Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en de koude oorlog in Vietnam (Wolters Noordhoff)

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en de koude oorlog in Vietnam (Wolters Noordhoff) Samenvatting door een scholier 6555 woorden 19 mei ,8 59 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het ijzeren gordijn: De stemming tussen de geallieerden, Frankrijk, VS, Engeland, Sovjet Unie, verkilde al snel nadat ze hadden besloten Duitsland in vieren te verdelen, dat kwam onder andere door: *Het enorme machtsoverwicht van de Sovjet Unie en de Verenigde Staten, ze wilden beiden de macht hebben, De V.S. bevrijde het westen, de Sovjet Unie bevrijde het oosten. *Sovjet Unie stond voor: communistisch, - met een planeconomie, - dictatuur (de economie en het individu waren ondergeschikt aan de staat). *Verenigde Staten stond voor: - democratie, - kapitalistisch, - vrij ondernemerschap. De Sovjet Unie, onderleiding van Stalin, voerde in de bevrijde gebieden onder dwang het communisme in, dit deden ze omdat Stalin zich onveilig voelde, hij was ontzettend geschrokken toen Duitsland in de tweede wereldoorlog zo via de west grens binnen kon vallen tot aan Moskou. Ook is zeker dat hij zijn westerse bondgenoten niet vertrouwde, hij dacht dat ze het communisme zouden uitbannen, hij wilde daarom de westerse grens een groot stuk opschuiven. Daarom bracht Stalin Estland, Letland, Litouwen, het oosten van Polen en Roemenie bij de Sovjet Unie bij het bevrijden van oost Europa. Deze landen werden op den duur onder dwang communistisch. Pagina 1 van 14

2 In 1945 werd Duitsland door de geallieerden verdeeld in 4 bezettingszones, ze spraken af dat ze zouden samenwerken. Al vrij snel kwam er onenigheid: de Sovjet Unie vond dat Duitsland enorme herstelbetalingen opgelegd moesten worden, de andere bezetters waren juist voor een snel herstellende economie. In 1949 viel Duitsland uiteen in 2 staten, de 3 westerse zones werden kapitalistisch en kreeg de naam: Democratische Bondsrepubliek. In de Sovjet Zone kwam er een communistische regime met de naam Duitse Democratische Republiek, DDR, deze zone werd volledig afgegrendeld van West Europa, dit werd ook wel het IJzeren Gordijn genoemd. Geen enkele democratisch gekozen regering wilde tot Stalins veiligheidsgordel behoren dus daarom moest hij wel een staatsgreep plegen om aan de macht te komen in een land, het is immers nog nooit voor gekomen dat het communistische regime door een verkiezing aan de macht is gekomen. De koude oorlog: In 1947 bood Amerika de Marshall hulp, financiële steun, aan in het door de tweede wereldoorlog geruïneerde Europa, Westerse landen namen deze hulp dankbaar in ontvangst. Ook Tsjecho Slowakije wilde hier op ingaan maar daar stak de Sovjet Unie een stokje voor, het zou de Amerikanen namelijk grote invloed geven. In 1948 trok Stalin met een staatsgreep dus ook de macht in Tsjecho Slowakije naar zich toe. Er was sprake van een communistische wereldrevolutie, Stalin leek het communisme met geweld aan de wereld op te willen leggen. In 1946 dacht de V.S. dan ook dat heel Europa door het communisme bedreigd werd, ze hadden geen andere keuze dan het communisme te bestrijden overal waar het de kop op deed. Engeland had Griekenland bevrijd van de Duitsers en dus werd dit land na de tweede wereld oorlog door hen bezet, in 1947 deelden de Britten de V.S. mede dat ze Griekenland niet langer konden beschermen, hier hadden ze geen geld meer voor. De V.S. kwam direct in actie: ze boden Griekenland en Turkije financiële en militaire steun. President Truman overtuigde de Amerikanen van de noodzaak van deze steun op een congres, bang voor het wereldcommunisme moest ieder land dat bedreigd werd door het communisme steun worden geboden, dit om zo het wereldcommunisme in te kunnen dammen. Deze toespraak omschrijft de politiek die tot het einde van de koude oorlog gevoerd werd; wereld wijde containment, indamming, van het communisme. De Sovjet Unie en de Verenigde Staten probeerden een negatief beeld van elkaar af te schilderen tegenover de rest van de wereld. Met deze Containment politiek begon rond 1947 de koude oorlog, tot 1980 beheerste deze de internationale betrekkingen. De wereld werd opgedeeld in twee kampen die nooit direct met elkaar ten strijde trokken door een oorlog maar die elkaar wel met andere middelen bestreden. *De mening van de Verenigde Staten over de Sovjet Unie: De Sovjet Unie was de kern van het Communisme het was hun intentie om de gehele wereld te veroveren en zo een communistische wereldrevolutie voor elkaar te krijgen, desnoods met geweld. *De mening van de Sovjet Unie over de Verenigde Staten: De V.S. waren de belangrijkste vertegenwoordigers van het westers imperialisme, wereld macht, ze waren er op uit om het communisme te vernietigen en de wereld kapitalistisch te maken. Het ging de V.S. naar Pagina 2 van 14

