Gecijferdheid voor alle leeftijden een verrijking voor de rekendidactiek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gecijferdheid voor alle leeftijden een verrijking voor de rekendidactiek"

Transcriptie

1 Gecijferdheid voor alle leeftijden een verrijking voor de rekendidactiek 26 ste Panama conferentie januari 2008 Frans Moerlands (SSOT) Kees Hoogland (APS) Voor vragen of commentaar, neem contact op met: Frans Moerlands Kees Hoogland

2 Karakteristieken voor gecijferdheid echte realiteit in al zijn complexiteit verschillende rollen van leerlingen onderzoeker consument etc. etc. verrijking van rekendidactiek voorstelbare echte vragen kennisopbouw in netwerken

3 Schoolvoorbeelden Inleiding Cijfervormen Vermenigvuldigen (Indonesië) Rekenen MBO Reisje naar Schiphol Kernconcepten en Posters VO Meten op de helling Toetje

4 GC 2007

5 Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de wereld om je heen.

6 Achtergrond Wiskundige Geletterdheid en Gecijferdheid. Professionele gecijferdheid Literacy and numerical literacy (numeracy). Mathematical literacy Statistical literacy Spatial literacy Quantitative literacy Democratic mathematics Science literacy

7 De ontwikkeling van het begrip gecijferdheid in toenemende verfijning/complexiteit/uitgewerktheid Formative phase Mathematical phase Integrative phase Recht toe - recht aan fase De smalle benadering De wiskundige fase De wiskundige benadering De geïntegreerde fase De brede benadering Basisbewerkingen rekenen Wiskunde in contexten uit het dagelijks leven Wiskunde en rekenen, geïntegreerd met het culturele, maatschappelijke, persoonlijke en emotionele.

8

9 Frans Moerlands, 2000

10 Cijfervormen

11 gecijferdheid

12

13

14

15

16 Vermenigvuldigen in Indonesië

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29 Multimediale web-based leerobjecten gecijferdheid voor het mbo

30 Onderwijsverleden mbo-studenten niveau 1-2 Voor de vijfde keer gediagnosticeerd en geremedieerd met dezelfde sommen % van = 681

31 Frans Moerlands, 2000

32 Ontwerpcriteria Het beeld bepaalt voor groot deel de context. Beeld speelt dus essentiële rol, en niet alleen een opleukende. Vragen zijn altijd voorstelbaar. Volwassen benadering. Voor demo zie :

33

34

35 Gecijferdheid Panama 2008 Reisje naar Schiphol voor ZML

36

37

38

39

40 Kernconcepten en posters gecijferdheid in het voortgezet onderwijs.

41

42 Hoe verbind ik rekenen, wiskunde en gecijferdheid in de praktijk van het PO? Aanbod: oefening, basisfeiten, uit het hoofd Kernconcepten Aanbod: rijke rekenwiskunde -activiteiten Gecijferdheid: rekenwiskunde uit activiteiten halen

43 Kernconcepten en posters Nova Talenta: website De Nieuwste School: opzet De Nieuwste School: leerlingen

44

45

46

47

48 Kernconcepten DNS, posters gecijferdheid

49 Kernconcepten DNS, posters gecijferdheid

50 Waarom posters? waarom mindmaps? Niet lineair, maar denken in netwerken Zichtbaar in school (voor leerlingen en leraren) Verkleind als persoonlijk document Als ordenend principe voor portfolio Kapstok, ankers, samenhang,.

51 Meten op de helling

52 Meten op de helling lesverslag OBS Drunen, groep 7 28 september 2000 leerkracht: Corry Verschure verslag: Frans Moerlands Edumat

53 Edumat De leerlingen worden in groepjes verdeeld. Ze krijgen een kantelplank en onderzoeksmateriaal mee. De onderzoeksvragen staan op het bord.

54 En zo gaan de groepen aan de slag. Edumat

55 Edumat Met de liniaal wordt de hoogte van de plank t.o.v. de tafel gemeten.

56 Edumat De resultaten Let op de verschillen tussen op z n kop en gewoon, m.n. bij het pillendoosje!

57 Edumat Rob verklaart: Het gaat erom hoe schuin je de plank houdt.

58 Edumat

59 Edumat Verschillende figuren. Welke valt het eerst? Welke het laatst?

60 Zelfde blok steeds anders neergelegd Maakt het verschil? Edumat

61 Edumat

62 Een blik in de spiegel Meer dan alleen cijfertjes

63

64

65

Gecijferdheid als inspiratiebron voor de rekenles

Gecijferdheid als inspiratiebron voor de rekenles Gecijferdheid als inspiratiebron voor de rekenles Pedagogische Begeleidingsdienst Stad Gent 3 februari 2009 Kees Hoogland (APS) Voor vragen of commentaar, neem contact op met: Kees Hoogland k.hoogland@aps.nl

Nadere informatie

Expertconferentie Gecijferdheid + Woensdag 9 april 2008

Expertconferentie Gecijferdheid + Woensdag 9 april 2008 Expertconferentie Gecijferdheid + Woensdag 9 april 2008 Doelgroep: Docenten uit mbo en pabo die in hun instituut actief zijn in de aansluiting mbo-pabo of de intentie hebben daar op korte termijn actief

