Obligatiemarkten zijn in 2015 in alle ontwikkelde landen gestegen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Obligatiemarkten zijn in 2015 in alle ontwikkelde landen gestegen"

Transcriptie

1 DECEMBER 2015 De analyse van Thierry Masset Meer aandacht voor kredietkwaliteit op aandelenmarkt Obligatiemarkten zijn in 2015 in alle ontwikkelde landen gestegen Verdeeldheid onder OPEC-leden houdt olieprijzen laag en volatiel ECB kan niet voor altijd beste maatje van de markt blijven Supercyclus van grondstoffen helemaal ongedaan gemaakt Klimaatakkoord: winnaars en verliezers OBLIGATIES Obligatiemarkten zijn in 2015 in alle ontwikkelde landen gestegen De Federal Reserve (Fed) heeft onder veel media-aandacht de rente voor het eerst in bijna tien jaar verhoogd, maar liet tegelijkertijd weten dat de verdere verhoging van de rente slechts 'geleidelijk' zal gebeuren, in overeenstemming met eerdere prognoses. De Fed stemde unaniem voor een verhoging van de bandbreedte van de Amerikaanse beleidsrente van 0%-0,25% naar 0,25%-0,5%. Volgens verschillende beleidsmakers zou 1,375% (mediaan van de verwachting van 17 Fed-medewerkers) een gepast renteniveau zijn voor eind Dat is hetzelfde niveau is als in september en zou betekenen dat de bandbreedte van de rente volgende jaar vier keer met een kwartpunt zou worden verhoogd. Obligatiemarkten deden het over de hele wereld goed in 2015 ondanks het risico op een renteverhoging van de Federal Reserve. De voornaamste redenen waarom beleggers hun toevlucht zochten tot obligaties zijn de onzekerheid over de economische groei in 2016, de trage groei van de Chinese economie (de op één na grootste ter wereld) en de te lage grondstoffenprijzen en inflatie. De obligatiemarkten van alle grote ontwikkelde landen, gaande van de VS tot Griekenland en Japan, zijn dit jaar gestegen, ook al heeft de Federal Reserve de rente verhoogd. Griekse obligaties stegen het meest, met een winst van 19% in euro nadat het land een internationaal reddingspakket kreeg. Obligaties van de andere perifere landen deden het ook goed (+4,6% in Italië, +3,3% in Portugal en +1,7% in Spanje). Staatsobligaties stegen ook in de VS (+12%), Japan (+10%), Engeland (+7,7%), Zwitserland (+14%) en Duitsland (+0.6%), waardoor de rente voor sommige looptijden in die landen negatief werd. Iedereen verwacht een lage inflatie, waardoor een lage rente op obligaties aanvaardbaar is! Vraag obligatiehandelaars in Londen, Tokio en New York om hun mening over de internationale economie en zij zullen wellicht allemaal een soortgelijk somber antwoord geven. Een korte blik op de staatsobligatiemarkten maakt duidelijk dat beleggers er rekening mee houden dat de groei en de inflatie wereldwijd nog jarenlang laag zullen blijven. Wat we op de obligatiemarkt vaststellen, is een gebrek aan vertrouwen in de toekomst. In Europa is het volume van obligaties met een negatieve rente gestegen tot 2 biljoen USD (zo'n 30% van de 6,3 biljoen USD aan staatsobligaties in de eurozone), terwijl de gemiddelde rente van een korf staatsobligaties van de eurozone met een looptijd tussen twee en vijf jaar voor het eerst ooit onder nul is gedoken. Dat betekent dat kopers die hun belegging aanhouden tot de vervaldatum bereid zijn om een klein verlies te lijden in ruil voor de belofte dat het grootste deel van hun geld zal terugbetaald worden. In de negentien lidstaten tellende eurozone bleven de consumptieprijzen in oktober stabiel, na in september met 0,1% te zijn gedaald. In Duitsland, de grootste economie van de regio, vertoonde de export in augustus de grootste daling sinds de recessie van 2009, terwijl de fabrieksbestellingen en de industriële productie onverwacht terugvielen. Dat overtuigde obligatiebeleggers ervan dat de Europese Centrale Bank haar kwantitatieve versoepeling zal moeten uitbreiden om de vraag te stimuleren. De vrees dat de groei nog geruime tijd laag zal blijven, treft niet alleen Europa. Zo duwden obligatiebeleggers de Chinese tienjaarsrente voor het eerst sinds 2009 onder 3% in een context waarin de centrale bank de rente in minder dan een jaar tijd zes keer verlaagde om de groei, die wellicht op het laagste peil in een kwarteeuw zal uitkomen, te ondersteunen. De verwachtingen voor de mondiale inflatie die impliciet uit de obligatiemarkt blijken, naderen het dieptepunt dat tijdens de wereldwijde recessie werd bereikt. In de ontwikkelde landen verwachten obligatiehandelaars voor de komende jaren een inflatie van gemiddeld 1,01%. Die graadmeter heeft sinds het einde van de recessie nog maar enkele keren lager gestaan. En zelfs in de VS, het lichtpunt van de wereldeconomie, blijft de

