In het begin schiep God de hemel en de aarde. ( Gen 1 : 1 )

Transcriptie

1 [uitzending 5] In de vorige uitzending hebben we gezien dat het Bijbelboek Genesis één van de twee belangrijkste sleutelboeken van de Bijbel is. Dit boek - waarmee het Oude Testament begint - en het Evangelie naar de beschrijving van Matteüs het boek waarmee het Nieuwe Testament begint zijn de sleutel tot het verstaan en begrijpen van de gehele Bijbel. Ik de vorige uitzending is een korte indeling gegeven van het Bijbelboek Genesis. We zagen dat de eerste 11 hoofdstuk één geheel vormen. Vanaf hoofdstuk 12 tot aan het einde van Genesis onderscheiden we een ander deel. Het eerste deel begint bij de schepping en gaat tot de geschiedenis van Abraham. Het tweede gedeelte gaat van Abraham tot de geschiedenis van Jozef. In het eerste gedeelte van Genesis gaat het over thema s die ook vandaag nog veel mensen bezighouden. Thema s als: de Schepping, de zondeval, de zondvloed en de toren van Babel. In het tweede gedeelte hebben we met verschillende mensen te doen. Met Abraham, de vader van alle gelovigen; met Isaak, de geliefde zoon; met Jacob, de uitverkoren zoon die alles zelf wil regelen en met Jozef, in zijn slechte en goede dagen. We hebben ook gezien dat de eerste elf hoofdstukken van de Bijbel gezien moeten worden als een inleiding op de gehele Bijbel. Dat wil niet zeggen dat deze eerste elf hoofdstukken minder belangrijk zijn en net zo goed kunnen worden overgeslagen. Het tegendeel is waar. We zullen er veel aandacht aan schenken. Want we vinden er informatie over het begin van de schepping. De oorsprong en de bron van alle dingen. Daarom begint vers 1 met: In het begin schiep God de hemel en de aarde. ( Gen 1 : 1 ) 1

2 Dit is een van de meest diepgaande uitspraken die ooit is gedaan. Toch is het een uitspraak die in onze tijd veel vragen oproept. Ik denk dat dit vers alles zegt van de schepping waarin wij leven met uitzondering, zoals wij zullen ontdekken - van de schepping van de mens en de dieren, later in het boek Genesis. Maar dit is de geschiedenis van de schepping en ik geef toe dat het een heel kort verhaal is. Juist dát, is iets om even bij stil te staan. God doet verslag van de schepping en Hij doet dat in één regel. Interessant om ons af te vragen: waarom? Wat is Gods bedoeling met dit speciale verslag? Is er een bijzonder doel? Was het Gods bedoeling, er onderwijs in aardrijkskunde mee te geven? Nee, dat geloof het niet. Met één regel kan dat niet de bedoeling zijn. Het is te verwachten dat de Schepper van alle dingen meer dan één regel weet te vertellen over Zijn scheppingsdaden. Toch is er veel strijd en onenigheid ontstaan, juist over dit onderwerp. En ook vandaag laait de discussie regelmatig op. Regelmatig zijn er berichten in de Media waarin melding wordt gemaakt van de pogingen om de Bijbelse scheppingstheorie op te nemen in schoolboeken en wetenschappelijke naslagwerken. Maar, moeten we daar gelukkig mee zijn? Iemand zal zeggen: natuurlijk!. In eerste instantie zou ik dat ook zeggen maar, mijn zorg heeft te maken met de vraag: welke docenten gaan er de lessen over geven? Zijn er wel genoeg leraren die met overtuiging achter de Bijbelse weergave van de schepping staan? Is er voldoende Bijbelkennis onder docenten om daarover het juiste onderwijs te geven? Wanneer komt het scheppingsverhaal op openbare scholen aan de orde? Wordt er al niet op voorhand van uitgegaan dat alles door evolutie is ontstaan? 2

