MAN Opbouwrichtlijnen Truck PTO s Editie 2017 V1.0. Engineering the Future since MAN Truck & Bus AG

Transcriptie

1 MAN Opbouwrichtlijnen Truck PTO s Editie 207 V.0 Engineering the Future since 758 MAN Truck & Bus AG

2 U I T G E V E R MAN Truck & Bus AG (in navolgende tekst als MAN aangegeven) Engineering Vehicle Truck Application Engineering Dachauer Str. 667 D München info.manted@man.eu Fax: + 49 (0) Deze Nederlandstalige versie is een vertaling. In geval van twijfel of tegenstrijdigheden is de originele Duitse tekst geldig. Technische wijzigingen op basis van verdere ontwikkeling voorbehouden. 207 MAN Truck & Bus AG Nadruk, vermenigvuldiging of vertaling, hetzij volledig of gedeeltelijk, is zonder schriftelijke toestemming van MAN Truck & Bus AG niet toegestaan. Alle rechten, in het bijzonder volgens de wet op het auteursrecht blijven MAN uitdrukkelijk voorbehouden. Trucknology en MANTED zijn geregistreerde merken van MAN Truck & Bus AG. Voor zover benamingen merknamen zijn, worden deze ook zonder symbool ( ) beschouwd als door de betreffende rechthebbende geregistreerd. I Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

3 Inhoud.0 Algemene basisprincipes Berekening van vermogen en koppel Cardanasaansluiting op de PTO Regelen van het motortoerental ZDR-regeling via Tempomat-bedieningscomponenten Toerentalregeling met de ZDR-interface Starten en stoppen van de motor buiten de cabine Versnellingsbakblokkering en neutrale-standschakelaar Stationair en instationair bedrijf Technische beschrijving van de PTO s MAN-PTO s V-riempoelie PTO op luchtcompressor Nokkenasaandrijving, PTO aan vliegwielzijde (SSNA) Ondersteuning van op de PTO aan vliegwielzijde aangebouwde hydraulische pompen PTO op tussenbak PTO s op de versnellingsbak Onderscheid Koppelingsafhankelijke PTO s Koppelingsspecifieke krachtafnemers op de ZF transmissie Koppelingsspecifieke krachtafnemers op de MAN transmissie Motorafhankelijke PTO s PTO s op versnellingsbak met WSK PTO s op automatische versnellingsbak ZF HP PTO s en intarders PTO s bij MAN HydroDrive PTO s op ZF-versnellingsbak (technische gegevens en tabellen) PTO s op EATON-versnellingsbak (technische gegevens en tabellen) Tenzij anders aangegeven: alle afmetingen in mm, alle gewichten en belastingen in kg. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 II

4 Deze opbouwrichtlijn is bedoeld voor professionele op- en ombouwfabrikanten. Daarom is voor deze opbouwrichtlijn de juiste achtergrondkennis vereist. Houd er rekening mee dat bepaalde werkzaamheden uitsluitend door gekwalificeerd personeel mogen worden uitgevoerd, om de kans op ongevallen te vermijden en de voor op- en ombouwwerkzaamheden vereiste kwaliteit te realiseren. Symbolen U vindt in deze opbouwrichtlijn de volgende symbolen: Informatie In dit voorschrift vindt u verdere informatie. Belangrijke aanwijzing Deze aanwijzing maakt u op mogelijke risico s op schade voor het voertuig attent. Milieuvoorschrift Een milieuvoorschrift geeft u informatie over milieubescherming. Waarschuwing Een waarschuwing maakt u attent om mogelijke risico s op ongevallen en verwondingen voor uzelf en andere personen. 2 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

5 .0 Algemene basisprincipes PTO s zijn de verbinding tussen de motor van het voertuig en de aggregaten die moeten worden aangedreven, zoals compressoren of hydraulische pompen. Een doordachte PTO-keuze en een degelijke controle van de montage-omstandigheden zijn van cruciaal belang voor een later probleemloos gebruik van het voertuig. In geval van vragen kan u bij MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ) terecht voor advies. Deze opbouwrichtlijnen voor PTO s vervangen niet de gebruiksaanwijzing van het voertuig. Informatie Het monteren van PTO s die niet door de fabrikant voor de betreffende voertuigconfiguratie worden aangeboden, gebeurt op de eigen verantwoordelijkheid van de monteur. PTO s kunnen op de volgende plaatsen, voor een deel gelijktijdig, zijn gemonteerd: Op de motor - aan de voorzijde van de motor (bijv. op het voorste krukasuiteinde via een tweegroefs V-riempoelie, directe montage van de pomp op de luchtcompressor) - aan de achterzijde van de motor (bijv. op het nokkenasuiteinde, aan vliegwielzijde) Op de versnellingsbak Op de tussenbak. Bij de keuze van de PTO moet met het volgende rekening worden gehouden: toegestane koppels draairichting stootfactoren levensduur kritisch toerental maximale lengte van de cardanas buighoek en montageruimte van de cardanas overbrenging type versnellingsbak (OD/DD) koeling (geen warmteophoping bij de PTO) montage en toegankelijkheid pompmontage instructies van de fabrikant van de PTO instructies van de fabrikant van de pomp instructies van de fabrikant van de cardanas. De fabrikanten van de PTO s hebben een eigen documentatie uitgegeven, waarin uitvoerige informatie te vinden is over: de juiste PTO-keuze de juiste toepassing het voorkomen en verhelpen van trillingen. Het voor de PTO toegestane maximale koppel kan alleen volledig worden benut wanneer er geen schokken en trillingen zijn. Dit is zelden het geval. Daarom moet in de praktijk bij de PTO-keuze rekening worden gehouden met stootfactoren. Met een schok wordt een snelle, sterke stijging van het koppel bedoeld, dat na zeer korte tijd opnieuw sterk daalt. Het quotiënt van het maximale en het minimale koppel wordt aangegeven als de schokcoëfficiënt. De dimensionering is afhankelijk van het grootst mogelijke koppel inclusief stootfactor. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 3

6 Het op de PTO opgenomen koppel mag het maximale koppel van de motor niet overschrijden. U kunt bij MAN (zie voor adres hierboven onder Uitgever ) motordiagrammen opvragen die informatie geven over vermogen en koppel. PTO s moeten tegen thermische overbelasting worden beschermd. Eventueel moet de door MAN aangeboden ventilator worden ingebouwd. Naast de ventilator zijn ook verschillende warmtewisselaars voor de koeling van de versnellingsbak en de PTO s verkrijgbaar. Op die manier kan bij afzonderlijke PTO-types een hogere vermoeiingssterkte worden bereikt. Voor meer gedetailleerde informatie kunt u terecht bij MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ). Belangrijke aanwijzing Er mag zich geen warmte ophopen; onvoldoende warmte-afvoer leidt tot schade. Belangrijke aanwijzing Opmerking over de temperatuur van de versnellingsbakolie: De temperatuur van de versnellingsbakolie en van de PTO-olie mag tijdens het gebruik van de PTO 0 C niet overschrijden. Gedurende korte tijd (max. 30 minuten) is een piektemperatuur van max. 30 C toegestaan. Wanneer bij de controle van de olietemperatuur wordt vastgesteld dat de temperatuur te hoog is, moet voor extra koeling worden gezorgd (bijv. door inbouw van een ventilator). Wanneer door de montage van PTO s delen van de motorinkapseling moeten worden verwijderd, dan moeten die door eigen aangepaste delen worden vervangen. Er moet voor worden gezorgd dat de geluidsbelasting niet ontoelaatbaar hoog wordt. De instructies in het hoofdstuk Chassis wijzigen (in de brochures van de betreffende series), paragraaf Wijzigingen aan de motor moeten strikt worden nageleefd. PTO s zijn niet ontworpen voor radiale lagerbelastingen door ketting- of V-riemaandrijvingen. Daarom mogen kettingwielen of V-riempoelies niet rechtstreeks op de PTO worden gemonteerd. Wanneer aggregaten moeten worden aangedreven waarbij er gevaar voor overbelasting van de PTO bestaat, moet een overbelastingsbeveiliging worden ingebouwd. Dit geldt ook wanneer er maar af en toe koppelpieken optreden die de toegestane waarde overstijgen. Bij TG-voertuigen kunnen in een MAN-werkplaats via de standaardinterface toerental- en/of koppelbegrenzingen worden geconfigureerd en bedraad. Een gedetailleerde beschrijving van de interfaces, pinbezetting en informatie over de configuratie vindt u terug in de documentatie over de interfaces. Voor alle verwijzingen naar de draairichting geldt dat ze, zoals gebruikelijk in de machinebouw, betrekking hebben op de kijkrichting naar het asuiteinde, dus op de uitgaande zijde. Het toerental aan uitgaande zijde wordt berekend op basis van het toerental van de motor, vermenigvuldigd met de toerentalfactor van de betreffende PTO. Belangrijke aanwijzing Niet toegestaan zijn: Motortoerentallen < 800/min bij een PTO die is ingeschakeld en die onder belasting staat Even overbrengingsverhoudingen zoals :, :2, enz., omdat dan resonantietrillingen kunnen ontstaan. Bij motortoerentallen <800/min kunnen omwille van ongunstige omstandigheden in combinatie met cardanassen aan de PTO een hoge geluidsbelasting en trillingen ontstaan. 4 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

7 . Berekening van vermogen en koppel Om een PTO correct te kiezen zijn de volgende gegevens nodig van het aggregaat dat moet worden aangedreven: vereist vermogen, koppel draairichting inschakelduur het toerental schokcoëfficiënten. Het uitgangskoppel dat wordt vermeld bij koppelings- en motorafhankelijke PTO s die aan de versnellingsbak zijn gemonteerd, is gebaseerd op een nominaal toerental van 500 omw/min. aan de PTO. Bij een hogere toerental is het uitgangskoppel lager. Als constante wordt hier het uitgangsvermogen bij 500 omw/min. gebruikt. Formule 0: Berekening van het nominale uitgangsvermogen P [kw] = M [Nm] n PTO [min - ] 9552 P = nominaal uitgangsvermogen in kilowatt M = toegestaan uitgangskoppel volgens het gegevensblad n PTO = toerental PTO hier nominaal toerental van.500 omw/min Via die constante kan het beschikbare uitgangskoppel bij hogere toerentallen worden berekend. Formule 02: Berekening van het uitgangskoppel bij nominale toerentallen > 500 omw/min M max [Nm] = P [kw] 9552 n PTO [min - ] M max = toegestaan uitgangskoppel bij een toerental > 500 omw/min P = nominaal uitgangsvermogen in kilowatt (in vorige stap berekend) n PTO = nominaal toerental PTO hier werkelijke toerental MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 5

