5,9. Werkstuk door een scholier 3962 woorden 31 mei keer beoordeeld. Voorwoord

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5,9. Werkstuk door een scholier 3962 woorden 31 mei keer beoordeeld. Voorwoord"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3962 woorden 31 mei ,9 29 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord Mijn eerste onderzoeksverslag bleek geen eenvoudige opgave. De keuze van mijn onderwerp Hoe heeft het leven zich ontwikkeld leek mij in eerste instantie vrij eenvoudig te beantwoorden. Totdat. ik mij er echt in ging verdiepen. Als je een boek leest over de evolutietheorie ontdek je al snel dat er nogal wat theorieën bestaan over het ontstaan van het leven. Als je vervolgens met gelovigen praat over het ontstaan van het leven blijkt dat zij een heel andere mening hierover hebben. Zowel de aanhangers van de evolutie (evolutionisten) als de aanhangers van de schepping (gelovigen) blijken goed onderbouwde argumenten te hebben om aan te tonen dat hun theorie de juiste is en de andere theorie niet deugt. Ik zag op een gegeven moment door de bomen het bos niet meer. Gelukkig heb ik bij het onderzoek de nodige steun gekregen van mijn vader die onlangs een studie heeft afgerond. Hierdoor kon hij mij wegwijs maken bij het opzetten van een onderzoek en het maken van dit verslag. Het vraagstuk naar het ontstaan van de mens roept zeer veel vragen op. De antwoorden die hierop gegeven worden roepen vervolgens weer nieuwe vragen op. Daarom was het voor mij onmogelijk een echt gedegen onderzoek te doen. Op advies van mijn vader heb ik mij dan ook voornamelijk gericht op de opbouw van een onderzoek en het maken van een verslag. Ik heb hierdoor geleerd dat vrijwel ieder onderzoek ongeacht het onderwerp wordt opgebouwd volgens een bepaalde werkwijze Na het schrijven van dit verslag heb ik het gevoel dat ik deze methodiek inmiddels een beetje begrijp. Inleiding Over het ontstaan van de mens wordt al veel jaren gediscussieerd. Men weet nu nog steeds niet met zekerheid te vertellen hoe wij ooit op de aarde terecht zijn gekomen. Er zijn al heel veel onderzoeken naar gedaan, maar er zijn maar een aantal onderzoeken geweest waar men echt met een goede? theorie naar voren is gekomen. In mijn onderzoeksverslag heb ik geprobeerd antwoord te vinden op de volgende vraag: Hoe heeft het leven op aarde zich ontwikkeld en welke theorie is het meest waarschijnlijk..? Veel wetenschappers dachten dat ze het antwoord hadden gevonden op de vraag van het ontstaan van de mens. Telkens werd de theorie weer verworpen door andere feiten. Helaas is het tot op de dag van vandaag nog steeds onmogelijk om precies te zeggen hoe er ooit leven op aarde is gekomen. Wel kunnen we zeggen dat we er steeds meer over te weten zijn gekomen zal men er Pagina 1 van 10

2 ooit achterkomen hoe het nou werkelijk is gegaan? Dat blijft voor ons allen een raadsel.. tot nu toe in ieder geval! De probleemstelling is dus dat er nog geen theorie bestaat over het ontstaan van het leven bestaat die door alle wetenschappers aanvaard wordt. De vraag hoe het leven is ontstaan is feitelijk dus niet te beantwoorden. De doelstelling van dit onderzoek is dan ook: 1. Een inzicht te krijgen welke theorieën er bestaan ten aanzien van de ontwikkeling van het leven 2. Welke theorie het meest waarschijnlijk is. De hoofdvraag van het onderzoek is: Hoe heeft het leven zich op aarde ontwikkeld. En welke theorie is het meest waarschijnlijk. Om deze vraag te kunnen beantwoorden zullen een aantal deelvragen moeten worden beantwoord. Deze deelvragen zijn: - Welke gangbare theorieën zijn er - Hoe zijn deze theorieën ontstaan - Welke bewijzen en /of argumenten zijn er voor deze theorieën en hoe denken tegenstanders daarover. Het onderzoeksverslag is als volgt opgebouwd: In hoofdstuk 1 wordt de probleemstelling benoemd en de onderzoeksvragen. Verder wordt in dit hoofdstuk de methode van onderzoek uiteengezet en een aantal definities gegeven van de belangrijkste termen in het onderzoek. Ook de bronnen die ik heb gebruikt voor mijn onderzoek zijn in dit hoofdstuk terug te vinden. In hoofdstuk 2 worden de onderzoeksvragen beantwoord. In hoofdstuk 3 heb ik naar aanleiding van de onderzoeksresultaten mijn conclusie vermeld. Omdat dit onderzoek relatief eenvoudig is heb ik besloten geen afzonderlijke samenvatting te maken, maar deze te verwerken in de conclusie Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: probleemstelling, doelstelling en onderzoeksopzet Probleemstelling Doelstelling Onderzoeksvragen Onderzoeksopzet Begrenzing onderzoek Definities Hoofdstuk 2: De onderzoeksvragen Hoe zijn theorieën ontstaan De Evolutionisten Pagina 2 van 10

3 De Creationisten Welke bewijzen en /of argumenten zijn er voor deze theorieën Hoofdstuk 3: Conclusie Literatuurlijst Hoofdstuk 1: probleemstelling, doelstelling en onderzoeksopzet Probleemstelling De verklaring voor de grote biodiversiteit is niet altijd dezelfde geweest. Al in de oudheid waren er mensen die ervan uitgingen dat de soorten zich geleidelijk hadden ontwikkeld. Over hoe deze ontwikkelingen tot stand zijn gekomen bestaan verschillende theorieën en inzichten. Tot op heden bestrijden wetenschappers en gelovigen elkaar door met harde argumenten de theorieën te bestrijden. De probleemstelling is dan ook dat er nog geen theorie bestaat over het ontstaan van het leven die door alle wetenschappers aanvaard wordt. Doelstelling De doelstelling van dit onderzoek is dan ook om er achter te komen welke theorie het ontstaan van het leven het meest aannemelijk is. Door dit onderzoek krijg ik een bredere kijk op het ontstaan van het leven en ben ik in staat zelf een mening te vormen over dit onderwerp. Om dit doel te kunnen bereiken heb ik mijn onderzoeksvragen als volgt geformuleerd Onderzoeksvragen - Welke gangbare theorieën zijn er - Hoe zijn deze theorieën ontstaan - Welke bewijzen en /of argumenten zijn er voor deze theorieën en hoe denken tegenstanders daarover. Onderzoeksopzet Ik heb mijn onderzoek eenvoudig aangepakt. Als je een gedegen onderzoek doet moet je verschillende onderzoeksmethoden hanteren. Het beste is om drie verschillende methoden te gebruiken. Men noemt dit met een duur woord triangulatie. Dit betekent dat je op drie manieren onderzoekt of iets juist is. Bij wetenschappelijk onderzoek wordt meestal gebruik gemaakt van: - Brononderzoek ( boeken, wetenschappelijke verslagen, documenten) - Interviews - Enquêtes - Observatie ( testen, laboratoriumonderzoeken etc.) Dit onderzoek bestaat alleen uit een brononderzoek. Ik heb behalve uit boeken ook veel informatie kunnen halen uit het archief van het NRC handelsblad. Uiteraard was ook het internet een waardevolle informatiebron. Aan het einde van het verslag heb ik een literatuurlijst van gebruikte sites en boeken bijgevoegd. Begrenzing onderzoek Omdat de evolutietheorie heel ingewikkeld is en er heel veel tegenstellingen zijn heb ik bij mijn Pagina 3 van 10

