1 KIND IN NOOD OVERZICHT VAN DE WERKING... 9

Transcriptie

1 Inhoud 1 KIND IN NOOD EEN STUKJE GESCHIEDENIS TEAM OMKADERINGSSTRUCTUUR DOELGROEP ACCENTEN IN DE WERKING Een actieve opstelling in het toeleiden van cliënten Samenwerking Aangepaste methodiek inzake hulpverlening PRAKTISCHE INFORMATIE OVERZICHT VAN DE WERKING ZORGPERIODES CONSULTATIEDOSSIERS WERKING OVERLEG EN SAMENWERKINGSVERBANDEN Overleg inhoudelijke werking/netwerking Structureel overleg met lokale besturen VORMING PERSONEEL INHOUDELIJKE ANALYSE ZORGPERIODES Overzicht aantal zorgperiodes per jaar Openingsjaar zorgperiodes Weergave cliëntcontacten Woonplaats Nationaliteit Origine Thuistaal Leeftijd kind / jongere Verwijzer Onderwijsniveau ouders Onderwijsniveau kind/jongere Schoolse vertraging Inkomsten ouders Leefsituatie van kind/jongere KOPP kinderen Aanmeldingsklachten As 1 diagnose volgens de DSM-IV:

2 As 2 diagnose volgens de DSM-IV: As 4 diagnose volgens de DSM-IV: As 5 diagnose volgens de DSM-IV: CONCLUSIE

3 1 Kind in Nood 1.1 Een stukje geschiedenis Kind in nood is een specifiek werking binnen het CGG/LITP campus West-Limburg, bedoeld voor maatschappelijk kwetsbare kinderen, jongeren en gezinnen. De werking startte in 1997 als een project van het Sociaal Impulsfonds in de gemeenten Heusden -Zolder, Houthalen-Helchteren en Beringen, in samenwerking met het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg. Na deze gemeenschappelijke Sif-voorgeschiedenis, sloten de gemeenten Heusden-Zolder, Beringen en Houthalen-Helchteren in 2003 een samenwerkingsprotocol af met CGG/LITP vzw Campus West-Limburg om de specifieke dienstverlening t.a.v. kinderen en jongeren die opgroeien in kansarme gezinnen, te continueren In werden onderhandelingen gevoerd met de overige gemeenten van West- Limburg: Tessenderlo, Leopoldsburg en Ham. Zij sloten aan bij de intergemeentelijke samenwerking en ondertekenden een samenwerkingsovereenkomst met het CGG/LITP voor 5 jaar. De financiële inbreng van deze gemeenten zorgde voor een uitbreiding van het KIN-team met ½ psycholoog en ½ orthopedagoge. Vanaf 2009 is de werking van KIN uitgebouwd in 6 gemeenten van West-Limburg en werd inhoud gegeven aan de omkaderingsstructuur van de intergemeentelijke KIN werking: zorgcircuit kinderen en jongeren West-Limburg. 1.2 Team Het team van Kind in Nood bestaat uit : een full-time maatschappelijk werker (Houthalen-Helchteren), ¾ psychologe (Heusden-Zolder), 1 full-time functie maatschappelijk werk (Beringen), ½ psychologe en ½ orthopedagoge voor Tessenderlo, Leopldsburg, Ham. Medio 2011 besliste CGG/LITP niet langer de ontstane financiële tekorten te dragen en werd de KIN-equipe verminderd met ½ psychologe. Aan de betrokken gemeenten werd gevraagd in de mate van het mogelijke bijkomende financiële middelen te voorzien. 3

4 Het team wordt inhoudelijk ondersteund door de kinderen - en jongerenequipe van het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg. Doordat gemeenten/ocmw s lokalen ter beschikking stellen voor de KIN werking kunnen cliënten in de eigen gemeente gezien worden. Tessenderlo en Leopoldsburg stellen een lokaal in het OCMW ter beschikking voor de KIN-medewerker. In Ham is een lokaal in het gemeentehuis voorzien. In Houthalen werkt de KIN- medewerker vanuit het Sociaal Huis. In Heusden en Beringen wordt gebruik gemaakt van de huisvesting van het CCG. 1.3 Omkaderingsstructuur In 2011 blijft de omkaderingsstructuur van de intergemeentelijke KIN-werking ongewijzigd: - op bestuursniveau : stuurgroep zorgcircuit kinderen en jongeren West-Limburg - op zorginhoudelijk niveau : intergemeentelijk team zorgbeleid - op casusniveau : lokaal team patiëntenzorg - jaarlijks overleg lokaal bestuur - CGG De KIN werking is naast de opvoedingswinkel West-Limburg onderdeel van het zorgcircuit kinderen en jongeren West-Limburg. 1.4 Doelgroep Kind in Nood richt zich tot kinderen en jongeren van O tot 21 jaar van de voornoemde gemeenten die opgroeien in kansarme gezinnen en ernstige psychosociale of psychiatrische problemen vertonen of een duidelijk risico lopen op de ontwikkeling van dergelijke problematiek. De criteria van kansarmoede, gehanteerd binnen Kind en Gezin, worden gebruikt om de doelgroep af te bakenen ten opzichte van de doelgroep voor de reguliere ambulante GGZzorg. Deze criteria betreffen het beschikbaar maandinkomen, opleidingsniveau van de ouders, arbeidssituatie van de ouders, ontwikkelingsstimulatie van de kinderen in het gezin, huisvesting, gezondheid (fysisch). Daarnaast worden ook volgende criteria in 4