8 Parallel gebruik van twee afneempunten Als bij een koppelingsspecifieke krachtafnemer met twee afneempunten beide afneempunten tegelijkertijd worden gebruikt, dan mag de hulpas van de transmissie niet overbelast raken. Hierbij moet rekening worden gehouden met de overbrenging van de krachtafnemer en de transmissie. Als bijv. het afneemkoppel van het bovenste afneempunt compleet moet worden benut, resteert er voor het onderste afneempunt een koppel van minder dan de maximaal toegestane belastbaarheid ervan. Formule 03: Berekening van het resterende koppel op de hulpas f o MVR = M V - ٠ M o f v M o = afneemkoppel op het bovenste afneempunt M V = maximaal toegestaan afneemkoppel op de hulpas M VR = resterend koppel op de hulpas f o = toerentalfactor van het bovenste afneempunt f V = overbrenging van de hulpas Via het resterende koppel op de hulpas kan het op het onderste afneempunt maximaal afneembare afneemkoppel worden berekend. Formule 04: Berekening van het toegestane afneemkoppel op het tweede afneempunt f u M u = M VR ٠ f v M u = maximaal toegestaan afneemkoppel op het onderste afneempunt M VR = resterend koppel op de hulpas f u = toerentalfactor van het onderste afneempunt f V = overbrenging van de hulpas Als het afneemkoppel op het onderste afneempunt volledig wordt benut, kan het resterende maximaal toegestane afneemkoppel op het bovenste afneempunt analoog met de bovenstaande formules worden bepaald. De voor de berekening noodzakelijke waarden kunnen op onder de rubriek Krachtafnemer op transmissie worden bepaald. 6 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

9 .2 Cardanasaansluiting op de PTO Voor de cardanasaansluiting gelden de basisprincipes die zijn gedefinieerd in de paragraaf Cardanassen van het hoofdstuk Chassis wijzigen (in de brochures van de betreffende series). Voor de buighoeken gelden zowel voor kruiskoppelingen als voor homokinetische koppelingen de volgende voorwaarden: Buighoek 7, een tolerantie van + is toegestaan Absoluut hoekverschil tussen de buighoeken van een as, er moet worden gestreefd naar 0. Afbeelding 0: Geometrie cardanassysteem voor PTO s T_364_000007_000_G ) Versnellingsbak 2) Aggregaat 3+4) Flenzen moeten parallel zijn uitgelijnd 5) Buighoek MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 7

10 Bij het bepalen van de lengte van de cardanas moet rekening worden gehouden met een eventueel te monteren elastische koppeling. De vermelde waarden gelden zowel voor het vlakke als voor het ruimtelijke cardanassysteem. Bij het ruimtelijke cardanassysteem moet de ruimtelijk resulterende buighoek als basis worden genomen. Uitzonderingen op de vermelde waarden moeten uitdrukkelijk door MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ) worden goedgekeurd. Cardanassen die zijn aangebracht in het omgangs- en werkbereik van personen moeten bekleed of afgedekt zijn. In bepaalde gevallen kan het nodig zijn om individuele dwarsbalken aan te passen om een geleiding van de cardanas in een toegelaten hoek te garanderen. MAN biedt hiervoor eigen oplossingen aan. Bij de TGL/TGM-serie bestaat bijvoorbeeld de mogelijkheid om een in de hoogte regelbare portaaldwarsbalk te monteren. Wanneer bij uitlevering één of meer PTO s aan de versnellingsbak zijn gemonteerd, is de ste chassisdwarsbalk (portaaldwarsbalk) achter de versnellingsbak in de hoogte regelbaar. Op die manier kan bij het installeren van een cardanassysteem aan de PTO rekening worden gehouden met een toegelaten maximale buighoek van 7 (+ tolerantie). In serie-uitvoering steekt de dwarsbalk met schroefkop +/- 70 mm boven de bovenkant van het frame uit. De in hoogte regelbare dwarsbalk kan ook achteraf worden ingebouwd (bijv. bij het achteraf monteren van een PTO). Wanneer geen van deze oplossingen in aanmerking komt, moeten de voorziene maatregelen vooraf door MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ) worden goedgekeurd. Afbeelding 02: In de hoogte regelbare portaaldwarsbalk bij PTO aan versnellingsbak x 4x 30 ) Rijrichting T_327_000003_000_G 8 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

11 2.0 Regelen van het motortoerental Over het algemeen is het van de motor gevraagde vermogen niet constant; niet bij het rijden en niet bij het gebruik van aggregaten. De variërende vermogensbehoefte bij constant werktoerental moet door het veranderen van de ingespoten hoeveelheid brandstof worden gecompenseerd. Bij constant toerental geldt dus: minder vermogen - minder brandstof meer vermogen - meer brandstof. Afhankelijk van de opbouw en de toepassing van het voertuig wordt van de PTO en daardoor ook van de motor een minimaal, constant of maximaal toerental gevraagd. Meestal moet gelijktijdig aan meerdere eisen worden voldaan. Bij alle MAN-dieselmotoren worden het toerental en de belasting geregeld met EDC (EDC= Electronic Diesel Control). Ingrepen door het opbouwbedrijf gebeuren via de ZDR-interface (ZDR= Zwischendrehzahlregelung, tussentoerentalregeling). De ZDR kan ook via de KSM-module (KSM= Kundenspezifisches Steuermodul, klantspecifieke regelmodule) worden aangestuurd. Ingestelde toerentallen worden ook onder belasting gehandhaafd. De regelkwaliteit is altijd beter dan bij mechanische regelsystemen. Lagere toerentallen leiden bij het gebruik van een PTO niet per definitie tot een lager verbruik of een lagere geluidsbelasting. De motoren zijn geoptimaliseerd voor bepaalde bedrijfsomstandigheden die een economische en geluidsarme werking garanderen. 2. ZDR-regeling via Tempomat-bedieningscomponenten MAN-vrachtwagens en MAN-trekkers zijn uitgerust met een Tempomat-hendel voor de rijsnelheidsregeling. De Tempomat-functies kunnen ook via de knoppen op het multifunctionele stuurwiel worden geregeld. Bij snelheden <= 20 km/uur kan op die manier ook het motortoerental worden geregeld zonder in te grijpen in de ZDR-interface. Met de Memory-knop (2 links) kan een constant toerental worden ingesteld. Met de bedieningsrichtingen + en - wordt een werktoerental tussen de hoogste en de laagste toerentalgrens ingesteld, dat tot het activeren van de Off-knop (2 rechts) of andere uitschakelvoorwaarden (bijv. intrappen van het rempedaal) constant wordt gehouden. De toerentalwaarde kan met de Memory-knop worden opgeslagen (knop 2 links 2 seconden indrukken). Door de Memory-knop (2 links) kort in te drukken kan de opgeslagen toerentalwaarde worden opgeroepen, ook na een motorstop en/of een tussentijdse rit. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 9

12 Afbeelding 03: Plaats en werking van de Tempomat-hendel T_255_00000_000_G 2 ) Memory-knop 2) Off-knop Afbeelding 04: Plaats en werking van het multifunctionele stuurwiel 2 ) Memory-knop 2) Off-knop T_464_000003_000_G 0 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

13 2.2 Toerentalregeling met de ZDR-interface Het EDC-regelapparaat kan worden geprogrammeerd voor de individuele aanpassing van de motorregeling bij het gebruik van PTO s. Het volgende kan worden ingesteld: Snelheden (bijv. verlaging van de topsnelheid bij het gebruik van een PTO) Tussentoerentallen Toerentalgrenzen bij gebruik van tussentoerentalregelingen (bijv. voor aggregaatbescherming) Regelgedrag en regelkarakteristiek Schakelvoorwaarden. Ingrepen vanuit de opbouwbesturing (bijv. schakelcommando s voor het instellen van een tussentoerental) en de registratie van de bedrijfstoestand aan opbouwzijde (bijv. parkeerrem, neutrale stand van de versnellingsbak, PTO-schakelaar) gebeuren via de ZDR-interface. Om gebruik te kunnen maken van de programmeerfuncties is de volgende informatie nodig: ZDR-interface (2000-series L2000, M2000 en F2000) Interface voor tussentoerentalregeling in voertuighoofdprocessor ZDR in FFR (standaard bij alle voertuigen van de TG-serie) Klantspecifieke regelmodule KSM (optie, standaard bij voertuigen van de TG-serie). Informatie Een gedetailleerde beschrijving van de FFR- en KSM-interface met toepassingsvoorbeelden en actuele documentatie over de hardware- en software-uitvoering vindt u terug in de brochure Interfaces TG. Houd er rekening mee dat bij uitlevering enkel de interface, maar geen bekabeling aanwezig is. Branchespecifieke parameters kunnen al in de fabriek worden geprogrammeerd wanneer de MAN-verkoper op tijd door het opbouwbedrijf wordt geïnformeerd over de gewenste waarden. Wijzigingen achteraf kunnen tegen vergoeding via het diagnosesysteem MAN-cats worden uitgevoerd. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0

