DEEL I INLEIDENDE TEKST Handelsrecht, economisch en financieel recht: begripsbepaling Aanknopingspunten van het economisch recht 24

Transcriptie

1 Overzicht Voorwoord 15 DEEL I INLEIDENDE TEKST Handelsrecht, economisch en financieel recht: begripsbepaling Aanknopingspunten van het economisch recht 24 DEEL II.A HET ONDERNEMINGSBEGRIP Algemeen Begripsbepaling van economisch recht De verschillende ondernemingsbegrippen 48 DEEL II.B ENKELE KENMERKENDE REGELS VOOR ONDERNEMINGEN Verplichtingen en vermoedens Van Rechtbank van Koophandel naar Ondernemingsrechtbank Vrijheid van vestiging en dienstverlening Eerlijke handel of Fair trade De Handelszaak 99 DEEL II.C MARKTPRAKTIJKEN 107 DEEL II.D INTELLECTUELE EIGENDOM Algemene inleiding inzake intellectuele eigendom Overzicht naar types van intellectuele eigendomsrechten 283 DEEL II.E KARTELRECHT Inleiding Artikel 101 VWEU: kartelafspraken en onderling afgestemde feitelijke gedragingen Artikel 102 VWEU: misbruik van economische machtspositie op de markt Verordening nr. 1/2003 van de Raad van 16 december 2002 betreffende de uitvoering van de mededingingsregels van de artikelen 81 en 82 van het Verdrag Verticale Overeenkomsten selectieve distributie 479 DEEL II.F INSOLVENTIE VAN ONDERNEMINGEN Situering Personeel toepassingsgebied Materieel toepassingsgebied Actoren in de insolventieprocedures Territoriaal toepassingsgebied (bijzondere bevoegdheidsregels) Preventiefase: opsporing van ondernemingen in moeilijkheden en voorlopige maatregelen De gerechtelijke reorganisatie Het faillissement De grensoverschrijdende insolventieprocedure 593 5

2 Overzicht DEEL II.G TUSSENPERSONEN IN DE HANDEL Algemeen Bijzonder Precontractuele informatie bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten 613 DEEL II.H OVERZICHT VRIJ VERKEER 619

3 Voorwoord 15 DEEL I INLEIDENDE TEKST Handelsrecht, economisch en financieel recht: begripsbepaling Aanknopingspunten van het economisch recht 24 A. Europees recht 26 B. Belgische evolutie 30 C. De bijzondere positie (?) van vrije beroepsbeoefenaars 34 D. Besluit 43 DEEL II.A HET ONDERNEMINGSBEGRIP Algemeen Begripsbepaling van economisch recht De verschillende ondernemingsbegrippen 48 A. Onderneming in de zin van Boek I WER 48 B. Onderneming in de zin van Boek III WER Inschrijvingsplichtige onderneming (kruispuntbank van ondernemingen of KBO) Boekhoudplichtige onderneming 61 C. Onderneming in het mededingingsrecht: kartelrecht en marktpraktijken Onderneming in de zin van Boek VI WER (zie ook Deel II.C) Ondernemingsbegrip in de zin van Boek IV en Boek V WER inzake mededingingsrecht 67 D. Ondernemingsbegrip in de zin van Boek XI WER: Intellectuele Eigendom 81 E. Ondernemingsbegrip in de zin van Boek XX WER: Insolventie van ondernemingen 82 DEEL II.B ENKELE KENMERKENDE REGELS VOOR ONDERNEMINGEN Verplichtingen en vermoedens 85 A. Inschrijving in kruispuntbank van ondernemingen (KBO) Boek III WER Doel en omvang Inschrijving en wijziging activiteit Verplicht gebruik ondernemingsnummer 86 B. Bijzondere verplichtingen en vermoedens 88 C. Ondernemingsbewijs 90 7

