HIV, behandeling en rol van de apotheker

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HIV, behandeling en rol van de apotheker"

Transcriptie

1 HIV, behandeling en rol van de apotheker Utrechts Farmaca Overleg 5 april 2012 Quirine Fillekes Apotheker-onderzoeker UMC St Radboud Q.Fillekes@akf.umcn.nl

2 Inhoud Bespreking geneesmiddelgroepen Nederlandse behandelrichtlijnen Rol van de apotheker Interacties en afhandeling ervan in dagelijkse praktijk Therapietrouw

3

4 Beschikbare HIV medicatie* NRTI Abacavir (ABC) Didanosine (ddi) Emtricitabine (FTC) Lamivudine (3TC) Stavudine (d4t) Tenofovir (TDF) Zidovudine (AZT, ZDV) NNRTI Efavirenz (EFV) Etravirine (ETR) Nevirapine (NVP) Rilpivirine (RPV) PI Atazanavir (ATV) Darunavir (DRV) Fosamprenavir (FPV) Indinavir (IDV) Lopinavir (LPV) Nelfinavir (NFV) Ritonavir (RTV) Saquinavir (SQV) Tipranavir (TPV) Integraseremmer Raltegravir (RAL) Fusieremmer Enfuvirtide (ENF, T-20) CCR5 antagonist Maraviroc (MVC) *Combinatiepreparaten niet vermeld

5 NRTIs Backbone van de triple therapie: 2 NRTIs Pro-drugs: intracellulair geactiveerd tot tri-fosfaat Mitochondriële toxiciteit kan ernstig zijn ZDV: beenmergsuppressie, myopathie, lipoatrofie d4t: lipoatrofie, neuropathie ddi: pancreatitis, neuropathie TDF is nefrotoxisch ABC: geeft overgevoeligheidsreacties, MI

6 NNRTIs Als 3 e middel naast 2 NRTIs Lange halfwaardetijd: vaak 1 dd Lage genetische barrière voor resistentie 1 mutatie betekent dat virus >100x minder gevoelig is Enzym inducers: versnellen metabolisme van veel andere geneesmiddelen Bijwerkingen: NVP, ETR: rash EFV: CZS

7 PIs Als 3 e middel naast 2 NRTIs Weinig resistentieontwikkeling Bijwerkingen: m.n. GI, lipidestijgingen Veel proteaseremmers hebben van zichzelf geen gunstige PK kenmerken: Korte halfwaardetijd, dus 2-3 dd doseren Absorptie sterk van voedselafhankelijk Groot first-passeffect Gevoelig voor interacties, bijv. door NNRTIs Daarom samen gegeven met ritonavir

8 PI boosting Ritonavir toevallig een van meest potente CYP3A remmers Toevoeging lage dosis ritonavir (1-2 dd mg) om PK profiel van PI te verbeteren = PI boosting IDV/r: 2 dd /100 SQV/r: 2 dd 1000/100 fapv/r: 2 dd 700/100 LPV/r: 2 dd 400/100 of 1 dd 800/200 ATV/r: 1 dd 300/100 TPV/r: 2 dd 500/200 DRV/r: 2 dd 600/100 of 1 dd 800/100 Er wordt al lang gezocht naar een nieuwe booster

9 Nieuwe middelen: etravirine (Intelence) NNRTI Deels werkzaam als er resistentie tegen andere middelen uit deze klasse is ontstaan (NVP, EFV) Vrijwel alleen gebruikt als 2 e of 3 e keusmiddel Dosering: 2 dd 200mg met voedsel Bijwerking: huiduitslag

10 Nieuwe middelen: raltegravir (Isentress) 1 e uit nieuwe klasse: integraseremmer Eerst alleen voor voorbehandelde patiënten, later ook voor patiënten die starten met therapie Dosering: 2 dd 400mg (soms 1 dd 800mg), met/zonder voedsel Goed verdragen Snelle HIV-RNA-daling Vrijwel geen interacties Matig gevoelig voor resistentie-ontwikkeling

11 Nieuwe middelen: maraviroc (Celsentry) 1 e middel uit nieuwe klasse: CCR5 antagonist Werkt niet direct tegen virus, maar voorkomt dat virus cel kan binnen dringen Eerst dure test laten doen Wordt niet veel gebruikt in NL; wel goed verdragen en weinig interacties

12 Nieuwe middelen: rilpivirine (Edurant) 4 e middel uit klasse van NNRTIs 1 dd 25mg met voedsel Alleen geregistreerd voor naïeve patiënten met virale load < c/ml; zal in praktijk veel als switch worden gebruikt Binnenkort ook als combinatietablet met Truvada: Eviplera Bijwerkingen: in trials beter verdragen dan efavirenz

13 Nieuwe middelen: nevirapine (Viramune MVA) Nevirapine tablet 200 mg (IR) al >10 jaar op de markt In 2013 als generiek 1dd 400 mg nooit geregisteerd meer bijwerkingen bij start In de praktijk wel veel gebruikt na switch Nu: 400 mg met vertraagde afgifte evenveel bijwerkingen gelijke effectiviteit voor zelfde prijs 1 tablet minder

14 NEDERLANDSE BEHANDELINGSRICHTLIJNEN

15 Nederlandse behandelrichtlijnen [1] Nederlandse artsen volgen de Amerikaanse richtlijn (DHHS, laatste update oktober 2011) Men kan wel onderbouwd afwijken Behandelrichtlijnen zijn te vinden op:

16

17 Nederlandse behandelrichtlijnen [2] Keuzecriteria: Virologische effectiviteit Bijwerkingen Gebruiksgemak (1dd, aantal pillen, koelkast, voedsel) Interacties Ervaring Prijs

18 Nederlandse behandelrichtlijnen [3] 1 e keus therapie blijft triple therapie Fundament wordt gelegd door 2 NRTIs: Kivexa (abacavir+lamivudine) Truvada (tenofovir+emtricitabine) 3 e middel: Efavirenz (Stocrin of Atripla) Atazanavir/ritonavir (Reyataz/Norvir) Darunavir/ritonavir (Prezista/Norvir)

