Coeliakie is een aandoening van de dunne darm, diehet gevolg is van een intolerantie ( dit is onverdraagzaamheid) voor gluten.
|
|
- Tessa Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Waarom een spreekbeurt over coeliakie Ik houd mijn spreekbeurt over coeliakie, omdat mijn moeder coeliakie heeft en ik er dus veel mee te maken heb. Door de spreekbeurt kom ik er zelf nog iets meer over te weten. Wat is coeliakie Coeliakie is een aandoening van de dunne darm, diehet gevolg is van een intolerantie ( dit is onverdraagzaamheid) voor gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in o.a. tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamut. Hierover straks meer. Een gezonde dunne darm heeft aan de binnenkant darmvlokken, dit zijn heel veel uitsteeksels die de voedingsstoffen uit je eten halen en opnemen, zodat je kunt groeien en goed kunt functioneren. Door de darmvlokken die in plooien in de dunne darm zitten is het darmoppervlak dat voedsel kan opnemen heel groot. (plaatjes laten zien) Blz. 1
2 De darmvlokken van een coeliakiepatiënt kunnen geen gluten verdragen. Ze worden erdoor kapot gemaakt tot er op een gegeven moment geen vlok meer over is (vlokatrofie). de darm kan door de beschadiging zijn werk niet goed meer doen. hierdoor ontstaat een slechte opname van de bouwstoffen uit het voedsel. Niet opgenomen bouwstoffen verlaten met de ontlasting weer het lichaam. Als gevolg hiervan kunnen allerlei klachten ontstaan. Wat is gluten Gluten is een eiwit dat voorkomt in sommige granen (b.v. tarwe, rogge, gerst) en de producten die ervan worden gemaakt. Gluten komt niet voor in rijst, wilde rijst, maïs, gierst, boekweit, quinoa en amaranth. Haver en teff (Ethiopisch gewas) bevatten geen gluten, maar worden soms vlakbij granen geteeld die wel gluten bevatten of verwerkt over dezelfde machines, waardoor ze vaak besmet zijn met gluten. Blz. 2
3 Gluten geven elasticiteit aan bijvoorbeeld brood. Het zorgt dat het brood kan rijzen. Dit is Het gluten vormt namelijk het skelet van het brood, en zorgt ervoor dat het brood zijn vorm houdt en lekker luchtig en niet droog is.. dit is brooddeeg na 2 uur rijzen. Hier kan je zien hoe de structuur wordt vastgehouden door de gluten Zonder gluten zou een brood droog smaken en meteen verkruimelen. Ik heb twee soorten brood meegenomen. Gewoon brood en glutenvrij brood. Ik geef nu 2 bordjes rond met glutenvrij en gewoon brood. Jullie mogen het verschil proeven en voelen. Welk verschil merk je? wie vindt glutenvrij brood lekker? wie niet? Glutenvrij brood. Het ziet er wel lekker uit, maar schijn bedriegt.. Blz. 3
4 Wat zijn de klachten? Doordat de darmvlokken beschadigen kunnen ze niet genoeg voedingsstoffen opnemen. Je lichaam komt dan dus belangrijke voedingsstoffen tekort, bijvoorbeeld kalk, wat belangrijk is voor sterke botten. Hierdoor kun je allerlei klachten krijgen. Klachten die je vaak ziet zijn : - Buikpijn - Opgezette buik - gewichtsverlies - diarree/ vieze vettige ontlasting - moeheid - misselijkheid - aften - barsten in de huid bij vingernagels - bloedarmoede - humeurigheid/ depressiviteit - botontkalkin - haaruitval - tandglazuurafwijkingen - groeiachterstand bij kinderen. Lang niet iedereen heeft evenveel klachten en er zijn mensen met coeliakie die nauwelijks of geen klachten hebben. Ook zijn er mensen die jarenlang met allerlei vage en vervelende klachten rondlopen, zonder dat gedacht wordt aan coeliakie. Dit omdat dit soort klachten ook bij veel andere problemen voorkomen. Dit betekent niet dat gluten voor hen niet schadelijk zijn. Op den duur loop je groter risico op bijvoorbeeld darmkanker wanneer je gluten blijft eten. Blz. 4
5 Grapje : (Hoewel, met coeliakie is wel te leven, maar het is niet altijd eenvoudig voor diegene die het heeft en ook niet voor zijn omgeving. ) Blz. 5
