1 VERSE ZUIVELPRODUCTEN (1.000 l) - yoghurt ,6 natuur ,0 andere (+ vruchten, ) ,0 - gefermenteerde melk ,6 - consumptieroom ,1 - desserten (pap, vla,...) ,4 TOTAAL ,3 BOTER (ton) - melkerijboter ,5 - herbewerkt (*) ,1 TOTAAL ,7 MELKPOEDER (ton) - niet-magere ,1 - magere ,5 TOTAAL ,1 KAAS (ton) - verse kaas ,3 - natuurkaas ,3 Gouda ,0 Cheddar ,8 andere harde en halfharde ,9 Herve Italiaans (Mozzarella, ) (*) ,7 - smeltkaas TOTAAL ,2 TOTAAL (excl. smeltkaas) ,2 EVAP + CONDENS ROOM- EN MELKIJS ,8 : niet beschikbaar * : voorlopige cijfers Bron: NIS (publicatie van 18/05/2017) BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

13 Globaal gezinsverbruik zuivel neemt af Het gezinsverbruik van zuivelproducten in België (l of kg per hoofd) /15 % Totaal melk (1) 76,30 64,20 51,85 50,64 48,64 45,70-6,0 Karnemelk 4,00 1,40 0,70 0,53 0,52 0,51-1,9 Chocolademelk 1,80 3,20 3,50 3,98 3,80 3,87 1,8 Yoghurt 4,80 10,40 10,70 10,06 10,44 10,32-1,1 Room 0,70 1,90 2,50 2,58 2,62 2,56-2,3 Boter 6,50 3,20 2,40 2,33 2,31 2,27-1,7 Kaas (2) 10,20 14,90 15,90 15,33 14,92 15,08 1,1 Verse witte kaas 4,00 3,70 3,34 2,96 2,94-0,7 Smeltkaas 1,00 1,20 1,20 1,11 1,12 1,04-7,1 Andere kaas 9,70 11,00 10,83 10,85 11,09 2,2 (1) Inclusief hoevemelk, gefermenteerde melk en exclusief soja-drinks (2) Inclusief smeltkaas en verse kaas Bron: LEI-Verbruikerspanel & Gfk (vanaf 1992) Uit de gegevens inzake gezinsaankopen van zuivelproducten kunnen we de volgende trends afleiden: De totale melkconsumptie blijft dalen, ook in 2016; De consumptie van chocolademelk kent opnieuw een lichte stijging t.o.v. 2015; Het yoghurtverbruik stijgt niet langer, maar bedraagt nog steeds 10 kg per persoon per jaar; Het roomverbruik daalt licht t.o.v. 2015; De boterconsumptie kent eveneens een lichte daling; Het totale kaasverbruik stijgt een beetje. De consumptie van smeltkaas toont een sterke daling, maar de andere categorieën compenseren hier voor Opnieuw zeer goede kwaliteitsresultaten in 2016 De kwaliteitsresultaten voor 2016 liggen op een vergelijkbaar hoog niveau als voor Enkel voor het celgetal zien we een lichte stijging in het aantal melkleveraars met strafpunten. Jaaroverzicht van het aandeel melkleveraars zonder strafpunten (in %) Kwaliteitsparameter Kiemgetal (1) 88,2 97,0 98,1 98,3 98,4 Celgetal (2) 82,2 97,0 97,0 97,1 96,5 Remstoffen (3) 99,5 98,9 99,7 99,7 99,8 Vriespunt 98,9 99,2 99,7 99,8 99,7 Filtratie 99,7 99,7 100,0 100,0 100,0 (1) Minder dan kiemen (2) Minder dan cellen (3) Sinds 01/11/2000 wordt het systeem van strafpunten vervangen door een penalisatie (29,75 /100 l) op de leveringen die door remstoffen gecontamineerd zijn. Bron: MCC-Vlaanderen, Comité du Lait 42 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

