Beleidsruimte nodig voor de onderwijshervorming
|
|
- Carla Verhoeven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beleidsruimte nodig voor de onderwijshervorming (Foto Jan Locus) Caroline Ven (gedelegeerd bestuurder VKW) en Lieven Boeve (directeur-generaal van het VSKO) 22 september vkw ondernemen 2014
2 Ondernemers maken zich soms wel zorgen over de evoluties binnen ons onderwijs. Caroline Ven: Zeker, onder meer als ze horen hoeveel jongeren de school verlaten zonder een diploma. Men stelt zich ook vragen over de kwaliteit van de oriëntering als men ziet hoeveel jongeren met een achterstand naar het onderwijs komen. We zien bijvoorbeeld ook dat steeds meer kinderen reeds op kleuterleeftijd doorstromen naar het buitengewoon onderwijs. We stellen ook een sterke correlatie vast tussen dat fenomeen en de sociale achtergrond van die kinderen; ze zijn buiten verhouding dikwijls van allochtone afkomst. Moeten we in die optiek niet meer gaan investeren in kleuteronderwijs? Lieven Boeve: Die tendens is inderdaad al een tijd aan de gang, maar vorig jaar is het zogenaamde M-decreet gestemd rond inclusief onderwijs. Dat moet zorgen dat zoveel mogelijk kinderen de beste zorgen krijgen in de reguliere vormen van onderwijs en dat ze pas in het buitengewoon onderwijs terechtkomen in de finale fase van een beslissingsproces van een zorgcontinuüm. Op die manier komt er niemand meer terecht waar hij niet echt thuis hoort en wordt vermeden dat een kind ergens zit omwille van zijn sociale achtergrond. Bovendien is het buitengewoon onderwijs wat gereorganiseerd, waardoor het mogelijk wordt voor bepaalde leerlingen om alsnog terug te gaan naar het gewoon onderwijs als blijkt dat hun problemen van eerder tijdelijke aard zijn. Niettemin blijft ons goed buitengewoon onderwijs wel degelijk belangrijk voor welbepaalde doelgroepen. De sociaal-economische achtergrond is ongetwijfeld belangrijk, maar het onderwijs is natuurlijk maar één van de pedagogische milieus: thuis, jeugdbeweging etc. Vroeger waren verantwoordelijkheden gemengder, bijvoorbeeld voor het aanleren van sociale omgangregels Tegenwoordig merken we dat er heel veel uitsluitend van het onderwijs wordt verwacht. De laatste weken leeft de idee om naar centrale examens te gaan Lieven Boeve: Ik huiver, want je komt dan al snel op de idee om alles in één cijfer te vangen. Zoals bekend heeft ons net al lange tijd de interdiocesane proeven voor leerlingen op het einde van het lager onderwijs, maar die dienen niet om leerlingen of scholen te classificeren. Het dient vooral om er zelf lessen uit te trekken. Cijfers zijn belangrijk, maar weinig zaken van belang kan je vatten in één cijfer. Arbeidstevredenheid kan je ook niet uitdrukken in de hoogte van je loon. Caroline Ven: Zoals de beurskoers niet de waarde van een bedrijf bepaalt. Hij is nog maar net in functie als Caroline Ven al op bezoek komt bij Lieven Boeve, want ze wil graag weten hoe de nieuwe nummer 1 van het katholiek onderwijsnet aankijkt tegen de grote onderwijshervorming die in de steigers staat. Lieven Boeve: Precies. Je moet ze meenemen, maar ze zijn pas de start van de discussie. Centrale examens zouden al snel heel generiek worden, want vandaag zijn tests mee gekleurd door het pedagogisch project van de school. Ik begrijp zeker de vraag dat tests gevalideerd zouden worden. Maar als je te generiek gaat testen, riskeer je dat leraars les gaan geven in functie van goede testresultaten. Vergeet ook niet dat scholen vandaag ook al de prestaties opvolgen van hun leerlingen in het hoger onderwijs om daaruit zaken te leren. Scholen die daar succesvol in zijn, zijn natuurlijk geneigd om die publiek te maken. (glimlacht) Hoe staat het ondertussen met de oude verzuchting om mensen uit de privésector makkelijker naar het onderwijs te laten gaan? Lieven Boeve: Het grote obstakel, dat overstappers maar een beperkte anciën- vkw ondernemen 2014 september 23
