MSH PROJECT DE ONTWIKKELING VAN MATIG SLECHTHORENDE PEUTERS: HET BELANG VAN DE THUISOMGEVING MATIG SLECHTHORENDE KINDEREN
|
|
- Vincent Veenstra
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MATIG SLECHTHORENDE KINDEREN Kenmerken: DE ONTWIKKELING VAN MATIG SLECHTHORENDE PEUTERS: HET BELANG VAN DE THUISOMGEVING NICU terugkomdag AABR neonatale gehoorscreening 23 januari 219 Evelien Dirks Ongeveer 1 op de 2 baby s wordt geboren met een matig gehoorverlies Een bilateraal gehoorverlies tussen de -6 db Hoortoestelgebruikers 1 2 VERGETEN KINDEREN (JULIA DAVIS 1977) MSH PROJECT Weinig wetenschappelijk onderzoek Onderschatting van hun behoeften EMPATHIE TAALINPUT Maatschappelijke veranderingen: Neonatale gehoorscreening Vroege interventie OUDERLIJKE STRESS VOORLEZEN OUDER-KINDINTERACTIE MODEL OF INCONSISTENT ACCESS MOELLER & TOMBLIN, 21 EMOTIES. Audiological interventions Family-centered early interventions Emoties maken ons alert Cumulative Emoties zijn een belangrijk communicatie middel Moderate Hearing Loss Linguistic and Social-Emotional Experiences Language and Social- Emotional Outcomes Emoties geven onze verlangens, verwachtingen en ideeën weer Emoties hebben als doel relaties op te bouwen en in stand te houden Home/Environmental Factors Child Factors factors 1
2 SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING THEORY OF MIND (TOM) Belangrijk voor: Interacties met anderen Welbevinden Slechthorende kinderen: Missen van informatie Minder incidenteel leren Lagere taalvaardigheid Minder taalaanbod Minder ervaringen Gevolgen? Besef dat jij en anderen gevoelens, gedachten, wensen en dromen hebben Kunnen voorspellen wat andere denken obv wat we van hen weten Gebruik maken van kennis over de ander om een situatie te begrijpen Perspectief kunnen nemen TOM PROBLEMEN EMPATHIE Meer moeite met: Sociale lijm Begrijpen waarom andere doen wat ze doen en zeggen wat ze zeggen Voeren van gesprekjes Verhaal vertellen Begrijpen van verschillende perspectieven in een boekje Het vermogen om emoties van anderen te begrijpen en hierop gepast te reageren Belangrijk voor sociaal functioneren Affectieve empathie voelen wat een ander voelt Cognitieve empathie begrijpen wat een ander voelt Maken van vrienden 12 2
3 ONTWIKKELING EMPATHIE (HOFFMAN, 1987) EMPATHIE Voelen wat een ander voelt Aandacht voor de ander zijn emoties Prosociaal gedrag Begrijpen wat een ander voelt Ouder vragenlijst Observatie: Affectieve empathie Voorlopers cognitieve empathie (ToM) Intentiebegrip Joint attention Imperatieve joint attention Declaratieve joint attention 1 RESULTATEN EMPATHIE OUDERLIJKE STRESS Geen verschillen MSH en NH in affectieve empathie Mate van stress die ouder beleven in de opvoedsituatie MSH kinderen voelen wat de ander voelt Verschillen in intentiebegrip en joint attention Oudervragenlijst Taalvaardigheden Sociaal-emotioneel functioneren Mate van sociale steun MSH kinderen begrijpen minder goed wat de ander bedoelt 1 16 RESULTATEN OUDERLIJKE STRESS ONDERZOEK OUDER-KIND INTERACTIE Ouder MSH peuters ervaren vergelijkbare mate van ouderlijke stress Ouders MSH peuters ervaren minder sociale steun uit netwerk Ouderlijke stress hangt samen met: - Taalvaardigheden - Sociaal-emotioneel functioneren - Sociale steun Dove en slechthorende kinderen: Meer miscommunicatie Kortere interacties Ouders meer dominant Minder rijk taalaanbod Wel veilig gehecht! 17 3
4 SENSITIVITEIT VIDEO S BEKIJKEN = Het vermogen van ouders om de signalen van hun kind accuraat waar te nemen en de vaardigheid om direct en adequaat op deze signalen in te gaan* Belangrijkste determinant van gehechtheid en voorspellend voor taalontwikkeling van eenkind * Ainsworth ea., (1978) OUDER-KINDINTERACTIE RESULTATEN OUDER-KIND INTERACTIE Emotionele beschikbaarheid Responsiviteit Betrokkenheid Sensitiviteit Structuren Non-intrusiviteit Kind schalen Ouder schalen Vrije spel situatie Thuis Vaste set speelgoed Ouder en kind zijn emotioneel beschikbaar voor elkaar maar Minder makkelijk om tot gedeelde aandacht te komen Episodes van gedeelde aandacht zijn korter Gedeelde Aandacht Duur Succes rate Relatie met taalontwikkeling TAALVAARDIGHEDEN TAALINPUT OUDERS De taal die ouders gebruiken in de interacties Kwantiteit taalinput Hoe meer hoe beter? Kwaliteit taalinput Hoe hoger hoe beter? 2
