2. ECONOMISCHE SITUATIE IN DE ZUIVEL IN 2005 VOORUITZICHTEN VOOR 2006

Transcriptie

1 2. ECONOMISCHE SITUATIE IN DE ZUIVEL IN 2005 VOORUITZICHTEN VOOR WERELD Overzicht globale melkproductie De wereldmelkproductie wordt voor 2005 geraamd op 62 miljoen ton. Het betreft melk van koeien, buffalo s, geiten en schapen. De toename bedraagt in ,4 % of 8,9 miljard liter. De groei van de wereldmelkproductie verloopt de laatste jaren vrij gelijkmatig. Voor 2006 wordt een toename verwacht tot 636 miljoen ton. Sedert 1992 is de totale wereldmelkproductie met 101 miljoen ton gestegen (+ 19 %). Met uitzondering van de geitenmelk kennen de verschillende soorten melk ongeveer een even snelle groei. De aandelen van de melksoorten blijven dan ook ongewijzigd. Koemelk is met 84,1 % veruit de belangrijkste soort. Buffelmelk blijft goed voor 12,4 % van de totale melkproductie. Het aandeel van geiten- en schapenmelk bedraagt respectievelijk 2,0 % en 1,4 %. Wereldmelkproductie per diersoort (in miljoen ton) (1) Koemelk 460,8 490,4 506,2 512,5 519,0 52,0 535,0 Buffelmelk 46,1 66,6 2,3 5,5 6,5,5 8,4 Geitenmelk 9,5 11,6 12,2 12,5 12,5 12,4 12,4 Schapenmelk,8 8,0 8,0 8,2 8,5 8,6 8,6 Andere 1,2 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3 1,3 ALLE MELK 525,4 5,8 600,0 610,1 61,9 626,8 635, (1) Rag Bron: ZMP Groei wereldkoemelkproductie voor meer dan de helft uit China De groei van de koemelkproductie zat in 2005 vooral in Azië, ruim 4 % toename, en in Noord- en Zuid- Amerika en Oceanië, elk goed voor stijging op jaarbasis van ruim 2,5 %. De aangroei van de productie in de EU-25 is veel lager en bedraagt 0,4 %. De groei van de wereldmelkproductie voltrekt zich buiten de EU. Het geheel van Rusland en de andere GOS-staten kennen een terugval van 0,5 %. De stijging van de melkproductie in Azië gebeurt vooral in China en is ronduit spectaculair. De melkproductie zal er in drie jaar tijd quasi verdubbelen, namelijk van 1,4 miljard liter in 2003 naar 33,8 miljard liter in 2006! In 2005 kwam er ruim 5 miljard liter bij, dit is meer dan de helft van de 14