4 2. Van Rechtbank van Koophandel naar Ondernemingsrechtbank Vrijheid van vestiging en dienstverlening 93 A. Vrijheid van vestiging 93 B. Vrijheid van dienstverlening Eerlijke handel of Fair trade De Handelszaak 99 A. Begrip 99 B. Samenstelling 100 C. Uitbating van de handelszaak Vrijheid van handel en nijverheid Overeenkomsten met betrekking tot de handelszaak 103 a. Verkoop 103 b. Verhuur 104 c. Bezoldigd beheer of gérance 105 d. Inpandgeving van de handelszaak 105 DEEL II.C MARKTPRAKTIJKEN 107 DEEL II.D INTELLECTUELE EIGENDOM Algemene inleiding inzake intellectuele eigendom Overzicht naar types van intellectuele eigendomsrechten 283 A. Uitvindingen (octrooi artikel XI.1-XI.91 WER) Vormgevingen van een gebruiksvoorwerp (tekening of model artikel BVIE) Het creatieve werk met inbegrip van databanken en computerprogramma s (auteursrecht en naburige rechten artikel XI WER) Merk (artikel BVIE) Bijzondere categorie: ideeën (i- DEPOT artikel 4.4bis BVIE) Overzichtstabel 287 B. Cumul tussen eigendomsrechten Cumul octrooi model Cumul octrooi merk Cumul model merk Cumul auteursrecht octrooi Cumul auteursrecht merk en model 290 C. Organisatie van de bescherming van intellectuele eigendom Uitgangspunt: nationale organisatie Europese organisatie: Gemeenschappelijk gemeenschapsrecht naast nationaal recht 292 a. Eengemaakt recht in de EU 292 b. Harmonisatie nationale wetgeving Internationale organisatie 296 a. Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom (WIPO) 296 8

5 b. Wereldhandelsorganisatie (WTO) 301 c. Europese Octrooiorganisatie (EPO) 301 D. Bijzondere regeling van de Communautaire uitputting Uitgangspunt: vrij verkeer van goederen Principe van Communautaire uitputting Mijlpaalarresten van het Hof van Justitie inzake merkenrechtelijke uitputting 304 E. Meer gedetailleerde analyse van bepaalde intellectuele eigendomsrechten Octrooien 304 a. Definitie 304 b. Uitzonderingen (artikel XI.5 WER) 307 c. Eigendom (artikel XI.9 WER) 307 d. Formaliteiten (artikel XI.14 e.v. WER) 308 e. Rechten (artikel XI.28 e.v. WER) 309 f. Beperkingen (artikel XI.34 WER) 310 g. Beschermingsduur (artikel XI.47 WER) 310 h. Einde (artikel XI.55 e.v. WER) Auteursrecht 311 a. Definitie 311 b. Eigendom (artikel XI.170 WER) 312 c. Formaliteiten 312 d. Rechten (artikel XI.165 WER) 312 e. Beperkingen (artikel XI.189 e.v. WER) 313 f. Duur (artikel XI.166 WER) 314 g. Databanken (auteursrecht artikel XI WER of sui generis artikel XI WER) 314 h. Computerprogramma s/software (auteursrecht of sui generis artikel XI WER) 315 i. De uitvoering van een werk (naburige rechten van het auteursrecht artikel XI WER) 316 j. Tendens naar investeringsbescherming in plaats van bescherming van de prestatie zelf Merken en Tekeningen of Modellen 317 a. Doel 317 b. Structuur Tekeningen of modellen / titel 3 BVIE 318 a. Definitie (artikel 3.1 BVIE) 318 b. Uitzonderingen 336 c. Eigendom 337 d. Formaliteiten (artikel 3.9 e.v. BVIE) 338 e. Rechten (artikel 3.16 BVIE) 338 f. Beperkingen (artikel BVIE) 338 g. Beschermingsduur (artikel 3.14 BVIE) 339 h. Einde (artikel BVIE) Merken/titel 2 BVIE 340 a. Hervorming merkenrecht: Richtlijn 2015/2436 en Verordening 2017/