14 2.3 Starten en stoppen van de motor buiten de cabine Voor een aantal opbouwsystemen is het nodig dat de voertuigmotor ook buiten de cabine kan worden gestart of gestopt. Onafhankelijk van de regeling voor het tussentoerental (zie hierboven) biedt MAN een voorbereiding voor het starten en stoppen van de motor achter op het chassis aan. De inbouw van dit pakket gaat altijd gepaard met het volgende: Neutrale-standschakelaar van de versnellingsbak; de motor kan alleen worden gestart wanneer er geen versnelling is ingeschakeld Detectie van het parkeerremsignaal; de motor kan alleen worden gestart wanneer de parkeerrem is geactiveerd Startblokkeerrelais; een motor die al draait kan niet nog een keer worden gestart. De interface kan ook achteraf worden ingebouwd, maar hiervoor is wel een gedetailleerde kennis van de elektrische installatie resp. het elektronisch systeem en van het MAN-boordnet nodig. Wij raden daarom aan deze af fabriek te bestellen. De aansluitkabel is achter op het chassis ingerold. Wanneer tijdens gebruik het voertuig niet mag worden verplaatst, adviseren wij ook nog een versnellingsbakblokkering aan te brengen (zie hoofdstuk Versnellingsbakblokkering en neutrale-standschakelaar ). Voor de TGL/TGM-serie en de TGS/TGX-serie die momenteel beschikbaar zijn, wordt naast de voorbereiding achter op het chassis ook een voorziening voor het starten en stoppen van de motor onder de voorklep aangeboden. De werking is identiek aan de voorbereiding achter op het chassis. Er is echter geen kabelbundel naar de achterzijde van het chassis geplaatst. Bij start- en stopvoorzieningen die door het opbouwbedrijf zelf zijn ontwikkeld, moeten de instructies in de afzonderlijke documentatie over de interfaces strikt worden nageleefd. 2 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

15 2.4 Versnellingsbakblokkering en neutrale-standschakelaar Bij bepaalde types van voertuigen/opbouwsystemen moet worden gegarandeerd dat de PTO enkel kan worden ingeschakeld wanneer er geen versnelling is ingeschakeld. Dit is mogelijk met behulp van een neutrale-standschakelaar. Door middel van een versnellingsbakblokkering wordt ook geanticipeerd op het omgekeerde geval, namelijk dat een bepaalde versnelling niet kan worden geschakeld, wanneer er reeds een PTO is ingeschakeld. De MAN-versnellingsbakblokkering werkt als een exclusieve OF-schakeling, d.w.z. of de versnelling of de PTO kan worden ingeschakeld, maar niet allebei tegelijk. Bij voertuigen met een handgeschakelde versnellingsbak gebeurt de versnellingsbakblokkering mechanisch; bij voertuigen met automatische versnellingsbak (TipMatic) gebeurt de versnellingsbakblokkering via software-parameters. Waarschuwing Wij raden aan om het voertuig uit te rusten met een versnellingsbakblokkering wanneer het voertuig voorzien moet zijn van een toerentalregeling en/of een motorstart buiten de cabine en het voertuig niet kan of mag worden verplaatst. Afbeelding 05: Versnellingsbakblokkering bij handgeschakelde versnellingsbak T_327_00000_000_G ) Versnellingsbakblokkering MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 3

16 2.5 Stationair en instationair bedrijf Informatie Wij raden aan om het voertuig uit te rusten met een versnellingsbakblokkering wanneer het voertuig voorzien moet zijn van een toerentalregeling en/of een motorstart buiten de cabine en het voertuig niet kan of mag worden verplaatst. Standaard zijn PTO s aan het uiteinde van de versnellingsbak instationair uitgevoerd. Dit wil zeggen dat de PTO ook tijdens het rijden in startversnelling kan worden gebruikt. Wanneer de versnellingsbakblokkering wordt geactiveerd, wordt de PTO overgeschakeld naar stationair bedrijf. De PTO kan dan enkel in stilstand worden gebruikt. Wanneer meer dan één PTO is gemonteerd, kunnen die zowel als stationaire of instationaire PTO worden geconfigureerd. Wanneer een stationair geconfigureerde PTO in werking is, is het niet mogelijk om een versnelling in te schakelen, onafhankelijk van het feit of een andere, als instationair geconfigureerde PTO aanwezig of in werking is. Wanneer enkel instationair geconfigureerde PTO s in werking zijn, kan een startversnelling worden ingeschakeld en kan het voertuig worden bewogen. Inschakelen van een versnelling en van versnelling veranderen is enkel mogelijk wanneer het voertuig stilstaat. Bij de automatische versnellingsbak TipMatic is een stationair bedrijf van de PTO op de tussenbak niet mogelijk. 4 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

17 3.0 Technische beschrijving van de PTO s Informatie Wij wijzen erop dat de PTO-uitvoeringen die in de opbouwrichtlijnen worden beschreven, eventueel niet af fabriek ter beschikking staan. De lijst met PTO s die standaard verkrijgbaar zijn, vindt u terug in de meest recente versie van onze verkoopdocumentatie. Met het oog op een wijziging in het gebruik van het voertuig of een stijging van de doorverkoopwaarde adviseren wij om het voertuig uit te rusten met een elektrische voorbereiding voor de latere montage van een PTO. 3. MAN-PTO s MAN produceert zelf de volgende PTO s: V-riempoelie, motorafhankelijk, zie paragraaf 3.. voor beschrijving PTO op tweecilinder-luchtcompressor, motorafhankelijk, zie paragraaf 3..2 voor beschrijving PTO op nokkenas of PTO aan vliegwielzijde, motorafhankelijk, zie paragraaf 3..3 voor beschrijving PTO op tussenbak, al naargelang de schakelstand afhankelijk van de motor, van de versnellingsbak of van de afgelegde afstand, zie paragraaf 3..4 voor beschrijving. 3.. V-riempoelie Op het voorste krukasuiteinde kan bij motor D08 een tweegroefs V-riempoelie worden gemonteerd met een werkdiameter van dw = Ø 242 mm. Deze poelie wordt af fabriek gebruikt in combinatie met een hydraulische pomp, in rijrichting gezien rechts ingebouwd. Bovendien bevindt zich op de krukas van voertuigen met airconditioning een multi-v-riempoelie met een werkdiameter van dw = Ø 224,8 mm voor de aandrijving van de airco-compressor. L2000 / M2000: Bij de uitvoering met airconditioning bevindt zich op deze aftakplaats de compressor van de airconditioning. TGL/TGM: Airconditioning en PTO kunnen worden gecombineerd. Als overbrenging kunnen smalle V-riemen volgens DIN 7753 (airco-compressor) of volgens internationale norm ISO 2790 worden gebruikt. Om het vermogen te berekenen moeten de instructies van DIN 7753, deel 2 of van de fabrikant van de V-riem worden gevolgd. MAN kan af fabriek verschillende door V-riemen of multi-v-riemen aangedreven aggregaten leveren. Dit zijn vooral hydraulische pompen. Het volledige gamma vindt u terug in onze verkoopsystemen. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 5

18 Afbeelding 06: Hydraulische pomp aan een D08-motor T_327_000002_000_G ) Hydraulische pomp Tabel 0: Technische gegevens van hydraulische pompen voor aandrijving via V-riempoelie Motortype Toerentalcoëfficiënt Hydraulische pomp D08,75 Hydraulische pomp Hydraulische tandempomp Volume per omwenteling in cm³ Druk bij constant gebruik in bar , De af fabriek geleverde hydraulische pompen worden bevestigd aan het motorcarterjuk. Andere aggregaten kunnen ook aan het motorcarterjuk worden bevestigd, wanneer het gewicht van het aggregaat niet meer dan kg bedraagt. 6 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

19 3..2 PTO op luchtcompressor Bij 6-cilindermotoren van de D28-serie (series F2000, E2000 en TGA tot bouwjaar 2003) met tweecilinderluchtcompressor is het mogelijk om hydraulische pompen via een flens rechtstreeks op het voorste uiteinde van de luchtcompressor te monteren. Afbeelding 07: Afbeelding links: Positie PTO op voorste uiteinde van tweecilinder-luchtcompressor bij motor D28 Euro 3 Afbeelding rechts: Voorbeelden van hydraulische pompen op voorste uiteinde van tweecilinder-luchtcompressor bij motor D28 Euro T_327_000004_000_G T_327_000005_000_G ) Dynamo 2) Koelmediumcompressor airco cabine 3) PTO op tweecilinder-luchtcompressor 4) Individuele pomp 5) Pomp voor hydraulische besturing 6) Tandempomp MAN kan af fabriek verschillende hydraulische pompen monteren op het voorste uiteinde van de luchtcompressor. Voor meer informatie over het verkoopprogramma in uw land kunt u contact opnemen met de MAN-verkoper of de MAN-vestiging (zie het adres hierboven onder Uitgever ). Tabel 02: Technische gegevens van hydraulische pompen voor montage op luchtcompressor bij motor D28 Motortype Toerentalcoëfficiënt Hydraulische pomp D28,5 Volume per omwenteling in cm³ Druk bij constant gebruik in bar Hydraulische pomp Hydraulische tandempomp Bij 6-cilindermotoren van de D20/D26-serie (series TGA, TGS en TGX) met eencilinder-luchtcompressor is het mogelijk om hydraulische pompen via een flens rechtstreeks op het voorste uiteinde van de luchtcompressor te monteren. Hiervoor is een luchtcompressor met een tweede uitgaande as nodig. De tweede uitgaande as kan niet achteraf worden gemonteerd. Bij een montage achteraf moet de luchtcompressor worden vervangen. Er is een voorbereiding voor latere aanbouw van pompen op de luchtcompressor verkrijgbaar; deze kan bij de fabriek worden besteld. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 7

