5,6. Hoofdstuk 1. Samenvatting door Een scholier 3180 woorden 24 april keer beoordeeld. Geschiedenis

Transcriptie

1 Samenvatting door Een scholier 3180 woorden 24 april ,6 16 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam. Hoofdstuk Na de tweede wereldoorlog waren er 2 grootmachten over van de geallieerden; Vs en Rusland. Dit zou botsen in europa, ze hadden tenslotte beide een ander deel bevrijd, maar wie zou wat gaan regeren? De VS stonden voor democratie, kapitalisme en vrij ondernemerschap. Rusland voor het communisme waarin de staat alles was. De vijandschap begon toen Stalin het communisme invoerde in de door hem bevrijdde gebieden. Stalin had het gevoel dat het westen een eind zouden maken aan het communisme zodra ze die kans kregen. Daarom voegde hij stukken land bij de sovjetunie. Hij voerde gelijk een strenge communistische dictatuur in. Omdat Duitsland het ontmoetingspunt was viel Duitsland uiteen in de Bondsrepubliek en de Duitse Democratische Republiek. Stalin moest deze techniek wel toepassen, anders zouden alle landen bij de VS willen horen. De westerse wereld dacht dat Stalin na de Russische revolutie een communistische wereldrevolutie wilde opwekken. Dit zou overeenkomen met de invloed van het Russische communisme op de oost Europese landen. 1.2 In 1946 gingen de Amerikanen denken dat heel europa door het communisme werd bedreigd. Turkije moest een vloot leveren, in Frankrijk en Italië groeiden de communistische partijen snel en in Griekenland zou een burgeroorlog dreigen met communistische guerrillastrijders. Amerika wilde militaire en economische steun geven. Om dit voor elkaar te krijgen vertelde Truman het congres en het volk dat alleen de VS de landen kon helpen. Dit was de politiek die er nog lang zou blijven; een wereldwijde containment van het communisme. Er heerste een strijd tegen het communisme en de vrije wereld. De VS wilde overal het communisme de kop indrukken, dan zou het communisme vanzelf verdwijnen. Een directe oorlog moest verkomen worden. Andersom werd er ook negatief gedacht over het westerse imperialisme. De VS wilden alles in handen krijgen en dachten alleen maar aan hun eigen machtspositie. Dat moest gestopt worden. Ondanks deze dreiging bleef de vrede bewaart in Europa. De VS en Rusland hielden echter wel een enorme wapenwedloop. In 1960 hadden ze genoeg wapens om de wereld te vernietigen. Vanaf 1956 werd er een vreedzame coëxistentie gevoerd; een oorlog gebaseerd op politiek en economie. 1.3 Europese landen hadden over de hele wereld koloniën. Afrika werd beheerst door Engeland, Frankrijk, België en Portugal. Azië door Engeland (India, Pakistan, Bangladesh, Birma en Maleisië), Nederland (Indonesië) en Frankrijk (Vietnam, Laos en Cambodja). Na de tweede wereldoorlog ontstond een gigantisch nationalistisch gevoel in Azië. Niet lang daarna raakten Engeland, Nederland en Frankrijk hun Pagina 1 van 6

2 koloniën kwijt. De dekolonisatie in Azië liet Stalin koud, hij was meer gericht op europa. De VS waren trots op de dekolonisatie. Zij waren de eerste die onafhankelijk werden en verklaarden dan ook tijdens WOII dat de kolonisatie over was. Ze dwongen iedereen hun koloniën af te staan. De vs hield zich echter niet teveel bezig met Azië. De containment (indamming van het communisme) politiek gold alleen voor west europa. Frankrijk zou het zelf maar oplossing in Azië Jarenlang woedde er een burgeroorlog in China tussen de communisten o.l.v. Mao Zedong en het nationalisme van Chiang kai-shek. Nadat de communisten definitief hadden gewonnen, wilde de USSR samenwerken met de chinezen. Ze gingen akkoord uit angst voor de VS. De SU en China zeiden dat de VS de derde wereld landen alleen gebruiken om ze uit te buiten. Dit hielp echter niets, de VS kreeg toch zijn afzetmarkt. Deze verovering van de SU kwam hard aan in de VS. De VS deed alsof het nu een strijd was tussen leven en dood, tussen het communisme en het kapitalisme. Zo probeerden zij de bevolking voor