2 tienjaarsrente schommelen rond 2%, wat heel wat minder is dan wat de experts van Wall Street hadden voorspeld. Gezien het aanhoudende deflatierisico in Europa, de opeenvolgende renteverlagingen in China om de vertragende groei te stimuleren en een groot aantal indicatoren dat aangeeft dat de Amerikaanse economie aan vaart verliest, is het niet zo vreemd dat heel wat beleggers somber gestemd zijn. Vorige maand verlaagde het International Monetary Fund zijn prognoses voor de internationale groei in 2015 en 2016 omdat de lage grondstoffenprijzen de economie van de groeilanden doen vertragen. Het IMF verwacht voor dit jaar nu een groei van 3,1%. In de vijf jaar voor de financiële crisis bedroeg de jaargroei elk jaar ten minste 4%. Volgens de organisatie worstelen de rijkste landen van de wereld ook nog altijd met deflatoire druk. Zelfs na verschillende kwantitatieve versoepelingen zijn er geen tekenen van inflatie te bespeuren. Er zijn nog altijd sterke groeiremmende factoren in het spel, wat de vraag naar zelfs laagrentende obligaties zal ondersteunen. In deze omstandigheden blijft onze voorkeur uitgaan naar staatsobligaties van landen die hun monetaire beleid versoepelen (in het bijzonder de eurozone) en een positionering voor een daling van staatsobligaties van grondstofrijke landen. Nu de zesde verkrappingscyclus van de Fed sinds 1979 is begonnen, kunnen we ons gezien de aanhoudende vraag naar veilige staatsobligaties afvragen of de Federal Reserve niet overhaast handelt. De centrale banken in Europa, Azië en heel wat groeilanden hebben namelijk de grootste moeite hebben om hun economie aan te zwengelen. Er is al heel wat gespeculeerd over wat er met de nooit eerder geziene stierenmarkt voor obligaties zal gebeuren wanneer de recordlage Amerikaanse rente in stijgende lijn begint te gaan. Een snelle blik op het verleden leert ons dat optimisten het wel eens bij het rechte eind zouden kunnen hebben. Telkens wanneer de Federal Reserve de rente in de afgelopen veertig jaar verhoogde, boekten beleggers die inzetten op betere prestaties van langerlopende staatsobligaties ten opzichte van korterlopend schuldpapier een flinke winst omdat de hogere rente de inflatie afremde en oververhitting van de economie voorkwam. In de voorbije vijf periodes gaven obligatiehandelaars systematisch de voorkeur aan langerlopende staatsobligaties terwijl de rentecurve telkens afvlakte. De extra vergoeding die beleggers eisen om het extra risico te dragen van effecten met een langere looptijd (spread) daalde in het eerste jaar na de eerste renteverhoging van de Fed. Zo daalde het verschil tussen de Amerikaanse twee- en tienjaarsrente tot gemiddeld 0,56%. Staatsobligaties bleken in het verleden aan het begin van verkrappingscycli ook winstgevender voor obligatiebeleggers dan bedrijfsobligaties. Staatsobligaties deden het gemiddeld 2,56% beter en bleven alleen maar achter in het eerste jaar na het begin van de verkrappingcyclus van Het zijn niet alleen de vroegere prestaties die ons doen vermoeden dat staatsobligaties in trek zullen blijven. Er zijn namelijk nauwelijks tekenen van inflatie en er is grote onduidelijkheid over de vooruitzichten van de wereldeconomie, terwijl de Amerikaanse groei op het laagste peil in tientallen jaren staat. De Fed heeft dus weinig redenen om snel of agressief te werk te gaan.

3 2.1 Staatsobligaties van perifere eurolanden vs. kernlanden: overweging Nadat beleggers maandenlang hadden gespeculeerd op een groeiende kloof tussen het Amerikaanse en het Europese monetaire beleid, gooide de Europese Centrale Bank (ECB) roet in het eten door het bedrag van haar maandelijkse effecteninkopen niet te verhogen, al beloofde zij wel om het programma voor kwantitatieve versoepeling zes maanden langer te laten lopen. Handelaars waren teleurgesteld en de kettingreactie zetten activa onder druk op beide continenten: de spread tussen de Amerikaanse en de Duitse overheidsrente viel fors terug (1,3%), terwijl de dollar tegenover de euro de sterkste daling sinds 2009 onderging. De daling van de dollar, die het doembeeld van een hogere inflatie deed opduiken, droeg bij aan de grootste stijging van de hellingsgraad van de Amerikaanse rentecurve in vier jaar. Het is een les die we niet mogen vergeten: zelfs wanneer je de markt maar licht teleurstelt, krijg je een heftige reactie. De omvang van de marktschommelingen geeft aan dat beleggers massaal dezelfde posities hadden ingenomen omdat de beleidsmakers hadden verklaard dat het monetaire beleid in de VS zou worden verkrapt en in de eurozone zou worden versoepeld. Voor sommige strategen was het ook een beetje een déjà vu. De hele situatie herinnerde hen aan de woelingen op de Amerikaanse en de Europese staatsobligatiemarkt van april tot begin juni, toen handelaars panikeerden door een lichte inflatieopstoot en wereldwijd op de obligatiemarkten zo'n 800 miljard USD in rook opging. Iedereen was beide keren verkeerd gepositioneerd. Wanneer deze markten keren, gaat het snel. Een aantal macrospelers op deze markten is geneigd ervan uit te gaan dat enkele zaken gegarandeerd zijn. Helaas voor hen bewijzen de centrale bankiers keer op keer dat dat niet het geval is. Dat gezegd zijnde, houdt de kwantitatieve versoepeling de rente in de eurozone op korte termijn laag. Op middellange termijn is het de lage/negatieve rente die voorkomt dat de huishoudens te veel sparen. Voor perifere markten zoals Spanje is dat een essentiële factor geweest die de huishoudens heeft gedwongen om zich weer op de lokale vastgoedmarkt te begeven. De val van de vastgoedmarkt van de perifere landen is gestopt en er is zelfs weer sprake van groei, waardoor het vertrouwen fors is gestegen en schulddeflatie van de baan is. Op lange termijn is zowel de negatieve rente als de kwantitatieve versoepeling nodig als de perifere landen ook nog maar een kans willen maken om solvabel te blijven. Het vermijden van een schuldspiraal in de perifere landen, en in het bijzonder in Italië, staat boven aan de agenda. De ECB kreeg bakken kritiek omdat zij de executie van de met zware schulden belaste perifere eurolanden alleen maar zou uitstellen. Sommigen beweren dat zij met de kwantitatieve versoepeling het onvermijdelijke alleen maar uitstelt. Die kritiek gaat echter voorbij aan de kern van de zaak. De eurozone als geheel heeft namelijk geen schuldprobleem, maar een politiek probleem: hoe kan de schuld van de perifere landen doorgegeven worden aan de kernlanden zonder dat te veel kiezers dat merken. Het is goed mogelijk dat de ECB tijd aan het winnen is, maar als na verloop van tijd het principe van een gemeenschappelijk gedragen schuld (de risico's verdelen over de Europese landen) toch ingang vindt op de gebruikelijke "achter de schermen"-manier, is het probleem mogelijk opgelost. In alle stilte is dat principe sowieso al ingang aan het vinden. Het International Monetary Fund en de ECB oefenen druk uit om de Griekse staatsobligaties die in handen zijn van de belastingbetalers van de eurolanden in te ruilen tegen renteloze obligaties. Noord-Europese spaarders zullen nog jaren moeten afzien van rente op hun geld om hun Zuid-Europese broeders te helpen. Brussel is ook gul met middelen van de structuurfondsen en gemeenschappelijke infrastructuurprogramma's. De Noord-Europese centrale banken geven hun geloofwaardigheid aan de ECB en dragen uiteindelijk de verantwoordelijkheid voor de kwantitatieve versoepeling van de ECB. Hoe we die programma's ook bekijken, de lasten van de grote schuldenberg worden verdeeld. Het is onvermijdelijk dat schulden stilzwijgend en onopgemerkt zullen worden gedeeld. Dat is alleen maar een kwestie van tijd. Binnen tien jaar zal dat een feit zijn, alleen zal het niet zo genoemd worden. Tegen deze achtergrond presteerden staatsobligaties van de eurozone ondanks de spanningen in december in 2015 bovengemiddeld (1,9%), vooral in Griekenland (+19%), Italië (+5%) en Portugal (+3,3%)