19 Nederlandse behandelrichtlijnen [4] Aanpassing na start 1 e keus therapie vanwege: Resistentieontwikkeling Bijwerkingen Lage/hoge bloedspiegel Interacties Vereenvoudiging van therapie 23 HIV-middelen De kunst om voor elke patiënt de juiste keuze te maken (geen kookboek)

20 Nederlandse behandelrichtlijnen [5] Veel keuze voor 2 e of 3 e keusmiddelen Doel behandeling: virale load <50 kopieën/ml Vaak combinatie van nieuwe middelen nodig om volledig werkzame nieuwe combi te kunnen geven Nieuwe middelen die er aan komen: 2 integraseremmers (elvitegravir en dolutegravir) NNRTI (rilpivirine)

21 ROL VAN DE APOTHEKER: 1. INTERACTIES AFHANDELING INTERACTIESIGNALEN IN APOTHEEK

22 Farmacologie van HIV-middelen anders dan van andere geneesmiddelen HIV-middelen meestal snel geregistreerd Huidige HIV-combinatietherapie is potent Kans op subtherapie (resistentie) Kans op ernstige bijwerkingen groot Interacties Behoefte aan farmacologische expertise is daarom groot

23 Interacties [1] HIV-patiënten gebruiken veel co-medicatie Profylaxe & behandeling infecties Veel psychofarmaca, Viagra, alternatieve medicatie Bijwerkingen HIV-medicatie Veel HIV-medicatie is substraat van CYP450 Invloed op CYP450 (remming of inductie)

24 Interacties [2] Sinds 1996 wordt een tabel bijgehouden met alle interacties Interactieboekje prof. David Burger Website KNMP (zoekterm: hiv) Andere nuttige websites/pda/app: Liverpool ( Let op: informatie kan elkaar tegenspreken, verouderd zijn. Blijf dus altijd zelf nadenken!

25

26 Metabolisme en interacties Klasse HIV-middel Substraat Remmer Inductor NRTIs ABC, ZDV UGT - - NNRTIs EFV NVP CYP2B6 CYP2B6, CYP3A PIs RTV CYP3A CYP3A, CYP2D6 - CYP3A, UGT Andere PIs CYP3A CYP3A - CYP1A2, CYP2C9, UGT Integrase remmer CCR5 antagonist RAL UGT - - MRV CYP3A - -

27 Interacties: wanneer zijn die klinisch van belang? Hangt af van situatie (bijv. toxiciteit) Alertheid vaak voldoende In de ene patiënt wel klinisch relevant en in de andere niet Bijv: daling lopinavir dalspiegel van 6 naar 3 mg/l niet relevant voor PI-naïeve patiënt wel relevant voor patiënt met 4 PI-mutaties

28 Interacties: HIV-middelen onderling Een aantal basisprincipes: NNRTIs CYP3A inducers (dus kunnen spiegels van m.n. PIs verlagen) PIs zijn remmers en substraat van CYP3A, dus beïnvloeden elkaars metabolisme Ritonavir complex interactieprofiel, incl. remming, inductie en dosisafhankelijk NRTIs weinig interacties, maar let op: tenofovir verhoogt ddi spiegel tenofovir verlaagt ATV spiegels

29 Interacties HIV-middelen op andere middelen Orale anticonceptiva: Statines: door PIs, door NNRTIs Antidepressiva, antipsychotica: door PIs, door NNRTIs Benzodiazepines: door PIs, door NNRTIs Sildenafil e.a.: door PIs, door NNRTIs Methadon: door HIV-middelen, maar onvoorspelbaar Nieuwere middelen zoals raltegravir en maraviroc veroorzaken zelf weinig interacties Voor veel groepen geneesmiddelen kunnen alternatieven worden gevonden met minder/geen kans op interactie

30 Interacties andere middelen op HIV-middelen Tuberculostatica (zie verder) Protonpomp remmers: ATV, IDV Anti-epileptica: PIs, NNRTIs St Janskruid: PIs, NNRTIs

31 Effect van rifamycines op spiegels van PIs en NNRTIs SQV IDV NFV APV LPV NVP EFV Rifampin -84% -89% -82% -82% -75% -37% -25% Rifabutin -40% -32% -32% -15% 0-16% 0 Finch et al; Arch Intern Med 2002;162:985-92

32 concentratie raltegravir (mg/l) Rifampicine + dubbele dosis raltegravir (800mg 2dd) 3.5 Farmacokinetiek Raltegravir Afdeling Klinische Farmacie UMC St. Radboud Patiënt RAL 2dd 400mg tijd na inname (uren) Burger et al; AIDS;2010

33 Effect van PIs/NNRTIs op rifamycine spiegels Geen effect op rifampicine spiegels PIs verhogen rifabutin spiegels: verminder rifabutin dosering naar mg 2-7x/week EFV verlaagt rifabutin spiegels: verhoog rifabutin dosering naar 450mg NVP + rifabutin: geen dosisaanpassingen nodig

34 Afhandeling interacties in (openbare) apotheek [1] KNMP-werkgroep beoordeelt alle interacties en neemt besluit over afhandeling Is er een interactie? Is er actie nodig? 4 mogelijke combinaties: Interactie: nee; actie: nee Interactie: nee; actie: ja Interactie: ja; actie: nee Interactie: ja; actie: ja

35 Afhandeling interacties in (openbare) apotheek [2] KNMP-werkgroep beoordeelt alle interacties en neemt besluit over afhandeling Is er een interactie? Is er actie nodig? 4 mogelijke combinaties: Interactie: nee; actie: nee Interactie: nee; actie: ja Interactie: ja; actie: nee Interactie: ja; actie: ja

36 Interactie: Ja & Actie: Ja Contra-indicaties Dosisaanpassingen Daarnaast kunnen er nog vele acties zijn die niet door apotheker gedaan (kunnen) worden, zoals: (extra) spiegel controle (extra) controle op effectiviteit HIV-behandeling (extra) controle op bijwerkingen

