Dyslexie: zorg of onderwijs
|
|
- Carla van den Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dyslexie: zorg of onderwijs Ria Balm en Rony Weijers DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering en Ondersteuning Kwaliteitsbeleid Huisartsenpraktijken Noordwest-Nederland ISO 9001 gecertificeerd Kwakelkade 21f 1823 CL Alkmaar telefoon fax secretariaat@dokh.nl hhhhh
2 Inhoud workshop I. Dyslexie in de (onderwijs)praktijk Terugblik/Definities van dyslexie/behandeling II. Vergoede dyslexiezorg: stand van zaken het protocol/ de groei/de praktijk/de knelpunten III. Vooruitblik Transitie jeugdzorg/passend onderwijs/samenwerkingsmogelijkheden 2
3 Voorbeelden dyslexie: Zinsdictee, geluidsfragment 3
4 Wat is dyslexie Ernstige problemen met lezen en spellen tempo en/of accuratesse Specifiek, problemen doen zich voor bij gedrukte taal Hardnekkig, gaat niet over ondanks hulp en inzet Kerntekort fonologische verwerking / benoemsnelheid / automatisering Problemen nemen toe als taak complexer wordt Minder zelfvertrouwen Contrast t.o.v. andere vakken (o.a. rekenen) Mate en ernst kan verschillen Vaak co-morbiditeit 4
5 Dyslexie in de (onderwijs)praktijk Terugblik Diagnostiek: Behandeling: duidelijk afbakening, geen dyslexie bij beneden gemiddeld IQ (Dumont) Niet vergoed, bij leerproblemen vaak verwijzen naar LOM - MLK en later naar SBO Onderwijs: Ouders Minder accent op screening (geen verplicht LVS), minder diagnostische middelen, minder kennis bij leerkrachten en ouders minder mondig en deskundig, nu ouderverenigingen, internet ect. 5
6 Dyslexie in de (onderwijs)praktijk Stichting Dyslexie Nederland definitie van dyslexie (2003, 2008): een hardnekkig probleem met aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau NB: geen oorzaak vermeld in de definitie Masterplan dyslexie een project in opdracht van het ministerie van OCW. Het wordt uitgevoerd door KPC Groep en het Expertisecentrum Nederlands in samenwerking met diverse partners in het onderwijsveld. Werkzaamheden: invoering van de protocollen Leesproblemen en Dyslexie in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. voorlichting, professionalisering en de ontwikkeling van aanvullende materialen. 6
7 Bemoeienis Gezondheidsraad t.a.v. dyslexie binnen de GGZ 1995 Rapport Gezondheidsraad 2001 Opdracht aan Blomert UM 2006 Protocol Dyslexie Diagnostiek en Behandeling 2007 Positief advies CZ aan minister 2009 Dyslexiezorg in basispakket 2013 Protocol Dyslexie Diagnostiek en Behandeling 2.0 7
8 Definitie dyslexie Blomert 2006 Specifieke lees-en spellingsstoornis Neurobiologische basis Veroorzaakt door cognitieve verwerkingsstoornis Leidend tot ernstige problemen met lezen en spellen van woorden Beperking van de normale ontwikkeling NB: nu wel oorzaken vermeld in de definitie 8
9 Dyslexie in de (onderwijs)praktijk Protocol Diagnostiek Dyslexie Behandeling Voor kinderen met ernstige dyslexie 3 maal V-min (E-score) lezen of V-score( lage D-score) lezen+ V-min (E-score) spelling Ondanks goed onderwijs methode +verlengde instructie + half jaar extra hulp Géén bijkomende stoornis die overheerst 9
10 Diagnostiek Niveaubepaling lezen/spellen/deelvaardigheden Differentiaaldiagnostiek: Algemene intelligentiebepaling, taalontwikkeling, werkgeheugen, geen onderdeel van een andere stoornis? (bijv. brede taalstoornis) Fonologische vaardigheden, benoemsnelheid en klanktekenkoppeling Co-morbiditeit, niet ook andere stoornis (die problemen verzwaart), bijv. ADHD? Voldoende draagkracht en motivatie voor event. behandeling 10
11 Het voor dyslexie specifieke cognitieve profiel 3 domeinen met 2 parameters Fonologische verwerking accuratesse en snelheid Grafeem-foneem associatie accuratesse en snelheid Snelheid van serieel (continu) benoemen cijfers en letters (alfanumerieke factor) testprestaties in laagste 10% op 2 v.d. 6 indicatoren = positieve indicatie dyslexie 11
12 Voorbeelden fonologische vaardigheden Gletscher: spooner items : bij mondelinge aanbieding de eerste letters van beide woorden verwisselen ruime kabine - kuime rabine nieuwe wagen - leuk boek - koud bier - zieke man - dikke vis - rode bal - 12