4 2.2 Obligaties van groeilanden in harde en lokale munten: onderweging De vertraging van de Chinese economie en de onverwachte devaluatie van de yuan in augustus maken het voor de groeilanden moeilijker om geld te lenen in het buitenland. De uitgiften van de groeilanden zijn in het derde kwartaal gedaald tot een nettototaal van 1,5 miljard USD, wat 98% minder is dan in het tweede kwartaal, zo blijkt uit cijfers van de Bank for International Settlements. Dat is ook de sterkste dalende trend sinds de financiële crisis van 2008 en zorgde er mee voor dat de uitgifte van effecten wereldwijd met bijna 80% terugviel. De gemiddelde rente op staatsobligaties van groeilanden vertoonde de grootste stijging in vier jaar (van 4,5% naar 5,3% voor obligaties in harde munten en van 4,6% naar 4,8% voor schulden in lokale munten sinds eind oktober). Aandelen verloren in totaal 4,2 biljoen USD aan waarde en een korf munten daalde in 2015 met 15% tegenover een korf met de tien belangrijkste munten van de wereld. De uitgiften van staats- en bedrijfsobligaties in de groeilanden werden ook afgeremd door sancties tegen Russische entiteiten en politieke onrust in Brazilië en Turkije. Een verlaging van de rating van 'BRIC-landen' (Brazilië, Rusland, India en China) is waarschijnlijk het grootste risico voor de groeilanden in het algemeen, zoals de recente verlaging van de Braziliaanse rating heeft aangetoond. Zeven jaar nadat het land door Standard & Poor's werd ingedeeld bij de categorie investment-grade wegens de toenemende invloed van de groeilanden is de grootste economie van Latijns-Amerika de gegeerde kwalificatie weer kwijt. De beslissing van S&P om de Braziliaanse rating met één trap te verlagen naar BB+ met negatieve vooruitzichten onderstreept de verslechterende economische en politieke vooruitzichten, alsook de problemen van de andere groeilanden, inclusief China en Rusland. Het land is ondertussen in de diepste recessie in een kwarteeuw beland, terwijl het begrotingstekort oploopt, grote corruptieonderzoeken lopen en de regeringscoalitie verzwakt is. De toenemende bezorgdheid over de fundamentele gezondheid van de groeilanden, de fors dalende grondstoffenprijzen en de stijgende schulden speelden ook een rol. Een van de neveneffecten van de wereldwijde daling van de obligatie-uitgiften was een toenemend gebruik van de euro als leenmunt. Het nettototaal van de uitgiften in euro door niet-financiële ondernemingen bedroeg 23 miljard USD in de drie maanden tot en met 30 september, tegenover 22 miljard USD voor obligaties in dollar. De voornaamste reden was een stijging van de uitgiften van in euro luidende obligaties in de groeilanden, waar het aandeel van de munt opveerde tot 62%, tegenover 18% in het tweede kwartaal. Uiteindelijk daalden de munten van de groeilanden en werden aandelen volatieler in die landen als gevolg van de verhoging van de Amerikaanse rente door de Fed, die de vraag naar risicovollere activa zoals obligaties van groeilanden drukt. De munten van grondstofrijke landen, zoals Brazilië (-25% tegenover de euro in 2015), Colombia (-21%), Zuid-Afrika (- 15%), Turkije (-13%) en Rusland (-7%), waren de grootste dalers in een korf met de munten van 24 groeilanden (-15%) door een nieuwe forse daling van de grondstoffenprijzen (-25%). De volatiliteit van aandelen in de groeilanden is sinds midden 2014 nagenoeg verdubbeld omdat beleggers vrezen dat de eerste renteverhoging van de Fed in negen jaar de kapitaalstroom naar risicovollere activa zou kunnen droogleggen. In deze omstandigheden genereerden obligaties van groeilanden in harde munten een jaarverlies van 0,4% (in USD). Die in lokale munten leverden beleggers een negatief jaarrendement van -2,8% op.

5 2.3 "Investment-grade" bedrijfsobligaties (rating van BBB- of hoger): lichte overweging => neutraal Hieronder vergelijken we de reactie van de kredietmarkten op het soepele monetaire beleid nu en in de postcrisisperiode en bekijken we hoe de zaken er zouden kunnen uitzien wanneer de beleidsverkrapping begint. De huidige fase: bedrijfsobligaties die beleggers extra rente opleveren ten opzichte van staatsobligaties, die momenteel het extra voordeel van een laag aantal defaults bieden, worden vaak gezien als de beste activaklasse op een markt die ondersteund wordt door onbeperkte stimuli (kwantitatieve versoepeling van de Fed, de Europese Centrale Bank en de Japanse centrale bank) en de steeds lagere rente op staatsobligaties. Door de kwantitatieve versoepeling en de dalende marktrente kijken beleggers steeds meer naar de lagere segmenten van de kredietmarkt, op zoek naar meer rendement. Daardoor kregen zelfs bedrijven met de laagste ratings de kans om geld op te halen, dat beleggers massaal ter beschikking stelden. Het recentste opmerkelijke voorbeeld van goedkope financiering is de Angolese tienjarige staatsobligatie (Ba2/B+/B+) in USD, waarop de rente 9,75% bedraagt. Sommige beleggers zien weinig reden om te beleggen in die emittent, die in 2014 op de 161e plaats stond in de ranglijst van meest corrupte landen ter wereld (ranglijst met 175 landen die opgesteld wordt door Transparency International), vooral omdat de referentierente lager is dan de Turkse tweejaarsrente. Door de ongunstige risico-rendementsverhouding menen sommigen dat er sprake is van een kredietzeepbel. In de afgelopen maanden zijn de kwaliteitscurves afgevlakt (de spreads tussen investment-grade en hoogrentende obligaties zijn kleiner geworden) door de zoektocht van beleggers naar rendement. In de VS is die spread verkrapt van 521 basispunten op 18 september naar de huidige 434 basispunten. De spread tussen de twee indexen bereikte in april 2012 een dieptepunt van 218 basispunten. In de eurozone bevindt de kwaliteitscurve van obligaties van niet-financiële ondernemingen zich momenteel op ongeveer 328 bp, tegenover 402 basispunten op 2 oktober. Dat is heel wat minder dan de 483 basispunten van juni De volgende fase: aangezien de Fed een einde heeft gemaakt aan de nulrente, terwijl de ECB haar soepele rentebeleid handhaaft, worden de vooruitzichten voor risicovolle activa minder gunstig. Beleggers verwachten dat de renteverhoging van de Fed voor risicovolle activa een koersaanpassing van meerdere standaardafwijkingen zal veroorzaken. Een hogere rente op staatsobligaties zou beleggers weer naar obligaties van betere kwaliteit kunnen drijven, omdat zij hun rendementsdoelstelling dan kunnen halen met activa die een hogere rating hebben en minder risico inhouden. Winstnemingen zouden een thema kunnen worden op de markt voor hoogrentende obligaties door de hogere rentelasten, vooral bij emittenten met een lagere rating. Op langere termijn zal een hogere rente wellicht leiden tot meer defaults onder bedrijven, wat ook weer de risicobereidheid kan drukken. Zelfs al vóór de eerste renteverhoging van de Fed is het aantal defaults onder Amerikaanse bedrijven met een rommelrating in oktober gestegen tot het hoogste peil sinds 2012, zo blijkt uit gegevens van S&P. Als beleggers zich door de rentevooruitzichten beginnen terug te trekken uit de meest risicovolle activa op een moment waarop de markt minder liquide is en de verkoopzijde minder goed in staat is om de inventaris te absorberen, zou de recente volatiliteit als gevolg van Volkswagen en Glencore een lachertje zijn in vergelijking met de marktschommelingen die zich zouden voordoen bij een dergelijke verkoopgolf. 2.4 Hoogrentende obligaties (ratings lager dan BBB-): neutraal => onderweging Beleggers nemen alleen gezonde bedrijven op in hun portefeuille en zijn er zich van bewust dat de zwakste bedrijven risico lopen in een context van vertragende groei in China en een aanhoudende daling van de grondstoffenprijzen. Zij mijden nu duidelijk rommelobligaties van de allerlaagste kwaliteit. Dat blijkt uit de premie die beleggers eisen om te beleggen in obligaties met een CCC-rating in plaats van effecten met een BB-rating. Deze was in zes jaar niet meer zo hoog. Volgens een indicator die berekend wordt door analisten van Deutsche Bank AG, is de rente op rommelobligaties van de beste kwaliteit vier keer lager dan die van de meest risicovolle. Die verhouding bedraagt doorgaans 1,6! Dat verklaart waarom de activiteit op de primaire markt voor hoogrentende obligaties op jaarbasis met 26% is gedaald. Beleggers blijven namelijk vrezen dat de val van de olieprijzen de kasstroom van bedrijven onder druk zal zetten, vooral in de Verenigde Staten, waar het defaultpercentage in het hoogrentende segment volgens Standard & Poor's in oktober is opgelopen tot 2,7%, het hoogste percentage sinds Houders van rommelobligaties kijken sinds het begin van het jaar aan tegen een verlies van 3% (in USD) in een context waarin de markt voor hoogrentende obligaties zich opmaakt voor een forse stijging van het aantal defaults die zelfs de somberste prognoses van de ratingbureaus zou overtreffen. Een graadmeter van de spanningen op de markt geeft aan dat beleggers rekening houden met een defaultpercentage van 4,8% in de komende twaalf maanden. Dat is bijna 2% meer dan de prognose voor juni