37 Ritonavir: kampioen interacties Remmer CYP3A, CYP2D6 Inducer: CYP2C9, CYP1A2, UGT Veel onderzoek uitgevoerd met hoge dosis RTV ( mg 2dd) Nu alleen nog als booster van andere PI in dosis mg 1-2dd: ander effect? Effect van gebooste PI? Extrapolatie naar alle RTV-gebooste PIs? Als interactie alleen met hoge dosis RTV is: Ja/Nee

38 Voorbeeld 1 [1] HIV-medicatie en malariaprofylaxe (Malarone ) Theoretisch zijn de volgende interacties mogelijk: Combinaties met RTV kunnen spiegels atovaquone en proguanil verlagen NNRTIs (NVP, EFV): idem Klinische relevantie: grotere kans op malaria?

39 Voorbeeld 1 [2] ATOMA studie Daling AUC atovaquone: EFV: -75% LPV/r: -74% ATV/r: -46% Van Luin et al. AIDS 2010

40 Voorbeeld 1 [3] Interpretatie ATOMA resultaten Sterke (50-75%) daling spiegels Malarone, maar Geen subtherapeutische spiegel of dosering bekend Geen casuïstiek beschikbaar van falende malariaprofylaxe in HIV-patiënten Ons advies: Benadruk (nogmaals) trouwe inname met meest vetrijke maaltijd op de dag & aanvullende beschermende maatregelen Overweeg dosisverhoging Is dit nu een Ja/Ja of een Ja/Nee?

41 Voorbeeld 2 Co-trimoxazol en lamivudine (3TC): 3TC Uitgezocht voor hoge dosis co-trimoxazol (behandeling PCP) Oorspronkelijk advies: let op toxiciteit 3TC (SPC: hoge dosis co-trimoxazol is CI voor 3TC) Co-trimoxazol is vaak als PCP-profylaxe (dus lage dosis) 3TC goed verdragen, dus over welke toxiciteit hebben we het dan? Nieuw advies: Ja/Nee Maar als er nu een patiënt klinisch hoge dosis cotrimoxazol en 3TC krijgt?

42 Voorbeeld 3 Abacavir spiegels ca % verlaagd door o.a. lopinavir/r, tipranavir/r (Waters et al. Antivir Ther 2007) Klinische relevantie? Oorspronkelijk advies: let op effectiviteit abacavir Maar: HIV-behandelaar meet toch al regelmatig HIV- RNA om effectiviteit regime vast te stellen Selectie HIV-middelen vaak op basis van resistentiepatroon Nieuw advies: Ja/Nee

43 Voorbeeld 4 Patiënte gebruikt atazanavir (1 dd 400mg), tenofovir, lamivudine Arts verandert NRTI backbone in tenofovir/emtricitabine (Truvada ) Interactiesignaal in apotheek: tenofovir verlaagt atazanavir spiegels ATV/r 1dd 300/100mg Maar is Thaise vrouw 45 kg en eerdere dalspiegel op TDF/3TC was 0,4 mg/l (streefwaarde: >0,12 mg/l) VL is al jaren ondetecteerbaar; arts was zich niet van de interactie bewust, maar houdt dosering hetzelfde, omdat spiegel goed is. Apotheker: Ja/Ja en Arts Ja/Nee

44 Voorbeeld 5 Patiënt staat op EFV-bevattend regime en moet behandeld worden voor TB; longarts start rifabutin (RFB) Dosering RFB moet opgehoogd worden ivm interactie met EFV naar 1dd mg Patiënt blijkt primaire resistentie tegen EFV te hebben en wordt omgezet naar LPV/r Advies dosering RFB i.c.m. LPV/r: 150mg 3x/week Dosering RFB niet aangepast. Patient ontwikkelt uveitis en is nu blind aan beide ogen Waar is het misgegaan?

45 ROL VAN DE APOTHEKER: 2. THERAPIETROUW

46 Invloed van voedsel op absorptie [1] Moet nuchter: didanosine, indinavir Moet met voedsel: saquinavir, atazanavir, ritonavir, nelfinavir, tipranavir, darunavir, etravirine Maakt niet uit: de rest

47 Invloed van voedsel op absorptie [2] Zo eenvoudig is het niet: Voedsel is geen eenduidig gegeven (kijk naar individu) Adviezen kunnen wijzigen Verschil tussen registratietekst en praktijk In combinatie kan alles weer anders zijn: ddi met voedsel als ook TDF erbij zit IDV met RTV met voedsel

48 NFV plasma level (mg/l) Invloed van voedsel op nelfinavir farmacokinetiek 4,0 3,0 2,0 NFV with food 1,0 MEC NFV without food 0, time after intake of 1250mg NFV (hr)

49 Darunavir en voedsel Sekar et al. J Clin Pharmacol 2007

50 Vergeten HIV-medicatie Vergeten? Alsnog innemen! Hogere piekconcentraties bijwerkingen Weegt op tegen subtherapie Vergeten net voor volgende inname moment? Lange t½ dubbele dosis innemen Korte t½ dosis overslaan Nalezen op

51

52 HIV-medicatie en braken Nuchter ingenomen? <1 uur: nieuwe dosis >1 uur: niet meer innemen Met voedsel ingenomen? <3 uur: nieuwe dosis >3 uur: niet meer innemen Oorzaak braken Eenmalig Voortdurend bijwerking, anti-emetica

53 HIV-medicatie en reizen Meerdere tijdzones: Innameschema aanpassen Langzaam verschuiven (2 uur) bij aankomst. Voorbeeld: patiënt reist van Nederland naar Thailand (6 uur tijdsverschil); gebruikt 2 dd schema (8-20 uur): Neem telkens 14 uur tijd tussen innamemoment ipv 12 uur Na 3 innamemomenten kan patiënt weer volgens eigen schema lokale tijd innemen

