Protocol Dyscalculie
|
|
- Gerrit de Haan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Protocol Dyscalculie Versie november
2 Inhoudsopgave Hfdst. Titel Pag. 1. Inleiding 3 2. Signalering 4 3. Leerlingen die al tijdens de basisschool zijn getest op dyscalculie 6 4. Dyscalculielijst / Dyscalculieverklaring 7 5. Dyscalculiebeleid en richtlijnen voor De Philips van Horne sg Kennisvergroting docenten Nieuwe docenten Eindexamen Tips / adviezen voor leerlingen 12 Nawoord 13 2
3 1. Inleiding Het streven is dyscalculische leerlingen zo vroeg mogelijk te herkennen en zo goed mogelijk te begeleiden tijdens hun hele schoolloopbaan tot hun eindexamen. het Protocol Dyscalculie voor het Bisschoppelijk College Weert - Cranendonck is als uitgangspunt genomen voor het samenstellen van het Protocol Dyscalculie voor de Philips van Horne SG. Met dit protocol wordt in grote lijnen uiteen gezet hoe dyscalculische leerlingen op de Philips van Horne SG begeleiding kunnen krijgen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat er wettelijk er géén richtlijnen zijn voor leerlingen met dyscalculie. De afgelopen jaren is er veel gesproken en geschreven over dyslexie. Veel mensen weten wat dyslexie inhoudt en wat het betekent als je dyslectisch bent. Aan dyscalculie daarentegen is duidelijk minder aandacht besteed, maar daar komt langzamerhand verandering in. Wat is dyscalculie en hoe vaak komt het voor? Dyscalculie betekent letterlijk: niet kunnen rekenen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 2,5% van de Nederlanders grote problemen heeft met rekenen. Hardnekkige rekenproblemen (dyscalculie) komt bij 1 à 2 % van de mensen voor. Niet ieder kind met rekenproblemen heeft dyscalculie. Veel andere dingen kunnen ten grondslag liggen aan de problemen met het rekenen. Oorzaken rekenproblemen Meestal is er sprake van een wisselwerking tussen schoolfactoren en kindafhankelijke factoren (zie schema). Rekeninghoudend met de school- en kindfactoren kan een rekenonderzoek richting geven aan de gewenste behandeling van de rekenproblemen. SCHOOLFACTOREN Methodelijn Planning Methodiek Organisatie Didactische handelen KINDFACTOREN Intelligentie Informatieverwerking: Geheugen Taakgerichtheid Verbale vaardigheden 3
4 2. Signalering: dyscalculiescreening Leerlingen, ouders, vakdocenten en mentoren kunnen aangeven dat er een vermoeden is van dyscalculie. De mentor bestudeert: het aanwezige leerling-dossier en het onderwijskundig rapport dat door de basisschool is ingevuld over de leervorderingen van de leerling op de basisschool. Bij een aanwezig vermoeden wordt de betreffende leerling in contact gebracht met de dyscalculiespecialisten die samen met mentor en leerling het vervolg bespreekt. Informatieverzameling Uit screening komen een aantal leerlingen naar voren bij wie er sprake kan zijn van dyscalculie. Bestudering van het aanwezige leerling-dossier door de mentor Bestudering van het formulier dat door de basisschool is ingevuld over de leervorderingen van de leerling op de basisschool. Bespreking van de resultaten van het gesprek met de dyscalculiespecialist en de mentor. Indien nodig zorgt de mentor voor aanvullende informatie door: Een (telefoon) gesprek met (een van) de ouders Een (telefoon) gesprek met de basisschool. Dyscalculie-onderzoek Op basis van alle verzamelde informatie zal de mentor de ouders een eindadvies geven. Bij een vermoeden van dyscalculie zal dit advies verwijzen naar een officiële externe specialist voor het verkrijgen van een definitieve verklaring. De leerling ontvangt op dat moment een voorlopige dyscalculie verklaring voor het lopende schooljaar. Ouderavond De definitieve dyscalculieverklaring blijft altijd geldig en kan ook gebruikt worden bij een vervolgstudie. Momenteel heeft deze echter géén formele status, slechts een richtinggevende. Een kopie van de dyscalculieverklaring gaat in het leerling-dossier. Daarnaast kan de Philips van Horne SG besluiten om rechten m.b.t. dyscalculie toe te kennen aan leerlingen welke wel onderzocht zijn, maar waar nog geen definitieve dyscalculieverklaring voor is. Dit kan in de vorm van een hulpkaart en het plaatsen van de leerling bij rt / steunlessen wiskunde. 4
5 Gesprekken met leerlingen over hun dyscalculie Na de uitslag van het onderzoek en de afgifte van de (voorlopige) verklaring worden alle nieuwe dyscalculische leerlingen in groepjes of individueel uitgenodigd voor een gesprek met de dyscalculiespecialist. In dit gesprek komen een aantal zaken aan de orde, zoals: - Wat is dyscalculie? - Wat heb je er in het verleden al van gemerkt? - Heb je al extra hulp gehad op de basisschool voor rekenen en/of taal? - Hoe kan dyscalculie op de middelbare school voor jou problemen opleveren? - Wat zou je zelf kunnen doen om eventuele moeilijkheden als gevolg van dyscalculie zoveel mogelijk te beperken? - Uitleg van het bestaande dyscalculiebeleid op het Bisschoppelijk College Weert Cranendonck. Dyscalculie en Magister Of de leerling gebruik mag maken van de faciliteiten behorende bij dyscalculie zal zichtbaar gemaakt worden in Magister. 5