5 rekening gebracht: psychische gezondheid van ouders (inbreng vanuit GGZ-perspectief) en sociale en culturele participatie (inbreng vanuit OCMW-perspectief). 1.5 Accenten in de werking Het toegankelijk maken van hulpverlening binnen de geestelijke gezondheidszorg voor deze doelgroep impliceert: Een actieve opstelling in het toeleiden van cliënten Binnen Kind in Nood wordt op een actieve manier geïnvesteerd in het bereiken van de doelgroep door bekendmaking, contacten met sleutelfiguren en welzijnswerkers, buurtwerking, verenigingen waar armen het woord nemen, inbrengen van eigen expertise binnen lokale werkingen Samenwerking De problematiek van de doelgroep maakt samenwerking met andere betrokken actoren essentieel. Deze samenwerking wordt enerzijds structureel ingebouwd en bestaat anderzijds uit ad hoc cliëntoverleg. Binnen Kind in Nood zijn er gesystematiseerde consultatiemomenten en overleg met de medewerkers van het OCMW van Heusden-Zolder, het Sociaal Huis in Houthalen- Helchteren, het OCMW van Leopoldsburg, Tessenderlo en Ham. Gesystematiseerd cliëntoverleg waaraan een personeelslid van KIN participeert, is georganiseerd in Heusden-Zolder en Beringen. Er zijn contacten met Houthalen- Helchteren om dergelijk overleg op te starten. Bij complexe dossiers waar er nood is aan zorgafstemming tussen verschillende diensten wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid van een therapeutisch project of lokaal cliëntoverleg. 5

6 Op vraag van welzijnswerkers kunnen begeleidings- en vormingsactiviteiten samen opgezet worden Aangepaste methodiek inzake hulpverlening De werking van Kind in Nood sluit aan bij de multidisciplinaire werking van het kinderenen jongerenteam van het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg. Voor elke zorgperiode gebeurt de diagnose en indicatiestelling en het uitzetten van de behandelingslijnen in overleg met het kinderen- en jongerenteam (psychiater, psycholoog, maatschappelijk werker) van het CGG. Afhankelijk van de problematiek maken we de afweging om met het kind/jongere, de ouders en/of het gezin te werken hetzij in een begeleidings- of therapeutische context. Indien nodig verzorgen we de doorverwijzing en toeleiding naar aanvullende of meer gepaste hulpverlening Om tegemoet te komen aan de specifieke noden van de doelgroep, worden een aantal accenten gelegd die afwijken van de klassieke CGG-werking. Wat betreft de individuele begeleidingen/therapieën zien we dat de frequentie van contacten met de cliënten hoger ligt dan bij de reguliere C.G.G.-werking. Vanuit de Kind in Nood werking wordt er outreachend en aanklampend gewerkt. Dit vertaalt zich concreet in huisbezoeken, overlegmomenten op school, cliëntgesprekken op school, meegaan naar intake (psychiatrisch ziekenhuis), kennismaking kinderopvang, meegaan naar oudercontact op school, aanmelding comité bijzondere jeugdzorg,. Zorg op maat wordt eveneens geoperationaliseerd door een snelle dienstverlening en een flexibele organisatie wat betreft bereikbaarheid. We trachten een intake te organiseren 2 weken na de aanmelding en in situaties van crisis wordt een snelle interventie gerealiseerd. De intake en vervolgafspraken kunnen plaatsvinden in de betreffende gemeente. De toeleiding naar en de ondersteuning in het volgen van het reguliere groepsaanbod van het CGG is eveneens aangepast. Kinderen worden bijvoorbeeld, indien nodig, voor de groepstrainingen opgehaald en thuisgebracht door de hulpverleners. Voor de specifieke groepswerking van KIN wordt de frequentie van de bijeenkomsten verhoogd evenals de terugkoppeling met ouders om zo de continuïteit en het engagement in deelname te bevorderen. Hierdoor beoogt men eveneens om de transfer naar de dagelijkse realiteit en concrete situaties te bevorderen. 6

7 Daarnaast worden ook specifieke groepsprogramma s uitgebouwd zoals KOPP-groep, themagroep puberteit, moedergroep. Alle hulpverlening wordt kosteloos aangeboden. Dossiers binnen het project vragen meer teamoverleg omwille van de complexiteit van de problematiek. Regelmatige contacten met hulpverleners, welzijnswerkers en sleutelfiguren zijn zeer belangrijk. 7

8 1.6 Praktische informatie Adres: Kind in Nood Pastoor Grausstraat 14 / Paal-Tervant Tel : cgg.beringen@cgglitp.be We zijn telefonisch te bereiken elke werkdag van 9u. tot 12u30 en van 13u. tot 17u. Er wordt steeds op afspraak gewerkt. Alle cliënten kunnen binnen de eigen gemeente gezien worden. Er is mogelijkheid tot avondconsultatie en huisbezoek. Voor de cliënten is alle hulpverlening gratis. Consultatie bij de psychiater: volgens de geldende nomenclatuur ( remgeld) Personeelsleden: Heusden - Zolder : consultatie CGG Noordberm 65, 3550 Heusden-Zolder Els Claes: klinisch psychologe (28,5u) vanaf september 19u Tel : ; e.claes@cgglitp.be Beringen : consultatie CGG Pastoor Grausstraat 14, 3583 Paal-Tervant Carina Kverh: maatschappelijk assistente : 19 u u. Tel: ; c.kverh@cgglitp.be Leentje Vandebroeck : vervanging 19 u. Carina Kverh, mei 2011 Houthalen-Helchteren: consultatie Sociaal Huis Houthalen-Helchteren Nancy Warson maatschappelijk assistente (38u), Tel: ; nancy.warson@ocmwhh.be Tessenderlo: Consultatie OCMW Tessenderlo: dinsdagnamiddag Karolien Vanderputte, klinisch psychologe ( tot september 2011 ) en Ine Louwies, orthopedagoge Tel: k.vanderputte@cgglitp.be, i.louwies@cgglitp.be Ham: consultatie gemeentehuis Ham, maandagnamiddag, Ine Louwies, orthopedagoge Tel: , i.louwies@cgglitp.be Leopoldsburg : Consultatie OCMW Leopoldsburg: maandagnamiddag Karolien Vanderputte, klinisch psychologe vanaf september vervangen door Els Claes Tel: , e.claes@cgglitp.be Coördinator : Andrea Dierckx, klinisch psychologe (CGG/LITP) a.dierckx@cgglitp.be Tel:

9 2 Overzicht van de werking Registratiegegevens zijn de basis om de concrete werking van Kind in Nood in beeld te brengen. In de patiëntenregistratie maken we een onderscheid tussen zorgperiodes en consultatiedossiers. 2.1 Zorgperiodes Het jaarverslag van 2011 is gebaseerd op cijfergegevens aangeleverd door het elektronisch patiëntendossier. Het registratiesysteem vertrekt van zorgperiodes en niet van dossiers. Een zorgperiode is een periode waarin er face to face contacten zijn tussen de hulpverlener en de cliënt en/of zijn omgeving. De zorgperiode start bij intake en stopt bij de afsluiting van het dossier. Wanneer er een heraanmelding is binnen 6 maanden na afsluiting van het dossier, blijft de zorgperiode dezelfde. Wanneer er later, 6 maanden na afsluiting, opnieuw een aanmelding is, wordt er een nieuwe zorgperiode geopend voor dezelfde cliënt. Afgelopen werkjaar werkten we binnen Kind in Nood met 302 zorgperiodes. Hiervan zijn er 132 geopend in 2011, de overige 170 zorgperiodes werden overgedragen van voorgaande werkjaren. 9

10 2.2 Consultatiedossiers Een consultatiedossier is een dossier dat tot stand komt door participatie aan bestaande werkingen of door samenwerking met andere diensten. Het gaat dan om cliëntsituaties die één of meerdere keren besproken worden zonder dat de cliënt een face to face contact met de KIN-medewerker heeft. We bereiken hierdoor een aantal kinderen, jongeren en ouders wiens persoonlijke gegevens niet verder verwerkt worden in de registratie, daar ze geen eigen zorgperiode kregen binnen de werking. Consultatiedossiers kunnen komen vanuit: - Sociaal Huis Houthalen-Helchteren - OCMW Heusden-Zolder, Ham, Leopoldsburg, Tessenderlo - Samenwerkingsverband Beringen - CLG - team Heusden - In consultatie gevraagd bij overleg - C.G.G. volwassenteam - Sociale ombudsdienst Beringen - Werking OpStap - straathoekwerk 2.3 Werking Elke nieuwe cliëntsituatie wordt na intake besproken op het multidisciplinaire CGG intaketeam. Na de diagnosevorming en indicatiestelling worden de behandelingslijnen vastgelegd. Afhankelijk van de problematiek maken we de afweging om met het kind/jongere, de ouders en/of het gezin te werken hetzij in een begeleidings- of therapeutische context. Indien nodig verzorgen we de doorverwijzing en toeleiding naar aanvullende of meer gepaste hulpverlening. Afgelopen werkjaar vonden volgende groepen plaats - Creatieve groepstherapie voor kinderen van de lagere schoolleeftijd en voor jongeren. Deze nieuwe vorm van groepstherapie ging van start in oktober De sessies gaan wekelijks door en worden gegeven door een psychologe van de Kind in Nood werking, een ergotherapeut en maatschappelijk werker van de reguliere CGG werking. Er 10

11 namen verschillende kinderen vanuit de Kind in Nood werking deel aan deze groepen. Deze therapiegroep heeft als doel tot rust, expressie, inzicht en verandering te komen. In deze groep werken we met verschillende materialen en creatieve opdrachten. Vanuit de hier en nu ervaringen met de opdrachten en het samenwerken met andere kinderen/jongeren en met ondersteuning van de therapeuten, krijgen de kinderen meer inzicht in hun gedachten, gevoelens en gedrag. - In december 2011 hebben we geprobeerd een start te maken met de moedergroep. Er is een pakket uitgewerkt om met kansarme, alleenstaande moeders aan de slag te gaan in een groepstraject. Een opstart van de groep is bij gebrek aan deelnemers niet gelukt. Actieve toeleiding, stimuleren en motiveren van participanten aan de groep is een aandachtspunt. 2.4 Overleg en samenwerkingsverbanden Overleg inhoudelijke werking/netwerking Heusden Zolder - OCMW consultatie - Netwerk opvoedingsondersteuning - CLG team: dit team fungeert ook als regionaal netwerkteam van de integrale jeugdhulpverlening Beringen - Samenwerkingsverband Beringen; dit team fungeert ook als regionaal netwerkteam van de integrale jeugdhulpverlening - Lokaal Overlegplatform - Team dienst Welzijn stad Beringen, maandelijks - Participatie aan de werking Opstap, wekelijks - Overleg met buurtopbouwwerk 11

12 Houthalen Helchteren - Wijkteam Houthalen Oost - Wijkteam De Standaard - Wijkteam Meulenberg - Sociaal Huis: team - Periodiek overleg met Kind & Gezin Ham - Consultatief overleg in het gemeentehuis, wekelijks - Stuurgroep Opvoedingsondersteuning Tessenderlo - Wekelijks consultatief overleg in het Sociaal Huis - Vormings- en ontmoetingsmoment voor netwerkpartners - Overleg Opvoedingswinkel West-Limburg Leopoldsburg - Wekelijks consultatief overleg in het Sociaal Huis - Overleg Opvoedingswinkel West-Limburg Structureel overleg met lokale besturen Heusden Zolder - 3- maandelijks overleg: diensthoofd sociale dienst, hoofdmaatschappelijk werker OCMW - Voorstelling jaarverslag op Vast Bureau 12