54 Therapeutic Drug Monitoring van HIV-middelen Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect Beschreven relaties tussen spiegel en toxiciteit Overige relevante informatie Adviezen Literatuur

55 Conclusies [1] HIV-farmacologie is een breed en gespecialiseerd vakgebied Interacties met HIV-middelen kunnen grote klinische relevantie hebben, met potentieel ernstige gevolgen Deels theoretisch, deels evidence-based Eventueel spiegel laten meten Eenvoudige afhandeling in apotheek moet nagestreefd worden, maar is vaak niet mogelijk

56 Conclusies [2] Bij twijfel: Bel met HIV-behandelaar, HIV-consulent Stuur mail naar Bel HIV-vraagbaak: ! Beter 10x wel actie waarbij het onnodig bleek dan 1x geen actie waar het wel nodig is

57 VRAGEN?

Behandeling. bij HIV-infectie. Wat staat u te wachten? Welke medicijnen krijgt u? Hoe houdt u zo lang mogelijk een goede conditie?

Behandeling. bij HIV-infectie. Wat staat u te wachten? Welke medicijnen krijgt u? Hoe houdt u zo lang mogelijk een goede conditie? Behandeling bij HIV-infectie Wat staat u te wachten? Welke medicijnen krijgt u? Hoe houdt u zo lang mogelijk een goede conditie? Colofon De inhoud van deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld.

Nadere informatie

Nieuwe inzichten in AIDS-behandeling

Nieuwe inzichten in AIDS-behandeling Nieuwe inzichten in AIDS-behandeling Selwyn Lowe MD, PhD internist-infectioloog Afd Medische Microbiologie Afd. Interne Geneeskunde Maastricht University Medical Center (MUMC) Nieuwe inzichten? What about

Nadere informatie

Informatieblad TDM-protocol nucleoside reverse transcriptase inhibitoren (NRTIs)

Informatieblad TDM-protocol nucleoside reverse transcriptase inhibitoren (NRTIs) 1. Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect Alle nucleoside reverse zijn prodrugs. Deze middelen dienen intracellulair te worden gefosforyleerd tot achtereenvolgens een mono-, di- en trifosfaat.

Nadere informatie

Wij adviseren u dan ook om de indicatie HIV-1 patiënten die niet eerder behandeld zijn aan de vergoedingsstatus van darunavir toe te voegen.

Wij adviseren u dan ook om de indicatie HIV-1 patiënten die niet eerder behandeld zijn aan de vergoedingsstatus van darunavir toe te voegen. Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Postbus 20350 2500 EJ s-gravenhage Uw brief van Uw kenmerk Datum 12 maart 2009 Farmatec/FZ-2919252 12 mei 2009 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer

Nadere informatie

Medicijnen. bij HIV-infectie. Informatie voor HIV-positieven en hun begeleiders/ hulpverleners

Medicijnen. bij HIV-infectie. Informatie voor HIV-positieven en hun begeleiders/ hulpverleners Medicijnen bij HIV-infectie Informatie voor HIV-positieven en hun begeleiders/ hulpverleners Colofon De inhoud van deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Aan eventuele fouten kunnen

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Abacavir Geen specifiek tijdstip 4GRN 2 ml 45 dagen Maandelijks Algemeen Dal afhankelijk van tijdstip Aceton Bij binnenkomst patient 4ROO / 4GRN / 1RMC 1 ml 1 dag Op aanvraag Algemeen Top 0 0,2 g/l Amikacine

Nadere informatie

ANTIRETROVIRALE THERAPIE de basis

ANTIRETROVIRALE THERAPIE de basis ANTIRETROVIRALE THERAPIE de basis Cursus HIV/AIDS 2012 Eric Florence eflorence@itg.be Inleiding 1. Geschiedenis van HIV/AIDS 2. Levenscyclus van HIV 3. Natuurlijke evolutie van de ziekte 4. Algemene principes

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 5 december 2005 Farmatec/P februari 2006

Uw brief van Uw kenmerk Datum 5 december 2005 Farmatec/P februari 2006 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 5 december 2005 Farmatec/P 2642282 6 februari 2006 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer

Nadere informatie

HIV een kleine update. Marjolijn Pronk 16 januari 2018

HIV een kleine update. Marjolijn Pronk 16 januari 2018 HIV een kleine update Marjolijn Pronk 16 januari 2018 Hiv een kleine update HIV in Nederland Testen in de huisarts praktijk HIV en cart (combination antiretroviral therapy) De (nieuwe) HIV patient, wat

Nadere informatie

HIV & hart- en vaatziekten

HIV & hart- en vaatziekten HIV & hart- en vaatziekten & Dr. Astrid ML Oude Lashof, internist-infectioloog Inhoud 1. Hiv-infectie opfrissen 2. Hiv behandeling 3. Hiv populatie in NL 4. Hiv dyslipidemie 5. Problemen hiv-behandeling

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Geneesmiddel Afname Afnamemateriaal* Min. bloed BepalingsFreq Abacavir Abiraterone Aceton. Afname op ijs! Op aanvraag DV 4ROO / 5GRN 1 ml Endogeen bij diabetici: 0,005 Chronisch alcoholisme: 0,04 Diabetische

Nadere informatie

Assortiment laboratorium apotheek

Assortiment laboratorium apotheek Abacavir Abiraterone Aceton. Afname op ijs! 3PRS 1 ml Referentiewaarde wordt nader Op aanvraag DV 4ROO / 5GRN 1 ml Endogeen bij diabetici: 0,005 Chronisch alcoholisme: 0,04 Diabetische ketoacidose: 0,3

Nadere informatie

Resistentie tegen medicijnen. bij HIV-therapie

Resistentie tegen medicijnen. bij HIV-therapie Resistentie tegen medicijnen bij HIV-therapie Colofon De inhoud van deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Aan eventuele fouten kunnen geen rechten worden ontleend. Bij gebruik van

Nadere informatie

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat). 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PREZISTA 100 mg/ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Nadere informatie

