SCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP
|
|
- Arthur Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP Direct naar: Hyperthyreoïdie Thyreoïditis Postpartum thyreoïditis Hypothyreoïdie Prenatale controles en partus Inleiding Het tijdig herkennen van maternale schildklier pathologie is van belang in verband met de mogelijke consequenties hiervan voor de foetus en de pasgeborene. Fysiologie Het jodide-ion (I - ) wordt actief uit het bloed opgenomen, geoxideerd door thyroid peroxidase (TPO) en opgenomen in het thyreoglobuline (Tg). Vervolgens leidt dit tot de vorming van trijodothyronine (T3) en thyroxine (T4). De schildklier produceert vooral T4, een weinig actief pro-hormoon, dat in andere weefsels wordt omgezet in het biologisch meer actieve hormoon T3. T3 is voor 20% afkomstig uit de schildklier, 80% is afkomstig uit perifere conversie (in lever, nier en spier) van T4. T3 en T4 zijn in het bloed met name (75%) gebonden aan het thyroxine binding globulin (TBG) en voor een kleiner deel aan albumine. Slechts 0,02% van T4 en 0,3% van T3 is ongebonden en biologisch actief. Het effect van het schildklierhormoon komt tot stand door binding van T3 aan kernreceptoren. Het thyroidstimulerende hormoon (TSH) bevordert de opname van J - onder invloed van het TRH (Thyrotropin Releasing Hormone, hypothalamus). Tijdens de zwangerschap is het basaalmetabolisme verhoogd (vooral veroorzaakt door het metabolisme van de foetus) en is er een toename van de grootte van de schildklier door hyperplasie en een toegenomen vascularisatie ervan. De toegenomen activiteit van de schildklier wordt veroorzaakt door thyrotrope hormonen van de de placenta: het placenta thyrotropine en de thyrotrope activiteit van het hcg. De maternale jodium behoefte is door jodium transport naar de foetus verhoogd. Door toename van oestrogeen productie door de placenta stijgt de productie van thyroxine binding globulin (TBG) door de lever. Tegelijkertijd is er een afname van de afbraak van TBG door de lever. De serum TBG concentratie stijgt hierdoor al in de eerste zwangerschapsweken (tot 2-2,5 maal de niet zwangere concentratie) en bereikt een plateau bij ongeveer 15 weken, waarna de TBG concentratie tot het einde van de zwangerschap vrijwel onveranderd blijft. Door een toegenomen productie van T3 en T4 stijgt de concentratie van totaal T3 en T4 in het bloed, terwijl het vrije T3 en T4 in het serum dalen. Deze veranderingen blijven i.h.a. binnen de normaalwaarden. De concentratie van TSH is omgekeerd evenredig met de concentratie van HCG: de TSH spiegel is het laagst als de hcg spiegel bij 10 weken het hoogst is, hierna daalt de hcg spiegel en stijgt die van TSH. Door een verminderde serum jodium concentratie door toegenomen renale klaring van jodium in de zwangerschap kan bij onvoldoende opname van jodium een struma ontstaan. Onder normale omstandigheden is er geen passsage in de placenta van T4, T3 of TSH van moeder naar kind en vice versa. Er vindt alleen passage plaats als de maternale spiegels van deze hormonen veel hoger zijn dan de foetale spiegels. Dit is het geval tijdens de eerste weken van de zwangerschap, voordat de foetale schildklier gaat werken. De foetale hersenontwikkeling is dan ook in het begin van de zwangerschap afhankelijk het transport door de placenta van maternaal T4. Tussen de 8 e en 10 e week kan de foetale schildklier jodide opnemen en hormoon produceren. Tegelijkertijd gaat de foetale hypofyse TSH maken. Tussen 12 en 14 weken is de hypofyse-schildklier as gevormd, maar werkt de schildklier op een laag niveau. Vanaf 20 weken is een sterke stijging van het foetale TSH en van T4, de T3 spiegel blijft bij de foetus laag. Bij thyroxine substitutie van de moeder zal de benodigde hoeveelheid thyroxine in het eerste trimester i.h.a. met 25-50% toenemen. Frequente controles van de schildklier hormoonstatus van de moeder bij bestaande schildklierproblematiek zijn met name in de eerste helft van de zwangerschap van groot belang (zie bij prenatale controles en partus). De placenta is permeabel voor jodium, T4, ß blokkers en thyreostatica. Levothyroxine (synthetisch T4) passeert de placenta nauwelijks. De schildklierantistoffen (thyreoglobuline (Tg) antistoffen, thyreoid peroxydase (TPO) antistoffen en TSH receptor (TSHR) antistoffen kunnen de placenta (na de 20 e -24 e
2 zwangerschapsweek) passeren, maar alleen de TSHR antistoffen kunnen aanleiding geven tot foetale hyper- of hypothyreoïdie. HYPERTHYREOÏDIE Incidentie: 1-4 per 1000 zwangerschappen Oorzaken: - De ziekte van Graves. Bij 95% van de patiënten met een hyperthyreoïdie is de ziekte van Graves de oorzaak van hyperthyreoïdie. De ziekte van Graves is een autoimmuun ziekte van de schildklier en wordt gekenmerkt door hyperthyreoïdie, diffuus struma, exophthalmus en pretibiaal myxoedeem. Er is een sterke interindividuele variatie in de presentatie en de ernst van de symptomen. De precieze pathogenese is onbekend. De schildklier vertoont een lymfocytaire infiltratie. T en B lymfocyten in de schildklier spelen een belangrijke rol bij de interactie met de antigenen thyreoglobuline (Tg), thyroxine peroxydase (TPO) en de TSH receptor (TSH-R). Antistoffen tegen de TSH-receptor kunnen de receptor stimuleren (thyroidreceptor stimulerende immunoglobulinen, TSaB), karakteristiek voor de ziekte van Graves, en zo de schildkliercel hormoonproductie aanzetten, als ook de TSH receptor blokkeren (thyroidreceptor blokkerende immuniglobulinen, TBaB). Bij ongeveer 1/3 van de patiënten met de ziekte van Graves komen zowel stimulerende als blokkerende TSH receptor antistoffen in het serum voor. Het is van belang te realiseren, dat vrouwen met de ziekte van Graves, die d.m.v. chirurgie of met radioactief jodium behandeld zijn, vaak gesubstitueerd worden met levothyroxine en toch nog antistoffen hebben. - Andere oorzaken van hyperthyreoïdie zijn subacute thyreoditis, nodulaire schildklieraandoeningen (toxisch nodulair struma, toxisch adenoom), iatrogene hyperthyreoïdie, jodium geïnduceerde hyperthyreoïdie, schildkliercarcinoom (zeldzaam), hypofyse overproductie (TSH). Verder bestaat er een hcg-gemedieerde hyperthyreoïdie. Deze hyperthyreoïdie treedt op aan het einde van het eerste trimester bij 10-20% van