6 b. Definitie (artikel 2.1 BVIE) 342 c. Uitzonderingen (artikel 2.4 artikel 2.2bis en 2.2ter BVIE) 379 d. Formaliteiten (artikel 2.2 en 2.5 e.v. BVIE) 385 e. Rechten (artikel 2.19 e.v. BVIE) 386 f. Beperkingen (artikel 2.23 BVIE) 431 g. Beschermingsduur (artikel 2.9 BVIE) 448 h. Beëindiging van het recht (artikel BVIE) 449 DEEL II.E KARTELRECHT Inleiding Artikel 101 VWEU: kartelafspraken en onderling afgestemde feitelijke gedragingen 467 A. Algemeen 467 B. Artikel 101, lid 1 VWEU Onderneming Overeenkomsten, besluiten van ondernemersverenigingen en onderling afgestemde feitelijke gedragingen welke de handel tussen lidstaten [merkbaar] ongunstig kunnen beïnvloeden Ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging binnen de gemeenschappelijke markt (merkbaar) wordt verhinderd, beperkt of vervalst (de minimis) Relevante markt Voorbeelden (artikel 101, lid 1, in fine VWEU) 472 C. Artikel 101, 2 VWEU 472 D. Artikel 101, lid 3 VWEU Artikel 102 VWEU: misbruik van economische machtspositie op de markt 474 A. Toepassingsvoorwaarden Eén of meer ondernemingen Machtspositie Machtspositie op de gemeenschappelijke markt of op een wezenlijk deel daarvan Misbruik van de machtspositie (Merkbare) invloed op de inter- statenhandel 475 B. Voorbeelden van misbruik van machtspositie 475 C. Sanctie Verordening nr. 1/2003 van de Raad van 16 december 2002 betreffende de uitvoering van de mededingingsregels van de artikelen 81 en 82 van het Verdrag 475 A. Essentie: decentralisatie 475 B. Toepassing van de artikelen VWEU (artikel 1) 476 C. Bewijslast (artikel 2) 476 D. Verhouding tussen het Europees en het nationale mededingingsrecht (artikel 3)

7 E. Bevoegdheid Commissie (artikel 4) Nationale Mededingingsautoriteiten ( NMA ) (artikel 5) Nationale rechterlijke instanties (artikel 6) Beschikkingen van de Commissie (artikel 7-10) Uitwisselen van informatie (artikel 12) Schorsing of afsluiting (mogelijkheid) (artikel 13) Adviescomité (artikel 14) Samenwerking met nationale rechters (artikel 15) Uniforme toepassing (artikel 16) Onderzoeksbevoegdheden (artikel 17-22) Sancties (artikel 23-24) Verjaring (artikel 25-26) Hoorzittingen en geheimhouding (artikel 27-28) Vrijstellingenverordeningen: individuele intrekking (artikel 29) Verticale Overeenkomsten selectieve distributie 479 A. Inleiding 479 B. Groepsvrijstellingsverordening 330/ Toepassingsgebied Verticale beperkingen en concurrentiegraad Veilige zone safe harbour artikel Hard core- beperkingen artikel a. Opdeling van de markt 490 b. Hard core in selectieve distributie 492 c. Leverancier van componenten en afnemer die componenten verwerkt Uitgesloten beperkingen in de zin van artikel Intrekking en buiten toepassing verklaring 495 C. Vuistregels voor oefeningen Eerste toets: artikel 101, lid 1 VWEU Tweede toets: artikel 101, lid 3 VWEU Groepsvrijstellingsverordening 330/ Derde toets: Groepsvrijstellingsverordening 330/2010 niet van toepassing artikel 101, lid 1 VWEU Vierde toets: artikel 101, lid 3 VWEU Richtsnoeren Individuele afweging 497 DEEL II.F INSOLVENTIE VAN ONDERNEMINGEN Situering 501 A. Situering binnen de rechtenopleiding 501 B. Situering binnen de Belgische wetsgeschiedenis Personeel toepassingsgebied Materieel toepassingsgebied Actoren in de insolventieprocedures 506 A. De insolventiefunctionaris

8 1. Gerechtsmandataris Voorlopig bewindvoerder Curator 508 B. Ondernemingsbemiddelaar 508 C. Insolventierechtbank gedelegeerd rechter rechter- commissaris procureur des Konings Territoriaal toepassingsgebied (bijzondere bevoegdheidsregels) Preventiefase: opsporing van ondernemingen in moeilijkheden en voorlopige maatregelen 511 A. Situering 511 B. Gegevensverzameling en de kamers voor ondernemingen in moeilijkheden Gegevensverzameling De kamers voor ondernemingen in moeilijkheden 514 C. De voorlopige maatregelen De gerechtsmandataris Voorlopige ontneming van het beheer aanstelling voorlopig bewindvoerder Geen stil faillissement (met precurator) 519 D. Ondernemingsbemiddelaar en minnelijk akkoord De ondernemingsbemiddelaar Het minnelijk akkoord De gerechtelijke reorganisatie 523 A. Het begrip gerechtelijke reorganisatie en het doel van de procedure 523 B. Het toepassingsgebied van de procedure 524 C. De opening van de procedure van gerechtelijke reorganisatie Initiatiefrecht, vormvereisten en rol van de economische beroepsbeoefenaar De behandeling en gevolgen van het verzoek, de uitspraak en de bekendmaking De termijnen en rechtsmiddelen tegen het vonnis tot toekenning of verwerping De gevolgen van de toekenning van de procedure van gerechtelijke reorganisatie 532 D. De rol van de gedelegeerd rechter 539 E. Het dossier van gerechtelijke reorganisatie 541 F. Termijnen, doelwijziging en beëindiging van de procedure van gerechtelijke reorganisatie 541 G. De gerechtelijke reorganisatie door een minnelijk akkoord 544 H. De gerechtelijke reorganisatie door een collectief akkoord Informatie van de schuldeisers in de opschorting Betwisting door de schuldeisers in de opschorting De inhoud van het reorganisatieplan Buitengewone schuldeisers in de opschorting Stemmingsvergadering en homologatie van het reorganisatieplan Rechtsmiddelen tegen en gevolgen van het vonnis tot homologatie Intrekking en opvolging van de uitvoering van het reorganisatieplan

