Aan: de raad van de gemeente Rotterdam, Coolsingel 40, 3011 AD Rotterdam. Van: ing. L.W. Vreugdenhil, Nieuw-Oranjekanaal 20, 3151 XL Hoek van Holland.

Transcriptie

1 Aan: de raad van de gemeente Rotterdam, Coolsingel 40, 3011 AD Rotterdam. Van: ing. L.W. Vreugdenhil, Nieuw-Oranjekanaal 20, 3151 XL Hoek van Holland. Betreft: gemodder in de polder Hoek van Holland, 3 februari 2015 Geachte raad, Het onderzoek naar de integrale gebiedsontwikkelingsprocessen in het buitengebied van Hoek van Holland (Oranjebuitenpolder + Bonnenpolders) is in tijd helaas afgebakend in 2013 toen een nieuw plan voor beide polders - het Ambitiedocument Oranjebonnen - is vastgesteld. Dat is jammer omdat hiermee niet duidelijk wordt dat daarmee geen einde is gekomen aan het gemodder in de polder. Dat is ook niet verwonderlijk omdat de huidige projectleider Oranjebonnen - een zekere Maarten de Gaaij - eerder als projectleider Oranjebuitenpolder ambtelijk verantwoordelijk was voor het debacle dat in dit deel van het landelijk gebied van Hoek van Holland heeft plaatsgevonden. In de reactie van het college van B&W wordt de illusie gewekt dat het vanaf 2013 allemaal beter is gegaan. Bij bestudering van het dossier blijkt echter dat zulks niet het geval is en dat alle aanbevelingen niet zijn overgenomen. Er is dan ook de papieren werkelijkheid van de conclusies en aanbevelingen van het rapport Gemodder in de polder en de werkelijkheid zoals de bewoners en agrarische ondernemers in het buitengebied van Hoek van Holland dit ervaren. Het lijkt me dan ook verstandig als u als raadsleden zelf komt kijken naar de actuele situatie alvorens u een definitief oordeel velt over het onderzoeksrapport. Helaas is de deelgemeente Hoek van Holland in het verleden als burgernabij bestuur hierbij in gebreke gebleven. Ook de huidige gebiedscommissie heeft tot op heden onvoldoende laten blijken over een toegevoegde waarde te beschikken als ogen & oren van het centrale stadsbestuur v.w.b. de problematiek in onze polders. In een direct contact met de meest betrokken bewoners en ondernemers in het gebied wordt u ook duidelijk dat het bij een onderzoek belangrijk is een goede nulmeting te verrichten. Zo laat de praktijk in onze polders zien dat er in het verleden al sprake was van biologisch landbouw en van wat nu stadslandbouw genoemd wordt. Bewoners uit Maassluis gingen melk en bijv. aardappelen halen bij het agrarische bedrijf van de gebroeders van der Sar aan de Oranjedijk en bewoners van Maasdijk en Naaldwijk deden dit bij het bedrijf van de gebroeders Noordam aan de Bonnenlaan. Ook op mijn bedrijf was in het verleden de verkoop van zelfgeteelde producten direct aan de consument een belangrijke economische steunpilaar. Voorts was er al sprake van een verbreding van mijn bedrijf in de Korte Bonnen met een tweetal recreatieve neventakken, te weten een natuurcamping en een paardenpension. Er was eveneens sprake van een kleinschalige (en anonieme) zorgfunctie en voorts werden er lessen natuur- en milieueducatie gegeven. Ook was er sprake van de organisatie van kleinschalige evenementen welke pasten in het landschap zoals een oogstdag, een Varende Fanfare en het Proza- en Poëziefestival in de Bonnen. Uit natuurmetingen kan worden geoordeeld hoe de biodiversiteit in het verleden was en hoe deze nu is. Met een nulmeting kan concreet in beeld worden gebracht wat er was. Dan kan ook worden beoordeeld in hoeverre problemen zijn opgelost of slechts groter geworden.