5 TAALINPUT Kwantiteit Woorden Uitingen MLU Verschillende type woorden Kwaliteit Taal uitlokkende strategieën (FLT) Directieven LOW Open vragen Uitbreidingen Oprechte vragen HIGH RESULTATEN - KWANTITEIT Divers taalgebruik TTR:,29 SH TTR:,3 Controle,8,6, 18 SH kinderen 2 Controle kinderen Leeftijd mnd MLU,2 RESULTATEN - KWALITEIT Uitlokkende taal Open vragen Toevoegingen 1 8 Aantal mental states denken, weten, hopen, geloven, vinden, voelen, wensen,.. Emotie woorden 3,2 2, ,8 Totaal aantal woorden Totaal aantal uitingen Aantal unieke woorden 3,6 SH Controle,1, 2 Ouders van SHkinderen praten evenveel en even divers Ouders van SHkinderen gebruiken kortere zinnen. High Low parent child VOORLEZEN INTERACTIEF VOORLEZEN Positief effect op: Taalontwikkeling Latere leren lezen Hoe vaker hoe beter De wijze waarop doet er toe --> Interactief voorlezen De letterlijke tekst van het verhaal loslaten Praten over het verhaal Open vragen stellen aan het kind Het verhaal koppelen aan de eigen ervaring Ruimte bieden voor eigen inbreng van het kind Doen ouders niet vanuit zichzelf Bus 28 Voorleescursussen effectief (Nji) Ook toepasbaar voor dove en slechthorende kinderen?
6 EFFECT VOORLEESCURSUS VIDEO 18 ouders van DSH peuters --> cursus 1 ouders van DSH peuters --> care as usual Video-opname voor en na cursus The Responsive Adult-Child Engagement During Joint Book Reading scale (DesJardin et al., 21) 32 RESULTATEN CONCLUSIES Interactief pretest posttest 1 posttest 2 Betrokkenheid Controle groep geen significante vooruitgang. Geen risico in affectieve domein: MSH peuters geraakt door emoties van ander Ouder en kind emotioneel beschikbaar voor elkaar Ouders beleven vergelijkbare levels van ouderlijke stress Risico in sociaal-communicatieve domein: MSH peuters minder begrip van andermans intenties Minder sociale uitwisseling tijdens interacties 12 8 pretest posttest 1 posttest 2 Riscio in talige domein: Lagere taalvaardigheden Minder rijk taalaanbod 3 EN NU? KIJKEN DOOR DE OGEN VAN EEN KIND
7 GEDEELDE AFFECT (WORK IN PROGRESS) Dirks & Zaidman-Zait WOORDEN LEREN IN CONTEXT (WOLC) Hermans, Dirks, Vissers & Knoors Onderzoek naar de mate van affectieve synchroniciteit tussen ouder en kind 2 SH en 2 NH peuters (29-33 mnd) Codeerschema E. Lunkenheimer Medium-High Positive affect Low Positive affect Neutral affect Negative affect Interact software State Space Grid analysis (SSG) Doel: Welke interacties tussen horende ouders en D/SH kinderen leiden tot succesvolle woordverwerving door het kind? 18-3 mnd DSH kinderen en hun ouders Belangrijk in het proces van woordleren is joint attention. Tot stand komen joint attention Vasthouden joint attention Foto Positive Science ONDERZOEK KIJK JE MEE? Dirks, Hoek-Vos, Hermans, van Ruitenbeek, Eliens & van Bakel DE RUGTAS VAN TOM NSDSK: Dirks, Pronk & Bogaers 218 Onderzoek naar het effect van Video Home Training (VHT) Gezinnen met een DSH baby jonger - 6 maanden 3 interventie sessies in thuissituatie Doel interventie: Vergoten self-efficacy van ouders Versterken sensitiviteit ouders RCT Experimentele groep n=2 Controle groep n=2 39 Doel: Het stimuleren van de Theory of Mind (ToM) ontwikkeling Rugtas vol materiaal om te spelen met emoties Emotiewoorden Emotiebegrip Emotieherkenning Mental state praat Perspectieven Voorleesboekjes vol mental-state taal Emotie-situatie puzzel NSDSK: Noëlle Uilenburg Rosanne van der Zee Angela Stevens Sigrid Kok Bernadette Vermeij Lizet Ketelaar Tinka Kriens Isabelle Bogaers Hanneke Emmerik Dank aan alle ouders en kinderen die hebben deelgenomen aan deze onderzoeken Joke Hoek Loes Wauters Dept. of Developmental Psychology Carolien Rieffe Dept. of ORL HNS Johan Frijns Anouk Netten Emotie-Gezichten spel 1 edirks@nsdsk.nl 7
HOE VROEG IS VROEG GENOEG?