de zwangeren, met name bij meerlingzwangerschappen en verloopt meestal mild. Meer uitgesproken kan deze HCG gemedieerde hyperthyreoïdie optreden bij hyperemesis gravidarum: 30-60% van de zwangeren met hyperemesis gravidarum hebben verhoogde FT4 spiegels en een verlaagd TSH, terwijl slechts een klein percentage klinisch hyperthyreoot is. Een ernstige HCG gemedieerde hyperthyreoïdie kan voorkomen bij zwangeren met een mola hydatidosa of een choriocarcinoom. Symptomen Vermagering bij goede eetlust, gejaagdheid, hartkloppingen, warmte-intolerantie, tremor, diarree. Voorts kunnen vermoeidheid, kortademigheid, spierslapte en een oligo- of amenorroe voorkomen. Oogafwijkingen zijn specifiek voor de ziekte van Graves, ze zijn echter geen indicatie voor de ernst van de aandoening. Bij de ziekte van Graves treedt vaak een remissie van de hyperthyreoïdie op in de tweede helft van de zwangerschap en na de partus dan vaak een recidief. Lichamelijk onderzoek Tachycardie ontbreekt vrijwel nooit, tremor en een warme vochtige huid zijn andere vaak voorkomende symptomen. Palpatie van de schildklier. Wanneer bij palpatie noduli in de schildklier gevonden worden dan is er een indicatie tot echografie. Laboratorium onderzoek TSH 0.03 mu/l en een verhoogd vrije T4. Bepaling van schildklierantistoffen (Tg, TPO, TSHR). Scintigrafie is gecontraïndiceerd in de zwangerschap. Bij de laboratorium diagnostiek van hyperthyreoïdie moet rekening gehouden worden met de verhoogde totale T3 en T4 spiegels en de verlaagde vrije T3 en T4 spiegels in de zwangerschap. In eerste trimester is de TSH spiegel aan het einde van het eerste trimester verlaagd. Complicaties Obstetrische complicaties zijn abortus, partus prematurus, solutio placentae, pre-eclampsie en thyreotoxische crise. Voorts kunnen intra-uteriene groeivertraging, intra-uteriene vruchtdood, foetale tachycardie, hierop (door decompensatio cordis), craniosynostose en schildklierafwijkingen (hyperextensie van de nek door struma) ontstaan.
3 Gevolgen voor de pasgeborene kunnen bestaan uit een (passagere) hyperthyreoïdie (met name bij pasgeborenen van moeders met de ziekte van Graves, incidentie: 1-8%, mortaliteit 16-20%) of een hypothyreoïdie op basis van de TSH stimulerende of blokkerende antistoffen. Therapie vindt plaats in samenwerking met internist. Indien behandeling noodzakelijk is, is met name bij de ziekte van Graves de voorkeur medicamenteus te behandelen. Bij hyperthyreoïdie van de moeder zijn er de volgende mogelijkheden van behandeling. - Propylthioracil (PTU). Bij niet zwangeren worden thyreostatica relatief hoog gedoseerd en dan in combinatie met levothyroxine gegeven. In de zwangerschap wordt PTU zo laag mogelijke gedoseerd om foetale hypothyreoïdie te voorkomen (PTU passeert placenta, levothyroxine nauwelijks). Start dosis is mg (tab à 50 mg), 4 dd (afhankelijk van lichaamsgewicht en ernst van hyperthyreoïdie). Vóór starten van de therapie eenmalig leukocyten bepalen. Therapeutisch effect na 2-4 weken. Controle vrij T4 en TSH eenmaal per 4 weken. Als vrij T4 daalt en er is een goede klinische response, dosering propylthioracil halveren en zo nodig verder reduceren. Doel van de behandeling is bij patiënte een euthyreode (= vrij T4 1/3 bovenste deel van normaal waarden) status te bereiken. Bij 30% van de patiënten kan de therapie bij weken worden gestaakt, wel moet er elke 4 weken vrij T4 en TSH bepaald worden. Bij patiënten met lang bestaande hyperthyreoïdie, remissie na goede respons, exophthalmus of groot struma moet patiënte met de therapie doorgaan tot het einde van de zwangerschap (laagste dosis is 75 mg PTU/dag). Bijwerkingen van PTU zijn: koorts, huiduitslag, gewrichtspijn en gewrichts ontsteking, maagdarmstoornissen en haaruitval en neonatale hypothyreoïdie. Bij koorts, keelpijn of algemene malaise leucocyten bepalen!! Na het direct staken van de therapie is de agranulocytose meestal reversibel. Indien de indicatie voor therapie voor de eerste keer na de 28e week gesteld wordt, patiënte zonodig klinisch in stellen voor therapie (i.v.m. toename van maternale en foetale complicaties). Bij behandeling met PTU door de internist dient door de gynaecoloog speciale aandacht besteedt te worden aan de foetale groei en hartfrequentie en aan de foetale schildkliergrootte (echo). Methimazol wordt in de zwangerschap niet gegeven, omdat afwijkingen van de foetale schedel, aplasia cutis, en andere afwijkingen een aantal malen beschreven zijn bij gebruik van dit middel in de zwangerschap. - Radioactief jodium is gecontraïndiceerd tijdens de zwangerschap. Na therapie met radioactief jodium wordt geadviseerd 6 maanden niet zwanger te worden. - Propranolol. 80 mg dd, bij symptomen van hypermetabole status (tachycardie > 120 slagen/min) tot schildklierfuncties zijn genormaliseerd en bij thyreotoxische crise. Astma en decompensatio cordis zijn contra-indicaties. Therapie kortdurend. Mogelijke bijwerkingen zijn hypoglycaemie en bradycardie bij de pasgeborene. - Chirurgisch. Alleen bij resistentie t.a.v. medicamenteuze therapie en voor de 24e week amenorroeduur. Complicaties van chirurgische therapie zijn partus prematurus, n. recurrens laesie, hypoparathyreoïdie. - Thyreotoxische crise. Een thyreotoxische crise kan geïnduceerd worden door stress (infectie, partus, kraambed, etc.). De belangrijkste symptomen zijn koorts, tachycardie, hypotensie, misselijkheid, braken en diarree en neurologische symptomen, zoals angst, apathie en coma. Schildklierfuncties: T4, T3, TSH. De behandeling vindt plaats op de IC en bestaat ondermeer uit: propanolol, propylthioracil ( mg / iedere 4 uur po), glucocorticoïden ( mg hydrocortison i.v. en erna 100 mg i.v. iedere 8 uur), en evt. ondersteuning van de vitale functies. Foetale en neonatale Graves hyperthyreoïdie TSH receptor antilichamen kunnen de placenta passeren en zo de foetale schildklierfunctie beïnvloeden. Als de titer hoog genoeg is kan er een foetale hyper- of (meer zeldzaam) hypothyreoïdie ontstaan. Foetale Graves hyperthyreoïdie is zeldzaam (bij 1-5% van alle zwangerschappen van vrouwen met de ziekte van Graves), maar belangrijk om de diagnosticeren, omdat in 20% van de gevallen een IUVD optreedt. Een foetale hyperthyreodieïdie ontwikkelt zich pas in het derde trimester, omdat pas dan passage van de TSH receptor antistoffen door de placenta voldoende is en omdat de TSH receptor van de foetus pas na weken functioneel is. Foetale symptomen zijn hyperkinesie,