3 niteit mogen meenemen en dus dikwijls zwaar financieel moeten inleveren, blijft bestaan. Het plan was om naar 20 jaar anciënniteit te gaan, maar om budgettaire redenen is dat nog niet geregeld. Ondertussen zijn zeker onze technische scholen vragende partij. Een burgerlijk ingenieur met ervaring in het bedrijfsleven die wiskunde zou geven, kan daarvoor helaas nog geen anciënniteit inbrengen. Je hoort niet alleen over uitstroom van veel ongekwalificeerden, maar ook over richtingen die kwalificaties opleveren die niet echt sterk voorbereiden op de arbeidsmarkt? Lieven Boeve: Dat is een van de zaken die de onderwijshervorming zal moeten remediëren, maar zonder extra middelen is die ondenkbaar. Er lijkt geen ruimte voor meer budget. We moeten dus beleidsruimte creëren, want de geplande onderwijshervorming is erg ingrijpend doordat scholen helemaal anders gestructureerd worden met één brede eerste graad. We zullen wellicht de schaal van samenwerking tussen scholen moeten verhogen, maar hoe zullen we ondertussen de nabijheid van scholen en de bijhorende lokale betrokkenheid op peil houden? Een herstructurering kost in eerste instantie altijd geld. Wat is de kern van die hervorming? Lieven Boeve: Uitgangsvraag is: hoe oriënteren we leerlingen naar de juiste opleiding? Cruciaal is daar de brede eerste graad, de eerste twee jaar, waar leerlingen nog niet zo definitief hoeven te kiezen als in het huidige systeem. Ze kiezen maar geleidelijk voor meer praktische of meer theoretische lessen binnen vijf opleidingsdomeinen, bijvoorbeeld wetenschappen en techniek, economie en maatschappij, taal en cultuur etc. In taal en cultuur heb je dan in een bepaalde regio een aanbod Latijn-Grieks aan de abstracte kant en secretariaat aan de praktische kant. Vandaag worden nog te veel kinderen te vroeg in een bepaalde richting geduwd. Dan is het moeilijk om zich nog te heroriënteren. Vandaag zijn veel eerstegraadsscholen typegeoriënteerd. Ze horen bij een technische school, of een ASO-school etc. De hervorming zou de nijverheidstechnische scholen van vandaag integreren in een opleiding wetenschap en techniek waarbij op één campus de meest abstracte richtingen zouden zitten, samen met de meest praktische en arbeidsgeoriënteerde. Er blijft wat programmeringsvrijheid voor scholen, dus de abstracte kant kan bijvoorbeeld Latijn-wiskunde zijn, maar ook wiskunde-technologie. Het masterplan van de hervorming voorziet dat we voor iedere opleiding toetsen of het beoogde effect wordt behaald, en zeker voor de arbeidsmarktgeoriënteerde richtingen. Neem nu het zeer populaire Leerlingen moeten niet enkel functioneren in een bedrijf, maar ook in de samenleving. Lieven Boeve sociaal-technisch onderwijs. Hoewel het géén beroepsgeoriënteerde richting is, studeren maar zeer weinig van die studenten verder, dus daar zitten we met een probleem. Je ziet het ook in het ASO: 800 leerlingen verlaten het ASO maar halen nadien nooit een diploma hoger onderwijs. Het zijn dikwijls studenten die binnen ASO bleven en afdaalden van de sterke richtingen naar de als zwakker gepercipieerde, zoals economie en humane wetenschappen. Dat zijn 800 leerlingen per jaar die we veroordelen tot een moeilijke loopbaanstart. Caroline Ven: In dat verband hoor je bij werkgevers ook meer en meer de bedenking dat men erg moeilijk kan inschatten wat diploma s betekenen op het vlak van competenties. Vroeger wist je wat het betekende als iemand Latijn-wetenschappen had gedaan of TEW. Nu kan je eindeloos moduleren. Een rationalisering en meer transparantie dringen zich allicht op. Lieven Boeve: Er is zeker wildgroei in TSO en BSO met pakweg 180 richtingen, in het ASO valt het mee. Ook hier wil de onderwijshervorming het aantal richtingen beperken en we willen ook controleren of die richtingen ook werken. Wij voorzien in het katholiek onderwijs vier abstractieniveaus, met een niveau mikkend op universitair onderwijs, een ander op hoger onderwijs, een derde op de arbeidsmarkt en een vierde ook arbeidsmarktgeoriënteerd, maar met meer kansen om toch nog te heroriënteren richting hoger onderwijs. Een eerste oriëntatie zou dan gebeuren op 14, een tweede op 16. We overwegen daar ook overgangsprogramma s voor wie vanuit een beroepsgeoriënteerd traject alsnog abstracter wil gaan studeren. Als de hervorming van het secundair onderwijs één ding moet realiseren, dan is het wel een betere oriëntering van jongeren naar een optimale richting. Als we daar niet in slagen, dan doen we het beter niet. Kan men het onderwijs beter laten aansluiten bij het bedrijfsleven, bijvoorbeeld via duale leersystemen? Caroline Ven: Je hoort regelmatig ook managers met 24 september vkw ondernemen 2014