6 Hoe krijg je coeliakie? De precieze oorzaak van coeliakie is nog niet bekend. Coeliakie is erfelijk. Als een van de ouders coeliakie heeft, hebben de kinderen een verhoogde kans van 5% tot 10% op coeliakie. Er zijn echter ook kinderen en volwassenen met coeliakie, die geen naaste familieleden hebben met de ziekte. Kinderen met downsyndroom hebben een verhoogde kans van 30% op coeliakie. Mijn moeder is de eerste in onze familie bij wie coeliake is ontdekt. Misschien heeft zij het geerfd, maar had in haar familie niemand klachten. Wij hebben erfelijkheidsonderzoek laten doen door middel van een bloedtest. Mijn broer en zus hebben volgens dit onderzoek ook een kans om coeliakie te ontwikkelen. Hoe en wanneer wordt het onderzocht? Aan coeliakie wordt vaak niet op tijd gedacht, omdat er veel klachten zijn die niet perse bij coeliakie passen (bijv. vermoeidheid, hoofdpijn, slechte eetlust) Daarvan wordt al gauw gedacht dat je overwerkt bent, of je aanstelt. Bij buikpijn en diarree wordt al sneller aan coeliakie gedacht. Onderzoek naar coeliakie wordt gedaan bij : - sterke verdenking op coeliakie, als er hele duidelijke klachten zijn - uitslagen van bloedonderzoek die doen denken aan coeliakie Vaak worden eerst bloed en urine onderzocht. Als er coeliakie-antistoffen in het bloed worden gevonden, is het waarschijnlijk dat iemand coeliakie heeft. Dit weet je pas zeker nadat een biopsie is gedaan. Alleen hieraan kun je zien of iemand coeliakie heeft. Bij een biopsie nemen ze via een slangetje met een happertje een hapje uit de dunne darm. Dit slangetje gaat door de mond, slokdarm en maag naar de dunne darm. Er gaat ook een cameraatje door, zodat de dokter goed kan zien wat hij doet. Het hapje uit de darm wordt microscopisch onderzocht. Dan is te zien hoe erg de darmvlokken zijn beschadigd en kan de diagnose coeliakie met zekerheid worden gesteld. Blz. 6
7 Bij kinderen gebeurt dit onderzoek meestal onder narcose, zodat ze er niets van merken. Bij mijn moeder is het onderzoek 3 keer gedaan. - 1 keer zonder verdoven - 1 keer met alleen verdoven van de keel (tegen kokhalzen) - 1 keer met een roesje; je voelt dan niks, bent half slaperig maar kan wel met de dokter praten. Vaak wordt na een half jaar glutenvrij dieet opnieuw een biopsie gedaan om te zien of de darm weer gezonder is. Hoe kom je er af? NOOIT!!! Er zijn geen medicijnen voor. Er wordt wel geprobeerd medicijnen te maken, maar dat is tot nu toe nog niet gelukt. Wat kan je er aan doen? Je kan er maar een ding aan doen. En dat is je levenlang een glutenvrij dieet volgen. Dat lijkt simpel, maar het is heel lastig, want in veel produkten zit bijvoorbeeld tarwezetmeel, ook al verwacht je dat niet. Bijvoorbeeld in sommige merken mayonaise, ketchup, paprikachips, leverworst enzovoorts. Maar ook in lijm, behangplaksel, potloden en medicijnen kunnen gluten zitten. Als je geen gluten meer eet dan zal je darmwand zich vanzelf weer herstellen. de klachten zullen langzaam verdwijnen. Dat duurt ongeveer een jaar. ( Daarna is het niet over want als je weer gluten eet raakt je darm weer opnieuw beschadigd.) Waar moet je rekening mee houden als je coeliakie hebt? Je moet glutenvrije produkten kiezen, kopen en eten. Jammer genoeg wordt in veel produkten tarwezetmeel gebruikt en mogen veel produkten niet gegeten of gedronken worden. Meestal wordt tegenwoordig goed op de produkten gezet of er tarwezetmeel in zit. Het is dus belanrijk goed te lezen wat er in zit. Er is een boekje waarin een heleboel glutenvrije produkten staan die in de supermarkt te koop zijn. Het is jammer dat de fabriek toch ineens iets kan veranderen in die produkten waardoor ze niet meer glutenvrij zijn. Ook al heb je het boekje, je moet dus toch goed op de verpakkingen lezen of er geen tarwe in zit. Blz. 7
