ZEELAND. 1. Opening. 2. Verslag overleg d.d. 13 juli Bijlage. 3. Mededelingen

Transcriptie

1 ZEELAND Agenda : Vergadering Regiobestuur VNO-NCW Zeeland Datum : Tijdstip : uur Locatie : Dow Benelux Hoofdkantoor, havennummer 470 te Hoek. 1. Opening 2. Verslag overleg d.d. 13 juli Bijlage 3. Mededelingen 4. Nieuwe werkwijze 4.1. Vicevoorzitterschap (bijlage) 4.2. Portefeuillehouders (bijlage) 4.3. Rooster van Aftreden (bijlage) 4.4. Commissie ledenwerving en programma (bijlage) 4.5. Overzicht van overleggen (bijlage) 5. Provinciale Statenverkiezingen 5.1. Verkiezingsmanifest (bijlage) 5.2. Verkiezingsdebat Economie 6.1. Economic Board 6.2. SER Zeeland (bijlage) 7. Onderwijs en Arbeidsmarkt 7.1. Centrum Top Techniek 7.2. Samenvoegen Biobase Europe Biobase Coöperatie, Huis van de Techniek 7.3. Notitie werkgeversdienstverlening Zeeuwse Werkkamer (bijlage) 7.4. Diverse initiatieven: ambassadeursnetwerk, Jij blijft bij en Lerende Euregio Scheldemond 8. Infrastructuur en ruimte 8.1. Midden-Zeeland route 8.2. Spoorverbinding KGT (bijlage) 8.3. Spoorverbinding VEZA 8.4. Zienswijze omgevingsplan arbeidsmigranten (bijlage) 9. Ledenprogramma 9.1. Ledenprogramma 2e halfjaar 2018 (bijlage) 9.2. Ledenprogramma 1e halfjaar 2019 (bijlage)

2 10. Ledenacquisitie 10.1 ledenoverzicht VNO-NCW Brabant Zeeland (bijlage) 10.2 Potentiële leden (bijlage) 11. Volgende vergadering d.d. 13 november 2018 Locatie nog vast te leggen in ZVL 12. Rondvraag en sluiting cp/iq

3 ZEELAND Verslag : AB Plus VNO-NCW Zeeland Datum : Tijdstip : uur Locatie : Woonhuis Dow te Hoek Aanwezig: Afwezig: Voorzitter: Secretaris: Van Antwerpen, Hamelink, Hollestelle, Hovestad, Kempenaars, Kroese, Pieters, Pille, Smit Den Doelder, De Jonge, Jongepier, De Regt, De Rijke, Schelleman, Verbrugge, Witte Hovestad Pille 1. Opening De voorzitter heet iedereen welkom om uur. Er zijn geen opmerkingen op de agenda. 2. Verslag overleg d.d. 28 maart Er zijn geen opmerkingen op het verslag. Het worden wordt goedgekeurd en vastgesteld. - Smit vraagt hoe het staat met de partnerbanen. Hovestad heeft hierover contact met De Doelder en gedeputeerde De Bat. - De contactgegevens van alle bestuursleden worden met elkaar gedeeld. Het secretariaat maakt een lijstje. De acties , , , , en kunnen worden afgevoerd. 3. Mededelingen Smit, Pille en Witte hebben gesproken over arbeidsmarkt. 4. Brainstorm nieuwe werkwijze Er vindt een brainstorm plaats over de nieuwe werkwijze van het regiobestuur Zeeland. We willen verder als regiobestuur zonder afzonderlijke kringbesturen. De volgende vergadering zijn we regiobestuur Zeeland. De volgende aspecten komen in het gesprek naar voren:

4 - Er is behoefte aan twee co-chairs die tijdens de bijeenkomst in ZV en MNZ het woord doen. - Hovestad heeft hier Witte voor Zeeuws-Vlaanderen gevraagd en Hollestelle en Jongepier voor Midden- en Noord-Zeeland gevraagd. - Witte heeft aangegeven een vicevoorzitterschap op zich te nemen. - De co-chairs zijn ook de vervanger van de voorzitter richting Tilburg. - De voorzitter en de co-chairs vervullen samen 2 van de 3 bestuurszetels in het AB van VNO-NCW Brabant Zeeland - Hovestad is als voorzitter bestuurslid van het DB van VNO-NCW Brabant Zeeland. Dit vormt hij samen met de andere regiovoorzitters. - Hovestad en de co-chairs zijn gastheer bij ledenbijeenkomsten. - Ledenwerving en ledenbijeenkomsten zijn belangrijke onderwerpen, er zouden twee commissies gevormd moeten worden die zich hiermee bezig houden. - Pille komt met voorstellen wie plaats te nemen in deze commissie en de wijze van vergaderen en rouleren. Actie - Witte heeft aangegeven dat wanneer zij co-chair wordt, zij weg gaat uit de Zeeuwse Werkkamer. - Het moet duidelijker worden welke rol er verwacht wordt van de portefeuillehouders. De invulling van rol portefeuillehouders moet op papier komen. Actie - Het bestuur wil dat we uit eigen beweging de agenda bepalen en niet meer ter legitimatie van de overheid willen dienen. - Er dient een goed overzicht te komen in welke overleggen wij zitten. Actie - Het bestuur wenst een rooster van aftreden gebaseerd op een benoeming van vier jaar plus 2x 2 jaar verlenging. Pille komt met een voorstel een rooster op te stellen van aftreden. Actie - Het gewenste aantal bestuursleden bestaat uit voorzitter, vicevoorzitters, portefeuillehouders en een vertegenwoordiger uit PORTIZ. Verder zijn er 2 auditors vanuit JM en zijn de directeur en de regiomanager toegevoegd. - Het bestuur wenst bij een vacature ook meer de leden te betrekken. Vacatures zetten we uit onder de leden. - Bij benoeming ook goed kijken naar het profiel van het bestuurslid (regio, sector, etc). - Hovestad en Pille zullen het e.e.a. op papier zetten voor de volgende vergadering. Actie - De Statenverkiezingen (inhoud en debat) komen als onderwerp ook op de agenda. Actie

5 5. Volgende vergadering d.d. 11 september 2018 Dit vindt plaats bij Trinseo in Terneuzen, uur. 6. Rondvraag en sluiting Hovestad sluit de vergadering om uur. Actiepuntenlijst Besluit Omschrijving Door Verder uitwerken plan familiebedrijven verenigen Pille/Hollestelle Agenderen e.v. vergadering: CTT, Huis vd Techniek onderbrengen onder een paraplu Pille Programma familiebedrijven opzetten Hollestelle/Pille Bestuursleden per issue benoemen in Position Papers Pille In Position Papers aangegeven dat we industrie en havens door PORTIZ laten doen Pille Naam, telefoonnummer, adres sturen aan iedereen secretariaat Notitie over commissie ledenwerving en programma (invulling, vergaderen en rouleren) Pille De invulling rol portefeuillehouders moet op papier komen Hovestad/Pille Overzicht overleggen VNO-NCW Zeeland Pille Voorstel voor een rooster van aftreden regiobestuur Zeeland Pille Wijze invulling regiobestuur Zeeland op papier Hovestad/Pille Statenverkiezingen (inhoud en debat) als onderwerp op agenda Pille 16 juli 2018 cp/iq

6 VICE-VOORZITTERSCHAP VNO-NCW ZEELAND concept VNO-NCW Zeeland kent naast een voorzitter twee vice-voorzitters (co-chairs) De vice-voorzitters blijven leden van het regiobestuur Zeeland Van de twee vice-voorzitters komt er één uit ZV en één uit MNZ De twee vice-voorzitters en de voorzitter vervullen namens de regio twee zetels in het AB van VNO-NCW Brabant Zeeland (4x per jaar) De vice-voorzitters zijn gastheer tijdens bijeenkomsten als de voorzitter verhinderd zijn. In de praktijk kunnen ook andere bestuursleden deze rol invullen De vice-voorzitters hebben geen rol in de samenstelling van het ledenprogramma, zoals de kringvoorzitters die wel hadden De vice-voorzitters hebben geen sturende rol bij de ledenacquisitie De voorzitter en de twee vice-voorzitters zijn vrijgesteld van een portefeuille De voorzitter en de twee vice-voorzitters moeten wel breed geïnformeerd zijn over de standpunten van VNO-NCW Zeeland De vice-voorzitters zijn betrokken bij de gesprekken met Colleges van B&W in Zeeland Bij afwezigheid van de voorzitter nemen de vice-voorzitters de rol over als gesprekspartner van de overheid en stakeholders Bij (incidentele) afwezigheid van de voorzitter in de vergadering van het regiobestuur zal een ander bestuurslid de vergadering leiden. Samen met voorzitter en secretaris, zijn de vice-voorzitters het gezicht richting de media.

7 NIEUWE VERSIE PORTEFEUILLEVERDELING VNO-NCW ZEELAND Concept Naam Bestuurlijke rol Arbeidsmarkt en Onderwijs Antwerpen, van Doelder, den x Hamelink Hollestelle vice-voorzitter Hovestad voorzitter Jonge, de Jongepier Vervanger Hollestelle Kempenaars PORTIZ Kroese directeur Pieters Pille secretaris Regt, de Rijke, de Smit X Verbrugge Witte Vice-voorzitter Infrastructuur en ruimte X x Milieu en Duurzaamheid x x De verdeling is gebaseerd op de drie lobbythema s van VNO-NCW Zeeland. De vereniging ziet het vierde speerpunt (innovatie en ondernemerschap) niet zo zeer als lobbythema. Een portefeuillehouder is bestuurlijk verantwoordelijke voor het aandachtsgebied dat hem of haar is toebedeeld. Dat betekent dat er portefeuillehouder met ondersteuning van het secretariaat het volgende wordt verwacht: - Kennis, de bestuurder is op hoofdlijnen op de hoogte is van de ontwikkelingen in het dossier - Extern overleg, de bestuurder is periodiek of incidenteel betrokken is bij extern overleg - Leden betrekken, de bestuurder betrekt leden bij actuele ontwikkelingen en kan zo mogelijk werkgroepjes vormen - Werkverdeling, hij of zij stemt af met de collega-portefeuillehouder en verdeelt het onderwerp - Terugkoppeling, tijdens de bestuursvergadering wordt teruggekoppeld door de bestuurders

8 ROOSTER VAN AFTREDEN VNO-NCW ZEELAND Norm voor zittingsperiodes is vier jaar met twee verlengingen van twee jaar. Naam Jaar van aantreden* Afloop termijn 1 Afloop termijn 2 Afloop termijn 3 Antwerpen, van Doelder, den Hamelink Hollestelle Hovestad Jonge, de Jongepier Kempenaars Kroese n.v.t. Pieters Pille n.v.t. Regt, de Rijke, de Smit Verbrugge < 2009 <2012 <2014 <2016 Witte Door bestuur te bepalen *Aantreden in AB of een van de twee kringbesturen. Gebaseerd op oude verslagen, er was geen actueel overzicht voor handen.