zich te winnen. Het was een wereldwijde strijd die onderstreept leek te worden door de inval van noord-korea in het door de VS gesteunde zuid-korea. Amerika gaf militaire, politieke en economische hulp. Ondertussen wankelde het pact tussen China en de SU. China was sterk genoeg om zonder Rusland te opereren. Dit kwam tot een openlijke breuk. Hoofdstuk Vietnam had zich altijd onafhankelijk weten te houden, daar zou aan het eind van de 19e eeuw echter verandering in komen. De fransen waren te sterk. Het ging de fransen echter om de eer. Andere West- Europese landen hadden koloniën en frankrijk kon niet achterblijven. Ook kon Frankrijk Vietnam goed gebruiken voor zijn grondstoffen en als afzetmarkt. In Saigon, de hoofdstad van Indochina, ontstond dan ook een inheemse elite, die volledig gericht was op de fransen. Noord-Vietnam werd voornamelijk met rust gelaten. De grond was daar onvruchtbaar dus de fransen konden er niet zoveel. Mede door de grote mate van ongelijkheid was het verzet daar dan ook het grootst. Het verzet was echter plaatselijk en werd snel de kop ingedrukt. Alleen het communisme leek een bedreiging voor de fransen. De leider van de Vietnamese communisten was Ho Chi Minh. Na WOI ging hij zette hij zich in voor de onafhankelijkheid van zijn land, de VS werkte echter niet mee en hij voelde zich verraden. Op dat moment raakte hij onder de indruk van de Russische revolutie o.l.v. Lenin. Dat lijkt echter vreemd, want de SU wilde zelf ook landen veroveren en het communisme bestaat voornamelijk uit censuur en onderdrukking. Maar dat alles was in die tijd nog niet bekend. Wel was duidelijk dat de strakke hiërarchische organisatie alles weer op gang leek te brengen. Het was HCM duidelijk; voor de onafhankelijkheid van Vietnam moest hij in Moskou zijn. 2.2 In de jaren 20 ging HCM naar zuid-china, om daar leden te werven voor zijn communistische partij. Toen duidelijk werd dat de partij zich verzette tegen de fransen werden 2000 van de 2400 leden geëxecuteerd. In 1941 keerde HCM terug naar Vietnam, daar stichtte hij zijn onafhankelijkheidsbeweging de Vietminh. De prioriteit van deze beweging was onafhankelijk worden, daarna zou pas een communistische revolutie plaatsvinden. Vo Nguyen Giap, een voormalig geschiedenisleraar, kreeg de taak om onder de boeren soldaten te werven. Nadat Japan in 1945 capituleerde gaf HCM gelijk een bevel voor een opstand. Binnen 2 weken had de Vietminh heel Vietnam in handen. Op 2 september riep HCM de onafhankelijkheid uit. CHM wilde de band met de VS goed houden, de VS gaf echter aan zijn smeekbede Pagina 2 van 6

3 geen gehoor. Ze wisten dat hij een communist was. De VS liet frankrijk zijn gang gaan en langzamerhand kwam Vietnam weer in handen van de fransen. In 1946 bleek dat Frankrijk niet opgewassen was tegen de Guerrillatechniek van Vietnam. Het leidde tot een bloederige oorlog. Nadat het communisme in China de macht had gegrepen hielp China Vietnam. De SU kreeg ineens ook interesse en beloofde de materiele steun die China niet kon bieden. De VS kreeg in eens oog voor Frankrijk en steunde die met geld en wapens. Hier moest het communisme tenslotte ook gestopt worden. 2.3 de dreiging nam toe, maar er zat nog geen vooruitgang in de oorlog. Daarom werd in 1953 een internationale vredesconferentie gehouden in geneve. Ondertussen vochten de strijders door. Het botste bij Dien Bien Phu, fransen veroverden een fort, terwijl Vietminh strijders het omsingelden. Toen de Vietminh aanviel vroegen de fransen om Amerikaanse lichtsteun, Eisenhower weigerde deze omdat Engeland niet met ze mee wilde doen. Toen op 6 mei 1954 de Vietminh het grootste deel van Vietnam in handen hadden wilden de Fransen het opgeven. Eisenhower beweerde dat als ze Vietnam zouden laten vallen dat alle Aziatische landen als dominosteentjes voor het communisme zouden vallen. Deze dominotheorie zou lange tijd de Amerikaanse politiek in zuidoost Azië bepalen. Op de conferentie ontstond er een wapenstilstand. De