2.2. EUROPESE UNIE Grootste toename melkaanvoer ooit in quotumtijdperk. Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren)

Transcriptie

1 2.2. EUROPESE UNIE Grootste toename melkaanvoer ooit in quotumtijdperk Melkaanvoer per lidstaat (kalenderjaren) (1. ton) % 14/13 België ,3 Denemarken ,8 Duitsland ,5 Griekenland ,1 Spanje ,3 Frankrijk ,6 Ierland ,2 Italië ,1 Luxemburg ,6 Nederland ,1 Oostenrijk ,4 Portugal ,8 Finland ,1 Zweden ,2 Verenigd Koninkrijk ,3 1 nieuwe lidstaten van de uitbreiding van 24 Tsjechië ,3 Estland ,2 Cyprus ,8 Letland ,4 Litouwen ,2 Hongarije ,7 Malta ,5 Polen ,5 Slovenië ,9 Slovakije ,1 3 nieuwe lidstaten van de uitbreiding van 27 Bulgarije , Roemenië ,2 Kroatië ,8 EU ,3 EU ,3 EU ,1 Nieuwe lidstaten ,7 Bron: ZMB BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

2 De melkleveringen in de EU kenden in 214 een ongekende toename, namelijk + 4,3% of + 6,1 miljard liter. Dergelijke toename is uniek voor de laatste 3 jaar. Het hoge melkprijsniveau, de goede weersomstandigheden, de goede rendabiliteit in de melkveehouderij en de aanloop van sommig producenten naar het tijdperk zonder quota verklaren deze unieke toename van de melkaanvoer in de EU. In het vierde kwartaal, toen de melkprijs reeds gedaald was en het superheffingsspook opdook voor een aantal lidstaten, viel de toename volledig stil. De stijging van de melkleveringen was iets sterker in de lidstaten van Centraal- en Oost-Erupa (EU-1 : + 5,7%) dan in de oude lidstaten van de EU-15 (+4,1%). Slechts 2 van de 28 lidstaten kenden een daling van de melkleveringen. De toename was dus weid verspreid over de ganse EU. Sterkste stijgers, met een toename hoger dan 5 % waren B, FR, Lux, UK, de Baltische Staten, P en Roemenië. Uitgedrukt in absolute termen namen 3 lidstaten, namelijk FR (+ 1,3 mia kg), D (+1,1 mia) en UK (+1,1 mia) bijna 6% van de toename van de melkaanvoer voor hun rekening. De melkaanvoer in het eerste kwartaal van 215 in de EU -28 is 1,8 % lager dan in 214. Deze achterstand zal allicht nog opgehaald en omgebogen worden tot een toename die evenwel aanzienlijk lager zal uitvallen dan in 214. Veel zal afhangen van de verdere ontwikkeling van de melkprijs alsook van de weersomstandigheden. Verschuivingen melkleveringen enigszins bijgesteld in 214 Op het kaartje hierna wordt de evolutie van de melkleveringen binnen de EU in de periode weergegeven. De ontwikkelingen in 214 liggen niet volledig in lijn met de vroegere evoluties. Een aantal landen in Noord-Europa kon minder groeien omwille van de quotabeperkingen, terwijl Hongarije en Roemenië een behoorlijke stijging lieten optekenen. Over de betrokken periode is er in de EU-27 is er een toename met bijna 1 %. Dit gemiddelde verbergt evenwel grote individuele verschillen. Koplopers zijn de Baltische staten Letland en Estland met respectievelijk 6 en 31 % groei. Daarna volgen P en ons land, telkens met 22% toename. NL (19 %) en Lux (19 %) komen verder in het lijstje. Ons land klimt naar de vierde plaats inzake groei van de melkaanvoer in de periode Dit bevestigt de stelling dat ons land duidelijk aansluit bij de noordelijke lidstaten waar de melkaanvoer in volle ontwikkeling is. Aan de andere kant zijn er de dalers die zich vooral in Zuidoost-Europa en Zuid-Europa situeren. Nieuwe lidstaten zoals BG, HU, SK en CZ zagen hun melkaanvoer aanzienlijk dalen. In absolute cijfers is er in de gehele EU een toename op 9 jaar tijd met ongeveer 13 mia liter melk, waarvan nagenoeg de helft in 214. Vier lidstaten realiseren 66% van de groei, nl. D (27%), en NL, P en FR, elk goed voor 13% van de toename in melk. 18 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