4 groeiachterstand, premature partus, tachycardie (> 160 slagen/minuut), hydrops (door decompensatio cordis), craniosynostose en struma ontwikkeling. Soms wordt de hyperthyreoïdie pas na de geboorte vastgesteld. Deze neonatale vorm is tijdelijk, omdat de maternale TSH receptor antistoffen binnen twee à drie maanden door de neonaat geklaard zijn. Bij alle zwangeren met de ziekte van Graves in het heden of verleden moeten in het eerste of tweede trimester TSH receptor antistoffen bepaald worden. Als de titer verhoogd is moet de titer in het derde trimester herhaald worden. Afhankelijk van de uitslagen van de TSHR antistoffen is het beleid met betrekking tot de foetus als volgt: - TSHR antistoffen < 9 U/l (met of zonder medicatie): geen verdere consequenties voor het kind. - TSRH antistoffen > 9 U/l (met of zonder medicatie) herhalen na 25e week. Indien na 28 weken zwangerschapsduur 9 U/l, wekelijkse controle foetale hartactie, bij > 160 slagen/min starten met medicamenteuze therapie (Propylthiouracil, dosering als boven beschreven) van de moeder (en echoscopische controle foetale schildklier), bij < 160 slagen/min foetale hartactie vervolgen (wekelijks CTG). Postpartum Maternaal: vrij T4 en TSH bepalen voor ontslag en 6 weken postpartum. Neonataal: Consult kinderarts bij maternale TSHR antistoffen, PTU gebruik in de zwangerschap. Navelstrengbloed afnemen voor TSHR antilichamen, TSH (2-39 mu/l) en vrij T4 (25-68 pmol/l). Schildklierfuncties op dag 4 en dag 8 bepalen. Het propylthioracil gebruik door de moeder tijdens de zwangerschap kan symptomen van hyperthyreoïdie bij de pasgeborene in de eerste twee weken maskeren (t1/2 bij neonaat = ± 5 dagen). Propylthioracil gaat over in de borstvoeding. Borstvoeding is niet gecontraindiceerd (bij propylthioracil dosis < 150 mg/dag zijn geen bijwerkingen bij de pasgeborene beschreven). Symptomen van neonatale hyperthyreoïdie zijn: tachycardie, decompensatio cordis, ventriculaire extrasystolen, tachypneu, hyperactiviteit, struma, laag geboortegewicht, diarree, gewichtsverlies, craniosynostose. Symptomen van neonatale hypothyreoïdie zijn: hypotonie, hypothermie, inactiviteit, droge huid, voedingsproblemen, obstipatie, grote tong, vergrote achterste fontanel en icterus. THYREOÏDITIS Definitie: Thyreoïditis is een ontsteking van de schildklier. Fysisch (palpatie, bestraling), micro-organismen en auto-immuniteit. Subacute granulomateuze thyreoïditis (thyreoïditis van Quervain). Incidentie: Zeldzaam Virale infectie of een postvirale ontsteking. Beloop: Passagere mild verlopende hyperthyreoïdie. Behandeling: Symptomatisch. Geen verhoogde kans op hypothyreoïdie. Subacute lymfocytaire thyreoïditis. Subacute lymfocytaire thyreoïditis en postpartum thyreoïditis kunnen beschouwd worden als varianten van een chronische lymfocytaire thyreoïditis (ziekte van Hashimoto). Als de aandoening zich in het eerste jaar postpartum manifesteert, wordt gesproken van een postpartum thyreoïditis. Prevalentie: Wisselend opgegeven (0-23% van alle gevallen van thyreotoxicose)
5 Een destructieve lymfocytaire thyreoïditis. De luxerende factoren zijn onbekend. Beloop: Thyreotoxische fase gevolgd door hypothyreoïdie. De thyreotoxische fase kan ontbreken. In ongeveer 6% van de gevallen ontstaat er een permanente hypothreoïdie. Behandeling: Symptomatisch. POSTPARTUM THYREOÏDITIS Definitie Postpartum thyreoïditis is een syndroom van tijdelijke of permanente schildklierfunctiestoornis, die ontstaat in het eerste jaar na een partus en veroorzaakt wordt door een destructieve auto-immuun thyreoïditis. Postpartum thyreoïditis kan ook optreden na een miskraam vanaf een amenorroeduur van 5 weken! Prevalentie De prevalentie in Nederland ligt tussen de 5 en 7% (wereldwijd: 1-21%). Symptomatologie Eerste jaar postpartum Klassiek is er een periode van hyperthyreoïdie gevolgd door hypothreoïdie. De hyperthyreoïdie treedt meestal op de eerste tot zesde maand postpartum, duurt meestal één tot twee maanden en verdwijnt altijd spontaan. Bij een kwart van de patiënten wordt de thyreotoxicose niet gevolgd door een hypothyreoïdie, bij een kwart volgt er wel en hypothyreoïdie. Bij de overige 50% is er een hypothyreoïdie zonder voorafgaande hyperthyreoïdie. De hypothyreoïdie begint meestal de in de vierde tot achtste maand postpartum en duurt vier tot zes maanden. Na het eerste jaar postpartum Van alle patiënten met een postpartum thyreoïditis ontwikkelt een kwart een permanente hypothyreoïdie. Verhoogd risico De prevalentie van de aanwezigheid van TPO antistoffen in de zwangerschap is 10%; de helft van zwangeren met TPO antistoffen ontwikkelt een postpartum threoïditis. Vrouwen met een schilklierziekte in de voorgeschiedenis, een familieanamnese met schildklierziekten, depressie na een vorige zwangerschap, type 1 diabetes mellitus en andere auto-immuun aandoeningen zouden tijdens de zwangerschap gescreend kunnen worden op TPO antistoffen en een TSH bepaling in de derde en zesde maand van de zwangerschap. Symptomen: - hyperthyreotische fase: vermoeidheid, hartkloppingen, gewichtsverlies, warmte intolerantie en verhoogde prikkelbaarheid. - hypothyreotische fase: vermoeidheid, gewichtstoename, obstipatie, depressie (cave postpartum depressie). Differentiaal diagnose: Bij hyperthyreoïdie: M. Graves (diagnose door bepaling TSHR antilichamen en/of scintigrafie). NB bij borstvoeding is het gebruik van radioactief jodium gecontraindiceerd, gebruik dan technetium als isotoop, omdat de borstvoeding dan maar 24 uur onderbroken hoeft te worden (bij een jodium isotoop drie dagen!) Therapie: afhankelijk van de symptomen, bij hyperthyreoïdie alleen een beta-blokker, bij hypothyreoïdie: levothyroxine. Toxische solitaire noduli, toxisch adenoom (zeldzaam) De kans op maligniteit van een solitaire nodus is 5-30%. Risicofactoren zijn bestraling in de voorgeschiedenis, snel groeiende pijnloze tumor en de leeftijd van patiënte. Diagnose: Bepaling van vrij T4, T3 en TSH en TSH receptor antistoffen, echografie en bij verdenking op maligniteit cytologische punctie.