6 volgend jaar van Standard & Poor's, het grootste ratingbureau ter wereld, omdat beleggers steeds meer vrezen dat energiebedrijven die veel schulden zijn aangegaan tegen een lage rente moeite zullen hebben om die schulden te herfinancieren. Volgens Edward Altman, de professor van de Universiteit van New York die de Z-scoremethode ontwikkelde voor het voorspellen van faillissementen, zal het aantal defaults volgend jaar het bestaande record verbreken en is de Fed de 'joker' die de macht heeft om te bepalen hoe snel de huidige kredietcyclus afloopt. Tenzij de olieprijzen op miraculeuze wijze opveren, is de kans groot dat heel wat bedrijven in gebreke zullen blijven. De aanpak van de ratingbureaus houdt geen rekening met het feit dat een groot deel van de economie helemaal niet strookt met het algemene beeld van de markt. Ten minste 185 obligaties van Noord-Amerikaanse energiebedrijven met een totale nominale waarde van ruim 80 miljard USD noteren met een option-adjusted spread van meer dan basispunten, zo blijkt uit gegevens van Bloomberg. Een obligatie met een rente die meer dan basispunten boven de overheidsrente ligt, wordt doorgaans als problematisch of 'distressed' beschouwd (emittenten met een rating B- of lager en ofwel negatieve vooruitzichten of een grote kans op verdere ratingverlagingen). De sector is al goed voor een kwart van de 102 defaults die S&P wereldwijd registreerde in 2015, dat daarmee het slechtste jaar is sinds De laatste keer dat beleggers in rommelobligaties zoveel defaults in de koersen verrekenden, was in 2011! Toen waren de Verenigde Staten hun AAA-rating net kwijtgeraakt, dreigde de Europese begrotingscrisis alle markten wereldwijd te besmetten en begonnen de centrale banken over de hele wereld al snel ongeziene cashbedragen in het financiële systeem te pompen. Die kapitaalinjecties deden de financieringskosten nieuwe laagterecords vestigen, terwijl energiebedrijven midden in de Amerikaanse schalieolieboom gretig goedkope schulden aangingen om hun booractiviteiten te financieren. Olie- en gasboormaatschappijen gaven in de afgelopen vier jaar 213 miljard USD aan rommelobligaties uit, waardoor het procentuele aandeel van obligaties van energiebedrijven in de rommelobligatie-index van Bank of America Merrill Lynch opveerde van 9,4% in 2005 naar 13% dit jaar. Nu olie (WTI) minder dan 40 USD per vat kost, ofwel ca. 65% onder de piek van 2014 noteert, eisen beleggers een hogere rente op obligaties van grondstoffengerelateerde bedrijven. De olieprijzen kelderen omdat de markt steeds meer vreest dat het wereldwijde overschot aan grondstoffen zal aanhouden nu de organisatie van olie-exporterende landen een kruis gemaakt heeft over haar traditionele strategie van productiebeperkingen om de prijzen te sturen. De gemiddelde rente op rommelobligaties van olie- en gasbedrijven is opgelopen tot 13,4%, het hoogste cijfer sinds het einde van de wereldwijde financiële crisis in De spread met de bredere markt van Amerikaanse rommelobligaties was ook nog nooit eerder zo groot. Tegelijkertijd is de helft van de obligaties van metaal- en staalbedrijven en mijnbouwers met een speculatieve rating 'distressed'. Daardoor is het procentuele aandeel van de 'distressed' obligaties op de obligatiemarkt opgelopen tot 15,5%, het hoogste peil sinds 2011, zo blijkt uit cijfers van S&P. De kans is dan ook groot dat steeds meer bedrijven hun obligatiehouders om een schuldherschikking zullen vragen om een faillissement te voorkomen.