2 Voorts is het bij een onderzoek belangrijk om te inventariseren met welk bestuurlijk instrumentarium de gestelde publieke doelen zouden kunnen worden bereikt en in hoeverre er maatschappelijke resultaten zouden kunnen worden gerealiseerd. De overheid beschikt immers over een breed scala van beleidsinstrumenten om de door haar gewenste doelen in het landelijk gebied te realiseren. Zo heb ik met mijn bedrijf gebruik kunnen maken van een subsidieregeling om mijn bedrijf om te schakelen naar gecertificeerde biologische landbouw. Dit publieke geld kwam van de landelijke overheid en bleek door het falen van de lokale overheid bij haar regierol uiteindelijk ook verkwist geld te zijn. De biologische certificering is door de huidige (tijdelijke) gebruiker van de percelen in de Korte Bonnen vernietigd en van duurzaam gebruik is niet langer sprake. Ik noem bij deze nog een aantal andere belangrijke bestuurlijke beleidsinstrumenten: 1. Het bestemmingsplan, 2. Handhaving, 3. Uitgiftebeleid van gemeentelijk agrarisch vastgoed, 4. Groene en blauwe diensten, 5. Een positieve en constructieve organisatiecultuur, 6. Correct communiceren, 7. Veiligheid. Een toelichting op deze bestuurlijke instrumenten heeft u van mij eerder mogen ontvangen. Het is eveneens bij een onderzoek belangrijk om te inventariseren welke factoren er van belang zijn om te komen tot de gewenste maatschappelijke resultaten en publieke doelen. In het verleden heb ik zelf met brieven aandacht gevraagd voor de volgende factoren: 1. Menselijk kapitaal, 2. Normbesef, 3. Snelheid, 4. Tijd, 5. Beeldvorming, 6. Transparantie 7. Verantwoordelijkheid, 8. Betrokkenheid, 9. De gunfactor, Ook hierbij attendeer ik u op de correspondentie over de bovengenoemde onderwerpen. Dit is allemaal ooit voor kennisgeving aangenomen, maar er is méér nodig om daadwerkelijk lering te trekken uit het Gemodder in de polder. Met het negeren van deze factoren wordt wantrouwen georganiseerd. Het is voor betrokken burgers en ondernemers uiterst kwetsend om tegen een muur van onnozelheid, onverschilligheid en onbeschoftheid aan te lopen. Uit het dossier blijkt dat vakmanschap, ondernemerschap, opleiding en de wens om met de bedrijfsvoering een maatschappelijke bijdrage te leveren geen relevante succesfactoren zijn om als agrarisch ondernemer te overleven als men te maken heeft met een overheid die in gebreke blijft bij de uitvoering van de door haar genomen besluiten. Op dit moment wordt er door de Erven van Rijckevorsel nog gewacht op het moment dat ing. A.H.M. Weterings zijn pachtcontract inlevert en dan wordt waarheid waarvoor in december 2000 bij een gemaakte SWT-analyse op de website van de Stichting de Bonnen reeds werd gewaarschuwd. Dan is ook het autonome proces dat in december 2005 nog unaniem werd verworpen door de raad van de deelgemeente Hoek van Holland werkelijkheid geworden. Daarbij is vrij spel geboden aan iemand van buiten het gebied die zich niet stoort aan wetten, regels, bepalingen en voorschriften. Deze partij wordt nu zelfs gefaciliteerd door het gemeentelijk vastgoedbedrijf.