13 Vervolg voorbeeld Gletscher: omkeren : bij mondelinge aanbieding bepalen of de woorden wel of niet elkaars omgekeerde zijn vats-stav kel-let leks-skel mig-gims nirl-rlin tis-sit luts-slut ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee ja / nee 13
14 Wat willen ouders (zie Balans, 2013) Helderheid richtlijnen onderzoek Keuzevrijheid bij de behandeling Begeleiding van de ouders Versterking zelfvertrouwen Aandacht voor het gebruik van hulpmiddelen Lotgenotencontact en uitwisselen ervaringen 14
15 Samenwerking met ouders en school Werkwijze Dyslexie Collectief Behandelovereenkomst Startgesprek en evaluatiegesprekken Digitale communicatie DyscoWeb Aanvullend aanbod voor ouders: psycho-educatie dyslexie, ICTbijeenkomst, lotgenotencontacten Aanvullend aanbod voor kinderen: psycho-educatie, typecursus 15
16 Van behandeling naar schoolcontext en v.v. Kennis en vaardigheden worden in de behandeling op een bepaalde wijze aangeleerd Kennis van begrippen (declaratief) Kennis van procedures (procedureel) Kennis over wat je wel/niet weet en kan (metacognitie) De behandeling moet afgestemd zijn op schoolsituatie i.v.m. wendbaarheid 16
17 Voorbeelden van lesmateriaal Wat moet je allemaal weten en kunnen om deze uitleg te snappen? De volgende dia s geven voorbeelden van een Klassikale taalmethode taaljourmaal Specifieke (klassikale) methode taal in blokjes Uitleg bij eemn dyslexiebehandeling spellingsmethode STAAL omschrijving van spellingsregels 17
18 18
19 Taal in blokjes werkblad 19
20 Voorbeeld uitleg spelling 20
21 Staal 21
22 Letterdief en verdubbelaar Letterdief regel: Voorbeeld woord: ramen Verdeel het woord in lettergrepen: RA-MEN Hoor je een lange klank op de hoek? Ja, je hoort namelijk de AA Er staat een lange klank op de hoek, dus er raakt een letter zoek. Verdubbelaar regel: Voorbeeld woord: klappen. Verdeel het woord in lettergrepen: KLAP-PEN Hoor je een korte klank? Ja, je hoort de A. Dan komt de verdubbelaar langs en schrijf je twee medeklinkers. 22
23 Vignet 1 Daniel Daniel is 9 jaar en zit in groep 5. Hij heeft een heel hoog leestempo maar maakt veel fouten. Bij het lezen van een tekst kan hij redelijk compenseren door zijn goede verbale vaardigheden, maar ook daar leest hij heel veel radend en slaat hij woorden over. De behandelaar heeft het accent in de behandeling gelegd op nauwkeurigheid en niet op snelheid. Ook worden hem vragen gesteld over de betekenis van een gelezen zin, begrijpt hij wat hij leest? Kan hij zijn fouten corrigeren? Daniel wordt boos bij deze inmenging, hij wil verder lezen en geeft aan dat hij in de klas zo snel mogelijk de woorden moet lezen, hij wil ook racelezen! 23
24 Vignet 2 Steven Steven is 8 jaar en wordt aangemeld half groep 4, hij doubleert dit jaar. Hij leest nog spellend en heeft veel moeite met de spelling. Hij heeft de klank-tekenkoppeling niet paraat en heeft ook moeite met de juiste schrijfwijze van de letters. Hij geeft hij aan dat hij liever in losse letters schrijft maar op school aan elkaar moet schrijven. Hij laat na ieder woord zijn pen los, schudt zijn hand en zegt dat hij kramp krijgt. Zijn houding is krampachtig, hij beweegt zijn bovenlijf en mond mee bij het schrijven. Zijn handschrift is niet goed leesbaar, hij kan zelf ook niet teruglezen wat er staat. De behandelaar overweegt om de spelling te gaan oefenen met een clevybord en advies te vragen aan een ergotherapeut. 24
25 Vignet 3 Thomas Thomas wordt aangemeld voor de vergoede zorg eind groep 5, hij is bijna 9 jaar. Hij leest traag maar nauwkeurig. Hij scoort zeer laag op de spelling en maakt fouten in de basale categorieën. Tijdens het onderzoek vertelt hij dat er op school een handig boek wordt gebruikt en dat hij nu veel beter de woorden snapt. Bij enkele dicteewoorden tijdens de test geeft hij commentaar bijvoorbeeld: dat is een luchtwoord. Bij het adviesgesprek op school blijkt dat er net een nieuwe spellingsmethode is ingezet. Besproken wordt hoe deze ingezet wordt bij zwakke spellers. 25