Negatieve obligatierendementen genereren vrees en afkeer

Negatieve obligatierendementen genereren vrees en afkeer FEBRUARI 2016 De analyse van Thierry Masset Daling zou nog kunnen aanhouden Negatieve obligatierendementen genereren vrees en afkeer Goudbeleggingen beste bescherming tegen val van aandelen in vier jaar

Nadere informatie

In de eurozone concentreerde de activiteit zich op de korte looptijden in de kernlanden en op de lange looptijden in de perifere landen

In de eurozone concentreerde de activiteit zich op de korte looptijden in de kernlanden en op de lange looptijden in de perifere landen De forse verlaging van de rente in de laatste versoepelingscyclus van de monetaire autoriteiten deed de overheidsrente in heel wat belangrijke landen, waaronder Duitsland, Frankrijk, Zweden, Denemarken

Nadere informatie

Oktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur :

Oktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur : Oktober 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Zoals al aangegeven in ons vorig bulletin heeft de Amerikaanse centrale bank FED de beleidsrente niet verhoogd. Maar goed ook, want naderhand werden

Nadere informatie

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak?

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? Komt er QE in de eurozone? Sinds enige maanden wordt er op de financiële markten gezinspeeld op het opkopen van staatsobligaties door de Europese

Nadere informatie

De ECB heeft haar werk gedaan, maar het positieve verrassingseffect van kwantitatieve versoepelingen is verdwenen

De ECB heeft haar werk gedaan, maar het positieve verrassingseffect van kwantitatieve versoepelingen is verdwenen MAART 2016 De analyse van Thierry Masset Bedrijfswinsten onder druk... De ECB heeft haar werk gedaan, maar het positieve verrassingseffect van kwantitatieve versoepelingen is verdwenen Grondstoffen zijn

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 De obligatiemarkten werden in het derde kwartaal vooral beïnvloed door de ingrepen van de Europese Centrale Bank (ECB). Aan het begin van het kwartaal bleven aanvankelijk

Nadere informatie

Futures Trading Commission.

Futures Trading Commission. => We hebben op korte termijn een long positie in USD en een short positie in EUR Over minstens één aspect van de Amerikaanse economie zijn "stieren en beren" het eens: namelijk dat de dollar, de meest

Nadere informatie

DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN

DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DECEMBER 2014 1. Economie VS blijg anker Het IMF verwacht een wereldwijde economische groei van 3,8% in 2015 Met een verwachte economische

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/2015. Macro & Markten, strategie. 1. Rente en conjunctuur : EUROPA

BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/2015. Macro & Markten, strategie. 1. Rente en conjunctuur : EUROPA BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/15 Macro & Markten, strategie 1. Rente en conjunctuur : EUROPA De Europese rentevoeten zijn historisch laag, zowel op het korte als op het lange einde, en geven de

Nadere informatie

Het risico van beleggingen in staatsobligaties is wereldwijd, van de VS over Duitsland tot China, naar het laagste peil in een jaar gedaald

Het risico van beleggingen in staatsobligaties is wereldwijd, van de VS over Duitsland tot China, naar het laagste peil in een jaar gedaald Het risico van beleggingen in staatsobligaties is wereldwijd, van de VS over Duitsland tot China, naar het laagste peil in een jaar gedaald door de slinkende kans op een nieuwe systeemcrisis die de hele

Nadere informatie

De afnemende vrees voor een Amerikaanse interventie in Syrië zorgde voor lagere olieprijzen. Ten opzichte van vorige week is de prijs 1,7 % gedaald.

De afnemende vrees voor een Amerikaanse interventie in Syrië zorgde voor lagere olieprijzen. Ten opzichte van vorige week is de prijs 1,7 % gedaald. Energiemarktanalyse Powerhouse Olie Olie (volgende maand) De afgelopen week waren de ogen van beleggers vooral gericht op een eventuele aanval van de VS op Syrië. Omdat het lijkt dat Obama steeds meer

Nadere informatie

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011 Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële

Nadere informatie

Update april 2015 Beleggen

Update april 2015 Beleggen Update april 2015 Beleggen Laag, lager, laagst In mijn vorige column schreef ik over de actie van de ECB, die 22 januari jongstleden werd aangekondigd, om maandelijks 60 miljard Euro aan obligaties op

Nadere informatie

september MARKTCOMMENTAAR

september MARKTCOMMENTAAR september 2016 MARKTCOMMENTAAR INHOUDSOPGAVE INLEIDING Over het algemeen leidt het kleine aantal transacties tijdens de zomermaanden tot een grotere prijsvolatiliteit. Uitgezonderd enkele bewegingen die

Nadere informatie

Michiel Verbeek, januari 2013

Michiel Verbeek, januari 2013 Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor

Nadere informatie

Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen (Thé Lau 1952-2015)

Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen (Thé Lau 1952-2015) 17 December 2015 Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen (Thé Lau 1952-2015) Gisteravond heeft de Centrale Bank van de VS eindelijk een renteverhoging aangekondigd. Dit was slechts één van

Nadere informatie

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 1 e kwartaal 2019

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 1 e kwartaal 2019 In deze nieuwsbrief blikken wij terug op het afgelopen jaar, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor de komende periode. Terugblik 2018 Voordat

Nadere informatie

Twaalf grafieken over de ernst van de crisis

Twaalf grafieken over de ernst van de crisis Twaalf grafieken over de ernst van de crisis 1 Frank Knopers 26-04-2012 1x aanbevolen Voeg toe aan leesplank We hebben een aantal grafieken verzameld die duidelijk maken hoe ernstig de huidige crisis is.

Nadere informatie

Edelmetalen Watch. Van pessimist naar optimist. Economisch Bureau Macro & Financial Markets Research. Insights.abnamro.nl/en.

Edelmetalen Watch. Van pessimist naar optimist. Economisch Bureau Macro & Financial Markets Research. Insights.abnamro.nl/en. Edelmetalen Watch Economisch Bureau Macro & Financial Markets Research Van pessimist naar optimist 18 februari 2016 Georgette Boele Co-ordinator FX & Precious Metals Strategy Tel: +31 20 629 7789 georgette.boele@nl.abnamro.com

Nadere informatie

Beleggingsthema s 2016. What a difference a day makes (1975), Dinah Washington

Beleggingsthema s 2016. What a difference a day makes (1975), Dinah Washington Beleggingsthema s 2016 What a difference a day makes (1975), Dinah Washington Inleiding De dagen die in 2015 het verschil maakten, zijn de dagen waarop centrale bankiers uitspraken deden, what a difference

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gestegen van 105,7% naar 115,4%. Dit komt

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG Active Multi Allocation Fund september 2015

BEHEERSVERSLAG Active Multi Allocation Fund september 2015 BEHEERSVERSLAG Active Multi Allocation Fund september 2015 Beleggingsdoelstelling Het BIF Active Multi Allocation Fund streeft naar een rendement gelijk aan of hoger dan zijn benchmark. Het investeringsproces

Nadere informatie

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder?