Nadere informatie

Vaardigheden in VO. 15 december Gecijferdheid

Vaardigheden in VO. 15 december Gecijferdheid beelden Vaardigheden in het VO 15 december 2004 Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de

Nadere informatie

Lerarendag RUG 21 december Gecijferdheid

Lerarendag RUG 21 december Gecijferdheid beelden 21 december 2004 Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de wereld om je heen. Brede

Nadere informatie

Taal en rekenen in het vo. Waarom? Wat? Hoe? Beeldvorming en een paar bespiegelingen

Taal en rekenen in het vo. Waarom? Wat? Hoe? Beeldvorming en een paar bespiegelingen Taal en rekenen in het vo Waarom? Wat? Hoe? Beeldvorming en een paar bespiegelingen Trends Taal en Rekenen Eind 20 e eeuw Verbreding onderwijsprogramma s Aanboren nieuwe kennisgebieden Thematische aanpakken

Nadere informatie

Talige rekenopgaven? Probleem oplossen!

Talige rekenopgaven? Probleem oplossen! Talige rekenopgaven? Probleem oplossen! Studiedag vmbo/mbo 2018 Ervaringen delen is vooruitzien Maandag 15 januari 2018 Kees Hoogland (HU) kees.hoogland@hu.nl Vooraf enkele wetenswaardigheden over rekenen

Nadere informatie

BEROEPSGERICHT REKENEN IN MBO. Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek Rekenen en Wiskunde in Beroepsonderwijs

BEROEPSGERICHT REKENEN IN MBO. Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek Rekenen en Wiskunde in Beroepsonderwijs BEROEPSGERICHT REKENEN IN MBO Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek Rekenen en Wiskunde in Beroepsonderwijs Kees.hoogland@hu.nl Rekenen in het mbo Hoe zit u erbij? A C B D Rekenen, taal en burgerschap

Nadere informatie

Rekenen en gecijferdheid in het VMBO en MBO

Rekenen en gecijferdheid in het VMBO en MBO Rekenen en gecijferdheid in het VMBO en MBO Waarom, wat en hoe? 10 november 2011, Utrecht Beelden van rekenen Meer informatie: Kees Hoogland K.Hoogland@aps.nl Wat wil u uw deelnemers meegeven op het gebied

Nadere informatie

Versterk β. Gecijferdheid? Wat gaan we doen met het

Versterk β. Gecijferdheid? Wat gaan we doen met het Versterk β Gecijferdheid? Wat gaan we doen met het rekenen in het VO? Universumstudiemiddag St.-Odulphuslyceum, do. 25 september 2008 Waarom wil je eigenlijk iets aan rekenen doen binnen vo? Waarom ga

Nadere informatie

Nationale Wiskunde Dagen februari 2005 kf. Gecijferdheid

Nationale Wiskunde Dagen februari 2005 kf. Gecijferdheid 4 + 5 februari 2005 kf Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de wereld om je heen. Nationale

Nadere informatie

ffrekenen Het beste van twee werelden

ffrekenen Het beste van twee werelden ffrekenen Het beste van twee werelden MBO- Conferentie Rekenen doe je zo?! Kees Hoogland (APS) 11 maart 2014 Achterliggende kennisbasis Gecijferdheid overal om ons heen Perspectieven op rekenen Toets Modeling

Nadere informatie

Rekenen voor de toekomst in vmbo en mbo. 22 april 2010, Utrecht. Beelden van rekenen

Rekenen voor de toekomst in vmbo en mbo. 22 april 2010, Utrecht. Beelden van rekenen Rekenen voor de toekomst in vmbo en mbo 22 april 2010, Utrecht Beelden van rekenen Meer informatie: Kees Hoogland K.Hoogland@aps.nl Eind 20 e eeuw Verbreding onderwijsprogramma s Aanboren nieuwe kennisgebieden

Nadere informatie

Succes met rekenen en wiskunde!

Succes met rekenen en wiskunde! Succes met rekenen en wiskunde! Rekenen-wiskunde in de aansluiting van PO naar VMBO NVvW SLO NVORWO conferentie vrijdag 19 januari 2018 Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek van rekenen en wiskunde

Nadere informatie

Rekenen in Beeld - Kritische analyse van rekenopgaven - - Wetenschappelijk onderzoek naar contextgebruik -

Rekenen in Beeld - Kritische analyse van rekenopgaven - - Wetenschappelijk onderzoek naar contextgebruik - Rekenen in Beeld - Kritische analyse van rekenopgaven - - Wetenschappelijk onderzoek naar contextgebruik - >> Rekenen zoals het bedoeld is

Nadere informatie

Getalkaartjes tot 1000

Getalkaartjes tot 1000 Getalkaartjes tot 1000 Leerlingen ontwerpen met Perfomateriaal een set getalkaartjes waarmee ze getallen tot 1000 kunnen samenstellen Deze activiteit komt voort uit het project: Natuurlijk wiskunde in