vietminh zou zich terugtrekken tot boven de 17e graad en Frankrijk daaronder. Na 2 jaar zou Frankrijk vertrekken en dan zouden er in Vietnam verkiezingen worden gehouden. HCM was het niet eens met deze Geneefse akkoorden, maar China en de SU dwongen hem er genoegen mee te nemen. De Amerikanen ondertekenden het akkoord echter niet. Zij zagen die verkiezingen niet zo zitten. De SU en China deden echter niets tegen de VS. Zij vonden het wel best zoals het nu was. 2.4 doordat de verkiezingen niet doorgingen richtte NV zich maar op een interne revolutie. Het communisme moest eer daar weer opbloeien. Nadat vele geschoolde mensen naar ZV vluchtten werd NV afhankelijk van de managers en technici die China stuurde. Er werd een campagne georganiseerd die de bevolking tegen de onderdrukkers moest keren. De campagne liep echter uit de hand en duizenden boeren werden voor niets geëxecuteerd. De campagne leverde ook iets goeds op. De rijstproductie steeg met 40% en dat was genoeg om de bevolking te voeden. in 1958 werd de planeconomie ingevoerd waarbij alle bedrijven staatseigendom werden. In 1961 startte Vietnam met het eerste 5 jarenplan. Dit zorgde voor opbouw van de industrie, die tijdens Amerikaanse bombardementen halverwege de jaren 60 stil kwam te liggen. De VS was van plan om ZV zo welvarend te maken dat NV een afkeer zou kweken voor het communisme. Ngo Dinh Diem werd door de VS benoemd als premier. Dit omdat hij niet te maken wilde hebben met zowel het communisme als met het koloniale bestuur. Diem onderdrukte het communisme en maakte korte metten met het koloniale bestuur, maar verder was alles aan hem zo corrupt als de pest. Katholieken, familieleden en partijleden kregen duidelijk voorrang bij alles. Dit zag de VS door de vingers. Diem had tenslotte het grootste deel van de communisten verdreven uit ZV. De werkelijkheid was echter dat de welvaart was gebaseerd op de steun van de VS. De eigen industrie ontwikkelde zich niet en de grondverdeling werd al maar ongelijker. Hoofdstuk Aan het eind van de jaren 50 vond HCM dat het wel eens tijd werd voor de hereniging van N met ZV. Pagina 3 van 6

4 China en de SU waren ertegen. Het risico was erg groot, de VS zou zijn middelen kunnen gebruiken. HCM besloot in het geheim toch toe te slaan. De kans was er; de afkeer tegen het Diem regime nam toe. Het leger dat HCM in het geheim opzette heette de vietcong en drong binnen via de jungle van Cambodja en Laos. Uiteraard moest het geheim blijven dat de vietcong communistisch was. Als bescherming tegen het communisme werden veel boeren gedwongen te verhuizen naar dorpen die zwaar bewaakt werden. De boeren zagen dit echter niet zitten en zodoende groeide het verzet steeds sneller. Het regime werd ook steeds meer gehaat. In 1963 openden katholiek het vuur op protesterende boeddhisten. Ze plunderden, arresteerden en martelden boeddhisten. De boeddhistische demonstraties kregen nu ook steun van studenten en intellectuelen. Het protest bereikte een hoogtepunt toen een monnik zichzelf in de brand stak. Vele monniken zouden dit voorbeeld volgen. Het diem-regime wekte nog meer afschuw door lucifers en benzine aan te bieden. 3.2 Toen Kennedy in 1961 president werd, speelde de Vietnam kwestie geen rol. Pas toen hij bericht kreeg dat zonder hulp Vietnam verloren zou zijn greep hij in. Kennedy voelde niets voor terugtrekking. Daar was Amerika te machtig voor. Een voorstander hiervan waarschuwde hem voor wat er met de fransen was gebeurd, maar volgen Kennedy zou dat nooit met Amerikanen gebeuren. Kennedy stuurde adviseurs en stond het gebruik van napalm (brandende benzine) en ontbladeringsmiddelen toe. Dit zou de guerrillastrijders moeten opsporen. Zonder Kennedy s medeweten groeide het aantal adviseurs echter. Ze vochten ook mee met de oorlog. De haat tegen Diem groeide nog steeds. De Amerikanen wilden van hem af. Ze spoorden daarom ook een staatsgreep aan. Terwijl Diem dacht te kunnen vluchten werd hij door de leider van de staatsgreep vermoord. 