4 onderzoeksvragen de tegenstellingen niet diepgaand onderzocht. Dit zou veel te veel tijd vergen. Als je leerling bent van 4 VWO Schravenlant heb je daar de tijd niet voor.. Overigens heeft dit onderzoek mij ruim 15 studie-uren gekost. Definities Bij het onderzoek kwam ik vaak dezelfde begrippen tegen. Om die begrippen op één manier te hanteren gebruik ik de omschrijving die ik gevonden heb kunnen heb ik het Van Dale handwoordenboek. De begrippen waar het in mijn onderzoek om gaat zijn: Theorie: systeem van denkbeelden of hypothesen ter verklaring van iets Evolutie: geleidelijke ontwikkeling Evolutietheorie: leer van de langzame ontwikkeling van de ene soort uit de andere Creationisme: leer volgens welke alle soorten tegelijkertijd en onafhankelijk van elkaar geschapen zijn Wetenschappelijk bewijs: een model dat wanneer het berekend is en door ieder ander herhaald en gecontroleerd kan worden Hoofdstuk 2: De onderzoeksvragen Voordat ik aan mijn onderzoek begon dacht ik dat er één theorie bestond over het ontstaan van het leven. Ik ging er vanuit dat ik door het lezen van boeken en wat artikelen op het internet wel een antwoord zou kunnen krijgen op mijn hoofdvraag Hoe is het leven op aarde ontstaan. Toen ik mijn oma vertelde dat ik een werkstuk ging maken over de evolutie kreeg ik van haar te horen dat de hele evolutietheorie een grote leugen was. Mijn oma is een heel gelovige vrouw. Zij gelooft in de schepping zoals die in de bijbel staat. Mijn oma blijkt niet de enige te zijn die niet in de evolutietheorie gelooft. Aanhangers van de schepping worden ook wel creationisten genoemd. Beide theorieën staan vrijwel loodrecht tegenover elkaar. Wetenschappers vanuit de verschillende stromingen bestrijden elkaar met argumenten die ik ( als leek) best aannemelijk vind. Ik heb mijn onderzoek dan ook meer gericht op de verschillen dan inhoudelijk op de argumenten. In feite bestaan er dus twee stromingen. De deelvraag welke gangbare theorieën er zijn kan dus als volgt worden beantwoord: - De evolutionisten - De creationisten Om een inzicht te krijgen wat deze theorieën inhouden heb ik een aantal deelvragen gesteld. - Hoe zijn deze theorieën ontstaan - Welke bewijzen en /of argumenten zijn er voor deze theorieën en hoe denken tegenstanders daarover. De verschillende stromingen heb ik onderzocht op basis van de boven genoemde vragen. Hoe zijn theorieën ontstaan De Evolutionisten Pagina 4 van 10

5 Eén van de belangrijke wetenschappers over de ontwikkeling van het leven was Lamarck. Hij was overtuigd van de evolutie van het leven en bedacht dat alle organismen een soort verlangen naar vooruitgang bezaten. Dat uitte zich in een streven naar lichamelijke aanpassing aan de moeilijke omstandigheden in de natuur. Lamarck ging er ook vanuit dat die aanpassingen konden worden doorgegeven aan de nakomelingen. Dit was overigens onjuist, want men heeft nu ontdekt dat bij aanpassing er geen verandering optreed in het DNA. Charles Darwin kwam al dichter in de buurt. Hij maakte een reis met het marineonderzoeksschip de Beagle. Langzaam maar zeker kwam hij er achter dat soorten zich geleidelijk ontwikkelen. Alleen moest hij het mechanisme er achter nog ontdekken. Eenmaal terug in Engeland besloot hij een economisch werk van Thomas Malthus te lezen. Hierin werd uitgelegd hoe bij een snelle bevolkingsgroei de toename van de hoeveelheid voedsel achterblijft, waardoor er een strijd om voedsel ontstaat: Een struggle for life. Darwin zag dat dit in de natuur ook zo was. Er worden veel meer jongeren geboren dan er ooit tot volwassenheid kunnen uitgroeien. Darwin kwam hierdoor op het idee om de ideeën van Malthus te koppelen aan zijn eigen kennis van selectie. Het leven evolueert: het veranderde geleidelijk, maar voortdurend, in de loop van enorm lange tijdsperioden. Deze veranderingen zijn het gevolg van de wetten van de erfelijkheid; directe goddelijke bemoeienis is er niet voor nodig. Darwin opperde dus het idee dat er sprake was van selectie: natural selection. Hierbij sprak Darwin ook over survival of the fittest dit was niet altijd de sterkste. Het gaat er om wie het grootste voortplantingssucces heeft. Hiermee word bedoeld: diegenen die zich het best kunnen aanpassen aan de natuur door een deel van de erfelijk eigenschappen door te geven aan de nakomelingen. Darwin ontwikkelt een model dat hij overdracht met aanpassing noemt. Het komt hier op neer: Ieder levend wezen heeft een unieke verzameling eigenschappen die geërfd zijn. Omdat middelen schaars zijn, vindt er een overlevingsstrijd plaats Bepaalde geërfde eigenschappen kunnen een individu bevoordelen Natuurlijke selectie zorgt ervoor dat voordelige eigenschappen zich opstapelen, wat er voor zorgt dat er nieuwe soorten ontstaan Dit model wordt nog steeds gebruikt als basis voor de evolutietheorie. Inmiddels heeft men vele bewijzen verzameld die aansluiten op de grondbeginselen van Darwin. Er is dus sprake van een echte theorie. De Creationisten Al sinds de oudheid zochten mensen antwoorden op het onverklaarbare. Doordat hier natuurlijk geen antwoord op te vinden is, is het geloof ontstaan in een god. Daarbij werd aangenomen ( geloofd) dat een god de aarde, en het leven er op geschapen heeft. Ik heb bewust neergezet een god -. Er zijn immers verschillende geloven, De Islam, het christelijke geloof etc. De gelovigen claimen allemaal dat juist hun god de aarde en het leven op aarde heeft geschapen. Er is nog geen enkel wetenschappelijk bewijs dat er een god bestaat. De scheppingstheorie is dan ook vooral een geloof in het bovennatuurlijke. De creationisten proberen, in mijn ogen, geen bewijs te vinden voor hun theorie, voor zover je dit een theorie kan noemen. Zij zijn voornamelijk bezig met het bestrijden van de evolutietheorie. De visie van de creationisten is dan ook bijna geheel tegengesteld aan die van de evolutionisten. Pagina 5 van 10