6 3. Leerlingen die al tijdens de basisschool zijn getest op dyscalculie Er zijn ook leerlingen die al op de basisschool onderzocht zijn en met een dyscalculieverklaring naar de brugklas komen. Geldige dyscalculieverklaring of geldig psychologisch onderzoeksverslag. Er moet een kopie van de dyscalculieverklaring in het leerling-dossier op school aanwezig zijn in. Een kopie van het psychologische onderzoeksverslag is nodig. Ook al is de dyscalculieverklaring afgegeven door een bevoegd persoon, het verslag van het dyscalculie-onderzoek moet altijd in het leerling-dossier op school aanwezig zijn. Een geldig psychologisch onderzoek moet voldoen aan een aantal criteria: Het onderzoek moet zijn afgenomen door een erkend en bevoegd persoon, te weten een GZ-psycholoog of een orthopedagoog generalist. Het onderzoek moet de volgende onderdelen bevatten: - Een hulpvraag - Een onderzoek - Een handelingsgerichte diagnose De conclusie dat er bij de desbetreffende leerling sprake is van dyscalculie. Een (voorlopige) dyscalculieverklaring. 6
7 4. Dyscalculielijst De dyscalculielijst bevat namen van alle dyscalculische leerlingen van de school. Aan het begin van ieder schooljaar wordt de lijst bijgewerkt met de namen van nieuwe dyscalculische leerlingen. Leerlingen welke van school af zijn worden van de lijst verwijderd. Tijdens het schooljaar wordt de lijst ook bijgehouden, in het geval dat er nieuwe dyslcalculische leerlingen bijkomen of van school gaan. Elke verandering in de dyscalculielijst wordt via magister voor docenten bekend gemaakt. VOORBEELD DYSCALCULIEVERKLARING Dyscalculieverklaring Ondergetekende verklaart dat uit psychodiagnostisch onderzoek is gebleken dat bij: Dennis, geboren op dyscalculie is vastgesteld volgens de criteria voor onderkenning volgens de DSM-IV- TR ; geconstateerd is dat er, als gevolg van de dyscalculie en gegeven de leeftijd en omstandigheden van de betrokkene, sprake is van ernstige belemmeringen in het dagelijks functioneren, blijkend uit problemen in de volgende contexten: Optellen en aftrekken, vermenigvuldigen en delen, tafels, breuken, procenten, kommagetallen, getallen in en gebruik van metriek stelsel, schatten en meten, hoofdrekenen, aflezen van tabellen en grafieken en kennis en gebruik van rekenregels. Op basis hiervan zijn nodig: A. specialistische hulp in de vorm van: Remedial teaching onder verantwoordelijkheid van een gespecialiseerde remedial teacher. Aandachtspunten hierbij zijn: herhaling en uitleg van de rekenregels, het opstellen van een map waarin de rekenregels en strategieën worden benoemd evenals de aandachtspunten bij het uitrekenen van bepaalde opgaven. Belangrijk is dat de remedial teacher Dennis begeleidt in het rekenproces bij het kiezen van de strategie en het uitvoeren van de berekening. B. als materiele en immateriële voorzieningen: Het gebruik van de rekenmachine en het bieden van extra tijd bij toetsen en opgaven. Tevens kan Dennis gebruik maken van een map die met een remedial teacher is samengesteld. Hierin kan hij opzoeken welke rekenregels wanneer gebruikt kunnen worden en wat de aandachtspunten bij bepaalde opgaven zijn. C. de volgende dispensaties: Vermindering van het aantal opgaven bij toetsen, afgestemd op het niveau van Dennis. 7
8 5. Dyscalculiebeleid en richtlijnen Philips van Horne sg. In het landelijk Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs worden aanbevelingen gedaan voor het dyslexiebeleid dat scholen kunnen volgen met betrekking tot dyslexie. Er zijn momenteel géén richtlijnen voor leerlingen met dyscalculie. Wel zijn er diverse personen en instanties welke adviezen hebben gegeven voor begeleiding van leerlingen met dyscalculie.. Daarnaast zijn er op internet diverse stukken te vinden welke uitleg geven over dyscalculie en hoe scholen hiermee om kunnen gaan. Ook daarin worden tal van suggesties gedaan voor begeleiding van dyslcalculische leerlingen. Ten aanzien van de omgang met dyscalculische leerlingen wil de Philips van Horne sg op de volgende wijze werken: Extra tijd/vermindering hoeveelheid werk Waar mogelijk en waar nodig probeert de docent aan de dyscalculische leerling extra tijd te geven bij proefwerken. Extra tijd geven is bijvoorbeeld mogelijk door leerlingen nog even in de pauze te laten doorwerken. Als dat niet mogelijk is, kan ook overwogen worden om het aantal opgaven voor deze leerlingen te beperken. Een andere mogelijkheid is om de laatste opgave(n) niet of minder te laten meetellen, als de leerling daar niet aan toe is gekomen. Extra tijd kan ook al op een eenvoudige manier aan dyscalculische leerlingen worden gegeven door hun het eerst de proefwerken te geven en hun proefwerken als laatste op te halen. Tijdens de proefwerkweek krijgen de leerlingen 10 minuten extra tijd voor het maken van hun proefwerk. Leerlingen kunnen een verminderde hoeveelheid opgaven krijgen, rekening houdend met het belang van de inhoud van de stof. Mondelinge beurten Waar mogelijk en waar nodig geeft de docent aan de dyscalculische leerlingen de mogelijkheid om proefwerken en schriftelijke overhoringen mondeling te maken. Het zal iedereen duidelijk zijn dat hier niet onbeperkt gebruik gemaakt van kan worden. 8