9 I. Gerechtelijke reorganisatie door overdracht onder gerechtelijk gezag Initiatiefrecht en procedureverloop De gerechtsmandataris en de overdracht De kwijtschelding en de bevrijding Het faillissement 562 A. Begrip, kenmerken en toepassingsgebied 562 B. De opening van het faillissement Initiatiefgerechtigden tot het instellen van de faillissementsvordering Behandeling, vonnis van faillietverklaring, bekendmaking en rechtsmiddelen 567 C. Gevolgen van het vonnis van faillietverklaring Algemeen Buitenbezitstelling van de gefailleerde De termijnschulden worden opeisbaar en de interesten worden opgeschort ten aanzien van de boedel (Tijdelijke) opschorting van de vorderingen, executiemaatregelen en gedingen 570 D. De faillissementsboedel Voorafgaandelijke toelichting omtrent een aantal actoren in de faillissementsprocedure: de curator(en), de rechter- commissaris(sen), de insolventierechtbank en het openbaar ministerie Het beheer van de boedel Schematische voorstelling van de samenstelling van de boedel De actiefzijde van de boedel De passiefzijde van de boedel 583 E. Aangifte- en verificatieprocedure Aangifteprocedure Verificatie 587 F. Vereffening en uitdeling Vereffening Verdeling 589 G. Sluiting van het faillissement kwijtschelding Summiere rechtspleging tot sluiting van het faillissement Sluiting van het faillissement door rechtbank Kwijtschelding en bevrijding Gevolgen van de sluiting van de faillissementsprocedure De grensoverschrijdende insolventieprocedure 593 DEEL II.G TUSSENPERSONEN IN DE HANDEL Algemeen Bijzonder 601 A. Verkoopconcessie Begrip Eenzijdige beëindiging

10 B. Makelaar 604 C. Commissionair 605 D. Handelsagentuur Definitie (artikel I.11.1 WER) Plichten van de agent Plichten van de principaal (artikel X.6 WER) Vergoeding van de agent 608 a. Welke overeenkomsten geven recht op commissie? (artt. X.8-10 WER) 608 b. Wanneer is de commissie opeisbaar? (artikel X.11 WER) 609 c. Welk bedrag moet worden betaald? (artikel X.13 WER) 609 d. Info afrekening en betaling? (artikel X.11 en X.14 WER) Duur (artikel X.2 WER) 609 a. onbepaalde tijd: 609 b. bepaalde tijd: Beëindiging (artikel X.16 WER) 610 a. onbepaalde tijd of bepaalde tijd met mogelijkheid vroegtijdig op te zeggen 610 b. bepaalde tijd Uitwinningsvergoeding (artikelen X.18 en 19 WER) Concurrentiebeding (artikel X.22 WER) Verjaring (artikel X.24 WER) IPR (artikel X.25 WER) Bankagent en banksubagent: Precontractuele informatie bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten 613 A. Toepassingsgebied ratione materiae (artikel X.26 WER) 613 B. Precontractuele informatieplicht (artikelen X.27 en 28 WER) 614 C. Sanctie (artikel X.30 WER) 615 D. Geheimhouding (artikel X.31 WER) 616 E. Interpretatie (artikel X.32 WER) 616 F. Dwingend recht (artikel X.26, lid 1 WER) 616 G. Toepassingsgebied ratione loci en bevoegdheid (artikel X.33 WER) 616 H. Evaluatie en toekomstblik (artikel X.34 WER) 617 I. Uitbreiding Boek X WER tot vervoersovereenkomsten ten gevolge van de afschaffing van het Wetboek van koophandel 617 DEEL II.H OVERZICHT VRIJ VERKEER