3 weken later werd Kennedy vermoord. Zijn opvolger, Johnson, liet gelijk weten dat hij de Vietnam politiek zou voortzetten. De vraag was alleen hoe. Sinds Diem weg was nam de invloed van de vietcong snel toe. Diem was misschien niet geliefd, maar nu was er helemaal geen stabiele regering meer. Van democratie was al helemaal geen sprake. 3.3 Johnson had 3 mogelijkheden. De eerste was kernwapens gebruiken. Sommige mensen waren voor, maar johnson zelf vond dit te ver gaan. De tweede, terugtrekken, was niet reëel. De VS zou gezichtsverlies leiden en niemand zou meer respect voor de VS hebben. Plus het communisme zou gelijk de macht grijpen als de VS zich zou terugtrekken. Dit was dus ook geen optie. De enige optie was dus grondtroepen sturen. Dit wilde johnson liever vermijden. Hij had namelijk ook een ander project op het oog; the great society, waarbij het de bedoeling was de zwarten een gelijkwaardige plek in de maatschappij te geven. Hij had echter geen geld om beide uit te voeren. Hij moest kiezen tussen verontwaardiging van het volk, of internationale afgang. Nadat het congres in 1964 de tonkinresolutie aannam ging het snel. Johnson stuurde gelijk wat vergeldingbommen, maar NV sloeg gelijk terug. NV hoopte dat de VS de oorlog zou laten zitten als ze zagen dat het geweld aanzienlijk toe was genomen. Tijdens de presidentsverkiezingen in 1964 won johnson met een ruime meerderheid. Hij wilde echter nog geen oorlog. Eind januari viel de vietcong een Amerikaanse basis binnen. Dit was voor johnson de aanleiding om een oorlog te beginnen. Op 7 februari begon hij met zijn luchtaanvallen. 3.4 In tegenstelling tot wat Johnson dacht, was het moeilijk om grip te krijgen op de oorlog. In de eerste 3 jaar werd het aantal militairen en bombardementen opgevoerd. Op het maximum waren er soldaten aanwezig en waren er al meer bommen gegooid dan in alle voorgaande oorlogen bij elkaar. Pagina 4 van 6

5 Johnson hield vol dat hij een beperkte oorlog voerde. In het geheim sloot hij echter met China een overeenkomst om een zwaardere confrontatie te voorkomen. Er mocht geen invasie komen in NV en ook de omliggende landen moesten met rust gelaten worden. Ondertussen werd er in ZV flink doorgevochten. Het ZV leger en de Amerikaanse soldaten konden echter nog steeds geen grip krijgen op de guerrillatechniek van NV. Westmoreland wilde winnen door zoveel mogelijk VC strijders te doden. Met behulp van napalm en ontbladeringsmiddel (agent orange) lukte dat doden redelijk goed. Tot 1968 waren al 7x zoveel VC strijders gedood als Amerikanen. Generaal Thieu had in Saigon de macht en alles leek voor de wind te gaan voor de VS. De overwinning leek nabij. Hoofdstuk Aan het begin van het jaar 1968 dachten Johnson en westmoreland serieus dat zij de oorlog konden winnen. Ze verklaarden tegenover het volk dat het beter ging dan ooit en dat het einde van de oorlog in zicht was. Nog geen maand later zou de vietcong zijn slag slaan. Alle Amerikaanse bases werden overvallen en de vietcong greep de macht in vele steden. De amerikanen waren verrast, maar grepen terug. Al snel grepen zij weer de macht. Het tet-offensief (deze aanval) was mislukt. Om de oorlog te kunnen winnen wilde Westmoreland nog een militairen hebben. Johnson gaf hem deze niet. Johnson twijfelde of de oorlog ooit tot een positief einde zou komen voor de VS. In maart maakte Johnson bekend dat hij niet mee zou doen met depresidentsverkiezingen dat jaar, maar dat hij zich zou richten op de vredesbesprekingen met NV. Deze besprekingen leidden echter tot niets en daarom werd de republikein Nixon als volgende president gekozen. Nixon was ondanks dat hij fel anti-communist was, ook tegen de oorlog. Hij wist dat ze niet zouden kunnen winnen. Hij wilde echter ook niet zo maar dat de VS zich zou terugtrekken. Het moest een eervolle vrede worden. Om dit te bereiken wilde hij vietnam langzaamaan aan het ZV leger overgeven. Zij moesten de oorlog tegen het communisme zelf verder leidden. 