Nadere informatie

PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO

PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO Karen Heinsman, Hogeschool Utrecht Kees Hoogland, Hogeschool Utrecht Kees Hoogland Kooske Franken Steunpunt Taal en Rekenen dinsdag 27 november 2018 Onze

Nadere informatie

Rekenen in het MBO. 11 maart 2014

Rekenen in het MBO. 11 maart 2014 Rekenen in het MBO 11 maart 2014 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs

Nadere informatie

Rekenen in het MBO

Rekenen in het MBO Rekenen in het MBO 1 2 Wat komt aan de orde? Actuele ontwikkelingen Rekenen in het MBO waarom eigenlijk? Rekenen in het MBO belangrijke aandachtspunten Rekenen in het MBO actuele ontwikkelingen waarom

Nadere informatie

Rekenen in het VO. 9 december 2013

Rekenen in het VO. 9 december 2013 Rekenen in het VO 9 december 2013 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs

Nadere informatie

Gecijferdheid en wiskundeangst in Eindverslag Werkgroep Afstemming Wiskunde- Natuurkunde Kees Hoogland, APS, 7 oktober 2007

Gecijferdheid en wiskundeangst in Eindverslag Werkgroep Afstemming Wiskunde- Natuurkunde Kees Hoogland, APS, 7 oktober 2007 Gecijferdheid en wiskundeangst in Eindverslag Werkgroep Afstemming Wiskunde- Natuurkunde Kees Hoogland, APS, 7 oktober 2007 De werkgroep Afstemming Wiskunde-Natuurkunde van de vernieuwingscommissies CTWO

Nadere informatie

De drieslag rekenen in de doorgaande leerlijn vmbo-mbo

De drieslag rekenen in de doorgaande leerlijn vmbo-mbo De drieslag rekenen in de doorgaande leerlijn vmbo-mbo Caroline van Eijk Conferentie doorlopende leerlijnen taal en rekenen, De referentieniveaus in de praktijk Zwolle, 10 november 2010 Project Rekenpiloot

Nadere informatie

Rekenen in Beeld - Kritische analyse van rekenopgaven - - Wetenschappelijk onderzoek naar contextgebruik -

Rekenen in Beeld - Kritische analyse van rekenopgaven - - Wetenschappelijk onderzoek naar contextgebruik - Rekenen in Beeld - Kritische analyse van rekenopgaven - - Wetenschappelijk onderzoek naar contextgebruik - >> effect van beeld in rekenopgaven

Nadere informatie

KENMERKEN VAN EN KEUZES VOOR REKENBELEID. Martin van Reeuwijk 25 april 2013

KENMERKEN VAN EN KEUZES VOOR REKENBELEID. Martin van Reeuwijk 25 april 2013 KENMERKEN VAN EN KEUZES VOOR REKENBELEID Martin van Reeuwijk 25 april 2013 REKEN- (EN TAAL) BELEID IN PRAKTIJK Onderzoek rekenen in VO, 303 scholen Niveaus en rollen binnen de school Visie en kenmerken

Nadere informatie

Rekenen in beeld - effect van beeld in opgaven voor functioneel rekenen -

Rekenen in beeld - effect van beeld in opgaven voor functioneel rekenen - Rekenen in beeld - effect van beeld in opgaven voor functioneel rekenen - K. Hoogland APS, Utrecht 1 inleiding Functioneel rekenen wordt internationaal meer en meer gezien als een belangrijk doel van reken-wiskundeonderwijs

Nadere informatie

Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs

Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs 1 Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs Mieke Abels Universiteit Utrecht Freudenthal Institute for Science and mathematics Education 2 Resultaten medio 2012 rekenen 2F vmbo bb

Nadere informatie

Cursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut

Cursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Rekenen uit de krant Huiswerk Zwakke rekenaars Bekijk samenvatting van het protocol ERWD voor

Nadere informatie

Vragen stellen in de reken-wiskundeles

Vragen stellen in de reken-wiskundeles Vragen stellen in de reken-wiskundeles Marc van Zanten, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO & Universiteit Utrecht: Panama, O&T, Faculteit Sociale Wetenschappen Inleiding Dit hoofdstuk

Nadere informatie

Eerst maar eens wat beelden. Er komen zo in redelijk hoog tempo een aantal plaatjes voorbij. Maak uw hoofd een beetje leeg. Concentreer u niet op

Eerst maar eens wat beelden. Er komen zo in redelijk hoog tempo een aantal plaatjes voorbij. Maak uw hoofd een beetje leeg. Concentreer u niet op Goedemorgen dames en heren, Ik vind het een groot genoegen dat men mij gevraagd heeft mijn passie voor rekenen, wiskunde en vooral gecijferdheid met u te delen. Ik hoop u in deze drie kwartier - letterlijk