3 Bij een degelijk onderzoek is het ook belangrijk om zich te verdiepen in de motieven van de diverse partijen. Zo is helaas het spel van de Erven van Rijckevorsel om een meerwaarde voor hun vastgoedbezit onderbelicht gebleven. De overheid behoort bij de strategiebepaling om te komen tot de door haar gewenste publieke doelen oog te hebben voor de belangen van diverse partijen en daarbij een afweging te maken. Door niets te doen maakt men impliciet ook een afweging en dat is dan ook helaas gebeurd bij het integrale gebiedsontwikkelingsproces in de Bonnenpolders. Men heeft bij de ontwikkeling van de Bonnenpolders gekozen voor het door de Erven van Rijckevorsel gewenste scenario en hen uiteindelijk laten ontsnappen aan het gemaakte afsprakenkader. De Erven van Rijckevorsel hebben zelf in het eerste kwartaal van 2005 een pion op pad gestuurd om de bestuurlijke neuzen richting landgoedontwikkeling te krijgen en het geheel van verslagen, s, correspondentie, gesprekken, etc. laat zien dat er feitelijk geen weg meer terug was voor de Erven van Rijckevorsel als initiatiefnemer voor deze ontwikkeling. Het is onjuist om daarbij te stellen dat er geen sprake was van een precontractueel stadium. Zodra de vastgoedmarkt weer aantrekt zullen de vastgoedbezitters in de Bonnenpolders de overheid herinneren aan de gewekte verwachtingen, uitgesproken intenties, gedane toezeggingen en gemaakte afspraken. In de tussentijd is men dan wel verlost van langlopende pachtcontracten. Dit spel van misleiding en bedrog kent een strafrechtelijke component en ook dit komt helaas niet aan de orde in het rapport van de Rekenkamer Rotterdam. De civielrechtelijke component komt aan de orde als er geen medewerking wordt verleend aan de gedane toezeggingen aan Van Heijst en de Erven van Rijckevorsel als de verkregen warme bestemming voor hun gronden in de Bonnen uiteindelijk niet verzilverd kan worden. De Erven van Rijckevorsel vormt een familie van fiscalisten, vastgoedspecialisten en juristen; men streeft naar het realiseren van een maximale prijs voor hun vastgoedbezit en men heeft jaren geduld om dat te verkrijgen. Voor een pachter geldt dat men jaarlijks een rendement moet behalen om de pacht te kunnen blijven betalen. De motieven van de agrarische ondernemers in de Bonnenpolders zijn dan ook anders en gericht op continuering van hun bedrijf en hun positie in de polder. Het dossier laat dus ook zien dat er bereidheid was zich aan te passen en dat men koos voor een constructieve -, coöperatieve en positieve opstelling jegens de overheid bij het realiseren van de door diezelfde overheid gewenste publieke doelen en maatschappelijke resultaten. Het dossier laat voorts zien wat daarvan de ultieme consequentie is geweest. Het dossier Bonnenpolders is daarmee een waarschuwing geworden voor andere agrarische ondernemers in het landelijk gebied en het zal hen niet snel motiveren om zich als een partner van de overheid op te stellen. Het aspect misleiding en bedrog komt ook aan de orde bij de manier waarop bestuurders en volksvertegenwoordigers door de verantwoordelijke projectleider(s) de afgelopen jaren systematisch niet tijdig, juist en volledig werden geïnformeerd over de problematiek in het buitengebied van Hoek van Holland en de wijze waarop men dacht deze problemen op te lossen. Bij herhaling werden de bestuurders op het verkeerde been gezet en/of zand in de ogen gestrooid met de verstrekte informatie. De signalen uit de samenleving werden tot voor kort genegeerd en er werd wél waarde toegekend aan de voorgewende ambtelijke deskundigheid. Gelukkig is mede door mijn brievenguerilla er uiteindelijk bij de gemeenteraad van Rotterdam de overtuiging ontstaan dat er iets niet in orde was in het buitengebied van Hoek van Holland. Natuurlijk is het daarbij teleurstellend en beschamend dat dit werd verhuld door de toenmalige deelgemeenteraad. Het tekent vooral de zwakte van de bestuurders van deze voormalige overheidslaag. Met het onderzoek van de Rekenkamer Rotterdam is er in ieder geval een tipje van de sluier opgelicht. De conclusies kunnen schokkend genoemd worden. Dit patroon van misleiding en bedrog zet zich voort in de ambtelijk geformuleerde reactie van het college van B&W op het onderzoeksrapport.