6 Behandeling: In de zwangerschap medicamenteus, daarna radioactief jodium. Alleen bij sterke verdenking op maligniteit is chirurgische behandeling in de zwangerschap aangewezen. HYPOTHYREOÏDIE Definitie: Primaire hypothyreoïdie is een schildklieraandoening waarbij de schildklierfunctie verminderd is. Prevalentie: De prevalentie is 0,3-0,4%. De prevalentie is hoger bij vrouwen dan bij mannen en neemt toe met de leeftijd. Bij vrouwen ouder dan 60 jaar is de prevalentie ongeveer 2%. Schildklierweefsel wordt aangetast of de productie van schildklierhormoon is verstoord. De meest voorkomende oorzaken zijn auto-immuun thyreoïditis, iatrogeen (na thyreoïdectomie of radioactief jodium), congenitale hypothyreoïdie of medicatie (amiodarone, lithium). Wereldwijd is jodium deficiëntie de meest voorkomende oorzaak. Symptomen: Onbehandelde hypothyreoïdie kan aanleiding geven tot een scala van klachten, zoals koude intolerantie, obstipatie, droge huid, heesheid, verminderd cognitief functioneren, bradycardie. In ernstige gevallen kan hartfalen, coma en mentale retardatie (kinderen) ontstaan. Laboratorium onderzoek: De TSH concentratie is verhoogd en de FT4 verlaagd. Bij de interpretatie van de laboratorium uitslagen moet rekening gehouden worden met de veranderde spiegels van TSH, T3 en T4 in de zwangerschap. Behandeling: Er zijn aanwijzingen, dat behandeling van een subklinische hypothyreoïdie (hoog TSH, laag normaal FT4) een betere obstetrische en neonatale uitkomst geeft (minder solutio placenta en vroeggeboorte). De toename van behoefte aan levothyroxine bij zwangeren met een hypothyreoïdie is 25-50%. Zo snel mogelijk in het eerste trimester moet de dosering van levothyroxine met 30% worden verhoogd en verder aangepast op geleide van de TSH spiegel. In het algemeen wordt gestreefd naar een hoog normale FT4 concentratie. Levothyroxine wordt eenmaal daags een ½ uur voor het ontbijt ingenomen. Direct postpartum moet de dosering verlaagd worden naar de dosering, die voor de zwangerschap werd gebruikt. De schildklierfuncties (TSH en FT4) dienen vervolgens elke 6 weken gecontroleerd te worden. Levothyroxine gaat in geringe mate over naar de moedermelk en kan daarom tijdens borstvoeding worden gegeven. Interactie van levothyroxine met andere geneesmiddelen. Verschillende medicijnen interfereren met de opname van schildklierhormoon door de tractus digestivus: glazuurbinders, ijzerzouten (ferrosulfaat), antacida, calciumcarbonaat, aluminiumhydroxide en sucralfaat. Het advies is om bij gebruik van deze medicamenten en levothyroxine een interval van 2-4 uur aan te houden. Fenytoine, carbamazepine, fenobarbital en rifampicine veroorzaken een snellere klaring van levothyroxine, waardoor de dosering van levothyroxine verhoogd moet worden. Prenatale controles en partus Volgens de verloskundige indicatielijst vallen hyper- en hypothyreoïdie onder de B categorie, d.w.z. een overleg situatie. Elke zwangere met actuele schildklierpathologie of schildklierpathologie in de anamnese wordt voor consult gezien. Tijdens het consult worden, naast het gebruikelijke prenatale onderzoek, schildklierfuncties en schildklierantistoffen bepaald. Er bestaat een medische indicatie voor begeleiding van zwangerschap en partus in de tweede lijn als er TSH receptor antistoffen bestaan en/of bij PTU gebruik in de zwangerschap en/of bij een niet adequaat behandelde maternale hyper- of hypothyreoïdie. In alle andere gevallen kan begeleiding van zwangerschap en partus plaats vinden in de eerste lijn.