3 De vraag naar de oorsprong van het heelal heeft tot felle discussies en tot avontuurlijke theorieën geleid. Vaak ook tot scherpe tegenstellingen. Steeds weer worden menselijke hypothesen en theorieën bewerkt. Ten gevolge daarvan ontstaat er zoveel geruis van meningen en stemmen dat de stem van God vaak naar de achtergrond wordt gedrongen of zelfs wordt overstemt. Als we de hoofdlijnen bezien zijn er twee groepen die - de vragen rondom het ontstaan van de aarde, dieren en mensen - vanuit eigen vooronderstellingen en aannames weergeven. Daarin wordt het zicht op de zuivere waarheid van God verwoord in de Bijbel niet meegenomen of, op een menselijke wijze ingevuld en verklaard. De ene groep bestaat uit wetenschappers, die ervan uitgaan, dat evolutie de waarheid weergeeft van het ontstaan van alle dingen. Het beginsel waarop zij dat funderen zijn uitkomsten van natuurwetenschappelijk onderzoek. Daarover later meer. De andere groep bestaat uit theologen die zeggen precies te weten, hoe God het heelal heeft geschapen. Ze schrijven en beredeneren vanuit een slimme theorie die De Bijbel met de natuurwetenschappen in overeenstemming brengt. De grote Bijbeluitleggers uit het verleden krijgen bij hen vaak weinig of geen aandacht Het lijkt mij goed om bij alle theorieën die zich voordoen en alle aandacht krijgen het woord van God uit Job 38 vers 4 in gedachten te houden. God verscheen aan Job en antwoordde hem vanuit een storm: Waar was U toen Ik het fundament legde voor deze aarde? Zeg het Mij, U weet immers zoveel! Met andere woorden: God zegt tot mensen: Jullie spreken over de oorsprong van het heelal, maar waar waren jullie toen ik de aarde grondvestte. Er is geen mens bij geweest! 3

4 En de Enige die er wel bij was: God zelf, wordt door velen niet op Zijn Woord gelooft! Je zou bijna zeggen: dat is toch het toppunt van alles! De twee hoofdgroepen die we kunnen onderscheiden - met betrekking tot het ontstaan van de aarde en alles er omheen zijn: Creationisten en Evolutionisten De creationisten gaan uit van de schepping door God en de evolutionisten van een oerknal en een geleidelijk ontwikkelingsproces. Alle soorten theorieën die met betrekking tot de wording van hemel en aarde bestaan vallen in één van beide hoofdgroepen. De evolutietheorie is samengesteld uit verschillende theorieën. Vermaarde wetenschappers hebben de theorie verdedigd en anderen bestreden. Naar mijn mening kan men evolutie als wordingsproces van hemel en aarde - niet als vaststaand feit aannemen. In de zin van 2+2=4. Ja maar - zal iemand zeggen dat kun je van het scheppingsbericht uit Genesis 1 ook zeggen. Ja, dat is zo, maar er is wel een verschil. Als een mens niet vijandig staat tegenover de tekst uit Genesis dan gaat het om een kort verslag van de Schepper zelf over het ontstaan van aarde en hemel. Geloof ik de Schepper op zijn Woord? Als een mens dat niet doet maakt hij God tot een leugenaar. In de meeste gevallen komt dan de evolutietheorie goed uit want daarin wordt vaak niet met God gerekend. Laten we samen eens stilstaan bij wat de schrijver aan de Hebreeën zegt in Hebr.11 vers 1 t/m 3: Wat is geloof? Het is de zekerheid dat onze hoop ook werkelijkheid wordt en het is overtuigd zijn van het bestaan van dingen die je niet ziet. Vroeger hebben vele mensen vanuit dit geloof geleefd. Zij zijn ook door hun geloof bekend geworden. Door het geloof weten wij dat het heelal door een woord van God gemaakt is; dat het zichtbare uit het onzichtbare is voortgekomen. 4