4 Er is immers geen sprake van dat er ditmaal wel een goede balans is tussen de ambities voor het gebied en de beschikbare financiële middelen, er is geen garantie over de prioriteit die wordt gegeven aan de gebiedsontwikkeling in de Oranjebonnen nu blijkt dat er dezelfde projectleider is die eerst verantwoordelijk was voor de Oranjebuitenpolder, er is geen sprake van een investering in de relatie met private partijen als de oorspronkelijke pachters en er is geen enkel zicht op de informele contacten tussen ambtenaren en individuele burgers en/of ondernemers. Zo is het nog steeds onduidelijk waarop de gunfactor is gebaseerd bij het toekennen van het gebruik van gemeentelijke landbouwgrond. Ook is er geen duidelijkheid gegeven waarom men met mij als private partij niet heeft willen communiceren. Wederom probeert men ambtelijk de bestuurders en volksvertegenwoordigers een rad voor ogen te draaien. De echte gebiedsdeskundigen kennen echter wel het verschil tussen fictie en feiten. Dit had ook duidelijk geworden als het onderzoek van de Rekenkamer Rotterdam zich ook had uitgestrekt over de tijdsperiode dat beide polders zijn samengevoegd tot één project. Het is onduidelijk waarom dit niet is gebeurd. Zo is het ook onduidelijk waarom ineens beide onderzoekers een functie elders hadden aanvaard (bijlage 1). Daarbij bleek dat mevrouw Dickson voor de Bestuursdienst van de gemeente Rotterdam was gaan werken, terwijl mevrouw van Rij helemaal naar Groningen ging vertrekken. Het is voor ons onduidelijk wat er is gebeurd in de periode voordat dit bekend werd gemaakt. Het was in ieder geval wél dezelfde periode dat wij in onze polders werden geconfronteerd met tamelijk intimiderend geweld. Deze plotselinge transfer heeft ons vertrouwen in de werkwijze van de gemeente Rotterdam niet doen toenemen. Het is ook onduidelijk waarom niet alle informatie is gebruikt welke ik heb toegezonden. Mijn Gmail-account laat zien dat het over meer dan 1400 items gaat. Het is te begrijpen dat er een keuze moet worden gemaakt, maar het moge duidelijk zijn dat met het maken van een keuze er ook kan worden toegewerkt naar een vooraf gewenste conclusie. Dit past in de nog steeds bestaande cultuur bij de gemeente Rotterdam. Het gaat dan niet om waarheidsvinding, maar om het voorkomen van een schadeclaim en daarmee een civielrechtelijke procedure. De Rekenkamer Rotterdam zou zich daaraan niet mogen bezondigen. Zo is het ook onbegrijpelijk dat de Rekenkamer Rotterdam in haar onderzoek niet de feiten boven tafel heeft weten te krijgen inzake de deal die gemaakt is met de rentmeester van de Erven van Rijckevorsel inzake de verwerving van de gronden welke noodzakelijk waren om de zogeheten Tweede Ontsluitingsweg, tegenwoordige Hoekse Baan genaamd. Per slot van rekening vormde dit een onderdeel van het totale afsprakenkader (bijlage 2) en heeft er geen bestuurlijk besluit plaatsgevonden dat de gemeente voor zichzelf a.h.w. de krenten uit de pap zou halen en de rest van het afsprakenkader zou laten vallen. Pas later is duidelijk geworden dat de onderhandelaars van het toenmalige OBR zelf prioriteit gaven aan de wens nieuwe infrastructuur aan te leggen boven het realiseren van de EHS, een robuuste verbetering van de waerhuishouding en revitalisering van de landbouw. De gemeente Rotterdam heeft toen de overige partners bij het integrale gebiedsontwikkelingsproces met lege handen achtergelaten. Voor het Hoogheemraadschap van Delfland en Het Zuid-Hollands Landschap was dat een gemiste kans, maar voor de agrarische ondernemers in de Bonnenpolders had dit een forse impact op hun zakelijke en daarmee ook persoonlijke levens. Wij hadden erop vertrouwd dat de lokale overheid haar regierol op een correcte wijze zou vervullen en dit vertrouwen is fors beschaamd. De casus Bonnenpolders laat dan ook zien wat de ultieme consequenties kunnen zijn als men vertrouwen stelt in de overheid en vormt een waarschuwing voor iedereen in het landelijk gebied. Electoraal zijn plattelandsbewoners voor Rotterdam niet interessant.

