Scriptie Biologie Coeliakie

Transcriptie

1 Scriptie Biologie Coeliakie Scriptie door een scholier 1663 woorden 26 november ,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie Coeliakie Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen om dat ik zelf ook Coeliakie heb. Op deze manier leer ik nog meer over Coeliakie en hoop ik dat ook andere mensen het beter zullen begrijpen. Ik vind het belangrijk dat ook meer mensen over Coeliakie iets te weten kunnen kommen. Ik hoop dat iedereen begrijpt het leven met Coeliakie moeilijk is. Inhoudsopgave 1 Wat is Coeliakie? 2 Hoe gaan een onderzoek naar Coeliakie? 3 Wat mag een Coeliakie patiënt wel eten? 4 Wat mag een Coeliakie patiënt zeker niet eten 5 Wat betekent Coeliakie voor mij 5.1 Wat betekent Coeliakie voor mij op school? 5.2 Wat betekent het als ik naar het voortgezet onderwijs ga? 5.3 Wat betekent Coeliakie voor mij thuis? 5.4 Wat betekent Coeliakie voor mij als ik op een verjaardagspartijtje ben? 5.5 Wat betekend Coeliakie voor mij als mijn ouders en zusje wat anders eten? 5.6 Wat betekent Coeliakie voor mij als ik ook graag wat anders wil eten? 5.7 Wat betekent Coeliakie voor mij als ik later uit ga naar een disco? 6 Samenvatting 7 Wat heb ik er van geleerd 8 Bronvermelding 9 Extra 1 Wat is Coeliakie? Pagina 1 van 6

2 Het Nederlandse woord voor Coeliakie (spreekt uit seuliakie) is glutenovergevoeligheid. Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, haver, rogge en gerst. Bij Coeliakie is de dunne darm overgevoelig voor dit eiwit. Het woord Coeliakie is afgeleid van het Griekse woord voor buik of buikholte. Als iemand met Coeliakie iets eet of drinkt dat met een of meer van de genoemde graansoort is bereid of daarmee in aanraking is geweest kan, hij last krijgen van diarree verstopping groeistoornissen, humeurigheid, vermoeidheid of huidklachten. Foto 1: maag, dunne darm en dikke darm De afwijkende reactie op gluten bij Coeliakie maakt dat de darmvlokken (die de bekleding van de dunne darm vormen) kapot gaan en verdwijnen. Hierdoor wordt het opnameoppervlak van de darm minder groot. Ook verdwijnen de enzymen die nodig zijn voor vertering en opname van voedingsstoffen. Hierdoor ontstaat een tekort aan vitaminen, ijzer, enzovoort. Coeliakie is een erfelijke ziekte: eerstegraads familieleden hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van Coeliakie. Tweederde van de mensen met Coeliakie is vrouwen. Symptomen De eerste verschijnselen van Coeliakie kunnen al op vroege leeftijd ontstaan als een kind glutenbevattend voedsel krijgt meestal pap tarwebloem of brood. Dit gebeurt meestal als het kind ongeveer acht maanden oud is. Opvallend is de grote hoeveelheid stinkende, vettige en vaak schuimend ontlasting, meestal meerdere malen per dag. Verdere verschijnselen zijn een opgezette buik, weinig eetlust, overgeven, ondergewicht, groeistoornissen en dunne ledematen. Een kind met Coeliakie kan veel huilen en humeurig zijn soms is er sprake van obstipatie. Het ziektebeeld kent bij kinderen veel variaties tot een uitgebreid beeld van stoornis in de voedselopname tot een achterblijvende lengtegroei. Foto 2: slechte groei en opgezette buik foto 3: achterblijvende groei Vertraagde puberteit terugkerende pijnlijke aften in de mond of onderontwikkeld tandglazuur. Bij volwassene zijn de symptomen meer algemeen: diarree gewichtsverlies, bloedarmoede moeheid en humeurigheid. 2 Hoe gaan een onderzoek naar Coeliakie? De diagnose Coeliakie is alleen met zekerheid te stellen nadat een dunne darm biopsie is uitgevoerd. Voordat de arts besluit een biopt te nemen zal hij eerst nagaan of er Coeliakie - antistoffen in het bloed zitten Bij de biopsie worden kleine stukjes slijmvlees uit de darmwand weggenomen, dit gebeurt met een dun Pagina 2 van 6