4 internationale ervaring mogelijkheden suggereren om bepaalde kinderen sneller in een traject leren en werken te stoppen en naar een vorm van duaal leren te gaan in plaats van ze eindeloos te laten mislukken en uiteindelijk toch geen diploma te halen. Een topmanager als Wouter De Geest van BASF pleit voor een systematische aanpak rond competenties en die hoeven niet enkel te komen uit formele opleidingen. Waarom niet competenties attesteren op basis van ervaring? Er zijn operatoren bij BASF die daar begonnen zijn met een diploma lager middelbaar. Stel dat ze werkloos worden, dan is hun hoogste diploma dat van het lager middelbaar, terwijl het eigenlijk ervaren operatoren zijn! Laat ons verworven competenties attesteren. Laat ons ook eens kijken naar het duale leertijdsysteem zoals in Duitsland en Oostenrijk, met veel meer aandacht voor leren op de werkvloer. Er lopen mooie experimenten, o.m. bij Audi Brussel. Waarom zou werken en leren in bedrijven geen diploma kunnen opleveren? Vereng je op die manier niet een brede vorming tot mens, naar een op maat van een werkgever? Caroline Ven: Ik begrijp dat je kinderen zo lang en zo breed mogelijk wil vormen. Maar dan moet het wel kunnen zonder dat grote groepen jongeren zich vervelen en schoolmoe uitstromen zonder diploma. Lieven Boeve (Veurne, 1966) Lieven Boeve was decaan van de faculteit Theologie en Religiewetenschappen aan de KU Leuven en leidde de lerarenopleiding van de universiteit. (Foto Jan Locus) Lieven Boeve: Het regeerakkoord spreekt over meer mogelijkheden voor stages en deeltijds onderwijs en voor ontwikkelingen samen met het bedrijfsleven. Er zal regelgevend werk nodig zijn, bijvoorbeeld rond het arbeidsrechtelijk statuut, maar goed, die zaken zijn oplosbaar. Het duaal Boeve focuste in zijn vorig leven op theologie in een postmoderne context en op theologische antropologie. Van 2005 tot 2009 was Boeve internationaal voorzitter van de Europese Vereniging voor Katholieke Theologie. Laat ons ook eens kijken naar het duale leertijdsysteem zoals in Duitsland en Oostenrijk, met veel meer aandacht voor leren op de werkvloer. Caroline Ven Boeve publiceert daarover in wetenschappelijke tijdschriften, maar in 1999 ook het boek Onderbroken traditie. Heeft het christelijke verhaal nog toekomst? Hij profileerde zich ook als voorstander van het behoud van de K in de naam van de KU Leuven, maar dat leidt niet noodzakelijk tot scholen met een sterkere katholieke stempel. Hij pleit voor een katholieke dialoogschool die in gesprek gaat met andere levensbeschouwingen. leren moet wellicht mogelijk zijn in een soort continuüm en wat de algemeen vormende factor betreft, moeten we een band houden met een school en naar een win-win zoeken, zo lijkt me, want leerlingen moeten niet enkel functioneren in een bedrijf, maar ook in de samenleving. Ik kan me in elk geval volledig vinden in wat ik zie in het regeerakkoord rond bredere kwalificaties. Niemand heeft baat bij het op de spits drijven van een schijntegenstelling Sedert augustus ll. is hij directeur-generaal van het VSKO. (JC) vkw ondernemen 2014 september 25
5 De ongelijkheidsmachine? Wat velen intuïtief aanvoelen en wat ook ter sprake komt in ons artikel hiernaast, lijkt te kloppen: als je ouders rijk zijn, heb je 90 procent kans om een ASO-richting te volgen. De kans dat kinderen uit zwakkere milieus moeten overzitten, is naar verluidt vier keer groter, zo concludeert Nico Hirtt van de vzw Oproep voor een Democratische School (OVDS) in de krant De Standaard. De Pisa-onderzoeken van de Oeso signaleren al jaren dat ons onderwijssysteem ongelijkheid bestendigt. Hirtt zette in zijn boek De school van de ongelijkheid al uiteen dat kinderen uit hogere sociale klassen als kind al voorbereid worden op de universiteit. Ouders uit lagere klassen hebben veel minder verwachtingen van het onderwijs. Bovendien bereiden ze hun kinderen minder goed voor. Uit onderzoeken zou blijken dat moeders uit de lagere sociaaleconomische klassen vijf tot tien keer minder tegen hun kinderen praten dan doorsneemoeders. Peuters uit de hoogste inkomensklasse horen woorden per uur; bij de laagste klasse is dat maar 600. Bovendien gaan beter begoede ouders ook bewuster op zoek naar sterke scholen, wat geen probleem is in een land als België met een vrije schoolkeuze, zo signaleert De Standaard verder nog. (JC) tussen enerzijds arbeidsmarktgeoriënteerd onderwijs en algemene vorming. Caroline Ven: Volledig akkoord, al was het nog maar omdat ondernemers ook van hun medewerkers steeds meer verwachten op het vlak van basisattitudes, zoals