Cio IN DE ZORG 128 CIO MAGAZINE

Transcriptie

1 Cio IN DE ZORG 128 CIO MAGAZINE

2 Onder redactie van Rube van Poelgeest en Hyleco Nauta AFLEVERING 33: SALTRO MEER DAN EEN LABORATORIUM VOOR DE HUISARTS De gezondheidszorg verandert. De vraag naar zorg stijgt door vergrijzing en ongezonde levensstijl. Om de zorg bereikbaar en betaalbaar te houden, sturen overheid en zorgverzekeraars aan op volumebeperking en kostenverlaging. Dit heeft geleid tot een aantal maatregelen met als doel de zorg dichter bij mensen te organiseren. Esther Talboom en Sam Siemssen zijn respectievelijk bestuursvoorzitter en CIO & directeur marktonwikkeling van Saltro, een bedrijf dat decentraal point-of-care-testing (POCT) mogelijk maakt. De juiste zorg op de juiste plaats brengt grote veranderingen met zich mee. Zo moet hetgeen wat bij de huisarts in de eerste lijn gedaan kan worden uit het ziekenhuis weg, omdat de Nederlandse huisartsenzorg van hoge kwaliteit is en veel goedkoper dan ziekenhuiszorg. De huisarts krijgt daarnaast ook meer patiënten uit de jeugdgezondheidszorg en verpleegzorg in zijn praktijk als gevolg van de hervorming van de langdurige zorg. Tot slot wordt van de chronische patiënt verwacht dat hij meer de regie voert over zijn eigen behandeling. Kortom, een grote verschuiving in de Nederlandse zorg waardoor er een grotere behoefte aan informatie ontstaat bij huisartsen en patiënten. Om patiënten de juiste zorg op de juiste plek te kunnen bieden, is het van belang dat snel een goede inschatting gemaakt kan worden van het probleem. Diagnostische onderzoeken ondersteunen de huisarts bij het uitsluiten of aantonen van een aandoening, het stellen van een diagnose en het bepalen van de juiste behandeling. Deze onderzoeken worden doorgaans gedaan door een eerstelijns diagnostisch centrum of in het ziekenhuis. De diagnostische centra hebben een fijnmazig netwerk van locaties in de wijk, dicht bij de patiënt, en het portfolio onderzoeken is afgestemd op de populatie. Bijvoorbeeld meer chronische zorg in wijken met meer ouderen, en verloskundige zorg in wijken met jonge gezinnen. Thuis meten Door de technologische ontwikkelingen kunnen onderzoeken die nu nog centraal in het laboratorium gedaan worden, door middel van speciale apparatuur in de huisartsenpraktijk of zelfs bij de patiënt thuis plaatsvinden. Chronische patiënten, zoals diabeten en trombosedienstpatiënten, hebben vaak al ervaring met het zelf meten van bloedwaarden en het monitoren van hun ziekte of gezondheid. Deze ontwikkelingen bieden nieuwe mogelijkheden om de diagnostiek en de zorg nog dichter bij de patiënt te organiseren. In dit krachtenspel is Saltro actief. Saltro is een innovatief diagnostisch centrum voor en door huisartsen. Het bedrijf helpt 750 huisartspraktijken en 1,7 miljoen patiënten bij het decentraal stellen van de diagnose door middel van een simpel bloedtestje, waarbij een speciaal apparaat na een vingerprik de concentraties van stoffen in het bloed meet. Na enkele minuten volgt automatisch de uitslag. De ict-infrastructuur is essentieel voor de verdere decentralisatie van het laboratorium, waarbij elektronische data-uitwisseling met de verschillende zogenoemde POCT-apparatuur en kwaliteitsbewaking op afstand mogelijk is. Recentelijk won Saltro The Innovation Manager (TIM) Award voor het ontwik- JAARGANG 11 Ó NUMMER 5 Ó