3 glasfiber kijkbuisje (enteroscoop). Foto 4: onderzoek Coeliakie Het darmweefsel wordt vervolgens microscopisch onderzocht. Bij Coeliakie ontbreken de darmvlokken bijna volledig - dit noemt men vlokatrofie. Foto 5: gezonde darmvlokken Foto 6: zieke darmvlokken 3 Wat mag een Coeliakie patiënt wel eten? Overgevoeligheid voor gluten is nog niet te genezen. De enige manier om de klachten te voorkomen of te bestrijden, is het van een glutenvrij dieet. Als dit dieet strikt gevolgd wordt zal er na korte tijd een merkbare verbetering optreden. Het volledig herstel van het darmslijmvlies neemt enkele maand tot jaar in beslag. 4 Wat mag een Coeliakie patiënt zeker niet eten Overgevoeligheid voor gluten is nog niet te genezen. De enige manier om de klachten te voorkomen of te bestrijden, is het van een glutenvrij dieet. Als dit dieet strikt gevolgd wordt zal er na korte tijd een merkbare verbetering optreden. Het volledig herstel van het darmslijmvlies neemt enkele maand tot jaar in beslag. Omdat er goede glutenvrije producten verkrijgbaar zijn, is het volhouden van een glutenvrij dieet beslist geen onmogelijke opgave. Vermijd alles wat bereid is van haver, tarwe, rogge of gerst.!! Ook voedingmiddelen waarin meel uit deze graansoorten is verwerkt zijn uit boze. Eet dus geen gewoon brood, gebak cake paneermeel en dergelijke. Een Coeliakiepatiënt heeft gelukkig veel alternatieven. Rijst maïs boekweit en soja zijn glutenvrij dus onschadelijk. Voeding middelen die met behulp van deze grondstoffen zijn uiteraard ook geschikt voor een glutenvrij dieet. Bovendien is een groot aantal glutenvrije voedingsmiddelen en halffabrikaten verkrijgbaar bij reformzaken goed gesorteerde levensmiddelenzaken of per post rechtstreeks bij de importeur. Het gaat om glutenvrij meel om bijvoorbeeld zelf brood, koekjes en pizza s te bakken tot en met crackers en biscuits. Glutenvrije levenmiddelen zijn herkenbaar aan het internationaal bekende symbool van de doorgestreepte aar. 5 Wat betekent Coeliakie voor mij Dat ik veel ding niet mag hebben om dat er gluten in zitten, zo als tarwe, rogge, haver, en gerst daarom moet ik aparte snoepjes, koekjes, cake, taart, en brood eten. Dit koop je bij de drogist die heeft heel veel glutenvrij producten. Pagina 3 van 6