8 Meel, koekjes en andere producten zonder gluten zijn tegenwoordig ook te koop bij enkele supermarkten. Glutenvrije producten zijn herkenbaar aan het internationaal bekende symbool van de doorgestreepte aar. Albert Heijn zet op veel verpakkingen van het eigen merk het glutenvrijtekentje. Dat is erg prettig en gemakkelijk. Je kunt zo snel zien of iets glutenvrij is. Ook voor familie, vrienden etc is dit makkelijk. Zij hoeven niet te zoeken en te twijfelen of ze het goede wel hebben gekocht. Symbool glutenvrij Eten klaarmaken wordt wat ingewikkelder, Aangezien de kleinste broodkruimel of een piepklein beetje paneermeel al hevige reacties kan geven, is het belangrijk goe te zorgen dat wat je eet niet besmet wordt met gluten van andere produkten. Waar je bijvoorbeeld goed rekening mee moet houden : - altijd handen wassen voordat je met glutenvrij eten bezig gaat - glutenvrije produkten gescheiden bewaren van andere produkten (bijvoorbeeld eigen jam, stuk kaas, kuipje boter etc.) - schoon aanrecht, schone snijplanken, schone spullen en messen gebruiken - voorkom stuiven van meel en puddingpoeder met gluten in de keuken - pas op met kant en klare produkten - bak geen patat in vet waar ook koroketten en frikandellen in gebakken zijn. Zorg dat familie en vrienden, leerkracht, ouders van vriendjes enz. goed weten wat coeliakie is en wat ze wel en niet moeten doen. Als iemand geen rekening kan of wil houden met het dieet, neem dan zelf je eten mee. Blz. 8
9 Dit was mijn spreekbeurt. Ik hoop dat jullie het leuk vonden en dat je er veel van hebt geleerd. Ik ga nu eerst een boodschappentest met jullie doen en daarna kunnen jullie vragen stellen. De boodschappentest gaat zo. Ik heb allerlei boodschappen. Ik houd er steeds een van omhoog en jullie mogen je hand opsteken als je denkt dat er geen gluten in zitten. Ik zeg daarna of dat echt zo is. Blz. 9
10 Hoofdstukindeling : bladzijde : 1. waarom een spreekbeurt over coeliakie 1 2. wat is coeliakie 1 3. wat is gluten 2 4. wat zijn de klachten 4 5. hoe krijg je coeliakie 6 6. hoe en wanneer wordt het onderzocht 6 7. hoe kom je er af 7 8. wat kun je er aan doen 7 9. waar moet je rekening mee houden als je coeliakie hebt einde en boodschappenquiz 9 Jitske van Buuren
11
Coeliakie. Werkstuk van Loïs Starke Obs Baggelhuizen Februari 2014 Groep 8B
Coeliakie Werkstuk van Loïs Starke Obs Baggelhuizen Februari 2014 Groep 8B Voorwoord: Ik doe mijn werkstuk over Coeliakie. Ik heb het onderwerp gekozen omdat,ik het zelf heb en het is best interessant
Nadere informatieWeet wat je eet... JOUW HANDLEIDING VOOR GLUTENVRIJ ETEN
Weet wat je eet... JOUW HANDLEIDING VOOR GLUTENVRIJ ETEN ...en geniet ervan! Glutenvrij eten is voor sommige mensen een vrijwillige keuze om verantwoorder te eten, terwijl het voor anderen een noodzaak
Nadere informatieMaag-, darm- en leverziekten
Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten 1 Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u de aandoening coeliakie heeft. Om te begrijpen wat deze ziekte inhoudt, en wat voor invloed het kan hebben
Nadere informatieCoeliakie. Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar
Coeliakie Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Inleiding Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u de aandoening Coeliakie heeft. In deze folder leest u wat deze ziekte inhoudt. Vragen kunt u altijd
Nadere informatieCoeliakie bij kinderen
Coeliakie bij kinderen Wat is Coeliakie? Coeliakie is een intolerantie, lees onverdraagzaamheid, voor gluten: de in alcohol oplosbare eiwitfractie van tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamut. Bij mensen
Nadere informatieScriptie Biologie Coeliakie
Scriptie Biologie Coeliakie Scriptie door een scholier 1663 woorden 26 november 2005 7,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie Coeliakie Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen om dat ik zelf ook Coeliakie heb.
Nadere informatieCoeliakie bij kinderen
Coeliakie bij kinderen Bij uw kind is coeliakie geconstateerd, of wordt er onderzoek gedaan naar coeliakie. Coeliakie (spreek uit seuliakie, met de klemtoon op de laatste lettergreep) is een levenslange
Nadere informatieCoeliakie. Door Laurie Mentink
Coeliakie Door Laurie Mentink Ik heb coeliakie.??? Wie van jullie weet wat dat is? 1 op de 200 mensen heeft coeliakie, (ook wel gluten allergie genoemd) Maar lang niet iedereen weet het. Ik wil jullie
Nadere informatieU heeft een leerling met coeliakie in de klas. Deze lesbrief is bedoeld om zijn/haar klasgenoten te leren wat coeliakie is en hoe je ermee omgaat.