9 Beoordeel op vakinhoudelijke kennis. In het geval van vakken zoals wiskunde, natuurkunde, scheikunde en economie mogen docenten gevraagd worden om leerlingen zoveel mogelijk op zijn of haar vakinhoudelijke kennis te beoordelen en rekenfouten vermindert mee te rekenen. Regel: beoordeel rekenfouten niet als het hier niet om gaat. In het geval van het vak rekenen zal de leerling met ernstige rekenproblemen gebruik mogen maken van het ER rekenexamen. Dit enkel en alleen als het aantoonbaar is dat de extra inspanningen van de school op het gebied van rekenonderwijs niet voldoende zijn geweest voor het behalen van een positief resultaat voor het reguliere rekenexamen Proefwerkweek. Alle dyscalculische leerlingen hebben het recht om tijdens de proefwerkweek langer aan hun proefwerken te werken.. Andere mogelijkheden Werken met voorgedrukte, aan het niveau van de leerling aangepaste werkbladen. Laten gebruiken van schema s met oplossingsstrategieën. Met kleur laten aangeven van strategieveranderingen. Gebruik van een rekenmachine. 9
10 6. Vergroting van kennis over dyscalculie bij docenten. Behalve de bovengenoemde afspraken, is het zeer belangrijk dat bij docenten voldoende kennis over dyscalculie aanwezig is. Door middel van gesprekken en publicaties probeert de Philips van Horne sg. de kennis van en het begrip voor dyscalculie zoveel mogelijk te vergroten. Hierbij kan gedacht worden aan: Fundamenteel is de acceptatie van het probleem: dyscalculie is blijvend. Deze leerlingen zijn in aanleg niet ongeconcentreerd of niet-gemotiveerd, maar ze zijn vaak in de loop van de jaren gedemotiveerd geraakt. Deze leerlingen hebben vaak meer tijd nodig om informatie te verwerken, maar ze zijn niet dom. Deze leerlingen leren moeilijk informatie zonder samenhang uit hun hoofd. Er bestaat niet één type dyscalculische leerling. Dyscalculie is géén modeverschijnsel. Dyscalculische leerlingen reageren vaak langzamer dan leeftijdgenoten op klassikaal gestelde vragen. Dyscalculische leerlingen hebben soms moeite met het onder woorden brengen van wat ze precies bedoelen. Ze hebben vaak woordvindingsproblemen. Accepteer eenvoudig(er) taalgebruik. Dyscalculische leerlingen maken ook wel eens hun huiswerk niet, net als alle andere leerlingen. Controleer, indien mogelijk, het gemaakte huiswerk. Benadruk wat de leerlingen wel kunnen (geldt eigenlijk voor iedere leerling). Maak binnen de secties afspraken over het hanteren van aangepaste cijferberekeningen t.b.v. rapporten etc. Wijs de leerlingen op de mogelijkheid om gebruik te maken van hulpmiddelen, specifiek voor het betreffende vak. Gebruik duidelijk taalgebruik, het liefst met praktische voorbeelden. Zeg of schrijf nooit: Je hebt zeker niet geleerd, maar vraag aan de leerling hoe hij het gedaan heeft en vraag of hij zelf weet waarom het deze keer wel/niet goed is gegaan. Bespreek welke rekenfouten worden meegeteld in de beoordeling: maak een verschil tussen inzichtfouten en andere fouten. 10
11 7. Nieuwe docenten In de opleidingen voor docenten wordt soms nog te weinig aandacht gegeven aan dyscalculie en de problemen die dyscalculie kan opleveren binnen zijn/haar vakgebied. De Philips van Horne sg vindt het daarom belangrijk dat nieuwe docenten zo snel mogelijk op de hoogte worden gebracht van een aantal zaken rond dyscalculie Nieuwe docenten krijgen: Schriftelijke informatie over dyscalculie en over het dyscalculiebeleid op school (bijvoorbeeld dit stuk). Een mondelinge toelichting hierop en de mogelijkheid om vragen te stellen in een gezamenlijke bijeenkomst van alle nieuwe docenten. Een vast aanspreekpunt op de Philips van Horne sg waar de (nieuwe) collega s vragen kunnen stellen wanneer ze in de praktijk vastlopen of vragen hebben. Binnen de Philips van Horne sg. zijn meerdere docenten gespecialiseerd in de omgang met dyscalculie. Hiervoor hebben zij een externe cursus gevolgd. 8. Eindexamen Leerlingen die in het bezit zijn van een geldige dyscalculieverklaring mogen gebruik maken van de faciliteiten volgens de regels van CE. Dit houdt concreet in dat de leerlingen, die in het bezit zijn van een geldige dyscalculieverklaring tijdens hun eindexamen alleen gebruik kunnen maken van extra eindexamentijd 11
12 9. Tips/adviezen voor leerlingen Om het protocol volledig te maken hierbij ook een aantal tips en adviezen voor leerlingen. Deze kunnen aan leerlingen met een dyscalculieverklaring overhandigt worden. Zelfstandigheid - Werk zelf aan je dyscalculie. - Met dyscalculie heb je meer tijd voor je huiswerk nodig dan je klasgenoten. Houd daar met je planning van huiswerk voldoende rekening mee. - Richt je zoveel mogelijk op het leggen van verbanden, concentreer je niet op feitjes, maar probeer de grote lijn van de tekst te begrijpen. - Dyscalculie is geen excuus om minder te doen, zoek wat voor jou de beste manier van leren is. - Vraag hulp als het nodig is. - Vraag zonodig een kopie van de ingevulde werkboeken van een andere leerling en gebruik deze voor het leren van je proefwerken. Effectief studeren Neem voor het studeren de tijd. Probeer uit hoe je het beste kunt leren. Studeer en werk op een zo rustig mogelijke plek. - Ga in de klas vooraan zitten. - Studeer in de stilste kamer (desnoods met oordoppen in). Neem lessen op verschillende manieren op. - Lees, spreek uit, schrijf op en stel je iets voor. - Lees, spreek uit en luister naar jezelf. - Schrijf het woord op en fantaseer over de betekenis. - Maak gebruik van de software die bij je studieboeken wordt geleverd. - Maak gebruik van websites die bij je studieboeken horen en waarop vaak veel extra oefeningen en proefwerken staan. Vat lessen samen en leer je eigen samenvatting. Oefen extra. Sommige dingen, zoals sommen, worden door oefening geleerd. Dyscalculici krijgen wat langzamer de nodige routine. Maak bijvoorbeeld wat meer oefensommen dan de anderen. Later kun je de sommen beter gebruiken dan veel anderen. Probeer vooruit te werken. - Vraag om een lijst met te verwachten moeilijke woorden. - Leer proefwerken en toetsen zo lang mogelijk van te voren. - Herhaal ze nog een keer tussendoor. - Vraag om het huiswerk ruim van te voren op te geven. 12
