Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en Koude oorlog in Vietnam

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en Koude oorlog in Vietnam Samenvatting door een scholier 4904 woorden 21 april ,8 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Dekolonisatie en Koude oorlog in Vietnam Jaartallen 1884 Fransen heel Vietnam als kolonie ingelijfd 1930 oprichting communistische partij Vietnam 1941 oprichting Vietminh 1945 Oprichting Verenigde Naties 1945 sept 2 Vietnamese onafhankelijkheidsverklaring Ho Chi Minh Guerrilla oorlog Frankrijk-Vietnam dekolonisatie Azië onafhankelijkheidsoorlog Vietnam-Frankrijk 1947 containment politiek VS Marshall-hulp Korea-oorlog 1954 Franse Nederlaag Dien Bien Phu 1954 Conferentie van Geneve vreedzame coëxistentie 1960 oprichting Vietcong 1963 Kennedy vermoord 1963 Diem vermoordt 1964 Tonkin-incident Groeiend verzet in VS tegen Vietnam-oorlog 1968 Tet-offensief 1968 Start onderhandelingen Parijs 1968 M.L. King + Kennedy (broer van) pres. Kennedy vermoord VS oorlog met Vietnam, Rolling Thunder = Limited War Vietnamisering détente 1970 Vietnamprotest in Ohio Pagina 1 van 18

2 1971 Pentagon Papers uitgelekt 1972 Vietnam groot offensief 1972 SALT 1 akkoord (Strategic Arms Limitation Treaty) 1973 jan 23 Parijse Vredesakkoorden oorlog Noord-V Zuid-V 1975 val van Saigon China oorlog met Vietnam Presidenten Kennedy Johnson Nixon Ford Carter Tijdsindeling Indochina voor de Fransen Vietminh grijpt kans Eerste Indochinese oorlog VS lossen Frankrijk af Noord en Zuid groeien uiteen Vietcong rukt op Johnson steeds stapje verder 1968 Begin van het einde Bommen en diplomatie De val van Zuid-Vietnam Hoofdrolspelers (check begrippen) Nguyen Van Thieu o Nam deel staatsgreep 1963 o Leider Zuid-V John F. Kennedy o Optimistisch over Vietnam-oorlog o Vermoord 1963 o Pres. VS Henry Kissinger o Onder Nixon o Architect van de détente Josef Stalin Ho Chi Minh o Beschaafd, bescheiden, wereldwijze diplomaat, vurig nationalist, fanatiek communist Ngo Dinh Diem Pagina 2 van 18

3 o Leider Zuid-V o VS steunde hem o Hij joeg idereen tegen hem in het harnas Lyndon B. Johnson o Pres. VS o Vader Great Society o Wou niet onderhandelen met communisten Mao Zedong o Steunde Vietnam voor eigen belang Vo Nguyen Giap o Leider strijdkrachten vanaf begin Vietminh o Vindingrijk in aanvallen en verplaatsen troepen en materialen Richard Nixon o Vredestichter o Probeerde eerst Noord-V kapot te maken, maar lukte niet, toen rond de tafel H1 De Koude Oorlog Hoe ontstond de Koude Oorlog? 1945 Oprichting Verenigde Naties dekolonisatie Azië 1947 containment (indamming) politiek VS 1947 Griekse +Turkse kwestie Marshall-hulp 1949 BRD en DDR opgericht 1949 China communistisch 1949 NAVO opgericht Korea-oorlog vreedzame coëxistentie 1.1 Geen veilige vrede, maar een Koude oorlog 1917 Russische revolutie, startschot communistische wereldrevolutie 1917 Willson: to make the world safe for democracy a war to bring an end to all wars o Toch WO Oprichting Verenigde Naties, o Onafhankelijkheid respecteren o Alleen geweld als zelfverdediging VS nu actieve rol, ipv passief na WO1 o VN o Marshall-hulp VN werkte niet Pagina 3 van 18