3 Melkleveringen in EU : 214 t.o.v. 25 (in %) BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

4 Aantal melkkoeien in de EU, december-telling ( 1. koeien) (1)% 14/13 % 14/83 België ,6-47,3 Bulgarije ,5 Tsjechië ,8 Denemarken ,5-45,5 Duitsland ,7-49,3 Estland ,1 Griekenland ,3-4,9 Spanje ,6-53,7 Frankrijk , -48, Ierland ,3-3,7 Italië ,3-32,8 Kroatië , Cyprus , Letland ,6 Litouwen ,6 Luxemburg ,1-31,9 Hongarije , Malta ,7 Nederland ,8-36,3 Oostenrijk ,5-45,9 Polen ,2 Portugal ,9-34,4 Roemenië , Slovenië ,8 Slovakije ,4 Finland ,4-56,5 Zweden ,6-48, Verenigd Koningrijk ,6-43,5 EU ,4 EU ,4 EU ,5-44,8 Nieuwe lidstaten ,5 (1) Voorlopig Bron: ZMP, Europese Commissie vanaf 1997 Het aantal melkkoeien in de EU-28 nam voor het eerst sedert een aantal decennia toe in 212. Deze toename versterkte zich in 213 (+1,3%), maar zwakt af in 214 (+.4%). Dit fenomeen is uitsluitend afkomstig uit de EU-15, in de EU-1 daalt het aantal koeien verder. Ten opzichte van 1983 zijn er in de EU-15, 45 % of bijna 15 miljoen melkkoeien minder. Voor de sterke toename van de melkleveringen waren in 214 weinig extra koeien nodig Quotumonderschrijding neemt verder af Na 9 campagnes (1995/96 tot en met 23/4) met quotumoverschrijdingen op Europees vlak, werd het quotum in 24/5 niet volgemolken. Sedertdien blijven de leveringen onder het quotum. Voor 213/14 is voor de tiende opeenvolgende maal het EU-quotum niet volgemolken. De onderschrijding bedroeg bijna 7 miljard kg of 4,5 %. Dit is minder meer dan in de voorgaande campagne toen de onderschrijding bijna 9 mia kg of 6 % bedroeg. 2 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

5 Voor de campagne 214/215 wordt een kleinere onderschrijding verwacht wegens de stijgende melkleveringen sedert april 214. Deze zou mogelijks op slechts 1 à 2 % uitkomen. EVOLUTIE over/onderschrijding quota in de EU (93/94-13/14) (1 ton) Saldo overschrijding min onderschrijding Bron: DG Agri Enkele vaststellingen met betrekking tot 213/14 (laatste campagne met definitieve cijfers) : 19 lidstaten in de EU-27 melken hun quotum niet vol, 8 lidstaten zijn in overschrijding. In de EU-12 zijn alleen Cyprus en Polen in overschrijding. De andere overschrijders zijn : DK,D, IRL, LUX, NL en AU. De som van alle onderschrijdingen op het niveau van de lidstaten bedraagt in de EU 5,5 %, de som van alle overschrijdingen 1, % wat een netto-onderschrijding van 4,5 % oplevert. De netto-onderschrijding in de EU-12 bedraagt met 11,7 % bijna het viervoud van de onderschrijding. in de EU-15, waar slechts 3,2 % van het quotum niet benut wordt. De overschrijdingen worden groter, zoals bvb in NL waar ze 4 % bedraagt. De totale overschrijding van de 8 lidstaten die hun quotum niet respecteerden bedraagt 1,5 mia kg. FR wordt de grootste onderschrijder in absolute termen (- 1,8 mia kg). UK komt op de tweede plaats met 1,7 mia kg. Deze 2 lidstaten nemen meer dan 4% van de totale onderschrijding in de EU voor hun rekening. Bulgarije en Roemenië hebben samen een onderschrijding van ruim 1,2 mia kg. In een aantal lidstaten wordt meer dan 2 % van het quotum niet volgemolken. BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