6 In de volgende paragraaf heb ik een aantal kenmerken en de argumenten van de beide stromingen tegenover elkaar gezet. Welke bewijzen en /of argumenten zijn er voor deze theorieën Tijdens mijn speurtocht op het internet kwam ik een artikel van de stichting de Oude wereld tegen waarin met eenvoudige woorden de verschillende aspecten van beide stromingen uiteengezet werden. Ik heb dit verwerkt in onderstaand schema en het aangevuld met de bronnen. Opmerkelijk is dat de creationistische beweringen voornamelijk gebaseerd zijn op interpretaties van waarnemingen en niet wetenschappelijk bewezen zijn. Evolutionisten Creationisten Ontstaan van de aarde Niemand was erbij. Er was een samenballing van energie die uit elkaar spatte: de Big Bang. (Waar de energie vandaan kwam is onbekend.) De hete brokstukken materie vlogen alle kanten op. De aarde was één zo'n brokstuk. ( bron Georges Lemaître 1927) God was erbij. Hij maakte de aarde en de andere hemellichamen. Het heelal is verbazend ordelijk gebouwd: met zonnestelsels (waaronder 'ons' zonnestelsel), sterrenstelsels, clusters van sterrenstelsels, en superclusters van clusters van sterrenstelsels. (bron bijbel) Ontstaan van het leven Uit zichzelf ontstond op de afkoelende aarde een bacterie in de 'oersoep'. Dit gebeurde nadat bliksemschichten door waterdamp en verschillende gassen heengingen bij de juiste druk en temperatuur, zo'n 5 miljard jaar geleden. Die bacterie werd een plant, die een dier, dat uiteindelijk een mens werd. Omdat we dat nu nergens zien gebeuren, moet het wel héél langzaam zijn gegaan. Miljoenen jaren moet dat hebben geduurd. ( bron: Stanley Miller 1953) God maakte ook het leven, circa zesduizend jaar geleden. In enkele dagen maakte hij planten, dieren en de mens. Van elk oertype maakte hij mannetje en vrouwtje. Uit elk oertype zijn door de schat aan erfelijke eigenschappen bij het eerste paartje, veel verschillende soorten ontstaan. Bijvoorbeeld de leeuw en de tijger zijn voortgekomen uit hetzelfde oertype: ze kunnen nog met elkaar nageslacht voortbrengen. Hond en kat kunnen dat niet; ze horen daarom tot twee apart geschapen oertypes. De mens kreeg als hoogste schepsel de taak over de schepping te heersen. (bron bijbel) De ontwikkeling van het leven door de tijd heen Er is evolutie, dit is een langzame opgaande ontwikkeling. De bacterie heeft zich uiteindelijk ontwikkeld tot mens. Het zijn de mutaties (spontane veranderingen van het erfelijk materiaal) die stapje voor stapje zorgden voor de vooruitgang. Natuurlijke selectie vond plaats: de beter aangepaste exemplaren hadden betere voortplantingskansen en meer nakomelingen. Darwin zag bijvoorbeeld veel verschillende vinkensoorten, die uit één vinkensoort moeten zijn voortgekomen. Dit is een voorbeeld in het klein van de totale evolutie van bacterie tot mens (de macro-evolutie). ( Darwin ) De mens is de hoogst ontwikkelde diersoort. Te verwachten is dat de mens zich nog verder zal ontwikkelen (hogere intelligentie, betere gezondheid). Er is wel variatie. Uit de oerhond zijn (door fokkerij) de St. Pagina 6 van 10

7 Bernard en de tekkel ontstaan. De Darwin-vinken zijn (op natuurlijke wijze) uit één moedervinkensoort ontstaan. Deze variatie vindt altijd binnen hetzelfde type plaats. Het ontstaan van variatie gaat samen met verlies van erfelijke gegevens. Er is degeneratie, dit is een langzame neergaande ontwikkeling. Het erfelijk materiaal van het eerste paartje van elk oertype was perfect. Sindsdien is er sprake van degeneratie. De zondeval heeft hier mee te maken. Het zijn juist de mutaties die zorgen voor de achteruitgang van het erfelijk materiaal. Mutaties zijn kopieerfouten van het DNA. Het zijn dus beschadigingen. Door mutaties komen er meer erfelijke ziekten en kanker. Ouderdom is een gevecht tegen de verslechtering van het eigen erfelijke materiaal. De eerste mensen werden veel ouder. Wat zeggen de fossielen De volgorde waarin de fossielen van onder naar boven in de aardlagen liggen is de volgorde van ontwikkeling van bacterie tot mens. Deze aardlagen zijn in de loop van miljoenen jaren ontstaan. Het is opmerkelijk dat in de aardlagen geen tussenvormen gevonden worden tussen de verschillende diersoorten. Dat komt waarschijnlijk omdat de tussenvorm héél kort leefde en in een paar generaties door'groeide' tot de nieuwe soort. De kans is dan klein om een tussenvorm als fossiel te vinden. (oa. Carl Zimmer triumph of an idea 2001) Fossielen zijn resten van planten en dieren die plotseling zijn bedolven. Bij de zondvloed zijn veel fossielen ontstaan. Ze werden soms zijwaarts, met een water- of modderstroom begraven, soms van onder naar boven. Veel fossielen in verschillende aardlagen zijn gelijktijdig begraven. De zondvloed duurde ongeveer een jaar en vond circa vijfduizend jaar geleden plaats (en is de belangrijkste wereldcatastrofe). Ontwikkeling van het ene oertype naar het andere heeft niet plaatsgehad (macro-evolutie bestaat niet). Tussenvormen die door mutaties zouden zijn ontstaan, zijn er niet, fossielen dus ook niet. Jonkies met te veel mutaties overleven het niet en krijgen nooit nageslacht. De verschillen die ik heb vermeld zijn maar een heel klein deel van alle tegenstrijdigheden. Het is gewoon een ondoenlijke zaak om alle verschillen en argumenten binnen een redelijk aantal studie-uren vast te leggen en daarover ook nog eens een eigen mening te geven. Als je het goed wil doen (en alles ook nog eens begrijpt) kost dit jaren. De stichting de Oude wereld is van plan een model te ontwikkelen dat een goed inzicht geeft in de verschillen van beide stromingen. Men denkt in 2007!!!! dit model klaar te hebben. Heel belangrijke argumenten tegen de evolutietheorie zijn voor mij: - Geen enkele hedendaagse theorie geeft een mogelijke verklaring over het ontstaan van leven - Erfelijke eigenschappen liggen opgeslagen in het DNA van de celkern. De mens heeft 3 miljard basen in het DNA. Die moeten precies in de goede volgorde liggen. Biologie leert dus dat menselijk DNA 3 miljard basen keurig op een rijtje moet hebben. Evolutie beweert dat dit alles door toeval ontstaan is. Dit wordt door wetenschappers onmogelijk verklaard De wetenschappelijke ondervinding leert ons dat ingewikkelde moleculen zoals proteïnen niet spontaan ontstaan, zelfs niet trapsgewijze. En alle vandaag bekende levensvormen zijn opgebouwd uit en afhankelijk van proteïnen "(Dr. N.W.Pirie) - Ook bij de fossielen, overblijfselen van planten en dieren uit het geologische verleden, vindt men nauwelijks "missing links" (ontbrekende schakels) tussen de verschillende typen. "Maar, als er volgens Pagina 7 van 10