14 Zo goed als 100% van de melkveebedrijven zijn IKMgecertificeerd In 2016 is het aantal Belgische gecertificeerde IKM-producenten verder gestegen, voornamelijk dankzij een verdere verhoging van het percentage Waalse melkveehouders met IKM-certificaat. In 2016 bezaten 98,3% van de Waalse en 100% van de Vlaamse melkveehouders een IKM-certificaat. In het laatste decennium heeft het percentage aan IKM-gecertificeerde bedrijven in Wallonië een significante stijging gekend: van 66,6% naar 98,3%. De toename is vooral te verklaren via de kwaliteitspolitiek van de zuivelbedrijven die hun leveranciers aanmoedigen om toe te treden tot IKM Noteringen stijgen in 2016 De noteringen stegen in 2016, hoewel in de eerste maanden van 2016 een daling werd opgetekend. Voor het eerst sinds augustus 2014 en het instellen van het Russisch embargo zien we weer een stijging. In 2016 is vooral de stijging van de noteringen voor boter opvallend: 51,3%. Maar zeker ook de noteringen voor volle melkpoeder en cheddar zijn het vermelden waard gezien de stijging voor beide zuivelproducten rond de 40% ligt. Prijsnoteringen ( /100 kg) % '16 Boter 289,20 362,64 359,48 284,11 287,75 435,31 51,3 Cheddar 393,00 335,00 340,50 297,00 263,75 360,00 36,5 Volle melkpoeder 313,18 289,82 293,11 235,71 229,36 323,75 41,2 Magere melkpoeder 279,11 226,60 237,69 188,80 174,39 217,60 24,8 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

15 OFFICIELE BELGISCHE NOTERINGEN ( /100 kg) Stabiele omzet en investeringen terug op normaal niveau Na de opmerkelijke stijging van 2014, en de daling in 2015, blijft de omzet van de zuivelindustrie stabiel in 2016 met een waarde van bijna 5 miljard euro. Dit is vooral het resultaat van de toegenomen melkverwerking. Het aandeel van de omzet van de zuivelindustrie in de totale voedingsindustrie blijft stabiel rond de 10%. In 2016 is de werkgelegenheid in de zuivelindustrie opnieuw licht gestegen. Dit is in lijn met de tewerkstelling in de gehele voedingsindustrie. Na de recordinvesteringen tussen 2011 en 2015 (meer dan 700 miljoen euro, ofwel gemiddeld ruim 140 miljoen euro per jaar) in bijkomende productiecapaciteiten met het oog op het postquotum tijdperk, wordt 2016 gemarkeerd door een daling in de investeringen naar een normaal niveau. Voor 2016 bedraagt het gemobiliseerde bedrag euro. Hiermee is de zuivelindustrie goed voor 6,5% van de totale investeringen gerealiseerd in de voedingsindustrie. 44 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

16 % 16/15 - OMZET (mio euro) (1) a. Zuivelindustrie ,3 b. Voedingsindustrie ,9 c. Aandeel zuivel (%) 16,0 12,3 10,1 11,2 10,2 10,0-2,6 - TEWERKSTELLING (2) a. Zuivelindustrie (2) ,7 b. Voedingsindustrie ,7 c. Aandeel zuivel (%) 8,4 6,1 6,6 6,4 6,4 6,4 1,0 - INVESTERINGEN (1.000 euro) (1) a. Zuivelindustrie ,8 b. Voedingsindustrie ,5 c. Aandeel zuivel (%) 6,3 8,1 12,8 11,6 10,3 6,5-36,5 (1) Naar aanleiding van een wijziging van de nomenclatuur NACE bevatten de statistieken van de zuivelindustrie vanaf 2000 ook de gegevens van de consumptie-ijsindustrie (2) Zuivelindustrie = bereiding van zuivelproducten, consumptie-ijsindustrie uitgesloten Bron: FOD Economie Handelsbalans zuivel blijft negatief Uitgedrukt in volume is de invoer in 2016 met 3,2% toegenomen en bereikt bijna 2,3 miljoen ton. Deze stijging is grotendeels te danken aan de import van grondstoffen met het oog op een latere verwerking in de zuivelindustrie of andere sectoren (bakkers, chocolade, enz.). De invoer stijgt inderdaad voor melk en room, kaas en melkpoeder. Uit een meer gedetailleerde productanalyse blijkt dat de invoer van melk in bulk licht daalt en de invoer van melk in verpakkingen kleiner dan 2 liter toeneemt. Opvallend is de daling in invoer van boter, met meer dan 17%. Maar ook de gedaalde invoer van wei is noemenswaardig, nl. -9,6%. In waarde vertoont de invoer een stijging van 1,7 % en voor de uitvoer een stijging van 1,8%. De invoer daalt voornamelijk voor weiproducten en boter, terwijl hij stijgt voor melk e room, kaas en gefermenteerde producten. Voor melkpoeder zien we dat de invoer in volume stijgt, maar in waarde daalt. Dit is te verklaren aan de hand van de forse prijsdaling voor melkpoeder. Hetzelfde zien we terug in de uitvoergegevens. De uitvoer van melkpoeder in waarde daalt sterker dan de uitvoer in volume. Invoer (1.000 ton) % 16/15 Melk en room 885,6 872, , , ,3 7,0 Melkpoeder 114,5 194,9 184,3 198,5 201,9 1,7 Gefermenteerde producten (1) 167,3 150,5 147,0 138,1 135,8-1,6 Wei (2) 112,9 141,5 166,4 143,7 130,0-9,6 Boter 106,1 125,3 133,2 157,4 130,1-17,4 Kaas 242,2 260,2 279,6 278,9 298,1 6,9 TOTAAL 1 628, , , , ,2 3,2 (1) incl. karnemelk (2) incl. zuivelingrediënten Bron: Eurostat BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