6 Balans van de quotacampagne 213/214 (in ton) Campagne 213/214 Beschikb. Quotum Melkaanvoer Vetcorrectie Gecorrig. Aanvoer Balans 13/14 Balans % België 3.566, ,4 19, ,1-1,7, Denemarken 4.847,7 5.74, -125, 4.949, 11,3 2,1 Duitsland 3.222, ,2 89, ,6 588,8 1,9 Griekenland 878,3 612,5 11,8 624,3-254, -28,9 Spanje 6.499, ,6-44, 6.353,6-146,3-2,3 Frankrijk , ,8-163, , , -6,9 Ierland 5.782, ,6 187, 5.818,6 36,,6 Italië 1.874, ,4-11, ,7-114,6-1,1 Luxemburg 292,1 29,3 4,8 295,1 3, 1, Nederland , ,9 13, ,1 474,7 4, Oostenrijk 2.98, ,8 28,7 3.,5 92, 3,2 Portugal 2.8, ,5 6, ,1-33, -14,6 Finland 2.615,2 2.38,6-27, ,4-333,9-12,8 Zweden 3.589, ,3-69,3 2.82, -769,2-21,4 Verenigd Koninkrijk , ,7 13, , ,6-1,6 EU , ,6 73, ,6-4.98,3-3,2 Tsjechië 2.96, ,3-162, 2.585,3-321,1-11, Estland 686,7 74,8-22, 682,8-3,9 -,6 Cyprus 155, 159,3 1,4 16,7 5,6 3,6 Letland 765,4 754,9 3,6 758,5-6,9 -,9 Litouwen 1.753, ,1 13, ,8-383,7-21,9 Hongarije 1.957,3 1.41,2 14, ,5-541,8-27,7 Malta 52,2 41,2 NA Polen 9.99,5 1.42,7 33,7 1.76,4 166,9 1,7 Slovakije 1.75,9 826,2 13,2 839,3-236,6-22, Slovenië 597,1 517,1-2,3 514,8-82,2-13,8 Bulgarije 98,6 449,5 2,3 451,8-528,9-53,9 Roemenië 1.558,4 875,6-1,1 865,5-692,9-44,5 EU , ,9-114, , ,4-11,8 EU , ,5-4, , ,7-4,5 (*) Balans = gecorrigeerde aanvoer - beschikbaar quotum. Een balans > = overschrijding en een balans < = onderschrijding Bron: Europese Commissie 22 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

7 Afvloei aantal melkveebedrijven neemt iets af Levering van het gemiddeld melkveebedrijf in de EU-lidstaten Campagne Melkveebedrijven Gemiddelde levering 213/14 aantal evolutie ton evolutie (%) (%) België ,6% 398 1,2% Denemarken ,7% ,3% Duitsland ,3% 43 7,9% Griekenland ,6% 173 1,4% Spanje ,4% 348 6,5% Frankrijk ,7% 352 5,7% Ierland ,2% 295 1,4% Italië ,9% 341 3,7% Luxemburg 731-3,4% 397 8,6% Nederland ,5% 691 7,5% Oostenrijk ,8% 86 4,9% Portugal ,2% 278 5,6% Finland ,4% 247 9,9% Zweden ,5% 574 7,5% Verenigd koninkrijk ,% ,8% EU ,6% 389 6,8% Tsjechië ,1% ,7% Estland 7-5,4% ,1% Cyprus 26-2,8% 773 6,8% Letland ,5% 76 8,4% Litouwen ,9% 39 6,5% Hongarije ,1% 587-5,3% Malta 12-1,6% 344-1,6% Polen ,1% 75 8,3% Slovakije 532-2,% ,4% Slovenië ,5% 81,7% Bulgarije ,7% 55 22,3% Roemenië ,6% 11 2,5% EU ,1% 97 6,9% EU ,1% 71 9,6% EU ,3% 24 8,5% Evolutie t.o.v. voorgaande campagne Bron: Europese Commissie De evolutie van het aantal melkveebedrijven in de EU-27 wordt sterk vertekend door de enorme verschuivingen in Bulgarije en Roemenië. Laten we deze 2 lidstaten buiten beschouwing dan bedraagt de afvloei uit de melkveehouderij in %. Zowel in de EU-15 als in de EU-1 neemt het afvloeiingspercentage wat af, respectievelijk van -3,9 % naar -3,6 % voor de EU-15 en van -5,2 % naar -5,1 % voor de EU-1. BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