13 - Jaarlijks beleidsoverleg Beringen - 3 maandelijks overleg: diensthoofd dienst welzijn, hoofdmaatschappelijk werker dienst welzijn - Jaarlijks beleidsoverleg Houthalen Helchteren - 2- maandelijks overleg: diensthoofd sociaal huis - Voorstelling jaarverslag voor OCMW raad - Jaarlijks beleidsoverleg Ham Tessenderlo - Leopoldsburg - Jaarlijks beleidsoverleg 2.5 Vorming personeel De multidisciplinaire samenstelling van de KIN-equipe en de inbedding binnen de CGG werking geeft een constante mogelijkheid tot intervisie en van mekaar leren. Daarnaast werden er voor 2011 verschillende vormingen gevolgd. Gevolgde vormingen /opleiding : - 8ste Vlaams Congres Kinder- en Jeugdpsychiatrie en Psychotherapie. Timmeren aan de weg. KUL Leuven op 22 en 23 september. Nancy Warson en Els Cleas - Alleenstaande moeders. Hoe doen ze het? Debattenreeks VIVA SVV Leuven op 24 oktober. Carina Kverh en Nancy Warson - Praten met ouders van kinderen met psychische problemen. Similes Hasselt op 11 oktober. Carina Kverh - Het zal je kind maar wezen. Iedereen naar psychiatrie, Similes 24 mei 2011 Leentje Vandebroeck 13

14 - 4 daagse opleiding : Psychodiagnostiek als proces. Belevingsonderzoek vanuit een psychodynamische visie. Rino Vlaanderen. Els Claes, Ine Louwies, Andrea Dierckx 12/09, 10/10, 21/11, 19/12-2 daagse opleiding Capa. Gent Brussel, 20 en 21 januari. Andrea Dierckx, Els Claes. Langdurige therapie opleiding : start postgraduaat opleiding gedragstherapie KUL Leuven Ine Louwies Gegeven Vormingen : - Workshop Spil : Samen bereiken we meer. Samenwerking KIN-OCMW. Provinciehuis Hasselt 10 mei. Andrea Dierckx, Karolien Vanderputte, Inge Halinec ( OCMW Heusden) - Workshop provincie in kader van voorbereiding projecten Lieten : Kinderen en kansarmoede. Lokaal het verschil maken, samen kunnen we meer. Andrea Dierckx 22 september. - Heusden : KIN voorstelling CLG team : Kind in de kijker. 25/10 14

15 2.6 Inhoudelijke analyse zorgperiodes Voor de inhoudelijke analyse van de zorgperiodes, vertrekken we van de registratiegegevens van de zorgperiodes. We selecteerden dezelfde grafieken als de voorgaande jaren,met een toevoeging van het aantal huisbezoeken en het aantal face to face contacten. - grafiek 1: overzicht aantal zorgperiodes nota 2: openingsjaar - zorgperiodes - grafiek 3: weergave cliënt contacten - grafiek 4: woonplaats - grafiek 5: nationaliteit - grafiek 6: origine - grafiek 7: thuistaal - grafiek 8: leeftijd kind - jongeren - grafiek 9: verwijzer - grafiek 10: onderwijsniveau ouders - grafiek11: onderwijsniveau kind/jongere - grafiek 12: schoolse vertraging - grafiek 13: hoofdinkomsten ouders - grafiek 14: leefsituatie kind/jongere - grafiek 15: KOPP - kinderen - grafiek 16: aanmeldingsklacht - tabel 17: As 1: klinische stoornissen - tabel 18: As 2: persoonlijkheidsstoornissen - tabel 19: As 4: psychosociale en omgevingsproblemen - tabel 20: As 5: niveau van functioneren 15

16 2.6.1 Overzicht aantal zorgperiodes per jaar In 2011 werkten we met 302 zorgperiodes t.o.v. 313 in We denken deze lichte daling te kunnen verklaren door een aantal interne verschuivingen : een afbouw met een ½ psychologische functie vanaf september en een personeelswissel spelen hierin mogelijks een rol Openingsjaar zorgperiodes In 2011 zijn er 132 nieuwe zorgperiodes geopend en zijn er 170 overgedragen zorgperiodes. In 2010 ging het om 135 nieuwe zorgperiodes tegenover 178 overgedragen zorgperiodes. 16

17 2.6.3 Weergave cliëntcontacten Face te face huisbezoeken 149 Gepland doorgegaan niet doorgegaan Eigen aan de KIN methodiek is de frequentie van huisbezoeken. Voor 2011 brachten we deze huisbezoeken mee in kaart en zetten deze af tegenover de gewone face tot face contacten. De bovenstaande cijfers geven het aantal geplande face to face contacten weer voor 302 zorgperiodes. In 2011 werden in totaal face tot face 2634 contacten gepland, op bureel en huisbezoeken, hiervan hebben 1373 bureelcontacten en 647 huisbezoeken effectief plaats gevonden. Voor de bureel contacten is er 74% doorgegaan, voor de huisbezoeken 81%. Gemiddeld is de verhouding tussen geplande en effectief plaatsgevonden contacten vergelijkbaar met de reguliere CGG werking. Van ons totaal aantal plaatsgevonden face to face contacten maken de huisbezoeken 32% uit. Van het totaal aantal geplande face to face contacten is 30 % een huisbezoek. 17