7 Zoals boven beschreven zullen de schildklierfuncties (dus ook als de controles in de eerste lijn plaats vinden), met name in de eerste helft van de zwangerschap, regelmatig gecontroleerd moeten worden (eerste prenatale controle, vervolgens elke 6 weken). De controles van de schildklierfuncties en eventuele aanpassing van medicatie vinden plaats in overleg met de internist-endocrinoloog. Alleen als er TSH receptor antistoffen bestaan en/of bij PTU gebruik in de zwangerschap wordt de kinderarts post partum geconsulteerd en worden in het navelstrengbloed FT4, TSH en TSH receptor antistoffen bepaald. Literatuur: - NVOG Richtlijn Schildklier en zwangerschap, juni Clinical Gynecologic Endocrinology And Infertility. Speroff L, Fritz MA. 7th Edition, blz:
Versie 1 Titel Schildklier en zwangerschap. Type document Medisch protocol
Versie 1 Titel Schildklier en zwangerschap Type document Medisch protocol Auteurs: M.F. van Oostwaard, gynaecoloog A. van Driel, Kinderarts M. van den Heuvel, verloskundige H.E. van der Wiel, internist
Nadere informatieSchildklier en Zwangerschap
Schildklier en Zwangerschap Inhoud 1.1 Doel... 3 1.2 Toepassingsgebied... 3 2. Aanbevelingen... 4 2.1 Welke vrouwen worden onderzocht?... 4 2.2 Wanneer wordt de schildklierfunctie bepaald?... 4 2.3 Welke
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. De schildklier 1 Schildklierziekten 2 Onderzoek 2 Behandeling 3 Gevolgen en eventuele complicaties voor jezelf
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Afdeling Verloskunde/Gynaecologie In het kort Normaal gesproken werkt de schildklier naar behoren. Bij een abnormale werking kan de schildklier te snel werken (hyperthyreoïdie)
Nadere informatieSCHILDKLIERFUNCTIESTOORNISSEN EN ZWANGERSCHAP
SCHILDKLIERFUNCTIESTOORNISSEN EN ZWANGERSCHAP SCHILDKLIERFUNCTIETESTEN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP Wat is de normale range voor TSH in elk trimester? [2012] Trimester-specifieke, per centrum bepaalde, normaalwaarden
Nadere informatieSchildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen onder controle
Nadere informatiePatiëntenvoorlichting Gynaecologie. Schildklierafwijkingen en Zwangerschap
Patiëntenvoorlichting Gynaecologie Schildklierafwijkingen en Zwangerschap In het kort De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor
Nadere informatieschildklierafwijkingen en zwangerschap
schildklierafwijkingen en zwangerschap 2 Inhoud 1 Algemeen 1.1 Wat is de schildklier en hoe werkt hij 1.2 De ontwikkeling van de schildklier bij de baby 2 Schildklierziekten 2.1 Hypothyreoïdie 2.2 Hyperthyreoïdie
Nadere informatieSchildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap De schildklier De schildklier is een klein orgaan aan de voorkant van de hals, boven het kuiltje in de hals. Normaal is de schildklier niet te voelen of te zien. Vanuit de hersenen
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Poli Gynaecologie Route 48
00 Schildklierafwijkingen en zwangerschap Poli Gynaecologie Route 48 1 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Schildklierafwijkingen en Zwangerschap No 16 2004 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Afdeling Verloskunde/Gynaecologie In het kort Normaal gesproken werkt de schildklier naar behoren. Bij een abnormale werking kan de schildklier te snel werken (hyperthyreoïdie)
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave: 1 Algemeen 1.1 Wat is de schildklier en hoe werkt hij 1.2 De ontwikkeling van de schildklier
Nadere informatieDe ontwikkeling van de schildklier bij de baby 3 Schildklierziekten 3 4. Schildklier en zwangerschap 6 8. Tot slot 9
De schildklier is een klein orgaan dat voor de luchtpijp ligt, boven het kuiltje in de hals (figuur 1). Normaal is de schildklier niet te zien of te voelen. De schildklier wordt gestimuleerd door het hormoon
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
7-11-2016 703 Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier bij de baby Schildklierziekten Onderzoek Bij de
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Gynaecologie / Verloskunde Schildklierafwijkingen en zwangerschap i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inhoudsopgave In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier
Nadere informatieGynaecologie. Schildklierafwijkingen en zwangerschap. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie In het kort De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallenmoeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen
Nadere informatieVerloskunde Schildklierafwijkingen en zwangerschap
Verloskunde Schildklierafwijkingen en zwangerschap INHOUDSOPGAVE In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier bij de baby Schildklierziekten Hypothyreoïdie Hyperthyreoïdie
Nadere informatieAlgemeen 2. De ontwikkeling van de schildklier bij de baby 3 Schildklierziekten 3 Hypothyreoïdie 3 Hyperthyreoïdie 4. Schildklier en zwangerschap 6 6
Algemeen De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen onder controle worden gehouden.
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Gynaecologie Schildklierafwijkingen en zwangerschap www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is de schildklier en hoe werkt hij?... 3 De ontwikkeling van de schildklier bij de baby... 3 Schildklierziekten...
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap Informatie over onderzoek en behandeling van schildklierafwijkingen tijdens de zwangerschap Inhoudsopgave Pagina Wat is de schildklier en hoe
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap versie02 1 Algemeen De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie).
Nadere informatieSchildklier en Zwangerschap Regioprotocol
Schildklier en Zwangerschap Regioprotocol Geboortezorg Consortium Midden Nederland Colofon Datum: 21-9-2017 Versie: 7 Voorzitter commissie Protocollen & Registraties: mw. S. Meijer Samenstelling werkgroep:
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort...4 Wat is de schildklier en hoe werkt dit orgaan?...5 De ontwikkeling van de schildklier bij de baby...6 Schildklierziekten...6 Onderzoek...8
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap 2 Inleiding De schildklier kan te snel werken (=hyperthyreoïdie) of te langzaam (=hypothyreoïdie). In beide gevallen moeten voor en tijdens de zwangerschap de schildklierhormonen
Nadere informatieDossier Problemen aan de schildklier
Dossier Problemen aan de schildklier Chronische vermoeidheid wordt nogal eens toegeschreven aan een te drukke baan, de drukte van een jong gezin of juist aan de menopauze. Het is echter goed mogelijk dat
Nadere informatieHyperthyreoïdie Snel werkende schildklier
Hyperthyreoïdie Snel werkende schildklier Afdeling interne geneeskunde De schildklier De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Schildklierhormoon speelt een grote rol bij de stofwisseling in alle
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inleiding U heeft een schildklieraandoening en u bent of wilt zwanger worden. In deze folder leest u hier meer over. De schildklier kan te snel werken (hyperthyreoïdie)
Nadere informatieSCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP
Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie VERLOSKUNDE SCHILDKLIERAFWIJKINGEN EN ZWANGERSCHAP Versie 1.0 Datum Goedkeuring 01-01-2004 Verantwoording NVOG Algemeen De schildklier kan te snel
Nadere informatieOnderwijsmateriaal voor toetsgroepen
1. Toelichting op de module 1 Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M36 van januari 2013. Veel patiënten met hyperthyroïdie worden ingesteld door de internist. Als gevolg daarvan vinden controles
Nadere informatieSchildklierafwijkingen
Schildklierafwijkingen 01/2016 Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van JIJWIJ
Nadere informatieSchildklierafwijkingen
Patiënteninformatie Schildklierafwijkingen en zwangerschap Informatie over onderzoek en behandeling van schildklierafwijkingen tijdens de zwangerschap 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is de
Nadere informatieTabel 1. Zwangerschapscomplicaties bij schildklierfunctiestoornissen
Schildklierfunctiestoornissen komen voor bij 2 tot 3 procent van alle zwangere vrouwen en kunnen gepaard gaan met diverse zwangerschapscomplicaties (tabel1) [1]. Hypothyreoïdie wordt zowel binnen als buiten
Nadere informatieDe ziekte van Graves
De ziekte van Graves ZIEKTE VAN GRAVES Wat is de ziekte van Graves? De ziekte van Graves is een ziekte aan de schildklier, waarbij ons eigen afweersysteem antilichamen maakt, waardoor een te snel werkende
Nadere informatieDe schildklier, een kleine klier van groot belang
De schildklier, een kleine klier van groot belang Dokter op dinsdag 25 september 2012 Dr. S.A.G. Kemink, internist/endocrinoloog Indeling avond Wat doet de schildklier? Hoe werkt de schildklier? Een te
Nadere informatieAanpak schildklierfunctie stoornissen anno dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD
Aanpak schildklierfunctie stoornissen anno 2017 dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD Schildklierfunctiestoornissen Hyperthyreoïdie Subklinische hyperthyreoidie Hypothyreoïdie Subklinische
Nadere informatieKinderwens, zwangerschap en borstvoeding: liothyronine t/m 4676
Kinderwens, en : liothyronine 4673 t/m 4676 T3 = trijodiumthyronine; T4 = thyroxine/tetrajodothyronine; TGA = Therapeutic Goods Administration; TIS = Teratologie Informatie Service; TSH = thyroid stimulerend
Nadere informatieTE SNEL WERKENDE SCHILDKLIER HYPERTHYREOÏDIE. - Patiëntinformatie -
TE SNEL WERKENDE SCHILDKLIER HYPERTHYREOÏDIE - Patiëntinformatie - Hyperthyreoïdie is de naam voor de aandoening waarbij de schildklier te veel schildklierhormoon produceert. Dit is in het bloed vast
Nadere informatieSchildklierpathologie bij de moeder, wat betekent dat voor de foetus en de neonaat? Willy Visser Attie Go
Schildklierpathologie bij de moeder, wat betekent dat voor de foetus en de neonaat? Willy Visser Attie Go Indeling: Focus ligt op de interactie zwangere en foetus, functie schildklier. Maternale deel Foetale
Nadere informatieInwendige geneeskunde. Hyperthyreoïdie.