20 Voor het aanbouwen van niet af fabriek geleverde en vrijgegeven hydraulische pompen moet de beschikbare ruimte door het opbouwbedrijf worden gecontroleerd. 3D-Modellen voor controle van de inbouwruimte zijn bij MAN verkrijgbaar (zie voor het adres hierboven onder Uitgever ). MAN kan af fabriek verschillende hydraulische pompen monteren op het voorste uiteinde van de luchtcompressor. Voor meer informatie over het verkoopprogramma in uw land kunt u contact opnemen met de MAN-verkoper of de MAN-vestiging (zie het adres hierboven onder Uitgever ). Tabel 03: Technische gegevens van hydraulische pompen voor montage op luchtcompressor bij motor D20/D26 Motortype Toerentalcoëfficiënt Hydraulische pomp D20 en D26,94 Hydraulische pomp Hydraulische tandempomp Volume per omwenteling in cm³ Druk bij constant gebruik in bar , , ,5 230 De eencilinder-luchtcompressor levert het volgende koppel: Aftakpunt onder: max. 80 Nm Tabel 04: Technische gegevens van hydraulische pompen voor montage op tweecilinder-luchtcompressor bij motor D20/D266 Motortype Toerentalcoëfficiënt Hydraulische pomp D20 en D26,94 Hydraulische pomp Hydraulische tandempomp Volume per omwenteling in cm³ Druk bij constant gebruik in bar , ,5 230 De tweecilinder-luchtcompressor levert het volgende koppel: Aftakpunt onder: max. 80 Nm Informatie Bij 6-cilinder motoren uit de serie D38 kunnen er geen hydraulische pompen op de luchtcompressor worden aangebouwd.. Opgelet: bij uitlevering van het voertuig zijn hydraulische pompen aan de luchtcompressor niet verbonden met de uitgaande as van de luchtcompressor. Daarvoor moeten eerst de meeneemschijven worden gebruikt die zich in de cabine bevinden. Op die manier wordt een droogloop van de pomp en een eventueel daaruit resulterende beschadiging vermeden. In optie is bij MAN een hydraulische installatie met dubbel circuit (bijv. voor gebruik van een sneeuwploeg en strooier) verkrijgbaar. Bij voertuigen met MAN HydroDrive is aan de onderste uitgaande as de voedingspomp voor de hydrostatische aandrijving gemonteerd. Het monteren van een extra hydraulische pomp is in dat geval niet mogelijk. Bij voertuigen die zijn uitgerust met Air Pressure Management (APM) - dus met automatische uitschakeling van de luchtcompressor - is momenteel het monteren van PTO s aan de luchtcompressor niet mogelijk. Voor eventuele wijzigingen verwijzen we naar onze verkoopsystemen. 8 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

21 3..3 Nokkenasaandrijving, PTO aan vliegwielzijde (SSNA) Het aftakpunt bevindt zich aan het achterste uiteinde van de motor. Deze PTO s zijn niet schakelbaar. Het opbouwbedrijf kan echter wel een elektromagnetische koppeling in het cardanassysteem monteren. De PTO op nokkenas is leverbaar voor motoren met code D28 (series F2000, E2000 en TGA tot bouwjaar 2003). De SSNA is leverbaar voor de 6-cilinder motoren met code D38 (serie TGX), D20/D26 (serie TGA, TGS/TGX) en D08 (serie TGL en TGM). Achteraf monteren van de SSNA is niet mogelijk. Voor de motoren D38/D20/D26 is een voorbereiding voor de SSNA verkrijgbaar. De bijbehorende adapters voor aansluiting op de cardanas of voor rechtstreekse montage van de pomp kunnen dan eenvoudig achteraf worden gemonteerd. Bij de uitvoeringen voor rechtstreekse montage van een pomp moet met het volgende rekening worden gehouden: Bij aanbouw van aggregaten (bijv. hydraulische pompen) op de SSNA mag het betreffende maximale gewichtsmoment niet worden overschreden. Bij het berekenen van het gewichtsmoment moet met het gewicht van de pomp, de appendages, de slangen en de aanwezige hydrauliekolie rekening worden gehouden. Aggregaten met een hoger gewichtsmoment moeten op gepaste wijze worden ondersteund. Opmerkingen over de ondersteuning van op de PTO aan vliegwielzijde aangebouwde hydraulische pompen vindt u in hoofdstuk Belangrijke aanwijzing Vóór montage van de pomp moet de as/naaf-verbinding uitvoerig met hoogtemperatuurvet volgens MAN-fabrieksnorm MAN 284 Li-H2 worden ingevet. Er mag geen metaalhoudende pasta (koper, aluminium, enz.) worden gebruikt. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 9

22 Milieuvoorschrift Opgelet! Het flensoppervlak voor de pompaansluiting is behandeld met beschermende was. Vooraleer de pomp wordt gemonteerd, moet dit oppervlak met een in de handel verkrijgbaar reinigingsmiddel op basis van oplosmiddelen (bijv. terpentine) worden gereinigd. De plaatselijk geldende voorschriften voor afvalverwerking moeten strikt worden nageleefd. Toegang tot de MAN-fabrieksnormen is mogelijk via Registreren is vereist. Bij de uitvoeringen met aftakflens moet met het volgende rekening worden gehouden: Er moet beslist worden gelet op de maximaal toegelaten buighoek van de cardanas van 7 (zie ook paragraaf Cardanasaansluiting op PTO ) en op een schok- en trillingsvrij bedrijf. In bepaalde gevallen kan het nodig zijn om individuele dwarsbalken aan te passen om een geleiding van de cardanas in een toegelaten hoek te garanderen. MAN biedt hiervoor eigen oplossingen aan. Wanneer geen van deze oplossingen in aanmerking komt, moeten de voorziene maatregelen vooraf door MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ) worden goedgekeurd. Bij MAN zijn op de SSNA passende elastische dubbele flenskoppelingen verkrijgbaar. Bij de aandrijving van aggregaten met een hoge stootfactor Mmax / Mmin 2 moeten deze beslist worden ingebouwd. Verder wordt deze flenskoppeling aanbevolen voor alle andere opbouwsystemen om geluiden, resonanties en overbelasting tegen te gaan. De dubbele flenskoppeling moet tussen de PTO en het aan te drijven aggregaat (aan aggregaatzijde) worden gemonteerd. Gegevens van een PTO SSNA bij motor D38 (zie afbeelding 08): Uitvoering voor rechtstreekse montage van een pomp volgens SAE-B (2-gats) met 300 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Pompaansluiting, profiel met inwendige vertanding ANSI B92., 5T, 6/32 DP Toerental =,42 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Maximaal nominaal koppel 300 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 420 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). 20 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

23 Afbeelding 08: SSNA bij motor D38 voor rechtstreekse montage van een pomp 46 ± 0,5 2,5 Ø 0,6 G T_327_000030_000_G ) Midden krukas Uitvoering voor rechtstreekse montage van een pomp volgens DIN ISO 4 met 400 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Pompaansluiting, profiel met vertanding DIN ISO 4 8x32x36 Toerental =,42 x motortoerental Toegelaten gewichtsmoment max. 30 Nm (pomp met appendages, bijv. hydraulische slangen, hydrauliekolie, enz.) Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Maximaal nominaal koppel 400 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 570 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Afbeelding 09: SSSNA bij motor D38 voor rechtstreekse montage van een pomp (DIN ISO 4) B 80 (40.7) (53) A 80 A B T_327_00004_000_G ) Midden krukas MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 2

24 Gegevens van een PTO op nokkenas bij motor D28 (zie afbeelding 0): Flens Ø 00 6-gats 8 mm Toerental =,075 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste nokkenasaftakking Maximaal nominaal koppel 600 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 720 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Afbeelding 0: Gegevens SSNA bij 6-cilinder motor D08 5 T_327_000006_000_G ) Midden krukas Gegevens van SSNA bij motor D20 en D26 (zie afbeelding ): Uitvoering met 650 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Flens Ø 00 6-gats 8 mm Toerental =,233 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Bij toepassingen met een stootfactor >2 moet de door MAN aangeboden elastische flenskoppeling aan aggregaatzijde worden gemonteerd. Maximaal nominaal koppel 650 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 720 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). 22 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

25 Uitvoering met 870 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Flens Ø 00 6-gats 8 mm Toerental =,233 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Het is van cruciaal belang dat de door MAN aangeboden elastische flenskoppeling aan aggregaatzijde wordt gemonteerd. Maximaal nominaal koppel 870 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 950 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Afbeelding : SSNA bij motor D20 en D26 met aftakflens ,7 ) Midden krukas T_327_000007_000_G Uitvoering voor rechtstreekse montage van een pomp volgens DIN ISO 4 met 400 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Pompaansluiting, profiel met vertanding DIN ISO 4 8x32x36 Toerental =,233 x motortoerental Toegelaten gewichtsmoment max. 30 Nm (pomp met appendages, bijv. hydraulische slangen, hydrauliekolie, enz.) Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Maximaal nominaal koppel 400 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 570 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 23

26 Afbeelding 2: SSNA bij motor D20 en D26 voor rechtstreekse montage van een pomp 80 2, T_327_00003_000_G ) Midden krukas 24 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

27 Uitvoering voor rechtstreekse montage van een pomp volgens SAE-A (2-gats) met 00 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Pompaansluiting, profiel met inwendige vertanding ANSI B92., 9 T, 6/32 DP Toerental =,233 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Maximaal nominaal koppel 00 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 40 Nm bij kortstondig Afbeelding 3: SSNA bij motor D20 en D26 voor rechtstreekse montage van een pomp (SAE-A) 06.4 ± Ø 82.6 G8 60 T_327_000032_000_G ) Midden krukas MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 25

28 Uitvoering voor rechtstreekse montage van een pomp volgens SAE-B (2-gats) met 300 Nm max. uitgangskoppel bij continu gebruik Pompaansluiting, profiel met inwendige vertanding ANSI B92., 3 T, 6/32 DP Toerental =,233 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Maximaal nominaal koppel 300 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 420 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Afbeelding 4: SSNA bij motor D20 en D26 voor rechtstreekse montage van een pomp (SAE-B) 46 ±0,5 2,5 Ø 0,6 G T_327_000033_000_G ) Midden krukas 26 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

29 Gegevens van een PTO SSNA bij motor D08 (zie afbeelding 5): De SSNA is bij de TGL/TGM-series enkel mogelijk met C-cabine of met dubbele cabine. Bij voertuigen vanaf emissienorm Euro 6 is de SSNA onafhankelijk van de cabine verkrijgbaar. Uitvoering tot Euro 4: Flens Ø 00 6-gats 8 mm Toerental =,95 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Maximaal nominaal koppel 300 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 350 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Uitvoering bij Euro 5: Flens Ø 00 6-gats 8 mm Toerental =,29 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Bij toepassingen met een stootfactor >2 moet de door MAN aangeboden elastische flenskoppeling aan aggregaatzijde worden gemonteerd. Maximaal nominaal koppel 600 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 720 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Afbeelding 5: Gegevens SSNA bij 6-cilinder motor D08 Ø84±0. Ø8, T_327_000024_0002_G ) Midden krukas MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 27