26 Vignet 4 Laura Laura is 12 jaar en zit in groep 8. De behandeling loopt tegen het eind. Laura en haar ouders zouden graag verlenging willen omdat ze erg onzeker zijn hoe het moet zonder de hulp. De behandelaar probeert bij Laura de zelfstandigheid en zelfredzaamheid te vergroten. Ze heeft samen met Laura een hulpkaart gemaakt mijn moeilijke woordenlijst, die Laura in de klas kan gebruiken. Ook zijn adviezen aan school gegeven over het inzetten van digitale toetsafname. Laura vertelt een aantal weken later dat ze de hulpkaart niet gebruikt want een klasgenoot had naar de kaart gekeken en opgemerkt dat het helemaal geen moeilijke woorden zijn. 26
27 Samenwerkingsmogelijkheden Vignetten: bespreken van oplossingen bij de 4 voorbeelden 1. Overleg over het stoppen van racelezen in dit geval 2. Overleg over het handschrift 3. Afspraken over de spellingstermen en volgorde 4. Psycho-educatie (empowerment) en het pedagogisch didactisch klimaat in de klas Versterken inzet van ouders, wijzen op de mogelijkheden 27
28 Vergoede dyslexiezorg De knelpunten: enorme groei Teveel kinderen worden aangemeld, geen effectieve poortwachtersfunctie Verschillende interpretaties ontvankelijkheid schooldossier Diagnostiek is te weinig onderscheidend Te lang behandelen Druk van ouders 28
29 Vergoede dyslexiezorg na 2014 Transitie Jeugdzorg Per gemeente verantwoordelijk voor de jeugdzorg waar onder ook de vergoede dyslexiezorg Dyslexie dient complementair te zijn aan het onderwijs en niet vervangend Goede selectie van de groep EED en tijdige doorverwijzing en begeleiding voor leerlingen met minder ernstige lees- en spellingsproblemen vanuit passend onderwijs 29
30 Voorstellen voor toekomst Rol samenwerkingsverband SWV is poortwachter en aanspreekpunt (ook voor ouders) Beter zicht op het voortraject Zicht op zwakke scholen en de noodzaak deskundigheidsbevordering Functioneren van een benchmark: een maat om kwaliteit aantoonbaar te maken (scholen binnen een SWV maar ook SWV onderling) 30
31 Voorstellen voor toekomst Samenwerking zorg en onderwijs Kennis van de gespecialiseerde dyslexieaanbieders in de school halen Voortraject en nazorg verbeteren Meer differentiatie in behandeling (kortere trajecten, aanbod van modules, groepsgewijze ondersteuning) Wetenschappelijk onderzoek, analyse van beschikbare data Samenwerking met gespecialiseerde GGZ bij co-morbiditeit Experimenteren met intensieve, tijdelijke opvang binnen passend onderwijs 31
32 Tot slot Van gescheiden trajecten onderwijs Voortraject?? Nazorg?? Individuele behandeling sessies ouders?? 32
33 Tot slot Via verkennende samenwerking onderwijs Voortraject 3 metingen Nazorg?? Individuele behandeling keer ouders?? 33
34 Tot slot Voor traject Module PO onderwijs Module PO Module PO Individueel traject ouders Nazorg Behandeling GGZ keer bekostiging vanuit GGZ en SWV in het onderwijs 34
Dyslexie. Beatrijs Brand
Dyslexie Beatrijs Brand Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn (c)
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieAdviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip.
1 2 INFORMATIE OVER COMENIUS Adviesburo Comenius bestaat al ruim 20 jaar en is in Midden Nederland bij ouders, scholen en huisartsen inmiddels een begrip. Wij mogen daarom met recht zeggen een ruime ervaring
Nadere informatiePassend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014
Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieNaar herziening van het dyslexie typerende profiel. Peter F. de Jong Universiteit van Amsterdam
Naar herziening van het dyslexie typerende profiel Peter F. de Jong Universiteit van Amsterdam Het huidige dyslexie typerende profiel (DTP) Argumenten voor het gebruik van het DTP Wisseling van perspectief
Nadere informatieStappenplan Dyslexietraject
Stappenplan Dyslexietraject Een leerling komt in aanmerking voor dyslexie-onderzoek wanneer: Criterium van de achterstand: er sprake is van een significante achterstand op het gebied van lezen en/of spelling
Nadere informatieVan onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling
Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling Het onderwijs en de gezondheidszorg dragen samen de verantwoordelijkheid voor het voorkomen
Nadere informatieWorkshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.
Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken
Nadere informatiePLD de Spindel, bijlage 4
Checklist Onderkenning Dyslexie Edux Beoordeling van de ernst en hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen t.b.v. de continuïteit van de zorg in het primair en voortgezet onderwijs Naam leerling
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie mbo
Studiesucces met dyslexie mbo Karin Lukassen, APS Marga Kemper, Cinop Oktober 2012 Wat is dyslexie? Wat is dyslexie? Definitie en kenmerken Vaardigheidsniveau Criterium van de didactische resistentie Criterium
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012
Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo Bert de Vos Marga Kemper - b.devos@aps.nl - mkemper@cinop.nl Juni 2012 Vraag bij binnenkomst Wat zie je in de klas, waarbij je denkt: dit zou door dyslexie
Nadere informatieLeerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie dekroon,diagnostiek enbehandelcentrum Koningin Wilhelminalaan 9 7415 KPDeventer Tel:06-81285377 info@centrumdekroon.nl Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Nadere informatieJanuari Dyslexieplan
Januari 2014 Dyslexieplan Inhoud 1. Definitie en kenmerken dyslexie 3 2. Signalering 3 3. Dyslexieonderzoek 4 4. Dyslexiebehandeling 5 5. Faciliteiten op school 5 6. Communicatie met ouders 5 7. Tips voor
Nadere informatieDyslexiebeleid SWV Unita. Jacolien van der Veer en Anne Vermue
Dyslexiebeleid SWV Unita Jacolien van der Veer en Anne Vermue dyslexie@swvunita.nl Programma Warming-up Dyslexiebeleid SWV Unita Uitwisselen en brainstormen in tweetallen: aanpak zorgniveau 3 op school
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en dyslexie
www.pcpokrimpenerwaard.nl Protocol Leesproblemen en dyslexie Geloof in onderwijs DE ARK - DE WEGWIJZER - ICHTHUSSCHOOL - DE RANK - KON. JULIANASCHOOL - KON. WILHELMINASCHOOL - EBEN-HAËZER - DE BRON Inhoudsopgave
Nadere informatieZorgniveau 2 Zorgniveau 3
Leerlinggegevens: Naam: Groep: Namen betrokkenen/functie: Startdatum handelingsplan: Einddatum handelingsplan: Voorbeeld handelingsplan Beginsituatie Beschrijf hier de kern van het probleem a.d.h.v. toets-
Nadere informatieDyslexiezorg in Drenthe
Dyslexiezorg in Drenthe De zorgroute naar dyslexiezorg in de regio Drenthe Februari 2015 Programmateam Jeugdhulp regio Drenthe In afstemming met de samenwerkingsverbanden Primair Onderwijs in de regio
Nadere informatieDyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch
Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.
Nadere informatieLeesproblemen en dyslexie
Leesproblemen en dyslexie Bijeenkomsten Bijeenkomst 1- dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Bijeenkomst 2- groep 1-2 : signaleren en begeleiden van potentiele zwakke lezers Bijeenkomst 3:
Nadere informatieNeem er even de tijd voor!
DYSLEXIE Neem er even de tijd voor! Ongeveer 3,5 procent van alle leerlingen in het basis- en het voortgezet onderwijs heeft problemen met lezen en spellen als gevolg van dyslexie. Een deel van deze kinderen
Nadere informatiedyslexiezorg berkel-b
dyslexiezorg berkel-b Wat is dyslexie? In Nederland hebben ongeveer 3 tot 5 procent van alle mensen dyslexie. Dit komt neer op 1 tot 2 leerlingen per klas. Dyslexie is erfelijk. Veel ouders van leerlingen
Nadere informatieVeelgestelde vragen (FAQ) EED Ernstige Enkelvoudige Dyslexie-ondersteuning SWV Brabantse Wal
Veelgestelde vragen (FAQ) EED Ernstige Enkelvoudige Dyslexie-ondersteuning SWV Brabantse Wal Inhoud Basisondersteuning: waarvoor zijn scholen verantwoordelijk, op het gebied van lees- en/of spellingsproblemen?...
Nadere informatieesther dyslexiepraktijk
esther dyslexiepraktijk molema Dyslexiepraktijk Esther Molema Dyslexiepraktijk Esther Molema is een praktijk waar kinderen met dyslexie en hun ouders terecht kunnen voor behandeling, advisering en coaching.
Nadere informatieKwaliteitsinstituut Dyslexie
Kwaliteitsinstituut Dyslexie Remco Reij voorzitter Manja van Wezep secretaris Kwaliteitsinstituut Dyslexie Mijlpalen beleidsontwikkeling Dyslexie en onderwijs Dyslexie en zorg Protocol 2007 Oprichting
Nadere informatieDyslexie en Hoogbegaafdheid
Dyslexie en Hoogbegaafdheid Amber de Wilde in samenwerking met Evelyn Kroesbergen - Universiteit Utrecht, afdeling Orthopedagogiek - Ambulatorium Universiteit Utrecht - Pieter Span Expertisecentrum Hoogbegaafdheid
Nadere informatieZorgaanbod. De weg vrij voor talent
Zorgaanbod De weg vrij voor talent Het RID Sinds 1989 is het RID (Regionaal Instituut voor Dyslexie) specialist in onderzoek naar en behandeling van dyslexie. Sinds een aantal jaren verzorgen wij ook onderzoek
Nadere informatieEffectiviteit van een gestructureerde, fonologisch gebaseerde dyslexiebehandeling
Effectiviteit van een gestructureerde, fonologisch gebaseerde dyslexiebehandeling In elke klas zitten wel een aantal kinderen die veel moeite hebben met het leren lezen en spellen. Voor een groot deel
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden. Ook
Nadere informatieAanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider
Aanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode
Nadere informatieAanmelding Achterstand, scores, meetmomenten, doublure Geboden hulp, ondersteuningsniveaus, interventies lezen en spellen Comorbiditeit Verwachtingen
ONL Leerlingdossier Aanmelding Achterstand, scores, meetmomenten, doublure Geboden hulp, ondersteuningsniveaus, interventies lezen en spellen Comorbiditeit Verwachtingen naar ouders Aanmelden Wie? Ouders
Nadere informatieDyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS
Dyslexie Onderzoek vergoed vanuit de Jeugdwet INFORMATIE VOOR OUDERS Voorwoord In samenwerking met Onderwijszorg Nederland (ONL) bieden wij vergoede zorg voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie.