3 hun mening niet om vrijheid en democratie maar om afzetmarkten en grondstoffen van het Amerikaans kapitalisme. Vanaf 1956(tot 1964) voerde Chroestsjov, de opvolger van Stalin die in 1953 overleden was, vreedzame coëxistentie, de strijd tussen het communisme en het kapitalisme moest niet doormiddel van een oorlog uitgevochten worden, beide systemen zouden vreedzaam naast elkaar moeten leven en elkaar alleen politiek en economisch beconcurreren. Omdat het Communisme gewoonweg superieur was zouden ze toch winnen volgens Chroesjstjov. Koloniale rijken: Afrika was een kolonie van: Frankrijk en Engeland, en België en Portugal hadden er ook kolonies maar minder dan Frankrijk en Engeland. Azië was een kolonie van: Japan. De rest van Azië: was verdeeld onder Engeland, Frankrijk en Nederland. Engeland heerste over Brits-Indië; India, Pakistan en Bangladesh. In Zuid-oost-Azië heerste Engeland over Birma en Maleisië. Nederland had de macht over Nederlands-Indië, Indonesië. Frankrijk was de bezetters van Indochina: Vietnam, Laos en Cambodja. In Afrika kwam de dekolonisatie pas in 1950 op gang, in Azië gebeurde dat in 1945, in veel Aziatische kolonies was van af 1900 verzet ontstaan, dat kwam doordat het nationalisme werd gestimuleerd toen men zag hoe de superieur gewaande blanken faalden. Ook was het zo dat de V.S. in de tweede wereldoorlog het koloniale tijdperk voor voorbij verklaarde. Engeland: verklaarde al snel haar kolonies onafhankelijk. Nederland: stuurde troepen naar Indonesië maar werd door de V.S. gedwongen om op te geven. Frankrijk: gaf niet toe uiteindelijk staakten ook zij in1954 in Zuid-Oost-Azië de strijd. Stalin was niet geïnteresseerd in deze kolonies hij had weinig vertrouwen in de communistische partijen die daar waren ze waren volgens hem te slap om de macht te grijpen. Volgens de communistische ideologie moesten ze het vooral hebben van de arbeidersklasse. De koloniale samenlevingen waren echter vooral agrarische en boeren zijn juist gericht op privé bezet en bij een communistische regime is alles in het bezit van de staat Het nationalisme was daarentegen voor de boeren weer wel aantrekkelijk en daar konden de communisten volgens Stalin niet tegenop. Amerika en de Sovjet Unie hadden beiden geen kolonies (de V.S. had zichzelf in 1776 vrijgevochten van Engeland). De Verenigde Staten zagen zichzelf als voorbeeld voor alle kolonies en verklaarden zoals al gezegd in de tweede wereldoorlog het koloniale tijdperk voor voorbij. Ze Nederland gedwongen Indonesië onafhankelijk te verklaren maar waren terughoudend bij de Fransen omdat het verzet vanuit Indochina onder communistische leiding stond en het was voor hen duidelijk dat het land direct door de communisten over genomen zou worden als het land onafhankelijk zou worden verklaard. In 1946 brak er Pagina 3 van 14

4 een onafhankelijkheids oorlog uit in Indochina, Amerika bleef neutraal ze wisten namelijk niet of ze ook containment politiek, indamming van het Communisme, moesten voeren in de rest van de wereld. Het koste veel geld en energie en hadden ze er eigenlijk wel baad bij? In 1950 veranderde Truman s standpunt plotseling: China Communistisch: In China was er al vele jaren een burger oorlog tussen Mao Zedong aanhangers (communistisch) en het nationalistische regime van Chiang Kaishek. In 1949 grepen de communisten plotseling de macht. Toen gingen de alarm bellen bij de Amerikanen rinkelen! China en de Sovjet Unie zouden nu samen de wereld macht grijpen, de Sovjet Unie in Europa en China in Azië. China moest de koloniale groepen steunen om onafhankelijk te worden, als dat gebeurd was zouden ze namelijk communistisch moeten worden. China en de Sovjet verspreiden een negatief beeld van de V.S. ze zouden er op uit zijn de derde wereld uit te buiten net als de koloniale onderdrukkers hadden gedaan, zei het met politieke en economische invloed. De verenigde Staten raakte in paniek, bang dat de hele wereld communistisch zou worden. Het deed er nu niet meer toe of een door het communisme bedreigd land belangrijk was of niet. In de zomer van 1950 viel het communistische Noord-Korea het door de Amerikanen gesteunde Zuid Korea binnen. De Amerikanen sloegen meteen terug ze rukten snel op tot aan de Chinese grens, de chinezen vielen de Amerikanen aan en een langdurig gevecht dat tot 1953(wapenstilstand) zou duren was het gevolg. Van steunde de V.S. Azië door economische en militaire hulp te beiden, (Amerika zou ook wat populairder worden). Met de politieke steun wilde de V.S. een marionetten regering opzetten, regering die in naam zelfstandig is maar staat in feite onder leiding van een ander land. Tot 1960 bleef de strategie van Amerika gebaseerd op de gedacht dat de V.S., de werkelijkheid was echter anders. Toen Stalin in 1953 stierf liepen de spanningen tussen de twee communistische grootmachten, China en de Sovjet, op. China liet zich de wet niet meer voorschrijven: ze hadden op eigen macht in hun land gewonnen. Ze zagen de vreedzame coëxistentie, die Chroestsjov voerde, als verraad van de communistische wereld revolutie. Tussen China en de Sovjet Unie ontstond een strijd om leiderschap in de communistische wereld dit leidde in 1960 tot een openlijke breuk (dit veranderde echter niets voor de Verenigde Staten omdat beide landen immers communistisch bleven en nog steeds intentie hadden Azië en Europa communistische te maken). Hoofdstuk 2: Indochina werd door de Fransen als kolonie bezet hoewel Vietnam nauwelijks ontwikkeld was, het ging ze echter alleen om de macht en de eer. Europeanen vonden het bezet van koloniën van economische belang om: - Grondstoffen - Afzetmarkt voor hun industrie Pagina 4 van 14