5 Het totale dossier laat zien dat er onder regie van de lokale overheid veel maatschappelijke -, zakelijke - en persoonlijke schade is ontstaan in de Bonnenpolders. In februari 2007 heb ik de boerderij moeten verlaten op het perceel Bonnenweg 50. Sindsdien wordt deze bewoond door een kunstenaarsstel als antikraak. Inmiddels raakt het woonhuis uitgewoond en aan het pand ziet men het verval toeslaan. Mijn vertrek was op drogredenen gebaseerd. Recent heb ik het gemeentelijke pand Nieuw-Oranjekanaal 20 moeten verlaten. Ook dit vertrek was op pseudoargumenten gebaseerd. Van een plan B voor mij was geen sprake. Er is geen aanleiding om nu alsnog vertrouwen te hebben in een nieuwe wethouder als deze zich laat souffleren door de projectleider die reeds voldoende heeft gedemonstreerd een stuitend gebrek aan competentie, integriteit en fatsoen te hebben. Het wordt als kwetsend ervaren om met dit ambtelijke niveau te worden geconfronteerd. De wijze waarop ambtelijk met list en bedrog het spel is gespeeld om mij uit de loods te krijgen kan als misdadig worden gekwalificeerd. Het is teleurstellend dat dit ambtelijke spel bestuurlijk is getolereerd. Van een bestuurder mag worden verwacht dat hij of zij beschikt over voldoende intellectueel overzicht en moreel overwicht om de samenleving tegen dit soort overheidsfunctionarissen te beschermen. Het onderzoek van de Rekenkamer Rotterdam heeft helaas niet de onderste steen boven weten te krijgen bij het onderzoek naar de geleverde wanprestatie in het landelijk gebied van Hoek van Holland. De oorzaken hiervoor heb ik hierboven genoemd. In de periode dat ik zelf ooit een maatschappelijke bijdrage heb mogen leveren in het dagelijks bestuur van de toenmalige deelgemeente Hoek van Holland heb ik de macht mogen ervaren van de Bestuursdienst en het gemeentelijk vastgoedbedrijf. De lokale democratie wordt hiermee geweld aangedaan. Er lijkt helaas nog niet veel te zijn veranderd. De gemeente Rotterdam heeft hiermee een stevig intern probleem. Men is nog steeds in staat veel te verhullen en zo heeft men ook ditmaal ook veel van het falen in het buitengebied van Hoek van Holland weten te camoufleren. Het zal dan ook op prijs worden gesteld als u zelf komt kijken en luisteren in het buitengebied van Hoek van Holland alvorens u een oordeel uitspreekt. Van de Rekenkamer Rotterdam mag een onafhankelijke positie worden verwacht, maar men hecht toch teveel waarde aan de selectief aangeboden ambtelijke informatie en de voorgewende ambtelijke deskundigheid. Daarbij is de Rekenkamer Rotterdam zelf heel selectief omgegaan met de door mij verstrekte gegevens. Er wordt door mij dan ook geen waarde toegekend aan de beoordeling die de Rekenkamer Rotterdam geeft m.b.t. de bij mij aangerichte zakelijke en persoonlijke schade. met vriendelijke groet, ing. L.W. Vreugdenhil bijlagen: 1. d.d. 27 mei 2014 inzake samenstelling onderzoeksteam, 2. Tijdspad uitvoering afsprakenkader september c.c.: - ing. A.H.M. Weterings, voorzitter Stichting de Bonnen, - mr. H. Weber, Gedeputeerde Groen van de Provincie Zuid-Holland, - mevr. I. ter Woorst, Hoogheemraad van het Hoogheemraadschap van Delfland, - ir. M. Houtzagers, directeur Het Zuid-Hollands Landschap, - Verenigde Vergadering van het Hoogheemraadschap van Delfland, - Provinciale Staten van de Provincie Zuid-Holland, - Algemeen Bestuur LTO-Nederland.

6 Bijlage 1

7 Bijlage 2