13 Je toekomst Keuze van je beroeps- of vervolgstudie. Misschien is het nu nog niet belangrijk, maar houd rekening met je dyscalculie. Zowel bij de keuze van je vakkenpakket als voor je toekomstplannen. Bijna alle soorten vakken kun je aan. Er zijn een paar minder geschikte beroepen. Dat zijn vooral beroepen waarvoor je veel moet rekenen. - Bespreek dat met je mentor of decaan. Overige adviezen Maak zoveel mogelijk gebruik van de computer bij allerlei werkzaamheden. - Veel dyscalculische leerlingen hebben een moeilijk leesbaar handschrift. Probeer werkstukken, boekbesprekingen en verslagen zo veel mogelijk te typen. Getypt werk ziet er immers bijna altijd veel netter uit dan zelf geschreven werk. - Laat getypte werkstukken nakijken door iemand anders. Fouten kunnen daarbij snel en makkelijk verbeterd worden. - Probeer zo snel mogelijk blind te typen met 10 vingers. Goed en snel kunnen typen bespaart je in de toekomst enorm veel tijd. - Gebruik altijd de spellingscontrole. Nawoord Dit document is het uitgangspunt voor het dyscalculiebeleid voor de komende jaren. De dyscalculiespecialisten trachten via abonnementen en internetartikelen op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen ten aanzien van dyscalculie. Samengesteld door: G. Sonderkamp, directielid Philips van Horne sg. 13
14 14
Oorzaken rekenproblemen
Versie 25 januari 2013 1 2 Het College Weert Cranendonck in Weert en Budel heeft als beleid in te spelen op ontwikkelingen in het onderwijs. Momenteel komen er meer en meer vragen op het gebied van dyscalculie.
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. september 2014-2015
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College september 2014-2015 1 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Inleiding Het Gerrit Rietveld College in Utrecht voert een beleid op het gebied van dyslexie. Dit
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College oktober 2012 1 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Inleiding Sinds een aantal jaren voert het Gerrit Rietveld College een beleid op het gebied van dyslexie.
Nadere informatieHandelingsplan. Dyscalculie
Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE 2.0 KEIZER KAREL COLLEGE
PROTOCOL DYSLEXIE 2.0 KEIZER KAREL COLLEGE november 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Signalering 3. Leerlingen getest op de basisschool 4. Lijst dyslectische leerlingen 5. Dyslexiebeleid en richtlijnen
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyscalculie?
Zorg om je toekomst Wat is dyscalculie? 2 Inleiding Patrick is 14 jaar, maar weet in een winkel niet hoe hij met briefjes en muntstukken moet betalen en heeft geen idee hoeveel hij terug kan verwachten.
Nadere informatiedyscalculieverklaring gebruikt wordt, staat in het onderstaande kader vermeld.
Dyscalculieprotocol Dit dyscalculieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat leerlingen met dyscalculie kunnen verwachten van het dyscalculiebeleid op onze school. Dyscalculie Dyscalculie
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2015-2016 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg
Nadere informatieDYSCALCULIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager
DYSCALCULIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave 1. Signalering en diagnose 3 2. Dyscalculieverklaring 4 3. Mogelijke faciliteiten 4 4. Examen 5 5. Communicatie
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2016-2017 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg
Nadere informatieDyscalculie Inleiding Wat is dyscalculie?
Dyscalculie Inleiding Dit dyscalculiebeleid is opgesteld om leerlingen met dyscalculie en hun ouders op een zo optimaal mogelijke manier te begeleiden en aan te geven wat leerlingen kunnen verwachten gedurende
Nadere informatieProtocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen
Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen Dit protocol heeft als doel richtlijnen te geven voor de begeleiding van leerlingen met dyscalculie en ernstige rekenproblemen op Thorbecke vmbo-pro. Het
Nadere informatieDyscalculie beleid. Het Kwadrant Weert. Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666
Dyscalculie beleid Het Kwadrant Weert Het Kwadrant, school voor VMBO Thornstraat 7 6004 JP Weert Telefoon: 0495 513 666 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Deel I: Diagnose van leerlingen met een
Nadere informatieErnstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie
Ernstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Versie: januari 2016 In 2011 is een Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en dyscalculie uitgekomen voor het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en
Nadere informatieProtocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder.