HOE VROEG IS VROEG GENOEG? Van der Lem symposium 2018 Evelien Dirks 1 OUDER-KINDRELATIE Cruciale rol voor ouders wat betreft: Taalontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Cognitieve ontwikkeling 2
Nadere informatieExecutieve functies binnen de vroegbehandeling. Evelien Dirks NSDSK
Executieve functies binnen de vroegbehandeling Evelien Dirks NSDSK Van der Lem symposium september 2015 De6initie Executieve functies = parapluterm Executieve functies: Vaardigheden die nodig zijn om een
Nadere informatieProject. Resultaten (1) Huidige studie. Resultaten (3) Resultaten (2) Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters
Project Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters Evelien Dirks en Joke Hoek Onderzoek naar behoeften ouders/professionals Literatuur Instrumenten Producten 2 Huidige studie
Nadere informatieHOE STIMULEREN WIJ DE SOCIAAL- EMOTIONELE ONTWIKKELING?
HOE STIMULEREN WIJ DE SOCIAAL- EMOTIONELE ONTWIKKELING? Siméa congres, 6 april 2017 Lizet Ketelaar & Sigrid Kok 1 VANDAAG Deel 1: Theoretische introductie Onderzoeksuitkomsten Deel 2: Behandelervaringen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/66713 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dirks, E. Title: Psychosocial functioning in toddlers with moderate hearing loss
Nadere informatieSOCIAAL-EMOTIONEEL FUNCTIONEREN BIJ KINDEREN MET TOS EN ASS & EMOTIEWEB: EEN INSTRUMENT VOOR PROFESSIONALS
SOCIAAL-EMOTIONEEL FUNCTIONEREN BIJ KINDEREN MET TOS EN ASS & EMOTIEWEB: EEN INSTRUMENT VOOR PROFESSIONALS Masterclass Kentalis Kennisdag, 10-2-2017 Lizet Ketelaar & Rosanne van der Zee 1 2 SOCIAAL-EMOTIONEEL
Nadere informatieEmotionele ontwikkeling van jonge dove kinderen met een Cochleair Implantaat (CI)
Emotionele ontwikkeling van jonge dove kinderen met een Cochleair Implantaat (CI) Drs. Lizet Ketelaar Leiden Universiteit Ontwikkelingspsychologie www.emoties1tot5.nl Deze presentatie Kinderen met een
Nadere informatie7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM
7--3 Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen met een auditieve/ communicatieve beperking Emotieherkenning bij kinderen en kinderen met Rosanne van der Zee Meinou de Vries Lizet Ketelaar Rosanne van
Nadere informatieCover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47848 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25886 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Ketelaar, Lizet Title: Beyond hearing : social-emotional outcomes following cochlear
Nadere informatieEmotieweb: van data naar praktijk
Emotieweb: van data naar praktijk Meinou de Vries Meinou de Vries Karin Wiefferink Marjolein Meester Rosanne van der Zee Sigrid Kok Carolien Rieffe Lizet Ketelaar Evelien Broekhof Paul Oosterveld Ivet
Nadere informatieKLANKONTWIKKELING BIJ BABY S MET GEHOORVERLIES
KLANKONTWIKKELING BIJ BABY S MET GEHOORVERLIES Van der Lem symposium, 21 september 2018 Lizet Ketelaar 1 ACHTERGROND Klankontwikkeling vormt de basis voor gesproken taal Klankontwikkeling verloopt anders
Nadere informatieNot deaf enough. Matig slechthorende kinderen. Slechthorende kinderen in beeld. Onderzoek. Matig slechthorende kinderen 14-10-2013.
60 jaar NSDSK Matig slechthorende kinderen Problemen op het gebied van: Slechthorende kinderen in beeld Taalontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Evelien Dirks Moeller 2007 Current state of Knowledge
Nadere informatieInteractief voorlezen
Interactief voorlezen met dove en slechthorende peuters Loes Wauters, Evelien Dirks en Joke Hoek-Vos Voor alle jonge kinderen is het belangrijk dat ze worden voorgelezen. Met name bij dove en slechthorende
Nadere informatieNatuurlijk Communiceren Kennis en vaardigheden voor ouders van jonge kinderen met een gehoorverlies
ARTIKELEN Natuurlijk Communiceren Kennis en vaardigheden voor ouders van jonge kinderen met een gehoorverlies Rosanne van der Zee, Evelien Dirks, Maaike van Dijk en Yvette Hijmans Binnen de NSDSK-Vroegbehandeling
Nadere informatiePRATEN MET JE KIND: HOE DOE JE DAT?