9 COMMISSIE LEDENWERVING EN PROGRAMMA VNO-NCW Zeeland organiseert dit jaar zestien ledenbijeenkomsten. De helft van de bijeenkomsten vindt plaats in Zeeuws-Vlaanderen en de andere helft in Midden- en Noord-Zeeland. Omdat het regio bestuur zich meer gaat focussen op de inhoud, is het idee om een commissie in te stellen. De commissie wordt belast met de organisatie van ledenbijeenkomsten en de ledenwerving van VNO- NCW Zeeland. Doel: De commissie heeft tot doel om een aantrekkelijk ledenprogramma in Zeeland op te zetten onder verantwoordelijkheid van het regiobestuur. Teven is de commissie ondersteund bij de ledenacquisitie van de vereniging. De feitelijke organisatie vindt plaats op het secretariaat. Bezetting: Acht leden van VNO-NCW Zeeland met veel enthousiasme, organisatiekracht, creativiteit en een breed netwerk in Zeeland. De commissieleden worden door het bestuur benoemd. Om de link met het regiobestuur te houden, is één bestuurslid trekker. De leden zijn nu al goed zichtbaar op de bijeenkomsten. De zittingstermijn is vier jaar. Voor de overige leden wordt interesse gepeild via een nieuwsbrief. Potentiele commissieleden (nog niet gevraagd) 1. Mirjam de Jong Lievens Communicatie 2. Ad den Dekker Bouwbedrijf Peters 3. Mirjam de Jonge Actief Werkt 4. Martijn van Sabben Fraanje 5. Jurgen Marijs DEK 6. Ronald van der Weegen SieTec 7. Ronald Bleyenberg ABAB 8. Mathé Koch Koch 9. Toine Witters UWV 10. Ronald de Back WerkgeversServicePunt ZVL 11. Eric Riemens Werk en Vakmanschap 12. Peter Traas Traas Ongediertebestrijding

10 OVERZICHT VAN OVERLEGGEN VNO-NCW ZEELAND Dit betreft de externe overleggen van VNO-NCW Zeeland, excl. de overleggen van PORTIZ en de eigen overleggen binnen de vereniging Economie Strategic Board Zuid-West Nederland Hovestad Stuurgroep IJzendijke Hovestad SER Zeeland Hovestad en Pille Stichting Beter begrip tussen Overkanten van Grenzen en Wateren Pille Economic Board Zeeland De Ruijsscher, Hollestelle, Verbrugge en Hovestad Projectgroep Economische Structuurversterking Pille Euregio Scheldemond (vakgroep economie) Pille Infrastructuur en ruimte POVV (Periodiek overleg verkeer en vervoer) Pille Overleg Midden-Zeeland route Pille Provinciale Commissie Omgevingsbeleid Gunter en Pille Stuurgroep en werkgroep Werkprogramma Zeehavens Pille en De Meijer Schelderaad (VNSC) Pille Overleg Public Affairs Rail Ghent Terneuzen Pille Milieu en duurzaamheid Overleg ZMf/PORTIZ/VNO-NCW Hovestad, Kempenaars en Pille

11 Arbeidsmarkt en onderwijs 3O Overleg (gestopt) Hovestad Agendacommissie 3O Overleg (gestopt) Pille Bio Base coöperatie Pille (ALV en RVT namens PORTIZ) Huis van de Techniek Den Doelder, Hollestelle en Van Beveren Zeeuwse Werkkamer Witte en Pille Stuurgroep WSP Zeeuws-Vlaanderen Hamelink en Pille Stuurgroep Campus Zeeland Reunis Aanvalsteam Arbeidsmarkt Pille (agendalid) Achterbanoverleg Campus Zeeland Pille Stuurgroep Grensinfomatievoorziening Pille Diverse beroepenveldcommissies Geen overzicht Overig Regionale Mediaraad Omroep Zeeland Pille (persoonlijke titel) Toerisme Overleg Zeeland Pille (agendalid) KvK Regionale Raad Zuidwest Hollestelle Waterschap Scheldestromen (benoeming via KvK) De Smet, Schot en Van der Wel

12 Inzet VNO-NCW Zeeland, PORTIZ en North Sea Port voor de Zeeuwse Provinciale Statenverkiezingen maart 2019 Kansen verzilveren!

13 Inzet VNO-NCW Zeeland, PORTIZ en North Sea Port voor de Zeeuwse Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart 2018 Op 20 maart 2019 zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten. De Provincie Zeeland staat voor belangrijke keuzes. Op het terrein van energie, gebiedsontwikkeling, economie en infrastructuur liggen grote uitdagingen die ook kansen bieden. Kansen om te verzilveren! Krachten bundelen is het thema van het coalitieakkoord Dat is een succesvolle aanpak geweest. Sterke voorbeelden zijn het investeringsprogramma Zeeland in Stroomversnelling, de investeringen van SPIE, Trinseo en Dow op het Maintenance Valuepark. En in het havengebied vinden grote investeringsprojecten plaats, zoals bijvoorbeeld het grootste zonnepark van Nederland, de vestiging van Het Zeeuwse bedrijfsleven verenigd in VNO-NCW Zeeland, het havenbedrijfsleven van PORTIZ en North Sea Port zijn partner voor de Provincie Zeeland bij het verzilveren van deze economische kansen en partner in de (inter)nationale Zeeland promotie grensoverschrijdende fusie van North Sea Port, investeringen in het onderwijs zoals VO Zeeuws-Vlaanderen en de komst van het Centrum voor Top Techniek. Ook is en wordt er flink geïnvesteerd in de Zeeuwse infrastructuur zoals Sloeweg, Tractaatweg en de Nieuwe Sluis Terneuzen. Met deze ontwikkelingen én het economische tij mee, is er een wind in de rug die de Provincie Zeeland kansen biedt. Het bedrijfsleven investeert fors. Dit gebeurt over alle sectoren van de Zeeuwse economie, van de nieuwbouw van Roompot Vakanties tot de Vlaeynatie,de vestiging van windparkbouwer Ørsted in Vlissingen of de vestiging van de bulkterminal Zeeland. Het gezamenlijke Zeeuwse bedrijfsleven zorgt met steun van de Provincie Zeeland voor nieuwe banen en economische groei in onze Provincie Zeeland. Het grensoverschrijdende havengebied van North Sea Port en het havenbedrijfsleven verenigd binnen PORTIZ, is daarvan ook een voorbeeld bij uitstek. De Provincie Zeeland en de andere aandeelhouders hebben een ambitieuze stap gezet. Een stap, letterlijk over grenzen heen, die nationaal en Wij willen met de Provincie Zeeland in Den Haag en Brussel bepleiten dat onze grensregio een bijzondere status krijgt om een integrale grensoverschrijdende economische en regulerende aanpak onder meer op gebied van duurzaamheid, ruimte, arbeid en mobiliteit - te realiseren. Kansen verzilveren!

14 internationaal aandacht én bijval heeft gekregen. Het gezamenlijke bedrijfsleven in de haven doet nadrukkelijk een pleidooi om deze grensoverschrijdende aanpak te verstevigen met bijpassende bestuurlijke en economische slagkracht mét ambitieuze economische en duurzaamheidsdoelstellingen. Kansen verzilveren!

15 Ruimte is schaars. Ontwikkeling van bedrijventerreinen en havengebieden in samenhangende clusters als economische gebieden staan voor ruimtelijke uitdagingen. Dit betekent de noodzaak om te kunnen snel te kunnen reageren. Flexibiliteit én rechtszekerheid zijn daarbij essentieel. De nationale, provinciale en lokale overheden werken momenteel aan de omgevingsvisies, samen met stakeholders. Het bedrijfsleven roept op om een omgevingsvisie te realiseren die rekening houdt met een grensoverschrijdende aanpak. Logische en eenvoudige bestuurlijk structuur is onontbeerlijk. Zeeland moet alle ruimte bieden om te kunnen ondernemen, maar ook een aantrekkelijk gebied zijn voor vestigers. Het bedrijfsleven bepleit: 1. een regionaal samenhangende en integrale en waar mogelijk grensoverschrijdende aanpak voor de omgevingsvisies met een daarop ingerichte bestuurlijke daadkracht. 2. dat het regionale bedrijfsleven op tijd en intensief bij de omgevingsvisies en uitwerking naar deelvisies wordt betrokken 3. ondersteuning van een integraal werkende omgevingsdienst die rekening houdt met potentiële ruimtelijk grensoverschrijdende economische ontwikkelingen in de toekomst (2050), maar ook snelle vergunningverlening kan realiseren en een hoge kwaliteit van handhaving. 4. Een duidelijke ruimtelijke visie op bedrijventerreinen met aandacht voor de clustering van activiteiten, samenwerking bestaande en nieuwe bedrijven Kansen verzilveren!