5 Dat is het antwoord op het grote probleem. Hoe ontstond het iets uit het niets? Eigenlijk zijn er dan maar twee mogelijkheden: Of je gelooft God op Zijn Woord omdat Hij de Schepper is en uit niets, iets tot aanzijn heeft geroepen. Wat we hebben gelezen uit de Bijbel. Of je gelooft in een aantal vooronderstellingen die je zelf of anderen hebben bedacht. In beide gevallen gaat het om geloven! Vooronderstellingen zijn dingen die je vooraf aanneemt en van waaruit je tot een bepaald model of opvatting komt. Alleen, met vooronderstellingen kun je er ook helemaal naast zitten. Ze kunnen ook zeer onwetenschappelijk zijn. Laat we een paar theorieën over het ontstaan van de wereld eens wat beter bekijken. Er zijn er die ons vertellen dat we de wetenschappelijke bewijzen moeten aanvaarden. En dan zou ik vragen: waar hebben we het over? Wat zijn de wetenschappelijke bewijzen? Over welke wetenschappen gaat het? In 1806 zei een Franse professor dat er - binnen zijn instituut - niet minder dan 80 geologische theorieën waren die in strijd waren met de Bijbel. Maar, niet één daarvan heeft - tot op heden standgehouden! Mozes werd als mens door God gebruikt om het boek Genesis op te schrijven. Ik denk dat hij over al de onrust omtrent de schepping zijn wenkbrauwen zou fronsen. Misschien zou hij ook lachen. Mozes heeft nooit de bedoeling gehad een wetenschappelijke verklaring over de schepping van alle dingen op te schrijven. God heeft het hem ook niet als zodanig ingegeven. Dat blijkt uit de tekst van Genesis 1. De zendeling en apostel uit het Nieuwe Testament: Paulus deelt ons mee wat het doel van het Woord van God, de Bijbel, is: Alles in de Boeken is door God geïnspireerd en is nuttig om ons de waarheid te leren en ons te wijzen op wat er aan ons leven en geloof nog mankeert, het zet ons leven op orde en helpt ons in te zien wat juist en goed is (2Tim.3:16-17) 5

6 Het doel van de Bijbel is onderwijzing in de waarheid van God. De Bijbel werd niet geschreven als onderwijs in Aardrijkskunde of Biologie. De Bijbel werd opgeschreven om ons God te openbaren en onze relatie tot Hem te verklaren. Ze werd geschreven om ons duidelijk te maken wat God van de mens verwacht en wat de mens moet doen om gered te worden. Dat kunnen we boven het eerste deel van het boek Genesis schrijven. Wat denkt u, als God in het Bijbelboek Genesis - een wetenschappelijke uiteenzetting had gegeven over de schepping - hoeveel mensen in Mozes tijd zouden dat dan hebben begrepen? En hoeveel mensen in onze tijd? Wij moeten ons realiseren dat de Bijbel niet alleen voor geleerden en wetenschappers werd geschreven, maar ook voor gewone mensen van elke leeftijd en uit ieder land. Als het was geschreven in wetenschappelijke taal uit de tijd van Mozes - zou het zeker niet zijn geaccepteerd. Laten we nu ingaan op een aantal oplossingen die gegeven zijn als antwoorden op de vragen naar het ontstaan van het universum: De eerste oplossing is dat het alleen een denkbeeld is. Het ontstaan van een universum bestaat niet, het is een illusie. Maar dat is toch in tegenspraak met de werkelijkheid? Toch zijn er mensen die dit standpunt aanhangen. Anderen geloven dat het heelal uit niets spontaan is ontstaan. Weer anderen zeggen dat het heelal geen begin heeft gehad maar altijd al heeft bestaan. Tenslotte, een vierde opvatting. Deze opvatting gaat uit van de schepping van het heelal. Daaruit zijn verschillende theorieën ontstaan waarmee verschillende mensen proberen de oorsprong van het universum te verklaren. Ik noem een paar theorieën die in de loop der jaren steeds meer ingang hebben gevonden: 6

7 Een uitspraak van een bekende wetenschapper uit Harvard (dr. Shapely): We zijn nog niet erg ver gevorderd in de wetenschap als het gaat over de oorsprong van de aarde. Zeker, wij zijn niet langer bang voor zeldzame geluiden in het donker en ook niet erg bijgelovig over de doden. Bij veel gelegenheden zijn wij zelfs heldhaftig rationeel. Desondanks beseffen wij dat het onbekende verder reikt dan de wetenschap. Met andere woorden, we tasten nog steeds volledig in het donker over de oorsprong van de aarde waarop wij leven. Een andere wetenschapper (dr. Eiseley) gaf als antwoord op een vraag over het ontstaan van de materie: Wij weten niet meer - over de materie en over haar ontstaan - dan over geestelijke zaken. Daarom denk ik - op basis van de huidige stand van de wetenschap - dat het niet verstandig is te zeggen, dat het ene het andere uitsluit. Het heelal schijnt te zijn ontstaan uit een opeenvolging van onvoorziene gebeurtenissen. Dat de mens en al de andere levende wezens zich in de tijd - hebben ontwikkeld én veranderd zijn, is niet te ontkennen. Maar wat er achter en onder deze zichtbare verschijnselen ligt, weten wij niet. Ik zou willen dat ik de vraag kon beantwoorden. Het is voor mij en u niet zinvol mijn onwetendheid met mooie of ingewikkelde woorden te verbloemen. Een krantenartikel beweerde dat binnenkort het mysterie van de oorsprong van de wereld zal worden ontdekt. Maar sinds het werd gepubliceerd hebben wij er niets meer over gehoord. Er zijn door sterrenkundigen minstens drie theorieën voorgesteld over het ontstaan van het heelal. Ik noem ze en ga er dan kort op in. 1 - de steady - state - theorie (de theorie van de constante toestand) 2 - de big bang theorie (de theorie van de grote ontploffing) en 3 - de theorie van het oscillerende heelal (de theorie v.d. golfbeweging). 7