8 deze (evolutie)theorie, ontelbare overgangsvormen hebben bestaan, waarom vinden we ze dan niet in ontelbare aantallen, ingebed in de aardkorst?" (Darwin, 'On The Origin of Species', 1859, p. 293) Heel belangrijke argumenten tegen het creationistisch denken zijn voor mij: - Er is bewezen dat de aarde ouder is dan in het scheppingsverhaal van de bijbel wordt beweerd. ( William Smith ) - Het is een aanname dat er een god bestaat. - de religie kan geen enkele uitspraken doen over welke wetenschappelijke theorieën nu waar of onwaar zijn, eenvoudigweg omdat wat wetenschappelijk bekend is ondersteund wordt door waarnemingen, en religie heeft niet met waarnemingen te maken, maar met geloof en waarden. Ik ben mij er van bewust dat deze opsomming lang niet volledig is. In de loop der jaren hebben beide stromingen vanuit hun bijna extremistische overtuiging elkaar bestookt met argumenten. Vooral op Amerikaanse websites kan je dagenlang bezig zijn met het lezen van artikelen hierover. De doelstelling van mijn onderzoek was er achter te komen welke theorie de ontwikkeling van het leven het meest aannemelijk verklaart en om een bredere kijk op het ontstaan van het leven te krijgen. Ik ben van mening dat ik naar aanleiding van dit onderzoek in staat ben zelf een mening te vormen over dit onderwerp. In het afsluitende hoofdstuk vat ik mijn bevindingen nog eens heel kort samen en geef ik mijn eigen mening op de vraag hoe het leven zich heeft ontwikkeld. Hoofdstuk 3: Conclusie Wetenschap heeft als doel om de complexe wereld te ordenen, te berekenen en zo mogelijk te beheersen. Daarvoor moet eerst een eenvoudig model bedacht worden, dat berekenbaar is. Op grond van mijn definitie van een wetenschappelijk bewijs vallen zowel de evolutietheorie als de schepping buiten het gebied van het wetenschappelijk bewijs. Immers het ontstaan van de wereld, of dit nu door iemand gemaakt is of spontaan is geschied, valt niet te herhalen en te controleren. Dit betekent dat alles wat over het ontstaan van de wereld gezegd wordt berust op niet-wetenschappelijke vooroordelen. Iemand die zegt dat het creationisme niet-wetenschappelijk is, heeft dus gelijk, maar ook het evolutionisme is niet-wetenschappelijk. Dit is dan ook de kern van mijn onderzoek. Zowel de theorie die gebaseerd is op de evolutieleer als de theorie gebaseerd op de religie is een kwestie van geloven. Nu nog mijn eigen mening over het ontstaan en de ontwikkeling van het leven op aarde: Darwin wordt afgeschilderd als een ongelovig mens, terwijl hij dat in mijn ogen niet was. Hij is zelfs overleden als een christen. Toen hij zijn veelomstreden boek Origin of Species schreef gaf hij aan dat er geen conclusies moesten worden getrokken voordat er aangetoond kon worden hoe alle verschillende soorten leven op aarde zo zijn aangepast dat zij de perfectie in structuur tonen waarover wij zich zo verwonderen. Onderstaand fragment is afkomstig uit de inleiding van het boek Origin of Species. Als men nadenkt over de oorsprong der soorten, is het zeer goed mogelijk dat een naturalist, denkende aan de gemeenschappelijke overeenkomsten van bepaalde organismen, hun embryologische verwantschap, hun geografische verspreiding, geologische opvolging, en meer van dit soort feiten, tot de Pagina 8 van 10

9 conclusie komt dat soorten niet onafhankelijk geschapen zijn, maar afstammen, als een variëteit, van andere soorten. Toch zou een dergelijke conclusie, zelfs als hij goed onderbouwd was, onbevredigend zijn, totdat zou kunnen worden aangetoond hoe al die ontelbare soorten die deze wereld bewonen zo zijn aangepast, dat zij de perfectie in structuur en gezamenlijke aanpassing tonen die terecht zo onze bewondering oproept. Naturalisten wijzen voortdurend naar externe factoren, zoals het klimaat, voedsel, etc., als de enige mogelijke oorzaak voor deze variatie. In een beperkte zin, zoals we hierna zullen zien, is dat misschien wel waar; maar het is absurd om louter aan externe factoren toe te schrijven de structuur van, bijvoorbeeld, de specht, met zijn voeten, staart, bek en tong zo bewonderenswaardig aangepast om insecten onder de schors van bomen te vangen. Kijkt men naar de maretak die zijn voeding onttrekt aan bepaalde bomen, die zaad heeft dat door bepaalde vogels moet worden vervoerd, en die bloemen heeft met verschillende geslachten die niet zonder de hulp kunnen van bepaalde insecten die het stuifmeel van de ene bloem naar de andere brengen, dan is het net zo absurd de structuur van deze parasiet, met zijn banden met een aantal verschillende organismen, toe te schrijven aan externe factoren, of aan gewoonte, of de wens van de plant zelf. Darwin laat dus eigenlijk alle ruimte over om verder onderzoek te doen naar de ontwikkeling van het leven zonder elkaar te bestrijden. Ik ben het op dat punt met Darwin eens. Zijn theorie bevat waarschijnlijk veel juistheden die naar mening prima gecombineerd kunnen worden met het idee dat er ooit een schepping heeft plaatsgehad en dat de evolutie god een handje geholpen heeft. Totdat de wetenschap het bewijs heeft geleverd waar niemand meer om heen kan blijft het dus een kwestie van geloven. Naar aanleiding van dit onderzoek heb ik met mijn vader gesproken wat zijn mening over dit onderwerp. Hij kwam met een heel andere visie die hij ruim 28 jaar geleden had overgenomen van zijn wiskundeleraar. Het is een aardig verhaal waarmee ik mijn onderzoeksverslag wil afsluiten: Een luis leeft in twee dimensionale wereld. Hij heeft alleen maar zintuigen waarmee hij naar de grond kan kijken. De hele dag kruipt hij over de wereld en hij denkt dat hij in staat is alles te kunnen begrijpen. Hij is alleen soms bang voor het goddelijke en dat is wanneer een mens hem doodslaat. Hij heeft geen idee waar die klap vandaan komt. Hij leeft immers in het twee dimensionale. Een mens leeft in de drie dimensionale wereld. Hij denkt ook dat hij in staat is alles te kunnen begrijpen. Hij is alleen ook soms bang voor het goddelijke. Waar komt het leven vandaan? Is er een geestenrijk? Hoe kan er nou geen einde aan het heelal zijn?. Allemaal vragen waarop de mens geen antwoord kan geven. Misschien wel omdat er een vierde dimensie is of nog wel veel meer. Zolang er niet bewezen is dat er geen meerdere dimensies zijn hou ik het er maar op dat er waarschijnlijk een vierde dimensie bestaat. Net als evolutie of creationisme is het tenslotte maar een geloof! Literatuurlijst Boeken: - evolutie Triomf van een idee, Carl Zimmer Domein actieve aarde, div auteurs Origin of Species, Charles Darwin 1859 Internet sites: Pagina 9 van 10

10 Pagina 10 van 10

Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan

Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan Evolutietheorie Creationisme Lamarck Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1

Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting Levensbeschouwing LV \'Over wondere feiten\' Hoofdstuk 1 Samenvatting door L. 887 woorden 16 juli 2013 7,1 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Samenvatting LV Over wondere feiten Hoofdstuk

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde

Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde Werkstuk Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde Werkstuk door een scholier 2441 woorden 4 april 2008 5,9 74 keer beoordeeld Vak Nederlands Ontstaan van leven in het heelal en de aarde

Nadere informatie

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM

DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM BIG BANG EVOLUTIE ERFELIJKHEID DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Erfelijkheid en evolutie DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Doelstellingen Algemeen. Wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor biologische

Nadere informatie

infprg03dt practicumopdracht 4

infprg03dt practicumopdracht 4 infprg03dt practicumopdracht 4 W. Oele 31 augustus 2008 1 Evolutie Het volgende citaat komt letterlijk van Wikipedia: Met evolutietheorie (soms ook wel evolutieleer genoemd) wordt de wetenschappelijke

Nadere informatie

Evolutie. schepping. belangrijk! Wat geloof jij?