HIV update 2014. HIV cyclus 13-01-14. overzicht eind 2012. Kees Brinkman patiëntendag 17 Januari 2014. HIV infectie snelheid van transmissie

HIV update 2014. HIV cyclus 13-01-14. overzicht eind 2012. Kees Brinkman patiëntendag 17 Januari 2014. HIV infectie snelheid van transmissie HIV update 2014 Kees Brinkman patiëntendag 17 Januari 2014 Totaal volwassenen 18.707 OLVG 2.670 AMC-UvA 2.380 Erasmus MC 1.952 UMCU 1.309 St Elisabeth Zkh 880 MCH - Westeinde 805 UMCG 707 Slotervaart Zkh

Nadere informatie

ANTIRETROVIRALE THERAPIE

ANTIRETROVIRALE THERAPIE ANTIRETROVIRALE THERAPIE Filip Moerman Instituut voor Tropische Geneeskunde Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 4 11 maart 2008 www.itg.be - rubriek Onderwijs & Training The rising from

Nadere informatie

Chemoprofylaxe voor HIV. Charles Boucher

Chemoprofylaxe voor HIV. Charles Boucher Chemoprofylaxe voor HIV Charles Boucher Elk jaar 2.5 millioen nieuwe infecties De epidemie is niet onder controle!!! Voor elke twee patienten die met therapie starten raken vijf nieuwe patienten besmet

Nadere informatie

www.aidsmap.com Hiv-remmers Nederlands Eerste uitgave 2010

www.aidsmap.com Hiv-remmers Nederlands Eerste uitgave 2010 www.aidsmap.com Hiv-remmers Nederlands Eerste uitgave 2010 Colofon en verantwoording Tekst: Michael Carter Eerste Nederlandstalige uitgave 2010 Overgenomen van de tiende Engelstalige uitgave 2009 Vertaling:

Nadere informatie

Sinds maanden hoestklachten Geel/groen sputum Dyspnoe Snel moe 12 kg afgevallen Roken: kort geleden gestopt. Anamnese

Sinds maanden hoestklachten Geel/groen sputum Dyspnoe Snel moe 12 kg afgevallen Roken: kort geleden gestopt. Anamnese Anamnese 44 jaar oud Kort geleden diagnose HIV Profylactisch behandeling met Co-Trimoxazol Kort geleden behandeld voor candida oesophagitis, nu geen dysfagie Vooraf lichte temperatuur verhoging en sinds

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PREZISTA 100 mg/ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml suspensie voor oraal

Nadere informatie

Hiv-monitoring op de Nederlandse Antillen. Ard van Sighem Stichting HIV Monitoring Willemstad, april 2010

Hiv-monitoring op de Nederlandse Antillen. Ard van Sighem Stichting HIV Monitoring Willemstad, april 2010 Hiv-monitoring op de Nederlandse Antillen Ard van Sighem Stichting HIV Monitoring Willemstad, april 21 Overzicht Definieer 2 groepen: patiënten geregistreerd op de Nederlandse Antillen. patiënten in follow-up

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PREZISTA 100 mg/ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 200 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet bevat 200 mg nevirapine (watervrij). Hulpstof

Nadere informatie

Casus 1 Een 33-jarige man, homosexueel, bezoekt u omdat hij een HIVantistoffen test wenst. Zes jaar geleden (1999) heeft hij frequente sexuele

Casus 1 Een 33-jarige man, homosexueel, bezoekt u omdat hij een HIVantistoffen test wenst. Zes jaar geleden (1999) heeft hij frequente sexuele Een 33-jarige man, homosexueel, bezoekt u omdat hij een HIVantistoffen test wenst. Zes jaar geleden (1999) heeft hij frequente sexuele contacten in San Francisco, US, gehad. De test blijkt positief. Hij

Nadere informatie

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat). SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PREZISTA 100 mg/ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat

Nadere informatie

Een tablet met verlengde afgifte bevat 50 mg nevirapine (watervrij).

Een tablet met verlengde afgifte bevat 50 mg nevirapine (watervrij). 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 50 mg tabletten met verlengde afgifte 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet met verlengde afgifte bevat 50 mg nevirapine (watervrij). Hulpstof

Nadere informatie

Een tablet met verlengde afgifte bevat 100 mg nevirapine (watervrij).

Een tablet met verlengde afgifte bevat 100 mg nevirapine (watervrij). NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 100 mg tabletten met verlengde afgifte 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet met verlengde afgifte bevat 100 mg nevirapine (watervrij). Hulpstof met

Nadere informatie

Informatieblad TDM protocol darunavir

Informatieblad TDM protocol darunavir 1. Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect De EC 50 waarde voor in vitro activiteit van darunavir varieert van 1,2 tot 8,5 nm wat overeenkomt met 0,7 tot 5,0 ng/ml. In de aanwezigheid van

Nadere informatie

(BOEHRINGER INGELHEIM)

(BOEHRINGER INGELHEIM) Farmaceutisch bedrijf (BOEHRINGER INGELHEIM) 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 400 mg tabletten met verlengde afgifte 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet met verlengde afgifte

Nadere informatie

Prod. oktober 2014, NL/TRIM/0001/14, Exp. oktober 2016. Triumeq. Starten met. Patiënteninformatie

Prod. oktober 2014, NL/TRIM/0001/14, Exp. oktober 2016. Triumeq. Starten met. Patiënteninformatie Prod. oktober 2014, NL/TRIM/0001/14, Exp. oktober 2016 Starten met Triumeq Patiënteninformatie Vooraf U krijgt deze folder omdat u Triumeq gaat gebruiken om hiv te remmen. In deze folder vindt u de belangrijkste

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN OVERSTAPPEN VAN TRUVADA MET PROTEASEREMMER EN BOOSTER NAAR GENVOYA

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN OVERSTAPPEN VAN TRUVADA MET PROTEASEREMMER EN BOOSTER NAAR GENVOYA INFORMATIE VOOR PATIËNTEN OVERSTAPPEN VAN TRUVADA MET PROTEASEREMMER EN BOOSTER NAAR GENVOYA WOORD VOORAF U ontvangt deze brochure omdat uw arts u Genvoya heeft voorgeschreven. En omdat u overstapt van

Nadere informatie

NEVIRAPINE RETARD TEVA 400 MG tabletten met verlengde afgifte

NEVIRAPINE RETARD TEVA 400 MG tabletten met verlengde afgifte 1.3.1 : Productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nevirapine retard Teva 400 mg, 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet met verlengde afgifte bevat 400 mg nevirapine

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL CELSENTRI 150 mg filmomhulde tabletten. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat 150 mg

Nadere informatie

Darunavir CF 75 mg/150 mg/300 mg/600 mg tabletten kunnen worden gebruikt om de juiste doseringsschema s op te stellen (zie rubriek 4.