Lezingen ronde 3: Taalontwikkeling PRATEN MET JE KIND: HOE DOE JE DAT? Wat ouders van late talkers leren tijdens het Hanen ouderprogramma Target Word Congres Jeugd In Onderzoek 13-03-2017 1 Astrid Kruythoff-Broekman
Nadere informatieHET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN
HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN Sara Van der Paelt Onderzoeksgroep ontwikkelingsstoornissen Universiteit Gent
Nadere informatieDe invloed van een TOS op de sociaal-emotionele ontwikkeling
De invloed van een TOS op de sociaal-emotionele ontwikkeling Neeltje van den Bedem¹ Petra Van Alphen², Julie Dockrell 3, Carolien Rieffe 1,3,4 1 Developmental Psychology, Leiden 2 Royal Kentalis, Netherlands
Nadere informatieWorkshops en lezingen
Workshops en lezingen Donderdag 16 maart 2017 van 19:00 tot 21:45 uur Workshop Inhoud Doelgroep Voor Voor wie? 1. Ervaringscircuit Een interactieve workshop waarin je beleeft hoe het is om een te hebben.
Nadere informatiePento Vroegbehandeling Auditief
Pento Vroegbehandeling Auditief Doelen Een beeld geven van onze doelgroep Onze visie op de behandeling van kinderen met een auditieve beperking toelichten Een beeld geven van ons team en het behandelaanbod
Nadere informatieHOE STIMULEREN WIJ DE SOCIAAL- EMOTIONELE ONTWIKKELING?
HOE STIMULEREN WIJ DE SOCIAAL- EMOTIONELE ONTWIKKELING? Siméa congres, 6 april 2017 Lizet Ketelaar & Sigrid Kok 1 VANDAAG Deel 1: Theoretische introductie Onderzoeksuitkomsten Deel 2: Behandelervaringen
Nadere informatieDe sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen met TOS: Het belang van emotionele competentie
De sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen met TOS: Het belang van emotionele competentie Neeltje van den Bedem Universiteit Leiden & Koninklijke Kentalis Doel EmoTOS onderzoek Doel vandaag Taal =
Nadere informatieWe geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.
We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met
Nadere informatieNeonatale gehoordiagnostiek
Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening
Nadere informatieTips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens
Nadere informatieSociaal-emotionele kinderen ontwikkeling bij jonge ESM-
Sociaal-emotionele jonge Bernadette ESM-kinderen Vermeij ontwikkeling bij Rosanne NSDSK van Zee Inhoud Inleiding Monitor Onderzoek ontwikkeling voor sociaal bij jonge ESMkinderen emotionele met ESM Siméa
Nadere informatieHet empathisch vermogen van slechthorende kinderen
Het empathisch vermogen van slechthorende kinderen A.P. Netten 1, C. Rieffe 2,3, S.C.P.M. Theunissen, W. Soede 1, E. Dirks 3, J. J. Briaire 1, J. H.M. Frijns. 1,4 1. Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde
Nadere informatieHET BELANG VAN BETEKENISVOLLE RELATIES KAN NOOIT WORDEN ONDERSCHAT! PAULA STERKENBURG
HET BELANG VAN BETEKENISVOLLE RELATIES KAN NOOIT WORDEN ONDERSCHAT! DR. PAULA STERKENBURG PAULA STERKENBURG Waarom zijn betekenisvolle relaties belangrijk? Wat zij betekenisvolle relaties? Betekenisvolle
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25886 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25886 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Ketelaar, Lizet Title: Beyond hearing : social-emotional outcomes following cochlear
Nadere informatieJe ziet het pas als je kijkt!! Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Vipp-sd en vipp-auti bij de Zorglijn Infants.
Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Je ziet het pas als je kijkt!! Vipp-sd en vipp-auti bij de Zorglijn Infants. Manja v.d Smagt en Natasja Witte www.karakter.com 2 1 Disclosure belangen
Nadere informatieMet slechthorende kinderen de werelt in: we gaan op reis en nemen mee.. Evelien Dirks Harry Knoors
Met slechthorende kinderen de werelt in: we gaan op reis en nemen mee.. Evelien Dirks Harry Knoors SH MASTERCLASS Voor de lunch: Communicatie en Taal Na de lunch: Sociaal-emotionele ontwikkeling Voortgezet
Nadere informatieLeerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel)
Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel) AGORA Leren van Gedrag Carla Geveke: c.h.geveke@pl.hanze.nl Ingela Ouwerkerk Leerlingen met
Nadere informatieGevolgen van slechthorendheid voor de ontwikkeling, gezinsbegeleiding en samenwerking met het CB
Gevolgen van slechthorendheid voor de ontwikkeling, gezinsbegeleiding en samenwerking met het CB Bettie Carmiggelt Arts M&G - Adviseur NCJ Noëlle Uilenburg Manager Onderzoek en Ontwikkeling & Vroegtijdige
Nadere informatieLeerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel)
Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel) Presentatie ORD Carla Geveke: c.h.geveke@pl.hanze.nl Lectoraat Curious Minds Hanzehogeschool
Nadere informatieLeesvaardigheid DSH leerlingen 2000
Na tien jaar leesonderwijs passende resultaten? Loes Wauters Harry Knoors Simeacongres Passende Antwoorden, Lunteren, 12 april 2012 Leesvaardigheid DSH leerlingen 2000 Hoofdstuk 2 laat zien dat de begrijpend
Nadere informatieInfant Mental Health
Infant Mental Health WAIMH Vlaanderen wants you! WAIMH Vlaanderen VZW Draagvlak uitbouwen voor IMH professionals 16 november 2017 20u Antwerpen www.waimh-vlaanderen.be Ik zie u graag Motherhood constellation
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder
Nadere informatieVroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven
Vroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen HGR-CSS Brussel, 20 juni 2014 Vroegtijdige interventie bij kinderen
Nadere informatieStructuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren
Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Wie ben ik? De ijsbergtheorie Wie zijn jullie? Even voorstellen Wie
Nadere informatieType titel. Interactief voorlezen in 5 stappen. Type naam presentator. Hanneke van Bakel en Loes Luijten
Type titel Interactief voorlezen in 5 stappen Type naam presentator Hanneke van Bakel en Loes Luijten Voor ALLE kinderen geldt dat hun taalverwerving profiteert van interactief voorlezen ofwel samen een
Nadere informatieTerugkoppelingsrapport
Terugkoppelingsrapport LKK januari 2018 Inleiding De kwaliteit van de kinderopvang in Nederland is overwegend positief, zo blijkt uit de eerste meting van de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang (LKK).
Nadere informatieOver de grenzen van de Audiologie. NGT of CI? Stijn Tilanus Ad Snik
Over de grenzen van de Audiologie NGT of CI? Stijn Tilanus Ad Snik Twintig jaren CI bij kinderen; a moving target NGT technologie Ook effektief? Relatie gehoorverlies en optimale score met AHO (65 db SPL)
Nadere informatieMeer inzicht in de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen door. Emotieweb
Meer inzicht in de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen door Emotieweb Meinou de Vries, Marjolein Meester & Lizet Ketelaar We weten dat de sociaal-emotionele ontwikkeling bij DSH kinderen, kinderen
Nadere informatieFloorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren
Floorplay Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Marianne Smit, Mirella Walraven en Francoise Moser 25 november 2016 Indeling workshop - Informatie
Nadere informatieZorgtraject na de neonatale gehoorscreening
Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening
Nadere informatieEffecten van vroege screening op algemene taalvaardigheid bij kinderen in de DECIBEL-studie
Effecten van vroege screening op algemene taalvaardigheid bij kinderen in de DECIBEL-studie M. Beers 1, C.C. Wever 1, A.M.H. Korver 2, S. Konings 1, W. Soede 1, A.M. Oudesluys-Murphy 2, J.H.M. Frijns 1
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
Samenvatting In deze studie is de relatie tussen gezinsfunctioneren en probleemgedrag van kinderen onderzocht. Er is veelvuldig onderzoek gedaan naar het ontstaan van probleem-gedrag van kinderen in de
Nadere informatieVroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen
Vroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen Rutger Jan van der Gaag & Iris Oosterling, gz-psycholoog 2006 Karakter pagina 1 Inhoud Autisme Vroege herkenning van autisme DIANE-project,
Nadere informatieEMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN
EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN W E T E N S C H A P P E L I J K O N D E R Z O E K B I J H O O G F U N C T I O N E R E N D E K I N D E R E N E N J O N G E R E N Janneke de Ruiter, MSc FOCUS
Nadere informatieBetekenis van vaderschap
Betekenis van vaderschap Conferentie vader-empowerment G.O.Helberg Kinder-en Jeugdpsychiater Materiaal ontleed aan onderzoek: Prof. dr. Louis Tavecchio Afdeling POWL, Universiteit van Amsterdam Een paar
Nadere informatieLeesplezier en leesbegrip van kinderen in de bovenbouw
Leesplezier en leesbegrip van kinderen in de bovenbouw Het einde van het vak begrijpend lezen! En nu? Najaarsconferentie Vereniging van Taalspecialisten 5 oktober 2018 Inouk Boerma 2009 Kind vindt lezen
Nadere informatieComparison: Kinderen zonder deze risicofactor.
Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.
Nadere informatieDe cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind
De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind Workshop CPS congres 13 oktober 2016 Lotte Henrichs Centrum voor Onderwijs & Leren Onderwijsadvies & Training Doel vandaag Inzicht in hoe
Nadere informatieGastcollege Grenzen van taal Vroegbehandeling Doof/Slechthorend - Kentalis Haren Juni 2018 Nina Osterloh
Gastcollege Grenzen van taal Vroegbehandeling Doof/Slechthorend - Kentalis Haren Juni 2018 Nina Osterloh Even voorstellen o Nina Osterloh o logopedist en neurolinguïst o Vroegbehandeling Doof/Slechthorend
Nadere informatieJoint Attention. Terminologie. Programma. Definitie. Aandacht delen, volgen & richten. JA-indelingen. Joint Attention
Joint Attention A. Talboom & M. Buruma Programma Terminologie Joint Attention Videofragment Ontwikkeling Joint Attention Videofragment Videofragmenten Vragen Definitie Buruma & Blijd-Hoogewys, 2010 Terminologie
Nadere informatieInteractief voorleesboek
Interactief voorleesboek Help! Weet jij het woord? Met 'Help! Weet jij het woord?' wordt voorlezen een feestje. Verkrijgbaar bij www.kentalisshop.nl Een boek speciaal geschreven voor kinderen met TOS,
Nadere informatieNIET SIMPEL: WERKEN MET OUDERS DIE MOEILIJK LEREN CARLO SCHUENGEL
NIET SIMPEL: WERKEN MET OUDERS DIE MOEILIJK LEREN CARLO SCHUENGEL 16-49 jarigen met LVB VK Household survey N = 14.373 Emerson E, Llewellyn G, Hatton C, Hindmarsh G, Robertson J, Man WYN, Baines S: J Intellect
Nadere informatieZo hoor ik. Een kijkje in het leven van jonge kinderen met gehoorverlies. www.nsdsk.nl
Zo Zo hoor ik Als een kind doof of slechthorend is, heeft dat vaak hoor grote impact op het gezin. Achter elk kind met gaat een verhaal schuil. Over de oorzaak, de onzekerheid, de zorgen, het onbegrip,
Nadere informatieObservationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review
Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende
Nadere informatieNeonatale gehoorscreening en de DECIBEL-studie: Moeten we anders werken? DECIBEL-study 1
Neonatale gehoorscreening en de DECIBEL-studie: Moeten we anders werken? DECIBEL-study 1 Jan-11 Decibel: Marleen Korver en Saskia Konings Gezamenlijke inspanning alle AC s! Resultaten (proefschrift Korver/Como)
Nadere informatieHet gevoel dat ik bedoel. Doe mee!
Het gevoel dat ik bedoel Doe mee! In het onderzoeksproject Het gevoel dat ik bedoel willen wij meer zicht krijgen op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen van 6 t/m 10 jaar oud. Daarom zijn wij
Nadere informatieHedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties?
Emotie en gewetensvorming in de behandeling Hedy Stegge Vrije Universiteit Amsterdam PI Research Duivendrecht Hedendaagse opvattingen over s Functioneel (belangenbehartigers) Persoonlijk welbevinden Kwaliteit
Nadere informatiePUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal.
PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. # STEL MEDESPELER ENKELE GESLOTEN VRAGEN EN STEL ENKELE OPEN VRAGEN. LEUKE TAALACTIVITEIT BIJ HET THEMA HATSJOE! IS...