2 toename op wereldvlak. In India kent de koemelkproductie een vrij constante toename van 2,5 % op jaarbasis of ongeveer 1 miljard liter. Weersomstandigheden hebben de productie in Oceanië sterk beïnvloed. Na een stabilisatie in 2004/2005 zou de melkproductie in Australië in het seizoen 2005/2006 voor het eerst terug toenemen na de drie jaar van droogte. Water blijft een belangrijk knelpunt. De verwachte toename bedraagt 3 %. Het productieniveau zal daarmee ongeveer % lager blijven dan het niveau van voor de droogte, nl. in 2001/2002. De veestapel is quasi onveranderd en blijft zo n 14 % kleiner dan in Dit illustreert duidelijk de impact van de droogte. De sterke Australische dollar drukt de opbrengst van de uitvoer in lokale munt naar beneden en bemoeilijkt het herstel. Regen, overstrogen en koel weer remmen de productie af in Nieuw-Zeeland. Voor 2005/2006 wordt een daling met 2 % verwacht. De melkprijs in Nieuw-Zeeland zou met 13 dalen in 2005/2006, namelijk tot 4,0 NZ $ (= 2,86 USD) per kg melkbestanddelen. De waardestijging van de NZ $ speelt in het nadeel. Dit is heel wat lager dan de prijs van 5,35 NZ $ in 2001/2002. Recordmelkprijzen in 2004 hebben in de USA gezorgd voor een aanzienlijke toename in melkproductie in Mede door de inzet van BST kon de melkgift per koe met 3 % toenemen. De productiegroei bleek iets sterker dan de toename van de vraag, waardoor de prijzen wat onder druk kwamen. Voor 2006 wordt een iets kleinere productiestijging verwacht. Koemelkproductie naar regio (in miljoen ton) () Afrika (1) 5,3 5,2 4, 4, 4, 4, Noord-Amerika (2) 86,0 93, 95,1 95,4 95,8 98,3 100,0 Zuid-Amerika (3) 38,8 36,6 46,0 46,5 46, 48,0 50,0 Azië (4) 46,1 49,8 56,3 60,8 6,1 0,0 3,0 Azië GOS 11,3 10,8 11,6 12,2 11, 12,0 12,2 EU ,8 121,2 122,0 122,3 120,5 121,0 120,8 EU-10 21,5 21,8 21,9 21,9 21,8 21,8 22,2 EU ,4 143,0 143,9 144,2 142,3 142,8 143,0 Andere MOEL 10,6 10,1 10,2 10,8 10,9 11,0 11,2 EU-GOS 62,4 50,1 53,1 52, 52,5 52,0 52,0 Andere W.-Europa (5) 5,9 5, 5,6 5,6 5,6 5,6 5,6 Oceanië (6) 18,5 23,6 24,2 24, 24,1 24, 24,5 TOTAAL 41,0 41,8 439,1 445,4 449, 45,1 459,3 WERELD 465,2 489,8 506,2 512,5 519,0 52,0 535,0 (1) Alleen Zuid-Afrika, Kenia en Zimbabwe (2) USA, Canada en Mexico (3) Argentinië, Brazilië, Chili, Uruguay en Venezuela (4) China, Japan, Indië en Aziatisch GOS (5) Zwitserland, Noorwegen en IJsland (6) Nieuw-Zeeland, Australië: jaareinde mei en juni volgend jaar () Rag Bron: ZMP Sedert 2004 en na een duidelijke terugval groeit de melkproductie terug in Zuid-Amerika. Brazilië kende in 2005 een toename van 3 %, die zal toenemen tot 5 % in Daarmee wordt tegemoetgekomen aan de toenemende vraag en is er een klein uitvoeroverschot. Hierdoor zou Brazilië voorheen een netto-importeur, exporteur worden van zo n ton volle melkpoeder. 15

3 De zuivelsector in Argentinië is terug in volle bloei. Een goede interne vraag en ook de goede wereldmarktprijzen zijn hier debet aan. Opbrengsten van de uitvoer van volle melkpoeder en in dere mate kaas waren zeer goed. De melkproductie steeg in 2005 met ongeveer % en zal iets trager stijgen in De overheid is spelbreker en legt prijscontroles op om te sterke inlandse prijsstijgingen te voorkomen. Toen dit niet volstond legde de overheid in juli 2005 uitvoertaksen op Wereldmarktprijzen houden stand in 2005, beperkte terugval in eerste kwartaal 2006 De wereldmarktprijzen, aanzienlijk gestegen in 2004, konden in 2005 goed stand houden op het hoge niveau. Naar het einde kwam er voor boter een verzwakking. De forse economische groei op wereldvlak en een wereldzuivelmarkt in evenwicht verklaren het goede prijsniveau. De waarde van de US-dollar uitgedrukt in euro was in 2005 ongeveer 6 % hoger dan in 2004, maar blijft daarmee nog onder het niveau van In het eerste kwartaal van 2006, vergeleken met het derde kwartaal 2005, bleef de wereldmarktprijs voor volle melkpoeder nagenoeg stabiel. Magere melkpoeder en boter verloren 6 %, terwijl cheddar 12 % moest prijsgeven. Bovendien daalde de US-dollar in waarde tegenover de euro. De vooruitzichten zijn gemengd. De groei van de wereldeconomie schijnt voorlopig niet in het gedrang te komen van de hoge olieprijzen. Deze laatste blijven zorgen voor goede vraag vanuit olieexporterende landen zoals Mexico, Algerije, Venezuela en Rusland. Oceanië heeft geen stijging van de melkaanvoer kunnen realiseren. 16