8 Een Amerikaanse wetenschapper dr. W. A. Baum, berichtte dat nieuwe ontdekkingen van de steady state theorie aantoonde dat het heelal altijd al heeft bestaan en dat nieuwe materie doorlopend wordt geschapen. Verscheidene jaren geleden werd die theorie aanvaard maar heeft op dit moment nog maar weinig aanhangers. Een nieuwere theorie - met betrekking tot het ontstaan van het heelal is de Big bang theorie. Volgens de evolutietheorie is alle materie in het heelal op één bepaald moment ontstaan. Waarschijnlijk zo n 15 miljard jaar geleden. Deze samenballing van alle materie wordt ook wel oer-atoom genoemd. Dit oer-atoom ontplofte (de big-bang) en verstrooide zijn materiaal in alle richtingen. Deze algehele uitdij-ing van het heelal gaat tot op de dag van vandaag door. Volgens wetenschappers zal er waarschijnlijk een nieuwe ontploffing plaatsvinden over 10 miljard jaren. Een derde theorie is de theorie van het oscillerende heelal. Volgens deze theorie pulseert het heelal. Het krimpt in en zet uit. Momenteel is het heelal nog steeds aan het uitzetten, maar dat zal niet onbeperkt doorgaan. Door de eigen zwaartekracht zal die uitzetting tot stilstand komen, waarna de inkrimping begint. Eén pulsatie van het heelal zou zo n 60 tot 80 miljard jaar duren. Daarna zou alle materie weer dicht opeen gepakt zitten tot een nieuw oer-atoom. We gaan terug naar het eerste vers van Genesis : In het begin schiep God de hemelen en de aarde. Een majestueus vers. Het is een ontzagwekkend vers. Een vers dat toegang geeft tot de Bijbel. Mogelijk ook voor u en jou! Op grond van dit vers zullen wij moeten geloven dat God, de Schepper van alle dingen is. Want wie tot God komt moet geloven dat Hij bestaat (Hebr.11:6). En God bestaat vóór alles als Schepper. In het begin heeft Hij alles geschapen. 8

9 Het eerste woord beresiet betekent: In het begin. Dit eerste woord moet apart genomen worden en geeft een beginpunt aan. Wij mensen willen dan graag weten: en wanneer was dat? Maar, het is een begin dat je niet kunt dateren. Je kunt er van alles bij denken, maar zeker is dat we het niet weten. God schiep dát is waar het om gaat! Het woord gemaakt komt van het Hebreeuwse woord bara. Het betekent iets maken uit niets. Dat is scheppen, iets dat er niet is tot aanzien roepen. Het woord bara wordt - in het eerste hoofdstuk van Genesis - 3-maal gebruikt. Wonderlijk, er worden ook drie handelingen van scheppen vastgelegd: Als eerste is er de schepping van hemel en aarde. Als tweede het scheppen van leven: Zo maakte God de grote zeedieren, allerlei vissen en vogels, elk naar hun eigen aard. (vs.21). Dat zijn alle soorten levende dieren. Als derde is er de schepping van de mens: God schiep daarop de mens als zijn evenbeeld Als man en vrouw schiep Hij hen. (vs.27) In de theïstische theologie probeert men om schepping en evolutie met elkaar te verbinden. Denk ook aan de discussie rond Intelligent Design. De theïstische theologie volgt de evolutie tot de schepping van de mens. Zij beschouwt Adam en Eva als producten van een evolutionistisch proces. De theïstische evolutionist beschouwt de dagen in Genesis niet als dagen maar als perioden van tijd. Zo n periode van tijd kan binnen dit denken - miljarden jaren omvatten. Maar, in het licht van wat we in verschillende verzen in Genesis 1 lezen: het werd avond en het werd weer morgen zijn die miljarden jaren moeilijk te begrijpen. Verwees God naar lange perioden? Nee! Op grond van het Hebreeuws kun je dat niet zeggen. Het Hebreeuwse woord voor dag = jom. En jom betekent in alle gevallen dag in de gewone betekenis van het woord. God verwees naar dagen, naar gewone dagen, vergelijkbaar met onze dagen, al wordt de lengte van die dagen ons niet meegedeeld. 9