5 In(vooral zuid) Vietnam brachten de Fransen een ontwikkeling op gang, wegen, onderwijs, gezondheidszorg en ontgonnen landbouw gronden, rubber plantages, dijken en rijstvelden, de koloniale hoofdstad was Saigon een bloeiend handelscentrum, duizenden chinezen en Fransen woonden er, de fransen waren, de elites, waren rooms-katholiek, welvarend en stuurde hun kinderen naar Franse scholen. De Vietnamezen waren in de meeste gevallen Boeddhistisch en agrarisch. De Franse landheren woonden zelf in de stad en lieten anderen de grond bewerken en verkochten de rijst op de wereldmarkt. In het noorden en midden van Vietnam waren de Fransen minder geïnteresseerd, de grond was hier veel minder vruchtbaar, deze delen van het land waren ook veel minder rijk, verzet tegen de fransen was hier veel sterker. De Fransen waren arrogant en autoritaire, van gelijke rechten was geen sprake overal kregen de Fransen voor hetzelfde werk minder betaald dan de Fransen. Er was wel verzet maar plaatselijk dus konden de Fransen het makkelijk de kop indrukken. In 1920 en 1930 ontstonden er ook socialistische partijen maar deze vormde geen bedreiging. Het communisme vormde echter wel serieuze bedreiging, met als leider Ho Chi Minh, hij was behoorlijk ontwikkeld en had in Frankrijk de V.S. en Engeland gewoond en gewerkt. Hij raakte onder de indruk van het communisme, het communisme leek erg goed maar toen was er over het terreur nog erg weinig bekend. In 1923 Vertrok Ho Chi Minh naar Moskou, de Sovjet regering stuurde hem naar Zuid China om aanhangers voor het communisme te winnen, in 1930 richtte hij de communistische partij in Hong Kong op. De Fransen treden op tegen de communisten door bijna alle leden te executeren in 1941 stichtte Ho en zijn partijleden de Vietminh, deze partij strijde tegen de Franse bezetters voor de buitenwereld moest verborgen blijven dat deze partij communistisch was, de Vietminh moest alle nationalistische krachten bundelen. Het eerste doel van de Vietminh was nationalistische onafhankelijkheid, het tweede doel was communistische onafhankelijkheid. Ho Chi Minh gaf Vo Nguyen Giap de opdracht boerensoldaten te verwerven voor een bevrijdingsleger doordat er door de tweede wereld oorlog een unieke kans zou komen onafhankelijk te worden kreeg de Vietminh in het begin van de oorlog grote stukken van het platteland in Vietnam onder controle, toen Japan die Zuid-oost-Azië in zijn greep had capituleerde kreeg de Vietminh binnen 2 weken tijd bijna heel Vietnam in handen, in 1945 riep Ho Chi Minh de onafhankelijkheid uit. In 1946 kwamen de Fransen terug, de V.S. greep niet in, dit was erg teleurstellend voor Ho Chi Minh die op steun had gerekend van de Amerikanen. De Fransen namen vanuit het zuiden het land gedeeltelijk weer in handen. In 1946 brak een openlijke oorlog uit tussen Frankrijk en de Vietminh-regering. De Fransen waren niet opgewassen tegen de guerrillatechniek, ze kregen geen vat op het platteland van het noorden, de fransen waren in directe confrontaties oppermachtig maar de Vietminh sloeg vaak onverwachts toe. Dat leidde tot een jarenlange bloedige en zenuwslopende oorlog, tot 1950 kreeg de Vietminh geen hulp van buiten, tot de communisten China overnamen ook Stalin toonde daarna warme belangstelling voor Azië. China erkende in 1950 de democratische republiek Vietnam in Januari 1950 en ging wapens en adviseurs leveren, 2 weken later erkende ook Stalin Vietnam en beloofde hulp en materiele steun. Ook de houding van de Amerikanen veranderde, om de Amerikanen tevreden te stellen, die wilde immers niet dat er nog koloniën zouden zijn, hadden de Fransen in 1949 in hun eigen gebied een Vietnamese regering en Vietnam erkend als zelfstandige staat, nauw verbonden met Frankrijk weliswaar. Maar het was helemaal niet onafhankelijk, Frankrijk hield immers de macht, toch besloot de V.S. in 1950 de marionetten regering, regering die in naam zelfstandig is maar staat in feite onder leiding van een ander land, in Vietnam te erkennen en steunden ze de Franse oorlogsinspanningen met geld en wapens. Dat was ook onderdeel van de containment politiek om het wereld communisme te stoppen. Pagina 5 van 14

6 Het bedrog van Geneve: De Amerikanen gingen de Fransen steeds meer steunen, in 1954 betaalde de V.S. al 80% van de Franse oorlogsinspanningen. De Fransen konden echter absoluut niet winnen van de Vietminh strijders omdat de oorlogsmoeheid toesloeg werd er besloten een internationale vredesconferentie te houden in Geneve( alle grootmachten zouden meepraten, Sovjet Unie, Amerika, China en Frankrijk). In de aanloop naar de conferentie gingen ze echter nog meer vechten en vielen er nog meer doden, de Vietminh had toen bijna heel Vietnam in handen en de Fransen wilden niet meer vechten, de slag bij Dien Bien Phu. De V.S. wilde echter absoluut niet dat heel Vietnam communistisch werd. De Domino Theorie van Eisenhower; Birma, Thailand, Maleisië en Indonesië zouden als Indochina valt ook vallen, we zouden miljoenen mensen en hulpbronnen verliezen. De verdedigingslinie voor de Aziatische kust zou ook gevaar lopen: Japan, Taiwan, de Filippijnen, Australië en nieuw Zeeland zouden dan ook bedreigd worden. Japan zou handelspartners kwijt raken en dus zat er maar een keuze op: ook communistisch worden. Deze theorie bepaalde nog vele jaren de Amerikaanse politiek in Zuid-Oost-Azië. Beide