30 Uitvoeringen vanaf Euro 6: Uitvoering met aftakflens (zie afbeelding 5) Flens Ø 00 6-gats 8 mm Toerental =,29 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Bij toepassingen met een stootfactor > 2 moet de door MAN aangeboden elastische flenskoppeling aan aggregaatzijde worden gemonteerd. Maximaal nominaal koppel 600 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 720 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Uitvoering voor rechtstreekse montage van een pomp volgens SAE-B (2-gats) met 320 Nm max. aandrijfkoppel bij continu gebruik: Pompaansluiting, profiel met inwendige vertanding ANSI B92. (diameter van de naaf naar keuze 7/8 of ) Toerental =,29 x motortoerental Draairichting als draairichting motor, in rijrichting gezien linksom Motortoerental 800 /min bij belaste SSNA Tijdens het opbouwen van het toerental zijn kortstondig ook toerentallen < 800 /min mogelijk. Daarbij moet erop worden gelet dat het maximaal toegelaten koppel niet door variaties in hoekverdraaiing wordt overschreden. Maximaal toegestane acceleratie in het zwaartepunt van de pomp 20 g Maximaal toegestane steunmoment op het tussenstuk: 50 Nm Maximale zwaartepuntsafstand van de aansluitflens: 60 mm Maximaal koppel 320 Nm bij continu gebruik Maximaal piekkoppel 380 Nm bij kortstondig gebruik (kortstondig gebruik is gedefinieerd als max. 3 min per bedrijfsuur). Afbeelding 6: Uitvoering voor rechtstreekse aansluiting van een pomp volgens SAE-B bij 6-cilinder motor D08 l max = 60mm 46.. m T_327_000034_000_G ) Midden krukas 28 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

31 Afbeelding 7: Overzicht naafprofielen A ISO 30 Ø84 A T_327_000035_000_G Tabel 05: Naafprofielen Nominale diameter Pitch (module) P Ingrijphoek Aantal tanden Z 7/8 6/ / MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 29

32 3..4 Ondersteuning van op de PTO aan vliegwielzijde aangebouwde hydraulische pompen Een ondersteuning van op de SSNA direct aangebouwde hydraulische pompen op de versnellingsbak is rekening houdend met de volgende voorwaarden en alleen bij voertuigen uit de series TGS en TGX met D20 of D26 motor toegestaan. Belangrijke aanwijzing Het gewichtsmoment van de hydraulische pomp (incl. olievulling, slangen en appendages) mag ook bij ondersteuning niet meer dan 50 Nm bedragen. Het maximaal toegestane uitgangskoppel blijft onveranderd 400 Nm bij continu gebruik (570 Nm voor kortstondig gebruik; maximaal 3 minuten per bedrijfsuur). Opmerkingen: Alleen de vrijgegeven bevestigingspunten voor montage van de ondersteuning mogen worden gebruikt. De opbouwfabrikant is verantwoordelijk voor een constructieve configuratie van de ondersteuning. De ondersteuning moet aan weerszijden plaatsvinden. Een houder die de pomp bijv. alleen aan de linkerzijde ondersteunt, is niet toegestaan. Er moet worden voorkomen dat de ondersteuning contact maakt met andere, deels bewegende voertuigonderdelen. De pomp moet door de ondersteuning exact horizontaal worden uitgelijnd. Er moet worden gezorgd voor een vervormingsvrije aanbouw. Een axiale krachtoverdracht naar de PTO is niet toegestaan. De lengte van de schroeven en de schroefdraad voor bevestiging van de ondersteuning op de versnellingsbak moet zodanig worden gekozen, dat er geen schade aan de versnellingsbak ontstaat. Schroefdraadboringen op de handgeschakelde versnellingsbak (ZF 6S Ecosplit Schroefdraadboringen op de koppelingsklok (bij voorkeur gebruiken) Eisen aan de schroefverbinding Eis Waarde Inschroefdiepte max. 34 mm Aanhaalmoment max. 240 Nm Schroefdraad (pos.) M6 x,5 Er moeten schroeven van voldoende sterkte worden gebruikt. 30 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

33 Schroefdraadboringen op de handgeschakelde versnellingsbak (ZF 6S Ecosplit) Schroefdraadboringen op het versnellingsbakhuis (naar keuze) Eisen aan de schroefverbinding Eis Inschroefdiepte Schroefdraad (pos.-3) Waarde Zie tekening zie tekening () M8, 8 mm (2) M8, 22 mm (3) M2, 22 mm 2 Er moeten schroeven van voldoende sterkte worden gebruikt.. 3 Schroefdraadboringen op de automatische TipMatic versnellingsbak (ZF 2AS AS Tronic) Schroefdraadboringen op de koppelingsklok (in rijrichting rechts Eisen aan de schroefverbinding Eis Waarde Inschroefdiepte max. 34 mm Aanhaalmoment max. 240 Nm Schroefdraad (pos.) M6 x,5 Er moeten schroeven van voldoende sterkte worden gebruikt. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 3

34 Schroefdraadboringen op de automatische TipMatic versnellingsbak (ZF 2AS AS Tronic) Schroefdraadboringen op de koppelingsklok (in rijrichting links) Eisen aan de schroefverbinding Eis Waarde Inschroefdiepte max. 34 mm Aanhaalmoment max. 240 Nm Schroefdraad (pos.) M6 x,5 Er moeten schroeven van voldoende sterkte worden gebruikt. Schroefdraadboringen op de automatische TipMatic versnellingsbak (ZF 2AS AS Tronic) Schroefverbinding op de koppelingsklok (naar keuze) Eisen aan de schroefverbinding Eis Waarde Aanhaalmoment 50 Nm Schroefdraad (pos.) M0 De schroeven moeten een lengte hebben van in serie vervaardigde schroeven plus de materiaaldikte van de houder Schroefkwaliteit als van in serie vervaardigde schroef De houder mag slechts binnen het schroefoppervlak liggen. De versnellingsbak moet op olielekkage bij de schroefverbinding worden gecontroleerd. 32 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

35 3..5 PTO op tussenbak Bij de tweegangs-uitvoering van de tussenbak (met schakelbare terreinoverbrenging) kan in aanvulling op de aftakplaatsen voor voor- en achterassen een flens voor een PTO worden gemonteerd. Raadpleeg tabel voor tussenbakken waarop een PTO mogelijk is. De aftakplaats ligt aan de achterzijde van de tussenbak (zie afbeelding 8+9). De PTO kan onafhankelijk van de schakeling van de versnellingsbak en de aanvullende terreinversnelling in de tussenbak worden geschakeld. De PTO op de tussenbak kan ook bij een stilstaand voertuig worden gebruikt. Daarvoor moet een versnelling zijn ingeschakeld en moet de tussenbak in neutrale stand staan. Voertuigen met automatische versnellingsbak Bij voertuigen met 480 PS EURO 6-motor (D2676LF45) en automatische versnellingsbak (ZF AS Tronic) kan via de MAN-service de stationaire bediening van een PTO op de tussenbak worden gerealiseerd. Daarvoor is een parametrering van het voertuig en inbouw van een gewijzigde DNR-schakelaar nodig. Wij adviseren u om de af fabriek verkrijgbare olie/water-warmtewisselaar in te bouwen om de versnellingsbakolie te koelen. Bij 4-wielaangedreven voertuigen zijn op speciaal verzoek van de klant (KSW) af fabriek tussenbakken met PTO verkrijgbaar. Voertuigen zonder af fabriek ingebouwde tussenbak kunnen met tussenbakken van andere leveranciers worden uitgerust. Werking: In de DNR-stand DS wordt direct de rechtstreekse versnelling geschakeld (DD-versnellingsbak =2e versnelling, OD-versnellingsbak = e versnelling. Het sluiten van de rijkoppeling wordt geactiveerd door eenmaal kort het gaspedaal in te drukken. Bij stationair toerental, d.w.z. na inschakelen van de versnelling, wordt de rijkoppeling gedeeltelijk gesloten. Als het toerental via de tussentoerentalregelaar wordt verhoogd, is de rijkoppeling vanaf een motortoerental van 800 tpm volledig gesloten. De PTO mag pas worden belast als de rijkoppeling volledig gesloten is. Als de motor in de PTO-modus wordt gedrukt (het toerental wordt lager), blijft de koppeling tot ca. 400 tpm volledig gesloten. Als de voetrem wordt ingedrukt, begint de koppeling bij ca. 900 toeren te openen en is deze bij stationair toerental volledig geopend. Bij voertuigen met andere motoren of een afwijkende emissienorm is toepassing van de PTO op de tussenbak bij een stilstaand voertuig niet mogelijk. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 33

36 Het gebruik van een PTO op de tussenbak in achterwaartse versnelling terwijl het voertuig stilstaat is niet toegestaan. De oliepomp van de tussenbak levert enkel olie bij gebruik van de voorwaartse versnellingen. Belangrijke aanwijzing Bij gebruik van de PTO in achterwaartse versnelling is geen toevoer van olie gegarandeerd, waardoor de tussenbak kan worden beschadigd. Momenteel wordt bij de keuze van een PTO op de tussenbak automatisch een extern koelpakket voor de koeling van de versnellingsbakolie gemonteerd. Onafhankelijk van het gebruik geldt het volgende: De PTO draait alleen als een versnelling is ingeschakeld. De draairichting van de PTO in vooruitversnelling is linksom. Tabel 06: PTO op tussenbak voor series die niet langer worden gebouwd, technische gegevens Tussenbak Serie Inbouw-tekening Tussenbak G000-2 G700-2 G73 G G253 L2000, M2000L/M F2000, E2000 / TGA F2000, E2000 / TGA Transmissie op de weg Transmissie op ruw terrein ,06, ,007,652 0,98,583 Toerentalcoëfficiënt PTO Toegelaten koppel PTO [Nm], Flens Ø [mm] Kruisvertanding Ø 55 4-gats M2x, 5x45 34 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