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Zoals u waarschijnlijk weet, is de beurs nog steeds bijzonder nerveus en vooral negatief. De directe aanleiding is de tegenvallende groei in China waar wij

Nadere informatie

Terugblik. Maandbericht april 2018

Terugblik. Maandbericht april 2018 Maandbericht april 2018 Terugblik Aandelenbeurzen lopen in april groot deel van verlies in De keuzes die we voor u maakten in de portefeuilles - we zijn overwogen in aandelen en vastgoed ten koste van

Nadere informatie

De gegevens van Hewitt Associates zijn: Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 Postbus 80040 5600 JP Eindhoven

De gegevens van Hewitt Associates zijn: Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 Postbus 80040 5600 JP Eindhoven Philips Pensioenfonds heeft de uitvoering van het Philips flex pensioen uitbesteed aan Hewitt Associates Outsourcing B.V. U kunt bij Hewitt Associates terecht met al uw pensioenvragen. De gegevens van

Nadere informatie

Markten gegijzeld door rente

Markten gegijzeld door rente SEPTEMBER 2016 De analyse van Thierry Masset Janet Yellen negeert druk om rente te verhogen Markten gegijzeld door rente Grondstoffen onder druk door seizoensgebonden factoren Peso als barometer voor Amerikaanse

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk april 2016

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk april 2016 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk april 2016 Welkom! Wij heten u van harte welkom 2 Programma 19.00 uur - Ontvangst 19.30 uur - Opening 19.40 uur - Impact lage olieprijs 20.00 uur - Pauze 20.10

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund juli 2015

BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund juli 2015 BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund juli 015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : Europa Griekenland heeft een akkoord kunnen bereiken met zijn schuldeisers waardoor de rentevoeten in

Nadere informatie

Update juli 2014 Beleggen

Update juli 2014 Beleggen Update juli 2014 Beleggen Waar is de Europese Centrale Bank (ECB) mee bezig? Op 5 juni heeft de Europese Centrale Bank (vanaf nu afgekort naar ECB) opnieuw drastische maatregelen aangekondigd. De rente

Nadere informatie

Overzicht van de fondsen tak 23 in Voorzorg

Overzicht van de fondsen tak 23 in Voorzorg Capital Life Overzicht van de fondsen tak 23 in Voorzorg Situatie op 31/10/2014 Capital Balanced Benchmark obligaties: EuroMTS Global Index Datum Performance (%) Sterren NIW Info oprichting 1 maand 3 maanden

Nadere informatie

Terugblik. Maandbericht mei 2018

Terugblik. Maandbericht mei 2018 Maandbericht mei 2018 Terugblik Crisis Italië had weinig vat op aandelen in mei, veilige havens floreren Ondanks de politieke onrust in Italië zijn alle modelportefeuilles met een positief rendement geëindigd

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen Maart 2016

Maandbericht Beleggen Maart 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 17 februari 2016 Maandbericht Beleggen Maart 2016 Februari Maart + Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Gedurende het slotkwartaal van 2013 heeft de ECB ervoor gekozen om het monetaire beleid verder te verruimen. De reden hiervoor was onder meer een verrassend lage

Nadere informatie

Verslag Investment Committee 31 mei Verslag Investment Committee

Verslag Investment Committee 31 mei Verslag Investment Committee Verslag Investment Committee Op het economisch front blijft alles gunstig evolueren : in nagenoeg alle economische regio s blijft de groei op een aanvaardbaar niveau en niets wijst op een nakende recessie.

Nadere informatie

Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven. Koen De Leus Senior Economist KBC Group

Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven. Koen De Leus Senior Economist KBC Group Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven Koen De Leus Senior Economist KBC Group Agenda Constructiefouten EMU en oplossingen Beleggingsalternatieven Obligaties Aandelen Vastgoed 2 19 oktober 2012

Nadere informatie

=> We zijn niet langer onderwogen in grondstoffen, maar blijven afwachtend. Industriële metalen: onderwogen => Neutraal

=> We zijn niet langer onderwogen in grondstoffen, maar blijven afwachtend. Industriële metalen: onderwogen => Neutraal => We zijn niet langer onderwogen in grondstoffen, maar blijven afwachtend. Industriële metalen: onderwogen => Neutraal De Standard & Poor's GSCI Spot-index van 24 grondstoffen is deze maand met 0,5% gestegen

Nadere informatie

Met het kompas op 2015

Met het kompas op 2015 17 December 2014 Met het kompas op 2015 Begin december hebben we het risico in de portefeuilles verder verlaagd. We zien toegenomen onzekerheid omdat er geen einde lijkt te komen aan de daling van de olieprijs.

Nadere informatie

Obligaties 4-4-2014. Algemeen economisch:

Obligaties 4-4-2014. Algemeen economisch: Obligaties 4-4-2014 Algemeen economisch: Over de afgelopen maanden zet de bestaande trend zich door. De rente blijft per saldo onder druk, ondanks een tijdelijke hobbel na de start van het afbouwen van

Nadere informatie

Belfius Pension Fund Maandelijkse Reporting Juni 2015

Belfius Pension Fund Maandelijkse Reporting Juni 2015 Belfius Pension Fund Maandelijkse Reporting Juni 2015 130 125 120 115 110 105 95 90 Rendement sinds 31/12/2014 (% verandering in EUR) MSCI Europe MSCI EMU MSCI United Kingdom ( ) MSCI World ex-europe (

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen Januari 2016

Maandbericht Beleggen Januari 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 24 december 2015 Maandbericht Beleggen Januari 2016 Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Noord-Amerika

Nadere informatie

USD / 1.16 1.15 1.14 1.13 1.12 1.11

USD / 1.16 1.15 1.14 1.13 1.12 1.11 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Marktprijzen Macro-economie Markten in mineur Afgelopen week De angst voor een wereldwijde economische vertraging is weer toegenomen na een slechte

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief voor Q2 2014

In deze nieuwsbrief voor Q2 2014 In deze nieuwsbrief voor Q2 2014 Werkloosheid Verenigde Staten - Fed blijft op toneel Rusland eist rol op, p.1. - Aandelen meest kansrijk in 2014, p.2. - Obligaties winnen in Q1 - weinig potentie, p.2.