LESBRIEF Wij zijn GLUTENVRIJ, en jij? VOOR DE DOCENT U heeft een leerling met coeliakie in de klas. Deze lesbrief is bedoeld om zijn/haar klasgenoten te leren wat coeliakie is en hoe je ermee omgaat. Wij
Nadere informatieWerkstuk Biologie Couliakie
Werkstuk Biologie Couliakie Werkstuk door een scholier 2084 woorden 4 april 2010 9 8 keer beoordeeld Vak Biologie Couliakie Het eerst waar ik aan dacht was Voor biologie moesten we een verslag maken over
Nadere informatieColofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Coeliaki
Praktische opdracht ANW Coeliaki Praktische-opdracht door een scholier 2225 woorden 2 november 2002 7,3 26 keer beoordeeld Vak ANW Motivatie voor keuze Ik heb voor de ziekte Coeliakie gekozen omdat deze
Nadere informatieGRATIS E-BOOK WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK?
P R A K T I J K D E W A T E R L E L Y GRATIS E-BOOK WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK? WWW.PRAKTIJKDEWATERLELY.NL WORDT JE DOOR HET ETEN VAN GLUTEN ZIEK? Auteur: Petra Vermeer Orthomoleculair- en
Nadere informatieVoedselallergie en voedselintolerantie
DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie
Nadere informatieInwendige geneeskunde. Gastroscopie
Inwendige geneeskunde Gastroscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een gastroscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de gastroscoop, de binnenkant van uw
Nadere informatieEr worden antistoffen gevormd, genaamd ttg (=tissue TransGlutaminase).
Diabetes Mellitus (DM) en Coeliakie Samenvatting van de lezing door mw. J. Tjhie-Wensing, MDL-arts in Elkerliek ziekenhuis en mw. H. van Houdt, diëtist MSc, gehouden op dinsdag 5 februari 2013 voor Diabetesvereniging
Nadere informatieCoeliakie. Kirsten ten Have. Groep 7. Harm Smeengeschool
Coeliakie Kirsten ten Have Groep 7 Harm Smeengeschool 19 februari 2016 Inhoudsopgave: Voorwoord blz. 2 Hoofdstuk 1 Wat is coeliakie? blz. 3 Hoofdstuk 2 De klachten van coeliakie blz. 5 Hoofdstuk 3 Hoe
Nadere informatieCoeliakie. Alles wat je altijd al wilde vragen. Zitzaksessie, Amsterdam, 4 april Frank Kneepkens kinder-mdl VUmc
Coeliakie Alles wat je altijd al wilde vragen Zitzaksessie, Amsterdam, Frank Kneepkens kinder-mdl VUmc Een stukje geschiedenis Coeliakie Geschiedenis Tweede eeuw na Christus: Aretaeus van Cappadocia Kοιλιακος
Nadere informatieWaarom moet je altijd een dieet volgen?
Nynke en Zara interviewen kinderarts MDL Frank Kneepkens, 22 juni 2009 Waarom moet je altijd een dieet volgen? Onder het genot van een grote zak M&M s, jawel glutenvrij, nemen Nynke en Zara een interview
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Coeliakie
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Coeliakie De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld
Nadere informatieGluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt
Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt Hilde Maris 4 TherapieWijzer Een woordje uitleg... 9 1. De geschiedenis van granen... 13 1.1. Tarwe is genetisch
Nadere informatieIk doe mijn werkstuk over: Coeliakie. Hoofdstukken: 3) Hoe ontdek je coeliakie? bloedtesten dunnedarmbiopsie
Ik doe mijn werkstuk over: Coeliakie Hoofdstukken: 1) Inleiding 2) Wat is coeliakie en wat is gluten? 3) Hoe ontdek je coeliakie? bloedtesten dunnedarmbiopsie 4) Hoe leef/overleef je coeliakie? Het coeliakie
Nadere informatieSamenvatting Biologie H7 Biologie Eten
Samenvatting Biologie H7 Biologie Eten Samenvatting door J. 1049 woorden 5 januari 2017 5,1 13 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende
Nadere informatieAls je poep er niet uit wil
Als je poep er niet uit wil 1 De meeste kinderen poepen elke dag wel een keer. Of één keer in de twee dagen. Maar soms poep je vaker, bijvoorbeeld als je diaree hebt. Of je poept minder vaak. Als je niet
Nadere informatieVan Dicke tot DINC. De rol van de diëtist bij coeliakie en de invloed van een glutenvrij dieet op de kwaliteit van leven
Van Dicke tot DINC De rol van de diëtist bij coeliakie en de invloed van een glutenvrij dieet op de kwaliteit van leven Loes Köhler-Brands, diëtist Dieetadvies Praktijk Velp en lid van DINC Van Dicke tot
Nadere informatieQuintet. gevaren. gevaren Quintet. Bakkerij. Bakkerij. mijn. mijn
gevaren Quintet Bakkerij mijn mijn Bakkerij gevaren Quintet Microbiologisch 1 SALMONELLA SPP Typische darmbacterie op eischaal, in melkproducten, chocolade, bloem Overleeft pasteurisatie niet. Groeit niet
Nadere informatieKanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker
Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel
Nadere informatieDe ziekte van Wilson voor jongeren
De ziekte van Wilson voor jongeren 1 / 23 Waarom heeft het zo'n rare naam? Omdat de doktor die de ziekte voor het eerst herkende in 1905 Wilson heette. VRAAG : What did these people discover? ANTWOORD
Nadere informatieWij hebben in de les de ziekte coeliakie toebedeeld gekregen. Aanvankelijk wisten wij natuurlijk niet wat
Werkstuk door een scholier 3081 woorden 6 juni 2005 7.8 37 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud -1- Inhoud -2- Inleiding -3- De oorzaak van coeliakie -4- Wat is coeliakie? -5- Hoe wordt de diagnose gesteld?