37 Afbeelding 8: PTO op tussenbak T_327_000008_000_G ) Indicatieschakelaar PTO (PTO ingeschakeld, contact gesloten) (maakcontact) 2) Persluchtaansluiting IV M2x.5/6 diep 3) Stuurbekrachtigingspomp 4) Indicatieschakelaar neutrale stand (bij neutrale stand gesloten) (maakcontact) 5) Indicatieschakelaar terreinversnelling (in terreinversnelling contact geopend) (verbreekcontact) 6) PTO 7) Aansluiting snelheidsmeter (bajonet aansluiting achteras) 8) Olieaftapopening SW 22 9) Olievulopening en oliepeilcontrole SW 22 Tabel 07: PTO op tussenbak voor huidige series, technische gegevens Tussenbak Serie Inbouw-tekening Tussenbak Transmissie op de weg Transmissie op ruw terrein G73 TGS ,007,652 G253 TGS ,98,583 Toerentalcoëfficiënt PTO Toegelaten koppel PTO [Nm], Flens Ø [mm] Kruisvertanding Ø 55 4-gats M2x, 5x45 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 35

38 Afbeelding 9: PTO op tussenbak T_327_000009_000_G ) Ingang 2) PTO 3) Uitgang naar vooras 4) Uitgang naar achteras De MAN-PTO op de tussenbak is: afhankelijk van de versnellingsbak wegafhankelijk. Toepassing afhankelijk van de versnellingsbak: Als de PTO op de tussenbak nodig is bij een stilstaand voertuig, moet de schakeling van de tussenbak in de neutrale stand worden gezet. De overbrengingsverhouding bij stilstaand voertuig wordt weergegeven door het inschakelen van een willekeurige versnelling in de versnellingsbak. Daardoor komt de overbrenging van de PTO bij stilstaand voertuig overeen met de betreffende versnellingsoverbrenging van de tussenbak. 2. Toepassing afhankelijk van de weg: Hulpwerktuigen die afhankelijk van de afgelegde afstand een bepaald aantal toeren moeten maken, moeten worden aangedreven door een wegafhankelijke PTO. Aangezien met de tussenbak zowel de groepen van de weg- als de terreinversnellingen worden weergegeven, zijn dus met de wegafhankelijke PTO twee verschillende overbrengingen te selecteren. Het wegafhankelijke gebruik van de PTO is afhankelijk van: de overbrenging van de tussenbak (geselecteerde weg- of terreinversnelling) de overbrenging van de aandrijfas(sen) de bandenmaat. Een maat voor de overbrenging is de opgave van het aantal PTO-omwentelingen per meter afgelegde weg, resp. als reciproque waarde de afgelegde wegafstand in meters per PTO-omwenteling. De tussenbak of het toerental van de motor staat bij de wegafhankelijke toepassing in geen enkel oorzakelijk verband met de overbrenging van de PTO. 36 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

39 3.2 PTO s op de versnellingsbak 3.2. Onderscheid PTO s kunnen onderscheiden worden op basis van: de gebruiksduur - kortstondig gebruik < 30 min - kortstondig gebruik < 60 min - continu gebruik >= 60 min. de afhankelijkheid van de krachtstroom - koppelingsafhankelijke PTO - motorafhankelijke PTO Koppelingsafhankelijke PTO s Koppelingsspecifieke krachtafnemers op de ZF transmissie Via de hoofdas (ook wel de ingaande as van de versnellingsbak) wordt bij draaiende motor en ingeschakelde koppeling al een tandwielpaar van de versnellingsbak aangedreven. Daardoor draait de secundaire as van de versnellingsbak mee. Wanneer de koppeling wordt ingetrapt, blijft door de inwendige weerstand van de versnellingsbak de secundaire as staan. In deze bedrijfstoestand kan de PTO worden ingeschakeld. Als het voertuig af fabriek met twee koppelingsafhankelijke PTO s wordt geleverd, is de bovenste positie PTO aan PTO toegewezen. PTO 2 is bezet door de onderste positie PTO. Afbeelding 20: Bezetting posities PTO s 2 T_327_000042_000_G ) PTO I altijd BOVEN 2) PTO II altijd ONDER MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 37

40 De overbrengingsverhouding tussen motor en versnellingsbak wordt bepaald door de overbrenging van het tandwielpaar hoofdas naar secundaire as. Wanneer PTO s met dezelfde constructie op verschillende versnellingsbakken zijn gemonteerd, dan hebben die door de verschillende basisoverbrengingen van de versnellingsbakken verschillende toerentalcoëfficiënten (f). Koppelingsafhankelijke PTO s die aan het uiteinde van de versnellingsbak zijn gemonteerd kunnen - wanneer de bijbehorende elektrische voorbereiding aanwezig is - achteraf worden aangebouwd. Zonder de elektrische voorbereiding is de bekabeling achteraf veel lastiger. Voor gedetailleerde informatie over de uit te voeren werken en de kosten moet u contact opnemen met de MAN-service. Voor vragen over de configuratie van de PTO kunt u contact opnemen met MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ). Afbeelding 2: Voorbeeld: versnellingsbak koppelingsafhankelijke ZF-PTO T_327_00000_000_G ) Motor 2) Versnellingsbak 3) Voertuigaandrijving 4) Pomp 5) PTO NH/ 38 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

41 Schakeling: De PTO s worden pneumatisch geschakeld door een schakelklep en een persluchtcilinder met druk aan één zijde, die in de PTO-behuizing is ondergebracht. Afbeelding 22: Schakeling ZF-PTO s I O I O ) Sensor I/O 2) Perslucht 3) PTO-uitgang 4) Luchtketel 5) Schakelklep 6) AAN - bepaling over Veerkracht 7) UIT - bevestiging over Perslucht Gebruik: 3 4 T_327_0000_000_G 7 De PTO s kunnen zowel bij stilstaand (rijkoppeling gesloten) als bij rijdend voertuig worden gebruikt. Het in- en uitschakelen moet gebeuren terwijl het voertuig stilstaat. Wanneer koppelingsafhankelijke PTO s tijdens het rijden worden gebruikt, mogen geen schakelacties worden uitgevoerd. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 39

42 Bij TipMatic-versnellingsbakken staan bij ingeschakelde PTO de versnellingen ter beschikking die in de volgende tabel worden opgegeven. De versnellingen kunnen enkel worden geschakeld terwijl het voertuig stilstaat. Schakelen tijdens het rijden is niet mogelijk. Tabel 08: Beschikbare versnellingen bij TipMatic- en TraXon-versnellingsbakken en actieve PTO s Rijrichting Type versnellingsbak Vooruit Achteruit DD-versnellingsbakken (DirectDrive), 3, 5 OD-versnellingsbakken (Overdrive) 2, 4 2 TraXon OD-versnellingsbakken bieden de mogelijkheid om PTO NH/4c optioneel via verkoopcode in een uitvoering speciaal voor kippers te bestellen. Hierbij wordt wanneer met de rijbereikschakelaar naar de handgeschakelde modus geschakeld en er een startversnelling wordt ingeschakeld het lage toerentalcoëfficiënt ingeschakeld. Hierdoor kan de eerste versnelling worden geselecteerd om te starten, wat bijvoorbeeld het storten van grind vergemakkelijkt. Deze functie kan ook achteraf worden geparametreerd. Tabel 09: Beschikbare versnellingen bij TraXon-versnellingsbakken en een actieve PTO NH/4 met kipperoptie Rijrichting Type versnellingsbak Vooruit Achteruit Kipperoptie voor TraXon OD-versnellingsbakken (Overdrive), 3, 5 De volgende veiligheidsvoorschriften moeten in acht worden genomen: De PTO mag enkel bij geopende koppeling (handgeschakelde versnellingsbakken) of bij rijbereikschakelaar in neutrale stand (TipMatic versnellingsbakken) worden in- of uitgeschakeld! Het ontkoppelen moet gebeuren wanneer de motor stationair draait. De PTO mag pas worden ingeschakeld wanneer de secundaire as stilstaat. Wanneer de secundaire as niet stilstaat, is er een ratelend geluid te horen bij het inschakelen van de PTO. Uitlooptijden variëren afhankelijk van de bedrijfstoestand en kunnen bij handgeschakelde versnellingsbakken door kort te synchroniseren, bij voorkeur in de ste versnelling, worden verkort. Bij TipMatic-versnellingsbakken kan het, afhankelijk van het systeem, enkele seconden duren voordat de PTO na het commando wordt geactiveerd. Opgelet: als het voertuig stilstaat, valt de luchtdruk in het systeem weg. Hierdoor wordt de klauwkoppeling via de drukveer die in de schakelcilinder is ingebouwd, ontkoppeld. Zodra de luchtdruk na het starten van de motor weer stijgt, wordt er opnieuw automatisch ontkoppeld. Bij draaiende motor leidt dit tot schade aan de schakelvertanding en daardoor tot een kortere levensduur van de PTO. Daarom moet de PTO altijd worden uitgeschakeld wanneer het voertuig langere tijd niet wordt gebruikt (bijv. s nachts). 40 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

43 PTO-code: De laatste positie van de PTO-code, dus de letter b of c, geeft het type PTO aan. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen: Uitvoering b Basisuitvoering voor cardanasaandrijving, flens volgens DIN ISO Uitvoering c Eenvoudigste en meest gebruikelijke type voor directe montage van pompen. Het aansluiten van de pomp gebeurt volgens ISO 7653 resp. BNA NF, R7-02 (bijv. Meiller axiale plunjerpomp). Afhankelijk van de constructie van de PTO kan uitvoering c worden omgebouwd tot uitvoering b en omgekeerd. Voor meer informatie over de uitvoerbaarheid en de nodige werken kunt u contact opnemen met MAN (zie het adres hierboven onder Uitgever ). Afbeelding 23: PTO aansluitvarianten a b 0758 T_327_00002_000_G Bij de directe montage van pompen (uitvoering c ) moet het opbouwbedrijf ervoor zorgen dat het maximale gewichtsmoment van een direct gemonteerde pomp plus montagedelen (bijv. hydraulische slangen, hydrauliekolie, enz.) niet wordt overschreden: Voor gewichtsmomenten moet u hoofdstuk PTO s aan ZF-versnellingsbakken resp PTO s aan EATON-versnellingsbakken raadplegen. De afdichting tussen de pomp en de PTO moet gebeuren met twee radiale dichtingsringen (D + D2) en een ontluchting (E) tussen de dichtingsringen (zie afbeelding 24). De dichtring aan PTO-zijde (D) moet de versnellingsbak met de door MAN /ZF goedgekeurde olie afdichten. De dichtring aan pompzijde (D2) moet de pomp met hydraulische olie afdichten. De ontluchtingsopening moet steeds optimaal functioneren (niet overschilderen, afsluiten of door vuil laten verstoppen). MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 4