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement

Nadere informatie

Rapportage derde kwartaal 2015 Volendam, 16 oktober 2015

Rapportage derde kwartaal 2015 Volendam, 16 oktober 2015 Rapportage derde kwartaal 2015 Volendam, 16 oktober 2015 Samenvatting Hoofdpunten In het derde kwartaal zorgden twijfels over de houdbaarheid van de economische groei in China voor onrust op de financiële

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 105,7% naar 110,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Oerend hard. 16 juni 2015

Oerend hard. 16 juni 2015 16 juni 2015 Oerend hard De laatste weken is de obligatierente in Europa en de VS hard op weg naar normaal. De lage rentegevoeligheid van de portefeuilles heeft de verliezen van obligaties beperkt gehouden

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie

Economisch Kwartaalbericht Westen gaat weer meer bijdragen aan groei van de wereldeconomie

Economisch Kwartaalbericht Westen gaat weer meer bijdragen aan groei van de wereldeconomie Economisch Kwartaalbericht Westen gaat weer meer bijdragen aan groei van de wereldeconomie Kennis en Economisch Onderzoek Focus: Turkse economie onder druk In december 2013 heeft de Turkse lira een duikvlucht

Nadere informatie

Laag, lager, negatief: de onstuitbare val van de rentevoeten

Laag, lager, negatief: de onstuitbare val van de rentevoeten Laag, lager, negatief: de onstuitbare val van de rentevoeten Thema-analyse Belfius Research Februari 2016 Inleiding De rente staat op een historisch laag niveau. Voor een 10-jarig krediet betaalt de Belgische

Nadere informatie

AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2. Lancering : 14 september tot en met 30 oktober 2015* *Behoudens vervroegde afsluiting

AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2. Lancering : 14 september tot en met 30 oktober 2015* *Behoudens vervroegde afsluiting AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2 Lancering : 14 september tot en met 30 oktober 2015* *Behoudens vervroegde afsluiting 1 21/08/2015 Waarom AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2? Volgende reeks

Nadere informatie

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik

Nadere informatie

AEGON Equity Fund. vierde kwartaal 2006

AEGON Equity Fund. vierde kwartaal 2006 Profiel Het AEGON Equity Fund is een besloten fonds voor gemene rekening, waarin verzekeringsrelaties van AEGON kunnen participeren. Het AEGON Equity Fund belegt wereldwijd in aandelen met de nadruk op

Nadere informatie

Grafiek 1: Evolutie van de voornaamste aandelenindices in de VS, Eurozone, China en de groeilanden in vergelijking met de evolutie van de goudprijs.

Grafiek 1: Evolutie van de voornaamste aandelenindices in de VS, Eurozone, China en de groeilanden in vergelijking met de evolutie van de goudprijs. BEHEERSVERSLAG 31/3/2015 Macro & Markten, strategie Na de forse klim van de aandelenmarkten in 2014 zetten vooral de Zuidoost Aziatische en Europese aandelenmarkten deze trend in 2015 verder. Meer en meer

Nadere informatie

februari MARKTCOMMENTAAR

februari MARKTCOMMENTAAR februari 2015 MARKTCOMMENTAAR INHOUDSOPGAVE INLEIDING Een maand na de aankondiging van de Quantitative Easing door de Europese Centrale Bank zijn de rentemarkten ongeveer gestagneerd terwijl de rendementen

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen September 2015

Maandbericht Beleggen September 2015 ING Investment Office Publicatiedatum: 26 augustus 2015 Maandbericht Beleggen September 2015 Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Noord-Amerika

Nadere informatie

Outlook 2016. Figuur 1: Invloed van Chinese groei op wereldwijde groei. (bron: Capital Economics) december 2015 Pagina 2 van 7

Outlook 2016. Figuur 1: Invloed van Chinese groei op wereldwijde groei. (bron: Capital Economics) december 2015 Pagina 2 van 7 Outlook 2016 Inleiding 2016 is in China het jaar van de aap. Apen zijn de genieën van de Chinese dierenriem. Ze leven in groepen, zijn intelligent en geestig. Niets is voor hen te moeilijk. Als het wel

Nadere informatie

Informatie over beleggingen in de prepensioneringsregeling

Informatie over beleggingen in de prepensioneringsregeling Informatie over beleggingen in de prepensioneringsregeling Heeft u vragen over dit beleggingsverslag of over de prepensioneringsregeling? Neemt u dan gerust contact op met onze Klantenservice. De contactgegevens

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Op zoek naar rendement? Zoek niet langer

Op zoek naar rendement? Zoek niet langer Op zoek naar rendement? Zoek niet langer High-yield en opkomende markten Juni 2014 Uitsluitend voor professionele beleggers De rente op staatsobligaties blijft nog lang laag. In het nauw gedreven door

Nadere informatie

Niettemin, blijft de inflatie in de V.S. op een laag niveau en alleszins onder het FED target van 2%.

Niettemin, blijft de inflatie in de V.S. op een laag niveau en alleszins onder het FED target van 2%. November 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Renteverhoging verwacht Recent gaf de Amerikaanse centrale bank indirect aan dat de kans op een renteverhoging in december meer waarschijnlijk

Nadere informatie

Vraag & antwoord Beurscorrectie

Vraag & antwoord Beurscorrectie ING Investment Office Publicatiedatum: 29 september 2015 (update van 2 september) Vraag & antwoord Beurscorrectie Beleggers beducht voor groeivertraging China September begon met een wereldwijde daling

Nadere informatie

Go with the flow. 2 April 2015

Go with the flow. 2 April 2015 2 April 2015 Go with the flow De financiële markten hebben een bewogen 1 e kwartaal achter de rug. Met name Centrale Bank acties hebben grote geldstromen ( flows ) op gang gebracht die tot sterke marktbewegingen

Nadere informatie

april MARKTCOMMENTAAR

april MARKTCOMMENTAAR april 2015 MARKTCOMMENTAAR INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 In het kort 3 INLEIDING Zelfs al is de situatie ongewoon, het is uiteindelijk niet verwonderlijk dat er bepaalde onvoorziene bewegingen worden waargenomen.

Nadere informatie

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Dekkingsgraad 92% Belegd vermogen daalt naar 71,5 miljard Geen indexering in 2009 In het vierde kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een verlies op beleggingen

Nadere informatie

Update Rentevisie. Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office

Update Rentevisie. Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 14 april 2015 Update Rentevisie Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office Na een voor obligatiebeleggers heel goed 2014 zijn de eerste

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2014 130,4%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 30 juni 2014. Over de eerste negen maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund februari 2016

BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund februari 2016 BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund februari 2016 Macro & Markten 1. Macro-economische vooruitzichten De volgende twee weken zullen de centrale bankiers in belangrijke mate het nieuws en de

Nadere informatie

Rapportage 2e kwartaal 2016

Rapportage 2e kwartaal 2016 Rapportage 2e kwartaal 2016 Economische ontwikkelingen Inleiding Markten worden geregeerd door de uitkomst van het referendum in Groot Brittannië (VK) eind juni. De keuze om de Europese Unie te verlaten

Nadere informatie

Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum. Jaarrapport 2015

Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum. Jaarrapport 2015 Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum Jaarrapport 2015 Inhoudsopgave Pagina Verslag van het bestuur 2 Doelstelling van de Stichting 2 Economie en financiële markten 2 Beleggingsbeleid Portefeuille 2 Stortingen

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief willen wij u graag informeren over onze visie op obligaties en dan in het bijzonder op bedrijfsobligaties.