partijen gingen met tegenzin naar de conferentie toe, voor de V.S. liep het niet slecht af: niet heel Vietnam zou communistisch worden en er werd afgesproken het land tijdelijk te delen de Vietminh zou Noord-Vietnam in handen krijgen de Fransen zouden Zuid-Vietnam besturen. ER kwam een wapenstilstand de Fransen beloofden binnen twee jaar te vertrekken. Vietnam moest neutraal blijven, geen van beide delen mocht zich aansluiten bij een militaire bondgenootschap Noord en Zuid Vietnam mochten hun troepen niet versterken en geen buitenlandse troepen op hun grondgebied toelaten. In juli 1956 zouden er in heel Vietnam verkiezingen gehouden worden en daarna moest het land herenigd worden. Ho Chi Minh was met deze akkoorden niet tevreden: Vietnam werd niet alleen niet communistisch hij moest ook nog eens grondgebied inleveren. Maar omdat de V.S. militair dreigde in te grijpen had hij geen keuze, ook stond hij onder druk van China en de Sovjet die hem zeiden dat Vietnam na de verkiezingen toch wel Communistisch zou worden. Toen de slotverklaring ondertekent moest worden weigerde de V.S., ze vonden dat de uitslag van de verkiezingen die gehouden zou worden toch al vast stond. China en de Sovjet Unie vonden het best, de Sovjet wilde om Vietnam geen groot conflict met de V.S. riskeren. China was al tevreden, Noord Vietnam kon zo geen concurrent van China worden maar zou afhankelijk blijven. Noord Vietnam: In Noord-Vietnam richten de Communisten zich op de opbouw van het communisme in Noord-Vietnam. Noord-Vietnam had vanaf het begin maar 1 partij, andersdenkenden werden vervolgd. De invoering van het economische communisme gebeurde geleidelijk aan, grote voormalig Frans bedrijven werden bezet van de staat, particulieren werden eerst met rust gelaten, de economie stond er slecht voor. Vele mensen vluchten naar Zuid-Vietnam, dit waren voornamelijk welvarende en goedopgeleide mensen. Daardoor werd Noord Vietnam sterk afhankelijk van de door China gestuurde managers en technici. De grond op het platteland van vijanden en verraders ging naar de arme boeren: dit leverde de communisten steun op. Vele mensen werden opgehitst tegen de rijke boeren die niets aan de staat af wilden staan, die overigens helemaal niet rijk waren. Maar de rijstproductie nam wel toe, in 1958 was er voldoende controle over Noord Vietnam en kon er nog een stap verder gegaan worden: de communistische plan economie werd ingevoerd. Privé bezit werd afgeschaft en de handel en industrie kwam volledig in handen van de Pagina 6 van 14

7 overheid. In 1961 werd er een ambitieus vijfjarenplan opgesteld: de opbouw van een zware industrie werd gestart. Maar toen de V.S. Noord Vietnam halverwege de jaren 60 kwam de industriële opbouw stil te liggen. Zuid Vietnam: In Zuid Vietnam wilde de V.S. een kapitalistische democratie opbouwen, als de communisten zouden zien hoe welvarend Zuid Vietnam werd zouden ze vanzelf door krijgen dat het communisme slecht was voor het land zo dachten ze. De Katholieke Ngo Dinh Diem zou Vietnam naar deze mooie toekomst moeten leiden. Hoewel Diem keihard optrad tegen het communisme hij stelde zijn Amerikaanse beschermheren echter wel teleur: De V.S. investeerde voor miljoenen dollars in de economische en militaire steun: Diem bestede dit geld aan de opbouw van een politiestaat, geen democratie zoals de Amerikanen dat wilden. Diem zag afwijkende meningen als verraad. Hij gaf de belangrijke functies aan zijn familie leden en nam zelf alle macht in handen. De katholieke partij werd ook bevooroordeeld, er was veel corruptie. De V.S. wilde dit wel door de vingers zien zolang Diem succes had, en dat had Diem want er waren op den duur steeds minder communisten in Zuid Vietnam. De communisten waren of terug gegaan naar Noord Vietnam of geëxecuteerd of in concentratie kampen gestopt. Diem werd als held gezien maar de welvaart die er kwam was op drijfzand gebouwd: alleen op de miljarden steun van de Verenigde Staten. Armoede en ongelijkheid op het platteland bleven groot. Amerika vroeg Diem de grond gelijk te verdelen en arme boeren te helpen maar het tegendeel gebeurde: in 1954 hadden de boeren deze grond gratis gekregen maar nu moesten ze daar pacht sommen voor betalen aan de landheren en dat maakte hem niet populair. Hoofdstuk 3: De vietnam oorlog begint: De Vietcong werd opgericht door de Noord Vietnamezen, ook werd de Ho Chi Minh route uitgezet, via deze route kwamen er wapens en munitie binnen in Zuid Vietnam. Vanaf 1960 nam het verzet tegen Diem toe in Zuid Vietnam door boeren opstanden te steunen en te organiseren kreeg de Vietcong delen van het platteland in Zuid Vietnam in handen. Ze maakten bij aanvallen op het Amerikaanse leger ook wapens buit, de Vietcong won ook steun van de arme boeren door ze in de bevrijde gebieden grond van verdreven of vermoorde landheren te geven. Onder tussen kwam er steeds meer haat voor het Diem regime onder druk van de Verenigde Staten werden er versterkte dorpen gebouwd met voorzieningen, stenen huizen, bewakers en prikkeldraad, boeren gingen er onder dwang wonen. Ze voelden zich gecontroleerd en ze moeste de grond waarop hun voorouders nog geleefd hadden verlaten dus eigenlijk wilden ze er helemaal niet wonen maar toch moesten ze er wel voor betalen. Het regime werkte dus averechts, de Vietcong kon