verantwoordelijkheid, teamwerk, respect voor waarden etc. Lieven Boeve: Bij wijze van voorbeeld: in het kader van de opvolging van ingenieursopleidingen naar wat bedrijven verwachten, zien we het aandeel aan sociale vaardigheden en leiderschapscompetenties alleen maar sterk toenemen. Caroline Ven: Ook berichten in de pers over internationaal vergelijkende onderzoeken, vooral de Pisa-onderzoeken, leren ons dat we nog vrij goed scoren, maar toch terrein prijsgeven. Bovendien werkt ons systeem ongelijkheid in de hand; we leveren een kleine top prima presteerders af, maar ook veel slecht presterende leerlingen. Men lijkt daar niet wakker van te liggen. We zitten ook met veel nieuwkomers in ons land met taalachterstand die soms ook moeilijk cultureel integreren De laatste 15 jaar zagen we die groep sterk aangroeien. Lieven Boeve: Er is ook hier een samenhang met de hervorming van het secundair, maar ik wil er graag nog één extra zorg aan toevoegen die nog niet ter sprake kwam: de professionalisering van de leerkracht. We zullen die beter bekwaam moeten maken om in te spelen op diversiteit in zijn klas. Caroline Ven: Het beroep van leerkracht verloor veel aanzien. Voor nogal wat jongeren is het onderwijs slechts tweede keuze. Lieven Boeve: We moeten ze blijven vormen en zorgen dat we een goede instroom behouden. We worstelen daar nog met het perspectief van de vlakke loopbaan, maar hoe moet dat in het huidige statuut? Daarnaast worden M- en zorgdecreten van kracht om mensen bij te spijkeren, maar het veronderstelt wel extra middelen Ik lees in het regeerakkoord dat er initiatieven komen om de kennis van het Nederlands op te krikken en ook ouders zullen aangemoedigd worden. Daar kunnen we niet tegen zijn, maar wat betekent dit qua middelen? Maar nogal wat mensen met een roeping verlaten het onderwijs ontmoedigd na enkele jaren, doordat ze te lang allerlei deelopdrachten moeten cumuleren eer ooit de trein eens op gang komt? Lieven Boeve: We bezochten in dat verband een project in Schotland, waar de overheid junior leraars één jaar plaatst, zodat ze minstens die ervaring hebben. Er hoort nog een bijkomende evaluatie bij. Dat soort modellen moeten we eens bekijken. We moeten wellicht ook meer mogelijkheden onderzoeken om ervaren leraars die nieuwe uitdagingen zoeken, in te schakelen om jonge collega s te begeleiden. Een statuut van junior, met opleidingsmomenten en bijvoorbeeld intervisiemomenten met meer ervaren collega s, kan hier wellicht interessant zijn. Jo Cobbaut 26 september vkw ondernemen 2014
6 Dirk gaat voor 15% minder... Tegen 2020 wil Vlaanderen 15% minder bedrijfsafval storten of verbranden. Daarom sorteert Dirk niet alleen papier, karton en pmd, maar ook glas, olie en vetten, textiel, hout, metaal, batterijen... en nog zoveel meer. Maar Dirk rekent ook op u. Op ontdekt u hoe ook u het best uw afval kunt sorteren in uw bedrijf. Of maak een afspraak met uw afvalinzamelaar. Hij helpt u graag verder. vkw ondernemen 2014 september 27
DUAAL LEREN IN VLAANDEREN: KANSEN EN GEVAREN
DUAAL LEREN IN VLAANDEREN: KANSEN EN GEVAREN Dieter Verhaest KU Leuven, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, Campus Brussel Co-auteurs: Stijn Baert (UGent) Katleen De Rick (KU Leuven) Kristof De
Nadere informatieActualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs. Vlaams Parlement, 18 januari 2017
Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs Vlaams Parlement, 18 januari 2017 Tussenkomst Jo De Ro (Open Vld) Maar vooral beste ouders en leerkrachten die thuis dit actueel debat aan t volgen zijn:
Nadere informatieCD&V ONDERWIJS 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST. Sterker onderwijs, Sterkere toekomst ONS 3D PLAN ONDERWIJS
CD&V 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST ONDERWIJS DE AANPAKKERS VAN MORGEN ZITTEN VANDAAG IN MIJN KLAS. ONS VLAAMS ONDERWIJS IS TOP! PARTICIPATIE VAN KINDEREN VANAF 3 JAAR IN HET ONDERWIJS HEEFT
Nadere informatieOpbouw 1. Inleiding (2 min): kennismaking en bedoeling verduidelijken. 2. Spontane vragen (zowel van kabinet als van leerlingen)
>VERSLAG OP DE KOFFIE MET JOS Inspraakdag Vlaams Parlement Vrijdag 18 maart 2011 Algemeen Aanwezig: 70 deelnemers Moderator: Jeff (Vlaamse Scholierenkoepel) Experts/toehoorders: Evy Verdyckt (kabinet onderwijsminister
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID. Dockx J. & De Fraine B.
ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J. & De Fraine B. ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J.& De Fraine B. Promotor: B. De Fraine Research paper SONO/2018.OL1.1/09 Gent, januari 2018 Het Steunpunt
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieWelk secundair onderwijs voor de 21 ste eeuw?
Welk secundair onderwijs voor de 21 ste eeuw? GO! Dag van het secundair onderwijs Brussel, 6/2/2015 Ides Nicaise KU Leuven (HIVA / PPW) Een midlife crisis? SO van jaren 1950-60 Select publiek Industriële
Nadere informatieBreek taboe omtrent kansarme
ITINERA INSTITUTE FLASH Breek taboe omtrent kansarme versus kansrijke diploma s 03 07 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING De Europese leiders hebben een actieplan tegen jeugdwerkloosheid aangekondigd. Uiteraard
Nadere informatieDe afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd:
Inhoud 1. Onze uitgangspunten 2. De onderwijshervorming 3. 1. Onze uitgangspunten Het Vlaamse onderwijs behoort tot de Europese en wereldtop. We staan ermee op de tweede plaats in Europa en de zevende
Nadere informatieIndeling hoger onderwijs
achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten
Nadere informatieResultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie
Resultaten enquête jongerenambassadeurs voor sociale inclusie Datum: 12 november 2013 1 Deelnemers Belangrijk om op te merken in elke communicatie is dat deze enquête peilde bij een 500-tal jongeren over
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieReflectiegesprek: toekomstbeelden
1 Reflectiegesprek: toekomstbeelden 1. Mastercampussen: nog sterkere excellente partnerschappen in gezamenlijke opleidingscentra (VDAB West-Vlaanderen) 2. Leertijd+: duaal leren van de toekomst (Syntra
Nadere informatieUw ervaringen na 1 jaar M-decreet
Uw ervaringen na 1 jaar M-decreet Heeft u leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften door de invoering van het M-decreet in uw klas of school? Is uw rol als ondersteuner gewijzigd omwille van de invoering
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieHet hoger onderwijs verandert
achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen
Nadere informatieSchoolverlaters bevraagd
sessie 3 De wereld op de stoep: Schoolverlaters bevraagd Lieven Tusschans Stad Gent Werk en Economie Dienst Werk Schoolverlaters bevraagd Europa 2020 (schoolverlaters, kwalificaties, werkloosheid) Dienst
Nadere informatieWAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders
WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders Beste ouder De school neemt vandaag een belangrijke plaats in in het leven van je kind. School en opleiding hebben bovendien een grote
Nadere informatieVerslag aan de Provincieraad
directie Onderwijs & Vorming --- dossiernummer:. 1307207 Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever Flankerend onderwijsbeleid Reglement met betrekking tot de subsidiëring van projecten ter bevordering
Nadere informatieHoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde?
Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? FACULTEIT WETENSCHAPPEN SLO natuurwetenschappen, SLO wiskunde wet.kuleuven.be/studenten/slo Kies ik voor aardrijkskunde,
Nadere informatieCongres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014
Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,
Nadere informatieONDERWIJS & ONDERNEMEN
ONDERWIJS & ONDERNEMEN Zuurstof voor ons onderwijs Zuurstof voor onze toekomst DUAAL LEREN Beste collega-ondernemer, Goed gevormd talent is het basisingrediënt van economische groei en vooruitgang. Jongeren
Nadere informatieDoel: Creativiteit. Middel: ICT onderbenut (bij voorbeeld Sociale media, faceboekgroepen
Menselijk niveau: Het is nodig dat het onderwijs NU massaal ICT hulpmiddelen integreert in het onderwijzen en leren om zo de kinderen voor te bereiden op de toekomst waarin creatieve en innovatieve vaardigheden
Nadere informatieWerken in een andere sector of branche: iets voor u?
Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of
Nadere informatieONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT
ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT < verwijder geen elementen boven deze lijn; ze bevatten sjabloon-instellingen - deze lijn wordt niet afgedrukt > Deze woordenlijst
Nadere informatieModernisering secundair onderwijs
Modernisering secundair onderwijs Prof. dr. Lieven Boeve Directeur-generaal Naam van de spreker of dienst 1 Om de kwaliteit van onderwijs te bewaken en te verbeteren Onderwijs is niet in crisis maar er
Nadere informatieAFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang
AFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang BKO BSO CVO CVS ERSV ESF EVC EVK IBO K&G PLOT POP RESOC SERR SERV VBJK VCOK VDAB VDKO VLOR VSPW VZW Buitenschoolse Kinderopvang
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieWerken aan zorg binnen duurzaam onderwijs. Kris Van den Branden
Werken aan zorg binnen duurzaam onderwijs Kris Van den Branden ENERGIE ENERGIE Leren Ontwikkeling Demotivatie Frustratie Spijbelgedrag Ongekwalificeerde uitstroom ENERGIE leren Leren Ontwikkeling demotivatie
Nadere informatieduurtijd van de opleiding en de arbeidstijd. Hierbij stellen we dat het, gegeven deze regelgeving, allicht niet evident is voor werkgevers om tegen
Samenvatting 5 Dit boek bekijkt kritisch de veralgemening van duaal leren in het arbeidsgericht secundair onderwijs (SO) in Vlaanderen, op basis van de beschikbare economische en sociologische wetenschappelijke
Nadere informatieSamenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift
PERSBERICHT Hasselt, 31 augustus 2017 Onderzoek VKW Limburg en UNIZO Limburg: Samenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift Bedrijven willen minstens 3 maanden stage in élke opleiding Limburgse
Nadere informatieSessie 1: Vluchten kan niet meer, je vleugels uitslaan wel.