Nadere informatieRawfood. tips & tricks 66 FRONTIER LIFE 15.02
Rawfood tips & tricks 66 FRONTIER LIFE 15.02 Auteur: Noëlle Kabel VOEDING In augustus 2013 kwam ik in aanraking met rawfood. Ik had toen al een jaar alle geraffineerde suikers uit mijn eetpatroon geschrapt,
Nadere informatieAnorexia. Inleiding. Wat betekent Anorexia Nervosa nu eigenlijk?
Anorexia Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Anorexia nervosa. Anorexia is een ernstige ziekte waarbij degene die het heeft zichzelf min of meer uithongert. Deze patiënten zijn dan ook extreem mager.
Nadere informatie2. Wat is ALS? 3. Welke delen van het lichaam worden aangetast? 4. Hoe kom je erachter? 5. Wat zijn de klachten?
Ik doe mijn spreekbeurt over ALS. Ik ga dadelijk uitleggen wat ALS is. Waarom doe ik mijn spreekbeurt over ALS? Mijn opa is aan deze ziekte overleden en daarom wil ik jullie hier iets over vertellen en
Nadere informatieEen leerling met Coeliakie
Een leerling met Coeliakie Nederlandse Coeliakie Vereniging Voorjaar 2010 Onderwijsmap Landelijk Netwerk Ziek - zijn & onderwijs Coeliakie 1 Inhoudsopgave - Inleiding pag. 3 - Wat is coeliakie pag. 3 -
Nadere informatieOp bezoek. bij Sam op de Intensive Care
Op bezoek S bij Sam op de Intensive Care Hoi, ik ben Sam en ik lig op de Intensive Care S Ik heb een fotoboekje gemaakt. Zo kun je alvast zien waar ik ben en wat iedereen op de afdeling doet. Natuurlijk
Nadere informatieSpijsvertering. Voorwoord. Mijn spreekbeurt gaat over de reis van het voedsel. Met een moeilijk woord heet dat Spijsvertering.
Spijsvertering Voorwoord Mijn spreekbeurt gaat over de reis van het voedsel. Met een moeilijk woord heet dat Spijsvertering. Spijsvertering betekent: "Het verteren van het voedsel tot stoffen die door
Nadere informatieNCV Horecarichtlijn. Voor glutenvrije maaltijden
NCV Horecarichtlijn Voor glutenvrije maaltijden In uw horecagelegenheid kunt u te maken krijgen met gasten met coeliakie oftewel glutenintolerantie. Dit vergt extra aandacht van u en uw werknemers. De
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieInflammatoire darmontsteking (IBD), maagdarmontsteking bij honden en katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Inflammatoire (ontsteking) van darmziekten (IBD) is een groep van gastro-intestinale (maagdarm) ziekten waarbij ontstekingen
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen
Nadere informatieDit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind.
Dit zijn Kelly en Karim. Ze willen graag een kind. 1. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. Kelly en Karim willen zwanger worden. Ze willen graag dat hun kindje straks gezond is. Het is
Nadere informatieNederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11. Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders
Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11 www.azherentals.be Weg met pijn... Want pijn is niet fijn!!! Informatieboekje voor kinderen en hun ouders Dag Bert, welkom op de kinderafdeling Ik zal je iets
Nadere informatieDonor. Inleiding. Hoofdstukken. Wat is een donor?
Donor Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over donor zijn. Omdat ik het heel belangrijk vind dat mensen donor zijn. En ik wil jullie graag vertellen wat donor zijn eigenlijk precies is en waarom iedereen
Nadere informatieIndicatorenset Coeliakie. Uitvraag 2013 over verslagjaar 2012
Indicatorenset Coeliakie Uitvraag 2013 over verslagjaar 2012 Definitieve versie okt. 2012 1 Colofon Internet: www.zichtbarezorg.nl (tot 1 januari 2013, daarna website Kwaliteitsinstituut en/of JMV) Samengesteld
Nadere informatieWil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen.