Protocol Dyscalculie Christelijk College de Noordgouw Heerde oktober 2016 dhr. J.M. de Vries rector-bestuurder mw. H. Bezuijen conrector Inleiding Het rekenonderwijs staat de laatste jaren hoog op de agenda
Nadere informatieMontessori College ROC Eindhoven
Montessori College ROC Eindhoven Protocol Dyslexie en Dyscalculie Versie: augustus 2012 1 In dit protocol wil het Montessori College in grote lijnen uiteen zetten hoe leerlingen met leerstoornissen als
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2017-2018 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg
Nadere informatieProtocol dyscalculie
Protocol dyscalculie Sint-Janscollege Hoensbroek 1 1. Beschrijving van de procedure omtrent dyscalculie Leerling met een verklaring Een dyscalculieverklaring is afgegeven door een erkend deskundige en
Nadere informatieGedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten:
Pakket van maatregelen bij Dyslexie en Dyscalculie Dyslexie Algemeen: Gedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten: Stimuleren Schriftelijk
Nadere informatieZorgbeleid RML 2014 1
Dyslexie Voor dyslectische leerlingen worden de uitgangspunten uit het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs (KPC groep 2013) zoveel mogelijk nagestreefd. De reguliere exameneisen op het gebied van spelling,
Nadere informatieERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie)
ERWD-beleid HNL (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) 2015/2016 ! Inhoudsopgave! Doel%van%deze%brochure% 2! Wat%is%het%verschil%tussen%rekenproblemen%en%dyscalculie?% 2! ERWD%en%Het%Nieuwe%Lyceum%
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN
BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en/of dyscalculie Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt
Nadere informatiesamenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop
DYSLEXIEBELEID op het STRABRECHT COLLEGE samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop 2012 De visie van het Strabrecht College Goede dyslexiebegeleiding is vooral een attitudekwestie Het Strabrecht
Nadere informatieRekenen Wiskunde Ondersteuning
Schooljaar 2014-2015 Rekenen Wiskunde Ondersteuning Handvatten voor leerlingen met (ernstige) reken- en/of wiskundeproblemen Naam leerling:... Klas: 0 Inleiding In deze bundel probeer ik je wegwijs te
Nadere informatieDyslexieprotocol Pallas Athene College
Dyslexieprotocol Pallas Athene College 1. Inleiding Doel en uitgangspunten Het Pallas Athene College wil alle leerlingen met dyslexie die ondersteuning en begeleiding bieden die zij nodig hebben om de
Nadere informatiePROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE
PROTOCOL DYSLEXIE en DYSCALCULIE September 2016 Vastgesteld in MT: 29 september 2016 Inhoud Inleiding... 3 Wat is dyslexie?... 3 Wat is dyscalculie?... 3 Dyslexie/dyscalculieverklaring... 3 Dyslexiecoördinator...
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyslexie?
Zorg om je toekomst Wat is dyslexie? 2 Inleiding Dyslexie is een complex probleem. Dyslectische leerlingen zijn niet dom of lui, hun falen is geen onwil. Deze leerlingen doen vaak extra hun best, besteden
Nadere informatieProtocol dyslexie. Dyslexieprotocol Sint-Jan ( )
Protocol dyslexie 1 1. Beschrijving van de procedure omtrent dyslexie Leerling met een verklaring Een dyslexieverklaring is afgegeven door een erkend deskundige en de verklaring maakt onderdeel uit van
Nadere informatieDyscalculie. Protocol. Markenhage, Michaelcollege, Orion Lyceum
Dyscalculie Protocol Markenhage, Michaelcollege, Orion Lyceum Juli 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Begripsbepaling en uitgangspunten 3 3. De procedure 5 4. Rollen en afspraken 9 5. Faciliteiten 11
Nadere informatieALGEMEEN. Dyslexieprotocol
ALGEMEEN Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op de Thorbecke Scholengemeenschap,
Nadere informatieHet Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004)
Dyscalculieprotocol Odulphuslyceum I Wat is dyscalculie? Het Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004) Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt
Nadere informatieDyscalculiebeleid Oosterlicht College
Dyscalculiebeleid Oosterlicht College B. Geerts, L. Groot, M. Lindenburg, H. Westerveld A. Maes, C. Minks, L. Scheffers Nieuwegein, Vianen, juni 2017 Dyscalculie Dyscalculie betekent letterlijk 'niet kunnen
Nadere informatieDyslexieprotocol. Mollerlyceum. (Laatste bijstelling: 11 december 2014)
! Dyslexieprotocol Mollerlyceum (Laatste bijstelling: 11 december 2014)! Inleiding Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Walt Disney en zo kun je nog wel even doorgaan: de dyslect is in goed gezelschap!
Nadere informatieDyscalculieprotocol Cluster Jenaplan
Dyscalculieprotocol Cluster Jenaplan Eerste versie 2015-2016 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier
Nadere informatieDyslexieprotocol Michaël college
Dyslexieprotocol Michaël college 2016-2017 Doelstelling Doel van dit protocol is de leerlingen, ouders en docenten te informeren over de vastgelegde procedures en afspraken met betrekking tot dyslexie
Nadere informatieconcept protocol dyscalculie /versie 3/ /Chris Brugman ARH 1. Inleiding Inhoudsopgave Wat is dyscalculie?...