Evolutie. schepping. belangrijk! Wat geloof jij? Evolutie schepping belangrijk! Van levensbelang van levensbelang Wat geloof jij? 1 1. Onze gedachten bepalen wat we zien. Zal een kleuter van vier jaar een boek zonder plaatjes mooi vinden? Nee, uiteraard

Nadere informatie

Profielwerkstuk Geschiedenis Evolutie

Profielwerkstuk Geschiedenis Evolutie Profielwerkstuk Geschiedenis Evolutie Profielwerkstuk door een scholier 3285 woorden 6 februari 2006 5,8 95 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In de Bijbel wordt beschreven dat de aarde, mensen,

Nadere informatie

Darwin en de evolutieleer

Darwin en de evolutieleer Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer

Nadere informatie

THEMA 5 BOEK 4 ORDENING EN EVOLUTIE. Biologie HAVO Drs. L. Grotenbreg

THEMA 5 BOEK 4 ORDENING EN EVOLUTIE. Biologie HAVO Drs. L. Grotenbreg THEMA 5 BOEK 4 ORDENING EN EVOLUTIE Biologie HAVO Drs. L. Grotenbreg Basisstof 6 EVOLUTIE OVERTUIGINGEN TOT 1859 Ontstaan van het leven op aarde volgens de theorie van de schepping (Creationisme) Ontstaan

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: evolutieleer 6/29/2013 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) en studenten van forum http://www.toelatingsexamen-geneeskunde.be

Nadere informatie

Evolutie. Tommie Van Moorsel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/68381

Evolutie. Tommie Van Moorsel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/68381 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Tommie Van Moorsel 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/68381 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1

De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1 De Evolutietheorie Door: Gijs Steur (Jur was ziek) Klas: B2a Docent: ERH Datum: 11 06 2014 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk Blz. 1. Inleiding. 3 2. Uitleg evolutietheorie. 4/5 3. Betoog ontstaan leven op aarde.

Nadere informatie

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie

En toen kwam Darwin. On the origin of species. 1. Het ontstaan van het leven. Fossielen. 2. Getuigen van deevolutietheorie On the origin of species En toen kwam Darwin 1. Het ontstaan van het leven 2. Getuigen van deevolutietheorie Verklaring voor het ontstaan van leven komt voor in alle culturen. Creationisme Nemen de bijbel

Nadere informatie

Evolutie / biodiversiteit

Evolutie / biodiversiteit Evolutie / biodiversiteit Cursus Natuurgids Overzicht van de les: o Evolutietheorie o Bewijzen voor de evolutietheorie o Ontstaan van soorten o Biodiversiteit 2 1 3 Oude opvatting: creationisme alles bestaat

Nadere informatie

INHOUD Inleiding Onze gedachten bepalen wat we zien!... pag. 2 Wie God?... pag. 3 Er zijn soorten wetenschap... pag. 4 Wat gaat vanzelf?... pag.

INHOUD Inleiding Onze gedachten bepalen wat we zien!... pag. 2 Wie God?... pag. 3 Er zijn soorten wetenschap... pag. 4 Wat gaat vanzelf?... pag. INHOUD Inleiding 1. Onze gedachten bepalen wat we zien!... pag. 2 2. Wie is God?... pag. 3 3. Er zijn soorten wetenschap... pag. 4 4. Wat gaat vanzelf?... pag. 6 5. Een paar feiten a.fossielen.. pag. 7

Nadere informatie

Evolutie en creationisme

Evolutie en creationisme Auteurs Melissa van Zon - Cunningham ; Saro Lozano Parra Laatst gewijzigd 25 mei 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/76826 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100

De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100 De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100 De Heer is God! Dertien Bijbelstudies bij Psalm 100 Heino Gerritsen Schrijver: Heino Gerritsen Coverontwerp: Heino Gerritsen Foto cover: zonsopkomst

Nadere informatie

Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde.

Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde. Paleontologie, de studie van fossielen die gebruikt wordt om een beeld te krijgen over de geschiedenis van het leven op aarde. Fig. 22-3 Verschillende aardlagen, Ontstaan in verschillende tijden Jongere

Nadere informatie

Woord vooraf Schepping Inleidende vragen Genesis Wereldbeelden Na Darwin...31

Woord vooraf Schepping Inleidende vragen Genesis Wereldbeelden Na Darwin...31 Inhoud Woord vooraf... 7 Schepping... 11 1. Inleidende vragen...13 2. Genesis...17 3. Wereldbeelden... 23 4. Na Darwin...31 Wetenschap...39 5. Nieuwsgierigheid........................................ 41

Nadere informatie

In deze opdracht a je opzoek naar informatie over de schepping en evolutie. Ook vorm je je mening over die twee.

In deze opdracht a je opzoek naar informatie over de schepping en evolutie. Ook vorm je je mening over die twee. Schepping Verdieping: Schepping én evolutietheorie Leeftijd: 13-16 Thema: Schepping Tijdsduur: 20+ min. In deze opdracht a je opzoek naar informatie over de schepping en evolutie. Ook vorm je je mening

Nadere informatie

De leermachines. Gerard van Winkel.

De leermachines. Gerard van Winkel. De leermachines Gerard van Winkel www.gopher.nl Ik ben aan het dagdromen. Filosofeer over de vrije wil. Als je aan tien verschillende mensen vraagt wat ze onder het begrip vrije wil verstaan, dan krijg

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Scheppingsverhaal v.s Darwin

Werkstuk Levensbeschouwing Scheppingsverhaal v.s Darwin Werkstuk Levensbeschouwing Scheppingsverhaal v.s Darwin Werkstuk door een scholier 2719 woorden 9 maart 2006 5,1 63 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Waarom dit onderwerp? Ik heb dit onderwerp gekozen

Nadere informatie

1. Fossielen, dood of levend?

1. Fossielen, dood of levend? 1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten

Nadere informatie

1. Fossielen, dood of levend?

1. Fossielen, dood of levend? 1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten

Nadere informatie

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november keer beoordeeld

4,4. Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 2016 woorden 4 november 2005 4,4 5 keer beoordeeld Vak ANW Voorwoord Het leven, wat heeft er allemaal met het leven te maken. Het leven is erg ingewikkeld, een goede

Nadere informatie

Evolutie. Basisstof 4 thema 5

Evolutie. Basisstof 4 thema 5 Evolutie Basisstof 4 thema 5 Wat is evolutie? Planten en dieren zijn in de loop van een hele lange tijd stapje voor stapje ontstaan door het proces dat we evolutie noemen. Een zwaar bestaan eerste verschijnsel:

Nadere informatie

discussiëren. Begrippen van hoofdstuk 1 die je moet kennen Schepping Evolutie Spontane waarneming Mythe Moraal TeNaCH Bijbel Koran

discussiëren. Begrippen van hoofdstuk 1 die je moet kennen Schepping Evolutie Spontane waarneming Mythe Moraal TeNaCH Bijbel Koran Kunnen scheppingsmythen vandaag nog iets voor ons betekenen? Sommige mensen zijn het hier mee eens, want ze leren ons lessen zoals in de schepping. Ook vinden ze dat er in scheppingsmythen een duidelijke

Nadere informatie

Groei en leven: Charles Darwin en de evolutietheorie

Groei en leven: Charles Darwin en de evolutietheorie Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Femke Pieko 24 May 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/49666 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Skeletpuzzel. Activiteit in de klas Docentblad

Skeletpuzzel. Activiteit in de klas Docentblad Skeletpuzzel Activiteit in de klas Docentblad Doelgroep: voortgezet onderwijs Duur activiteit: 45 minuten Doelen: De leerlingen redeneren en leggen hun argumentatie uit aan anderen; De leerlingen ervaren

Nadere informatie

Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutietheorie: Vanaf de 18 de eeuw. Het is niet te bewijzen, maar er zijn genoeg argumenten die

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

In het begin. Schepping versus Evolutie voor groep 7. Inhoud. 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte

In het begin. Schepping versus Evolutie voor groep 7. Inhoud. 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte In het begin Schepping versus Evolutie voor groep 7 Inhoud 1. Wat is waar? 2. Het verschil tussen een feit en een gedachte 3. Wat gebeurde er in het verleden? 4. Waar komt het leven vandaan? 5. Hoe oud?