Nadere informatie

Opleiding docent rekenen MBO. 11 december 2015 vierde bijeenkomst Groep Nova 3

Opleiding docent rekenen MBO. 11 december 2015 vierde bijeenkomst Groep Nova 3 Opleiding docent rekenen MBO 11 december 2015 vierde bijeenkomst Groep Nova 3 Inhoud 1. Introductie 2. Zwakke rekenaars & ERWD ceciel borghouts 3. Lunch 4. Meten 5. Onderzoek 6. Huiswerk en afsluiting

Nadere informatie

Raakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek

Raakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek 19-05-16 1 Raakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek in de ULO 19-05-16 2 Een oud probleem Bij natuurkunde weten de leerlingen weinig meer van de kennis opgedaan bij wiskunde en omgekeerd we moeten ervoor

Nadere informatie

DECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL

DECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL DECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL Hoe het drieslagmodel kan worden ingezet ter ondersteuning van het getalbegrip in de realistische rekenles. Het belangrijkste doel van school is niet

Nadere informatie

Zwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut

Zwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?

Nadere informatie

Rekenen en gecijferdheid in het MBO

Rekenen en gecijferdheid in het MBO Rekenen en gecijferdheid in het MBO Waarom, wat en hoe? Landelijke bijeenkomst Clusters Zorg & AG, Welzijn, Cultuur en Onderwijs Beelden van rekenen Trends Taal en Rekenen Eind 20 e eeuw Verbreding onderwijsprogramma

Nadere informatie

Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011)

Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Bijgestelde inhoudsopgave protocol ERWD n.a.v. MBO-bijeenkomst 8 sept 2011

Nadere informatie

REKENSTRATEGIEËN DIE WERKEN BIJ OPTELLEN, AFTREKKEN, VERMENIGVULDIGEN EN DELEN

REKENSTRATEGIEËN DIE WERKEN BIJ OPTELLEN, AFTREKKEN, VERMENIGVULDIGEN EN DELEN REKENSTRATEGIEËN DIE WERKEN BIJ OPTELLEN, AFTREKKEN, VERMENIGVULDIGEN EN DELEN JURRIAAN STEEN Conferentie vo-mbo: Rondom Rekenen Programma Opzet onderzoek Analyses Voorlopige bevindingen Vervolg Opzet

Nadere informatie

Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn. Werkgroep Panama conferentie 2014

Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn. Werkgroep Panama conferentie 2014 Rekenen-wiskunde in samenhang met didactiek of als aparte lijn Werkgroep Panama conferentie 2014 Inhouden Inleiding Presentatie Resultaten van een praktijkverkenning naar relevantie en inschatting bekwaamheid

Nadere informatie

Rekenen: vroeger en nu! Karin Lukassen Suzanne Sjoers

Rekenen: vroeger en nu! Karin Lukassen Suzanne Sjoers Rekenen: vroeger en nu! Karin Lukassen Suzanne Sjoers Rekenen: vroeger en nu! Colofon Titel Rekenen: vroeger en nu! Auteurs Karin Lukassen, Suzanne Sjoers Vormgeving APS, Marije Koopmans Foto s Shutterstock

Nadere informatie

Rondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen

Rondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen Rondom Rekenen VO/MBO Op weg naar topdocenten rekenen mbo Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen + (inspireert me tot actie) * Dit wil ik bespreken! *

Nadere informatie

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker DE KRANT 99 x 75 15,15 : 3 ¼ x 260 PROGRAMMA Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen 2. Rekendidactiek,

Nadere informatie

Opleiding rekenen mbo

Opleiding rekenen mbo Opleiding rekenen mbo Fokke Munk, Rinske Stelwagen, Monica Wijers, Vincent Jonker 22-1-2015, 13:00-14:15 Inhoud 1. De opleiding c.q. nascholing 2. Waarom praktijkonderzoek? 3. Discussie 1 Wat is een goede

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Vervolgcursus Rekenen Vijfde bijeenkomst dinsdag 29 mei 2012 vincent jonker

Vervolgcursus Rekenen Vijfde bijeenkomst dinsdag 29 mei 2012 vincent jonker Vervolgcursus Rekenen Vijfde bijeenkomst dinsdag 29 mei 2012 vincent jonker Programma 1. Terugblik/Huiswerk 2. Domein Verbanden 3. Differentiatie 4. Nazorg Deel 1 HUISWERK Huiswerk - 1 Zoek een verband

Nadere informatie

Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO

Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO Marjoke Bakker, Rianne Kooi, Marijke Kral, Carolien van Rens & Dana Uerz Leren

Nadere informatie

Integraal Automotive Onderwijs 11 september 2012 Ellen Klatter, Lector Didactiek van het Techniekonderwijs

Integraal Automotive Onderwijs 11 september 2012 Ellen Klatter, Lector Didactiek van het Techniekonderwijs Didactiek Techniek Integraal Automotive Onderwijs 11 september 2012 Ellen Klatter, Lector Didactiek van het Techniekonderwijs Integraal Automotive Onderwijs 11 september 2012 Ellen Klatter, Lector Didactiek

Nadere informatie

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict Wat moet een leraar daarvoor kunnen? Wat kunnen en

Nadere informatie

http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg

http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg PORTFOLIO http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project02/project02_01b.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project15/proj15_01.jpg 30-10-2006 http://www.aronsengelauff.nl/afbeeldingen/04092006%20de%20plus%20jeroen/058-...