Dyscalculieprotocol 1. Inleiding Dit protocol heeft als doel om leerlingen met dyscalculie zo snel mogelijk te diagnosticeren en te begeleiden. Het is goed om alle activiteiten omtrent de signalering en
Nadere informatiePROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE
PROTOCOL DYSLEXIE en DYSCALCULIE Vastgesteld 10 februari 2014 Inleiding In dit protocol zet het Montessori College Eindhoven in grote lijnen uiteen: - hoe leerlingen met leerstoornissen als dyslexie en
Nadere informatieDyslexie. Een definitie van dyslexie
Dyslexie Een definitie van dyslexie De automatisering van het lezen en foutloos schrijven van woorden ontwikkelt zich zeer onvolledig of zeer moeizaam op de basisschool. Als de school gedurende enige tijd
Nadere informatieC. DYSLEXIE Dyslexie kan worden geconstateerd door een externe ter zake deskundige; er is dan een rapport of dyslexieverklaring aanwezig.
FACILITEITEN VOOR LEERLINGEN MET DYSLEXIE of DYSCALCULIE 2017-2018 DOEL Het doel van het SGC is alle leerlingen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen binnen de mogelijkheden en kaders van het St-Gregorius
Nadere informatieProtocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.
Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.2014 Inleiding Rekenen moet, ook in het VO, een aparte plek krijgen.
Nadere informatieERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie)
ERWD-beleid HNL (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) 2017/2018 Inhoudsopgave Doel van deze brochure 2 Wat is het verschil tussen rekenproblemen en dyscalculie? 2 ERWD en Het Nieuwe Lyceum
Nadere informatietoelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen
toelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen September 2012 Inleiding In deze toelichting, die wordt uitgereikt tegelijk met de groene kaart, wordt uitgelegd
Nadere informatie:Monique Hoeijmakers Datum :
Onderwerp :beleid ERWD Auteurs :Monique Hoeijmakers Datum :10-04-2017 Inhoud van de notitie besproken met :werkgroep ERWD IB, GMR-afvaardiging onderwijs Financiële consequenties Personele consequenties
Nadere informatie1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003:
Dyslexiebeleid op de SSGN (versie januari 2015) 1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: "Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een
Nadere informatieDyscalculieprotocol (locatie mavo-havo-atheneum; versie januari 2015)
Dyscalculieprotocol (locatie mavo-havo-atheneum; versie januari 2015) Inleiding Thorbecke Scholengemeenschap heeft de verplichting leerlingen voor rekenen op referentieniveau 2F (mavo) of 3F (havo/atheneum)
Nadere informatieOuders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V.
1. Dyslexie 1.1 Wat is dyslexie? Dyslexie is een leerstoornis waarbij de leerling ernstige en hardnekkige problemen bij het automatiseren van het lezen en / of spelling heeft. Dyslexie kan in meer of mindere
Nadere informatieDe verschillende routes worden hieronder nader omschreven en in een schema uiteengezet.
ALGEMEEN Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op de Thorbecke Scholengemeenschap,
Nadere informatieBijlage III: Dyscalculieprotocol Het Avicenna college
Bijlage III: Dyscalculieprotocol Het Avicenna college Zorgplan SIVOR het Avicenna college Inleiding Dit protocol heeft als doel om leerlingen met dyscalculie zo snel mogelijk te diagnosticeren en dan goed
Nadere informatieCursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut
Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Rekenen uit de krant Huiswerk Zwakke rekenaars Bekijk samenvatting van het protocol ERWD voor
Nadere informatieDyscalculiebeleid. Bernard Nieuwentijt College. Schooljaar
Dyscalculiebeleid Bernard Nieuwentijt College Schooljaar 2018-2019 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Wat is dyscalculie?... 4 3. Signalering en onderzoek... 6 4. Begeleiding en ondersteuning... 6 4.
Nadere informatieHet dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach.
Dyslexiebeleid Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen). Dit betekent
Nadere informatieIn de brugklas ziet het signaleringstraject er als volgt uit:
Dyslexieprotocol 2018-2019 Inleiding Dit protocol geeft informatie over het dyslexiebeleid op Graaf Engelbrecht. Wij schetsen geven hierin de afspraken, procedures, begeleiding en officiële regelingen
Nadere informatieDyslexiebeleid op Wolfert Lyceum
Dyslexiebeleid op Wolfert Lyceum Inleiding Volgens de meest gangbare definitie is dyslexie een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen)
Nadere informatieDyslexieprotocol Saenstroom opdc
Dyslexieprotocol Saenstroom opdc Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie, (lezen) en/ of schriftbeeldvorming (spellen).