17 Invoer in waarde (mio euro) % 16/15 Melk en room 497,8 552,1 676,3 554,6 636,5 14,8 Melkpoeder 214,4 436,2 446,7 341,2 325,6-4,6 Gefermenteerde producten (1) 143,9 152,0 167,4 171,2 178,1 4,0 Wei (2) 60,5 110,0 126,2 98,4 81,3-17,4 Boter 303,7 486,2 490,8 504,2 437,1-13,3 Kaas 838, , , , ,3 5,2 TOTAAL 2 058, , , , ,0 1,7 (1) incl. karnemelk (2) incl. zuivelingrediënten Bron: NBB, communautair concept Wat de uitvoer in volume betreft, dalend met 3,6%, valt de sterke daling van melk en room (- 16,7%) op. Zowel melk in bulk als melk in kleine verpakkingen werd in 2016 minder uitgevoerd dan in De daling was het sterkst voor melk in bulk. De export van gefermenteerde producten (19%), boter (16%) en kaas (16%) stijgt opmerkelijk. In het algemeen ligt de evolutie van de uitvoergroei in lijn met de groei in de vorige jaren. Deze evoluties tonen de diversificatiestrategie die de zuivelbedrijven volgen. Uitvoer (1.000 ton) % 16/15 Melk en room 684,1 951, , ,3 838,9-16,7 Melkpoeder 225,0 322,9 362,5 321,0 318,2-0,9 Gefermenteerde producten (1) 332,0 288,9 199,2 213,0 254,2 19,4 Wei (2) 86,5 93,7 102,4 147,8 152,4 3,1 Boter 139,0 114,5 130,1 132,8 154,6 16,4 Kaas 131,9 168,6 179,3 197,3 228,5 15,8 TOTAAL 1 598, , , , ,9-3,6 (1) Incl. karnemelk (2) Incl. zuivelingredienten Bron: Eurostat Uitvoer in waarde (mio euro) % 16/15 Melk en room 311,8 533,6 624,1 555,2 511,3-7,9 Melkpoeder 402,8 756,7 929,5 645,9 593,9-8,0 Gefermenteerde producten (1) 268,3 267,2 227,8 217,7 239,1 9,8 Wei (2) 38,0 71,2 65,1 57,3 58,5 2,1 Boter 381,3 492,0 511,9 464,4 542,3 16,8 Kaas 470,5 660,7 758,6 745,0 787,9 5,8 TOTAAL 1 872, , , , ,1 1,8 (1) incl. karnemelk (2) incl. zuivelingrediënten Bron: NBB, communautair concept 46 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

18 Uitvoersaldo (mio euro) Uitvoer Invoer Saldo ,92 150,50-73, ,11 660,76-49, , ,49-20, , ,45-139, , ,28-123, , ,10-227, , ,94-332, , ,63-215, , ,40-185, , ,20-249, , ,00-173, , ,30-48, , ,30-6, , ,30 149, , ,50-0, , ,40-30, , ,40-90, , ,32 24, , ,63-103, , ,01-102,96 Bron: NIS, CRB vanaf 1995, NBB vanaf 2010 Als gevolg van de gedaalde prijzen is de handelsbalans in 2016 terug negatief. De export in waarde is ruim 102 miljoen euro lager dan de invoer. Dit negatieve saldo is van dezelfde orde als in De stijging van de waarde van de export en de import is praktisch even groot en bedraagt om en bij de 47 miljoen euro. BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR

19 Berekend op basis van de ingevoerde en uitgevoerde volumes is het uitvoersaldo positief voor consumptiemelk, yoghurt en gefermenteerde melk, room, melkpoeder en boter. Boter vertoonde in 2015 een negatief handelssaldo. In 2016 is dit opnieuw omgeslagen tot een positief getal. Het negatief saldo voor kaas is 16% minder dan in De positieve ontwikkelingen zetten zich hier dus voort. Het toenemend negatieve uitvoersaldo voor melk in bulk is een positieve ontwikkeling. Er wordt meer rauwe melk ingevoerd voor verdere verwerking in ons land. Dit komt de tewerkstelling en de economie in zijn geheel ten goede. België : invoer-uitvoer (1.000 ton) Uitvoer % 16/15 Consumptiemelk ,6 Room ,6 Yoghurt en gefermenteerde melk ,2 Boter en boterconcentraat ,5 Magere melkpoeder ,9 Volle melkpoeder ,4 Kaas ,4 Melk in bulk ,5 Room in bulk ,5 Invoer % 16/15 Consumptiemelk ,6 Room ,1 Yoghurt en gefermenteerde melk ,4 Boter en boterconcentraat ,2 Magere melkpoeder ,0 Volle melkpoeder ,4 Kaas ,8 Melk in bulk ,1 Room in bulk ,0 Handelsbalans % 16/15 Consumptiemelk ,4 Room ,3 Yoghurt en gefermenteerde melk ,3 Boter en boterconcentraat ,2 Magere melkpoeder ,3 Volle melkpoeder ,4 Kaas ,1 Melk in bulk ,2 Room in bulk ,3 Bron: Marktbilanz Milch, ZMB 48 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR 2016

20 Uitvoer: verdeling tussen de Europese Unie en de Derde Landen (% van de waarde) EU DL EU DL EU DL EU DL Melk en room 99,7 0,3 96,1 3,9 95,6 4,4 94,1 5,9 Melkpoeder 62,6 37,4 45,0 55,0 49,3 50,7 58,8 41,2 Gefermenteerde prod. (1) 94,4 5,6 91,2 8,8 94,9 5,1 93,4 6,6 Wei (2) 75,2 24,8 63,8 36,2 68,9 31,1 74,2 25,8 Boter 96,2 3,8 88,0 12,0 85,2 14,8 88,2 11,8 Kaas 97,1 2,9 96,4 3,6 94,3 5,7 93,6 6,4 TOTAAL 87,1 12,9 78,6 21,4 81,7 18,3 84,6 15,4 (1) incl. karnemelk EU = Europese Unie (2) incl. zuivelingrediënten DL = Derde Landen Bron: Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), NBB vanaf 2013 In 2016 is het aandeel van de uitvoer naar landen buiten de EU opnieuw gedaald met drie procentpunten. Dit is te wijten aan de moeilijke internationale marktsituatie. Voorbeelden van factoren die de wereldmarkt beïnvloeden zijn de soms onvoorspelbare wijzigingen in de Chinese import, het Russische embargo, de economische moeilijkheden waarmee de olieproducerende landen worstelen en een sfeer van toegenomen internationale competitie. Uitgedrukt in waarde en ten opzichte van 2015 stijgt de uitvoer naar de EU in 2016 met 5,4%. De uitvoer naar derde landen daalt echter met 14,6%. Uitvoer naar EU en Derde Landen in waarde (mio euro) EU DL TOTAAL ,84 130, , ,96 240, , ,40 272, , ,10 161, , ,60 237, , ,30 336, , ,30 323, , ,51 230, , ,23 399, , ,48 458, , ,67 326, , ,39 558, , ,40 602, , ,16 498, , ,13 513, , ,25 667, , ,58 491, , ,99 420, ,05 Bron: Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), NBB vanaf 2013 BCZ - JAARVERSLAG 2017 WERKINGSJAAR