Darunavir CF 75 mg/150 mg/300 mg/600 mg tabletten kunnen worden gebruikt om de juiste doseringsschema s op te stellen (zie rubriek 4. 1.3.1.1 Summary of product characteristics 1.3.1.1-1 Samenvatting van de productkenmerken 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING CF 75 mg: elke filmomhulde tablet bevat

Nadere informatie

STATE OF THE ART VIRAMUNE. Dr. G. Schreij, internist

STATE OF THE ART VIRAMUNE. Dr. G. Schreij, internist STATE OF THE ART VIRAMUNE Dr. G. Schreij, internist State of the art Viramune Dr. G. Schreij, internist Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Twintig jaar klinisch onderzoek met Viramune 7 1.1 Viramune hallmark-studies

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Atripla 600 mg/200 mg/245 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nevirapine Accord 400 mg tabletten met verlengde afgifte 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet met verlengde afgifte

Nadere informatie

Informatieblad TDM protocol etravirine

Informatieblad TDM protocol etravirine 1. Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect Etravirine (TMC125) is een non-nucleoside RT remmer die nog werkzaam kan zijn als er door gebruik van nevirapine en/of efavirenz al enige mate

Nadere informatie

Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE

Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE 0540.2014096408 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen

Nadere informatie

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat). 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PREZISTA 100 mg/ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL 1.3.1 Samenvatting van de productkenmerken Rev.nr.1802 Pag. 1 van 29 SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nevirapine Aurobindo 200 mg, tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE

Nadere informatie

www.aidsmap.com Bijwerkingen Nederlands Eerste uitgave 2010

www.aidsmap.com Bijwerkingen Nederlands Eerste uitgave 2010 www.aidsmap.com Bijwerkingen Nederlands Eerste uitgave 2010 Colofon en verantwoording Tekst: Michael Carter Eerste Nederlandstalige uitgave 2010 Overgenomen van de tiende Engelstalige uitgave 2009 Vertaling:

Nadere informatie

(BOEHRINGER INGELHEIM)

(BOEHRINGER INGELHEIM) Farmaceutisch bedrijf (BOEHRINGER INGELHEIM) 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 100 mg tabletten met verlengde afgifte 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet met verlengde afgifte

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de

Nadere informatie

Een ml suspensie voor oraal gebruik bevat 10 mg nevirapine (als hemihydraat).

Een ml suspensie voor oraal gebruik bevat 10 mg nevirapine (als hemihydraat). 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 50 mg/5 ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een ml suspensie voor oraal gebruik bevat 10 mg nevirapine (als hemihydraat).

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 7 maart 2007 Farmatec/P april 2007

Uw brief van Uw kenmerk Datum 7 maart 2007 Farmatec/P april 2007 Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 7 maart 2007 Farmatec/P 2755046 10 april 2007 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer

Nadere informatie

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 204 204 SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Inleiding Het humaan immuundeficiëntie virus (HIV) is de

Nadere informatie

HIV Behandeling met Prezista. Informatie voor mensen die Prezista gebruiken in combinatie met ritonavir

HIV Behandeling met Prezista. Informatie voor mensen die Prezista gebruiken in combinatie met ritonavir HIV Behandeling met Prezista Informatie voor mensen die Prezista gebruiken in combinatie met ritonavir Woord vooraf Inhoudsopgave Uw arts heeft u Prezista (darunavir) voorgeschreven. Prezista is een geneesmiddel

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 200 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet bevat 200 mg nevirapine (watervrij). Hulpstof

Nadere informatie

Behandeling van gestoorde levertesten. Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent

Behandeling van gestoorde levertesten. Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent Behandeling van gestoorde levertesten. Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent Behandeling van gestoorde levertesten = steeds de behandeling van de OORZAAK van deze gestoorde

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Atripla 600 mg/200 mg/245 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat

Nadere informatie

Hiv-behandeling bij kinderen

Hiv-behandeling bij kinderen Hiv-behandeling bij kinderen 6 Treatment of pediatric HIV infection Dr. S. Cohen 1, dr. H.J. Scherpbier 2 Samenvatting Sinds 1996 is het dankzij combinatie antiretrovirale therapie (cart) niet alleen mogelijk

Nadere informatie

Aan de minister voor Medische Zorg en Sport Postbus EJ 'S-GRAVENHAGE. Datum 28 augustus 2018 Betreft GVS-beoordeling Biktarvy

Aan de minister voor Medische Zorg en Sport Postbus EJ 'S-GRAVENHAGE. Datum 28 augustus 2018 Betreft GVS-beoordeling Biktarvy > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister voor Medische Zorg en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Betreft GVS-beoordeling Biktarvy Geachte heer Bruins, In uw brief van 9 juli jl.

Nadere informatie

Harde capsule. Ondoorzichtig blauw en lichtblauwe capsule bedrukt met witte en blauwe inkt, met BMS 150 mg op de ene helft en 3624 op de andere helft.