Sessie 1: Vluchten kan niet meer, je vleugels uitslaan wel. Werkgroep: 2 Werkgroepbegeleider: Jan Bonne Verslaggever: Marjolein Lassuyt Inleiding Tijdens het eerste referaat brengt Simon Boone ons op de
Nadere informatieKwetsbare jongeren versterken door onderwijs. Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016
Kwetsbare jongeren versterken door onderwijs Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016 SES Onderwijs Socio economische situatie beïnvloedt onderwijskansen Vroegtijdig schoolverlatenbeïnvloedt socioeconomische
Nadere informatieKathedraal in de stijgers
Kathedraal in de stijgers (Foto Jan Locus) Caroline Ven (gedelegeerd bestuurder VKW) en Hilde Crevits (viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Onderwijs). 22 Caroline Ven:
Nadere informatieLand Focus: Nederland
- Een kort overzicht van intercultureel leren - in de initiële lerarenopleiding en de professionele ontwikkeling van leerkrachten in het middelbaar onderwijs - in curricula van het voortgezet onderwijs
Nadere informatieDetectie en remediëring van taalleerzorgproblemen voor eerstejaarsstudenten aan de K.U. Leuven
Ronde 1 Lieve De Wachter & Linda Cuppens Instituut voor Levende Talen, K.U. Leuven Contact: lieve.dewachter@ilt.kuleuven.be linda.cuppens@ilt.kuleuven.be Detectie en remediëring van taalleerzorgproblemen
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES. Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M.
ONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. ONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. Promotor: B. De Fraine Research paper
Nadere informatieOnderwijs en vorming. 1 73.609 leerlingen. Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse
Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Onderwijs en vorming Samenvatting 73.609 leerlingen (2012) 16.981 kleuters 26.537 kinderen in het lager
Nadere informatieDe Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken
1 De Onthaalouderacademie Wat is de Onthaalouderacademie? De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken De sector van de kinderopvang is in beweging. Er worden heel wat initiatieven genomen om de
Nadere informatieAllereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven
Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de
Nadere informatieOnderwijs en arbeidsmarkt Teveel fricties, of te hoge verwachtingen?
Onderwijs en arbeidsmarkt Teveel fricties, of te hoge verwachtingen? Luc Sels Decaan Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Luc.Sels@kuleuven.be @LucSels Een goede aansluiting realiseren is cruciaal.
Nadere informatie3. Meer dan de helft van de 57 miljoen niet-schoolgaande kinderen leeft in Afrika bezuiden de Sahara. Juist Bron: www.un.org
of fout 1. In Afrika bezuiden de Sahara is het aantal personen in extreme armoede gestegen tussen 1990 en 2010. 290 miljoen in 1990, 414 miljoen in 2010. 2. Tussen 2000 en 2011 is het aantal niet-schoolgaande
Nadere informatieVaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief
Vaardigheden voor de toekomst: een economisch perspectief Prof. Maarten Goos Universiteit Utrecht & KU Leuven VLOR Startdag, 17 september 2015 Het economische belang van vaardigheden 1. Vaardigheden en
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieHervorming secundair onderwijs
Hervorming secundair onderwijs 4 juni 2013 Mijn mening is. 1. Het secundair onderwijs moet hervormd worden. o Ja o Neen 2. De schotten tussen de onderwijsvormen ASO BSO KSO TSO moeten worden afgeschaft.