Inwendige geneeskunde Hyperthyreoïdie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De schildklier... 3 Hyperthyreoïdie... 3 Ziekten die hyperthyreoïdie kunnen veroorzaken... 4 Het stellen van de diagnose hyperthyreoïdie...
Nadere informatieZwangerschap en Schildklier
S.v.p. verzenden in enveloppe Zwangerschap en Schildklier Stationsstraat 79G 3811 MH Amersfoort childklierstichting Stationsstraat 79G, 3811 MH Amersfoort Tel.: 0900-899 88 66 ( 0,20 per minuut) Zwangerschap
Nadere informatieDe schildklier. KMC Pickwell, internist-endocrinoloog Met dank aan PLH van Battum, internist-endocrinoloog , Sittard-Geleen
De schildklier KMC Pickwell, internist-endocrinoloog Met dank aan PLH van Battum, internist-endocrinoloog 21.06.2017, Sittard-Geleen By Leonardo da Vinci - The Yorck Project: 10.000 Meisterwerke der Malerei.
Nadere informatieProgramma. Inleiding Casus 1 en 2 Plenaire bespreking Casus 3, 4, 5 en 6 Plenaire bespreking Conclusie
Programma Inleiding Casus 1 en 2 Plenaire bespreking Casus 3, 4, 5 en 6 Plenaire bespreking Conclusie Inleiding Veelheid aan laboratoriumtests -> niet eenvoudig om er je weg in te vinden Niet altijd op
Nadere informatiebehandelen van hyperthroidie door ha
1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M31 van juni 2006 (eerste herziening). Veel patiënten met hyperthyroïdie worden ingesteld door de internist. Als gevolg daarvan
Nadere informatieSchildklierproblemen 4-3-2011 T4 80% TSH. De schildklier maakt schildklierhormoon * Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal
Schildklierproblemen Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen De schildklier maakt schildklierhormoon * Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal T4
Nadere informatieSamenvatting voor de praktijk - schildklierfunctiestoornissen
Samenvatting voor de praktijk - schildklierfunctiestoornissen [Revisie 2012]II. THERAPIE THYREOTOXICOSE Alvorens te kiezen voor een vorm van behandeling is het bij iedere patiënt met thyreotoxicose noodzakelijk
Nadere informatieSchildklier en zwangerschap
Schildklier en zwangerschap SCHILDKLIER EN ZWANGERSCHAP Waarvoor dient de schildklier? De schildklier produceert schildklierhormoon, een hormoon dat verantwoordelijk is voor de snelheid van de stofwisseling.
Nadere informatieHypothyreoïdie Traag werkende schildklier
Hypothyreoïdie Traag werkende schildklier Afdeling interne geneeskunde De schildklier De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Schildklierhormoon speelt een grote rol bij de stofwisseling in alle
Nadere informatieNHG-Standaard Schildklieraandoeningen.
NHG-Standaard Schildklieraandoeningen Eerste herziening Wessels P, Van Rijswijk E, Boer AM, Van Lieshout J. Huisarts Wet 2006;49(7):361-73. Deze standaard en de wetenschappelijke verantwoording zijn geactualiseerd
Nadere informatieborstvoeding Levothyroxine komt slechts in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht.
Kinderwens, en : levothyroxine 4669 t/m 4672 T3 = trijodiumthyronine; T4 = thyroxine/tetrajodothyronine; TGA = Therapeutic Goods Administration; TIS = Teratologie Informatie Service; TSH = thyroid stimulerend
Nadere informatieThema: schildklierproblemen Te snel of te langzaam?
Thema: schildklierproblemen Te snel of te langzaam? Bruce H.R. Wolffenbuttel Afd. Endocrinologie Hoe vaak komen schildklierziekten voor? man vrouw Te snel 1 3 per 1000 Te langzaam 1.6 10 per 1000 Dit betekent
Nadere informatiePatiënteninformatie. Te traag werkende schildklier (Hypothyreoïdie) Te traag werkende schildklier 1
Patiënteninformatie Te traag werkende schildklier (Hypothyreoïdie) Te traag werkende schildklier 1 Te traag werkende schildklier (Hypothyreoïdie) Polikliniek Interne Geneeskunde, route 0.5 Telefoon (050)
Nadere informatieSchildklieraandoening en zwangerschap
Schildklieraandoening en zwangerschap U heeft een te snel of te traag werkende schildklier en u bent zwanger of wilt zwanger worden. De schildklier De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd
Nadere informatieDe schildklier maakt schildklierhormoon *
Ken uw TSH!! en vt4 Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afd. Endocrinologie: www.umcg.net Blog: www.gmed.nl twitter: @bhrw www.gmed.nl/bw.pdf 9 november
Nadere informatieEndocriene aandoeningen en hart- en vaatziekten
Endocriene aandoeningen en hart- en vaatziekten Dr. A.M.H. (Menno) Vergeer 16 september 2014 Hoe vaak kom je het tegen? zelden af en toe vaak Moet je van gehoord hebben Moet je bestuderen Leer je vanzelf
Nadere informatieInterpretatie hormonale testen. Dr. Sara Vandewalle AZ Sint Jan Brugge
Interpretatie hormonale testen Dr. Sara Vandewalle AZ Sint Jan Brugge Casus: Ine, 30 jaar Voorgeschiedenis: G1P1A0, 5 maand geleden bevallen van dochter Vitiligo Onderhoudsmedicatie Vitamines ikv haaruitval
Nadere informatieVoorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15
Inhoudstafel Voorwoord 13 Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 1.1 Menstruele cyclus 15 1.1.1 Ovulatie 15 1.1.2 Menstruele cyclus ter hoogte van het endometrium 17 1.2 Gametogenese 18 1.3 De
Nadere informatieSchildklieraandoening en zwangerschap
Schildklieraandoening en zwangerschap U bent zwanger of u wilt graag zwanger worden. Daarnaast heeft u een schildklieraandoening. Deze folder geeft u meer informatie over de diagnose, de behandeling tijdens
Nadere informatieKweek schildklierweefsel uit stamcellen biedt perspectief
Dierexperimenteel onderzoek tsh-antagonisten veelbelovend Kweek schildklierweefsel uit stamcellen biedt perspectief Levothyroxine blijft voorlopig de standaardtherapie bij hypothyreoïdie. Bij een te snel
Nadere informatieNHG-Standaard Schildklieraandoeningen
M31 NHG-Standaard Schildklieraandoeningen Tweede herziening Van Lieshout J, Felix-Schollaart B, Bolsius EJM, Boer AM, Burgers JS, Bouma M, Sijbom M Huisarts Wet 2013;56(7):320-330. Deze standaard en de
Nadere informatieHandleiding voor zorgprofessionals. Gebruik van LEMTRADA (alemtuzumab) bij patiënten met actieve relapsing remitting multiple sclerose (RRMS)
Handleiding voor zorgprofessionals Gebruik van LEMTRADA (alemtuzumab) bij patiënten met actieve relapsing remitting multiple sclerose (RRMS) Inhoudsopgave 1> LEMTRADA 03 2> Mogelijke risico s bij het gebruik
Nadere informatie(1) Risico op acute pancreatitis Er zijn meldingen geweest van acute pancreatitis na de behandeling met carbimazol/thiamazol.