de macht in vele plattelands dorpen over nemen omdat er zoveel verzet was tegen Diem. In 1963 bleek ook de haat voor dit regime in de steden waar de Boeddhisten in de macht waren van de Katholieken, ze werden gediscrimineerd. Diems troepen openden in 1963 tijdens een demonstratie het vuur op Boeddhisten die demonstreerden tegen het verbod op het vieren van Boeddha geboortedag. Vervolgens braken in alle steden rellen uit. Het regime reageerde keihard. Maar dit hielp niet, het protest werd alleen maar massaler en kreeg nu ook steun van katholieke studenten en intellectuelen. Toen een boeddhist zichzelf in brand stak bereikte het zijn hoogte punt. De foto s gingen de hele wereld over en wekte verontwaardiging op, nog 6 monniken volgden dit voorbeeld door de reactie van de vrouw van Diem, die Pagina 7 van 14

8 sprak over een Boeddhistische barbecue, zag de V.S. in dat het zo niet lang kon. Toen Kennedy na Eissenhower president werd was de Vietnam kwestie nog helemaal niet bekend. Maar toen kwamen er allermerende berichten en Kennedy dacht door een paar hulptroepen naar Vietnam te sturen, Noord Vietnam te veroveren want de Amerikanen waren immers superieur. Hij stuurde helikopters 2200 militaire adviseurs die de Zuid Vietnamezen moesten leren hoe ze moesten vechten. Uiteindelijk presteerde het Zuid Vietnamese leger niets en vochten de adviseurs mee tegen de communisten. Ook stond hij het gebruik van napalm toe. Diem werd aangespoord naar democratie en sociale rechtvaardigheid, Diem trok zich hier niets van aan. Diem moest dus in november 1963 verdwijnen zodat de Zuid Vienamese legereenheden een staatsgreep konden plegen. Diem zou veilig kunnen vertrekken maar werd onderweg naar het vliegtuig vermoord. 3 Weken later werd ook Kenny vermoord. Johnson volgde hem op, hij benadrukte meteen dat hij Kennedy s Vietnam politiek zou voortzetten. Johnson ondertekende een document waarin stond dat de V.S. Vietnam zou helpen strijden tegen het communisme. Het ging militair en politiek slecht in Vietnam sinds de val van Diem rukte de Vietcong snel op. In 1964 beheerste de Vietcong zelfs de helft van het platteland en het Zuid Vietnamese leger presteerde niets, militairen vochten onderling om de macht in Zuid Vietnam, het was een chaos. Moesten er Kernwapens ingezet worden? Dit zou sneller en goedkoper zijn maar Johnson vond dit veel te verg aan. Andere landen drongen aan op een diplomatieke oplossing(vooral Frankrijk deed dit, zij hadden immers ook niet kunnen winnen van het Vienamese leger). Maar Johnson wilde niet onderhandelen, dat zou uiteindelijk de communisten toch aan de macht brengen en het zou voor Amerika een gezichstverlies zijn. Johnson vond het sturen van gevechtstroepen onvermijdelijk. Maar eigenlijk wilde hij in eigen land de zogenaamde Great society lanceren: gelijkheid voor armen en zwarten. Dit leide voor hem tot een groot dilemma. Moest hij er voor strijden dat in eigenlijk land ieder persoon een volwaardige plaats in de samenleving zou krijgen of zijn gezicht verliezen en de wereld communistisch zien worden? Hij koos voor de strijd tegen het communisme. Doordat Amerika een aanval uitlokte van Vietnamese kant (het tonkin incident) kreeg Johnson oorlogsbevoegdheden van het congres. Johnson pleegde meteen een paar vergeldings aanvallen. Noord Vietnam sloeg ook weer terug op hun beurt. Noord Vietnam probeerde het regime in Saigon(zuid Vietnam) ten val te brengen voor het echte oorlog zou worden. In 1964 beloofde Johnson bij de verkiezingen geen Amerikanen naar Vietnam te sturen. Ministers en generaals vroegen hier echter wel nadrukkelijk om, Johnson vond dat er eerst een stabiele regering moest komen. In 1965 werd hij overtuigd van het feit dat militaire actie noodzakelijk was. Anderhalve week later viel de Vietcong in het Zuid Vietnamese Pleiku een Amerikaanse helikopter basis aan. Amerikanen sloegen direct terug met lucht aanvallen op Noord Vietnam: de oorlog was begonnen. Een paar dagen na de aanslag in Pleiku stuurde Johnson voor het eerst grondtroepen en gaf opdracht voor operatie Rolling Thunder, het systematisch bombarderen van Noord Vietnam. Zo probeerden de 17e breedte graat (scheiding tussen Noord en Zuid Vietnam) te blokkeren en acties tegen de Ho Chi Minh Route, en de Vietcong zou zo geïsoleerd moeten worden. Volgens hen lag de sleutel namelijk in Noord Pagina 8 van 14

9 Vietnam. Maar de V.S. was te optimistisch geweest, in 1965 moest er versterking worden gestuurd. Eind 1965 waren er 180 duizend gevechtstroepen in Vietnam, eind duizend en eind duizend toen was de limited war bereikt. Ook de bombardement bereikten een maximum. Amerika hield vol een beperkte oorlog te voeren, er moesten immers zo min mogelijk Amerikaanse slachtoffers vallen. Het oorlogsgebied moest ook tot Vietnam beperkt blijven Hanoi mocht niet aangevallen worden omdat hier Chinese en Russische diplomaten zaten. Het Grensgebeid van China, de rode Delta, mocht ook niet aangevallen worden. De haven van Huiphong moest ook buiten spel blijven omdat China en Rusland via deze haven hun wapentuig aanvoerden. en er moesten conventionele middelen gebruik worden. Er vielen dan wel veel meer doden maar de oorlog bleef wel beperkt tot Vietnam, daar had de V.S. afspraken over met China anders zou China zich met de oorlog gaan