Nadere informatieBachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. Studieomvangvermindering Werkstudenten Voor een diploma bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs
Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Studieomvangvermindering Werkstudenten Voor een diploma bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs 2014-2015 Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs:
Nadere informatieVraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht
Nadere informatieToespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015
Toespraak Freya Saeys, actualiteitsdebat VP 13.05.2015 Collega s, Voorzitter, Armoede is moeilijk te bestrijden. Ook de collega s van de oppositie zullen dat moeten toegeven. Zo is mevrouw Lieten 5 jaar
Nadere informatieLink met het secundair onderwijs
Link met het secundair onderwijs 1. Instroomprojecten 'Tutoraat' en 'Klimop' De moeizame doorstroom in het secundair onderwijs en de instroom naar het hoger onderwijs van kansarme en allochtone jongeren
Nadere informatieInleiding. Keuzes in:
Keuzes in: 5 Inleiding Tijdens de ouderavond heb ik u uitgelegd hoe de keuzebegeleiding in klas 3 plaats vindt. In dit artikel zet ik de belangrijkste punten nog even op een rij. Mocht u na het lezen ervan
Nadere informatieBrussel, 18 februari _Advies_studiefinanciering_HO. Advies. Studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs
Brussel, 18 februari 2004 180204_Advies_studiefinanciering_HO Advies Studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs 1. Inleiding De Vlaamse Minister van onderwijs en vorming heeft
Nadere informatieKIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019
KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs
Nadere informatieKwaliteitsontwikkeling
Kwaliteitsontwikkeling Visie, ja zonder meer, maar dan wel met actie graag! Overzicht Kader voorstelling context Voorstelling school en visie/missie Wat is kwaliteit voor jou? De Q5 Naar de werkvloer en
Nadere informatieJuridische medewerker
28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...
Nadere informatieEFFECTEN VAN VERANDERING VAN ONDERWIJSVORM OP SCHOOLSE PRESTATIES & ACADEMISCH ZELFCONCEPT
EFFECTEN VAN VERANDERING VAN ONDERWIJSVORM OP SCHOOLSE PRESTATIES & ACADEMISCH ZELFCONCEPT Dockx J, De Fraine B. & Vandecandelaere M. EFFECTEN VAN VERANDERING VAN ONDERWIJSVORM OP SCHOOLSE PRESTATIES &
Nadere informatieKwaliteit en kansen voor elke leerling
Kwaliteit en kansen voor elke leerling Voorstel van de Commissie Monard St.A.M. 21 oktober 2009 Hilde Meysman Vooraf perspectief aanpak 1. Krijtlijnen voor de vernieuwing Het Vlaams secundair onderwijs
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatienr. 289 van KRIS VAN DIJCK datum: 23 februari 2015 aan HILDE CREVITS
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 289 van KRIS VAN DIJCK datum: 23 februari 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Nederlandstalig onderwijs Brussel
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieHoogbegaafdheid in de praktijk
Hoogbegaafdheid in de praktijk De ervaringen en meningen van ruim 2600 leraren basis en voortgezet onderwijs Paulien Bakker Talent Nico van Kessel ITS Nijmegen Robert Sikkes Het Onderwijsblad Februari
Nadere informatieDiverse school, diverse kansen
Diverse school, diverse kansen Stel je buur de volgende 3 vragen: 1. Hoe kom jij in aanraking met diversiteit in onderwijs? 2. Wat is het eerste gevoel dat jij hebt wanneer je denkt aan diversiteit? 3.
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-
Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatiePascal Smet reageert op gebrek aan kennis in onderwijs - Belg...
Pascal Smet reageert op gebrek aan kennis in onderwijs (http://www.knack.be/auteurs/simon-demeulemeester/author- Simon Demeulemeester demeulemeester/author-4000174167085.htm) woensdag 23 januari 2013 om
Nadere informatieHet is dan ook belangrijk dat jongeren bewust kiezen voor STEM-opleidingen.
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht
Nadere informatieProfilering derde graad
De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,
Nadere informatieProgramma. Voorstelling project Waarom? Wat? Ambassadeurs gezocht! De Making of Ambassadeurs Dursun aan het woord Speeddating Invullen fiches
Latent Talent Programma Voorstelling project Waarom? Wat? Ambassadeurs gezocht! De Making of Ambassadeurs Dursun aan het woord Speeddating Invullen fiches Rachid Boumalek aan het woord Voorstelling project
Nadere informatieDe peilingsresultaten PAV in internationaal perspectief Colloquium peiling PAV, Brussel, 11 juni 2014
De peilingsresultaten PAV in internationaal perspectief Colloquium peiling PAV, Brussel, 11 juni 2014 Een internationaal onderzoek dat om de drie jaar jongeren aan het einde van hun verplichte schoolloopbaan
Nadere informatiepeiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso
peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso colloquium 7 juni 2017 dr. Eef Ameel overzicht de peiling burgerzin en burgerschapseducatie beschrijving van de steekproef
Nadere informatieHoger onderwijs, lager onderwijs, schoolloopbaan, schoolse vertraging, secundair onderwijs, universitair onderwijs, watervalsysteem, zittenblijven
1. Referentie Referentie Duqué, H. (1998). Zittenblijven en schoolse vertraging in het Vlaams onderwijs. Een kwantitatieve analyse 1996-1997. Onuitgegeven onderzoeksrapport, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,