44 Belangrijke aanwijzing De dichtingen moeten hittebestendig tot 20 C zijn. De ontluchting moet ervoor zorgen dat geen versnellingsbakolie wordt onttrokken en dat geen hydraulische olie in de versnellingsbak kan komen. Milieuvoorschrift Bij een olielek aan (E) moet onmiddellijk het volledige systeem worden gecontroleerd. Afbeelding 24: Afdichting tussen pomp en PTO D2 D E D = Dichtring aan PTO-zijde D2 = Dicthring aan pompzijde E = ontluchtingsopening T_327_00003_000_G Afbeelding 25: Maximaal gewichtsmoment van pompen bij directe montage a [m] ) Zwaartepunt F G [N] Formule 05: Maximaal gewichtsmoment op PTO T_327_00004_000_G M G = a F G Hierin: M G = maximaal gewichtsmoment bij directe montage van de pomp in [Nm] a = afstand tussen zwaartepunt van de pomp en pompflensvlak in [m] F G = pompgewicht inclusief alle op de pomp gemonteerde appendages in [N] 42 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

45 Koppelingsspecifieke krachtafnemers op de MAN transmissie Bij een draaiende motor en ingeschakelde koppeling wordt via de hoofdas (ook wel primaire as) al een tandwielpaar van de versnellingsbak aangedreven. Daardoor loopt de tussenas mee. Als de koppeling wordt ingedrukt, blijft de tussenas door de interne weerstanden in de versnellingsbak staan. In deze bedrijfsmodus kan de PTO worden ingeschakeld. De overbrengingsverhouding tussen motor en versnellingsbak wordt bepaald door de overbrenging van het tandwielpaar hoofdas naar tussenas en de ingebouwde PTO-module. Afhankelijk van de bestelde PTO is of de snelle, of de langzame PTO-module ingebouwd. De PTO-module bestaat uit het aandrijfwiel en de aandrijfas. Beide posities zijn in onderstaande tekening schematisch weergegeven. Bij MAN krachtafnemers zijn twee toerentalfactoren beschikbaar. Af fabriek is altijd de langzamere toerentalfactor geparametreerd. Aanpassen aan de snellere toerentalfactor is achteraf door een voertuigparametrering mogelijk. Bij krachtafnemers met twee afneempunten worden beide afneempunten aangepast aan de snellere toerentalfactor. Afbeelding 26: Voorbeeld: Versnellingsbakschema koppelingsafhankelijke MAN-PTO Krachtstroom in de langzame splittergroep Krachtstroom in de snelle splittergroep ) Hoofdas 2) Tussenas 3) Aandrijfwiel PTO 4) Aandrijfas PTO 5) PTO 4 T_327_000043_000_G MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 43

46 Als identieke PTO s op verschillende versnellingsbakken zijn gemonteerd, hebben deze vanwege de verschillende basisoverbrengingen van die versnellingsbakken verschillende toerentalfactoren (f). De op de versnellingsbak gemonteerde koppelingsafhankelijke PTO s kunnen naderhand worden uitgebreid. Het is aan te bevelen om PTO s en elektrische voorbereidingen voor PTO s zo mogelijk af fabriek te bestellen. Zonder de elektrische voorbereiding kost het achteraf bekabelen aanzienlijk meer tijd en moeite. Meer gedetailleerde informatie over tijd en kosten is op te vragen bij uw MAN-servicebedrijf. Vragen over de configuratie van de PTO kunt u stellen aan MAN (zie voor het adres hierboven onder Uitgever ). Verandering draairichting: Bij de krachtafnemers MAN 670PF kan de draairichting van het onderste afneempunt (flens) van rechts- naar linksdraaiend worden aangepast. Daarvoor moet het onderste deel van de behuizing worden gedemonteerd en 80 gedraaid weer worden gemonteerd. Let er hierbij op dat de flens daardoor verder omlaag en meer naar het midden van het voertuig komt te staan. Afbeelding 27: Verandering draairichting T_327_000044_000_G 44 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

47 Schakelen: De bediening van de PTO s gebeurt pneumatisch via een schakelklep en een aan één zijde onder druk gezette persluchtcilinder die in de behuizing van de PTO is geïntegreerd. Afbeelding 28: Schakelen van MAN-PTO s I O I O ) Sensor I/O 2) Persluchtaansluiting 3) Versnellingsbakuiteinde 4) Persluchtreservoir 5) Schakelklep 6) UIT - Terugstelling via veerkracht 7) AAN - Inschakeling via perslucht Gebruik: 4 T_327_0000_0002_G De PTO s kunnen worden gebruikt bij een stilstaand (rijkoppeling gesloten) en rijdend voertuig. Het in- en uitschakelen moet plaatsvinden bij een stilstaand voertuig. Als tijdens het rijden koppelingsafhankelijke PTO s worden gebruikt, mogen er geen schakelprocessen worden uitgevoerd. De uitlooptijden verschillen per bedrijfsmodus. Bij MAN TipMatic-versnellingsbakken kan het afhankelijk van het systeem enkele seconden duren tot de PTO na het inschakelen wordt geactiveerd. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 45

48 PTO-aanduiding: De laatste positie van de PTO-aanduiding, dus de letter P of F, definieert de soort PTO. Te onderscheiden zijn: Uitvoering F Basisuitvoering voor cardanasaandrijving met flens Voorbeeld: N-uiteinde MAN 660F Uitvoering P Eenvoudigste en meest gebruikelijke type voor rechtstreekse montage van pompen. Voorbeeld: N-uiteinde MAN 650P De pompaansluiting vindt plaats volgens ISO 7653 resp. BNA NF, R7-02 (bijv. Meiller-axiaalplunjerpomp). De uitvoering P kan afhankelijk van het type PTO worden omgebouwd naar de uitvoering F en omgekeerd. Informatie over de uitvoerbaarheid en de tijd en kosten daarvan kunt u bij MAN opvragen (zie voor het adres hierboven onder Uitgever ). Afbeelding 29: Aansluitvarianten PTO s a b T_327_00002_0002_G Bij de rechtstreekse montage van pompen in de uitvoering P dient het montagebedrijf ervoor te zorgen, dat het maximaal toegestane gewichtsmoment van een rechtstreeks gemonteerde pomp met aangebouwde onderdelen (bijv. hydraulische slangen, hydraulische olie, etc.) niet wordt overschreden. Zie voor gewichtsmomenten hoofdstuk PTO s op MAN-versnellingsbak. 46 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

49 Afbeelding 30: Maximaal gewichtsmoment van pompen bij rechtstreekse montage a [m] F G [N] T_327_00004_0002_G ) Zwaartepunt Formule 06: Maximaal gewichtsmoment op de PTO Waarin: M G = a F G M G = maximaal gewichtsmoment bij rechtstreekse montage van pomp, in [Nm] a = afstand van het zwaartepunt van de pomp tot het vlak van de pompflens, in [m] F G = pompgewicht inclusief alle op de pomp gemonteerde armaturen (bijv. hydraulische slangen, hydraulische olie, etc.), in [N] MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 47

50 3.2.3 Motorafhankelijke PTO s Motorafhankelijk zijn de PTO s met typeaanduiding NMV. Deze PTO s zijn rechtstreeks verbonden met de krukas van de motor; zie afbeelding 3. Ze zijn speciaal ontworpen voor een continu gebruik en voor grote vermogens. De schakeling gebeurt door een ingebouwde, hydraulisch bediende lamellenkoppeling. Hierdoor kan de aftakplaats van de NMV onder belasting worden in- en uitgeschakeld. Een zware schokbelasting kan leiden tot schade aan de lamellenkoppeling van de NMV en aan de rijkoppeling, en tot onherstelbare schade aan de PTO! De werking van de NMV is dan wel onafhankelijk van de rijkoppeling, maar schokken werken via het aandrijvingssysteem op de gesloten rijkoppeling door. Ook hierdoor kan schade ontstaan. Wanneer de opbouw voor meer dan 0% van de totale gebruiksduur in stilstand (versnellingsbak in neutrale stand) wordt gebruikt, kan dit leiden tot schade aan de voordempers van de rijkoppeling. Het gaat daarbij uitsluitend om voertuigen waarvan de opbouw wordt aangedreven door de NMV bijv. zuigbaggers, betonpompen, houthakmachines. Wanneer deze schade zich voordoet, bestaat de mogelijkheid om een koppelingsmeeneemschijf zonder voordemper te monteren. Deze koppelingsmeeneemschijf zonder voordemper is bij nieuwe voertuigen als speciale uitrusting verkrijgbaar. Voor meer informatie hierover kunt u terecht bij MAN (adres zie hierboven onder Uitgever ). De opgegeven uitgangstoerentallen zijn richtwaarden voor ongelijkvormigheidsgraad, d.w.z. voor een schok- en trillingsvrije werking. Bij kritische toepassingen (bijv. bij houthakkers) is de voorafgaande toestemming van MAN vereist (zie het adres hierboven onder Uitgever ). Wanneer het risico op overbelasting van de PTO door een te groot opgenomen vermogen aanwezig is, kan het motorkoppel d.m.v. parameterinstellingen worden begrensd. Door het aanwezige sleepkoppel van de lamellenkoppeling draait de aftakflens van den NMV ook in uitgeschakelde toestand. Dit restkoppel bedraagt bij een motortoerental van 300 /min en een bedrijfstemperatuur van 40 ongeveer 0 Nm. Een stilstand is gegarandeerd wanneer het tegenkoppel van het aan te drijven aggregaat > 0 Nm is. Hiermee moet vooral rekening worden gehouden bij het aandrijven van lichtlopende aggregaten (bijv. bij brandweer-centrifugaalpompen). Momenteel wordt bij de keuze van de NMV automatisch een warmtewisselaar gemonteerd die de versnellingsbakolie via het koelwater van de motor koelt. Voor veeleisende toepassingen en een permanent hoog opgenomen vermogen is een externe koelinstallatie met afzonderlijke warmtewisselaar voor de versnellingsbakolie verkrijgbaar. Afbeelding 3: ZF-PTO s schematische voorstelling van de versnellingsbak NMV 4 3 ) Motor 2) Koppeling 3) Versnellingsbak 4) Aftakflens NMV22 2 T_327_00005_000_G 48 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