GEADRESSEERDE ADRES POSTCODE WOONPLAATS 31 januari 2019 Belangrijke risico-informatie: Geneesmiddelen die carbimazol of thiamazol (synoniem: methimazol) bevatten: (1) risico op acute pancreatitis en (2)
Nadere informatieB. Hals (weke delen) Voor cervicale wervelkolom, zie rubrieken C en K. Inhoudsopgave 01 B 02 B 03 B 04 B 05 B 06 B 07 B 08 B 09 B 10 B 11 B 12 B 13 B
B. Hals (weke delen) Voor cervicale wervelkolom, zie rubrieken C en K Inhoudsopgave 1 B 2 B 3 B 4 B 5 B 6 B 7 B 8 B 9 B 1 B 11 B 12 B 13 B Palpabele schildkliernoduli en euthyreotische struma... 1 Lange
Nadere informatieSubklinische schildklierafwijkingen: wanneer is er meer aan de hand? Dr C. Van Winghem 29 november 2012
Subklinische schildklierafwijkingen: wanneer is er meer aan de hand? Dr C. Van Winghem 29 november 2012 TSH= verhoogd/ FT3 en FT4=normaal Subklinische hypothyreose -labodiagnose/ +/- vage symptomen -geen
Nadere informatieVSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties
VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset
Nadere informatiezwangerschapsdiabetes
op de grens van de 2e lijn? belangenverstrengelingen aangaande deze bijeenkomst heb ik niet mj muis Langerhans-symposium 12 & 14 juni 2018 Marian Muis internist-endocrinoloog programma Definities Fysiologie
Nadere informatieInleiding De schildklier Schildklierklachten Schildklierafwijkingen Schildklierafwijkingen en zwangerschap 12
Schildklierklachten Inhoud Inleiding 3 1. De schildklier 3 2. Schildklierklachten 4 3. Schildklierafwijkingen 6 4. Schildklierafwijkingen en zwangerschap 12 5. Controle na behandeling 13 6. Samenwerking
Nadere informatieVergroting van de schildklier. Struma
Vergroting van de schildklier Struma Inleiding In deze folder leest u meer over een vergroting van de schildklier en de behandelmogelijkheden. De schildklier De schildklier is een vlindervormig orgaan
Nadere informatieGericht labo-onderzoek bij verdenking op schildklierlijden
Gericht labo-onderzoek bij verdenking op schildklierlijden Handleiding voor LOK-groepen Domus Medica vzw Overzicht programma Inleiding Casus 1 en 2 Plenaire bespreking Casus 3, 4, 5 en 6 Plenaire bespreking
Nadere informatieFactsheet Schildklier en Zwangerschap
Factsheet Schildklier en Zwangerschap Versie 3, april 2019 Auteur: Daphne Leeffers 1.1 Aanleiding Actuele ontwikkelingen op het gebied van integrale zorg en ontwikkeling van regionale protocollen over
Nadere informatieVergroting van de schildklier Struma
Vergroting van de schildklier Struma Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over een vergroting van de schildklier en de behandelmogelijkheden.
Nadere informatieVSV Zoetermeer. Ketenprotocol. Diabetes gravidarum. Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits. Versie 1.0
Ketenprotocol Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits 1 Inleiding Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 opgericht ter verbetering van de verloskundige zorg in
Nadere informatiePre-existente aandoeningen
NIL (Nij Smellinghe Indicatie Lijst) Leidraad voor gezamenlijke intake met eerste lijn. ronnen: VSV protocollen, NVOG richtlijnen, Verloskundig Vademecum (2003). A= egeleiding eerste lijn (verloskundige
Nadere informatieSchildkliercasuistiek voor de huisarts. Dr. K. Mortelmans
Schildkliercasuistiek voor de huisarts. Dr. K. Mortelmans Casus 1 Man, 58 jaar VG PCI LAD Huidige medicatie: emconcor 5mg, coversyl 5mg, asaflow 80mg, simvastatine 20mg Vermagering, beven, palpitaties
Nadere informatieProtocol SSRI/SNRI gebruik in de zwangerschap en de behandeling van de
Protocol SSRI/SNRI gebruik in de zwangerschap en de behandeling van de pasgeborene. VSV Refaja Gemaakt op: Auteur: Versie Geldig tot: 01-04-2016 26-03-2014 (herziene versie) Marjon Riksen (gynaecoloog),
Nadere informatieHoofdstuk 5 Beleid bij kind van moeder met een schildklieraandoening
Hoofdstuk 5 Beleid bij kind van moeder met een schildklieraandoening Dr. A.S.P. van Trotsenburg, kinderarts- endocrinoloog, namens de adviesgroep neonatale screening - congenitale hypothyreoïdie. April
Nadere informatieHEPATITIS B EN ZWANGERSCHAP. Ann-Sophie Page & Gerbrich van den Bosch 04-11-2014
HEPATITIS B EN ZWANGERSCHAP Ann-Sophie Page & Gerbrich van den Bosch 04-11-2014 INTRODUCTIE HBV = dsdna virus, hoge viremie, zeer infectieus (50-100x infectieuzer dan HIV) Transmissie door contact met
Nadere informatieWerkafspraak SSRI in de zwangerschap oktober 2014
Werkafspraak SSRI in de zwangerschap oktober 2014 Doel: Praktische leidraad voor psychiaters, verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, ziekenhuisapothekers en andere disciplines betrokken bij adviseren
Nadere informatiePatiënteninformatie. Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) Te snel werkende schildklier 1
Patiënteninformatie Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) Te snel werkende schildklier 1 Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) Polikliniek Interne Geneeskunde, route 0.5 Telefoon (050)
Nadere informatieLaboratoria Nieuwsbrief September 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium
Laboratoria Nieuwsbrief September 2012 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: - Laboratoriumbepalingen bij auto-immuunthyreoïditis - ifobt:
Nadere informatieEen te langzaam werkende schildklier. Hypothyreoïdie
Een te langzaam werkende schildklier Hypothyreoïdie Inleiding In deze folder leest u meer over een te langzaam werkende schildklier (hypothyreoïdie) en de behandelmogelijkheden. De schildklier De schildklier
Nadere informatieWaarom worden uw risico s in kaart gebracht?