Harde capsule. Ondoorzichtig blauw en lichtblauwe capsule bedrukt met witte en blauwe inkt, met BMS 150 mg op de ene helft en 3624 op de andere helft. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL REYATAZ 150 mg harde capsules 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke capsule bevat 150 mg atazanavir (als sulfaat) Hulpstof met bekend effect: 82,18 mg lactose

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/49830

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 200 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet bevat 200 mg nevirapine (watervrij). Hulpstof:

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Atripla 600 mg/200 mg/245 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nevirapine Teva 200 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat 200 mg nevirapine (watervrij).

Nadere informatie

Informatieblad TDM protocol saquinavir

Informatieblad TDM protocol saquinavir 1. Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect Unboosted saquinavir (dwz: zonder ritonavir): er zijn een aantal onderzoeken beschreven die een positieve relatie hebben gevonden tussen de saquinavir

Nadere informatie

Sandoz B.V. Page 1/32 Nevirapine Sandoz 200 mg, tabletten V4 RVG Samenvatting van de Productkenmerken Mei 2017

Sandoz B.V. Page 1/32 Nevirapine Sandoz 200 mg, tabletten V4 RVG Samenvatting van de Productkenmerken Mei 2017 Sandoz B.V. Page 1/32 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat 200 mg nevirapine (watervrij). Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1.

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL REYATAZ 100 mg harde capsules REYATAZ 150 mg harde capsules REYATAZ 200 mg harde capsules REYATAZ 300 mg harde capsules 2.

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Darunavir Mylan 75 mg filmomhulde tabletten Darunavir Mylan 150 mg filmomhulde tabletten Darunavir Mylan 300 mg filmomhulde

Nadere informatie

Servicepunt van de Hiv Vereniging Nederland Tel. 020-689 2577 Bereikbaar van maandag t/m vrijdag, tussen 14.00 en 22.00 uur

Servicepunt van de Hiv Vereniging Nederland Tel. 020-689 2577 Bereikbaar van maandag t/m vrijdag, tussen 14.00 en 22.00 uur Nuttige adressen: Servicepunt van de Hiv Vereniging Nederland Tel. 020-689 2577 Bereikbaar van maandag t/m vrijdag, tussen 14.00 en 22.00 uur Aids SOA infolijn Tel. 0900-204 2040 (10 eurocent per minuut)

Nadere informatie

(BOEHRINGER INGELHEIM)

(BOEHRINGER INGELHEIM) Farmaceutisch bedrijf (BOEHRINGER INGELHEIM) 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Viramune 200 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet bevat 200 mg nevirapine (watervrij). Hulpstof

Nadere informatie

Prod. Maart 2014, NL/DLG/0022/14, Exp. Maart Tivicay. Starten met. Patiënteninformatie

Prod. Maart 2014, NL/DLG/0022/14, Exp. Maart Tivicay. Starten met. Patiënteninformatie Prod. Maart 2014, NL/DLG/0022/14, Exp. Maart 2014 Starten met Tivicay Patiënteninformatie Vooraf U krijgt deze folder omdat u Tivicay en andere medicijnen gaat gebruiken om hiv te remmen. In deze folder

Nadere informatie

Elke filmomhulde tablet bevat atazanavirsulfaat overeenkomend met 300 mg atazanavir en 150 mg cobicistat.

Elke filmomhulde tablet bevat atazanavirsulfaat overeenkomend met 300 mg atazanavir en 150 mg cobicistat. Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Nevirapine Mylan 200 mg, tabletten RVG Versie: november 2016

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Nevirapine Mylan 200 mg, tabletten RVG Versie: november 2016 Versie: november 2016 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Nevirapine Mylan 200 mg, tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat 200 mg nevirapine. Hulpstof met bekend effect: Elke

Nadere informatie

Darunavir CF 75 mg/150 mg/300 mg/600 mg tabletten kunnen worden gebruikt om de juiste doseringsschema s op te stellen (zie rubriek 4.

Darunavir CF 75 mg/150 mg/300 mg/600 mg tabletten kunnen worden gebruikt om de juiste doseringsschema s op te stellen (zie rubriek 4. 1.3.1.1 Summary of product characteristics 1.3.1.1-1 Samenvatting van de productkenmerken 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING CF 75 mg: elke filmomhulde tablet bevat

Nadere informatie

Bewaking op bijwerkingen in de (ziekenhuis)apotheek. Jean Conemans

Bewaking op bijwerkingen in de (ziekenhuis)apotheek. Jean Conemans Bewaking op bijwerkingen in de (ziekenhuis)apotheek Jean Conemans Nierfunctie Farmacogenetica Interacties Spiegelbepalingen Klinische chemie Clinical rules Medicatieveiligheid Meldmodule LAREB Aspecten

Nadere informatie

ANTIRETROVIRALE BEHANDELING IN NEDERLAND

ANTIRETROVIRALE BEHANDELING IN NEDERLAND ANTIRETROVIRALE BEHANDELING IN NEDERLAND 1 Colofon Deze Richtlijn is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse Vereniging van Aids Behandelaren (NVAB). Voor de richtlijnen met betrekking

Nadere informatie

Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine.

Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL EDURANT 25 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine.

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine.

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine. SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL EDURANT 25 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride,

Nadere informatie

Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine.

Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine. Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke

Nadere informatie

PRAKTISCHE PATIËNTENINFORMATIE

PRAKTISCHE PATIËNTENINFORMATIE PRAKTISCHE PATIËNTENINFORMATIE STARTEN MET ISENTRESS Samen met uw arts heeft u besloten ISENTRESS (raltegravir, MSD) als één van de HIVgeneesmiddelen te gaan gebruiken voor de behandeling van HIV. In

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Truvada 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat 200

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL INTELENCE 100 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat 100 mg etravirine. Hulpstof: Elke

Nadere informatie

(JANSSEN-CILAG) Farmaceutisch bedrijf

(JANSSEN-CILAG) Farmaceutisch bedrijf Farmaceutisch bedrijf (JANSSEN-CILAG) 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL EDURANT 25 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride,

Nadere informatie

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat). 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL PREZISTA 100 mg/ml suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml suspensie voor oraal gebruik bevat 100 mg darunavir (als ethanolaat).