Nadere informatieOok een rivier begint met de eerste druppel
Ook een rivier begint met de eerste druppel Update Afstemmingsdocument Ernstige lees- en/of spellingproblemen en/of dyslexie Onderwijs aan leerlingen van 4 tot 18 jaar op Walcheren juni 2011 Inleiding
Nadere informatieVan theorie naar praktijk en terug naar PDDB 2.0
Van theorie naar praktijk en terug naar PDDB 2.0 Van 1995 via 2006 en 2009 naar 2013 A.J.J.M. (Wied) Ruijssenaars Rijksuniversiteit Groningen Orthopedagogiek Vooraf Alle ingevulde vragenlijsten heb ik
Nadere informatieDyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent
DE DE DE DE MEENT MEENT MEENT MEENT MAARN MAARN MAARN MAARN Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs De Meent Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Wat is dyslexie... 1 3. Van signaleren tot
Nadere informatieLeerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode en plaats
Nadere informatieDeel II Aanmeldingsformulier dyslexiezorg (in te vullen door school)
033-2983197 info@praktijkdeziel.nl www.praktijkdeziel.nl Deel II Aanmeldingsformulier dyslexiezorg (in te vullen door school) 1.0 Algemeen deel Gegevens school Adres: PC/Woonplaats: Telefoon: E-mail adres:
Nadere informatieUw kind en dyslexie. Brochure voor ouders
Uw kind en dyslexie Brochure voor ouders Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een aangeboren handicap die iedereen kan treffen. Onafhankelijk van intelligentie. Dyslexie is een hardnekkig probleem
Nadere informatie2012/2014. Beleid diagnostiek dyslexie. Samenwerkingsverbanden voor Primair Onderwijs. Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg & Duin- & Bollenstreek
Beleid diagnostiek dyslexie 2012/2014 Beleidsdocument ten aanzien van dyslexieonderzoek binnen de samenwerkingsverbanden Katwijk/Rijnsburg/Valkenburg en de Duin- & Bollenstreek. Het beleid geldt tot de
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam leerling :.. 0 jongen 0 meisje Geboortedatum Groep
Nadere informatieUw leerling en dyslexie
Uw leerling en dyslexie Brochure voor scholen Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een aangeboren handicap die iedereen kan treffen. Onafhankelijk van intelligentie. Dyslexie is een hardnekkig probleem
Nadere informatieDyslexieprotocol van CBS de Slotschool
B. Hesselinkstraat 2 9076EC Sint Annaparochie. Tel.: 0518-402144 Email: info@cbs-slotschool.nl Dyslexieprotocol van CBS de Slotschool INHOUD: 1 definitie dyslexie 2 signalering 3 analyse 4 schoolprocedure
Nadere informatieDyslexiebeleid. Kansen creëren en kansen benutten. en 2013 10 jaar vooruitblik. 2023. Terugblik: Mijlpalen
Kansen creëren en en benutten Lexima, Ede, 3 april 2013. Dyslexiebeleid 10 jaar terugblik 2003 en 2013 10 jaar vooruitblik. 2023 C.Struiksma@CEDGroep.nl Terugblik: 1992: Installatie Commissie Dyslexie
Nadere informatieUw leerling en dyslexie
Uw leerling en dyslexie Wat is dyslexie? Dyslexie is een aangeboren beperking bij lezen en spellen die iedereen kan treffen, onafhankelijk van intelligentie. Het is een hardnekkig probleem dat de talentontwikkeling
Nadere informatieDraaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven)
Draaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven) Naam leerling: Klas:.. Wat is het? DYSORTHOGRAFIE Moeizame automatisatie aan de klank-tekenkoppeling.