18 2.6.4 Woonplaats Beringen Ham Heusden - Zolder Houthalen - Helchteren Leopoldsburg Lummen Tessenderlo Andere Voor 2011 zien we een verdere toename van het aantal zorgperiodes voor de gemeenten Leopoldsburg(+9) en Ham(+2)en Houthalen Helchteren (+10). Voor de gemeenten Heusden Zolder(-18) en Beringen(-8) en Tessenderlo (-7)zien we een afname van het aantal zorgperiodes ten opzichte van Naar caseload ligt de meeste druk bij de gemeenten Ham, Leopoldsburg en Tessenderlo waar bovendien de verplaatsingstijd het hoogst is. 18

19 2.6.5 Nationaliteit België Turkije Roemenië Nederland Rusland Andere Wat betreft de nationaliteit stellen we vast dat 281 cliënten ( 93% ) Belg zijn. Dit is een vergelijkbaar cijfer met de voorgaande jaren. Traditioneel zien we ook dat de grafiek van de origine een andere verdeling weergeeft 19

20 2.6.6 Origine In 2011 zijn 170 cliënten van Belgische origine (56%), 132 cliënten zijn van vreemde origine (44%). Belgische origine Vreemde origine % 35% % 33% % 38% % 51% % 57% % 54% % 49% % 48% % 44 % Vanaf 2009, het jaar waarin KIN actief is in 6 gemeenten zien we een lichte verschuiving in het percentage origine : van een meerderheid van gezinnen met vreemde naar een meerderheid van gezinnen met Belgische origine. 20

21 2.6.7 Thuistaal Nederlands Turks Italiaans Marokkaans Andere Niet ingevuld Sinds 2009 registreren we de thuistaal. We stellen vast dat er bij 181 (60%) gezinnen Nederlands gesproken wordt, terwijl 56% van de gezinnen van Belgische origine is. In 24% van de gezinnen blijft de thuistaal Turks. Bijna alle gezinnen van Turkse origine hebben Turks als thuistaal. Over het algemeen zien we dat de thuistaal de cijfers van de origine volgt. 21

22 2.6.8 Leeftijd kind / jongere jaar 7-12 jaar jaar 18+ Het aantal kinderen jonger dan 6 jaar is vergelijkbaar met 2009 en 2010 en bedraagt 15 % Vergelijkbaar met voorgaande jaren blijft de groep 7-12 jarigen de grootste nl.41%. De groep jarigen bedraagt 35 %. Het percentage 18+ jongeren blijft t.o.v gelijk. ( 7%) 22

23 2.6.9 Verwijzer de lijn 1e lijn 2e lijn 3e lijn 147 Ook in 2011 komen, net als in de voorgaande jaren, de meeste verwijzingen vanuit de eerstelijns hulpverlening : huisartsen, CLB, sociale diensten. (48% tegenover 43% in 2010 ) Een andere belangrijke groep zijn de cliënten die op eigen initiatief komen of op aanraden van iemand uit hun directe omgeving. (28 % tegenover 34 % in 2010 ) 15% wordt verwezen vanuit de 2 de lijn. Hiertoe behoren o.a. ander CGG, CGG volwassenen, revalidatiecentrum., dagcentrum Het aantal kinderen dat na een opname in kinderpsychiatrie of een andere residentiële setting voor verdere behandeling doorverwezen wordt naar KIN bedraagt 7,6 %. Dit is een vergelijkbaar cijfer met 2010 jaar. 23

24 Onderwijsniveau ouders Vader Moeder Een aantal vaders en moeders volgde enkel lager onderwijs volgde. Dit is meer uitgesproken bij de moeders (9%). Binnen het secundair onderwijs vormen de beroepsrichtingen nog altijd de grootste groep (vaders: 32%, moeders: 43%). Het blijft opvallend dat veel ouders hun eigen onderwijsniveau en/of dat van de (ex-) partner niet kunnen benoemen (vaders: 26%, moeders: 16%). Deze cijfers zijn doorheen de jaren een terugkomend gegeven. 24

25 Onderwijsniveau kind/jongere Leeg Onbekend Andere Universitair onderwijs Hogeschoolonderwijs leertijd deeltijds onderwijs secundair onderwijs lager onderwijs kleuter onderwijs geen onderwijs gevolgd ASO 21 3 TSO 22 BSO 40 K 2 BUSO BKL 2 BLO kinderen volgen kleuteronderwijs, waarvan 2 kinderen in het bijzonder kleuteronderwijs zitten. In het totaal zitten 130 (43%) kinderen in het lager onderwijs, waarvan 115 in het gewoon lager onderwijs en 15 (11 %) in het bijzonder lager onderwijs. Binnen het secundair onderwijs volgen 40 jongeren beroepsonderwijs, 7 leercontract deeltijds leren en 17 buitengewoon secundair onderwijs. Een meerderheid van de doelgroepjongeren is derhalve terug te vinden in de lagere scholingsgraden. 25

26 Schoolse vertraging De moeilijke schoolloopbaan van de kinderen uit onze gezinnen vertaalt zich ook in opgelopen schoolse vertraging. Onbekend; 13 Niet ingevuld; 14 Vertraging één jaar; 53 Geen vertraging; 200 Niet op leeftijd; 75 Vertraging twee jaar; 13 Reeks1; 0 Vertraging drie jaar; 9 Binnen de 302 zorgperiodes waarmee we werkten in 2011, zaten 200 kinderen op leeftijd. (66%.) Dit is een stijging met 3% ten opzichte van kinderen zaten niet op leeftijd, 25 %. Hier zien we dat 53 kinderen een achterstand hebben van 1 jaar, 13 kinderen hebben een achterstand van 2 jaar en 9 kinderen hebben een achterstand van 3 jaar. 26