Nadere informatie

Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine.

Elke filmomhulde tablet bevat rilpivirinehydrochloride, overeenkomend met 25 mg rilpivirine. Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke

Nadere informatie

Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016

Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Interacties met Psychofarmaca Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Disclosure belangen spreker Gert Nap (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Truvada 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat 200

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN OVERSTAPPEN VAN TRUVADA EMTRICITABINE 200 MG TENOFOVIRDISOPROXIL 245 MG (ALS FUMARAAT) NAAR DESCOVY EMTRICITABINE 200 MG TENOFOVIRALAFENAMIDE 10/25 MG (ALS FUMARAAT) WOORD VOORAF

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL INVIRASE 200 mg harde capsules. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén capsule bevat 200 mg saquinavir als saquinavirmesilaat.

Nadere informatie

THERAPEUTIC DRUG MONITORING Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers -- Commissie Analyse en Toxicologie

THERAPEUTIC DRUG MONITORING Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers -- Commissie Analyse en Toxicologie SELECTIEVE SEROTONINE HEROPNAME REMMERS Geldt voor Indicatiegebied Monstermateriaal Afnametijdstip Bewaarcondities Inzending Interpretatie doelgroepen: volwassenen depressie en angststoornissen grote buis

Nadere informatie

Aptivus dient te worden voorgeschreven door artsen die ervaring hebben met de behandeling van hiv- 1 infectie.

Aptivus dient te worden voorgeschreven door artsen die ervaring hebben met de behandeling van hiv- 1 infectie. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Aptivus 100 mg/ml drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml drank bevat 100 mg tipranavir. Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1. 3. FARMACEUTISCHE

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL CELSENTRI 25 mg filmomhulde tabletten CELSENTRI 75 mg filmomhulde tabletten CELSENTRI 150 mg filmomhulde tabletten CELSENTRI

Nadere informatie

Praktische handvaten voor het gebruik van Antistolling in de eerste lijn

Praktische handvaten voor het gebruik van Antistolling in de eerste lijn Praktische handvaten voor het gebruik van Antistolling in de eerste lijn Jan Hendriks, Apotheker te Veldhoven Aafke Snoeijen, Huisarts te Asten, kaderhuisarts Hart- en Vaatziekten Programma Casuïstiek

Nadere informatie

Farmacokinetiek en dynamiek

Farmacokinetiek en dynamiek Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL SUSTIVA 50 mg harde capsules 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Iedere harde capsule bevat 50 mg efavirenz. Hulpstof:

Nadere informatie

Checklist 1 e aflevering Xarelto

Checklist 1 e aflevering Xarelto Checklist 1 e aflevering Xarelto 1. Juiste product 5. Bevorderen therapietrouw 2. Indicaties en dosering 6. Controleer interacties 3. Werkingsmechanisme 4. Leg belang therapietrouw uit 7. Geef patiëntenmateriaal

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 10 januari 2012 Farma- 15 mei 2012

Uw brief van Uw kenmerk Datum 10 januari 2012 Farma- 15 mei 2012 Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 0350 500 EJ Den Haag Uw brief van Uw kenmerk Datum 10 januari 01 Farma- 15 mei 01 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer ZA/01057874 mw.

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 10 oktober 2008 ---- 1 december 2008

Uw brief van Uw kenmerk Datum 10 oktober 2008 ---- 1 december 2008 Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ s-gravenhage Uw brief van Uw kenmerk Datum 10 oktober 2008 ---- 1 december 2008 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer PAK/28112800

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting 1. Chapter Nederlandse samenvatting. Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 1. Chapter Nederlandse samenvatting. Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 1 http://hdl.handle.net/1765/112830 Chapter 10 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Nederlandse samenvatting 3 Nederlandse samenvatting

Nadere informatie

Farmacogenetica - workshop RCH -

Farmacogenetica - workshop RCH - Farmacogenetica - workshop RCH - Maureen ter Laak, ziekenhuisapotheker 8 en 16 november 2017 Disclosure belangen spreker Geen (potentiele) belangenverstrengeling: Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

HIV infectie anno 2004: epidemiologie en behandeling. Prof. Dr. E. Van Wijngaerden Infectieziekten -Aidsreferentiecentrum UZ-KULeuven

HIV infectie anno 2004: epidemiologie en behandeling. Prof. Dr. E. Van Wijngaerden Infectieziekten -Aidsreferentiecentrum UZ-KULeuven HIV infectie anno 2004: epidemiologie en behandeling Prof. Dr. E. Van Wijngaerden Infectieziekten -Aidsreferentiecentrum UZ-KULeuven 1 december 2004 Adults and children estimated to be living with HIV

Nadere informatie

Informatieblad TDM protocol raltegravir

Informatieblad TDM protocol raltegravir 1. Beschreven relaties tussen spiegel en antiviraal effect Raltegravir heeft een IC 95 waarde van 33 nm in aanwezigheid van 50% humaan serum, wat overeenkomt met 0,015 mg/l (M m = 444,4 g/mol). Raltegravir

Nadere informatie

HIV Behandeling met Intelence. Informatie voor mensen die Intelence gebruiken

HIV Behandeling met Intelence. Informatie voor mensen die Intelence gebruiken HIV Behandeling met Intelence Informatie voor mensen die Intelence gebruiken Woord vooraf Inhoudsopgave Uw arts heeft u Intelence (etravirine) voorgeschreven. Intelence is een geneesmiddel dat, samen met

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de

Nadere informatie

1 december 2004. HIV infectie anno 2004: epidemiologie en behandeling. Total: 39.4 (35.9 44.3) million

1 december 2004. HIV infectie anno 2004: epidemiologie en behandeling. Total: 39.4 (35.9 44.3) million HIV infectie anno 2004: epidemiologie en behandeling Prof. Dr. E. Van Wijngaerden Infectieziekten -Aidsreferentiecentrum UZ-KULeuven 1 december 2004 Adults and children estimated to be living with HIV

Nadere informatie