Nadere informatieTechnisch onderwijs West-Vlaanderen Werkt 3, 2009
West-Vlaanderen Werkt 3, 2009 in West-Vlaanderen dr. Marie Van Looveren sociaaleconomisch beleid, WES Jongeren uit het gewone secundair onderwijs kunnen na de eerste graad kiezen voor één van de volgende
Nadere informatieNASCHOLINGSPROJECT NIEUW LEERPLAN MUZIKALE OPVOEDING
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel De vzw Nascholing in het katholiek onderwijs en het VVKSO werven aan voor het NASCHOLINGSPROJECT NIEUW LEERPLAN MUZIKALE
Nadere informatieKinderen met een handicap op de schoolbanken
Kinderen met een handicap op de schoolbanken Ouders van een kind met een handicap moeten vaak een moeilijke weg bewandelen met veel hindernissen en omwegen om voor hun kind de geschikte onderwijsvorm of
Nadere informatieVormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015
Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan
Nadere informatieAanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules
Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieSTUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD
STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.wico.be www.shn.wico.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel
Nadere informatieEen exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau
Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2
Nadere informatiePijnpunten huidig secundair onderwijs
Onderwijshervorming 2013 Pijnpunten huidig secundair onderwijs Vlaanderen heeft een sterk secundair onderwijs, dat blijkt uit vele internationale rapporten. Maar toch werden er in diverse onderzoeken ook
Nadere informatieVeel gestelde vragen over de U-Talent Academie
Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit
Nadere informatieFiguur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht
Tweede luik "Het verschil in schools presteren tussen jongens en meisjes" (literatuurstudie en emprirsche studie) (Jan Van Damme & Agnes De Munter- K.U.Leuven) 1. Welke sekseverschillen in prestaties?
Nadere informatieWerkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,
Nadere informatieVragenlijst Klastitularis - Eerste leerjaar A of B (schooljaar 2009-2010): overzicht items per schaal Schaal (Dimensie) Items Itemnummer Bron item
Vragenlijst Klastitularis - Eerste leerjaar A of B (schooljaar 2009-2010): overzicht items per schaal Schaal (Dimensie) Items Itemnummer Bron item Integratie - Populariteit (sociale ontwikkeling) heeft
Nadere informatie05-12-2005. Artikel zonder titel
05-12-2005 Artikel zonder titel Jongeren hebben vaak weinig vertrouwen in de objectiviteit van leraren en schooldirecteuren. En dat wantrouwen wordt alleen maar sterker, als ze daarin keer op keer worden
Nadere informatieIn de meeste gevallen moet uw kind een taaltest afleggen. Een vrijstelling hiervan is in sommige gevallen mogelijk, wanneer:
Diplomawaardering Met een diploma dat niet-nederlands is, krijgt uw kind soms moeilijk toegang tot het hoger onderwijs in Nederland. Daarvoor verschillen de onderwijssystemen van de diverse landen te veel.
Nadere informatieZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes:
ZER Informatica Resultaten programma-evaluatie Programma-evaluatie 5 enquêtes: - Overgang secundair onderwijs universiteit - Studenten die niet aan examens deelnamen / met hun opleiding stopten - Evaluatie
Nadere informatieProfilering derde graad
Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige
Nadere informatieInhoud info-avond. 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen
1 2 Inhoud info-avond 1. Hervorming secundair onderwijs 2. Huidige structuur secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere informatie?
Nadere informatieBeslis zelf over je toekomst!
Beslis zelf over je toekomst! Is deze folder voor jou? Elk jaar komen vele jongeren van school met een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma. Behoor jij bij deze groep? Dan is deze folder niet voor jou bestemd.
Nadere informatieFLEXIBELE LEERTRAJECTEN
FLEXIBELE LEERTRAJECTEN Achtergrond Wat zijn flexibele leertrajecten? Vanaf een IHP, ook een IAC. Vanaf dat een leerling andere leerstof krijgt dan de rest van zijn groep (hoger of lager niveau). Het heeft
Nadere informatie2. Beter nu dan later
Daarom Duits 1. Engels is niet voldoende Natuurlijk is kennis van de Engelse taal essentieel, maar: Englisch ist ein Muss, Deutsch ist ein Plus. Uit een enquête onder bedrijven die actief zijn in Duitsland
Nadere informatieBuitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende
Nadere informatieEvaluatie vormingen welzijn op het werk
Evaluatie vormingen welzijn op het werk Context evaluatie Opdracht gever: FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Directie humanisering van de arbeid Uitvoering: Engender vzw www.engender.eu Bronnen
Nadere informatieReken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand
Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Presentatie Alledaags Rekenen Nieuwegein woensdag 21 november 2012 Giel Hanraets en Vincent Jonker deel 0 PROGRAMMA Programma 1. Korte schets van de
Nadere informatieASO - studierichtingen in VIA-TIENEN
ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.
Nadere informatieAnders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context.
Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Naïma Lafrarchi EXPOO Brussel 10 december 2015 1 OVERZICHT - Inleiding
Nadere informatieEEN LEVEN LANG LEREN
EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle
Nadere informatie