16 Investeren in de toekomst betekent ook investeren in duurzaamheid. Afval van het een bedrijf is grondstof voor het andere bedrijf. Het Zeeuwse bedrijfsleven onder meer verenigd in de SDR, is hierin nadrukkelijk pionier. Ook het grensoverschrijdende havengebied van North Sea Port en het daarin actieve bedrijfsleven is voorgesorteerd als experimenteerregio om industriële symbiose te realiseren. Ook CO2 stopt niet aan de grens. De grensoverschrijdende en duurzame ambities verdienen ook in de komende Collegeperiode steun van de provincie. Voor Zeeland betekent investeren in duurzaamheid investeren in economische groei. Het is van belang dat het bedrijfsleven en overheden proactief een aanpak realisren die ruimte creëert voor de grote duurzaamheidsopgaven en circulaire economie, zoals energietransitie, ruimte voor windenergie op zee én op land, en verdere ontwikkeling van zonneparken in Zeeland Dit gaat niet zonder slag of stoot, het vraagt om risico nemen. Dat betekent dat het bedrijfsleven rekent op de steun van de provinciale politieke partijen in de komende collegeperiode. Steun aan private investeringen in duurzaamheid voor economische groei betekent dat de provincie: 1. In de noodzaak tot grensoverschrijdende aanpak, samen met de aangesloten partijen de Duurzaamheidsambitie 2030 grensoverschrijdend uitbreidt 2. een pragmatische aanpak ontwikkelt om de realisatie van grootschalige buisleidinginfrastructuur te stimuleren, waarbij ook te denken valt aan voorinvesteringen en het (helpen) wegnemen van potentiële hindernissen in een grensoverschrijdende aanpak Kansen verzilveren!

17 Nieuwe technologie, schaalvergroting en duurzame energie vragen de grootst mogelijke alertheid op het concurrentiële speelveld. Zeeland en daarmee ook het havengebied is internationaal perfect gesitueerd binnen de Delta aan de Noordzee. Het aantrekken van nieuw bedrijfsleven en de groei van de bestaande bedrijven, vereisen uitstekende verbindingen met het achterland. De Nieuwe Sluis Terneuzen zal een accelerator zijn voor de gehele regio. Het moet zich onderdeel maken van de Seine Schelde toegang tot Parijs vanaf de Noordzee en Westerschelde. Multimodaal vervoer is een cruciaal onderdeel van een op de toekomstgericht goederenvervoer. Wij vragen de provincie Zeeland om ambitieus positie te nemen op de 2 Europese goederencorridors en met de andere provinciale overheden in te zetten op een gezamenlijke mobiliteitsstrategie voor de Delta Zeehavens waar de haven van Rotterdam, de haven van Antwerpen en North Sea Port onderdeel van uitmaken en daarbinnen 1. een verbetering van bereikbaarheid voor het goederenvervoer, realiseert door de spoorlijn Vlissingen Antwerpen en railverbinding Gent - Terneuzen. 2. een aanpak wordt geformuleerd voor de Midden-Zeelandroute, opdat er een snellere en veilige doorstroom van en naar de Randstad wordt gerealiseerd en daarmee de toegankelijkheid van Schouwen-Duiveland, De Bevelanden en Walcheren verbetert. 3. een lobby voor het versneld doortrekken van de Tractaatweg (N62) van Zelzate naar Gent, zodat er een optimale noord-zuid verbinding in het havengebied is. 4. een onderzoek start voor een aanpak om de kansen van de provincie van de verdere ontwikkeling van de Seine Schelde te verzilveren, waaronder gebiedsruimte voor verdere economische ontwikkeling Kansen verzilveren!

18 4 Het sluitstuk van een integrale aanpak om kansen te verzilveren, zijn wij inwoners en werkenden van Zeeland - zelf. De arbeidsmarkt staat onder druk. Alle partijen, bedrijfsleven, overheid, maatschappelijke organisaties en onderwijs zullen hierin gezamenlijk moeten optrekken. Zeeland kent de meest krappe arbeidsmarkt van Nederland. Het mag geen rem worden voor verdere economische ontwikkeling gebied. Als we niets doen, zijn er openstaande vacatures in 2022 Het gezamenlijk bedrijfsleven bepleit een regierol van de Provincie Zeeland bij een integrale aanpak van de (te) diverse overlegstructuren van de arbeidsmarkt, waaronder: 1. het blijvend ondersteunen van grensarbeid en het realiseren van huisvesting van arbeidsmigranten 2. stimulering van de keuze voor techniekonderwijs en behoud van uitstekend onderwijs in brede zin. 3. Uitbreiding van het gezamenlijk aanvalsplan arbeidsmarkt om werkzoekenden te activeren en werknemers van buiten de regio aan te trekken. 4. grensoverschrijdende samenwerking tussen universiteiten, hogescholen, bedrijfsleven en wetenschap. Het gezamenlijke bedrijfsleven werkt actief mee om een optimaal vestigingsklimaat te realiseren waarin wordt geïnvesteerd in wonen, werken en leren in Zeeland. Dat is ook reden waarom wij investeren in een actieve betrokkenheid bij lokale en regionale evenementen, cultuur en recreatie. Ook in de toekomst vindt de provincie het bedrijfsleven zich hier aan haar zijde. Daarbij zal een evenwichtige ontwikkeling van ecologie en economie voor het bedrijfsleven essentieel zijn. Daarom vinden wij het belangrijk dat overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties samenwerken, zoals bij de Duurzaamheidambitie Dit zodat nationaal en internationaal Zeeland die prachtige Provincie blijft en we onze kansen verzilveren: met ruimte om te wonen, en ruimte om te ondernemen. Zeeland is een sterk merk, het is tijd om dat te verzilveren Wij hopen dat de politieke partijen die straks het Collegeakkoord zullen opstellen, onze oproep tot het verzilveren van de kansen betrekt bij het toekomstige beleid. En natuurlijk staan wij klaar om dit samen met de politiek verder te ontwikkelen. Kansen verzilveren!

19 Kansen verzilveren!

20 PROVINCIALE BIJDRAGE SER ZEELAND Aan: Jo-Annes de Bat Van: Neldes Hovestad Verzoek Graag willen we Provincie Zeeland verzoeken om de bijdrage aan de SER Zeeland eenmalig met 1.000,- te verhogen in 2019 en na 2020 te indexeren (max. 2% per jaar) Samenwerking sociale partners VNO-NCW Zeeland werkt met MKB Nederland, ZLTO, CNV, FNV en De Unie in de SER Zeeland. Onder leiding van een onafhankelijk voorzitter is de SER Zeeland een adviesorgaan van de provincie Zeeland. Naast deze partners zijn er ook twee adviserende leden van de Vereniging van Zeeuwse Gemeenten en de Zeeuwse Milieufederatie. De SER Zeeland met voorzitter Luit Ezinga en secretaris Jan Bruurs functioneert naar tevredenheid van sociale partners. Inkomsten SER Zeeland SER Zeeland krijgt een subsidie van zowel de landelijke SER als de Provincie Zeeland voor de uitoefening van deze taken. SER Zeeland heeft gezonde financiën en krijgt sinds 2010 een subsidie van ,- van de Provincie Zeeland. De KvK heeft tot en met 2013 een bijdrage van ,- gedaan aan SER Zeeland. Toen de bijdrage van de KvK wegviel heeft de provincie Zeeland 50% van deze bijdrage op zich genomen waardoor de provinciale bijdrage ,- werd. De bijdrage van de landelijke SER is gekoppeld aan de provinciale bijdrage. Feitelijk verdubbelt SER NL de bijdrage tot ,-. Kosten SER Zeeland De hoofdmoot van de kosten van SER Zeeland zijn de kosten van voorzitter Luit Ezinga ( ,-) en de vergoeding voor de secretariaatsvoering aan Jan Bruurs ( ,-). De onkostenvergoeding van de voorzitter ligt vast sinds 2009 en het uurtarief van de secretaris ( 82,50 incl. BTW) is afgesproken in Feitelijk zijn de onkosten van de voorzitter en secretaris bevroren. Ik vind dat onredelijk, maar het is onverantwoord om deze kosten te verhogen als de inkomsten ook vastliggen. Indexeren Het bestuur van SER Zeeland wil de afspraken met Bruurs en Ezinga eenmalig verhogen met 5%. Dit komt tegemoet aan de gemiste stijgingen. Vanaf volgend jaar willen we de stijging van de consumentenprijsindex loslaten op hun vergoedingen. Dit willen we maximeren op 2% per

21 jaar. Hiervoor is het noodzakelijk dat de subsidie van de Provincie Zeeland verhoogt wordt. Naar verwachting verdubbelt SER NL deze vergoeding. Inkomsten Huidige situatie e.v. Provincie Zeeland Δ CPI (max 2%) SER NL Δ CPI (max 2%) Uitkomsten Kosten voorzitter Δ CPI (max 2%) Kosten secretaris Δ CPI (max 2%) Het verschil tussen inkomsten en uitgaven bedragen de kosten voor de organisatie van bijeenkomsten en de inhuur van derden Let op! Deze actie onderneem ik op persoonlijke titel met instemming van de overige bestuursleden. De heren Bruurs en Ezinga gaven aan het op prijs te stellen, maar dat een hogere vergoeding zeker niet de eerste behoefte is. ===