bemoeien. Johnson hield zich aan deze afspraken en hoewel de Generaals Laos en Cambodja ook wilden aanvallen om de Ho Chi Minh route te kunnen vernietigen mocht dit niet van Johnson. In Zuid Vietnam echter waren er veel minder beperkingen, hier werd een bloedige strijd gevoerd met een onzichtbare vijand. Onder leiding van Vo Nguyen Giap, voerden de Vietcong en Noord Vietnamese leger guerrillatactieken uit. De Amerikanen hadden een searh an destroy tactiek: de vijand opsporen en vernietigen zo zouden de communisten een steeds kleiner leger krijgen: bodycount (lijken tellen). Daarom werd alles vernietigd waar de vijand zijn kon: agent orange een uiterst agressief ontbladeringsmiddel werd hier voor gebruikt. Zo vonden ze dat het goed ging onder de Vietnamezen vielen 7 keer zoveel doden, vele burgers weliswaar, dan onder de Amerikanen, ze dachten dat ze bijna hadden gewonnen. Hoofdstuk 4: Tet-offensief: In 1968 verzekerden Johnson en generaal Westmoreland de Amerikaanse bevolking er van dat ze de oorlog bijna gewonnen hadden. Maar toen kwam het Tet, het traditionele nieuwjaar, gebruik was dat er een gevechtspauze in acht genomen werd. Ditmaal liep dit anders s morgens vroeg drongen de communistische commando s de Amerikaanse ambassade in Saigon binnen. Ook elders in de stad kwamen belangrijke punten onder vuur te liggen, ook in 800 andere Zuid Vietnamese steden braken gevechten uit. Honderden dorpen vielen in handen van de Vietcong. De Amerikanen waren hierdoor totaal verrast. Ze hadden de situatie totaal niet meer in de hand. Zelfs de steden waren niet meer veilig omdat de Vietcong ook daar een verzetskern had opgebouwd. Toch slaagden de Amerikanen er in het Tetoffensief te breken, na een paar dagen hadden ze de meeste steden weer in handen. Generaal Giap van de Vietcong had gehoopt de Amerikanen eindelijk te overwinnen maar dat mislukte jammerlijk. Maar het Tet-offensief zorgde er voor dat er een ongeloofwaardig beeld van de Amerikanen naar buiten kwam, ze hadden de vijand namelijk vreselijk onderschat. Generaal Westmoreland moest toegeven dat er nog meer inspanningen nodig waren om de oorlog te winnen, dus vroeg hij Johnson om nog een 200 duizend extra manskrachten. Johnson trok wel een andere conclusie uit Tet, hij stelde vast dat de oorlog op afzienbare termijn niet te winnen was, misschien kon hij zelf nooit gewonnen worden. Westmoreland kon namelijk niet garanderen dat 200 duizend extra soldaten en zwaardere bombardementen tot een Pagina 9 van 14

10 overwinning zouden leiden of ook maar zouden helpen. Johnson weigerde daarom extra manskrachten te sturen en hij maakte op de televisie bekend dat de bombardementen op Noord Vietnam gestaakt zouden worden, hij wilde onderhandelen met noord Vietnam over vrede. Noord Vietnam verklaarde zich direct bereid te onderhandelen. Op 13 Mei 1986 Hadden de Amerikanen en Noord Vietnamezen een voorbereidende bespreking, deze leidden echter niet tot een zichtbaar resultaat. Er werd (net als bij Dien Bien Phu in 1954) alleen maar harder gevochten in de aanloop naar de besprekingen. Johnson besloot in Augustus dus als reactie op de communistische aanvallen weer te beginnen met bombardementen op Noord Vietnam. De Vietnam oorlog onder Richard Nixon: Deze beslissing was er de oorzaak van dat de Democratische presidentskandidaat in 1968 de verkiezingen verloor. De nieuwe president Richard Nixon presenteerde zich als een man van de vrede, hoewel hij eigenlijk voor harder militair ingrijpen was en eveneens een anticommunist, hij beloofde dan ook dat hij een einde van de oorlog zou maken. Nixon zag ook in dat de oorlog niet te winnen was, maar een nederlaag wilde hij voorkomen, dit zou het vertrouwen en ontzag voor Amerika in de hele wereld ondermijnen, ook wilde hij niet bekend staan als de eerste Amerikaanse president die een oorlog verloor. Nixons vrede moest een eervolle vrede zijn. Hij wilde de vrede bereiken door de oorlog te Vienamiseren, de Amerikaanse grondtroepen zouden geleidelijk teruggetrokken worden en het Zuid Vietnamese leger zou versterkt worden. Het Zuid Vienamese leger onder Johnson was dan wel groot geweest maar door corruptie en een slechte moreel ook erg zwak. Nixon wilde dat Zuid Vietnam na het vertrek van de Amerikanen sterk genoeg zou zijn om zelf de communisten te weerstaan. De Amerikanen zouden meer in de lucht gaan vechten en minder op de grond. Nixon wilde de Noord Vietnamezen bang maken, zo wilde hij ze tot concessies dwingen. Onderhandelingen: In Januari 1969 begonnen in Parijs de echte vredesbesprekingen. De sfeer was erg slecht. Noord Vietnam had drie eisen: Alle Amerikaanse troepen weg De Vietcong in een nieuwe Zuid Vietnamese regering Nationale verkiezingen. De verkiezingen die in 1956 niet door waren gegaan. Noord Vietnam stelde daar zelf niets tegenover. Nixon stelde een wapenstilstand voor, waarna beide partijen hun troepen binnen een jaar uit Zuid Vietnam zouden weghalen, de Vietcong moesten Zuid Vietnam met rustlaten, dan zou Amerika datzelfde met de Communisten doen. Nixon had agressieve plannen hij wilde Hanoi en de haven van Haiphong bombarderen, een grote overstroming veroorzaken door de dijken kapot te bombarderen en hij overwoog Laos en Cambodja binnen te vallen en dacht er zelfs over kernwapens te gooien op de Ho Chi Minhroute. Dit Nieuws moest een Franse zakenman doorgeven aan Ho Chi Minh. Van deze plannen voerde hij uiteindelijk maar een klein deel uit: hij bombardeerde Laos en Cambodja en stuurde er grondtroepen heen, maar dit was al wel een flinke uitbreiding van de oorlog. Nixon wilde zo de Vietcong afsnijden met de aanvoer van wapens en troepen via de Ho Chi Minh route. Tot 1972 hield de Vietcong zich rustig dus dit werkte vrij aardig. Ondertussen werden de Amerikaanse troepen machten in Zuid Vietnam verkleind. Tegelijk groeide het Zuid Vietnamese leger dankzij Amerikaanse Pagina 10 van 14