4 o Tegenpolen: kapitalisme/communisme 1.2 Koude Oorlog in Europa Stalin rukt op, VS reageert Cordon Sanitaire van Stalin: Oost-blok als sattaliet-staten Sovjetisering van Oost-Europa o Politiek gelijkschakelen: politiek en economisch. Totalitaire maatschappij en bewind 1947 containment (indamming) politiek VS o Marshall hulp onderdeel containment 1947 Griekse +Turkse kwestie o Griekenland dreigde communistisch te worden, communistische guerrillastrijders. Dus de VS hielp. Dichtbij Rusland voor raketten. o Stalin had bijna samen met Turkije een vlootbasis in de Middellandse zee opgezet. VS voorkwam dit. Duitse deling Rusland eiste schadevergoeding, kregen niet, haalde Oost-Duitsland leeg Westerse delen nieuwe munt Stalin gooit alles op slot o Luchtbrug Berlijn, o Stalin kreeg Berlijn dus niet, gaf weer toegang tot Berlijn 1949 BRD en DDR opgericht 1949 NAVO opgericht 1955 Warschaupact opgericht Westen rijk, Sovjet-Unie arm o Sovjet geest naar 3e wereld o Koude Oorlog verplaatst zich naar 3e wereld 1.3 Koude Oorlog in Azië 1949 Sovjet eerste succesvolle kernproef 1949 China communistisch, Val van China Korea-oorlog o Communistisch Noord viel Zuid aan o VN reageerde direct (Truman voorop, beschuldiging soft on communism ) o Stalin deed niet mee, te gevaarlijk, anders Koude Oorlog echte oorlog o VN ging Noord-Korea in China valt aan Westen dacht Zuid-Korea onderdeel van groot aanvalsplan Communisme nog meer containment o VS zou elk land helpen dat wordt aangevallen door communisten o VS bewapend zichzelf 1.4 Koude Oorlog en dekolonisatie Pagina 4 van 18

5 Vreedzame coëxistentie Vanaf 1956, Chroestsjov, Vreedzame coëxistentie o Niet door oorlog, maar door politieke en economische concurrentie o Mao vond hiermee revolutie verraadde Breuk China Sovjet-Unie Uiteindelijk vijanden o Sovjet: industrie o China: boeren VS wou China en Sovjet tegen elkaar uitspelen o China uit isolement gehaald, deel Veiligheidsraad Dekolonisatie Frankrijk had Indochina: Vietnam, Laos en Cambodja Engeland had Birma, Maleisië en Brits-Indië: India, Pakistan en Bangladesh Nederland had Nederlands-Indië Indonesië en Vietnam 1945 onafhankelijkheidsverklaring uitroepen, later streven allemaal voor onafhankelijkheid Nederland en Engeland geven snel toe, o VS koos kant van koloniën Frankrijk houd aan o VS koos uiteindelijk kant van Frankrijk, want Indochina communistisch Extra Wie of wat veroorzaakte de koude oorlog? Wat was de drijfveer van de hoofdrolspelers? Schuldvraag o Orthodox 50 Sovjet-Unie met haar streven naar machtsuitbreiding had de schuld o Revisionistien 60 VS verantwoordelijk, door agressief tegenwerken SU o Realisme Schuldvraag doet er niet om 7 factoren die de koude oorlog deden beginnen 1. Principiële kapitalisme vs. Communisme 2. De Sovjetisering van Oost-Europa a. Politiek gelijkschakelen: politiek en economisch. Totalitaire maatschappij en bewind 3. Ontwikkeling Duitse Kwestie a. SU haalt Oost-blok leeg. 4. Griekse +Turkse kwestie 1947 a. Griekenland dreigde communistisch te worden, communistische guerrillastrijders. Dus de VS hielp. Dichtbij Rusland voor raketten. b. Stalin had bijna samen met Turkije een vlootbasis in de midddel-landse zee opgezet. VS voorkwam dit. Pagina 5 van 18