22 INTEGRALE WERKGEVERSDIENSTVERLENING Ter bespreking in de Zeeuwse Werkkamer Standpunt VNO-NCW Zeeland VNO-NCW Zeeland pleit in haar position papers voor één integrale werkgeversdienstverlening in Zeeland. VNO-NCW wil verdergaande integratie tussen de Zeeuwse WSP s bevorderen. Zeeuwse Arbeidsmarkt VNO-NCW Zeeland staat voor een sterke arbeidsmarkt! We werken daarom goed samen in de Zeeuwse Werkkamer met de Zeeuwse gemeenten, de vakbeweging en het UWV. Ook zijn de provincie Zeeland en het onderwijs partners van onze werkgeversvereniging. Alle partijen hebben hierin een gezamenlijk belang waar enerzijds vacatures snel worden ingevuld en anderzijds werkzoekenden een goede nieuwe kans op werk hebben. Dat is goed voor alle partners en nog beter voor de economie van Zeeland. De Zeeuwse arbeidsmarkt is op dit moment zeer krap te noemen met een verwachting van 6 duizend openstaande vacatures in Daarom is een optimaal functionerende arbeidsmarktregio in het belang. Wat zien we nu? Werkgevers zien nu een complexe structuur van de arbeidsmarktregio. Ook ziet het bedrijfsleven versnippering en onduidelijkheid met vier verschillende WSP s. We hebben Walcheren, Oosterschelderegio, Zeeuws-Vlaanderen en het UWV. Voor het werkgevers is Zeeland één arbeidsmarktregio met een beroepsbevolking van minder dan mensen. Zelfs daar kun je nog vraagtekens bij zetten, omdat er sterke verbanden liggen met Rijnmond, West-Brabant en Vlaanderen. Waarom denken we dat één WSP Zeeland goed is? Hiervoor hebben wij een vijf argumenten: 1. Bekendheid onder werkgevers Gezamenlijke profilering zal leiden tot een grotere bekendheid onder werkgevers binnen Zeeland. Het is logisch dat je voor werkzoekenden bij WSP Zeeland moet zijn. Het is het label voor het vinden van goed personeel en juiste advisering over diverse regelingen. 2. Eén loket Eén loket maakt de structuur simpeler en duidelijker voor werkgevers. Dat vergroot de toegankelijkheid voor werkgevers. Dat vergroot de kans dat een werkgever aanklopt bij het WSP. 3. Eenduidige procedures We denken dat samenwerking leidt tot dezelfde instrumenten, aanvraag- en behandelprocedures. Het maakt niet uit waar je je bedrijf in Zeeland is gevestigd. Concurrentie op regelingen is niet goed nu Zeeland iedereen nodig heeft. 4. Betere matching Een werkzoekende uit Vlissingen kan potentieel hebben voor een bedrijf uit Vlissingen-Oost (gemeente Borsele). Nu is er geen match, omdat het twee verschillende regio s zijn. Inzicht in het volledig Zeeuwse aanbod is goed voor de werkgever.

23 5. Klantvriendelijkheid Werkgevers zijn gevestigd in een bepaalde gemeente, maar wonen nogal eens elders. Het is eerder een uitzondering dat werkgevers in de zelfde plaats wonen en werken. Een ondernemer uit Goes, maar woonachtig in Terneuzen, zou prima daar kunnen aankloppen. Of omdat er een relatie is met de WSP-medewerker. Wat willen we dus niet? We willen niet dat er gesneden wordt in formatieplaatsen of vestigingsplaatsen. Het gaat ons om een gezamenlijk label, gezamenlijk accountmanagement en gezamenlijk bestand. We willen geen centralisatie van WSP s. Op de plaatsen waar nu WSP s zijn, kan er prima vanuit het nieuwe label worden gewerkt. We willen geen bestuurlijke verantwoordelijkheid bij de gemeenten wegnemen. Voorstel We willen drie stappen voorstellen: Deze notitie wordt besproken in de vergadering van de Zeeuwse Werkkamer. Een manager van een gezamelijke WSP (bijvoorbeeld WSP Rijnmond) deelt zijn ervaringen. Het secretariaat van de arbeidsmarktregio schrijft een plan van aanpak voor een onderzoek. Dit onderzoek gaat in op de kansen en bedreigingen van één WSP Zeeland. ===

24 Public Affairs strategie Rail Ghent Terneuzen Concept, versie 9 mei 2018 Introductie North Sea Port maakt zich sterk voor verbetering van de railinfrastructuur in het havengebied van Gent- Terneuzen. Ook Europa onderkent deze opgave, wat heeft geresulteerd in een subsidie voor een onderzoek naar de mogelijkheden voor verbetering van het railnetwerk, onder het subsidieprogramma Connecting Europe Facility (CEF). Op basis van de CEF-aanvraag is een activiteitenprogramma uitgewerkt dat bestaat uit elf onderzoeken, uit te voeren in de periode De eerste twee studies zijn afgerond, een volgend cluster aan onderzoeken is in voorbereiding. Eind 2019 is de studiefase gereed en staat het project voor een go/no go beslissing voor realisatie van (maatregelen in) het spoornetwerk. Dit gaat (afhankelijk van de gekozen oplossingsrichting) gepaard met aanzienlijke investeringen. De beslissing zal dan ook mede afhangen van het zicht op financiering uit Europa en vanuit de Nederlandse en Belgische overheden. Het project Rail Ghent Terneuzen hanteert de volgende elevator pitch als kernboodschap voor alle betrokken stakeholders: Nederland en Vlaanderen zijn belangrijke logistieke (voor)portalen voor het goederenvervoer van de Noordzee naar het Europese achterland en andersom. De Vlaams-Zeeuwse haven North Sea Port neemt hierin een belangrijke positie. Dit havengebied is genereert een grote toegevoegde waarde en veel werkgelegenheid, met grote (petro)chemische en industriële clusters. Veel mensen zullen verrast zijn wanneer zij ontdekken dat North Sea Port met een toegevoegde waarde van 13 miljard met de havens van Antwerpen en Rotterdam tot de Europese top drie behoort. Optimale ontsluiting en logistiek is voor de haven van levensbelang. Voor North Sea Port moeten hiervoor de railinfra-logistieke bottleneck(s) in het havengebied worden opgelost. Door middel van een relatief kleine investering in het spoor wordt een enorme boost verwacht in de ontwikkeling van het grensoverschrijdende havengebied en wordt bijgedragen aan optimalisering van de North Sea Mediterranean Corridor. Deze investering zal: de concurrentiepositie en het vestigingsklimaat van de haven versterken bijdragen aan de realisatie van de ambities voor CO2-reductie (door modal shift) tegemoetkomen aan de grote marktvraag die al jaren speelt maar door de fusie nóg urgenter wordt op termijn de externe veiligheid verbeteren (minder gevaarlijke stoffen door dichtbevolkt gebied) synergie creëren met de ontwikkelingen van de Nieuwe Sluis en het Seine-Schelde project het internationaal spoorgoederenvervoer bevorderen Kortom: Een toekomstbestendige, milieuvriendelijke en veilige grensoverschrijdende spoorverbinding voor het optimaliseren van het vestigingsklimaat in Kanaalzone Gent-Terneuzen: Van belang voor Vlaanderen, Nederland en Europa! Omdat de haalbaarheid van de investeringen in het railsysteem van meer afhangt dan alleen studieresultaten heeft North Sea Port besloten het draagvlakproces te intensiveren. In dat kader past ook verdere uitwerking van de public affairs strategie. Daartoe is deze notitie opgesteld. De notitie is opgedeeld in twee delen: 1. Het stakeholderveld: beschrijving de belangen, rolverdeling, verantwoordelijkheden en belangrijkste processen. 2. De public affairs strategie: de strategische inzet en beïnvloedingslijnen aan de hand van mijlpalen en kernprocessen een eerste beeld van te ondernemen activiteiten. Pagina 1 van 12

25 1. Het stakeholderveld 1.1 Vier arena s Het project Rail Ghent Terneuzen is onderdeel van meerdere, onderling samenhangende arena s: 1. De Europese commissie: belangrijkste subsidieverstrekker van huidige onderzoeksfase, potentiële subsidieverstrekker voor de realisatiefase. 2. Hogere overheden in België: Vlaamse Overheid, Federale Overheid: potentiële financiers, bevoegdheden mobiliteit (zowel Federale als Vlaamse Overheid), aansturing NMBS, opdrachtgever Infrabel (FOD Mobiliteit en Vervoer) 3. De Rijksoverheid in Nederland (Ministerie I&W): potentiële financier, opdrachtgever ProRail, bevoegd gezag 4. Regionale arena Havengebied Gent Terneuzen: lokale en regionale overheden (waaronder de huidige projectpartners), bedrijfsleven (potentiële financiers, draagvlak en lobbykracht) en maatschappelijke partijen en betrokken bewoners (van belang voor regionaal draagvlak). Europese commissie Hogere overheden en spoorbeheerders België Rijksoverheid en spoorbeheerders Nederland Regionale stakeholders publiek privaat maatschappelijk Elk van deze arena s kent eigen spelers, gebruiken en procedures. Daarom wordt het stakeholderveld beschreven langs de lijnen van deze afzonderlijke arena s. Diverse partijen maken deel uit van meerdere arena s en vervullen daarmee een schakelpositie. Dit geldt in het bijzonder voor de provincies, die zowel in de regionale arena actief zijn als in (de lobby naar) de nationale en Europese overheden. Voor elke arena wordt in dit hoofdstuk de achtergrond, het belang, de belangrijkste processen, overleggremia en stakeholders beschreven. 1.2 De Europese arena Achtergrond Het Europese transportbeleid is voornamelijk gestoeld op het door de Europese Commissie gedefinieerde Trans- European Transport Network on Transport. De Europese Commissie heeft verschillende transportcorridors in Europa gedefinieerd, die elk zo optimaal mogelijk zouden moeten functioneren. Het havengebied Gent-Terneuzen ligt op de North Sea Mediterranean Corridor en vormt daarin een cruciale schakel. Deze corridor (paarse lijn op onderstaand kaartbeeld) loopt vanuit Ierland naar Zuid-Frankrijk. Pagina 2 van 12