8 Wat de ranking van de gemiddelde leveringsgrootte betreft klimt België van de 7 e naar de 6 e plaats binnen de EU-15. Het verschil met D en LUX is miniem. De gemiddelde melklevering in 213 in ons land is iets groter dan het gemiddelde van de EU Extra melk gaat naar melkpoeder en boter Met de toename van de melkleveringen speelt de EU in op de groeiende mondiale vraag naar zuivel. De grote hoeveelheid extra melk in 214 werd vooral verwerkt tot melkpoeder en boter. Niettemin steeg de kaasproductie nog sterker dan in 213. Alle zuivelproducten kennen een productietoename, behalve consumptiemelk en de gefermenteerde zuivelproducten. Consumptiemelk kent een duidelijke terugval qua productie, vooral veroorzaakt door een daling van het verbruik. De uitvoer naar derde landen stijgt met 2% en is sedert 25 meer dan verviervoudigd. Niettemin is dit amper goed voor 1,5% van de productie. Het intern verbruik van kaas groeit in 214 met 2,8 %. Dit is vrij spectaculair en de vraag kan gesteld worden of hier geen verdoken voorraadopbouw in verwerkt is. In 213 was er reeds een sterkere stijging van het verbruik (+1%) tegenover de jaren voordien, toen in 211 en 212, een groeivoet van slechts,6 % gerealiseerd werd. Het verbruik per hoofd in de EU-28 stijgt van 17,9 kg naar 18.3 kg. De uitvoer van kaas naar derde landen daalde met 8,5% naar 721. ton. Dit is een terugval met 67. ton. Verantwoordelijke hiervoor is het Russisch invoerembargo dat begin augustus 214 werd ingesteld. De uitvoer naar Rusland daalde met maar liefst 124. ton! Het uitvoeroverschot voor kaas daalt naar van 724. ton in 213 naar 645. ton in Waar in 213 kaas bijna de helft van het uitvoersaldo van melk van de EU voor zijn rekening nam is dit gedaald tot iets meer dan een derde. De EU voert in 214 netto ongeveer 16.8 mia liter melkequivalenten uit in 214. Voor 215 wordt een daling van de productie voorspeld, uitgaande van een verlenging van het Russisch invoerembargo. De uitvoer zou verder met 1% dalen. De laatste jaren zit de productie van boter terug in de lift. Dat is in 214 niet anders. Dit heeft vooral te maken met het intern verbruik dat voor het vierde opeenvolgende jaar gestegen is. In 214 kon ook de uitvoer aanzienlijk stijgen. Hierdoor kon de productie met bijna 4% stijgen. In 215 zou de productie wat teruglopen. De productie van magere melkpoeder kreeg een enorme boost (+ 23 %). De uitvoer nam met bijna 6% toe! Ook bij het intern verbruik kon een toename gerealiseerd worden. Voor 215 wordt een verdere toename in uitvoer en productie verwacht. Bij volle melkpoeder zorgen de positieve ontwikkelingen bij zowel uitvoer als intern verbruik voor een toename in de productie. Voor 215 wordt evenwel een terugval verwacht. Na een toename van het intern verbruik van yohurt en gefermenteerde melkproducten in 213 kent 214 een daling van ruim 2%. Ook de uitvoer daalt, wat leidt tot productiedaling. 24 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

9 Productie en aanwending van zuivelproducten in de EU-15 en EU-28 (1. ton) BOTER 1995 EU EU EU EU-28 (1) 214 EU-28 (2) %14/13 EU (2) Productie (a) , Invoer , 4 Uitvoer ,4 165 Voorraad wijziging , Aanwending , menselijke voeding , gesubsidieerd verbruik KAAS Productie ,7 9.6 Invoer ,3 75 Uitvoer ,5 635 Extra - smeltkaas ,1 23 Verbruik , CONDENS Productie ,4 Invoer , Uitvoer ,1 Voorraadverandering +5 Aanwending ,8 NIET-MAGERE MELKPOEDER Productie ,4 72 Invoer ,7 3 Uitvoer , 325 Voorraadverandering ,3 5 Aanwending ,1 393 MAGERE MELKPOEDER Productie ,1 1.7 Invoer , 5 Uitvoer ,7 7 Voorraadverandering Aanwending , menselijke voeding , kalvervoeder , 14 CONSUMPTIEMELK Productie (b) ,7 Invoer , Uitvoer ,1 Verbruik , GEFERMENTEERDE PRODUCTEN Productie (b) ,4 Invoer ,5 Uitvoer ,1 Verbruik ,3 (1) Voorlopig/Raming (2) Schatting (a) Inclusief butteroil, omgerekend naar boter (b) Inclusief karnemelk : niet beschikbaar Bron: AMI/ZMB BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

10 Zelfvoorzieningsgraad neemt terug toe In 213 was de zelfvoorzieningsgraad in melk van de EU voor het eerst in 6jaar tijd afgenomen. Dit had vooral te maken met de forse stijging van het intern verbruik en de daling van de uitvoer. In 214 neemt de zelfvoorzieningsgraad verder toe. Er werd 6,1 mia kg extra melk geleverd. Het intern verbruik steeg met 2,9 mia kg melkequivalenten. Er werd 2,3 mia kg meer uitgevoerd, terwijl de invoer quasi gelijk bleef. Daarnaast was er een toename van de voorraden van ongeveer,8 mia kg melk. Kijken we terug op de laatste 7 jaar, De melkaanvoer nam toe met 14,7 mia kg. Daarvan is 8, mia kg extra verbruikt in de EU. Tevens is ook 4,5 mia kg meer uitgevoerd. Verder is de invoer met 2, mia kg melkequivalenten gedaald. Op 7 jaar tijd is de zelfvoorzieningsgraad toegenomen van 19 naar 114 %. Melkbalans EU in miljoen ton 27 EU EU EU EU EU-28 (2) 214 EU-28 (2) Melkleveringen 133,1 135,7 138,9 14, 141,7 147,8 Invoer (1) 3, 1,4 1, 1,1 1,1 1, Uitvoer (1) 13,3 14,9 16, 16,9 15,5 17,8 Voorraadwijziging (1) +,7-2, -,8 -,9,1,9 Verbruik (1) 122,1 124,2 124,7 125,1 127,2 13,1 Verbruik per hoofd 246,5 248,9 249, 25,1 251,6 256,6 Zelfvoorzieningsgraad (%) 19,2 19,3 111,4 111,9 111,4 113,6 (1) In melkequivalenten (2) Voorlopig / prognose Bron : AMI Zuivelbeleid In 1992 beslisten de Europese landbouwministers om het EU-landbouwbeleid drastisch te hervormen. Het markt- en prijsbeleid, waarmee hogere prijzen werden gegarandeerd in de EU dan op de wereldmarkt werd vervangen door een beleid van lagere, (wereld)marktgeoriënteerde prijzen aangevuld met rechtstreekse inkomenstoeslagen. In 1992 werd gestart met de granen en het rundvlees. Pas in 23 werd deze fundamentele beleidshervorming doorgevoerd in de zuivelsector via het akkoord van Luxemburg De hervorming van Luxemburg in 23 Op 26 juni 23 beslist de EU-Landbouwraad tot een drastische hervorming van het Europees zuivelbeleid. De MTR bevatte o.m. de volgende belangrijke elementen : Een daling van de interventieprijzen Een beperking van de publieke interventie voor boter en magere melkpoeder De quota werden verlengd tot 31 maart 215 en bovendien verhoogd Een inkomenscompensatie voor de melkveehouders, ontkoppeld vanaf Hieronder vindt u de evolutie van de interventieprijzen voor boter en magere melkpoeder. 26 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