In deze nieuwsbrief willen wij u graag informeren over onze visie op obligaties en dan in het bijzonder op bedrijfsobligaties. Nieuwsbrief Vooruitzichten obligaties In deze nieuwsbrief willen wij u graag informeren over onze visie op obligaties en dan in het bijzonder op bedrijfsobligaties. Sinds begin dit jaar zijn obligaties

Nadere informatie

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009 9 De Nederlandsche Bank Statistisch Bulletin maart 29 Financiering via kapitaalmarkt moeilijker en duurder geworden Nederlandse ingezetenen hadden eind 28 voor het eerst meer dan eur 1. miljard aan schuldpapier

Nadere informatie

10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017

10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017 In onze tweede nieuwsbrief nieuwe stijl blikken wij terug op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor het komende kwartaal.

Nadere informatie

E F F E C T U E E L. augustus 2011-18. Slachtoffer van eigen succes? Hilaire van den Bergh

E F F E C T U E E L. augustus 2011-18. Slachtoffer van eigen succes? Hilaire van den Bergh E F F E C T U E E L augustus 2011-18 Slachtoffer van eigen succes? Hilaire van den Bergh Hilaire van den Bergh werkt bij BCS Vermogensbeheer B.V. te Rotterdam. De inhoud van deze publicatie schrijft hij

Nadere informatie

Terugblik. Maandbericht maart 2018

Terugblik. Maandbericht maart 2018 Maandbericht maart 2018 Terugblik Aandelenbeurzen onder druk, veilige havens worden gezocht De economie draait op volle toeren, maar beleggers zijn terughoudend. De ontwikkelingen in het handelsconflict

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen Maart 2015

Maandbericht Beleggen Maart 2015 ING Investment Office Publicatiedatum: 25 maart 2015 Maandbericht Beleggen Maart 2015 februari maart + Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Ongewijzigde

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,6% naar 116,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008

Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008 Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008 Hoofdpunten Rendement over eerste helft 2008 is 5,1%. De dekkingsgraad is medio 2008 uitgekomen op 132%. De kredietcrisis eist zijn tol. Vooral aandelen en onroerend

Nadere informatie

Belangrijkste overwegingen voor beleggers dit kwartaal zijn onder meer:

Belangrijkste overwegingen voor beleggers dit kwartaal zijn onder meer: Beleggers zijn terecht optimistisch over Europa, aldus J.P. Morgan Asset Management Bedrijfswinsten moeten wel aan hogere verwachtingen voldoen, wil de rally aanhouden Luxemburg, 21 april 2015: Beleggers

Nadere informatie

Investments. Verontrustende signalen op de oliemarkt. December 2018

Investments. Verontrustende signalen op de oliemarkt. December 2018 Investments December 2018 Verontrustende signalen op de oliemarkt Na heel even boven 80 dollar per vat te zijn gestegen, de eerste keer in meer dan vier jaar, is de prijs van Noordzee-olie (Brent) sinds

Nadere informatie

Marktomstandigheden In het tweede kwartaal van 2016 zijn de rentes op de kapitaalmarkt van de eurozone verder gedaald. In het algemeen gold hoe langer

Marktomstandigheden In het tweede kwartaal van 2016 zijn de rentes op de kapitaalmarkt van de eurozone verder gedaald. In het algemeen gold hoe langer Marktomstandigheden In het tweede kwartaal van 2016 zijn de rentes op de kapitaalmarkt van de eurozone verder gedaald. In het algemeen gold hoe langer de looptijd hoe groter de daling. Zo nam de rente

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen April 2015

Maandbericht Beleggen April 2015 ING Investment Office Publicatiedatum: 22 april 2015 Maandbericht Beleggen April 2015 maart april + Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Noord-Amerika

Nadere informatie

Kwartaal Update. Gold&Discovery Fund. Er lijkt een einde gekomen aan de zware correctie in grondstofgerelateerde. januari 2012

Kwartaal Update. Gold&Discovery Fund. Er lijkt een einde gekomen aan de zware correctie in grondstofgerelateerde. januari 2012 Kwartaal Update Gold&Discovery Fund januari 2012 In de eerste maand van dit jaar steeg goud bijna 11%, zilver 21%, terwijl de koperprijs 12% steeg. De waarde van onze portfolio steeg zelfs circa 18%. Hiermee

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Op de financiële markten keerde de rust enigszins terug in het vierde kwartaal. In de VS hield de zogenoemde fiscal cliff de beleggers nog wel geruime tijd in haar

Nadere informatie

Special Report Op weg naar een nieuwe seculaire stierenmarkt?

Special Report Op weg naar een nieuwe seculaire stierenmarkt? Augustus 2012 Special Report Op weg naar een nieuwe seculaire stierenmarkt? Ondanks zwakke macro-economische cijfers, een teleurstellend resultatenseizoen en een voortdurende crisis in de Eurozone, houden

Nadere informatie

We onderwegen grondstoffen (industriële metalen en olie). Maar we beschouwen goud en andere edele metalen nog altijd als veilige vluchtwaarden.

We onderwegen grondstoffen (industriële metalen en olie). Maar we beschouwen goud en andere edele metalen nog altijd als veilige vluchtwaarden. We onderwegen grondstoffen (industriële metalen en olie). Maar we beschouwen goud en andere edele metalen nog altijd als veilige vluchtwaarden. Grondstoffen daalden in december het sterkst in drie maanden

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2016-1 januari 2016 t/m 31 maart 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gedaald van 106,3% naar 98,1%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van

Nadere informatie

27 april 2010 Emerging Markets Monthly Report

27 april 2010 Emerging Markets Monthly Report 27 april 2010 Emerging Markets Monthly Report Door Wim-Hein Pals, Head Robeco Emerging Markets Equities Vanwege hogere economische groei en sterkere financiële balansen, zijn de opkomende markten aantrekkelijker

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Beleggingrisico s. Rendement en risico

Beleggingrisico s. Rendement en risico Beleggingsrisico s Beleggingrisico s Onderstaand tref je de omschrijving aan van de belangrijkste beleggingsrisico s die samenhangen met jouw keuze voor een portefeuilleprofiel. Je neemt een belangrijke

Nadere informatie

Onze visie op de markten en ons aanbod van beleggingsdiensten. Trends Finance Day 01-06-2013

Onze visie op de markten en ons aanbod van beleggingsdiensten. Trends Finance Day 01-06-2013 Onze visie op de markten en ons aanbod van beleggingsdiensten Trends Finance Day 01-06-2013 Samenvatting wereldeconomie Economie Monetair Aandelen Obligaties EMU Core* - + + - EMU PIIGS** - - 0 - USA 0

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2016 t/m 31 december Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2016 t/m 31 december Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2016-1 oktober 2016 t/m 31 december 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 98,8% naar 105,7%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2018

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2018 In deze nieuwsbrief blikken wij terug op de afgelopen kwartalen, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor de komende periode. Terugblik afgelopen

Nadere informatie