6 5. Containment indamming 1947 a. (in een container stoppen) Truman Doctrine. 6. Marshall-hulp a. European Recovery Program. Alle economieën groeide heel snel. 7. Groeiend communisme in Westen a. Dus ook groeiend anti-communisme H2 De Vietnamese deling Dekolonisatie van Indochina Op welke wijze voltrok zich het dekolonisatieproces in Vietnam? Op welke wijze voltrok zich het dekolonisatieproces in Indochina? 1850 vanaf Fransen opdringerig 1884 Fransen heel Vietnam als kolonie ingelijfd 1930 oprichting communistische partij Vietnam 1941 oprichting Vietminh 2 sept 1945 Vietnamese onafhankelijkheidsverklaring Ho Chi Minh onafhankelijkheidsoorlog Vietnam-Frankrijk 1954 Franse Nederlaag Dien Bien Phu 1954 Conferentie van Geneve Inleiding Ho Chi Minh roept onafhankelijheid uit o Beroept zich op grondwet VS : idereen is gelijk o VS toegejuicht o Later zou de VS Vietnam kapot maken 2.1 Vietnam onder de Fransen 1884 > 1884 Fransen heel Vietnam als kolonie ingelijfd o Een paar jaar later ook Cambodja en Laos Fransen zeiden beschaving te brengen, maar deden dat niet, eigen belang. Vietnam bleef agrarische samenleving Vietnam werd zeer belangrijk op de rijstmarkt, maar Vietnamese werden uitgebuit Kleine nationalistische groepjes proberen opstand, maar dat lukt niet Pas communisme werd serieuze bedreiging Amerikaanse lokzang der vrijheid, Ho Chi Minh teleurgesteld want niet te pakken voor koloniën hij werd cummunistisch o SU had laten zien dat je met een strakke minderheid een grote succesvolle revolutie op de been kan brengen Pagina 6 van 18

7 o Zodat hij het hele volk achter zich kon krijgen Ho Chi Minh sloeg aan van wege de diepe haat tegen de Fransen 2.2 De Tijger (Vietnam) en de Olifant (Frankrijk) JAARTAL 1930 oprichting communistische partij Vietnam, Ho Chi Minh 1930 hongeroproer o 2000 v/d 2400 leden communistische partij geëxecuteerd o aanhangers gevangen genomen 1941 Ho kwam naar Vietnam o Oprichting Bevrijdingsbeweging = Vietnming Communistische leiding, moesten neutraal lijken Doel: Eerst nationale onafhankelijkheid, dan sociale revolutie Leger onder leiding van Vo Nguyen Giap o Vietmin veroverden delen Noord-Vietnam o Japan capituleerde, Vietminh brak los binnen twee weken heel Vietnam o 2 sep 1941, onafhankelijkheidsverklaring, Democratische Republiek Vietnam (DRV) Natie werd door niemand erkend Fransen vochten en vroegen VS voor hulp, maar die kwamen niet, want tegen kolonialisme 1946 vredesbespreking Vietminh en Frankrijk mislukte oolrog Ho wist van te voren te kunnen winnen o Guerrillatactiek o Nationalisme SU (europa-gericht) en China (azié-gericht) samenwerken o China erkend DRV en helpt (wapens, adviseurs) Frankrijk hielden touwtjes in handen in hun deel (Zuiden en Steden) 1950 VS containment politiek, gaat toch helpen, steunt financieel 2.3 Het vertrek van de Fransen doden Frankrijk doden Vietminh o Oorlogsmoe Dien Bien Phu bergvallei Frans militairen gelegerd o Vietminh viel met man aan o Wekenlang gevecht o Frankrijk vroeg luchtsteun van VS om te winnen, gaven niet, bang voor oorlog met China en SU, dacht aan dominotheorie: Japan, Taiwan, Filippijnen, Australië, Nieuw-Zeeland o Vietminh won bijna heel Vietnam in bezit o Frankrijk wou niet verder 1954 Conferentie van Genève // Geneefse Akkoorden VS tegenzin, onderhandelen met communisten was ondenkbaar Pagina 7 van 18