11 Interventieprijs vanaf (euro/1 kg) Hervorming Boter Mmp ,2 25, ,23 195, ,44 184, ,52 174, ,39 174,69 Index (1.7.3 = 1) 75,1 85, De interventieprijzen voor de magere melkpoeder in de bovenstaande tabel gelden voor een minimaal eiwitgehalte vastgelegd op 35,6 % van het niet vette droge stofgehalte. Op 1 januari 28 heeft de Commissie een standaardisatie toegestaan op 34 % van het eiwitgehalte van melkpoeder en de interventiekwaliteit werd op dit niveau vastgelegd. De interventieprijs voor magere melkpoeder is bijgevolg aangepast op 169,8 euro. De prijsgarantie geboden door het interventiemechanisme wordt beperkt in de tijd en tot vastgestelde hoeveelheden. Het interventiemechanisme voor boter wordt op dezelfde wijze ingesteld als voor magere melkpoeder: Er wordt een plafond vastgesteld, eens dit plafond bereikt wordt de interventie ofwel stilgelegd ofwel wordt een tenderingsysteem ingesteld dat toelaat om de interventieprijs verder te laten dalen. De periode voor interventie is beperkt tot 1 maart 31 augustus. Sedert 28 bedraagt het plafond voor de aankoop van boter in interventie 3. ton. Boter wordt slechts aan 9 % van de interventieprijs opgekocht. Voor magere melkpoeder blijft het plafond vastgesteld op 19. ton. Gezien de slechte situatie van de zuivelmarkt in 29, heeft de Commissie besloten om de publieke interventie voor boter en magere melkpoeder te verlengen tot na 31 augustus 29. Maar door de afwezigheid van het Europese Parlement (naar aanleiding van de verkiezingen) gebeurde dit in twee stappen. Gezien de hoogdringendheid, werd er een eerste Verordening aanvaard. Deze verlengde de interventie met 3 maanden, van 1 september tot 3 november 29. In november 29 verscheen er een tweede verordening die de interventieperiode 29 voor boter en magere melkpoeder verlengde tot 28 februari 21, ofwel de opening van de interventieperiode 21. Deze Verordening voorziet ook de mogelijkheid van een nieuwe verlenging, door middel van een procedure van openbare inschrijving, na 31 augustus 21, indien nodig tot 28 februari 211. Verlenging en toename melkquota De Hervorming van Luxemburg verlengde de quota met 7 campagnes, namelijk tot Daarna zijn er geen quota meer. De Hervorming voorzag voor de oude lidstaten 3 jaarlijkse verhogingen van het totale quotum (melkerijleveringen en rechtstreekse verkoop samen) met,5 % en dit vanaf 1 april 26. In maart 28 besliste de Raad tot een extra verhoging van het quotum van alle lidstaten met 2 %. Aangezien de richtprijs voor melk afgeschaft werd, kan de superheffing niet langer als een percentage van de richtprijs gedefinieerd worden en moet deze heffing afzonderlijk vastgesteld worden. Sinds 27 bedraagt de superheffing 27,83 euro/1 kg. BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