4.2 in januari 1969 begonnen de onderhandelingen. NV wilde verkiezingen, de Amerikaanse troepen moesten weg en de vietcong zou blijven. De VS wilde een wapenstilstand en binnen een jaar geen troepen meer in ZV. Ondertussen liet de VS HCM bedreigen door een franse zakenman. Omdat er geen akkoord was bereikt breidde Nixon de oorlog uit. Hij bombardeerde Laos en Cambodja en stuurde er troepen heen. Ondertussen hield de Vietcong zich stil. De HCM-route werd tenslotte behoorlijk bedreigd door de Amerikanen. Inmiddels begonnen de Amerikaanse troepen in ZV ook in te slinken. Eind 1972 waren er nog maar in ZV. De vredesonderhandelingen haalden niets uit. Nixon deed ook een poging om met China en de SU aan te pappen. Dit hielp echter ook niets. Ze bleven wapens leveren. In 1972 haalde de Vietcong sterk uit naar ZV. Amerika bombardeerde terug. Ook spoorlijnen op de grens met China. NV gaf toe. De regering zou mogen blijven zitten. de Amerikanen zouden zich echter terugtrekken en de Vietcong mocht zijn veroverde gebieden houden. Toen plotseling ZV meer eisen ging stellen zag NV het niet meer zitten. Amerika voerde de zwaarste bombardementen in de hele oorlog uit. Vooral Hanoi was weer doelwit. NV ging overstag. De VS zou wel meer wapens achterlaten dat ze in eerste instantie van plan waren. Op 23 januari 73 werd het akkoord getekend. Zodra de laatste Amerikanen vertrokken waren keerde de vietcong terug. De VS verminderde toch de financiële en materiele steun. In het voorjaar van 75 begon NV een offensief. De hereniging van N met ZV was een feit. Pagina 5 van 6

6 4.3 NV heeft de oorlog gewonnen. Dit komt voornamelijk door zijn grote vrienden. De SU en China bleven NV gedurende de hele oorlog voedsel, arbeid, mmunitie, tanks, wapens e.d. leveren. Hierdoor kon NV vrijwel de gehele bevolking inzetten in de oorlog. Een nadeel voor de VS was de protestgeneratie. De nieuwe generatie was het totaal niet eens met de manier waarop hun ouders de dingen regelden. Zij waren voor vrede, niet voor oorlog. Ook vonden zij de angst voor het communisme belachelijk. Zij verdachten de soldaten ervan zelf de terreur te veroorzaken. Deze protestgeneratie zorgde voor veel demonstraties. De discussiegroepen waren uitgegroeid tot vredesmarsen. Beroemde rocksterren deden ook mee met de demonstraties. Toen de actiegroepen met de ordetroepen op de vuist gingen haalde Nixon de troepen uit Vietnam weg. Plus de afschaffing van de dienstplicht voor studenten zorgde voor was maatschappelijke rust onder de jongeren. Toen de VS Cambodja binnenviel waren de demonstraties het ergst. Nadat er 4 studenten waren neergeschoten tijdens een demonstratie verliep alles verder rustig. 4.4 Deze oorlog was de eerste die op de voet gevolgd werd door de media. In het begin waren dit alleen maar positieve berichten, maar vanaf 1967 kon de waarheid niet langer onderdrukt worden en kwamen ook de negatieve berichten over de oorlog naar buiten. Nadat het volk hoorde dat er teveel verschrikkelijke dingen gebeurde groeide het verzet tegen de oorlog snel. Johnson had de tonkinresolutie verkregen dmv list en bedrog. Ook zijn eigen partijleden zagen dit in. Toch bleven de Johnson steunen. Ze konden tenslotte niet de soldaten in de steek laten. Daarom keurde het congres ook steeds de enorme defensiebegroting goed. De tegenstrijdigheid was voor het eerst goed te merken in 1966 toen senator William Fulbright Johnson openlijk bekritiseerde. En hij was nog wel degene die de tonkinresolutie door het congres heeft gesleept. Hij kon zich nu niet indenken dat Vietnam belangrijk kon zijn voor de VS. Hierdoor werd Amerika in 2en opgesplitst. De duiven, die voor de vrede waren, en de haviken, die vonden dat de oorlog opgevoerd moest worden. Toen de duiven te overhand kregen moest Nixon zich terugtrekken. Ook werd de war powers act aangenomen, er moest eerst toestemming gevraagd worden voordat er ergens militairen heen gestuurd mogen worden. Pagina 6 van 6