4 Wereldmarktprijzen (USD/ton f.o.b.) (1) (derde kwartaal) Boter Cheddar Magere Volle melkpoeder melkpoeder (2) (1) Waarde US-dollar per kalenderjaar : 1991: 34,18 BF, 1992: 32,12 BF, 1993: 34,5 BF, 1994: 33,43 BF, 1995: 29,51 BF, 1996: BF, 199: 36,22 BF, 1998: 36,34 BF, 1999: 0,9383 of 3,85 BF, 2000: 1,0821 of 43,65 BF, 2001: 1,123 of 45,32 BF, 2002: 1,0609, 2003: 0,8858, 2004: 0,8051, 2005: 0,8046, 2006 (2): 0,8319 (2) Eerste kwartaal Bron: ZMP en USDA 1

5 Wereldzuivelmarkt - prijzen Marché laitier mondial - prix (US $ / T) (1) Boter / Beurre Boter / Beurre MMP / / PDL-écrémé VMP / PDL-entier 10 4 VMP 199 / PDL-entier Bron/Source: ZMP (1) F.O.B. West-Europese havens / F.O.B. ports Europe occidentale 18

6 Voorraden blijven laag Wereldvoorraadsituatie (per 31 december) (1) (1.000 ton) (1) BOTER EU-12, EU-15, EU-25 (2) USA Australië Nieuw-Zeeland TOTAAL (3) MAGERE MELKPOEDER EU-12, EU-15, EU-25 (2) USA Australië Nieuw-Zeeland TOTAAL (4) (1) Publieke voorraden én private opslag, voorlopig (2) Vanaf 1995 EU-15, vanaf 2004 EU-25 (3) West-Europa, Oost-Europa, ex-ussr, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Japan, Indië en Oceanië (4) Vóór 2002: zie (3), Vanaf 2002 en 2003: West-Europa, Rusland, Mexico, USA, Zuid-Amerika, China en Oceanië. Vanaf 2004: West-Europa, Rusland, Mexico, Zuid-Amerika, China en Oceanië Bron: CNIEL/USDA De voorraad boter is verder gedaald als gevolg van de afname in de EU en in de USA. NZ kent een stijging. De poedervoorraden zijn wat gestegen in NZ. 19

7 Wereldhandel neemt af EU moet terrein prijsgeven Na drie jaar van toenemende wereldhandel kent 2005 een terugval voor de meeste producten. Alleen het volume volle melkpoeder dat op de wereldmarkt verhandeld werd, kon in 2005 stabiel blijven. Behalve voor boter is het aandeel in de wereldhandel van de EU overal gedaald, nadat in 2004 marktaandeel gewonnen was. Bij de uitvoer van kaas valt de snelle groei van Oekraïne, vooral met bestemg Rusland, op. In 2006 zou reeds ton kaas door Oekraïne uitgevoerd worden. Ook Argentinië kende een forse stijging in de kaas. Deze zou in ton bereiken. NZ en Australië zouden in 2006 respectievelijk en ton kaas uitvoeren. De globale uitvoer van magere melkpoeder zou in 2006 afnemen. Dit zou voor de EU als voor de USA het geval zijn, terwijl voor Oceanië een stabiele uitvoer verwacht wordt. De globale uitvoer van volle melkpoeder zou met zo n ton of % toenemen in NZ en Australië nemen daarvan bijna 80 % voor hun rekening. De EU zou stabiel blijven. Het saldo gaat naar Argentinië dat groeit tot ton. Ook Brazilië groeit en dit tot ton. Wereldhandel in zuivelproducten Exclusief intra-eu-handel (1.000 ton) (1) 2005 (1) BOTER & BUTTEROIL EU Andere landen TOTAAL Wereld EU-aandeel (%) 62,4 32,0 22,9 24,2 31,5 36,2 36,9 MAGERE MELKPOEDER EU Andere landen TOTAAL Wereld EU-aandeel (%) 58,1 35,4 28,3 14,5 20,3 24,2 1,6 VOLLE MELKPOEDER EU Andere landen TOTAAL Wereld EU-aandeel (%) 3,4 56, 3,6 28, 28,0 29,6 2,5 KAAS EU Andere landen TOTAAL Wereld EU-aandeel (%) 43,2 50,8 36,6 34,8 33,9 39,3 3,2 (1) Voorlopig/Rag Bron: ZMP 20