27 Inkomsten ouders Vader Moeder Wanneer we de inkomens bekijken zien we dat 137 (45%) vaders en 93 (30%) moeders een inkomen uit arbeid hebben. Een tweede item dat opvalt zijn het groot aantal vervangingsinkomens (Invaliditeit/ziekte, werkloosheidsuitkering en pensioen). We zien 57 (18%) vaders met een vervangingsinkomen en 123 (40%) moeders met een vervangingsinkomen. Opvallend is ook de aanhoudend grote groep moeders die voorziet in een inkomen via de partner 38,(12%), dit gegeven blijft de laatste jaren ook een opvallende constante. 27

28 Leefsituatie van kind/jongere Alleenwonend Familie Pleeggezin Adoptiegezin Voorzieningen BJB Ander Niet ingevuld Kerngezin Bilocatie Alleenstaande moeder Alleenstaande vader Nieuw samengesteld gezin De groep van kinderen en jongeren die opgroeien in een kerngezin bedraagt slechts 35%. 65 % groeit op in een gezinssituatie die afwijkt van het traditioneel kerngezin. Het aantal alleenstaande moeders, 35%, is net zoals voorgaande jaren een grote groep. 28

29 KOPP kinderen Binnen de werking van Kind in Nood worden we vaak geconfronteerd met de psychische kwetsbaarheid van ouders. Hierbij zien we dat één of beide ouders een psychiatrische problematiek of persoonlijkheidsstoornis vertoont waardoor hun functioneren als ouder beperkt wordt. We weerhielden bij 32% van de vaders en bij 52% van de moeders een psychiatrische problematiek. In de categorie onbekend weerhouden we 37% vaders en 3% moeders. Dit wil zeggen dat we een vermoeden hebben van de mogelijke aanwezigheid van een psychiatrische problematiek, maar onvoldoende evidentie om dit te weerhouden vader moeder Kopp Niet - Kopp Onbekend Niet ingevuld 29

30 Aanmeldingsklachten De aanmeldingsklacht is de reden waarom de cliënten en/ of de ouders zich in eerste instantie bij ons aanmelden. De diagnose is de benoeming die we zelf als hulpverleners aan de problematiek toekennen. Deze kan verschillend zijn van de oorspronkelijke aanmeldingsklacht van de cliënt of de ouders Per dossier kunnen meerdere aanmeldingsklachten geregistreerd worden. Vaak geregistreerde aanmeldingsklachten zijn relatie of opvoedingsmoeilijkheden, gedragsproblemen, psychische problemen, verwerkingsproblemen en ontwikkelingsproblemen

31 Tabel 14-18: Diagnose DSM Verduidelijking bij de DSM-IV classificatie Binnen een CGG worden diagnoses gesteld volgens het DSM classificatie systeem. Vanuit dit systeem wordt elke cliënt beoordeeld op 5 assen: As 1: Klinische stoornissen As 1 geeft een omschrijving van de klinische stoornis of een andere aandoening die een reden van zorg kan zijn. As 2: Persoonlijkheidsstoornissen mentale handicap Op de tweede as beoordelen we onze cliënten m.b.t. een persoonlijkheidsstoornis of m.b.t. eventuele mentale handicap. As 3: Somatische aandoeningen Indien de cliënten aan een somatische aandoening lijden die invloed heeft op het functioneren dan krijgt dit een score op As 3. As 4: Psychosociale en omgevingsproblemen Cliënten staan vaak ook onder stress. Dit geven we dan aan via As 4 waar we de aard en de ernst van de stressoren benoemen. As 5: Inschatting van het niveau van het functioneren Op As 5 geven we aan, via een cijfer van 1 tot 100, hoe onze cliënten op dit moment in het dagelijkse leven functioneren. Code 100 betekent dat de betrokkene uitstekend functioneert bij een groot aantal activiteiten, code 1 geeft aan dat de betrokkene een voortdurend ernstig gevaar is voor zichzelf en anderen. 31

32 As 1 diagnose volgens de DSM-IV: Klinische stoornissen, andere aandoeningen en problemen die een reden voor zorg kunnen zijn. As 1 diagnose Totaal Niet Ingevuld 78 26% Autisme spectrum problematiek 4 1.2% Aandachtstekortstoornissen 24 8% Gedragsstoornis 11 4% Tic - stoornis 1 0,3% Overige stoornissen op zuigelingenleeftijd, kinderleeftijd of in 8 de adolescentie 2.5% Reactieve hechtingsstoornis (geremde type) op zuigelingen- of 10 vroege kinderleeftijd. 3,3% Schizofrene en andere psychotische stoornissen 1 0.3% Depressieve stoornissen 14 4,6% Angststoornissen 8 2,5% Posttraumatische stress-stoornis. 5 1,6% Eetstoornis 3 1% Aanpassingsstoornissen 19 6% 32

33 Relationeel probleem gebonden aan een psychische stoornis 22 of een somatische aandoening 7,3% Ouder-kind relatieprobleem 61 20% Partner relatie probleem 3 1% Relatieprobleem tussen de kinderen 6 2% Relatieprobleem NAO 13 4,3% Slachtoffer seksueel misbruik (kind) 1 0,3% Identiteitsproblemen 2 0,6% Psychische factor die somatische aandoening beïnvloedt 1 0.3% Stoornis in de impulsbeheersing/regulatiestoornis 2 0,6% Diagnose of aandoening op As I uitgesteld 3 1% Traumatische stressstoornis 1 0,3% Afhankelijkheid van verschillende middelen 1 0,3% Totaal 302 In het elektronisch patiëntendossier registeren we een hoofddiagnose en een behandeldiagnose. In bovenstaande tabel worden de hoofddiagnoses weergegeven. Dit wil zeggen dat we slechts 1 diagnose per kind/jongere weergeven, hoewel er in de praktijk vaak meerdere diagnoses voorkomen. Binnen onze 302 zorgperiodes zien we een belangrijke groep kinderen en jongeren met als diagnose relationele problemen (105 = 34%). 33