12 De Health Check in 28 Met de Health Check wilde de EU evalueren of het beleid nog op het juiste spoor zat en of er niet kon vereenvoudigd en gemoderniseerd worden. Op 2 november 28 werd een akkoord bereikt over de Health Check van het Gemeenschappelijk landbouwbeleid. De belangrijkste elementen voor de zuivelsector worden hierna opgesomd. Soft landing : om het wegvallen van het regime van de melkquota voor te bereiden (afschaffing voorzien in 215), werd er een verhoging aanvaard van het Europese melkquotum van 1 % per jaar in 29, 21, 211, 212, en voor de campagne 213/214. Tussentijdse evaluaties : 2 tussentijdse rapporten van de Commissie zullen de situatie van de sector evalueren ten laatste in december 21 en december 212. In het kader van deze evaluaties, zal de uitbreiding van de quota herzien kunnen worden. Halvering van de vetcorrectiecoëfficiënt : vanaf de campagne 29/21, wordt de vetcorrectiecoëfficiënt verminderd van,18 naar,9 voor de zuivelproducenten bij wie het gemiddelde vetgehalte van de leveringen boven de referentie ligt. Voor de anderen blijft de coëfficiënt van,18 onveranderd. Steun aan de privé-opslag van boter : het huidige systeem blijft behouden. Er komt geen tenderingsysteem. De interventiemaatregelen die van kracht zijn in de melksector blijven behouden. De maximale hoeveelheden zijn vastgelegd op 3. ton voor boter, en 19. ton voor magere melkpoeder. De gevolgen van de beslissingen in het kader van de Health Check voor ons land m.b.t. de omvang van het quotum vind u in de onderstaande tabel. De halvering van de vetcorrectiefactor creëert een additionele ruimte voor melkleveringen van ongeveer 3,6 %. Totaal quotum voor de campagne 214/215 Belgisch quotum Verandering ton % ton 24/ / , / , / , / , / , / , / , / , / , Totaal 8, Bron : Europese Commissie 28 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

13 Het zuivelpakket Het EU-zuivelpakket trad in voege in 212. Het zuivelpakket kwam er na onvrede vanuit de melkveehouderij als gevolg van de zeer slechte melkprijzen in de eerste 3 kwartalen van 29. De landbouwministers beslisten in oktober 29 om een expertengroep van hoog niveau op te richten die oplossingen moest uitwerken voor de langere termijn. Niettegenstaande heel wat tegenstellingen tussen de lidstaten kwam de groep experten op hoog niveau in juni 21 met haar aanbevelingen. De belangrijkste zijn : Het bevorderen van het gebruik van contracten : om het aanbod beter op de vraag af te stemmen Producentengroeperingen krijgen een uitzondering op de concurrentiewetgeving : dit moet leiden tot meer onderhandelingsmacht voor de melkveehouders Het stimuleren van interprofessionele organisaties Meer markttransparantie Het zuivelpakket bevat finaal de volgende elementen : 1. Lidstaten kunnen beslissen om het gebruik van contracten verplicht te maken bij de verkoop van rauwe melk aan de zuivelindustrie. In dat geval moeten een aantal elementen verplicht opgenomen worden in het contract, zoals de duur, het volume en de kwaliteit en de timing van de leveringen. Tevens moet de melkprijs opgenomen zijn: ofwel een vastgestelde statische prijs ofwel een prijs die varieert op basis van een aantal factoren opgesomd in het contract, zoals bvb marktindicatoren. Alle elementen van het contract worden vrij onderhandeld. 2. Via producentengroeperingen, tot maximaal 33 % van de nationale of 3,5 % van de Europese melkproductie, kunnen melkveehouders samen onderhandelen over de melkprijs. Dit is een belangrijke uitzondering op de concurrentiewetgeving, waardoor melkveehouders meer onderhandelingsmacht kunnen krijgen. Deze producentengroeperingen moeten voorafgaand door de overheid erkend worden. 3. Het oprichten van interprofessionele organisaties wordt bevorderd. Zij bevatten minstens 2 schakels van de keten, bestaande uit melkveehouders, zuivelindustrie, retail en verbruikers. Zij kunnen marktinformatie verzamelen, standaardcontracten opstellen, generieke promotie voeren,. 4. De kopers van melk worden verplicht om maandelijks het volume gekochte melk mee te delen aan de overheid. Dit is nu reeds het geval in het kader van de quotaregeling. Het voorstel van de commissie bevat een uitzondering voor de coöperaties, die in feite producentenorganisaties zijn. De coöperaties staan in voor de ophaling en verwerking van ongeveer 58 % van de melk in de EU. De zuivelindustrie kan zich vinden in de interprofessionele organisaties alsook in de voorgestelde markttransparantie. De zuivelindustrie is voorstander van contracten maar op vrijwillige basis. Tevens is een verregaande standaardisering van contracten op wettelijk vlak veel te stringent. Het assortiment zuivelproducten, de klanten en de afzetgebieden van de zuivelgroepen lopen zo sterk uiteen dat een standaardisering van contracten onmogelijk is en verlammend zou werken. De zuivelindustrie staat kritisch tegenover een grotere onderhandelingsmacht voor de melkveehouders in de mate dat niet voorzien is in een verbeterde onderhandelingsmacht voor de zuivelindustrie ten opzichte van haar afnemers : BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