Nadere informatieRegionaal Instituut voor Dyslexie
Dyslexie Voorwaarden vergoede dyslexiezorg Waarom kiezen voor het Regionaal Instituut voor Dyslexie? Van aanmelding tot en met behandeling Regionaal Instituut voor Dyslexie Dyslexie Waarom het Regionaal
Nadere informatieLeidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0
Leidraad vergoedingsregeling dyslexie van onderwijs naar zorg: doorverwijzing bij een vermoeden van dyslexie VERSIE 2.0 Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Femke
Nadere informatieLeesproblemen en dyslexie 3
Leesproblemen en dyslexie 3 Mariette Sibbing msibbing@hetabc.nl Nina Willemse ninawillemse@hetabc.nl Agenda 27-1-2016 Overgang onderbouw-middenbouw Continuüm van zorg signaleren van kinderen met leesproblemen
Nadere informatieSamenwerken voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie. Denis Koets Tweedaagse PO-Raad 15 oktober 2015
Samenwerken voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie Denis Koets Kennismaken Opbouw 1. EED in een notendop 2. Routing: onderwijs en zorg 3. Transformatie gezamenlijke weg Ambitie: onderwijs en
Nadere informatieRichtlijn Omgaan met doublures bij de screening voor toegang tot vergoede dyslexiezorg
Richtlijn Omgaan met doublures bij de screening voor toegang tot vergoede dyslexiezorg Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Patty Gerretsen, NKD Chris Struiksma,
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden. Ook
Nadere informatieRichtlijn Omgaan met doublures bij de screening voor toegang tot vergoede dyslexiezorg
Richtlijn Omgaan met doublures bij de screening voor toegang tot vergoede dyslexiezorg Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Patty Gerretsen, NKD Chris Struiksma,
Nadere informatiePresentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten
Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Programma Invoering van referentieniveaus en rekentoetsen in het onderwijs. Wat zijn ernstige rekenproblemen
Nadere informatieDyslexie, wat is dat eigenlijk?
Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en onafhankelijk van intelligentie.
Nadere informatieDYSLEXIE: INZICHTEN EN ONTWIKKELINGEN
DYSLEXIE: INZICHTEN EN ONTWIKKELINGEN Tom Braams Even voorstellen 1 Tom Braams Kinder- en Jeugdpsycholoog en Gz-psycholoog bij Braams(&Partners) Auteur boeken over dyslexie en dyscalculie Vader van een
Nadere informatieDislectie? Dyslectsie?
Dyslektie? Dicleksie? Dyslectie? Dislectie? Dyslectsie? Studiemiddag dyslexie BAVO Eemland Eveline Wouters, Seminarium voor Orthopedagogiek, Utrecht Juist/onjuist Bespreek 5 minuten met uw buurman/buurvrouw
Nadere informatieERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie
ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande
Nadere informatieDeel 1: informatie over de leerling en de school
Intakevragenlijst Basisschool Dyslexie (leerlingdossier) Pagina 1/7 Deze intakevragenlijst is bedoeld voor de school. We verzoeken u (groepsleerkracht en/of interne begeleider) deze vragenlijst in te vullen.
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL 2010-2011 1
DYSLEXIEPROTOCOL 2010-2011 1 Inhoudsopgave DYSLEXIEPROTOCOL 2010-2011... 3 1 Inleiding... 3 2 Vergoedingsregeling Dyslexie... 3 3 Interventies en hulp in de klas bij (vermoeden van ) dyslexie... 4 4 Signaleringslijst
Nadere informatieWerkbijeenkomst intern begeleiders
Werkbijeenkomst intern begeleiders Van het SWV Duin- en Bollenstreek 28 september 2015 Jolanda Roelfsema, MA Education Taal-/dyslexiespecialist PO www.leerkracht.nu info@leerkracht.nu Programma 19.30 20.15
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyslexie?
Zorg om je toekomst Wat is dyslexie? 2 Inleiding Dyslexie is een complex probleem. Dyslectische leerlingen zijn niet dom of lui, hun falen is geen onwil. Deze leerlingen doen vaak extra hun best, besteden
Nadere informatieAanmeldformulier scholen vergoed dyslexie onderzoek
Aanmeldformulier scholen vergoed dyslexie onderzoek 1. School- en leerlinggegevens Gegevens school Naam school Adres Postcode en plaats BRIN-nummer Verwijzer e-mail adres IB Werkdagen IB Leerkracht(en)
Nadere informatieVergoede zorg van enkelvoudige dyslexie en de transitie van zorgverzekeraars naar gemeenten
Algemene informatie vergoede diagnostiek en behandeling ernstige enkelvoudige dyslexie: Vergoede zorg van enkelvoudige dyslexie en de transitie van zorgverzekeraars naar gemeenten Hoe het begon. Al voor
Nadere informatieVoorwoord. Inhoud : 1. Wat is dyslexie 2. Onderzoek 3. Hulp middelen 4. Logopedie 5. Mijn dyslexie 6. Nawoord