34 Daarnaast zien we ook een belangrijke groep kinderen en jongeren met als hoofddiagnose aandachtstekort- en gedragsstoornissen (35=11%), aanpassingsstoornissen, depressie, reactieve hechtingsstoornis en angststoornis. 34

35 As 2 diagnose volgens de DSM-IV: Persoonlijkheidsstoornissen, mentale handicap DIAGNOSES AS 2 Zwakbegaafdheid 38 Zwakzinnigheid 15 Borderline persoonlijkheidsstoornis 4 Persoonlijkheidsstoornis NAO 3 Diagnose op As II uitgesteld 174 Geen diagnose op As II 242 Bij 174 (58%) van onze cliënten werd de diagnose uitgesteld. Het gaat hier om kinderen en jongeren met een duidelijk vermoeden dat er een persoonlijkheidsstoornis in ontwikkeling is. Cognitieve beperkingen die mee de problematiek kleuren werden bij 53 cliënten vastgesteld ( 17%). 35

36 As 4 diagnose volgens de DSM-IV: Psychosociale en omgevingsproblemen Geen psychosociale of omgevingsproblemen 5 0,55% Lichte financiële problemen 15 1,64% Lichte opvoedingsproblemen 16 1,75% Lichte problemen binnen de primaire steungroep 42 4,60% Lichte problemen gebonden aan de sociale omgeving 4 0,44% Lichte woonproblemen 9 0,99% Matige andere psychosociale en omgevingsproblemen 2 0,22% Matige financiële problemen 41 4,49% Matige opvoedingsproblemen 83 9,09% Matige problemen binnen de primaire steungroep ,83% Matige problemen gebonden aan de sociale omgeving 33 3,61% Matige problemen met justitie/politie of met de mi 3 0,33% Matige werkproblemen 9 0,99% Matige woonproblemen 12 1,31% Ernstige andere psychosociale en omgevingsprobleme 14 1,53% Ernstige financiële problemen 69 7,56% Ernstige opvoedingsproblemen 81 8,87% 36

37 Ernstige problemen binnen de primaire steungroep ,55% Ernstige problemen gebonden aan de sociale omgevin 18 1,97% Ernstige problemen met justitie/politie of met de 4 0,44% Ernstige werkproblemen 2 0,22% Ernstige woonproblemen 19 2,08% Extreme andere psychosociale en omgevingsproblemen 2 0,22% Extreme financiële problemen 27 2,96% Extreme opvoedingsproblemen 7 0,77% Extreme problemen binnen de primaire steungroep 47 5,15% Extreme problemen gebonden aan de sociale omgeving 3 0,33% Extreme werkproblemen 2 0,22% Extreme woonproblemen 8 0,88% Onvoldoende gegevens 13 1,42% Binnen de KIN-werking worden gemiddeld per zorgperiode 3,3 stressoren op as 4 weerhouden. In elke zorgperiode wordt stress binnen de gezinssituatie gescoord, vaak in combinatie met stress binnen de schoolsituatie en financiële problemen. De combinatie van stressoren geeft toch wel aan hoe moeilijk en complex de context waarbinnen kinderen en jongeren opgroeien, is. Mogelijks is dit multiproblem gegeven ook specifiek voor de KIN-werking en geven de algemene CGG - cijfers een ander beeld. 37

38 As 5 diagnose volgens de DSM-IV: Algehele beoordeling van functioneren Huidig functioneren: GAF10 constant gevaar 0 GAF 20 enig gevaar 0 GAF 30 ernstige beperkingen 3 GAF 40 enige beperkingen 6 GAF 50 ernstige symptomen 70 GAF 60 matige symptomen 208 GAF 70 enkele lichte symptomen 107 GAF 80 verwacht/voorbijgaande symptomen 42 GAF 90 geen minimale symptomen 6 GAF 95 geen symptomen 0 Onvoldoende gegevens 31 Vanaf code 70 en minder wordt gesteld dat kinderen en jongeren op één of meerdere terreinen (school, vrije tijd, thuis) beginnen te disfunctioneren. Naarmate de codes dalen is het disfunctioneren sterker. Score 00 wordt gegeven als er nog te weinig informatie is om een juiste inschatting te maken. 38

39 3 Conclusie 2011 De intergemeentelijke werking van KIN is een waardevol gegeven. Het KIN team, ingebed in de bestaande CGG werking, ontwikkelde een eigen expertise ten behoeve van de doelgroep. In 2011 werkte KIN op de eigen manier verder in de 6 participerende gemeenten : Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder, Beringen, Ham, Tessenderlo en Leopoldsburg. In elke deelnemende gemeente is een consultatiepunt uitgebouwd. Cliënten kunnen hierdoor in de eigen gemeente gezien worden. Een wekelijks consultatief overlegmoment voor hulpverleners van de gemeente wordt overal aangeboden. We zijn blijven werken met een aandacht- en aanspreekpersoon per gemeente. Het deel uitmaken van het KIN- en CGG- team biedt wel de mogelijkheid terug te vallen op dit team en de meest aangewezen persoon in te zetten op een specifiek dossier. In 2011 werkten we met 302 zorgperiodes. De cijfergegevens van 2011 geven een beeld dat voorgaande jaren. vergelijkbaar is met Algemeen gezien is het aantal zorgperiodes per gemeente in verhouding tot de ingezette personeelsuren. Meeste druk ligt wel bij de gemeenten Ham, Leopldsburg en Tessenderlo waar bovendien de verplaatsingstijd het hoogst is. Het aantal dossiers per leeftijdscategorie blijft in dezelfde lijn van voorgaande jaren. Ongeveer de helft van de 302 zorgperiodes betreft cliënten van een vreemde origine. Vanaf 2009, jaar waarin KIN actief is in de 6 gemeenten zien we een lichte verschuiving in het percentage origine : van een 39