14 De concurrentie mag niet verstoord worden. De zuivelindustrie heeft zelf te maken met sterk geconcentreerde afnemers. Het voorstel van de Commissie heeft alleen betrekking op de eerste 2 schakels van de keten. Politici willen bovendien dat de prijzen aan de consument zo laag mogelijk blijven en gedogen de sterke machtspositie van de retail. De zuivelindustrie dreigt tussen hamer en aambeeld terecht te komen : hogere prijzen voor de melkveehouders en toch lage prijzen aan de consument. Zuivelbedrijven die via concentratie een grotere onderhandelingsmacht met hun klanten willen opbouwen moeten zich onderwerpen aan de strenge eisen van de nationale en Europese concurrentieautoriteiten Toepassing van het zuivelpakket in ons land Het zuivelpakket is een regionale bevoegdheid. In beide landsdelen werden de Besluiten van de Regering en de Ministeriële Besluiten die de toepassingsmodaliteiten van het Zuivelpakket gepubliceerd in 213. Contracten zijn vrijwillig in beide regio s en tevens legt de wetgeving een aantal voorwaarden op waaraan producentenorganisaties moeten voldoen om erkend te worden. In Vlaanderen bedraagt het minimum aantal leden 4, voor de biologische melkveehouderij is dat 1. In Vlaanderen is inmiddels 1 coöperatie erkend als producentenorganisatie. In Wallonië moet een producentenorganisatie minstens 2 leden tellen om erkend te worden. In Vlaanderen zijn er momenteel 2 producentenorganisaties erkend, in Wallonië geen Het hervormde landbouwbeleid na 214 Eind juni 213 bereikten de Landbouwraad, EU-Parlement en de Commissie een politiek akkoord over een hervorming van het landbouwbeleid in de EU. De nieuwe teksten werden in december 213 gepubliceerd. De hervorming bevat 4 grote delen : 1. De directe inkomenssteun : convergentie tussen de lidstaten, vergroening, jonge landbouwers, actieve landbouwers. 2. Marktmaatregelen 3. Plattelandsontwikkeling 4. Horizontale en financiële bepalingen Een voorstel van het EU-parlement om een vorm van productiebeperking in te voeren in de zuivelsector in slechte tijden werd niet weerhouden. Alle elementen van het Zuivelpakket zijn in het hervormde landbouwbeleid overgenomen. Nieuw is dat de uitbreiding van regels in de zuivelsector voor producentenorganisaties en interbrancheorganisaties mogelijk wordt. De belangrijkste wijziging in de marktmaatregelen van het zuivelbeleid is het feit dat de private opslag voor boter niet langer een vast gegeven is. De Commissie beslist elk jaar of de private opslag plaatsvindt. Er is ook in een optionele private opslag voor magere melkpoeder voorzien. De maatregelen inzake publieke voorraden en opkoop (interventie) blijven behouden, alsook het niveau van de interventieprijzen voor boter en magere melkpoeder. Het plafond voor de inkoop van boter in interventie wordt verhoogd van 3. naar 5. ton. 3 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