26 Er is op dit moment geen optimale grensoverschrijdende spoorverbinding tussen Gent en Terneuzen. De Europese Commissie kan juist in cross border areas aantonen dat zij wel degelijk een cruciale rol kan spelen. Het is aan North Sea Port als cross border port om hier optimaal gebruik van te maken, nu cross border regions binnen de EU in het algemeen en binnen de Europese Commissie specifiek bij zowel DG MOVE (Transport) als DG REGIO (Regio s) aandacht geniet. Belang Europese arena De Europese arena is van cruciaal belang voor de haalbaarheid van het project, aangezien hier een substantieel deel van de bekostiging vandaan zal moeten komen. Stakeholders/gremia De Europese Commissie heeft een sleutelrol in de Europese arena en is bepalend voor (toekenning van) subsidies en investeringsmiddelen Het Europees Parlement controleert de Europese Commissie en kan een agenderende rol spelen Het Comité van de Regio s organiseert workshops met vertegenwoordigers van de Europese Commissie en het Europees Parlement over bijvoorbeeld missing links in cross border regions. Het Cross Border Focal Point van de Europese Commissie is een forum van experts om grensoverschrijdende obstakels te overbruggen. Een ander forum in deze context van grensoverschrijdende zaken is de Benelux Unie. Zij doen pilots voor grensoverschrijdende zaken en kunnen ook juridische overeenkomsten tussen landen opstellen. Het Benelux Interparlementair Assemblee bestaat onder andere uit Nederlandse Eerste en Tweede Kamerleden en Belgische parlementsleden. Relevante processen De huidige CEF-periode loopt tot 2020, vanaf 2021 geldt een nieuw financieel kader: Tot 2020 wordt het beschikbaar gestelde budget opgemaakt. Afhankelijk van of projecten worden uitgevoerd kan er geld terugvloeien naar deze pot tot In welke mate dit tot substantiële middelen leidt is nu onduidelijk, evenals of de doelen waarvoor de budgetten beschikbaar worden gesteld inhoudelijk goed aansluiten op RGT. Het is de vraag of het project Rail Ghent Terneuzen tegen 2019/2020 al genoeg volwassen zal zijn om van de beschikbare budgetten gebruik te kunnen maken. Dit alles kan pas worden beoordeeld op het moment dat de budgetten beschikbaar worden gesteld. Het nieuwe EU Multi Annual Financial Framework (MFF) wordt nu gemaakt voor de periode Mogelijk komt er een specifieke enveloppe voor grensoverschrijdende secties onder CEF in deze periode. North Sea Port neemt deel aan campagnes om meer EU budget voor transport te realiseren. Wanneer dit lukt zal (naar alle waarschijnlijkheid) ook meer geld voor CEF beschikbaar komen. Pagina 3 van 12

27 1.2 Hogere overheden België Achtergrond en belang arena Aan de Belgische zijde van de landsgrens hebben zowel de federale regering als de Vlaamse regering bevoegdheden en middelen op het gebied van infrastructuur en mobiliteit. De arena van hogere overheden in België is om meerdere redenen van doorslaggevend belang: Zowel de federale als Vlaamse overheid kunnen financieel bijdragen aan de realisatie van maatregelen. De federale overheid houdt toezicht op Infrabel en NMBS Infrabel is verantwoordelijk voor bouw en onderhoud van het railnetwerk en coördineert het treinverkeer. Stakeholders/gremia Federale Overheid: Het spoorwegvervoer is hoofdzakelijk een federale bevoegdheid. De FOD Mobiliteit en Vervoer en meer in het bijzonder het Directoraat-generaal Duurzame Mobiliteit en Spoorbeleid is belast met het beleid, de wetgeving en de reglementering inzake het spoor. In dat kader is de FOD Mobiliteit en Vervoer ook belast met het toezicht op de twee openbare spoorwegondernemingen Infrabel en de NMBS. Naast de FOD Mobiliteit en Vervoer bestaan er onafhankelijke diensten en instellingen die rechtstreeks onder het gezag vallen van de minister bevoegd voor mobiliteit en andere onder het gezag van de minister bevoegd voor overheidsbedrijven. 1 De Vlaamse Overheid: Het Departement Mobiliteit en Openbare Werken ondersteunt de minister actief bij de beleidsvoering, zowel voor mobiliteit en verkeersveiligheid als voor investering, beheer en exploitatie van de transport- en de haveninfrastructuur. Daarbij gaat het onder meer over het beleid, onderzoek, monitoring, beheer en exploitatie van de maritieme toegangswegen tot de Vlaamse zeehavens en het beheer van het Vlaams Infrastructuurfonds. 2 De Vlaamse Overheid kan deelnemen aan de prefinanciering of cofinanciering van spoorprojecten in België. De regionale overheden in België zijn vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur van de NMBS, waar belangrijke beslissingen rond infrastructuurprojecten en investeringsprioriteiten worden genomen op basis van regionale vragen en behoefte. Deze investeringsprioriteiten worden dan opgenomen in het meerjarig investeringsplan van Infrabel. Infrabel: is verantwoordelijk voor het beheer, onderhoud, vernieuwing en ontwikkeling van het Belgische spoorwegnetwerk. Een tweede belangrijke taak van Infrabel bestaat uit het coördineren en leiden van het treinverkeer. Tot slot is het de opdracht van Infrabel om (onder voorwaarden) toegang te geven aan spoorwegondernemingen die gebruik wil maken van de Belgische spoorinfrastructuur. Relevante processen: De regionale overheden in België zijn vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur van de NMBS, waar belangrijke beslissingen rond infrastructuurprojecten en investeringsprioriteiten worden genomen op basis van regionale vragen en behoefte. Deze investeringsprioriteiten worden dan opgenomen in het meerjarig investeringsplan van Infrabel. Via het Vlaams Infrastructuurfonds (VIF) wordt jaarlijks zo n 600 miljoen euro geïnvesteerd in de Vlaamse infrastructuur, voornamelijk in het onderhoud van wegen. Het VIF wordt echter ook aangesproken voor nieuwe investeringen in het kader van een steeds verbeterende Vlaamse infrastructuur Pagina 4 van 12

28 1.3 Rijksoverheid Nederland Achtergrond De rijksoverheid in Nederland zet in op verbetering van de concurrentiepositie van goederenvervoer per spoor. Uit de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) blijken in 2030 in zowel het Lage als Hoge scenario opgaven te bestaan in het personen- en goederenvervoer. Deze opgaven worden groter richting In het goederenvervoer ziet het Rijk met name op de corridor naar Duitsland een stapeling van potentiële knelpunten op het gebied van weg- en spoorvervoer. Vanuit de spoorgoederensector wordt gewerkt aan een ambitieus masterplan om het aandeel van het spoorgoederenvervoer te vergroten en het wegverkeer te ontlasten. Daarin wordt de ontsluiting van de haven/industriële clusters stevig geagendeerd, zonder specifiek in te gaan op knelpunten in Zeeuws- Vlaanderen. Afspraken over rijksinvesteringen worden in beginsel gemaakt in het MIRT, waarvoor vaste spelregels en procedures gelden. Rail Ghent Terneuzen is op dit moment niet als project opgenomen in het MIRT (kaart MIRT Zuidwest Nederland). Landelijk is er het MIRT-project grensoverschrijdend spoorvervoer. Onduidelijk is of daar een link mee te maken is. Belang arena De Nederlandse rijksoverheid is één van de potentiële financiers van maatregelen. Met name wanneer wordt besloten om de ontbrekende verbinding Axel-Zelzate te gaan realiseren, ligt het voor de hand dat een substantieel deel vanuit de Nederlandse (rijks)overheid wordt gefinancierd. Daarnaast is het rijk de opdrachtgever voor ProRail, dat een doorslaggevende rol speelt in de technische haalbaarheid en aanvaardbaarheid van maatregelen in het railnetwerk op Nederlands grondgebied. Stakeholders/gremia Het ministerie van I&W (met als verantwoordelijk bewindspersonen Minister van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Van Veldhoven) is vanuit meerdere invalshoeken van groot belang: Uitwerking beleid spoorgoederenvervoer (DG Mobiliteit, DG Milieu en Internationaal) Uitwerking beleid zeehavens (DG Luchtvaart en Maritieme Zaken) Voorbereiding besluitvorming infrafonds/mirt (DG Mobiliteit) De Tweede Kamer kan in agenderende zin van belang zijn. ProRail werkt weliswaar in opdracht van het ministerie van I&W, maar heeft een eigenstandige rol en bevoegdheden. Haar taak is het spoorwegnet te onderhouden, te exploiteren en indien de rijksoverheid daartoe besluit, uit te breiden. Daarnaast verdeelt ProRail de capaciteit op het spoor onder de verschillende goederen- en reizigersvervoerders en is ProRail is verantwoordelijk voor de veiligheid van het spoor. Relevante processen Het Algemeen Overleg MIRT vindt plaats in de Tweede Kamer en hierbij wordt een update gegeven over de stand van zaken van projecten die evt. Kamervragen oproepen. Timing: normaal gezien eind juni, dit jaar 27 juni In het Bestuurlijk Overleg MIRT wordt besloten over de inzet van rijksmiddelen in infrastructurele projecten. In dit overleg overleggen de minister en staatssecretaris met regionale bestuurders. Het overleg dat eind 2019 plaatsvindt kan mogelijk worden benut om afspraken te maken over de resultaten van de studiefase en het commitment voor de volgende fase van planuitwerking en realisatie. Dit kan in het BO MIRT van 2018 al worden voorbereid in de vorm van een procesafspraak. Het BO MIRT wordt voorbereid door het DO (Directeurenoverleg) MIRT. Daar wordt besloten welke onderwerpen en op welke wijze op de agenda van het MIRT worden opgenomen. Dit overleg is daarmee een essentiële stap in de besluitvorming. Ook de spoortafels zijn agenderend voor het BO MIRT. Zowel uit de landsdelige spoortafel als uit de landelijke goederenvervoertafel kunnen agendavoorstellen voor het BO MIRT voortkomen. In de Vlaams-Nederlandse top, die in het najaar van 2018 plaatsvindt, komen de premiers van NL en Vlaanderen bijeen. Het grensoverschrijdende project leent zich goed om op dit overleg te worden geagendeerd. Ook in dit overleg kan een basis worden gelegd voor besluitvorming in het BO MIRT van Op de Vlaams-Nederlandse top van november 2016 hebben de ministers de opmaak van een Grensland MIRT vooropgesteld, waar tot op heden voor zover bekend nog maar Pagina 5 van 12