Nadere informatie

basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers

basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen domeinen, niveaus 2. Rekendidactiek, basisschool

Nadere informatie

Een project met de steun van het Departement Onderwijs

Een project met de steun van het Departement Onderwijs Een project met de steun van het Departement Onderwijs WAT is een Community of Practice? Een formeel georganiseerde groep mensen werkzaam in hetzelfde domein, die een belang of hartstocht delen en vanuit

Nadere informatie

KEES. Stelt beide even voor en begint Schetst trends Laat kort zien wat Meijerink inhoudt Eindigt met Fullan

KEES. Stelt beide even voor en begint Schetst trends Laat kort zien wat Meijerink inhoudt Eindigt met Fullan KEES Stelt beide even voor en begint Schetst trends Laat kort zien wat Meijerink inhoudt Eindigt met Fullan En wat hebben we daaraan bij de exacte vakken? e Bert de Vos, APS Kees Hoogland, APS De 24 ste

Nadere informatie

Digitaal burgerschap, al ingeburgerd?

Digitaal burgerschap, al ingeburgerd? Digitaal burgerschap, al ingeburgerd? Workshop TROTS, LEF EN VERTROUWEN Remco Pijpers -Strategisch adviseur Kennisnet, Jan Faber-Hoofd externe projecten MBO Raad Wie bent u? Wat is uw naam, functie en

Nadere informatie

Laaggecijferdheid. 16 januari 2019 Conferentie NT1. Vincent Jonker Wim Matthijsse

Laaggecijferdheid. 16 januari 2019 Conferentie NT1. Vincent Jonker Wim Matthijsse Laaggecijferdheid 16 januari 2019 Conferentie NT1 Vincent Jonker v.jonker@uu.nl Wim Matthijsse wim.matthijsse@gmail.com Kennismaking Wat vind/lijkt je aantrekkelijk bij het begeleiden van volwassenen

Nadere informatie

Programma. Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken

Programma. Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken Programma Inleiding Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken De rekenkaarten De opzoekkaarten RTAmersfoort Opzoekkaarten en het drieslagmodel Oefenen met de transfer Het rekendossier Rollenspel De rekenschouw

Nadere informatie

Rekenweb. Onderwijs genereren. Ontwerp en samenstelling: Frans Moerlands, Corry Verschure

Rekenweb. Onderwijs genereren. Ontwerp en samenstelling: Frans Moerlands, Corry Verschure Rekenweb Onderwijs genereren Ontwerp en samenstelling: Frans Moerlands, Corry Verschure Een tochtje met de helikopter Rekenweb probleem van de maand februari lesverslag OBS Drunen, groep 7 23 februari

Nadere informatie

Rekenen in vmbo en mbo. Nijmegen derde bijeenkomst 29 november 2010

Rekenen in vmbo en mbo. Nijmegen derde bijeenkomst 29 november 2010 Rekenen in vmbo en mbo Nijmegen derde bijeenkomst 29 november 2010 Programma Huiswerk Hoe maak je een rekenles leuk en succesvol Differentiatie Werkvormen Materiaal De zwakke leerling Motivatie Vragen

Nadere informatie

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 6. Algemeen

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 6. Algemeen Uitdager van de maand Grafieken Rekenen Wiskunde, Groep 6 Algemeen Titel Grafieken Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Een verslag (omschrijving) van een grafiek aan een grafiek

Nadere informatie

Cursus Rekenspecialist. Amarantis vierde bijeenkomst 5 juni 2012

Cursus Rekenspecialist. Amarantis vierde bijeenkomst 5 juni 2012 Cursus Rekenspecialist Amarantis vierde bijeenkomst 5 juni 2012 Programma cursus Vier middagen De kaders De rekendidactiek De praktijk Verdiepingsonderwerpen naar keuze Programma vandaag Leerlijn breuken

Nadere informatie

CKV Festival 2012. CKV festival 2012

CKV Festival 2012. CKV festival 2012 C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van

Nadere informatie

10.2 Literatuur. Inleiding: De leerlingen zitten op hun plaats en luisteren naar de leerkracht. Ze hebben niks voor zich.

10.2 Literatuur. Inleiding: De leerlingen zitten op hun plaats en luisteren naar de leerkracht. Ze hebben niks voor zich. Thema/ onderwerp: Hoe Sjimmie veranderde 10.2 Literatuur Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen zien de verandering in de manier waarop tegen stripfiguur Sjimmie aangekeken werd en bedenken

Nadere informatie

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut ERWD Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut Leidende vragen Wat houdt ERWD in en hoe herken je het? Protocol ERWD Wat kun je zelf doen in de rekenles? Welke hulmiddelen zijn er in de rekenles?