4 5.1 Wat betekent Coeliakie voor mij op school?? Als er een feest op school is kan ik niet alles eten zoals koekje, brood en snoepjes. De school koopt vaak allemaal snoepjes en koekjes die ik niet mag hebben, omdat er gluten in zitten. Soms denkt de school er wel aan, maar soms ook niet. Dan moet mijn moeder glutenvrij dingen mee geven. Voor feestjes heb ik glutenvrije spulletjes in een trommeltje bij me. 5.2 Wat betekent het als ik naar het voortgezet onderwijs ga? Opletten: de kantine moet goed schoon zijn anders kan je er moeilijk eten. Niet zomaar eten, je kan niet alles aan pakken wat andere aan je geven. Er kunnen gluten in zitten. Opletten met kruimels van spullen die gluten bevatten. Als je gluten en glutenvrije spullen door elkaar gooit mag ik het niet meer hebben. Het moet dus apart, anders alles je het niet doe mag ik het niet hebben. 5.3 Wat betekent Coeliakie voor mij thuis? Heel veel producten mag ik niet hebben omdat ze gluten bevatten. Mijn moeder heeft een aparte voorraad kast en dat vind ik wel handig. Ook hebben we twee koelkasten en een extra groot fornuis en dat is wel makkelijk om de producten gescheiden van elkaar te bewaren. En soms kijken we gewoon op internet om de producten die glutenvrij zijn op te zoeken. Dat ik veel dingen niet mag hebben om dat er gluten in zitten of ze zijn gemaakt in een bedrijf waar ook glutenhoudende producten worden gemaakt Niet zomaar wat eten want ik moet weten wat de ingrediënten er in zitten. Veel dingen mag ik niet hebben omdat er gluten in zit. Zoals rogge, tarwe, haver, gerst. Niet zomaar naar een restaurant of een vriendje Uit kijken wat ik eet heel veel mensen weten niet wat het betekent. Er zijn niet veel glutenvrij producten om dat heel veel mensen het niet hebben. En heel veel glutenvrij producten, zo als snoepjes, worden bewaard in bakken of dossen waar eerst glutenhoudende producten in hebben gezeten deze snoepjes zij dan toch besmet met gluten dus moet me moeder aparte snoepjes. Wat betekent het voor de rest van de familie? Als we eten koken dan moet het wel glutenvrij zijn, anders mag ik het niet hebben. In de koelkast mag je niet zo maar alles door elkaar gooien, er moeten aparte lades zijn. Gescheiden koken en bakken, niet zo maar op een bakplaat gluten producten gooien en glutenvrije producten. Alles moet apart van elkaar scheiden. Op letten met kruimels van brood en dergelijke die gluten bevatten als je ze binnen krijgt dan kan je flinke buik pijn krijgen. Pagina 4 van 6

5 5.4 Wat betekent Coeliakie voor mij als ik op een verjaardagspartijtje ben? Als ik word uitgenodigd voor een feest je dan moet ik eerst weten wat ze daar eten. Anders kan ik niet mee doen en dat is niet leuk. Daarom vraagt me moeder eerst wat ze daar gaan eten. 5.5 Wat betekend Coeliakie voor mij als mijn ouders en zusje wat anders eten? Als hun pizza eten moet ik een glutenvrij pizza eten en die koop je bij de reformwinkel. Ook spaghetti moet glutenvrij zijn, anders als ik gluten eet kan ik dood ziek worden. Ook hebben we een extra groot fornuis in de keuken om op te koken. 5.6 Wat betekent Coeliakie voor mij als ik ook graag wat anders wil eten? Als ik een pizza wil eten moet hij wel glutenvrij zijn anders krijg ik buik pijn en kan ik heel erg ziek worden en dat duurt soms een heel week en dan kan ik niet naar school. En dat is niet leuk. 5.7 Wat betekent Coeliakie voor mij als ik later uit ga naar een disco? Ik kan geen bier of wijn drinken of andere dingen met alcohol of uit gaan naar een bar misschien is het niet schoon of niet netjes dan kan ik er ook niet eten of drinken als er kruimels liggen dan kan ik heel erg ziek worden en er bijna dood aan gaan 6 Samenvatting Ik wist er al een heel veel van omdat ik het zelf ook heb. Het is een moeilijk onder werp om aan andere uit te leggen wat het betekent voor mij. Heel veel mensen kunnen zich niet voor stellen dat er tarwemeel in snoepjes, koekjes, ijs, frikadellen, taart, cake, worst, bier, pindakaas, jam, boter, pizza, macaroni, spaghetti kan zitten. 7 Wat heb ik er van geleerd Ik heb er veel van Coeliakie geleerd. Ik weet nu nog meer over het onderzoek en hoe mijn darmstelsel in elkaar zit (slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm en endeldarm) 8 Bronvermelding Alle informatie die ik heb gebruikt voor dit verslag heb ik gevonden bij: sites van internet van de Coeliakie vereniging van dokter Norbruis (specialist neuroloog ziekenhuis Zwolle) folders van Coeliakie van winkels eigen ervaring. 9 Extra Het dieet dat ik moet volgen is duurder dan normaal eten. Als voorbeeld heb ik een overzicht gemaakt van gluten vrije producten en producten met gluten. Pagina 5 van 6

6 Normale prijs Gluten vrije prijs Brood Broodjes Broodmeel Pindakaas Toastjes Spaghetti Macaroni 3,30 Koekjes Pagina 6 van 6