3 kelen van een infrastructuur voor de informatie-uitwisseling tussen het centrale laboratorium en de apparatuur in de huisartsenpraktijken. Door deze apparaten te koppelen aan het centrale laboratorium wordt de kwaliteit van de testen en de apparatuur geborgd. Bovendien komen de uitslagen rechtstreeks in het dossier van de patiënt terecht. Dit was de reden voor de redactie van deze reeks om te gaan praten met de voorzitter van de raad van bestuur, Esther Talboom, en de directeur Marktontwikkeling en CIO, Sam Siemssen. OP HET CENTRALE LAB WORDEN DE UITSLAGEN GEVALIDEERD OM VERVOL- GENS AUTOMATISCH IN HET PATIËNTENDOSSIER BIJ DE HUISARTS TE KOMEN Diagnostiek Esther Talboom schetst de ontwikkeling van Saltro. Huisartsen waren in 1955 niet tevreden over de diagnostiek van ziekenhuizen en wilden een eigen lab. Saltro, een gevolg van de fusie tussen de Stichting Artsenlaboratorium (SAL) en de trombosedienst in Utrecht, is ontstaan voor en door huisartsen. Die positionering is er nog steeds. We doen inmiddels alle diagnostiek voor de huisartsenpraktijk. Dus niet alleen laboratoriumonderzoek, maar ook onderzoek zoals ECG, foetusonderzoek en echo s. Saltro doet niet aan zogenaamde comfortdiagnostiek, waarbij de patiënt zonder medische reden een onderzoek wil laten doen. Wel verschuift de focus op dit moment steeds meer in de richting van de patiënt. Deze gaat steeds meer zelf de regie voeren over zijn ziekte of gezondheid, en de huisarts krijgt een coachende rol in het zorgproces. Door deze verschuiving ontstaat een grotere informatiebehoefte. De patiënt hoeft geen last te hebben van de schotten tussen huisartsenzorg en ziekenhuiszorg. Die wil gewoon goede en toegankelijk informatie. Dat betekent, zo vertelt Talboom, dat nadrukkelijk de samenwerking met het ziekenhuis wordt gezocht om de diagnostische cirkel te vervolmaken. Een patiëntenuitslagenportaal geeft de patiënt een compleet beeld van de bedreven diagnostiek, zowel van de huisarts als van het ziekenhuis. Om de huisarts daarbij te ondersteunen zet Saltro vol in op innoveren. Groei en betere processen volgens Lean-methodiek, moeten innovatie bekostigen. Zo is 20 procent groei gerealiseerd met dezelfde personeelsbezetting: een resultaat dat is bereikt door de gerealiseerde procesverbetering. Decentralisatie Sam Siemssen is directeur Marktontwikkeling en verantwoordelijk voor ict. Voor hem staat de decentralisatie van het laboratorium centraal in zijn strategie. Een belangrijke ontwikkeling daarbij is de opkomst van de zogenaamde point-of-care -apparaten. Hij verwacht dat binnenkort 60 tot 80 procent van de diagnostiek bij huisarts of de patiënt zelf zal plaatsvinden. Saltro ondersteunt de huisarts met deze innovatieve diagnostiek in de praktijk, waarmee hij tijdens het consult een diagnose kan stellen en eventueel in overleg met de patiënt de behandeling kan bepalen. Dat heeft een enorme impact op het bedrijf. De ict-infrastructuur van Saltro moet in staat zijn om al die apparaten naadloos te verbinden met het centrale laboratorium. Er is van oudsher een dominant backofficesysteem. Dat is steeds verder ontwikkeld in de richting van toepassingen waar het eigenlijk niet voor geschikt is. Saltro is nu bezig met de ontvlechting ervan, omdat toekomstige toepassingen echt niet meer passen. Het labsysteem moet terug naar alleen gebruik door het lab en niet de gehele keten. Daarnaast is Siemssen bezig met het invoeren van middleware. Hij zet in op het verbonden zijn met andere ketenpartijen, zodat gegevens kunnen worden uit- ESTHER TALBOOM Esther Talboom-Kamp is sinds 2011 bestuursvoorzitter van diagnostisch centrum Saltro in Midden- Nederland. Ze studeerde geneeskunde in Rotterdam en koos daarna huisartsgeneeskunde, omdat ze vanuit haar praktijk de zorg nog beter, persoonlijker en moderner wilde maken. Na haar studie werkte ze gedurende tien jaar in een gezondheidscentrum in Rotterdam- Zuid. Toch lukte het vanuit haar huisartsenpraktijk maar ten dele om een duurzame beweging te realiseren terwijl zij graag méér wilde doen voor een groter publiek. Na haar MBA-studie bedrijfskunde is zij aan de slag gegaan in verschillende bestuursfuncties in de zorgbranche om vervolgens voorzitter van de raad van bestuur te worden van Saltro. Talboom doet promotieonderzoek aan het LUMC naar hoe we de patiënt op een verantwoorde wijze kunnen betrekken bij zijn eigen behandeling door middel van digitale toepassingen. 130 CIO MAGAZINE

4 SAM SIEMSSEN Sam Siemssen is tijdens zijn loopbaan veelal werkzaam geweest op het snijvlak van marketing en ict. Hij heeft veel ervaring met complexe IT-organisaties en projecten zowel binnen de zorg als daarbuiten. Siemssen is sinds 2012 werkzaam bij Saltro als directeur Marktontwikkeling. Binnen Saltro is hij verantwoordelijk voor de aandachtsgebieden marketing en communicatie, innovatie en ict & ehealth. Hij was in 1999 een van de initiatiefnemers en oprichters van dokterdokter.nl en is lange tijd nauw betrokken geweest bij deze organisatie. Daarnaast is hij mede-initiator van Symphony Gezondheidscentra geweest, een franchiseformule in de zorg. Voordat hij de stap naar het ondernemerschap zette, was hij werkzaam bij Rabofacet (Rabobank) als manager van de Internet Competence Center en bij Tauw Infra Consult. Sam is afgestudeerd in de natuurkunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. JAARGANG 11 Ó NUMMER 5 Ó