Wil je zwanger worden? In deze folder vind je tips en adviezen. Dit zijn Kelly en Karim. Zij willen graag een kind. Kelly en Karim willen over een half jaar zwanger zijn. 1. Kelly en Karim willen over
Nadere informatie1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieChecklist voor navragen dieettrouw bij blijvend verhoogde antistoffen en/of aanhoudende klachten.
Checklist voor navragen dieettrouw bij blijvend verhoogde antistoffen en/of aanhoudende klachten. Deze checklist is opgesteld door DINC en heeft als doel een secure navraag te doen naar mogelijke dieetfouten
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief alcohol UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (00) 67 1 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ALCOHOL SOORTEN DRANK DE WERKING VAN ALCOHOL 4 DE GEVOLGEN VOOR
Nadere informatieMini-symposium. Diëtisten
Mini-symposium Diëtisten Inhoud Voedingsstoffen Koolhydraten Vetten Eiwitten Hoe gezond eten? Fabels en feiten 2 Voedingsstoffen Koolhydraten Vetten Eiwitten Water Vitaminen en mineralen Voedingsvezels
Nadere informatieNaam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken
Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Wat zijn voedingsstoffen Voedingsstoffen zijn stoffen die je nodig hebt om te lopen, te denken enz. Er zijn 6 soorten voedingsstoffen. 1. eiwitten (vlees, peulvruchten.
Nadere informatieRecept Speltvolkorenmeel Inhoud
Recept Speltvolkorenmeel Inhoud Recept Speltvolkorenmeel... 1 Informatie voor de Klanten... 2 Speltvolkoren... 4 Speltvolkoren met Zonnepitten... 5 Speltvolkoren met Lijnzaad... 6 Speltvolkoren met Elfzaden...
Nadere informatieWillemijn de Kort Werkstuk groep 8 Wilgenhof
Willemijn de Kort Werkstuk groep 8 Wilgenhof 1 Inhoudsopgave Blz.3 Inleiding Blz.4 Hoofdstuk 1: Wat is coeliakie? Blz.7 Hoofdstuk 2: Hoe kom je er achter? Blz.8 Hoofdstuk 3: Waar zitten gluten in? Blz.10
Nadere informatieZwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat
Zwangerschapsbraken Zwangerschapsbraken wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. Het is een term die wordt gebruikt voor overmatig braken tijdens de eerste helft van de zwangerschap. Veel vrouwen
Nadere informatie1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne
VRAAG EN ANTWOORD Hepatitis B aandachtscampagne: Zeg Nee!...Tegen hepatitis B 1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne Q. Wat is het doel van de campagne? A. We willen Chinezen woonachtig in Rotterdam
Nadere informatieZEG NEE TEGEN EBOLA. KOM IN ACTIE!
ZEG NEE TEGEN EBOLA. KOM IN ACTIE! SCHOLEN IN ACTIE TEGEN DE EBOLA-RAMP! INSTRUCTIE LESMATERIAAL U heeft het vast al voorbij zien komen op het nieuws: ebola. Het raakt zoveel mensen in West-Afrika. Zoveel
Nadere informatieBÖCKER glutenvrije broodproducten
BÖCKER glutenvrije broodproducten GLUTENVRIJ ZUURDESEMBROOD Glutenvrij: trend of noodzaak? - Coeliakie: 0,5 1,5% van de bevolking => glutenintolerantie = ontsteking dunne darm - Trend: glutenvrij wordt
Nadere informatieMoeilijke eters 800398 / augustus 2012 Ikazia Ziekenhuis
1 Eetproblemen bij kinderen Sommige kinderen zijn zeer moeilijke eters. Voor ouders en kind kan dit heel lastig zijn. Ouders proberen van alles. Ouders zijn angstig dat hun kind niet genoeg binnen krijgt
Nadere informatieUw kind is drager van sikkelcel Wat moet u weten?
Uw kind is van sikkelcel Wat moet u weten? Uw kind is van sikkelcel. Wat moet u hierover weten? Dat leest u in deze folder. Heeft u daarna nog vragen? Ga dan naar uw huisarts. Uw kind is van sikkelcel.
Nadere informatieSpreekbeurt over ZOUT
Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt
Nadere informatieSKW Special. Beter ziek zijn. Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje
SKW Special Beter ziek zijn Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje SKW Van Polanenpark 243 2241 SL Wassenaar tel. 070-511 31 47 info@kinderdagverblijven-wassenaar.nl www.kinderdagverblijven-wassenaar.nl
Nadere informatieGezond thema: DE HUISARTS
Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een
Nadere informatieWat kan ik doen als ik al wonden heb? Deze folder is ook voor u. De adviezen om doorliggen te voorkomen, kunnen u ook helpen.