10 Maar, als we denken aan Exodus 20 vers 11 dan kan ons dat helpen: want in zes dagen heeft de HERE de hemel, de aarde, de zee en alles wat daarin leeft, gemaakt en Hij rustte op de zevende dag. God schiep de hemel en de aarde. De aarde werd afgescheiden van de rest van de schepping van het heelal. Waarom? Wel, de aarde is het thuisland van de mensheid. Daar zijn de mensen geplaatst. De mens als kroon van de schepping mag helemaal gericht zijn op haar Schepper. Wij zijn immers deel van Zijn schepping! Luisteraars, wij moeten ons realiseren dat wij mensen, maaksels, schepsels, van God zijn. Hij heeft ons gemaakt. Daarom behoren wij Hem ook toe. Het is van groot belang dat wij dit goed zien en begrijpen. Juist ook bij het lezen en overdenken van de Bijbel. Het is ontdekkend om te zien dat God deze belangrijke beginselen al in de eerste verzen van Genesis heeft gegeven. Samenvattend kunnen we over het begin van Genesis zeggen: In het begin schiep God de hemel en de aarde. In deze openingszin wordt de Schepper niet voorgesteld. Hij is bekend en wordt verondersteld. Israël kent geen wordingsgeschiedenis van goden zoals de buurvolken rondom Israël. De God van de Bijbel is van eeuwigheid (Ps.90:2). De hemel en de aarde en de aarde vloeien niet uit Hem voort en er is ook geen godenstrijd zoals bij andere volken wordt vermeld. Er zijn wel afgoden maar te midden van alle afgoden is er maar één God en dat is Hij! Het Hebreeuwse woord voor God is een meervoudsvorm Elohiem. Het is bedoeld om de verhevenheid en macht van God uit te drukken en wordt bijna een eigennaam. Er zijn meerdere namen van God in gebruik. In het kader van de schepping past de aanduiding Elohiem en wordt nog niet de naam JHWH gebruikt. JHWH is meer een persoonlijke naam en wordt pas gebruikt in relatie tot de mens in Genesis 2 vers 6. 10

11 Het werkwoord bara met de betekenis van scheppen, bouwen, voortbrengen, staat in het enkelvoud. Er wordt slecht één God bedoeld. Het werkwoord bara heeft altijd God als onderwerp en betreft handelingen waar goddelijke kracht en wil voor nodig zijn. Er is geen materiaal voor handen waaruit gemaakt kan worden. Het spreken van God is genoeg om het gewenste te voorschijn te brengen. In Psalm 33 lezen we over het spreken van God: Vers 6: De hemelen werden door het woord van de HERE gemaakt, alles wat erin is, ontstond door Zijn adem. Vers 9: Want God sprak en toen was het er. Op Zijn gebod stond alles er. Vers 14,15: Vanuit Zijn woning kijkt Hij naar de bewoners op aarde. Hij die hen Zelf heeft gemaakt, weet precies waarom zij doen wat zij doen. Zo zijn hemel en aarde ontstaan, door het spreken van God. Hij overlegt en spreekt. Zo kan Hij ook een relatie aangaan met de mens. Luisteraar, ook met u en met jou wil de levende God een relatie aangaan. Wilt u dat ook? Als u of jij dat wilt kun je daarover contact met ons opnemen. We hebben gezien dat het eerste vers van Genesis over het heelal spreekt. Het tweede vers gaat verder over de aarde. Daar wordt het uitgangspunt genoemd: de aarde is woest en ledig, er is nog niets dat een leefbaar bestaan op aarde mogelijk maakt. Er heerst aanvankelijk nog duisternis over de vloed, omdat het licht ontbreekt. De Geest van God is er echter wel, zwevend over de wateren. Bij dit punt wil ik vandaag stoppen. In de volgende uitzending gaan we verder met Genesis. 11