Nadere informatie

De Grootheid van God. en De relatie van een christen t.o.v. de (natuur)wetenschap. Henk Geuverink 2 september 2018 Enschede

De Grootheid van God. en De relatie van een christen t.o.v. de (natuur)wetenschap. Henk Geuverink 2 september 2018 Enschede De Grootheid van God en De relatie van een christen t.o.v. de (natuur)wetenschap Henk Geuverink 2 september 2018 Enschede Lied 407 Opwekking O Heer mijn God, wanneer ik in verwondering de wereld zie Die

Nadere informatie

O n s e xua l r e p roduction

O n s e xua l r e p roduction Samenva ing In deze dissertatie presenteer ik een nieuw punt van kritiek op de theorie van natuurlijke selectie. Kort gezegd, ik laat zien dat de problemen om seksuele reproductie te verklaren veel dieper

Nadere informatie

Programma. Weten en Geloven. grote getallen. Weten en Geloven. 20.00 Opening Een goed idee. 20.05 Inleiding over Big Bang, evolutie, ID

Programma. Weten en Geloven. grote getallen. Weten en Geloven. 20.00 Opening Een goed idee. 20.05 Inleiding over Big Bang, evolutie, ID Weten en Geloven Programma 20.00 Opening Een goed idee 20.05 Inleiding over Big Bang, evolutie, ID Schepping, Evolutie en Intelligent Design 20.30 Vragen 20.45 Koffie 21.00 Schepping en ID in de Bijbel

Nadere informatie

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?!

Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Evolutie, wat is dat nu feitelijk?! Heb je je wel eens afgevraagd waarom er zo veel verschillende soorten vlinders, vogels of vissen zijn? Waarom is er niet gewoon één soort van die dieren? Er is toch

Nadere informatie

Praktische opdracht Levensbeschouwing Creationisme of Evolutie

Praktische opdracht Levensbeschouwing Creationisme of Evolutie Praktische opdracht Levensbeschouwing Creationisme of Evolutie Praktische-opdracht door J. 3917 woorden 9 juni 2015 4,9 9 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Creationisme of de Evolutietheorie? 6000

Nadere informatie

Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag

Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag De probleemstelling is eigenlijk het centrum waar het werkstuk om draait. Het is een precieze formulering van het onderwerp dat je onderzoekt. Omdat de probleemstelling

Nadere informatie

2 Soorten micro-organismen Bacteriën Gisten Schimmels Virussen Samenvatting 40

2 Soorten micro-organismen Bacteriën Gisten Schimmels Virussen Samenvatting 40 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 De geschiedenis van de microbiologie 9 1.1 De vroegste historie 9 1.2 Louis Pasteur 12 1.3 Ziekte: door micro-organismen of een straf van God? 14 1.4 De bestrijding van

Nadere informatie

Kennismaking met de bijbel

Kennismaking met de bijbel Kennismaking met de bijbel 1. De Bijbel, wat is dat voor boek? 2. Wat heb ik met God te maken? 3. Wie is Jezus Christus? 4. Hoe kom ik in de hemel? 5. Wat is de christelijke doop? 16 Wat heb ik met God

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Evolutie theorie

Werkstuk Biologie Evolutie theorie Werkstuk Biologie Evolutie theorie Werkstuk door een scholier 2115 woorden 26 februari 2004 4,9 64 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In onze huidige samenleving zijn er verscheidene theorieën aan

Nadere informatie

De meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden.

De meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden. De acht drempels van David Christian. De meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden. De Big Bang. De sterren lichten op. Nieuwe chemische

Nadere informatie

Waar komt het allemaal vandaan?

Waar komt het allemaal vandaan? Erik Verlinde Opening Academisch Jaar 2011 2012 Waar komt het allemaal vandaan? Dames en heren, Na deze leuke bijdrage van José van Dijck aan mij de beurt om u iets te vertellen passend bij het thema de

Nadere informatie

Docentenblad Tricky Tracks

Docentenblad Tricky Tracks De activiteit is op twee manieren mogelijk: door leerlingen zelfstandig in groepjes (a) of klassikaal (b). a Zelfstandig in groepjes Leerlingen volgen het bijgevoegde leerlingblad. Zij hebben ook per groepje

Nadere informatie

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).

Mitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen). Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van

Nadere informatie

2. We nu nog levende katachtige is volgens deze stamboom het meest verwant aan de Poema? A de Cheeta B de Europese lynx C de Huiskat D de Jaguar

2. We nu nog levende katachtige is volgens deze stamboom het meest verwant aan de Poema? A de Cheeta B de Europese lynx C de Huiskat D de Jaguar 14 C datering De techniek van werken met het verval van 14 C is afkomstig uit onderzoek naar de ouderdom van bepaalde fossielen. De halfwaardetijd van 14 C is 5730 jaar. Over dit onderzoek worden twee

Nadere informatie

Materie en geest. Grenzen aan het fysische wereldbeeld. Gerard Nienhuis. Universiteit Leiden. Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018

Materie en geest. Grenzen aan het fysische wereldbeeld. Gerard Nienhuis. Universiteit Leiden. Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018 Materie en geest Grenzen aan het fysische wereldbeeld Gerard Nienhuis Universiteit Leiden Workshop Conferentie SCF, 20 januari 2018 Natuurwetenschap: Natuurwetenschap is basis van wereldbeeld geworden.

Nadere informatie

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a De Evolutietheorie Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a 1 Inhoudsopgave 2. Inleiding... 3 3. Wat is Evolutie en wie is Darwin?... 4 3.1 Wat is Evolutie?... 4 3.2

Nadere informatie

Het geboortekaartje van de hele wereld

Het geboortekaartje van de hele wereld Het geboortekaartje van de hele wereld ds. Willem Smouter, Apeldoorn. Oktober 2011. Wij kregen onlangs een geboortekaartje en daarop stond: Met dankbaarheid berichten wij dat wij van God ons eerste kind

Nadere informatie

In het begin schiep God de hemel en de aarde. ( Gen 1 : 1 )

In het begin schiep God de hemel en de aarde. ( Gen 1 : 1 ) [uitzending 5] In de vorige uitzending hebben we gezien dat het Bijbelboek Genesis één van de twee belangrijkste sleutelboeken van de Bijbel is. Dit boek - waarmee het Oude Testament begint - en het Evangelie

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

Wat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu

Wat is? filosofie? Wat is. en kwaad. Hoofdstu Wat is filosofie? Hoofdstuk 1 1 filosoferen: doordenken! 5 e vragen 6 2 gewone vragen en filosof isch 9 3 aanleidingen om te filosoferen 12? eren 4 waarom filosof 5 samen filosoferen 14 17 6 filosof ie

Nadere informatie

ACTIVEER JE DNA. Peter Ruppel. Uitgeverij Akasha

ACTIVEER JE DNA. Peter Ruppel. Uitgeverij Akasha ACTIVEER JE DNA Peter Ruppel Uitgeverij Akasha Inhoud 1 Inleiding 7 2 Met Gregor Mendel is alles begonnen 11 Vader van de genetica 11 De resultaten van de wetenschap 15 Nobelprijzen per dozijn 17 Op zoek

Nadere informatie

Positie wedergeboren christen Ef.2:5 levend gemaakt met Christus,..geplaatst in de hemelse gewesten.