Voorwoord Ik hou mijn spreekbeurt over Dyslexie. Zelf heb ik ook dyslexie. Ik hoop dat jullie mij beter begrijpen wat dyslexie is en wat het betekent om dyslexie te hebben. Ook waarom ik een laptop en
Nadere informatieAanvraag particulier dyslexieonderzoek
Aanvraag particulier dyslexieonderzoek Aanmeldingsformulier school Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee ja, in groep Op deze school sinds groep Schoolgegevens Adres Postcode Plaats
Nadere informatieDyslexie. "een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau"
Dyslexie Dyslexie betekent letterlijk niet kunnen lezen. Bij dyslexie kunnen zowel lees- als spellingsproblemen voorkomen, maar deze komen ook los van elkaar voor. "een hardnekkig probleem met het aanleren
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Oktober 2016
Beleidsstuk dyslexie Oktober 2016 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 3
Nadere informatieLeerlingdossier Dyslexie VERSIE 3.0
Leerlingdossier Dyslexie VERSIE 3.0 Samenstelling van de werkgroep: Maud van Druenen, Expertisecentrum Nederlands Chris Struiksma, NKD Boukje Toering, NKD Jolanda Roelfsema, NKD Marijke van Grafhorst,
Nadere informatieDyslexienetwerk Pento & Connect logopedie
Dyslexienetwerk Pento & Connect logopedie Bij het dyslexienetwerk Pento en Connect logopedie kunnen kinderen en ouders / verzorgers terecht voor informatie, diagnostiek en behandeling van dyslexie. Dyslexienetwerk
Nadere informatieDyslexiezorg in Drenthe
Dyslexiezorg in Drenthe De zorgroute naar dyslexiezorg in de regio Drenthe (Herziende versie 02) Mei 2015 Programmateam Jeugdhulp regio Drenthe. In afstemming met de samenwerkingsverbanden Primair Onderwijs
Nadere informatieInformatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR STAGIAIRS MET DYSLEXIE IN DE WERKSITUATIE
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE I AANDACHT GEVRAAGD VOOR STAGIAIRS MET DYSLEXIE IN DE WERKSITUATIE II Inzicht, herkennen, handelen Zo n vier tot vijf procent van de studenten in
Nadere informatieLeerlingdossier ONL Dyslexie Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier ONL Dyslexie Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / intern begeleider Voor wij een aanmelding in behandeling nemen, is het nodig dat ouders/verzorgers hun
Nadere informatieLeerlingdossier ONL Dyslexie
Leerlingdossier ONL Dyslexie Richtlijnen bij het invullen Met dit begeleidend schrijven willen wij het invullen van het leerlingdossier voor onderzoek en behandeling van ernstige, enkelvoudige dyslexie
Nadere informatieUw leerling en dyslexie
Uw leerling en dyslexie Brochure voor scholen Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie
Nadere informatieStichting Haagsche Schoolvereeniging
Stichting Haagsche Schoolvereeniging Toelatingsrichtlijnen Preambule: 1. De Stichting Haagsche Schoolvereeniging kent diverse scholen en afdelingen. De leerling wordt ingeschreven als leerling van één
Nadere informatieDyslexie in vogelvlucht. 6 februari 2015 Elise de Bree
Dyslexie in vogelvlucht 6 februari 2015 Elise de Bree 1 Doel van lezing: 2 Dyslexie Klinische en schoolpraktijk Wetenschappelijke inzichten in lees-spellingsproblemen Definitie van dyslexie Signalering
Nadere informatieProtocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose
Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose Als een kind rekenproblemen heeft, is het belangrijk om dit snel aan te pakken. Tijdig ingrijpen kan heel wat voorkomen. Maar
Nadere informatieDyslexienetwerk Pento & Connect logopedie
Dyslexienetwerk Pento & Connect logopedie Bij het dyslexienetwerk Pento en Connect logopedie kunnen kinderen en ouders / verzorgers terecht voor informatie, diagnostiek en behandeling van dyslexie. Dyslexienetwerk
Nadere informatie. In een notendop. . Over de auteur
Boek : DYSLEXIE Een complex taalprobleem Auteur : Tom Braams Vierde herziene druk 2007, Boom ISBN: 9789053527191 Bespreker : Peter Bauwens, vrijwillige medewerker Die- s-lekti-kus Datum : december 2010.
Nadere informatieWat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs?
Augustus 2014 Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat
Nadere informatieGegevens thuissituatie Hoe is de gezinssamenstelling?
Deel I: Ouderformulier Deze vragenlijst bestaat uit twee delen. Een deel vult u als ouder in, het tweede deel is bestemd voor school. Heeft u vragen? Neemt u dan gerust contact met ons op. Alvast hartelijk
Nadere informatie7. DYSLEXIE. Hoe voelt dyslexie aan?