29 weinig concrete invulling aan gegeven is, maar waar wel op de volgende Vlaams-Nederlandse top eind 2018 op teruggekeken wordt. 1.4 Regionale stakeholders kanaalzone Gent-Terneuzen Achtergrond De arena van regionale stakeholders is onder te verdelen in drie onderling samenhangende groepen: 1. De lokale en regionale publieke stakeholders; de belangrijkste daarvan zijn direct in het project betrokken als projectpartners en nemen vanuit die rol deel aan de projectgroep en Managementboard. 2. Private stakeholders, met name de bedrijven in de Kanaalzone; zij vormen uiteindelijk de primaire doelgroep en legitimatie voor de investeringen in het railnetwerk voor goederenvervoer. 3. Maatschappelijke stakeholders; een diverse arena waarin o.a. bewoners, natuur- en milieugroepen een rol spelen. Zij zijn van belang voor het lokale en regionale draagvlak en daarmee voor de politieke steun bij de publieke stakeholders. De grens vormt daarin van oudsher uiteraard een belangrijke scheidslijn. Netwerken zijn nog slechts beperkt grensoverschrijdend, al is voorzichtig steeds meer sprake van vervlechting. Ook inhoudelijk zijn accentverschillen aan de orde. In het Vlaamse deel van de kanaalzone ligt meer (politieke) nadruk op het versterken van het personenvervoer. In het Nederlandse deel en bij de meeste industriële / havengerelateerde bedrijven ligt meer prioriteit bij goederenvervoer. Belang arena De arena van regionale stakeholders is van groot belang voor een overtuigende public affairs strategie. Alleen als sprake is van een krachtig en breed uitgedragen regionale sense of urgency kan ook urgentie in andere arena s ontstaan. Het is van belang dat deze urgentie eenduidig is, wat vraagt om een heldere lijn in de afweging / focus, o.a. op vervoer van personen vs. goederen. Relevante processen: De regionale stakeholders komen elkaar uiteraard veelvuldig tegen in allerlei overlegcircuits, veelal gescheiden aan weerszijden van de grens. Niettemin is in toenemende mate ook sprake van grensoverschrijdende initiatieven, deels in het kielzog van de fusie tussen havens van Gent en Zeeland en het project Rail Ghent Terneuzen. In de Managent Board van Rail Gent Terneuzen komen bestuurders van de projectpartners bijeen om de voortgang van het onderzoek en het draagvlakproces te borgen. Dit is een belangrijk overleg om de grensoverschrijdende regionale coalitie te positioneren en de public affairs strategie te coördineren. In de Projectgroep van Rail Ghent Terneuzen komen dezelfde partijen samen, aangevuld met vertegenwoordigers van ProRail en Infrabel. Daarnaast wordt een klankbordgroep ingericht waarin een selectie van regionale bedrijven wordt betrokken bij het project. Het project grenzeloze Kanaalzone heeft een belangrijke rol gespeeld in de grensoverschrijdende benadering van het gebied tussen Gent en Terneuzen. Gemeenten treffen elkaar nog in het Kanaalzonegemeentenoverleg. De Vlaams-Nederlandse Delta (de Commissarissen van de Koning en Gouverneurs van de provincies Zuid-Holland, Zeeland, Noord Brabant, West- Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen en de CEO s van de havens uit deze 6 provincies) Provincie Oost-Vlaanderen bereidt een subsidieaanvraag voor om een gezamenlijk project Spoorlijn L204 spoorlijn Gent-Zelzate-Terneuzen, met een groot aantal regionale stakeholders in gang te zetten. Pagina 6 van 12

30 2. Public affairs strategie 2.1 inleiding De overkoepelende kernboodschap van het project is verwoord in de elevator pitch (zie hierboven). Naast communicatie over het project, zoals de website waarop up-to-date informatie beschikbaar is en een regelmatige stakeholdermeeting voor alle betrokkenen, is het belangrijk dat er een stevige lobby plaatsvindt om het project van de studiefase naar de realisatiefase te brengen. In dit kader is voor deze public affairs strategie geanalyseerd welke randvoorwaarden cruciaal zijn om eind 2019 een positieve beslissing te kunnen nemen over de financiering en uitvoering van maatregelen in het project Rail Ghent Terneuzen: 1. Er is zicht op aanvullende EU-financiering vanuit het CEF voor de uitvoering van maatregelen 2. Rail Ghent Terneuzen is opgenomen in het MIRT met zicht op financiering 3. De Federale Belgische en/of Vlaamse overheden dragen financieel bij aan maatregelen in het project. 4. ProRail en Infrabel steunen de maatregelen in het project 5. Regionale publieke partijen (gemeenten, provincies) en evt. ook bedrijven aan beide zijden van de grens zijn bereid tot cofinanciering / financieel commitment 6. De projectpartners van RGT hebben in goede overeenstemming een eenduidige lijn gekozen in de prioritering van het project RGT en de initiatieven rond passagiersvervoer / lijn L204 en blijven afstemmen over vervolgstappen Deze randvoorwaarden zijn vertaald naar zes sporen die de basis vormen voor de public affairs strategie. Per spoor wordt hieronder beknopt de strategie, kernboodschap, beslissers, mijlpalen en activiteiten beschreven. De sporen lopen grotendeels parallel, maar zijn ook onderling verweven. Belangrijk is dat de interfaces goed in de gaten worden gehouden en dat dit goed wordt gecoördineerd vanuit North Sea Port. Dit vraagt inzet vanuit de partners en vanuit North Sea Port (tweerichtingsverkeer). Zo zal regionale cofinanciering een belangrijke randvoorwaarde zijn voor opname in het MIRT, net als steun van ProRail. Het is hoe dan ook van groot belang om vanuit deze grensoverschrijdende regio met één boodschap en één samenhangend verhaal richting hogere overheden te communiceren en lobbyen. 2.2 Uitwerking spoor EU financiering Strategie De Europese Commissie wordt geïnformeerd over en betrokken bij het resultaat van de studies zodat zij voor de implementatiefase (werken) ter optimalisatie van het spoor mede kunnen financieren of financieringsfaciliteiten kunnen aanbieden. In de verwachting dat er vanaf 2021 nieuw CEF budget komt, moet RGT bekend zijn bij de betreffende medewerkers binnen de Europese Commissie en de betreffende ambtenaren bij het Nederlandse Ministerie en Belgische overheid, zodat eventueel de tekst (bestemming) van de subsidie kan worden afgestemd met RGT. Ter ondersteuning aan het draagvlak binnen de Europese Commissie kunnen onze contacten bij het Europees Parlement en Comité van de Regio s alsook de Benelux Unie worden ingezet. Boodschap Efficiënte en duurzame grensoverschrijdende transportverbindingen tussen havens zijn essentieel voor een toekomstbestendige competitieve Europese economie. In dit grensoverschrijdende havengebied zijn door de fusie enorme groeikansen gedefinieerd (15 % meer groei dan wanneer apart opererende havens). Door te investeren in dit grensoverschrijdende railnetwerk kan de Europese Unie haar toegevoegde waarde laten zien waar de scope van nationale overheden letterlijk bij de grens ophoudt. Hier moet de spoorverbinding op voorzien zijn om optimaal te profiteren van de Brexit en het nieuwe voorportaal van de EU te worden voor noord-zuid vervoer. Beslissers en partners Violeta Bulc, EU-commissioner Mobility and Transport Prof. Balázs, Coördinator van de North Sea Mediterranean Corridor Herald Ruijters, Director Investment, Innovative and Sustainable Transport DG MOVE Pagina 7 van 12

31 Helmut Morsi, Adviser to Director Mobility Network - Herald Ruijters Jean-Louis Colson, Head of Unit Transport Networks Olivier Sella, Head of Unit Transport Investment Kansen en mijlpalen Bezoek Violeta Bulc, september 2018 Bezoeken EU Corridor Coördinatoren, datum ntb Activiteiten Jaarlijks een bijeenkomst organiseren in Brussel voor North Sea Port in het algemeen en dit project als voorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking (ism contacten bij DG REGIO en DG MOVE). Alle relevante stakeholders kunnen hierbij uitgenodigd worden (deze staan in bijlage van dit document). Bilaterale afspraken om het project mondeling toe te lichten, Europese kernspelers ambassadeurs van RGT maken en hen inzetten als onderdeel van hun werk om dit project verder te brengen. PM 2.3 Spoor: BO MIRT Strategie De rijksoverheid is in potentie een belangrijke financier van de te realiseren maatregelen aan de Nederlandse kant van de grens. Dergelijke financiële afspraken worden in beginsel gemaakt in het Bestuurlijk Overleg MIRT, waarvoor vaste spelregels en procedures gelden. Rail Ghent Terneuzen is op dit moment nog niet als project opgenomen in het MIRT (kaart MIRT Zuidwest Nederland). Dit vraagt om een strategische koers richting het MIRT van november 2019, wanneer besluitvorming over dit project aan de orde is. Daarin spelen ook de landsdelige spoortafel en de Vlaams-Nederlandse Top (najaar 2018) een rol. Inhoudelijk vraagt dit er om dat de betrokkenen binnen het ministerie van I&W (en andere departementen) het belang inzien van de te realiseren maatregelen en bereid zijn hierop te acteren. De grotere toegevoegde waarde van North Sea Port en het grensoverschrijdende karakter van het project kunnen hierin een rol in spelen. Boodschap Met een grote haven aan de zuidkant van Nederland (toegevoegde waarde 13 miljard) en een groeipotentieel van meer dan 15%, is het van belang voor het Rijk haar spoorverbindingen richting het Zuiden op orde te hebben. Jarenlang is geïnvesteerd in spoorverbindingen van west naar oost, nu is het tijd te investeren in spoorverbinding van noord naar zuid. Uit onderzoek blijken diverse knelpunten in het railnetwerk, als deze niet worden opgelost gaat dit ten koste van het groeipotentieel van de bedrijvigheid in de economisch belangrijke Kanaalzone Gent-Terneuzen en de rest van Zeeland. Beslissers en partners Bestuurlijk: Minister van I&W, Cora van Nieuwenhuizen (o.a. Maritieme Zaken) Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (o.a. openbaar vervoer en spoor, veiligheid en risico s) Grensoverschrijdend: Henk Meeldijk, Ministerie van I&M (Teammanager internatonale zaken) OV en Spoor: Wino Aarnink, Directeur OV en Spoor Rachel van Houwelingen, Plv. afdelingshoofd Beleid en omgeving, Directie OV en spoor Marcel Thijs, senior beleidsadviseur internationaal directie OV en Spoor Peter Hondebrink, Afdelingshoofd OV en spoor CEF: Lambert Smeets, Nationaal CEF coördinator MIRT: Jacco Peters, MIRT-Landsdeelcoördinator Zuid Joost Hurkens, senior beleidsmederweker Pagina 8 van 12