Positie wedergeboren christen Ef.2:5 levend gemaakt met Christus,..geplaatst in de hemelse gewesten. Schepping en Evolutie in de Kerk Bedreiging? of Uitdaging? Positie wedergeboren christen Vanuit welke overtuiging Hoe andersdenkenden benaderen Geloof en wetenschap Modellen en werkelijkheid Conclusies

Nadere informatie

Verwachting, de vierde dimensie

Verwachting, de vierde dimensie Verwachting, de vierde dimensie Geschreven voor eenieder die wel wíl geloven maar niet kan Verwachting, de vierde dimensie Copyright 2017 Kees Berkhout Auteur: Kees Berkhout Druk: Pumbo.nl ISBN: 978-94-6345-155-0

Nadere informatie

Determineren van gesteente

Determineren van gesteente Aarde Paragraaf 1 en atlasvaardigheden Determineren van gesteente Als je een gesteente bestudeert en daarna vaststelt wat de naam van het gesteente is, dan ben je aan het determineren. Je kunt gesteenten

Nadere informatie

W I K K E N & W E G E N

W I K K E N & W E G E N W I K K E N & W E G E N Voor je ligt het leerwerkboek Wikken en Wegen, basisbegrippen levensbeschouwing. Een leerwerkboek is een boek om uit te leren en om in te werken. Het is van jezelf, verzorg het

Nadere informatie

Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat

Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat Filosofie VWO 4 periode 1 Dikgedrukt: betekent dat dit woord in de woordenlijst staat Het begin van de natuurfilosofie Filosofen beginnen zich dingen af te vragen, waar je gewoonlijk niet zo over na zou

Nadere informatie

Docentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen

Docentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen Docentenhandleiding Coldcase Evolutie van olifantachtigen Doelgroep: 4-5 Havo, 4-6 VWO Leerstofgebied: Biologie (evolutie), Aardrijkskunde (aarde) Werkvorm: digitaal, groepswerk (max. 3 leerlingen per

Nadere informatie

Geluk. Extra informatie over Spinoza

Geluk. Extra informatie over Spinoza Geluk Extra informatie over Spinoza Lezen in gewone taal Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze

Nadere informatie

Hersenonderzoek en intelligentie

Hersenonderzoek en intelligentie 45 Hersenonderzoek en intelligentie U werkt als psycholoog-onderzoeker aan de universiteit. Binnenkort bezoekt u samen met een collega het symposium Hersenen en intelligentie. U hebt afgesproken dat ieder

Nadere informatie

Informatiebrochure. Profielwerkstuk HAVO Colegio Arubano

Informatiebrochure. Profielwerkstuk HAVO Colegio Arubano Informatiebrochure Profielwerkstuk HAVO Colegio Arubano 2011-2012 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Het profielwerkstuk 4 Beoordelingsmomenten 6 Het schriftelijk verslag 7 Eindbeoordeling profielwerkstuk 8 2

Nadere informatie

Opdracht 3.2. Darwins evolutieleer

Opdracht 3.2. Darwins evolutieleer INORMATIE STAPPENPLAN e leert... e oefent... over het leven en de persoon van Charles Darwin over de evolutieleer van Charles Darwin informatie opzoeken. Informatiebronnen Deze opdracht is geïnspireerd

Nadere informatie

7,9. Draait de aarde of draait de hemel? Wat was de hypothese van Copernicus? Samenvatting door een scholier 2085 woorden 6 juni 2002

7,9. Draait de aarde of draait de hemel? Wat was de hypothese van Copernicus? Samenvatting door een scholier 2085 woorden 6 juni 2002 Samenvatting door een scholier 2085 woorden 6 juni 2002 7,9 64 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 10.1 Alles draait om de aarde.. Draait de aarde of draait de hemel? Elke 24 uur draait de aarde eenmaal

Nadere informatie

Onze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon.

Onze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon. Project Dieren C- verrijking week 1 Info plus Algemeen Tijdbalk Het is heel moeilijk om je voor te stellen hoe lang geleden de aarde is ontstaan. Hoe lang duurde het voordat het eerste leven ontstond?

Nadere informatie

Wetenschap. 1. Experimentele natuurwetenschappen

Wetenschap. 1. Experimentele natuurwetenschappen Wetenschap 1. Experimentele natuurwetenschappen!2 Wetenschap 1. Experimentele natuurwetenschappen! 2. Theoretische wetenschappen!3 Wetenschap 1. Experimentele natuurwetenschappen! 2. Theoretische wetenschappen!

Nadere informatie

Wie is de Heilige Geest?

Wie is de Heilige Geest? Wie is de Heilige Geest? De Heilige Geest is God, net als God de Vader en God de Zoon. Soms lijkt het of we over drie personen praten, maar het is allemaal dezelfde God. Hij is één. Net als water dat er

Nadere informatie

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een profielwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een profielwerkstuk

Nadere informatie

Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn

Nadere informatie

Genesis 1:1-2:4 - Geloof en wetenschap

Genesis 1:1-2:4 - Geloof en wetenschap Genesis 1:1-2:4 - Geloof en wetenschap Geloven: is dat niet ouderwets? Heeft de wetenschap geloof niet gewoon ingehaald? De wetenschap heeft toch aangetoond dat de bijbel niet klopt? Of ligt het toch een

Nadere informatie

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten Beoordeling Te behalen Behaald 1. Past het onderwerp/ontwerp bij het vak/de vakken? 1 Herkenbaarheid van het vak of de vakken. Past het onderwerp

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1997 woorden 8 april 2001 5,1 112 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1) Geef een korte omschrijving wat het boeddhisme volgens jou voor

Nadere informatie

a) (1p)Normale wetenschap, de activiteit waarmee de meeste wetenschappers onvermijdelijk hun meeste tijd aan besteden, is gebaseerd op de aanname dat

a) (1p)Normale wetenschap, de activiteit waarmee de meeste wetenschappers onvermijdelijk hun meeste tijd aan besteden, is gebaseerd op de aanname dat Proefwerk Wetenschapsfilosofie Duur 50 minuten Dit proefwerk telt zes opgaven. Je kunt 19 punten verdienen. Heel veel succes! Opgave 1 (dyslectici overslaan) Wie schreef? (filosofen kunnen meer dan eens

Nadere informatie

Wat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel)

Wat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel) Wat is realiteit? De realiteit is de wereld waarin we verblijven met alles wat er is. Deze realiteit is perfect. Iedere mogelijkheid die we als mens hebben wordt door de realiteit bepaald. Is het er, dan

Nadere informatie

De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God

De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God Psalm 14:1 M. Dubbelman Er was ooit een schitterende stad. Om bij die stad te komen, moest je een grote brug over. Een eerste groep mensen liep zorgeloos en blij

Nadere informatie

Dat dit geen eenvoudige kwestie is, bewijzen volgende voorbeelden:

Dat dit geen eenvoudige kwestie is, bewijzen volgende voorbeelden: DEEL 3 : EVOLUTIE VAN SOORTEN Hoofdstuk 1: Het begrip soort 1.1 Biologische soort Een biologische soort is een groep individuen die morfologische sterk op elkaar gelijken en zich onderling kunnen voortplanten

Nadere informatie

Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld

Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische-opdracht door een scholier 1672 woorden 19 september 2003 7,2 111 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorwoord Hoofdstuk 1: Hoe ontstaan

Nadere informatie

Waar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol?

Waar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol? Hoe word ik beter in geschiedenis? Als je beter wilt worden in geschiedenis moet je weten wat er bij het vak geschiedenis van je wordt gevraagd, wat je bij een onderwerp precies moet kennen en kunnen.

Nadere informatie

Genesis 1:1-2:4 Geloof en wetenschap

Genesis 1:1-2:4 Geloof en wetenschap Genesis 1:1-2:4 Geloof en wetenschap Geloven: is dat niet ouderwets? Heeft de wetenschap geloof niet gewoon ingehaald? De wetenschap heeft toch aangetoond dat de bijbel niet klopt? Of ligt het toch een

Nadere informatie

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz.