51 De NMV kan zowel bij stilstaand als bij rijdend voertuig worden gebruikt. Zodra de motor draait, is de NMV klaar voor gebruik, maar hij kan pas vanaf 800 /min worden belast. De krachtoverbrenging naar de PTO gebeurt volledig onafhankelijk van de rijkoppeling. Er zijn twee basistypes: NMV30E bij de ZF-Ecomid-versnellingsbak 6S09 (serie M2000L/M) en NMV22 bij de ZF-Ecosplit-versnellingsbakken 6S. Beide zijn met twee verschillende overbrengingen leverbaar: NMV30E: NMV22: Toerentalcoëfficiënt f =,03 n mot, waarbij 400 Nm max. koppel Toerentalcoëfficiënt f =,47 n mot, waarbij 400 Nm max. koppel Toerentalcoëfficiënt f = 0,98 n mot, waarbij 2000 Nm max. koppel Toerentalcoëfficiënt f =,55 n mot, waarbij 300 Nm max. koppel Belangrijke aanwijzing Minimumtoerenal bij bedrijf: Bij PTO s onder belasting is een toerental van de motor onder 800 /min niet toegelaten. Bij een te lage oliedruk kan de koppeling slippen. Door de warmte die daardoor ontstaat kan de koppeling worden beschadigd. Voor een toerental van 800 /min tot 200 /min is een roterende massa van het aggregaat (massatraagheidsmoment) op de PTO nodig van > 0,4 kgm 2. Wanneer de roterende massa van het aggregaat / het massatraagheidsmoment van het aggregaat niet bekend bij het opbouwbedrijf, moet voor de PTO een toerental van > 200 /min worden gekozen zodat het toerental boven het resonantietoerental ligt. Ideaal is het gebruik in het gebied van of boven de ontkoppelingsgrens; zie afbeelding 32. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 49

52 Afbeelding 32: ZF-PTO NMV 22, invloed van de roterende massa van het aggregaat op het resonantietoerental Het resonantiebereik moet in elk geval worden vermeden! N = 0,98 x N mot 000 Toerental [ /min ] Resonantiebereik J > 0,3 kgm 2, Standaardtoepassing Aggregaat massatraagheid [ kgm 2 ] N =,55 x N mot Toerental [ /min ] Resonantiebereik J > 0,3 kgm 2, Standaardtoepassing Aggregaat massatraagheid [ kgm 2 ] Resonantiebereik Ontkoppelingsgrens T_327_00006_000_G 50 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

53 Afbeelding 33: ZF-PTO NMV inschakeltoerental boven massatraagheidsmoment aan aftakflens NMV 30E Maximaal toegelaten schakelkoppel ca Nm Toegelaten inschakeltoerental bij maximaal 3 schakelingen/min max. 800 max NMV 22 Maximaal toegelaten schakelkoppel ca Nm Toegelaten inschakeltoerental bij maximaal 3 schakelingen/min Toegelaten motortoerental [ min - ] n Ab =,03 Toegelaten motortoerental [ min - ] n Ab = 0, n Ab =, n Ab =, max Massatraagheidsmoment op aftakflens moment op aftakflens J [kgm 2 Massatraagheids- ] J [kgm 2 ] PTO s op versnellingsbak met WSK T_327_00007_000_G Dankzij het gebruik van een Wandler-Schalt-Kupplung (WSK - koppelomvormer met koppelingsplaat) kan schokvrij worden gestart en op de centimeter nauwkeurig worden gemanoeuvreerd, ook bij hoge treingewichten en nagenoeg zonder slijtage. Dankzij de hydrodynamische koppelomvormer kan eenvoudig worden gestart bij hoge belasting. De omvormeroverbruggingskoppeling zorgt na het vragen van voertuigaandrijfkoppel voor een rechtstreekse mechanische verbinding tussen aandrijfzijde en aftakzijde en verhoogt op die manier het rendement van het aandrijvingssysteem. De opbouwtoestand voor PTO s op het uiteinde van de versnellingsbak wordt door het gebruik van een WSK niet gewijzigd. Doordat de WSK breder is, verschuift de opbouwpositie wel achteruit, in de richting van het uiteinde van het chassis. Koppelingsafhankelijke PTO s op versnellingsbakken met WSK verschillen qua functie, werking en gebruik van PTO s op versnellingsbakken zonder WSK. Tot ongeveer 000 /min is de omvormer open, d.w.z. er is geen mechanische verbinding tussen aandrijfzijde en aftakzijde. Wanneer op een versnellingsbak met WSK een koppelingsafhankelijke PTO wordt gemonteerd, moet er beslist rekening mee worden gehouden dat door het gebruik in het omvormerbereik er niet altijd sprake is van een constante overbrengingsverhouding. Door de werking van de hydrodynamische koppelomvormer kan ondanks gelijkblijvend motortoerental het teruggelopen PTO-toerental op grond van slip in de omvormer aan vrij grote variaties onderhevig zijn. Het PTO-toerental zou theoretisch zelfs tot nul kunnen teruglopen wanneer door de PTO-belasting de slip in de omvormer zo groot wordt dat er geen vermogen meer kan worden overgebracht. Bij stationair bedrijf van de PTO kan dit effect door de inbouw van een zogenaamde overbruggingsschakeling worden tegengegaan. Daarmee wordt na het inschakelen van de PTO de overbruggingskoppeling automatisch gesloten. Hierdoor is er een mechanische verbinding tussen de motor en de PTO gemaakt en is er sprake van een constante overbrengingsverhouding. De overbruggingsschakeling kan enkel worden ingebouwd in combinatie met een schakelblokkering van de versnellingsbak, die voorkomt dat bij ingeschakelde PTO per ongeluk een versnelling kan worden ingeschakeld. Bij instationair bedrijf van de PTO moet rekening worden gehouden met de slip in de omvormer en de daaruit resulterende variaties van het toerental en het uitgangskoppel. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 5

54 3.2.5 PTO s op automatische versnellingsbak ZF HP De automatische versnellingsbakken met omvormer ZF HP 500, ZF HP 590 en ZF HP 600 kunnen met maximaal 2 motortoerentalafhankelijke PTO s worden geleverd. PTO-uitvoeringen D0, D02 en D05 kunnen zowel links als rechts van de hoofdaftakflens worden gemonteerd. Uitvoering D05 met recht rondsel kan bovendien in een hoek alfa van 60, 20 en 300 gedraaid worden gemonteerd. De draairichting is afhankelijk van de montageplaats (links of rechts van de hoofdas van de versnellingsbak). Daarbij moet erop worden gelet dat PTO s D0 en D02 die links van de hoofdaftakflens zijn gemonteerd ( uur-positie) rechtsom draaien, en PTO s D0 en D02 die rechts van de hoofdaftakflens zijn gemonteerd ( uur-positie) linksom draaien. Afbeelding 34: Montageposities en draairichtingen voor PTO s D0 en D02 A B A B uur positie uur positie T_327_00008_000_G PTO D05 is voorzien van een recht rondsel. Daardoor draait de links van de hoofdaftakflens gemonteerde PTO linksom en de rechts van de hoofdaftakflens gemonteerde PTO rechtsom. Afbeelding 35: PTO D05 met recht rondsel T_327_00009_000_G 52 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's

55 Om die reden wordt de montagepositie samen met de PTO-code genoemd. Bijvoorbeeld: D02c links voor links van de hoofdas. Informatie Opgelet! Hiermee wordt de montagepositie op de versnellingsbak bedoeld, niet de draairichting.. De PTO s op de HP-versnellingsbak kunnen onder belasting worden geschakeld en kunnen onafhankelijk van de schakelstand van de versnellingsbak worden gebruikt. PTO s kunnen zowel tijdens het rijden als bij stilstand worden geschakeld en gebruikt. Bij het inschakelen van de PTO moet rekening worden gehouden met de toegelaten schakeltoerentallen. Afbeelding 36: Toegelaten schakeltoerental bij max. 3 schakelingen/min Toegelaten motortoerental n Mot [min -l ] D05.4 n Ab = 2,2 x n Mot D05.3 n Ab =,43 x n Mot D0/02 n Ab = 0,97 x n Mot T_327_000020_000_G Roterende traagheid J [kg - m 2 ] aan aftakflens Bij alle door MAN ingebouwde HP-versnellingsbakken is het mogelijk om PTO s achteraf aan te bouwen. MAN Opbouwrichtlijnen PTO's Editie 207 V.0 53

56 3.2.6 PTO s en intarders De ZF-intarder is een in de versnellingskast ingebouwde secundaire retarder (een hydrodynamische extra rem). De intarder is verkrijgbaar voor versnellingsbakken 2AS... en 6S... en heeft geen invloed op het gebruik van eventuele PTO s op het uiteinde van de versnellingsbak. Afbeelding 37: TipMatic-versnellingsbak met intarder (IT3) T_327_00002_000_G ) Besturing voor intarder 3 2) Intarder 3 3) TipMatic versnellingsbak 4) Warmtewisselaar (RVS) Voor veel PTO s die in combinatie met een intarder kunnen worden gemonteerd, is een adapterset nodig, of het gaat daarbij om speciale PTO s. Bovendien moet bij alle MAN TipMatic-versnellingsbakken met intarder 2 of intarder 3 een adapterplaat met onderdeelnummer worden gemonteerd als achteraf een PTO van het type NH/4c gemonteerd wordt. Afbeelding 38: PTO-uitvoering N22/0 met en zonder intarder N22/0 (zonder intarder) N22/0 (met intarder) T_327_000022_000_G 54 Editie 207 V.0 MAN Opbouwrichtlijnen PTO's