8 Ho ontevreden, hij leverden hiermee veel in o Vietnam verdeeld 17e breedtegraad o Fransen beloofden binnen twee jaar te vertrekken o Moest neutraal blijven: Beide niet aansluiten bij een militair bondgenootschap o Troepen niet versterken o Geen buitenlandse troepen toelaten o 1956 nationale verkiezingen, waarbij herreniging o Canada, Polen en India Internationale Commissie van Toezicht o VS zou aanvallen als het hun niet zinde Gedrag VS klopte niet o Zij ondertekende Geneefse Akkoorden niet o Zij gingen van het Zuiden een anti-communistisch natie maken, tegen de afspraken in Oprichting ZOAVO (Zuid Oost Azische Verdrags Organisatie) o Soort vrijblijvende NAVO o Overduidelijk opgericht om Zuid-Vietnam te beschermen o Zuid-Vietnam werd geen lid 2.4 Twee vijandige staten Zuid-V en VS geen verkiezingen, hadden Akkoorden immers niet getekend Ho Chi Minh ging naar Moskou om hulp te vragen voor verkiezingen, maar SU hielp niet o Voor China was Noord-V nu een sattalietstaat, dus zij vonden het wel goed o Ze wouden niet dat er net zoals in Zuid-Korea VS troepen zouden legeren Noord-Vietnam Noord-V langzaam communistisch gemaakt, o Rijken en vijanden bezittingen werden verdeeld onder arme boeren Arme boeren achter zich Vijanden (verraders) neergehaald Voedselproductie omhoog, lukte, precies genoeg Maar moeizaam o Slechte economie o Brain drain vluchten naar Zuid-V Na schermutselingen ging het goed, veel boeren geëxecuteerd 50-jarenplan gelanceerd, o afschaffing eigendommen o begin industrialisatie 1965 VS begint met oorlog komt stil te liggen Zuid-Vietnam Ngo Dinh Diem premier Zuid-V o Hij wilde niets met Vietminh en koloniale bestuur te maken hebben Ging naar VS, werd beïnvloed Pagina 8 van 18

9 o Kwam terug en bouwde politiestaat op, trok alle macht naar zich toe Corruptie o Hij was heel succes in het uitbannen van het communisme, VS zag corruptie door de vingers, en in het Westen was hij zelfs een held vernietiging communisme De economie kreeg echter nooit tijd om opgebouwd te worden H3 VS gaat over tot oorlog Waarom kwam het opnieuw tot een oorlog in Vietnam? 1960 oprichting Vietcong 1961 Kennedy wordt president 1963 Kennedy vermoord 1963 Diem vermoordt 1964 Tonkin-incident Limited War Inleiding 7 febr 1965 guerrillastrijders vallen legerbasis Pleiku aan Johnson krijgt congres zeer gemakkelijk achter zich, o VS begint bombardementen Noord-V o 2 dagen later ook grondtroepen gestuurd 3.1 Volksopstand in Zuid-Vietnam in 50 kon Ho Chi Minh nog niet wapens opnemen om tegen Zuid-V te gaan vechten 1959 na een geheim bezoek vond Ho het wel kansrijk o Groeiende haat tegen Diem-regime in Zuid-V o De opstand moest gewapend gaan, maar had ook politiek verzet in Zuid-V nodig Ho-Chi-Minhroute voor geheime bevoorrading en infiltranten Hanoi besluit een verenigde oppositie tegen Diem op de zetten in Zuid-V o Nationaal Bevrijdingsfront (NLF), moest lijken op Vietminh Eigen leger: Bevrijdingsleger: Vietcong o Groeide sterk Economisch wonder Zuid-V (VS op gehoopt) blijft uit o Werd niets gedaan aan ongelijkheid o Diem zeer inpopulair VS nam initiatief: versterkte dorpen: agrovilles o Sanitaire voorzieningen, scholen, gezondheidszorg, goede behuizing, bewaking, prikkeldraad o Boeren gedwongen er heen te gaan Pagina 9 van 18