5 gewisseld. Buiten de zorg kan dat blijkbaar wel allemaal hij refereert daarbij aan de financiële industrie. Maar Saltro realiseert zich dat het niet de ict-agenda van de zorg in Nederland kan bepalen. Ontsloten Gegevens in beheer bij Saltro moeten naadloos ontsloten kunnen worden naar andere zorgaanbieders en de patiënt. Saltro heeft een uitslagenportaal ontwikkeld voor patiënten. Hier kunnen zij binnen 24 uur de uitslag van het onderzoek bekijken. Belangrijk daarbij is dat de juiste informatie wordt toegevoegd, zodat de uitslag begrijpelijk wordt. Zoals waarom wordt een onderzoek gedaan, wanneer en wat betekent de uitslag?. Met meer dan duizend bloedonderzoeken is het ontwikkelen van die content in begrijpelijke taal voor patiënten leken best wel een uitdaging. Het is een intuïtief ontwerp, waarbij de patiënt die meer wil weten kan doorklikken. Om diezelfde reden heeft Saltro een infrastructuur ontwikkeld voor het uitwisselen van uitslagen die in de huisartspraktijk zijn uitgevoerd. Op het centrale lab kunnen die uitslagen indien nodig gevalideerd worden door onze specialist en komen deze automatisch in het patiëntendossier bij de huisarts. Bij afwijkende waarden of storingen van de apparatuur kunnen wij meteen bijsturen en zo de kwaliteit bewaken. Voor de ontwikkeling van deze infrastructuur en oplossing heeft Saltro de TIM Award gekregen. Wij zijn een pilot samen met een aantal huisartsen gestart en binnenkort breiden we uit naar alle 180 huisartspraktijken die van het portaal gebruikmaken. Op de vraag hoe Sam Siemssen, met zijn achtergrond, nu drie jaar geleden bij Saltro terechtkwam, antwoordt hij dat het doorslaggevend was dat diagnostiek een zo belangrijke rol speelt en dat innovatie er zo essentieel is. Tot op heden heeft hij geen dag spijt gehad van zijn beslissing. Ondernemingszin en marktgerichtheid zijn heel essentieel voor de ontwikkeling van Saltro. Hij heeft markt, ict en innovatie in zijn portefeuille en heeft gelukkig ook nog een bestuursvoorzitter die ondernemend is. Dat is een mooi uitgangspunt voor succesvolle verandering. Innovatief Samen met het IT-bedrijf Enovation en Roche heeft Saltro het zogeheten poctconnect-platform ontworpen dat de informatieketen digitaliseert tussen decentrale POCT-apparaten in de huisartsenpraktijk en het centrale informatiesysteem in het laboratorium. Als laboratorium verplaatst Saltro hiermee de diagnostiek van centraal naar decentraal. Naast laboratoriumonderzoek voert Saltro functieonderzoeken uit zoals ECG s, echo s en longfunctiemetingen. Bovendien verzorgt het de controles, dosering en begeleiding van trombosedienstpatiënten bij het gebruik van antistollingsmiddelen. Saltro investeert in de ontwikkeling van nieuwe diagnostiek en innovaties die huisartsen en patiënten meer regie geven over gezondheid, ziekte en zorg. Hiervoor wordt samengewerkt met huisartsen, ziekenhuizen en andere innovatieve partners. Daarnaast past Saltro ehealth-oplossingen toe, waarbij zelfmanagement en veilige kennisoverdracht centraal staan. Op deze wijze streeft Saltro ernaar de zorg voor de patiënt beter, goedkoper en toegankelijker te maken. Met ongeveer tweehonderd locaties en meer dan zeshonderd medewerkers behoort Saltro tot de grootste diagnostische centra van Nederland. TIM Award Saltro heeft dit jaar zoals gezegd een TIM Award gewonnen in categorie Meest innovatieve bedrijf. In plaats van uitvoerder wordt het bedrijf door digitalisering van de informatieketen vooral een facilitator, aldus de jury. Het inspelen op behoeften van met name de patiënten heeft grote gevolgen voor het bestaande verdienmodel, maar ook voor het personeel. Niettemin durft Saltro zichzelf opnieuw uit te vinden. Dat is zowel vanuit leiderschap als innovatie bijzonder heldhaftig. De prijs is voor Saltro een aanmoediging van haar missie, namelijk de eerstelijnszorg versterken. The Innovation Manager Awards (kortweg TIM Awards of Timmies) zijn een initiatief van ICT Media en CIO Magazine. Ze zijn bedoeld om innovatieve projecten te belonen en te stimuleren bij zowel leveranciers als afnemers op het gebied van IT. Ó 132 CIO MAGAZINE