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

Onderzoek naar en praktijk van de Vertaalcirkel als middel tot professionalisering van pabodocenten en rekenspecialisten

Onderzoek naar en praktijk van de Vertaalcirkel als middel tot professionalisering van pabodocenten en rekenspecialisten Onderzoek naar en praktijk van de Vertaalcirkel als middel tot professionalisering van pabodocenten en rekenspecialisten Rekenspecialisten: Aletta Wattimena, Annelies de Boer, Jos Salet, Lieke van Meer,

Nadere informatie

Onderzoekend leren in de rekenles

Onderzoekend leren in de rekenles Onderzoekend leren in de rekenles Frans van Galen Panama conferentie 2013 Geleid heruitvinden Heruitvinden Verhoudingstabel Niet de vorm Wel hoe je de verhoudingstabel kunt gebruiken als gereedschap

Nadere informatie

Voorbereiding HBO Wiskunde voor de techniek

Voorbereiding HBO Wiskunde voor de techniek Keuzedeel mbo Voorbereiding HBO Wiskunde voor de techniek behorend bij één of meerdere kwalificaties mbo Op dit moment is een wijziging van de WEB in voorbereiding waarmee de positie van keuzedelen in

Nadere informatie

Pak allemaal je rekenboek en kijk op pagina 86

Pak allemaal je rekenboek en kijk op pagina 86 Rekenvaardigheden staan sterk in de belangstelling, ook in het voortgezet onderwijs. Docenten in de brugklas verbazen zich wel eens over wat hun leerlingen wel en vooral niet kunnen op rekengebied. Vanwaar

Nadere informatie

Dr. Mieke van Groenestijn 1

Dr. Mieke van Groenestijn 1 ; Conferentie Steunpunt Protocol vo Protocol - VO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,9 december 2013 Rekenen in vo Probleemoplossend

Nadere informatie

Op weg naar topdocenten rekenen mbo.

Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Rondom Rekenen conferentie 14 december 2016 Dr. Kees Hoogland (SLO) k.hoogland@slo.nl Op weg naar topdocenten rekenen

Nadere informatie

Wie is de echte rekendocent? Parallellezing 6 december 2011 Congres: Je kunt rekenen op de rekendocent

Wie is de echte rekendocent? Parallellezing 6 december 2011 Congres: Je kunt rekenen op de rekendocent Wie is de echte rekendocent? Parallellezing 6 december 2011 Congres: Je kunt rekenen op de rekendocent Programma Aanleiding Competentieprofiel Nascholing/lerarenopleiding Aanleiding Wat moet ik kennen

Nadere informatie

Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut

Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar te maken hebben. Bereken

Nadere informatie

didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief

didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief bijeenkomst 1 30 november 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vervolgcursus Didactische vaardigheid

Nadere informatie

Vervolgcursus Rekenen

Vervolgcursus Rekenen Vervolgcursus Rekenen Bijeenkomst 2 31 mei 2011 Freudenthal Ins>tuut deel 0 DE KRANT VAN VANDAAG Volkskrant, 31-5-2011 nu.nl, 31-5-2011, 6.45 deel 1 VOORAF De mensen Vorige keer Marcel Broekman Koos van

Nadere informatie

Opleiding docent rekenen MBO. Groep Nova College 6 november 2014 Derde bijeenkomst

Opleiding docent rekenen MBO. Groep Nova College 6 november 2014 Derde bijeenkomst Opleiding docent rekenen MBO Groep Nova College 6 november 2014 Derde bijeenkomst Inhoud 1. Introductie 2. Verhoudingen en procenten 3. Portfolio 4. Lunch 5. Onderzoek 6. Ontwikkelingen in rekenonderwijs

Nadere informatie

Een taakgericht beroepsbeeld van de leraar

Een taakgericht beroepsbeeld van de leraar Een taakgericht beroepsbeeld van de leraar Leerkracht-expertise beschrijven aan de hand van Entrustable Professional Activities Maarten Lamé, PO Raad Lotte Henrichs, Universiteit Utrecht, Onderwijsadvies

Nadere informatie

WELKOM INFORMATIEAVOND VAN GROEP 7 14 SEPTEMBER 2017

WELKOM INFORMATIEAVOND VAN GROEP 7 14 SEPTEMBER 2017 WELKOM INFORMATIEAVOND VAN GROEP 7 14 SEPTEMBER 2017 Even voorstellen: Thijs Backx Femke de Graef 2 Groep 7: - Belangrijk jaar - Meer eigen verantwoordelijkheid (zelf nakijken) - VO informatie avonden

Nadere informatie

Beroepsgericht rekenen. 15 november :15-12:45, zaal 1.06 monica wijers vincent jonker

Beroepsgericht rekenen. 15 november :15-12:45, zaal 1.06 monica wijers vincent jonker Beroepsgericht rekenen 15 november 2017 11:15-12:45, zaal 1.06 monica wijers vincent jonker Programma 1. Kennismaking 2. Activiteit: rekenen in beroep 3. Historie 4. Twee dagen, 60 docenten, voorbeelden

Nadere informatie

Cursus Rekenspecialist. Amarantis derde bijeenkomst 2 november 2010

Cursus Rekenspecialist. Amarantis derde bijeenkomst 2 november 2010 Cursus Rekenspecialist Amarantis derde bijeenkomst 2 november 2010 Didactische tip Begin de les met een bericht uit de krant Doel: laten zien dat er bij het lezen van berichten gerekend moet worden Varianten:

Nadere informatie

Richting geven aan het onderwijs in meten en meetkunde TAL bovenbouw

Richting geven aan het onderwijs in meten en meetkunde TAL bovenbouw Richting geven aan het onderwijs in meten en meetkunde TAL bovenbouw werkboek verdiepingspracticum 24 ste Panama-conferentie januari 2006 Noordwijkerhout talbovenbouw@fi.uu.nl Leg uit Meten met verschillende

Nadere informatie

Opleiding docent rekenen MBO. 12 oktober 2017 tweede bijeenkomst Groep Nova-5

Opleiding docent rekenen MBO. 12 oktober 2017 tweede bijeenkomst Groep Nova-5 Opleiding docent rekenen MBO 12 oktober 2017 tweede bijeenkomst Groep Nova-5 Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar te maken hebben. Bereken de sommen. 77

Nadere informatie

Opleiding docent rekenen MBO. 20 april 2016 ID-entree vincent jonker & monica wijers

Opleiding docent rekenen MBO. 20 april 2016 ID-entree vincent jonker & monica wijers Opleiding docent rekenen MBO 20 april 2016 ID-entree vincent jonker & monica wijers Inhoud 1. Introductie 2. Ontwikkelingen in het vak rekenen en in het bijbehorende onderzoek Kees Hoogland 3. Lunch

Nadere informatie

Rekenvaardigheden toetsen in een mbo koksopleiding

Rekenvaardigheden toetsen in een mbo koksopleiding Rekenvaardigheden toetsen in een mbo koksopleiding Mark Hoogenboezem, ROC Midden Nederland (met aanvullingen vanuit de docenten opleiding rekenen mbo: Vincent Jonker, Fokke Munk, Rinske Stelwagen, Monica

Nadere informatie

Op weg naar goed rekenonderwijs in Nederland

Op weg naar goed rekenonderwijs in Nederland Op weg naar goed rekenonderwijs in Nederland Waar staan we op dit moment? 16 maart 2013 Protocol ERWD - 2 Wat moet je daarmee in het vo? d-kwadraat Gerjan van Dijken www.d-kwadraat-apeldoorn.nl Welke is

Nadere informatie

Welkom. Het rekenexamen als kader. Consequenties voor het onderwijs. Presentatie door: Karin Snoodijk

Welkom. Het rekenexamen als kader. Consequenties voor het onderwijs. Presentatie door: Karin Snoodijk Welkom Het rekenexamen als kader Consequenties voor het onderwijs Presentatie door: Karin Snoodijk Resultaten mbo 2014: cijferverdeling Verdeling cijfers rekenen over de drie afnameperiodes in 2013-2014

Nadere informatie

1 De kennisbasis Nederlandse taal

1 De kennisbasis Nederlandse taal Noordhoff Uitgevers bv De kennisbasis Nederlandse taal. De opzet van de kennisbasis. De inhoud van de kennisbasis. Toetsing van de kennisbasis. Hoe gebruik je Basiskennis taalonderwijs? In dit hoofdstuk

Nadere informatie

Panama conferentie 18, 19 & 20 januari 2006 Categoriale bijeenkomst opleiders. Werkbijeenkomst leerlandschap rekenen/wiskunde en didactiek

Panama conferentie 18, 19 & 20 januari 2006 Categoriale bijeenkomst opleiders. Werkbijeenkomst leerlandschap rekenen/wiskunde en didactiek Panama conferentie 18, 19 & 20 januari 2006 Categoriale bijeenkomst opleiders Werkbijeenkomst leerlandschap rekenen/wiskunde en didactiek Samenstelling: Marc van Zanten Anneke van Gool Erica Woltjer Hans

Nadere informatie

Het protocol ERWD. Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening. Cathe No<en 6 maart 2015

Het protocol ERWD. Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening. Cathe No<en 6 maart 2015 Het protocol ERWD Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening Cathe No

Nadere informatie

VELOV conferentie 26 februari 2015 Wim Lauwers, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul, Lysbeth Jans, Lode Vermeersch, contact:

VELOV conferentie 26 februari 2015 Wim Lauwers, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul, Lysbeth Jans, Lode Vermeersch, contact: VELOV conferentie 26 februari 2015 Wim Lauwers, Katrien Goossens, Leen Alaerts, Koen Crul, Lysbeth Jans, Lode Vermeersch, contact: wim.lauwers@ucll.be ONDERZOEK VRAGEN EN KADER Hoe cultuureducatie integreren

Nadere informatie

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker DE KRANT Waar gaat deze grafiek over? 99 x 75 15,15 : 3 ¼ x 260 PROGRAMMA Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader

Nadere informatie

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 7. Algemeen

Uitdager van de maand. Rekenen Wiskunde, Groep 7. Algemeen Uitdager van de maand Egyptisch rekenen Rekenen Wiskunde, Groep 7 Algemeen Titel Egyptisch rekenen Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen De leerlingen leren dat er vanuit de tekens

Nadere informatie

CURSUSBESCHRIJVING Deel 1

CURSUSBESCHRIJVING Deel 1 CURSUSBESCHRIJVING Deel 1 Cursuscode(s) Opleiding Cursusnaam Cursusnaam Engels : PABFMT14X : Pabo : Gecijferdheid 7, Factoren, Machten en Talstelsels : [vertaling via BB] Studiepunten : 1 Categorie Cursusbeheerder

Nadere informatie

Huiswerkbegeleiding. Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin?