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz. Onderzoeksverslag Omslag en titelpagina Op het omslag staan in elk geval de titel van het onderzoek en de namen van de schrijvers. Op de titelpagina opnieuw de titel en de namen van de schrijvers. Nu uitgebreid

Nadere informatie

DOEL, DENKEN, DADEN EN DE ESSENTIAL 5 De verklaring voor menselijk gedrag en het antwoord op levensvragen ARJEN MEIJER

DOEL, DENKEN, DADEN EN DE ESSENTIAL 5 De verklaring voor menselijk gedrag en het antwoord op levensvragen ARJEN MEIJER DOEL, DENKEN, DADEN EN DE ESSENTIAL 5 De verklaring voor menselijk gedrag en het antwoord op levensvragen ARJEN MEIJER 1 STARTPUNT: 3D Essential 5 Ande dere e theorieë eën 3D Doel, Denken, Daden Lichaam,

Nadere informatie

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens

Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt ANW Evolutie van de mens Spreekbeurt door een scholier 2265 woorden 7 januari 2009 6,4 87 keer beoordeeld Vak ANW Evolutie van de mens. - Scheppingsverhaal. - Charles Darwin» evolutieleer.

Nadere informatie

DE GEEST VAN DE ANTICHRIST 1 JOH.4:3-4 en 1 JOH.2:22 2.ANTICHRISTEN 1 JOH.2:18-19 DE PERSOON VAN DE ANTICHRIST 1 JOH.2:18

DE GEEST VAN DE ANTICHRIST 1 JOH.4:3-4 en 1 JOH.2:22 2.ANTICHRISTEN 1 JOH.2:18-19 DE PERSOON VAN DE ANTICHRIST 1 JOH.2:18 DE GEEST VAN DE ANTICHRIST 1 JOH.4:3-4 en 1 JOH.2:22 Het is niet van vandaag dat men opstandig is tegen de ene ware God. Doch vandaag voelen wij een wind waaien, welke religieus is, maar geen geloof in

Nadere informatie

Kunstmatige intelligentie

Kunstmatige intelligentie Zullen computers ooit de menselijke taal begrijpen? Kunstmatige intelligentie 2014 Menno Mafait (http://mafait.org) 1 Al zo n zestig jaar zijn wetenschappers bezig met kunstmatige intelligentie, ook wel

Nadere informatie

Gemeente van onze Here Jezus Christus,

Gemeente van onze Here Jezus Christus, Gemeente van onze Here Jezus Christus, Echt gelukkig! Dat is het thema waar we vanochtend over na gaan denken. En misschien denkt u wel: Wat heeft dat thema nu met deze tekst te maken, Die gaat toch over

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 1: november 2014 Thema 3: Kom en zie

Deel het leven Johannes 1: november 2014 Thema 3: Kom en zie Preek Gemeente van Christus, Wie iets vindt, heeft niet goed gezocht. Dat zijn woorden waar je wel even over na moet denken. Je moet ook dichter zijn om iets zo te zeggen. Het zijn woorden van Rutger Kopland

Nadere informatie

De evolu(etheorie binnen de 21 e eeuwse biologie Leerhuis: Genesis of evolu0onaire schepping? Avond 1 Donderdag 17 december 2015

De evolu(etheorie binnen de 21 e eeuwse biologie Leerhuis: Genesis of evolu0onaire schepping? Avond 1 Donderdag 17 december 2015 De evolu(etheorie binnen de 21 e eeuwse biologie Leerhuis: Genesis of evolu0onaire schepping? Avond 1 Donderdag 17 december 2015 Ordening 1. Persoonlijk. Van gereformeerde school naar de RUG 2. Geschiedenis

Nadere informatie

Test je kennis! De heelalquiz

Test je kennis! De heelalquiz Test je kennis! heelalquiz Introductie les 3 Planeten, sterren, manen, de oerknal. Het zijn termen die leerlingen vast wel eens voorbij hebben horen komen. Maar wat weten de leerlingen eigenlijk al van

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 Samenvatting door A. 1085 woorden 29 juni 2014 0 keer beoordeeld Vak ANW P1 Babylon: - alles wat aan de hemel gebeurt, heeft invloed op het leven op aarde. - goden zijn aanwezig

Nadere informatie

omschrijven wat je ermee bedoelt. Dat geldt dus ook voor dom en de vraag of je dat met een IQ-test kunt meten. Dan naar een ander aspect van de

omschrijven wat je ermee bedoelt. Dat geldt dus ook voor dom en de vraag of je dat met een IQ-test kunt meten. Dan naar een ander aspect van de Scenario voor het klassengesprek aan het begin van de eerste les van het leerlingonderzoek in het kader van Begrip van bewijs Hieronder staat een beschrijving van het beoogde (hypothetische) verloop van

Nadere informatie

De lange geschiedenis van de mensheid op deze aarde is nog lang niet ontrafeld door de gevestigde wetenschap.

De lange geschiedenis van de mensheid op deze aarde is nog lang niet ontrafeld door de gevestigde wetenschap. De lange geschiedenis van de mensheid op deze aarde is nog lang niet ontrafeld door de gevestigde wetenschap. Nog steeds zijn er raadsels waarvoor men simpelweg geen of nauwelijks een verklaring heeft.

Nadere informatie

Voorpublicatie Vertrouwen in de wetenschap

Voorpublicatie Vertrouwen in de wetenschap Voorpublicatie Vertrouwen in de wetenschap Augustus 2015 Het meeste wetenschappelijk onderzoek wordt betaald door de overheid uit publieke middelen. De gevolgen van wetenschappelijke kennis voor de samenleving

Nadere informatie

Evolutietheorie mist hechte wetenschappelijke basis

Evolutietheorie mist hechte wetenschappelijke basis Evolutietheorie mist hechte wetenschappelijke basis In het darwinjaar dat achter ons ligt is Darwin door velen bejubeld. Hij zou een van de grootste geleerden zijn geweest. Aan de andere kant is er ook

Nadere informatie

Bewijzen voor een atheïst dat Allah (God) bestaat

Bewijzen voor een atheïst dat Allah (God) bestaat Bewijzen voor een atheïst dat Allah (God) bestaat [لونلدية - dutch [nederlands - dr. Zakir Naik revisie: Yassien Abo Abdillah bron: www.uwkeuze.net, geprikt door broeder Hamid 2014-1435 إثبات وجود االله

Nadere informatie

1. En God zag dat het goed was

1. En God zag dat het goed was 1. En God zag dat het goed was DOELSTELLINGEN De kinderen ontdekken dat het scheppingsverhaal uit Genesis de kwaliteit heeft van een gedicht. De kinderen kunnen benoemen en laten zien wat ze mooi vinden

Nadere informatie

Tijd van jagers en boeren

Tijd van jagers en boeren 1.1 Van jagers verzamelaars naar tot 3000 v. Chr. De prehistorie : levenswijze van jagers verzamelaars ontstaan van landbouw, landbouwsamenlevingen Onderzoeksvraag: Welke gevolgen had de Neolithische Revolutie

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO

Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei 2017 6,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke

Nadere informatie

Programmeren A. Genetisch Programma voor het Partitie Probleem. begeleiding:

Programmeren A. Genetisch Programma voor het Partitie Probleem. begeleiding: Programmeren A Genetisch Programma voor het Partitie Probleem begeleiding: Inleiding Het Partitie Probleem luidt als volgt: Gegeven een verzameling van n positieve integers, vindt twee disjuncte deelverzamelingen

Nadere informatie