32 Kansen en mijlpalen Voor de MIRT-strategie gelden de volgende mijlpalen: DO MIRT voorjaar 2018: agenderen Rail Ghent Terneuzen, erkennen knelpunt en potentie Landsdelige spoortafel?? Vlaams Nederlandse top najaar 2018: agenderen, erkennen knelpunt en potentie BO MIRT najaar 2018: inzet dat knelpunt wordt onderschreven en de intentie wordt overeengekomen om in het BO MIRT van 2019 tot afspraken/besluitvorming te komen. DO MIRT voorjaar 2019: voorbereiden besluitvorming BO MIRT najaar 2019 besluitvorming Activiteiten Regulier overleg met contactpersonen I&W (Jacco Peters, Joost Hurkens) en provincie Zeeland (MIRT-coördinator) Bestuurlijke contacten, bijvoorbeeld via Harry van der Maas en Ben de Reu (GS Provincie Zeeland) RGT onder aandacht brengen in MIRT en bij het Rijk Werkbezoek betrokken kamerleden zoals de kamerleden die lid zijn van het Beneluxparlement 2.4 Spoor: cofinanciering door federale en/of Vlaamse overheid Strategie Willen de federale en Vlaamse overheid worden overtuigd van de meerwaarde van investeren in dit project, dan zal voor hen de urgentie overtuigend moeten worden aangetoond. De bevoegde instanties, zoals het departement Mobiliteit en Openbare Werken en de FOD worden in toenemende mate betrokken en geïnformeerd. De overheden worden betrokken in gezamenlijk overleg met de Nederlandse Rijksoverheid, waaronder de Vlaams-Nederlandse top die in het najaar van 2018 plaatsvindt. Uiteindelijk zal dit moeten leiden tot een gemeenschappelijk belang en doel, zodat investeringen kunnen worden afgestemd. Boodschap Via North Sea Port heeft een belangrijke Vlaamse haven onmiddellijke toegang tot de Noordzee. Havens zijn cruciaal in de Vlaamse/ Belgische economie en een haven is zo sterk als haar achterland. Dit is een duurzame oplossing om voorbereid te zijn op de toekomst en bedrijven te kunnen blijven aantrekken. Onderzocht wordt in welke mate de investeringen in het netwerk voor goederenvervoer ook kunnen bijdragen aan uitbreiding van passagiersvervoer in het havengebied. Beslissers en partners Francois Bellot, Belgisch minister van Mobiliteit en NMBS Belangrijkste adviseur van dhr. Bellot? Pagina 9 van 12

33 Ben Weyts, Vlaams minister van Mobiliteit en openbare werken Dhr. Pim Bonne, beleidsadviseur Mobiliteit en Openbare Werken Vlaamse Overheid Dhr. Axel Buyse, algemene afvaardiging Vlaamse Regering Ambassade van het Koninkrijk België, Chris Hoornaert, ambassadeur Kansen en mijlpalen Bezoek minister Ben Weijts aan staatssecretaris Stientje van Veldhoven, 22 mei 2018 Vlaams-Nederlandse top, najaar 2018, voorbereiding door algemene afvaardiging Vlaamse Regering in NL Nader te bepalen Activiteiten Bijeenkomst samen met betrokken Nederlandse ambtenaren om de voortgang van de studies en dit project in zijn geheel te bespreken Actieve voorbereiding Grensland MIRT en Vlaams-Nederlandse top 2.5 Spoor: Regionale cofinanciering Strategie Urgentie bij regionale stakeholders is van cruciaal belang voor een succesvolle lobby bij landelijke en Europese overheden. Van die urgentie dienen zowel bij de lokale/regionale overheden (politiek gemotiveerd), bij het regionale bedrijfsleven (economisch gemotiveerd) als bij bewoners en belangengroepen (maatschappelijk gemotiveerd) te worden overtuiged. Uiteraard zijn politieke, economische en maatschappelijke motieven sterk verweven en congruent. Hoe meer deze regionale stakeholders één overtuigende boodschap uitstralen, hoe krachtiger de externe lobby zal zijn. Die lobby wint verder aan kracht als overheden en bedrijfsleven ook financieel commitment aangaan, bijvoorbeeld door toezeggingen voor regionale co-financiering of financiële participatie (bv in PPS vorm). Boodschap Voor zowel de huidige bedrijven en evt. toekomstige bedrijven als het milieu en de regionale luchtkwaliteit is een optimaal functionerend spoornetwerk van essentieel belang. Daarvoor moeten diverse regionale knelpunten worden opgelost: vergroting van de capaciteit en realiseren van enkele infrastructurele uitbreidingen. Deze investeringen zijn noodzakelijk om de potentie van het vestigingsklimaat in het havengebied volop te benutten en kunnen bijdragen aan de realisatie van de ambities voor CO2-reductie en externe veiligheid. Onderzocht wordt in welke mate de investeringen in het netwerk voor goederenvervoer ook kunnen bijdragen aan uitbreiding van passagiersvervoer in het havengebied. Beslissers en partners Bestuurlijk deelnemers Management board: North Sea Port: Jan Lagasse en Daan Schalck, CEO s Provincie Zeeland: Han Polman (CdK) en Harry van der Maas (gedeputeerde) Provincie Oost-Vlaanderen: Jan Briers (gouverneur) en Martine Verhoeve (gedeputeerde) (NB Jan Briers heeft verschillende bevoegdheden, op Provinciaal, Federaal en Vlaams niveau) Stad Gent: Mathias de Clerq, schepen Gemeente Terneuzen: Jan Lonink (burgemeester) en Frank van Hulle (wethouder) Overige stakeholders: Grote bedrijven in de kanaalzone: Outokumpu, Yara, ArcelorMittal, Dow, etc. NB er wordt een klankbordgroep bedrijven ingericht, eerste bijeenkomst voor de zomer Werkgeversvereningingen: KNV, EVO, VOKA, etc. Vervoerders: Lineas, DB Schenker, Mijlpalen en kansen Ca 3 x per jaar een Management Board bijeenkomst voor Rail Ghent Terneuzen Ca. 2 x per jaar klankbordgroep bedrijven? Verkiezingen in Vlaanderen (gemeentelijk en provinciaal in oktober 2018) en Nederland (provinciaal in voorjaar 2019) Pagina 10 van 12

34 Activiteiten Periodiek overleg PA-medewerkers projectpartners 2.6 Spoor: Prorail en Infrabel Strategie ProRail en Infrabel worden aangestuurd door de landelijke ministeries van Infrastructuur / mobiliteit. Niettemin moet de invloed van deze infrabeheerders niet worden onderschat. Zij hebben een belangrijke adviserende en toetsende rol. Het ligt voor de hand om de infrabeheerders voornamelijk te committeren langs de lijnen van inhoud (overtuigend presenteren van knelpunten, meerwaarde van oplossingen) en procedure (aansluiten bij hun kernprocessen). Door daarin mee te bewegen en gezamenlijk het gesprek aan te gaan kunnen ProRail en InfraBel worden overtuigd van de meerwaarde van de investeringen in het spoornetwerk. Boodschap Uit onderzoek blijkt dat er diverse knelpunten zijn in het spoorwegnetwerk in het havengebied Gent- Terneuzen. Uitgaande van de huidige infrastructuur blijken uit de simulatie in het realistische scenario diverse knelpunten, o.a. tussen Terneuzen en Axel en op de Sluiskilbrug (knelpunt vanaf 2030). Indien er een verbinding tussen Axel en Zelzate wordt gerealiseerd vervallen diverse knelpunten: er is geen probleem meer tussen Axel en Terneuzen, ook niet op de Sluiskilbrug, er is een evenwichtiger verdeling over de west- en oostoever waardoor ook het baanvak ten noorden van Wondelgem geen knelpunt is. Er ontstaat een redundant netwerk met een hogere betrouwbaarheid van het spoorvervoer. Het komende jaar worden deze oplossingsrichtingen worden verder onderzocht op technische en economische haalbaarheid. Beslissers en partners Prorail: Dhr. Pier Eringa, CEO Prorail Dhr. HP. Voorhoeve, Directeur Spoorgoederenvervoer Dhr. Marcel Drenth, Programmamanager Vervoersanalyse & Capaciteitsontwikkeling Goederen ProRail Ans Rietstra, Directeur Projecten, lid RvB ProRail Guus de Mol, Hoofd Internationale logistieke zaken ProRail InfraBel: Luc Lallemand, gedelegeerd bestuurder Vansteenkiste, directeur-generaal "Asset Management " Ann Billiau, directeur-generaal "Traffic Management & Services" Eddy van de Walle Karl Faes Mijlpalen? Activiteiten Actiepunt: gesprek met ProRail: Pier Eringa & Jan en Dick? Pagina 11 van 12

35 2.7 Spoor: begeleiding discussie passagiersvervoer Strategie Onderdeel van het ISOCRIP-project is een verkenning naar de potentie van personenvervoer in het gebied. Deze studie is inmiddels afgerond. InfraBel voert een vervolgstudie uit, waarna de resultaten en de implicaties van de studie voor Rail Ghent Terneuzen in samenhang zullen worden beschouwd. Met name aan Vlaamse zijde lijkt de wens te bestaan om extra inspanningen te richten op de randvoorwaarden om het personenvervoer mogelijk te maken. Hieruit kan de indruk ontstaan dat de keuze voor personenvervoer in de kanaalzone (specifieker op lijn L204), door de Vlaamse partners al gemaakt is en er geen behoefte is om dit nader integraal te wegen. De public affairs stratege zet in op goede begeleiding en afstemming van deze processen, zodat het risico op concurrentie tussen personen- en goederenvervoer t.a.v. co-financiering en subsidies wordt voorkomen. Boodschap De partners zetten in op de verbetering van het spoornetwerk, uiteindelijk gericht op de groei van de haven en van de economie in de grensregio. Onderzocht wordt in welke mate personenvervoer hieraan een bijdrage kan leveren en welke mogelijkheden tot synergie er zijn. Beslissers en partners Deelnemers overleg 25 april? Mijlpalen Afronding en weging studie NMBS Evt. toekenning subsidieaanvraag Oost-Vlaanderen en inrichting projectorganisatie L204 Gemeentelijke en provinciale verkiezingen in Vlaanderen Activiteiten pm Pagina 12 van 12