15 Openbare voorraden op nul Na de volledige afbouw van de interventievoorraad voor magere melkpoeder in 26 kon ook de botervoorraad in 27 tot nul herleid worden. De interventievoorraden bleven leeg in het kalenderjaar 28. Dit was een zeer uitzonderlijke situatie : 28 was sedert 1 jaar het eerste jaar zonder aanbod in interventie, het was sedert meer dan 25 jaar het eerste zonder publieke voorraad. Begin 29 werd eerst boter en daarna terug melkpoeder in openbare voorraad genomen. Na 21 zijn geen volumes aangekocht in interventievoorraad. De mogelijkheid tot inlevering van magere melkpoeder in interventie start elk jaar op 1 maart. Er is een plafond van 19. ton ingesteld, vanaf wanneer de Commissie de aankoop aan 1 % van de interventieprijs kan opschorten en over kan gaan tot een tendersysteem. De interventiemogelijkheid is gesloten vanaf 31 augustus en gaat pas terug open op 1 maart. In 29 werd beslist om tot 1 maart 211 te voorzien in de continue opening van interventie via tendering. In de periode maart september 29 werd ton magere melkpoeder opgekocht. Overzicht van de publieke voorraad magere melkpoeder (1. ton) Stocks per 1 januari 18, 62,8 191, 54,,, Opgekocht, 2,9,,,, Verkocht 18, 58,1 137, 54,,, Stocks op 31 december, 7,6 54,,,, Vanaf 1995: EU-15; vanaf 24: EU-25 Bron: Office de l'elevage/europese Commissie De openbare voorraad boter is in 27 volledig afgebouwd. Sedert de hervorming geldt de nieuwe opkoopregeling. Vanaf 1 maart kan aangekocht worden aan 9 % van de interventieprijs met een limiet van 5. ton en met een opkoopperiode beperkt van 1 maart tot 31 augustus. Eens het plafond bereikt is kan de Commissie overgaan tot aankoop via tendering. In 29 werd beslist om tot 1 maart 211 te voorzien in de continue opening van interventie via tendering. In de periode maart augustus 29 werd 83.2 ton boter opgekocht. In 21 was het gros van de voorraad reeds verkocht, in 212 is de voorraad helemaal op nul. Overzicht van de publieke voorraad boter (1. ton) Stocks per 1 januari 54,9 16,4 2, 1,,, Opgekocht 42,1 36,4,,,, Verkocht 33,4 75,7 1, 1,,, Stocks op 31 december 63,6 121,1 1,,,, Vanaf 1995: EU-15; vanaf 24: EU-25 Bron: Office de l'elevage/europese Commissie Gezien de afwezigheid van openbare voorraden kende de private opslag de laatste jaren een vrij groot succes. Om de effecten van het Rusland-embargo te milderen heeft de Commissie beslist om de private opslag het hele jaar door open te stellen en uit te breiden met magere melkpoeder. BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

16 Private opslag van boter (1. ton) EU België /5/ Vanaf 1995: EU-15; vanaf 24: EU-25 Bron: Europese C ommissie Private opslag van magere melkpoeder (1. ton) EU België 31/12/ /5/ Bron: Europese Commissie 32 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

17 Interventieaankopen door de EU (1. ton) Boter Magere melkpoeder , 62, , 54, ,, 1989,, , 337, , 199, ,, , 11, , 59, 1995,1, , 127, , 34, ,9 12, ,4 93,2 2 44,1, 21 38,9, ,8 152, ,1 111, ,8 21, ,4 5, ,7 1,1 27,4, 28,, 29 83,2 282,6 21,, 211,, 212,, 213,, 214,, Bron: Europese Commissie BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

18 Boter/Beurre E.U.-Interventievoorraad (31 dec.) U.E. Stocks d'intervention (31 déc.) x1. ton/tonnes Mager Melkpoeder/Lait écrémé en poudre E.U. Interventievoorraad (31 dec.) U.E. Stocks d'intervention (31 déc.) x 1. ton/tonnes BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214

19 Zuiveluitgaven : amper,2 % van de landbouwuitgaven 214 De uitgaven voor de zuivelsector in 214 zijn quasi onbestaande. Er zijn geen restituties, er is geen interne marktsteun, behalve de schoolmelkregeling en de private opslag voor boter en magere melkpoeder. De begrotingen voor de toekomst zijn extreem laag. Dit heeft te maken met de omslag naar rechtstreekse inkomensondersteuning. Vanaf 28 is de inkomenstoeslag wegens ontkoppeling niet meer opgenomen in de zuivelbegroting. EU-begroting zuivel Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Begroting (miljoen Ecu/Euro) EU-25 EU-27 EU-27 EU-27 EU-27 EU TOTAAL ,7 96,4 waarvan Restitutie boter en boterolie 513 Restitutie magere melkpoeder 67 Restitutie kaas 159 Restitutie andere zuivelproducten 41 5 Totaal restituties Magere melkpoeder - opslag ,9 Overige maatregelen mmp 283 Totaal interne steun magere melk ,9 P.o. boter ,9 Publieke opslag -26 Overige maatregelen boter 283 Totaal interne steun boter ,9 Opslag kaas 31 Schoolmelk ,1 Andere 2 15,5 Opbrengsten Directe betalingen 943 Extra betalingen (1) 426 Totaal excl. directe betalingen (1) Nationale enveloppe : niet beschikbaar Bron: Europese C ommissie BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR

20 Aandeel zuivel in EU-landbouwuitgaven (miljoen Ecu/Euro) Uitgaven zuivel Uitgaven landbouw Aandeel zuivel (%) , , , , , , , , , , , , , , ,5 24 (1) ,6 25 (1) ,9 26 (1) ,7 27 (2) ,2 28 (2) ,3 29 (2) ,7 21 (2) , 211 (2) , 212 (2) ,2 213 (2) ,1 214 (2) (*) ,2 215 (2) (*) ,2 (1) Voor EU-25 (2) Voor EU-27 (*) Voorlopig Bron: Europese Commissie 36 BCZ - JAARVERSLAG 215 WERKINGSJAAR 214