10 Viel niet goed: Budhisme verteld grond belangrijk waarop je familie heeft geleeft o Dorpen eerder voor controle dan voor bescherming o Boeren moesten betalen er te wonen, VS had betaald, corruptie Onvrede was groot in Agrovilles, Vietcong kon makkelijk infiltreren Onvrede groot bij Budhisten, omdat macht in handen was katholieken minderheid 1963 Diems soldaten openen vuur op Budhisten die protesteerde tegen ongelijkheid o Grote Budhistische opstand o Diem reageert kei hard o Monnik in brand, wereld nieuws 3.2 Alarm in het Witte Huis voor 1961 geen media over Vietnam, 1961 Kennedy president, Vietcong kwam ineens sterk op Chroestsjov was 1954 heel open en tolerant, nu (1961) ieder bevrijdingsfront tegen imperialisme zou op steun kunnen rekenen van Moskou, was als concurentie tegen China Kennedy stuurt veel onderzoeksteams naar Zuid-V, Kennedy wil niet aanvallen, hij wist dat het niet zou lukken, net als de Fransen o Hij stuurde alleen wat meer adviseurs (800 werd 3000) en stond Napalm toe Contraguerrilla strijd Kennedy vond dat Zuid-V zelf de oorlog moest winnen, hij dacht dat VS er binnen een paar jaar weg kon zijn. VS ging echter geheim meevechten, 1963 waren er adviseurs VS druk op Diem, zodat meer sociale maatregelen om communisme tegen te gaan, maar Diem trok zich niets aan. CIA zette staatsgreep op met Zuid-V se generaals Diem werd op zijn veilige aftocht vermoord Kennedy vermoordt Johnson aan de macht, zette alles op alles om Zuid-V te helpen in de strijd 3.3 Johnsons dilemma Staatsgreep hielp niet, situatie alleen maar slechter Johnson drie mogelijkheden: o Kernwapens o Terugtrekken o Troepen sturen Johnson ging met SU en Vietnam diplomatiek doen o Internationale en binnenlandse druk Zuid-V grote rotzooi o Geen stabiele regering o Veel straatgevechten Budhisten en khatolieken o Protesten (studenten) o Militairen niet meer gemotiveerd Pagina 10 van 18

11 1963 Johnson geadviseerd door adviseurs en generaals om aan te vallen, maar deed dit niet Great Society (VS verzorgingsstaat maken) koste veel geld o Limited War Vietnam kostenbesparing Angst voor China China en VS spraken af geen oorlog te voeren o VS besloot Noord-V niet binnen te vallen, dan zou China ingrijpen 3.4 Johnsons oorlog Tonkin-incident o Torpedoboten meerdere keren aangevallen door Noord-V Één keer echt, maar uitgelokt, tweede keer gefaked o VS vond het duidelijk dat Noord-V zich schuldig maakte aan onuitgelokte agressie Congres gaf onbepertke oorlogsbevoegdheid aan Johnson, door incident Johnson viel kort aan, maar Hanoi bleef stevig staan en voerde de strijd op, Adiviseurs en generaals smeekte Johnson om totaal aan te vallen, maar Johnson deed dat niet o Hij vond dat er eerste een stabiele regering in Saigon moest komen Johnson overgehaald in 1965 Rolling Thunder o Systematisch bombaderen van Noord-V o grondtroepen Rolling Thunder moest Zuid-V/Vietcong van Noord-V afsnijden, dan konden ze er gemakkelijk mee afrekenen Snel steeg het aantal naar en grondtroepen en in o Zuid-V zelf militairen VS won niet: o VS was Limited Generaals konden niet vol uithalen o China hielp Noord-V China stuurde honderdduizenden technici en arbeiders voor de economie bewapening o Chroestsjov werd afgezet stop vreedzame coëxistentie 1964 SU ging Vietnam helpen Materiële steun Hanoi speelde China en Rusland tegen elkaar uit om hun invloed te beperken in Noord-V H4 Vrede met eer? Hoe kwam er een eind aan de Amerikaanse interventie in Vietnam? Groeiend verzet in VS tegen Vietnam-oorlog 1968 Tet-offensief Pagina 11 van 18