Nadere informatieRegeling Specifieke Faciliteiten binnen de basiszorg
Regeling Specifieke Faciliteiten binnen de basiszorg Door R van Oorschot Datum juli 2013 Algemene bepalingen 1. Deze regeling wil aangeven binnen welke grenzen er een beroep gedaan kan worden op één of
Nadere informatie@ DYSLEXIEBELEID KALSBEEK COLLEGE LOCATIE SCHILDERSPARK. Februari 2014
@ DYSLEXIEBELEID KALSBEEK COLLEGE LOCATIE SCHILDERSPARK Februari 2014 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1 1. LEERLINGEN DIE AL OP DE BASISSCHOOL ZIJN GETEST OP DYSLEXIE 2 1.1 Geldige dyslexieverklaring en geldig
Nadere informatieDyslexie op het Augustinianum
Dyslexie op het Augustinianum Wat is dyslexie? Dyslexie is een complex probleem op neurologische basis met als gevolg specifieke taalverwerkingsproblemen die zich vooral uiten in problemen met lezen en/of
Nadere informatieWORKSHOP DYSCALCULIE. SSgN studiedag 21 maart 2014
WORKSHOP DYSCALCULIE SSgN studiedag 21 maart 2014 6 + 3 =? Volgens Jelle (2Jn): 6 + 3 = 8??? Hoe doet Jelle dat? 6 x 7 =? Volgens Jelle: 6 x 7 = 44 Of 49? Jelle heeft het eerste uur vrij. Het tweede uur
Nadere informatieDyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016
Dyslexiebeleid Scholengemeenschap Sint Ursula Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen Schooljaar 2015-2016 In het kader van passend onderwijs streeft Scholengemeenschap Sint Ursula voor elke
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieBijlage D. bij ONDERSTEUNINGSPLAN. Protocollen 2014-2015
Bijlage D. bij ONDERSTEUNINGSPLAN Protocollen 2014-2015 1 INHOUDSOPGAVE Bladzijde D.1 Protocol zieke leerlingen 3 D.1a Stappenplan bij protocol zieke leerlingen 5 D.2 Verkort dyslexieprotocol 6 D.3 Verkort
Nadere informatieProtocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie
Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Olympus College 2016-2017 1 Inhoud Inleiding 3 Definitie 4 Signalering en diagnostiek 5 Faciliteiten 6 Organisatie 7 Bijlage 1 Aanmeldformulier dyscalculie
Nadere informatieProtocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL
DYSCALCULIE PROTOCOL 1 Inhoud Wat is dyscalculie?... 2 Vermoeden dyscalculie... 2 Signalering... 3 Stappenplan onderzoek en begeleiding... 4 Vergoeding... 5 Dyscalculieverklaring... 5 Wat is dyscalculie?
Nadere informatieHoe begeleiden wij op de Stichtse Vrije School dyslectische leerlingen?
Hoe begeleiden wij op de Stichtse Vrije School dyslectische leerlingen? Een veel voorkomende vraag van ouders bij het zoeken naar een geschikte vorm van voortgezet onderwijs, betreft de begeleiding van
Nadere informatieDyslexieprotocol. Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard
Dyslexieprotocol Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoeksche Waard Actief College Koninginneweg 126 3262 JD Oud-Beijerland T: 0186-612130 E: administratie@actiefcollege.nl W: www.actiefcollege.nl
Nadere informatiePARAGRAAF Protocol bij ernstige rekenwiskunde-problemen en/of dyscalculie 1. Doel van het protocol. 2. Signalering
Samengesteld door BZT WPC Versie 23-06-2015 Bestuur Door DO vastgesteld op 02-07-2015 DO Door BG als voorgenomen besluit vastgesteld op 09-07-2015 GMR Door GMR van advies/instemming voorzien op nvt Medewerkers
Nadere informatieKader dyslexie Clusius College
Kader dyslexie Clusius College Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16-06-2014 Inleiding Het Clusius College heeft te maken met een grote groep leerlingen die op het gebied van taal problemen heeft,
Nadere informatieInleiding. Dyslexieprotocol
Inleiding Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat dyslectische leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Technisch College Velsen &
Nadere informatieFACILITEITEN IN DE ONDERBOUW
Dyscalculieprotocol Inleiding Dit protocol geeft inzicht in de afspraken met betrekking tot de dispenserende en compenserende maatregelen voor leerlingen met dyscalculie, voor ouders, docenten en schoolleiding.
Nadere informatieDyslexieprotocol. Cals College IJsselstein
Dyslexieprotocol Cals College IJsselstein Juli 2015 Inhoud Dyslexieprotocol Inhoudsopgave 1 1. Inleiding 2 2. Wat is dyslexie? 2 3. Dyslexieverklaring 2 4. Compensatiekaart dyslexiekaart 3 5. Informatie
Nadere informatiePROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen
PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat
Nadere informatieDyslexie. Is dat zoiets als geen letters in je soep lusten? Loesje
Dyslexie Is dat zoiets als geen letters in je soep lusten? Loesje PROGRAMMA DYSLEXIE-AVOND 19.30 19.40 uur: Inleiding: door dhr. Spijkers, sectordirecteur VMBO/PRO 19.40 20.00 uur: Uitleg dyslexiebeleid
Nadere informatieDYSCALCULIE BELEID. Door Nanda Deen, dyscalculiecoach April 2015 Versie 3.0
DYSCALCULIE BELEID Door Nanda Deen, dyscalculiecoach April 2015 Versie 3.0 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wat is dyscalculie?... 3 3. Signalering... 4 3.1 Basisschool... 4 3.2 Beleid op Tabor College
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID KALSBEEK COLLEGE LOCATIE BREDIUS
DYSLEXIEBELEID KALSBEEK COLLEGE LOCATIE BREDIUS Schooljaar 2016/2017 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1. LEERLINGEN DIE AL OP DE BASISSCHOOL ZIJN GETEST OP DYSLEXIE 1.1 Geldige dyslexieverklaring en geldig psychologisch
Nadere informatieDYSCALCULIEBELEID LOCATIE STEINHAGENSEWEG
DYSCALCULIEBELEID LOCATIE STEINHAGENSEWEG EEN PRAKTISCHE UITWERKING VAN HET DYSCALCULIEBELEID OP STEIN, VOOR OUDERS, LEERLINGEN EN DOCENTEN JUNI 2019 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Wat is dyscalculie?...
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieProtocol Ernstige rekenproblemen. Dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie.
Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Vestiging Gunning op de Daaf Geluk Protocol Ernstige rekenproblemen en Dyscalculie P. Maradiaga-Schenke
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE Colofon
PROTOCOL DYSLEXIE Colofon Uitgave : MBO Amersfoort Vastgesteld College van Bestuur : 7 januari 2014 Kenmerk CvB vastgesteld : MBOA-15-331 Afkomstig van : Afdeling O & O Inhoudsopgave Inleiding.......3
Nadere informatieDyslexiebeleid. Greijdanus Enschede
Dyslexiebeleid Greijdanus Enschede 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding dyslexie Pag. 3 1.1. Wat is dyslexie? 1.2. Hoe uit dyslexie zich? 2. Dyslexiescreening en onderzoek Pag. 5 2.1. Screening in klas 1 2.2.
Nadere informatieDyslexieprotocol
Dyslexieprotocol 2013-2014 INHOUDSOPGAVE Bladzijde Inleiding / protocol dyslexie in schema 1 Dyslexie, wat is dat? 2 Dyslexie & het 3 Van signalering tot diagnose 5 Hulp bij dyslexie 7 Dyslexiepas 10 Dispensatie
Nadere informatieProtocol Ernstige Reken/Wiskunde problematiek en Dyscalculie
Protocol Ernstige Reken/Wiskunde problematiek en Dyscalculie Naam notitie Protocol ernstige reken/wiskunde problematiek en dyscalculie Portefeuillehouder Karel de Waal Versienummer 3 Status document *
Nadere informatieDyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs. De Meent
DE DE DE DE MEENT MEENT MEENT MEENT MAARN MAARN MAARN MAARN Dyslexiebeleid van Openbare basisschool voor Daltononderwijs De Meent Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Wat is dyslexie... 1 3. Van signaleren tot
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.2 Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij rekenen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID. Locatie Bredius. schooljaar
DYSLEXIEBELEID Locatie Bredius schooljaar 2019-2020 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 3 1 LEERLINGEN DIE AL OP DE BASISSCHOOL ZIJN GETEST OP DYSLEXIE 4 1.1 Geldige dyslexieverklaring en geldig psychologisch onderzoeksverslag
Nadere informatieHet dyslexiebeleid van de Stichting Markland College
Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of
Nadere informatieHet huiswerk heeft de volgende functies: - Het kan er toe bijdragen dat kinderen niet achterop raken met het onderwijsprogramma
Huiswerk op De Springplank Informatiebrochure voor ouders / verzorgers Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op De Springplank. We hopen dat deze informatie
Nadere informatieProtocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose
Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose Als een kind rekenproblemen heeft, is het belangrijk om dit snel aan te pakken. Tijdig ingrijpen kan heel wat voorkomen. Maar
Nadere informatieBegeleidingswijzer Dyscalculie
Begeleidingswijzer Dyscalculie Dyscalculie De term dyscalculie komt uit het Latijn (dys = slecht) en Grieks (calculus = rekenen) en kan vertaald worden als het niet kunnen uitvoeren van berekeningen. Voor
Nadere informatiePROTOCOL DYSCALCULIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding
1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van rekenproblemen of dyscalculie. Dit protocol maakt onderdeel
Nadere informatieERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut
ERWD Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut Leidende vragen Wat houdt ERWD in en hoe herken je het? Protocol ERWD Wat kun je zelf doen in de rekenles? Welke hulmiddelen zijn er in de rekenles?
Nadere informatieBegeleidingswijzer Dyslexie
Begeleidingswijzer Dyslexie Dyslexie Ongeveer 5% van de studenten in het mbo heeft dyslexie. Dit is één op de twintig studenten. Iedereen die bij Rijn IJssel werkt, kan dus te maken krijgen met studenten
Nadere informatieSECTORWERKSTUK 2013-2014
SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een student met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieDyscalculieprotocol Het volgen van - en begeleiding bij
Dyscalculieprotocol 2017-2018 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier fasen vanuit het protocol ERWD
Nadere informatieDyslexieprotocol LVO Weert
Dyslexieprotocol LVO Weert 3 juni 2013 Inhoudsopgave blz. Samenvatting: Dyslexieprotocol LVO-Weert 2 Inleiding 3 Deel I: Diagnose en begeleiding leerlingen bij het vermoeden van dyslexie 4 Diagnose en
Nadere informatieDyslexiebeleid van het Ludger College
Dyslexiebeleid van het Ludger College Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wat is dyslexie? 1.2 Kenmerken van dyslexie 2 2 De procedure 4 2.1 Ouderavond 2.2 Een vermoeden van dyslexie 2.3 De screening 2.4 De
Nadere informatieProtocol dyslexie en dyscalculie
Protocol dyslexie en dyscalculie A. Dyslexie Het Emmauscollege biedt begeleiding voor de dyslectische leerling, die eventueel aanvullend is op de begeleiding die een externe deskundige op dit gebied levert.
Nadere informatieBeleidsnota t.a.v. dyscalculie ( ) Inleiding
Beleidsnota t.a.v. dyscalculie (2017-2018) Inleiding Een leerstoornis wordt binnen de orthodidactiek opgevat als een leergebrek, als dat niet het gevolg is van een te lage intelligentie. Problemen ten
Nadere informatieReken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand
Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Presentatie Alledaags Rekenen Nieuwegein woensdag 21 november 2012 Giel Hanraets en Vincent Jonker deel 0 PROGRAMMA Programma 1. Korte schets van de
Nadere informatiebegeleiding in de onderbouw
1 begeleiding in de onderbouw Inhoud Deze brochure is geschreven om antwoord te geven op (een deel van) uw vragen op het gebied van de begeleiding van uw kind. De volgende zaken komen aan de orde: 1. Het
Nadere informatie