Nadere informatieOntdek de stem van het kind
Ontdek de stem van het kind Introductie www.eiskjeclason.nl info@eiskjeclason.nl @Babypraat Communiceren met kinderen Attitude van volwassene: respect en bescheidenheid 1 1. inzicht in ontwikkeling van
Nadere informatiePetra Warreyn, 2 april
Moeder-kind interactie bij jongere broertjes en zusjes van kinderen met een autismespectrumstoornis: Implicaties voor diagnostiek en interventie 2 Inleiding: Etiologie ASS Gen x omgevingsinteractie: vaak
Nadere informatieHet pleegkind in beeld
Het pleegkind in beeld Workshop pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Petra de Vries (De Rading) Anny Havermans (SAV) 1 Programma Welkom Project gehechtheid in beeld bij pleegzorg Inleiding op gehechtheid en
Nadere informatieOnderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen
Onderlinge verbondenheid begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid Alleen in verbondenheid met de ander kan je mens zijn. Door de ander ontdek
Nadere informatieAGRESSIE EN WEERBAARHEID. Overzicht Elementen Training
AGRESSIE EN WEERBAARHEID Overzicht Elementen Training Voorwoord Hier is een overzicht van Agressie en Weerbaarheid Wat leuk dat je interesse hebt in onze training Agressie en Weerbaarheid! In deze training
Nadere informatieWendy vd Bosch en Tanja v Hoef SIMEA 10-04-2014
Wendy vd Bosch en Tanja v Hoef SIMEA 10-04-2014 Doel van vanmiddag presenteren van de huidige situatie stellingen en discussie uitwisselen van ideeën t.b.v. het vormen van een beleid passend bij de huidige
Nadere informatiePraktische handreikingen voor het leesonderwijs aan dove en slechthorende leerlingen
Praktische handreikingen voor het leesonderwijs aan dove en slechthorende leerlingen Siméa 16 april 2010 Loes Wauters en Annet de Klerk Professionalisering leerkracht D/SH Basiskennis PABO op gebied van
Nadere informatieNederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO)
Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) dr. Ruben Fukkink dr. Mirjam Gevers Deynoot-Schaub drs. Katrien Helmerhorst workshops ABVAKABO FNV 7 oktober 2009 STRUCTURELE KENMERKEN PROCESKWALITEIT
Nadere informatieTAALLEREN IN INTERACTIE
TAALLEREN IN INTERACTIE alleen voor cluster 2? Ciska Heertjes-Groen Logopediste Taalbrug SO Begeleidster TII SBO INHOUD Video opname TOS klas op de Taalbrug SO Wat zie je? Wat is taalleren in interactie?
Nadere informatieSessie 1 19 Introductiebijeenkomst
Inhoud I Introductie op het begrip Theory of Mind 7 II Visie op de behandeling van de mens met autisme 9 III Overzicht van de ToM-behandeling 13 IV Programma ToM-behandeling 15 V Gebruik van het werkboek
Nadere informatieInteractievaardigheden in de Kinderopvang
Interactievaardigheden in de Kinderopvang Toelichtende tekst bij PowerPoint pedagogisch kader training Voorleescoördinator In 2012 is een landelijke meting uitgevoerd door het Nederlands Consortium Kinderopvang
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) SAMENVATTING Jaarlijks wordt 8% van alle kinderen in Nederland prematuur geboren. Ernstige prematuriteit heeft consequenties voor zowel het kind als de ouder. Premature
Nadere informatieHelpen ondersteunende gebaren bij woordleren?
Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren? Het effect van ondersteunende gebaren op woordleren bij dove/slechthorende kinderen en kinderen met een taalontwikkelingsstoornis Lian van Berkel-van Hoof
Nadere informatieWelbevinden van dove/slechthorende kinderen in groep 8
Welbevinden van dove/slechthorende kinderen in groep 8 Simea Congres, 7 & 8 april 2011 Blok 25 Nina Wolters Harry Knoors Ludo Verhoeven Toon Cillessen Behavioural Science Institute ACHTERGROND PROJECT
Nadere informatieGEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN. AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis
GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis Programma Even voorstellen Wat is autisme? Vroege signalen bij autismespectrumstoornissen De eerste stap richting onderzoek
Nadere informatieLate fouten in het taalbegrip van kinderen
1 Late fouten in het taalbegrip van kinderen Petra Hendriks Hoogleraar Semantiek en Cognitie Center for Language and Cognition Groningen Rijksuniversiteit Groningen 2 De misvatting Actief versus passief
Nadere informatieSERIOUS GAMING : EFFECTIEF IN HET BEVORDEREN VAN EMPATHIE EN SENSITIVITEIT VAN PROFESSIONALS DR. PAULA STERKENBURG & DRS. MIRJAM WOUDA 22 APRIL 2016
SERIOUS GAMING : EFFECTIEF IN HET BEVORDEREN VAN EMPATHIE EN SENSITIVITEIT VAN PROFESSIONALS DR. PAULA STERKENBURG & DRS. MIRJAM WOUDA 22 APRIL 2016 INLEIDING - Om mensen met een beperking te ondersteunen
Nadere informatieOptimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience
Optimisme kun je leren Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie De overtuiging dat men in het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985
Nadere informatieAnkergestuurd werken. Loes Luijten / Hanneke van Bakel
Ankergestuurd werken Loes Luijten / Hanneke van Bakel Startactiviteit Verwachting Werkelijkheid Authentieke leerervaring Activiteit die de kinderen grijpt en vragen oproept, uitdaagt tot onderzoeken
Nadere informatieTaalbeleid. binnen de gezinsbegeleiding voor kinderen met een auditieve beperking. Artikelen
Artikelen Taalbeleid binnen de gezinsbegeleiding voor kinderen met een auditieve beperking Evelien Dirks, Bernadette Vermeij, Noëlle Uilenburg en Isabelle Bogaers Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen
Nadere informatieFloorplay. Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren
Floorplay Een behandelmethode om de communicatieve en sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren Mariska van Buuren-Bijland en Francoise Moser 10 februari 2017 Indeling workshop - Informatie
Nadere informatieWat beantwoordt. De Pleegouder Pleegkind Interventie. (Over stress en reactie) Door H.W.H. van Andel; GGZ Dimence
Wat beantwoordt De Pleegouder Pleegkind Interventie (Over stress en reactie) Door H.W.H. van Andel; GGZ Dimence Symposium Pleegzorg 12-06-2012 1 Risico s voor jonge kinderen die in pleegzorg komen Life
Nadere informatieHelpen ondersteunende gebaren bij woordleren?