11 Financiële steun en grootscheepse wapenleveranties uit tot het op drie na sterkste ter wereld. Althans.. op papier, in de praktijk presteerde het weinig. De vredesonderhandelingen zaten nog steeds muurvast. Nixon probeerde omdat het niet werkte om Noord Vietnam onder druk te zetten de relaties met China en de Sovjet Unie te verbeteren door deze landen te bezoeken en dit gebeurde. Hij hoopte dat Noord Vietnam toegefelijker zou zijn als het niet meer automatisch op de steun van zijn machtige vrienden kon rekenen. Maar zowel China als de Sovjet Unie gaven te kennen dat Noord Vietnam zijn eigen koers bepaalde. In het voor jaar van 1972 begon Noord Vietnam een groot offensief een groot leger rolde met Sovjettanks Zuid Vietnam binnen, Nixon reageerde met zware bombardementen, ook liet hij mijnen leggen in de haven van Hai Phong, dit was nieuwe, en hij liet spoorlijnen bij de Chinees Vietnamese grens bombarderen. Eindelijk gaf Noord Vietnam een beetje toe, de Zuid Vietnamese regering zou na een vredesakkoord mogen blijven zitten. De Amerikanen gaven echter veel meer toe: De Vietcong hoefde niet te vertrekken maar mocht de in Zuid Vietnam veroverde Gebieden houden, alle Amerikaanse troepen zouden wel terug getrokken worden. In Oktober 1972 werden de V.S. en Noord Vietnam het bijna eens. Nixons veiligheidsadviseur en hoofdonderhandelaar Kissinger vertelde de wereld dat de vrede nabij was. Maar het liep toch mis, de Amerikanen kwamen op verzoek van Zuid Vietnam met nieuwe eisen, de Noord Vietnamezen liepen boos weg van de onderhandelingstafel. Als reactie voerde de Amerikanen rond Kerstmis de zwaarste bombardementen uit van de hele oorlog, met als doelwit de burger bevolking. De bedoeling was de Noord Vietnamezen zo te shockeren dat ze terugkeerden naar de onderhandelingstafel en dat werkte. Kort voor oudejaar liet Noord Vietnam (op advies van China en ze dachten ook dat de Amerikanen na de overwinning de aftocht toch wel zouden blazen) weten dat ze weer wilden praten. De Amerikanen beloofden de president van Zuid Vietnam, Thieu, dat ze zouden terugkuren als de communisten het vredesakkoord zouden schenden. En ze lieten meer militair materiaal achter dan ze aanvankelijk van plan waren geweest. Op 23 Januari in 1973 werden de Parijse vredesakkoorden getekend. Zuid Vietnam wordt Communistisch: Zodra de laatste Amerikaanse gevechtstroepen echter vertrokken waren braken er opnieuw gevechten uit tussen Noord en Zuid Vietnam. De Amerikanen keerden ondanks Nixons belofte niet terug, ook werden de financiële steun en de wapenleveranties verminderd. In 1975 gebeurde het onvermijdelijke: Noord Vietnam startte een offensief, dit leidde in een paar weken tot de val van Saigon, hoofdstad Zuid Vietnam, Twintig jaar na het vertrek van de Frans en 2 jaar na het vertrek van de Amerikanen was Vietnam dan toch uiteindelijk verenigd en ging Zuid Vietnam op in de Democratische Republiek Vietnam. Het werd dus uiteindelijk toch communistisch.. de Amerikanen hadden voor niets gevochten. Waarom had de V.S. deze oorlog verloren? Voor een deel hadden ze de oorlog niet kunnen winnen door de guerrillatactiek van de Vietcong en Noord Vietnam. Maar als Vietnam geen onderdeel was geweest van de koude oorlog had de V.S. de situatie wel onder controle kunnen krijgen, Noord Vietnam had dankzij deze koude oorlog machtige vrienden. Eind 1964 was Chroesjtjov, leider van de Sovjet die voor vreedzame coëxistentie pleite, afgezet de nieuwe leiders van de Sovjet Unie streden harder tegen de V.S, de Sovjet en China vechten om de macht in de derde wereld. Daarom leverde de Sovjet Unie noord vietnam de gehele oorlog straaljagers, tanks en luchtdoelraketten, Noord Vietnam kon China en de Sovjet Unie tegen elkaar uitspelen, en zo dus nog meer wapens en andere steun ontvangen van beide grootmachten, en het kon zo onafhankelijk blijven. Ook Pagina 11 van 14

12 wilde de V.S. een directe confrontatie met China of de Sovjet Unie voorkomen, Johnson dwong daarom zijn troepen met de handen op de rug te vechten. Tegelijkertijd werkte het in het nadeel voor de V.S. dat er toenemend verzet kwam van het thuisfront, deze dwong de regering uiteindelijk naar vrede te streven. Door dit verzet verwachten de Noord Vietnamezen eigenlijk ook al dat de V.S. uiteindelijk op zou geven. Waar deze toenemende anti oorlogsstemming in de V.S. vandaan kwam? De protestbeweging, De media, de Vietnam oorlog was de eerste oorlog die via de Televisie te volgen was, De groeiende verdeeldheid in de politiek. Onrust in eigen land: Halverwege de 60 s kwamen de jongeren uit de blankenmiddenklasse massaal in verzet tegen de gevestigde orde, deze waren erg conservatief, ze moesten niets hebben van de oudere generaties. De