12 1968 Start onderhandelingen Parijs 1968 M.L. King + Kennedy (broer van) pres. Kennedy 1970 Vietnamprotest in Ohio Vietnamisering 1972 Nixon in Moskou en Peking 1972 Vietnam groot offensief 23 jan 1973 Parijse Vredesakkoorden oorlog Noord-V Zuid-V 1975 val van Saigon Inleiding 28 apr 1975 communisten vallen Saigon aan Amerikanen halen hun mensen weg 4.1 Tet-offensief 1968 Bombardementen noorden kwamen niet tot de pijngrens Ho-Chi-Minhroute kon niet voldoende worden aangevallen o Johnson wou oorlog niet uitbreiden naar Laos en Cambodja Noord-Vietnam kon niet worden binnengevallen o Bang voor China Rode Delta (grens V en China), Hanoi (waar veel diplomaten zaten) en havenstad Haipong (waar Rusland en China veel heenvoeren) konden niet worden gebombardeerd bang dat China zou interveren SU en China dus zonder problemen Noord-V bevoorraden Guerrillaoorlog o Zeer vergelijkbaar Franse situatie o VS beheerste alleen de steden Bodycount o Terijwinst was nietzeggend, omdat overal Vietcongie verstopt zaten o VS telden lichamen van Vietcong strijders om aan te tonen dat ze aan het winnen waren, Heel veel onnodig vernield, platgebrand Agent Orange o Ontbladeringsmiddel om gewassen te vernietigen Generaal Nguyen Van Thieu had touwtjes strak in handen, was sterk stabiel regime n Zuid-V Tet-offensief o Alle steden en veel VS basissen werden aangevallen door Vietcong o VS totaal verrast, ze dachten dat het net goed ging en dat ze bijna gewonnen hadden o Zuid-V en VS konden het wel snel neerslaan, hadden naar een paar dagen meeste steden weer in handen Pagina 12 van 18

13 Westmoreland (generaal Zuid-V) wou meer mensen, Johnson dacht over terugtrekken Johnson staakte bombarderingen Noord-V en vroeg om onderhandelingen, kreeg die direct 1968 onderhandelingen Parijs van start 4.2 Groeiend verzet in VS In 1965 niemand tegen Vietnamoorlog, in een jaar veranderde dit snel o Media Eerste televisie-oorlog Indoctrinatie, goeie kanten Artikel 1967 NY Times o Anti-oorlogsbeweging Protestgeneratie Via Californie snel verspreid onder studenten en middenstandsjongeren hippies o Groeiende verdeelheid politiek Anti-oorlogsbeweging liet iets broeien in het Parlement Democraten vooral tegen, maar bleven achter hun eigen president Zo kon het jaren lang doorsuderen omdat de geldkraan niet werd dichtgedraaid Fulbright (vooraanstaande Democraat, voorzitter Senaatscommissie) openlijk afstand van Johnson o Organiseert hoorzittingen (live op tv), veel democraten geven toe snel weg te willen uit Vietnam Congres verdeelt zich in Duiven en Haviken Hoogtepunt onrust Vietnam tijdens Tet-offensief (live op tv), zorgde voor onrust VS, 1968 o Koelbloedige executie vietcongstrijder door politie-chef VS regering Zuid-V o Cronkite (meest gezaghebbende tv journalist) zei dat Vietnam oorlog niet te winnen was Massaal veel demonstraties VS ML King + Kennedy (broer van) werden vermoord. o Democraten verdeeld over kandidaat Nixon won verkiezingen omdat Johnson doorging gestopte bombardementen hervatte Nixon peace with honour o Vietnamisering VS terugtrekken, Zuid-V versterkt Zuid-V niet sterk genoeg, corruptie, slecht moraal o Minder grondtroepen, meer bombardementen o Onderhandelen Parijs 1969 Moskou en Peking In het geheim ook met Noord-V, Kissinger (nationaal veiligheids adviseur, minister buitenlandse zaken) Pagina 13 van 18