Helpen ondersteunende gebaren bij woordleren? Het effect van ondersteunende gebaren op woordleren bij dove/slechthorende kinderen en kinderen met een taalontwikkelingsstoornis Lian van Berkel-van Hoof
Nadere informatieExecutieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven
Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding
Nadere informatieReader voor pedagogisch medewerkers
Reader voor pedagogisch medewerkers Module 1: Taalaanbod Wat zeg je en hoe zeg je het Rijk taalaanbod Er is veel verschil in taalaanbod: rijke of arme taal en alles daar tussenin. Het is van belang te
Nadere informatieDementia Care Mapping Ondersteuning Thuis (DCM-OT) Annemieke Visser Fetsje Dantuma
Dementia Care Mapping Ondersteuning Thuis (DCM-OT) Annemieke Visser Fetsje Dantuma Utrecht, 31 mei 2013 Het is een waardevolle basishouding die getuigt van respect en aandacht voor ieder mens, ongeacht
Nadere informatieWelkom bij OCRN Inleiding in de Infant Mental Health. Erica Everts, kinder- en jeugdpsychiater Infantteam OCRN 20 november 2018
Welkom bij OCRN Inleiding in de Infant Mental Health. Erica Everts, kinder- en jeugdpsychiater Infantteam OCRN 20 november 2018 Wat Disclosure weten we? (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieTriple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?
21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -
Nadere informatieAantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda
Aantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda Waarom video games? Nadelen van huidige interventies Effectiviteit Toegankelijkheid Stigmatisering Didactische
Nadere informatieLogopedie in het cluster 2 onderwijs
Logopedie in het cluster 2 onderwijs mw. E. Cox MA (NVLF) mw. E. Kunst-Verberne (NVLF) mw. M. Schulte (NVLF) dhr. R. Nannes (NVLF) 2 Aanleiding position statement Dit position statement gaat over de logopedische
Nadere informatieThe Kentalis Reading House
The Kentalis Reading House Technology-facilitated enhancement of parent involvement Annet de Klerk, Loes Wauters Overview A first impression Motivation The importance of emergent literacy at home Kentalis
Nadere informatieToepassing van mindfulness in het ziekenhuis
Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis Een pleidooi voor kortdurende interventies met duurzaam effect Willem Fonteijn Medische Psychologie Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Een vorm van cognitieve
Nadere informatieWat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep
Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr, logopedist Congres 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep Over welke kinderen praten we vandaag? Engels: Specific Language Impairment: Is SLI wel zo
Nadere informatieEMB & ICT. Sociale relaties & ICT. Click to edit Master title style. Bevorderen van sociale relaties met behulp van technologie
Click to edit Master title style EMB & ICT Sociale relaties & ICT Bevorderen van welzijn met behulp van technologie 21 maart 2019 Bevorderen van sociale relaties met behulp van technologie Click to edit
Nadere informatiePreventie daar moet je wat mee?! Doel. Leven en leren in een positief, veilig schoolklimaat Columbine High School
Preventie daar moet je wat mee?! Doel Leven en leren in een positief, veilig schoolklimaat Dr. Kees van Overveld www.keesvanoverveld.nl Columbine High School 20-4-1999 1 Nieuwe competenties Teamtraining
Nadere informatiePetra van Alphen, Marjolein Meester & Evelien Dirks
ARTIKELEN LENA onder de loep Een nieuwe tool om het taalaanbod thuis bij peuters met TOS in kaart te brengen; uitkomsten, ervaringen en mogelijkheden Petra van Alphen, Marjolein Meester & Evelien Dirks
Nadere informatie