Deze folder is ontwikkeld door het Expect onderzoeksteam van de Universiteit Maastricht. Meer informatie over het Expect onderzoek vindt u op www.zwangerinlimburg.nl Waarom worden uw risico s in kaart
Nadere informatiePsychiatrie rond zwangerschap. Corné van Lieshout, psychiater
Psychiatrie rond zwangerschap Corné van Lieshout, psychiater Casus 1 Mw. Pietersen 32 jaar Na 1 e partus (25 e ) depressief, na 2 mnd spontaan over Na 2 e partus (28 e ) weer depressief. HA gaf 50mg sertraline
Nadere informatieInterne Geneeskunde. Patiënteninformatie. Hypothyreoïdie. Slingeland Ziekenhuis
Interne Geneeskunde Hypothyreoïdie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Hypothyreoïdie Hypothyreoïdie is een schildklieraandoening. Bij deze ziekte is er een tekort aan schildklierhormoon omdat
Nadere informatieEuthyrox 25/50/75/100/125/150/175/200, tabletten 25/50/75/100/125/150/175/200 microgram
EUTHYROX bijsluiter 11-09-2002 blz. 1 / 5 Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. Bewaar deze bijsluiter, het kan nodig zijn om deze nogmaals door te
Nadere informatieHoe wordt de diagnose gesteld? De diagnose wordt gesteld door de patholoog op basis van bij u afgenomen schildklierweefsel.
Schildklierkanker SCHILDKLIERKANKER Bij u is de diagnose schildklierkanker gesteld of een sterk vermoeden hierop. Voordat u verder gaat met lezen is het goed om te weten dat schildklierkanker in de meeste
Nadere informatiepagina 1 van 5 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. Diabetes Gravidarum en zwangerschap Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische classificatie: Indicatie:
Nadere informatieIn Zwang Richtlijn Vitamine D, B12 en K
In Zwang Richtlijn Vitamine D, B12 en K VITAMINE D Zwangerschap De gezondheidsraad adviseert zwangeren om minimaal 10 µg dag vitamine D in te nemen. Bij een ernstige vitamine- D- deficiëntie is dit onvoldoende
Nadere informatieSchildklierfunctie en disfunctie bij ouderen
Schildklierfunctie en disfunctie bij ouderen Brigitte Decallonne Dienst Endocrinologie UZ Leuven FYSIOLOGIE Verandert de schildklierfysiologie en (hoe) moet men rekening houden met de effecten van comorbiditeit
Nadere informatiePROTOCOL DREIGENDE PARTUS
PROTOCOL DREIGENDE PARTUS PREMATURUS Definitie We spreken van een dreigende partus prematurus wanneer er sprake is van gebroken vliezen en/of contracties bij een amenorroeduur tussen de 24 en 36+6 weken.
Nadere informatieCASUSSCHETSEN. Mevrouw B. heeft bloed laten prikken voor een keuring. Ze heeft geen klachten. De volgende schildklierwaarden werden gevonden:
INTERLINE INTERNE GENEESKUNDE Schildklierproblematiek, Osteoporose, (DVT) 9 januari 2007 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Mevrouw B. heeft bloed laten prikken voor een keuring. Ze heeft geen klachten. De volgende
Nadere informatieEen schildklierontsteking. Thyreoïditis
Een schildklierontsteking Thyreoïditis Inleiding In deze folder leest u meer over een schildklierontsteking (thyreoïditis) en de behandelmogelijkheden. De schildklier De schildklier is een vlindervormig
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team dinsdag, 23 augustus 2011 13:31 - Laatst aangepast donderdag, 15 september 2011 22:17
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Hyperthyreoïdie is een ziekte die wordt veroorzaakt door een overmatige hoeveelheid schildklierhormonen. Schildklierhormonen
Nadere informatieACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE INTERNE GENEESKUNDE Schildklierproblematiek, Osteoporose, (DVT) 9 januari 2007 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkafspraak Schildklierproblematiek
Nadere informatiePraatje Endo I. Algemene inleiding Schildklier Vitamine D..
Praatje Endo I Algemene inleiding Schildklier Vitamine D.. Praatjes Endo I, II & III Fertiliteit, zwangerschap & semen Groeihormonen Diabetes Tumormerkers (PsA, vrij-psa, CA125,..) Bijnieren Bijschildklier
Nadere informatieSchildklierontsteking Thyreoïditis
Schildklierontsteking Thyreoïditis Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over een schildklierontsteking (thyreoïditis) en de behandelmogelijkheden.
Nadere informatieVSV Preventie groep B streptokokken ziekte neonaat september 2011
VSV Preventie groep B streptokokken ziekte neonaat september 2011 1.0 EPIDEMIOLOGIE In Nederland is circa 20% van alle zwangeren draagster van GBS. Naar schatting zal gemiddeld 50% van alle kinderen, van
Nadere informatieRVG Version 2017_06 Page 1 of 5
Version 2017_06 Page 1 of 5 1.3.1.1 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Propylthiouracil Apotex 50 mg, tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat
Nadere informatieMulticenter validatie van een nieuwe TSI antistoffen assay
Multicenter validatie van een nieuwe TSI antistoffen assay Manou Batstra Reinier Haga Medisch Diagnostisch Centrum - Afdeling Medische Immunologie en Microbiologie, Delft Michiel Heron Laboratorium Medisch
Nadere informatie12. PERINATAAL BELEID BIJ VERHOOGD RISICO OP AGS
12. PERINATAAL BELEID BIJ VERHOOGD RISICO OP AGS 1. Prenatale diagnostiek en behandeling met DXM Indicatie: Echtparen, die beiden drager zijn van een mutatie van de klassieke vorm van AGS. Als een van
Nadere informatie