Voor wie is deze folder? Deze folder is voor u als u lang in bed moet liggen. Of als u lang in een stoel of rolstoel moet zitten. Wij leggen uit wat u kunt doen om doorliggen te voorkomen. Wat is doorliggen?
Nadere informatieAlbert Schweitzer ziekenhuis Kinderafdeling januari 2015 pavo 0582. Blindedarmontsteking bij kinderen
Albert Schweitzer ziekenhuis Kinderafdeling januari 2015 pavo 0582 Blindedarmontsteking bij kinderen Inleiding Je bent opgenomen op de kinderafdeling van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Dit moest omdat
Nadere informatieVoeding en spijsvertering
Symposium: Het verhaal van bijzondere granen Voeding en spijsvertering Wageningen, 12 Mei 2015 Zsuzsan Proos Kennisspecialist voeding en gezondheid Inhoud Wat wordt beweerd over brood en gezondheid? Wat
Nadere informatieWat is diabetes? Informatiebrochure. Wat is diabetes? Items:
I Informatiebrochure Wat is diabetes? Items: Diabetes type 1 Afweersysteem Vingerprikken Insuline injecteren Diabetes type 2 Andere vormen Wat is diabetes? Eilandjes van Langerhans in de Alvleesklier Er
Nadere informatieDiarree is een verstoring van het normale ontlastingpatroon. De ontlasting bevat meer water dan gewoonlijk en u moet vaker naar het toilet.
DIARREE In het dagelijks leven noemen we het liever buikgriep of voedselvergiftiging. Voor het woord diarree schamen we ons een beetje. Toch heeft iedereen er wel eens last van. Op vakantie of gewoon thuis.
Nadere informatieIn deze folder leest u wanneer u zonder problemen voor uzelf kunt zorgen en wanneer u beter naar een huisarts kunt gaan.
Diarree In het dagelijks leven noemen we het liever buikgriep of voedselvergiftiging. Voor het woord diarree schamen we ons een beetje. Toch heeft iedereen er wel eens last van. Op vakantie of gewoon thuis.
Nadere informatieHyperemesis gravidarum. overmatig braken tijdens de zwangerschap
Hyperemesis gravidarum overmatig braken tijdens de zwangerschap Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is hyperemesis gravidarum?... 1 3 Hoe ontstaat hyperemesis gravidarum?... 1 4 Wat zijn de gevolgen?...
Nadere informatieZiekten die mogelijk insufficiëntie veroorzaken:
Wat is nier insufficiëntie? Als de nieren altijd onvoldoende werken wordt dit chronische nierinsufficiëntie genoemd ( insufficiënt = onvoldoende) chronische nierinsufficiëntie is het mogelijke gevolg van
Nadere informatieKlasseLunch. Over gezond eten 1. Werkbladen KlasseLunch 2008:
Werkbladen 2008: Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende
Nadere informatieVoorbeeldtoets Biologie voor groep 8 Voeding en gezondheid. Deze toets bestaat uit 12 opgaven
Voorbeeldtoets iologie voor groep 8 Voeding en gezondheid eze toets bestaat uit 12 opgaven Stichting ito Instituut voor Toetsontwikkeling rnhem (2011) lle rechten voorbehouden. Niets uit dit werk mag zonder
Nadere informatieIndicatorenset Coeliakie. Uitvraag 2014 over verslagjaar 2013
Indicatorenset Coeliakie Uitvraag 2014 over verslagjaar 2013 Definitieve versie okt. 2013 1 Colofon Internet: Portal voor aanlevering kwaliteitsgegevens verslagjaar 2013: http://ziekenhuizentransparant.nl.
Nadere informatieP Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen
Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die
Nadere informatieDIARREE A P O T H E E K. N L
DIARREE WAT IS DIARREE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN OP VAKANTIE: DIARREE VOORKOMEN APOTHEEK.NL D I A R R E E Iedereen heeft weleens last
Nadere informatieAls je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts.
Thema 5 Les 1: De angst: Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. De schrik: Als iemand ineens achter je staat, dan schrik je. Je bent dan ineens
Nadere informatieFamiliaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Jodium uit brood noodzakelijk? Jodium uit brood, een hoogleraar waarschuwt dat het minder of helemaal niet meer eten van brood niet zonder risico s is. Nederlanders eten steeds minder brood, in mijn ogen
Nadere informatieInformatie over het norovirus
Informatie over het norovirus 2 Net als in andere Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen komt er in het Ommelander Ziekenhuis Groningen af en toe buikgriep onder patiënten voor. Vaak is het norovirus
Nadere informatieSAMENVATTING Samenvatting Coeliakie is een genetische aandoening waarbij omgevingsfactoren en meerdere genen bijdragen aan de ontwikkeling van de ziekte. De belangrijkste omgevingsfactor welke een rol
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatie15. eten moet je toch
GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.