40 meerderheid van gezinnen met een vreemde origine naar een meerderheid van gezinnen met Belgische origine. We zien een sterk verband tussen origine en thuistaal. Geen of onvoldoende kennis van het Nederlands blijft, ook met gebruik van tolken, een factor die hulpverlening bemoeilijkt. Het beperkt bovendien ook de kansen binnen het onderwijs. De schoolloopbaan van maatschappelijk kwetsbare jongeren is een moeizaam gegeven : 11 % volgt bijzonder onderwijs, in het secundair onderwijs wordt vooral voor beroeps- en deeltijds onderwijs gekozen, 25% heeft een schoolse achterstand. Uit onze cijfergegevens komen vooral de moeders als duidelijk kwetsbare groep naar voor: 9% volgde enkel lager onderwijs, 43% volgde beroepsonderwijs, slechts 30% van de moeders heeft een inkomen uit arbeid. 35 % van de moeders zijn bovendien alleen opvoedend. De gezinssituaties waarin kinderen opgroeien zijn vaak erg moeilijk : 65% van de kinderen groeit op in een gezinssituatie die afwijkt van het klassieke kerngezin, bij 52% van de moeders en 32% van de vaders werd een psychiatrische problematiek/kwetsbaarheid weerhouden, stress binnen de gezinssituatie was in elke zorgperiode aan de orde. Groepswerking blijft binnen KIN een belangrijk therapeutisch aanbod. Voor 2011 was het de bedoeling een specifieke groepswerking uit te bouwen alleenstaande moeders. Er werd een pakket uitgewerkt om met deze doelgroep aan de slag te gaan in een groepstraject. Een opstart van de groep is bij gebrek aan deelnemers niet gelukt. We ondervonden ook moeilijkheden in het samenstellen van een KOPP groep en groep sociale vaardigheden. 40

41 Actieve toeleiding, stimuleren en motiveren van participanten aan groepstherapie is een aandachtspunt voor Bekendmaking van het groepsaanbod aan welzijnswerkers betrokken op de doelgroep kan hierin bijkomend belangrijk zijn. In 2011 brachten we het aantal huisbezoeken en face to face contacten mee in kaart. Van het totaal aantal plaatsgevonden face to face contacten maken de huisbezoeken 32% uit. Het in grafiek brengen van het aantal overlegmomenten omtrent de KIN - dossiers gaf te onduidelijke en te onbetrouwbare gegevens. Dit vereist verdere afspraken en keuzes rond registratie. Het concept Kind in Nood is ondertussen bekend geraakt. We werden tweemaal gevraagd de KIN-werking als voorbeeld van good practice van samenwerking en zorg voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen toe te lichten. ( studiedag SPIL, studiedag provincie in kader projecten kinderen in kansarmoede ). Met het oog op het verwerven van reguliere structurele middelen die de arbeidsintensieve KIN- methodiek binnen de CGG werking mogelijk blijft maken werd in 2011 de methodiek van KIN verder uitgeschreven en hadden we een bespreking met minister Vandeurzen. Alhoewel de KINwerking duidelijk beantwoordt aan de visie en acties omschreven in het huidige beleidsplan geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen bood dit geen nieuwe perspectieven. Medio 2011 besliste CGG/LITP niet langer de structurele ontstane financiële tekorten te dragen en werd de KIN-equipe verminderd met ½ psychologe. Aan de betrokken gemeenten werd gevraagd in de mate van het mogelijke bijkomende financiële middelen te voorzien. Zowel op team als op inhoudelijk beleidsniveau werd gezocht naar een efficiënte en transparante organisatie van de zorg om enerzijds om te gaan met de caseload en anderzijds de intensieve KIN werking te blijven garanderen. In het kader hiervan werd een tweedaagse opleiding gevolgd 41

42 rond CAPA, een organisatiemodel dat in de ambulante geestelijke gezondheidszorg ontwikkeld werd in Engeland en principes van management combineert met een sterk inhoudelijke visie. In 2012 wordt verder nagekeken of en hoe dit werkmodel kan geïmplementeerd worden. In 2011 werd binnen de agendacommissie van het zorgcircuit afgesproken voorlopig geen naamswijziging door de voeren en de keuze hiervoor uit te stellen tot 2013 omdat dan de samenwerkingscontracten terug bekeken worden. Samenvattend kunnen voor 2012 volgende doelstellingen vooropgesteld worden : 1. Er wordt voor 2012 een jaarverslag opgemaakt dat gebruikt wordt voor een interne evaluatie van de werking en tevens een vertrekpunt is om in dialoog te gaan met andere diensten die betrokken zijn op maatschappelijk kwetsbare gezinnen en dit zowel op gemeentelijk als op intergemeentelijk niveau. 2. Specifieke accenten van de KIN - werking verder in kaart brengen en deze vergelijken met de algemene CGG-werking. vb : aantal huisbezoeken, frequentie van dossieroverleg, % geplande en plaatsgevonden contacten, duur en frequentie van behandeling Verdere registratie afspraken zijn hierin belangrijk, mogelijkheden en betekenis van gegevens uit het elektronisch patiëntendossier moeten hiervoor verder uitgediept worden. 3. Uitbouw van het groepsgericht werken. De nodige draaiboeken van verschillende groepstherapieën zijn voorhanden. Het actief toeleiden, motiveren en stimuleren van cliënten verdient prioritaire aandacht. 4. Mogelijkheden CAPA voor de KIN werking aftoetsen en indien mogelijk de implementatie hiervan voorbereiden. 5. Naast deze algemene doelstellingen de ruimte behouden om in overleg met de specifieke gemeenten, gemeente eigen accenten te leggen waar aangewezen. 42