14 4.4 Nixons oorlog Om vrede te bereiken breidde Nixon eerst de oorlog uit Nixon trok Laos in, bombardeerde Laos en Cambodja o Ho-Chi-Minhroute blokkeren o Uitwijkmogelijkheden vietcong wegnemen Moest geheim blijven, lukte niet, Openbaar trok Nixon Cambodja in, veel protest, o Ohio demonstranten gedood door politie Overal universiteiten gesloten door stakingen Witte Huis bestormt Congres stopt Nixon Cambodja in te gaan Onderhandelingen met Noord-V vast, Kissinger, o Hanoi ontkende dat ze troepen in Zuid-V had VS probeerde SU o Non Proliferatie Verdrag Minderen kernwapens o Meer handelen Vriendschap China opbouwen Driehoeksdiplomatie Wilden Noord-V en bondgenoten uit elkaar spelen, maar het hielp niets o China en SU gaven aan dat Noord-V het zelf moest weten, en gingen door met steun 1972 Vietnam groot offensief VS treed hard op, bombardementen en landmijnen, ook Rode Delta en havenstad Haipong, o China en Rusland hoefden niet meer gevreesd te worden, Noord-V gaf toe, VS reageert toelatend, Nixon en Kissinger onder grote druk, o verkiezingen voor de deur o bijna geen troepen VS meer in Zuid-V o Congres bijna geldkraan dicht Okt 1972 akkoord richting de goede weg o VS weg o Vietcong mocht posities houden o En samen met Zuid-V verkiezingen voorbereiden President Zuid-V Thieu, vond niet goed Vietcong mocht blijven o Kon niets meer aan gedaan worden Kerstmis 1972 VS bombardeerde zwaarder dan ooit, om meer onderhandelingen te bereiken o Noord-V schoof door China weer aan tafel o Thieu gaf nu ook toe 23 jan 1973 Parijse Vredesakkoorden o Bijna precies hetzelfde als de vorige, maar nu gaf Thieu ook toe 1973 SU bewapend Noord-V Pagina 14 van 18

15 1975 Noord-V valt Zuid-V binnen o Saigon valt snel Extra Geen vrede, geen eer Kissinger beweert dat VS had gewonnen, maar door congres en Parijse Akkoorden niet Daar denken historici anders over Kissinger en Nixon wisten dat ze zouden verliezen, ze hadden alleen een decent interval nodig Kissinger en Nixon wouden opnieuw bombarderen, maar konden niet door het Congres = volk H5 De gevolgen van de oorlog Welke gevolgen had de oorlog voor de Vietnamezen? Welke gevolgen had de oorlog voor de Amerikaanse militairen? Welke gevolgen had de oorlog voor de Amerikaanse samenleving? gebruik Agent Orange détente 1971 Pentagon Papers uitgelekt 1972 SALT 1 akkoord (Strategic Arms Limitation Treaty) 1973 War Powers Act 1976 Carter president Détente Non Proliferatie Verdrag 1972 SALT-1 verdrag o Strategic Arms Limitation Treaty 5.1 Ontwricht Vietnam Noord-V Fabrieken ondergronds Land s avonds bewerkt Dienstplicht mannen per jaar, veel naar Ho-Chi-Minhroute Vrouwen Chinezen hielden economie draaiende Communistisch voedsel via staat, bonnen, iedereen precies genoeg, magere mensen Agrarische samenleving, arm Zuid-V % VS bommen (ook ontbladeringsmiddelen) viel op zuiden, landbouw kapot Steden groeiden explosief, omdat velen daarheen vluchten, was veiliger daar Pagina 15 van 18