36 Secretariaat Westkade 104 Postbus AB Sas van Gent Telefoon Internet Aan: Provincie Zeeland T.a.v.: team Omgevingsplan Zeeland Postbus AD Middelburg Ref.: cp/mc Ond.: Zienswijze ontwerp Omgevingsplan Zeeland 2018 Bijl.: -- Sas van Gent, 19 juni 2018 Geachte heer of mevrouw, Namens het Zeeuwse bedrijfsleven wensen wij een zienswijze in te dienen tegen één specifiek onderdeel van het ontwerp Omgevingsplan Zeeland Wij merken dagelijks dat het huidige provinciale beleid met betrekking tot woningbouw in het algemeen, maar huisvesting van arbeidsmigranten in het bijzonder, te beknellend en onpraktisch is. Dit probleem is met name in Zeeuws-Vlaanderen aanzienlijk. We hebben hierover ook kennis gedeeld met de Stichting Samen Duurzaam Nederland. Net als in andere delen van Nederland draait de Zeeuwse economie inmiddels voor een aanzienlijk deel op arbeidsmigranten. Grote investeringen in de infrastructuur, de bouw van de Nieuwe Sluis Terneuzen en in de industrie zorgen voor een instroom van duizenden arbeidsmigranten. Daarbovenop geldt dat vanwege de vergrijzing van de bevolking en de investeringen van diverse grote werkgevers er nog eens vele honderden vacatures opnieuw ingevuld moeten worden. Veel vacatures kunnen niet meer met Zeeuwse inwoners worden vervuld. Om de tijdelijke, maar zeker ook om de permanente vacatures in te vullen wordt momenteel actief elders personeel geworven, met name in het buitenland. Duizenden mensen zullen door de bedrijven naar onze regio worden gehaald om hier te komen werken. Vanzelfsprekend hebben deze mensen passende huisvesting nodig. Dit lukt nu al onvoldoende en leidt tot problemen. De arbeidsmigranten die worden gehaald zijn steeds vaker jonge en goed opgeleide mensen, zij worden ook wel expats genoemd. Deze mensen zorgen er voor dat de effecten van ontgroening en vergrijzing zullen worden gedempt. Daarnaast staan zij volop in het leven en dragen daarmee hun steentje bij aan de leefbaarheid en economie van onze regio. Buitenlandse werknemers die hier voor langere tijd komen wonen en werken, wensen een passende huisvesting. De provincie Zeeland biedt de gemeenten een beperkt programma om extra woningen toe te voegen. Dit woningbouwprogramma wordt nu reeds als krap ervaren voor de nieuwbouw voor de eigen bevolking en de aanhoudende instroom van Vlaamse woningzoekers.

37 Een bijzonder aandachtsgebied hierbij is de economische groei in Vlaanderen, bijvoorbeeld in de Gentse Kanaalzone en op de Linkeroever. Voor veel personeel wat hiervoor naar de aan Zeeuws-Vlaanderen grenzende industrieën komt werken, is het vaak vanwege de beschikbaarheid van woonruimte en de ontsluiting woon-werkverkeer rond de Vlaamse steden interessanter om zich in Zeeuws Vlaanderen te vestigen op enkele tientallen minuten rijden van het werk. De groep buitenlandse werknemers is gemêleerd met een verschillende behoefte aan huisvesting. Een arbeidsmigrant die tijdelijk in de kassen werkt, heeft een andere behoefte en een ander budget dan een arbeidsmigrant die werkt in de zorg of de expat die nu bijvoorbeeld naar Dow komt. Voor de arbeidsmigrant ontbreekt een huurmarkt die voorziet in deze nieuwe vraag. In uw ontwerp Omgevingsplan Zeeland 2018 staat onder huisvesting arbeidsmigranten het volgende: Huisvesting van arbeidsmigranten die voor een langere periode in Zeeland werkzaam zijn, valt binnen de reguliere woningbehoefte. In de provinciale bevolkingsprognose wordt hiermee voor zover mogelijk rekening gehouden. Omdat alleen al de vraag voor huisvesting van arbeidsmigranten de door de provincie vastgestelde woningbehoefte ruimschoots overschrijdt, is het voor de economie van de provincie Zeeland in het algemeen en Zeeuws-Vlaanderen in het bijzonder van levensbelang dat u het Omgevingsplan Zeeland 2018 niet dusdanig vaststelt. De huisvesting van al die werknemers die naar onze regio worden gehaald vraagt om extra ruimte om te kunnen bouwen voor deze doelgroep. Zonder arbeidsmigranten kunnen onze fabrieken niet produceren, is er geen zorg aan het verpleegbed, wordt de toerist niet bediend, loopt er niemand op de bouwsteiger, staan de vrachtwagens stil, enz. Wij vragen u extra flexibiliteit voor de huisvesting van arbeidsmigranten in Zeeland, omdat de economie hier sterk van afhankelijk is en daarbij en het door de provincie vastgestelde extra aanbod voor woningen in de praktijk niet in overeenstemming is met de marktvraag. Het huidige beleid schaadt de Zeeuwse (en m.n. de Zeeuws-Vlaamse) economische ontwikkeling. Mede namens onderstaande grote bedrijven verzoeken wij u daarom het Omgevingsplan Zeeland 2018 op dit onderdeel gewijzigd vast te stellen. Uiteraard zijn wij bereid om onze zienswijze toe te lichten. Met vriendelijke groet, Neldes Hovestad Voorzitter VNO-NCW Zeeland Deze brief wordt ondersteund door: De Hoop, Dow Benelux, Engie, Matchpoint Banen, Scalda, Tragel, Trinseo, Verbrugge, Yara

38 LEDENBIJEENKOMSTEN ZEELAND Tweede halfjaar 2018 donderdag Gezamenlijke ledenvergadering VNO-NCW Zeeland * uur* 6 september Spreker: Claudia Brandenburg (Voorzitter Raad van Bestuur ADRZ) Onderwerp: De visie van ADRZ op toekomstige zorg Locatie: ADRZ, s-gravenpolderseweg 114 te Goes donderdag UWV inspiratiedag * uur* Sprekers: Björn Kuipers, Tony Bosma e.a. 20 september Onderwerp: Robotisering Locatie: Cinecity, Vlissingen woensdag Gezamenlijke ledenvergadering VNO-NCW Zeeland * uur* 3 oktober Spreker: Tom de Waard (DWDA) Onderwerp: Hoe werf je personeel met big data en digitale marketing? Locatie: Golden Tulip L Escaut, Terneuzen woensdag VNO-NCW Zeeuws-Vlaanderen ledenvergadering * uur* 7 november Spreker: Guus Bannenberg (Voorzitter Raad van Bestuur Tragel) Onderwerp: Hoe houdt Zeeuws-Vlaanderen uitstekende zorg? Locatie: Mauritshof, IJzendijke donderdag VNO-NCW Midden- en Noord-Zeeland ledenvergadering * uur* 8 november Spreker: Harry van der Maas (Gedeputeerde Provincie Zeeland) Onderwerp: De bereikbaarheid van de Provincie Zeeland Locatie: Contacta.nl 2018, Zeelandhallen woensdag VNO-NCW Zeeuws-Vlaanderen ledenvergadering * uur* 5 december Sprekers: Fred Jansen (Sassevaart) en Eric Marteijn (VNSC) Onderwerp: Update over de bouw Nieuwe Sluis Terneuzen Locatie: Golden Tulip L'Escaut, Terneuzen donderdag Bedrijfsbezoek VNO-NCW Midden- en Noord-Zeeland * uur* 6 december Locatie: Lamb Weston (met aansluitend diner) dinsdag Nieuwjaarsbijeenkomst VNO-NCW Zeeland *vanaf uur* 8 januari 2018 Locatie: Scheldetheater, Terneuzen Data onder voorbehoud. Kijk voor meer en actuele info op

39 IDEEEN VOOR SPREKERS EN BEDRIJFSBEZOEKEN 1 e HALFJAAR 2019 Januari: Topspreker. Minister, staatssecretaris of ambassadeur VS. Anders betalen. Februari: College tour Eric van Schagen Februari: Ira von Harras (ZMf) - Energietransitie Maart: extra try-out Christine Bender ik wil spreker worden of zakendoen in Duitsland Maart: Verkiezingsdebat Provinciale Staten met 3 of 4 lijsttrekkers April: Winand Quaedvlieg (VNO-NCW) - Brexit April: Marten Van den Bossche (Ecorys) ontwikkelingen haveneconomie April/mei: 25 april Stef Bos Middelburg theaterdiner 3 mei Woodstock in Goes, 23 mei 2019 opera in Middelburg Juni: Bezoek Kop van Zuid en/of Katendrecht Rotterdam Juni: Bedrijfsbezoek DEK incl. sliptraining of rijtraining Juli: Zomerborrel bij Omroep Zeeland, Traas, bouwproject van Fraanje of Peters

40 OVERZICHT VNO-NCW Brabant Zeeland LIDBEDRIJVEN 2018 Overzicht aantal lidbedrijven per kring per 31 augustus 2018 Naam kring Stand per Aanmeldingen t/m Stand per Opzeggingen per Stand per Omzet 2017 incl. jubileumbijdrage Omzet 2018 Midden-Brabant , ,00 Bergen op Zoom , ,50 Breda , ,00 Oosterhout , ,50 Roosendaal-Moerdijk , ,50 Totaal Regio West-Brabant , ,50 Eindhoven , ,86 Helmond , ,79 Hertogenbosch , ,00 Oost , ,25 Totaal Regio Oost-Brabant , ,90 Midden- en Noord-Zeeland , ,00 Zeeuws-Vlaanderen , ,00 Totaal regio Zeeland , ,00 TOTAAL , ,40