Hippie cultuur ontstond zo, deze jongeren waren erg tegendraads, ze zagen Ho Chi Minh en de Zuid Amerikaanse guerrillastrijder Che Guevara als hun helden. De angst voor het communisme vonden ze ronduit belachelijk, ze meenden dat Amerika niets in Vietnam te zoeken had en juist zelf de bevolking onderdrukte. Hun afkeerd werd nog een versterkt omdat ze bang waren zelf naar Vietnam te worden gestuurd. Het Vietnamprostest begon in maart 1965 me de eerste teach-in, een discussiebijeenkomst. Dit verschijnsel werd razend populaire. Begin 1965 was er in Washington ook de eerste protest mars, deze begon ordelijk maar werd steeds agressiever. Tienduizenden weigerden dienstplicht. In 1968 bereikte de protesten een hoogtepunt toen enkele massale demonstraties eindigden in veldslagen met de ordetroepen. Nixon nam daarna de angel uit de anti-oologsbeweging door geleidelijk troepen terug te trekken uit Vietnam, ook werd de dienstplicht beperkt, jongen die vanwege hun studie uitstel hadden gekregen werden niet meer opgeroepen. Daardoor hadden de studenten er geen persoonlijk belang meer bij zich tegen de oorlog te keren. Toch waren er onder Nixon nog enkele massale demonstraties, deze leidden er mede toe dat Nixon afzag van zijn agressieve plannen wat betreft Vietnam. In 1970 laaiden de protesten op toen Nixon Cambodja binnenviel. De situatie liep uit de hand toen de politie bij een betoging in Ohio vier studenten dood schoot, veiligheidstroepen moesten een woedende menigte tegen houden. De oorlog in Vietnam was de eerste televisie oorlog, de televisie verslaggeving liet aanvankelijk vooral het beeld van onze Amerikaanse jongens die zo moedig, optimistisch en kundig zijn zien, van de oorloggruwelen werd niets uitgezonden, in 1965 zond CBS een kritische reportage uit, president Johnson reageerde woedend. Televisiestations beterden hun leven. De geschreven pers was aanvankelijk ook volgzaam maar geleidelijk veranderde dat. Een groep jonge oorlogsverslaggevers raakte diep teleurgesteld door het verschil in werkelijkheid en wat de Amerikaanse bevolking te zien kreeg van de oorlog. Daarom schreven ze vanaf 1967 steeds vaker kritische artikelen, ze rekenden af met het officiële standpunt dat er nooit burgerdoelen geraakt zouden worden. Het Tet-offensief vormde ook een media keerpunt, het Amerikaanse leger kwam doordat ze de vijand hadden onder schat minder geloof waardig over. Steeds vaker werden falende en stervende Amerikanen in beeld gebracht, generaal Loan vermoorde op straat een Vietcong strijder de beelden gingen de hele wereld over. Drie weken later verkondigde een Pagina 12 van 14

13 televisie journalist dat het optimisme van de Amerikanen op drijfzang gebaseerd was, de oorlog was niet te winnen. Achteraf gaf Johnson te kennen dat hij toen in zag dat het zo niet verder kon. Hoewel er dus steeds meer verzet kwam door het nieuwe en realistischere beeld dat de media schetste van de Vietnam oorlog waren er ook burgers die vonden dat de media verraad pleegde, zij gaven de media de schuld van alle problemen. In het Amerikaanse Congres nam de weerstand in de loop van de tijd eveneens toe, het Congres werd buiten de besprekingen die de president hield gelaten. Johnson wilde voorkomen dat het Congres geen geld meer voor zijn Great Society plan zou geven als ze wisten hoeveel de oorlog Amerika koste. Nieuwe troepenzendingen melde Johnson pas als ze al in Vietnam zaten. De tactiek werkte goed omdat Johnsons partijgenoten zich achter hem bleven scharen omdat ze hem niet wilden afvallen. Dat de gevestigde politiek verdeeld anders dacht over Vietnam bleek voor het eerst toen in 1966 senator William Fulbright openlijk kritiek uitte op Johnson. Fulbright was niet zomaar iemand, hij had in 1964 de tonkinresolutie door het congres geloodst waardoor Johnson oorlogsbevoegdheden kreeg. Als snel bleek dat Johnson loog en manipuleerde, daarom organiseerde hij in 1966 parlementaire hoorzitting, waarin hij zijn regering scherp ondervroeg. Fulbright bespotte het idee dat Vietnam belangrijk was voor de veiligheid van Amerika. De oorlog was niet te winnen, iedere dag dat Amerika langer in Vietnam was ondermijnde het zijn prestige. Deze hoorzittingen waren rechtstreeks op televisie te zien. Het vertrouwen in Johnsons Vietnam politiek daalde drastisch. Het congres viel uiteen in twee kampen: de druiven die aandrongen op onderhandelingen en beperkingen van geweld. En de haviken die vonden dat Amerika de oorlog verder moest opvoeren om een beslissing te forceren. Onder Nixon kregen de druiven de overhand. In 1970 dwong het congres Nixon de invasie in Cambodja te staken. Nixon zag zich daarna steeds meer onder druk gezet vrede te sluiten. Toen de Parijse vredesakkoorden eenmaal waren gesloten stelde het congres geen geld meer beschikbaar voor Zuid Vietnam. Ein d1973 nam het de War Powers Act aan, daarin stond dat de president voortaan verplicht was het congres om toestemming te vragen voor hij strijd krachten in een militair conflict in zette. Daarmee maakte Nixon geen enkele kans meer Zuid Vietnam alsnog te hulp te komen zoals hij de premier van Zuid Vietnam had beloofd voor het vertrek van de Amerikanen. Lijstje Presidenten Amerika: Harry Truman Dwight Eisenhower John F. Kennedy Pagina 13 van 14

14 Lyndon Johnson Richard Nixon Pagina 14 van 14