Nadere informatieMoleculaire Gastronomie: Gluten
Moleculaire Gastronomie: Gluten Het maken en analyseren van deeg met gluten Inleiding Moleculaire gastronomie heeft alles te maken met het ontdekken van nieuwe smaakcombinaties, experimenteren met structuren
Nadere informatieDivertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling
Divertikels en diverticulitis Oorzaak en behandeling In deze folder krijgt u informatie over divertikels en diverticulitis. Deze folder geeft informatie over de oorzaak van divertikels en diverticulitis.
Nadere informatieToenemende aandacht voor gevoeligheid voor gluten
Voeding en ziekte Toenemende aandacht voor gevoeligheid voor gluten In het kielzog van Lady Gaga, Oprah Winfrey en cardioloog William Davis schrappen steeds meer mensen producten als tarwebrood en pasta
Nadere informatieTips voor een goede spreekbeurt
Diabetes?! Een spreekbeurt die je alles vertelt over diabetes: Wat is het? Hoe ontstaat het? En vooral ook: Wat betekent het voor jou, je broer, zus, vader of moeder. Tips voor een goede spreekbeurt Vertel
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieSchildklierproblemen 4-3-2011 T4 80% TSH. De schildklier maakt schildklierhormoon * Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal
Schildklierproblemen Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen De schildklier maakt schildklierhormoon * Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal T4
Nadere informatieFamiliaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen
Nadere informatieDepressie bij ouderen
Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder
Nadere informatieInstructieboek Koken. Voor de Mpower-coach
Instructieboek Koken Voor de Mpower-coach juni 2014 Mpower-coach Instructieboek Versie 1.2014 blz. 2 Inhoud: Inhoudsopgave blz. 3 Mpower-coach blz. 5 Thema koken : blz. 7 Module 0: Beginnen met koken blz.
Nadere informatiee rte rl n 9 5 aandoening
- - -, Jong ziin & omgaan met een chronische II1. e rte rl n 9 5 aandoening -I 1- : I -. - I --- ~ - l.ji.i- - :;.:::=, IJ " ""; ~ ;;" n T ---' ~ ~ 111 I fl '.~ ~.-.~~hy~~ ) 7'1.11 ',-'1 11.-'81- '.~..
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77
Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Kanker
Spreekbeurt Nederlands Kanker Spreekbeurt door een scholier 1834 woorden 12 januari 2011 7 12 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Wat is kanker eigenlijk? Kanker komt heel veel bij ouderen voor, het is zelfs
Nadere informatieORS bij kinderen Gebruik van ORS bij gastro-enteritis bij kinderen
KINDERGENEESKUNDE ORS bij kinderen Gebruik van ORS bij gastro-enteritis bij kinderen Uw kind werd opgenomen op onze kinderafdeling of u bent met uw kind op de Spoedeisende Hulp of de poli kindergeneeskunde
Nadere informatieRecept Speltvolkorenmeel Inhoud
Recept Speltvolkorenmeel Inhoud Recept Speltvolkorenmeel... 1 Informatie voor de Klanten... 2 Speltvolkoren... 4 Speltvolkoren met Zonnepitten... 5 Speltvolkoren met Lijnzaad... 6 Speltvolkoren met Elfzaden...
Nadere informatieBrandend maagzuur en andere maagklachten Last van uw maag of een beetje misselijk? Vaak weet u meteen de oorzaak. Het eten was te vet, te veel koffie
Brandend maagzuur en andere maagklachten Last van uw maag of een beetje misselijk? Vaak weet u meteen de oorzaak. Het eten was te vet, te veel koffie genomen of een glaasje te veel gedronken. Maar ook
Nadere informatieIntroductie: Brom en Bram
! Activiteit 43 Brom, Bram en Brim Ontwikkelingsaspecten De kleuters doen ervaringen op met het onderscheiden van klanken (auditieve discriminatie). Materiaal kopies van de tekeningen van Brom en Bram
Nadere informatieMet het hele gezin gezond het nieuwe jaar in
Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.
Nadere informatie7,2. Werkstuk door een scholier 1965 woorden 4 juli keer beoordeeld. De ziekte van Wilson
Werkstuk door een scholier 1965 woorden 4 juli 2010 7,2 3 keer beoordeeld Vak Biologie De ziekte van Wilson Inhoudsopgave Inleiding en werkwijze De ziekte van Wilson Klachten en symptomen Behandeling Diagnose
Nadere informatie