7. DYSLEXIE Hoe voelt dyslexie aan? Testje voorlezen (klassikaal lezen is geen goed idee, tenzij het koorlezen is). Voor de persoon met dyslexie: genant, frustratie, gokken of raden, opgeven, niet begrijpen
Nadere informatieAanvraag vergoed dyslexie-onderzoek
Aanvraag vergoed dyslexie-onderzoek Aanmeldingsformulier school Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee ja, in groep Op deze school sinds groep Schoolgegevens Adres Postcode Plaats Telefoon
Nadere informatieDyslexie valt als voldaan wordt aan de criteria onder de zorgverzekeringswet, waardoor kinderen gebruik kunnen maken van de vergoedingsregeling voor
Inhoudsopgave 1 Introductie 4 2 Het belang van psycho-educatie 6 3 Het herkennen van dyslexie 8 4 Diagnose dyslexie 10 5 Vergoedingsregeling 12 6 De dyslexieverklaring 13 7 Dyslexie: herkomst en hersenwerking
Nadere informatieAanmeldingsformulier Dyslexie
Aanmeldingsformulier Dyslexie Van Graafeiland Psychologie/Dyslexiekliniek Beukenlaan 4-i 2612 VC DELFT De Korf 53 2924 AH KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Tjeerd Kuipersstraat 29 2662 GM BERGSCHENHOEK Telefoonnummer:
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind?
Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning
Nadere informatieAchtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3:
Achtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3: In het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 3, kortweg PLD 3, wordt in het hoofdstuk Signaleren een
Nadere informatieSamenwerkingsafspraken en procedure dyslexiezorg
Samenwerkingsafspraken en procedure dyslexiezorg Inleiding In het kader van Passend Onderwijs is bij wet vastgelegd dat scholen vanaf 1 augustus 2014 aan leerlingen een passende onderwijsplek moeten aanbieden.
Nadere informatieHoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep...
Dyslexie protocol Inhoudsopgave Hoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep... 3 1. Signalen op kleuterleeftijd...
Nadere informatieStudieochtend Dyslexie
Studieochtend Dyslexie Hoe ziet de ochtend eruit? Welkomstwoord Introductie dyslexie (praktische opdracht) Beleidskader dyslexie Theoretisch kader Koppeling naar de praktijk (praktische opdracht) 10.35-10.45
Nadere informatieAanvraag vergoed dyslexie-onderzoek
Aanvraag vergoed dyslexie-onderzoek Aanmeldingsformulier school Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee ja, in groep Op deze school sinds groep Schoolgegevens Adres Postcode Plaats Telefoon
Nadere informatieDyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie in de zorgverzekering, wat gaat er veranderen?
Uw kind en dyslexie Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en onafhankelijk
Nadere informatieNL Onderwijszorg Nederland
0 NL Onderwijszorg Nederland Dyslexie, wat is dat eigenlijk? Dyslexie is een handicap die iedereen kan treffen. Het is een ernstige beperking bij het lezen en spellen van taal. Dyslexie is aangeboren en
Nadere informatieDyslexie: een greep uit de actualiteit
Dyslexie: een greep uit de actualiteit Maud van Druenen Cindy Teunissen 3 november 2016 Wat gebeurt er veel. Een greep. Twee definities van dyslexie in Nederland? Kwaliteit dyslexieverklaringen Dyslexie
Nadere informatiePilot Dyslexie Noordenveld (PDN) Scholingsbijeenkomst 2 januari 2018
Pilot Dyslexie Noordenveld (PDN) Scholingsbijeenkomst 2 januari 2018 Update & voorlopige resultaten Pilot Effectief lezen in de groep en oefenen op woordniveau (DMT) PAUZE Spelling en mogelijkheden Dizzy
Nadere informatieVoorafgaand aan aanmelding behandeling ernstige enkelvoudige dyslexie (EED)
Voorafgaand aan aanmelding behandeling (EED) Uw kind heeft al een dyslexieverklaring voor 1. Met dit aanmeldingsformulier meldt u als ouder uw kind rechtstreeks aan voor een behandeltraject voor. Dit betekent
Nadere informatieAanvraag particulier dyslexieonderzoek
Aanvraag particulier dyslexieonderzoek Aanmeldingsformulier school Individueel onderzoek Groepsonderzoek (alleen mogelijk vanaf eind groep 7) Leerlinggegevens Geb.datum Geslacht m v Groep Doublure nee
Nadere informatieI. Algemeen: handreiking Dyslexiezorg voor gebiedsteams
I. Algemeen: handreiking Dyslexiezorg voor gebiedsteams Jeugdwet De zorg voor kinderen met ernstig enkelvoudige dyslexie (EED), dyslexiezorg, valt sinds 1 januari 2015 onder de Jeugdwet. Gemeenten krijgen
Nadere informatieERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE. Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie
ERNSTIGE ENKELVOUDIGE DYSLEXIE Diagnostiek en behandeling door Adelante audiologie & communicatie Ernstige Enkelvoudige Dyslexie Diagnostiek en behandeling Adelante audiologie & communicatie Bij schoolgaande
Nadere informatieHoe is uw gezinssamenstelling op dit moment? Vul eerst de gegevens van u en uw partner in en daarna de gegevens van uw kinderen, van oud naar jong.
Orthopedagogenpraktijk Athena drs. Simone Verhoeven W.M. Dudokweg 10 a-b 1703 DB Heerhugowaard info@athenaweb.nl Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door: U wordt vriendelijk gevraagd deze
Nadere informatie