Huiswerkbegeleiding. Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin? Huiswerkbegeleiding Hoe ervaren ouders huiswerkbegeleiding, hoe zetten zij dit in en welke rol speelt de school hierin? 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Conclusies 8 Resultaten 1. Zetten ouders huiswerkbegeleiding

Nadere informatie

MYTHEN IN DE REKENDIDACTIEK

MYTHEN IN DE REKENDIDACTIEK Jan van de Craats (UvA, OU) MYTHEN IN DE REKENDIDACTIEK of: waarom Daan en Sanne niet kunnen rekenen Panama conferentie, 18 januari 2007 Jan van de Craats (UvA, OU) MYTHEN IN DE REKENDIDACTIEK of: Waarom

Nadere informatie

REKENEN EN GECIJFERDHEID IN CONTEXT, JUIST VOOR ZWAKKE LEERLINGEN

REKENEN EN GECIJFERDHEID IN CONTEXT, JUIST VOOR ZWAKKE LEERLINGEN NENC 2017, woensdag 27 september 2017 REKENEN EN GECIJFERDHEID IN CONTEXT, JUIST VOOR ZWAKKE LEERLINGEN Dr. Kees Hoogland keeshoogland1@outlook.com P P T Educational needs: Onderwijsverleden mbostudenten

Nadere informatie

Rekenen en gecijferdheid

Rekenen en gecijferdheid Rekenen en gecijferdheid Wiskundedialoog 10 juni 2011, Radboud Universiteit Beelden van rekenen Meer informatie: Kees Hoogland K.Hoogland@aps.nl Trends Taal en Rekenen Eind 20 e eeuw Verbreding onderwijsprogramma

Nadere informatie

Voorwaarden voor verticale continuïteit. Hoe scoort jouw school? Schoolleider TEC wel, stamschool niet (wel IB)

Voorwaarden voor verticale continuïteit. Hoe scoort jouw school? Schoolleider TEC wel, stamschool niet (wel IB) Verticale continuïteit Hieronder staan voorwaarden die een goede continuïteit waarborgen (Bainsk& Köditz 2009:20) in het geval dat een kind overgaat van de ene school naar de andere. Geef met een cijfer

Nadere informatie

Opleiding docent rekenen MBO. 8 januari 2014 Bijeenkomst 2

Opleiding docent rekenen MBO. 8 januari 2014 Bijeenkomst 2 Opleiding docent rekenen MBO 8 januari 2014 Bijeenkomst 2 Inhoud 1. Introduc>e en mededelingen 2. Meetkunde 3. PorAolio 4. Lunch 5. Onderzoek 6. Ontwikkelingen in rekenonderwijs 7. Huiswerk en afslui>ng

Nadere informatie

Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand

Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Presentatie Alledaags Rekenen Nieuwegein woensdag 21 november 2012 Giel Hanraets en Vincent Jonker deel 0 PROGRAMMA Programma 1. Korte schets van de

Nadere informatie

Het belang van leren programmeren

Het belang van leren programmeren Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen) Program

Nadere informatie

Genoeg ruimte? In de methodes

Genoeg ruimte? In de methodes Genoeg ruimte? Het berekenen van de oppervlakte van rechthoekige figuren komt in alle methoden voor. Vaak staat in de tekening aangegeven wat de te gebruiken eenheid is, bijvoorbeeld een vierkante meter.

Nadere informatie

Wat zijn de resultaten op de toets? De totaalresultaten van de toets zijn zoals te verwachten valt: Scores: bo < vmbo < mbo < hv

Wat zijn de resultaten op de toets? De totaalresultaten van de toets zijn zoals te verwachten valt: Scores: bo < vmbo < mbo < hv Rekenen in Beeld Tussenrapportage Proefafname achter de rug Van 14 juni tot en met 1 juli 2011 is een proefafname gehouden van een APS-Rekentoets 2F, die speciaal samengesteld was voor het onderzoek Rekenen

Nadere informatie

Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo. Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers

Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo. Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar

Nadere informatie

Opleiding docent rekenen MBO. 13 november 2015 derde bijeenkomst Groep Nova 3

Opleiding docent rekenen MBO. 13 november 2015 derde bijeenkomst Groep Nova 3 Opleiding docent rekenen MBO 13 november 2015 derde bijeenkomst Groep Nova 3 Inhoud 1. IntroducBe 2. Verhoudingen en procenten 3. Onderzoek 4. Lunch 5. Ontwikkelingen en onderzoek in Rekenen internabonaal

Nadere informatie