16 o Grote werkloosheid in steden maakte veel criminaliteit en prostitie Plattelandsbewoners in tweestrijd o s nachts Vietcong de baas Vroegen om eten, medicijnen en onderdag Gaf je dit niet, dan werd je vermoord o Overdag Zuid-V leger de baas Martelden iedereen die Vietcong hielp. Economie niet gezond, wel luxe spullen, koelkasten etc. en drank- tabaks- horeca- prostitiemarkt groeit Infrastructuur verwoest Veel gewonden, maar onderontwikkelde gezondheidszorg o Brandwonden werden niet behandeld, alleen rijken Verstedelijkte samenleving met grote verschillen arm rijk 5.2 Soldaten en veteranen Working class-war, de intelligentener kregen uitstel door hun studie, en doken onder, Eén van de jongste legers ooit. Nixon alleen 19-jarigen moesten dienen Onverdraagzaam zwaar voor VS militairen o Guerrillastrijd zorgde voor constante gekmakende spanning (angst) (Vietcong = Charley ) o Zelfvertrouwen ondergraven door lijden van Vietnam bevolking o Tropisch klimaat o Uitzichloosheid tastte moreel aan van de verslaafd aan heroïne, ook veel drankproblemen0 Op bases discriminatie zwarte soldaten Veel soldaten liepen weg Ramp van My Lai o Muitende soldaten moordde dorpje vrouwen en kinderen uit o Veel verkrachtingen Vietnamsyndroom (vietnamveteranen = vets) o Soldaten onbegrepen thuisfront o Huwelijken stuk o Psychische problemen Heroïne Contactstoornissen agressie o Zelfmoord o Lichamelijk Verminkt Diabetes, kanker, onvruchtbaarheid, inwendige bloedingen, zweren Soldaten geen warm onthaal, gestreden in een zinloze oorlog, Speciale instellingen voor vets, voor hulp bij alles Door velen worden vets nu gewadeerd en weigeraars verafschuwt (Clinton) Pagina 16 van 18

17 5.3 Een nationaal trauma 1960 VS regering meest prestige wereld, voorbeeld welvaart en democratie Val van Saigon 1975, dieptepunt vertrouwen, VS en hele wereld Economisch slonk VS door grote oorlogsuitgaven Europese landen koppelde hun munten los van de Amirkaanse dollar en gingen samenwerken Europa kwam als economisch machtsblok tegenover VS te staan VS ressesie, geen geld Great Society Polarisatie, veel beschuldigingen richting o Media (linkse verraders) o Democraten (communisten) 1973 War Powers Act, wet verplichtte president Congres te raadplegen voor inzetten strijdkrachten o Dit draaide de Tonkinresolutie terug o Johnson en Nixon leugenaars, informatie achterhouden 1968 leugens Tonkinresolutie kwamen naar buiten 1971 Pentagon Papers o Uitlekken studie politiek in Vietnam o Lieten zien hoe Johnson de oorlog gemanipuleerd had Nixon begon eigen personeel en partijleden te bespioneren o Maakte zich schuldig aan: omkoping, intimidatie, vervalsing enz. Watergate schandaal o Nixons mensen werden betrapt terwijl ze afluisterapparatuur plaatsen in Watergate, hoofdkantoor democraten Nixon trad af in 1974 Vertrouwen van Amerikanen in leiders gedaald tot nulpunt 1976 Carter president (buitenstaander, diepgelovig, provincieman) 5.4 De wereld na Vietnam VS moeilijke verhouding met Europa o Eerst Frankrijk aanvallen toen wou VS niet o Toen VS aanvallen toen wou Europa niet o Kerstbombardementen vielen heel slecht in Europa Détentepolitiek o Beperking wapenwedloop 1968 Non Proliferatie Verdrag 1972 SALT-1 verdrag Strategic Arms Limitation Treaty o Erkenning Volksrepubliek China Toelating VN o 1975 VS en SU afspraken mensenrechten SU hield zich er niet aan Pagina 17 van 18

18 Vietnam Ontbladeringmiddelen zorgde en zorgen voor veel vergiftigingen, kanker, diabetes Landmijnen die er nog steeds liggen, vele verminkingen Valt Cambodja aan waar bloedig regime heersten China valt Vietnam binnen om Cambodja te beschermen, maar dat loopt op niets uit Zuid-Vietnam communistisch aaneengeschakeld o Hoogopgeleiden vluchten 1986 centraal geleide economie versoepeld Relatie VS wordt beter 1993 VS stop blokkade internationale hulp 1994 handelsembargo opgeheven 1995 VS gaat diplomatieke betrekkingen aan 2000 Vietnam heeft geen voedselhulp meer nodig Nog steeds arme agrarische samenleving Pagina 18 van 18